TEDMED 2018
Mathias Basner: Why noise is bad for your health -- and what you can do about it
Mathias Basner: Vì sao tiếng ồn không tốt cho sức khỏe, và bạn có thể làm gì với nó
Filmed:
Readability: 4
1,958,125 views
Ngày này, tĩnh lặng là một điều hiếm có. Nhà nghiên cứu tiếng ồn Mathias Basner cho biết: tiếng ồn từ các phương tiện giao thông, công trình xây dựng, máy điều hòa, máy cắt cỏ của hàng xóm... Tất cả âm thanh không mong muốn này có thể gây ra những tác động xấu đến sức khỏe của bạn. Khám phá khoa học đằng sau tác động của tiếng ồn đến sức khỏe và giấc ngủ - và làm thế nào có thể hưởng lợi từ thanh âm của sự tĩnh lặng.
Mathias Basner - Sleep and noise researcher
Mathias Basner researches the effects of noise on sleep, health, neurobehavioral and cognitive functions and more. Full bio
Mathias Basner researches the effects of noise on sleep, health, neurobehavioral and cognitive functions and more. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Do you hear that?
0
5331
1717
Bạn có nghe thấy gì không?
00:21
Do you know what that is?
1
9777
1793
Bạn biết đó là gì không?
00:25
Silence.
2
13050
1283
Sự tĩnh lặng.
00:26
The sound of silence.
3
14780
2014
Thanh âm của sự tĩnh lặng
(The sound of silence).
(The sound of silence).
00:29
Simon and Garfunkel wrote a song about it.
4
17448
2694
Simon và Garfunkel
từng viết một bài hát về nó.
từng viết một bài hát về nó.
00:32
But silence is a pretty
rare commodity these days,
rare commodity these days,
5
20166
3145
Nhưng ngày nay, sự tĩnh lặng
là một điều hiếm có,
là một điều hiếm có,
00:35
and we're all paying a price for it
in terms of our health --
in terms of our health --
6
23335
3783
và trên phương diện sức khỏe,
chúng ta đều phải trả giá vì điều đó,
chúng ta đều phải trả giá vì điều đó,
00:39
a surprisingly big price, as it turns out.
7
27142
2904
hóa ra, thật bất ngờ,
đó lại là một cái giá rất lớn.
đó lại là một cái giá rất lớn.
00:42
Luckily, there are things
we can do right now,
we can do right now,
8
30836
3773
May mắn thay, ngay bây giờ,
có vài điều chúng ta có thể làm
có vài điều chúng ta có thể làm
00:46
both individually and as a society,
9
34633
2882
cả với cá nhân và toàn xã hội,
00:49
to better protect our health
10
37539
1881
để bảo vệ sức khỏe của chúng ta tốt hơn
00:51
and give us more of the benefits
of the sounds of silence.
of the sounds of silence.
11
39444
4062
và hưởng nhiều lợi ích hơn
từ thanh âm của sự tĩnh lặng.
từ thanh âm của sự tĩnh lặng.
Tôi đoán hầu hết mọi người đều biết
00:56
I assume that most of you know that
too much noise is bad for your hearing.
too much noise is bad for your hearing.
12
44727
4008
quá nhiều tiếng ồn
sẽ gây hại cho thính giác của bạn.
sẽ gây hại cho thính giác của bạn.
Mỗi khi bạn rời khỏi
buổi nhạc hội hay quán bar
buổi nhạc hội hay quán bar
01:00
Whenever you leave a concert or a bar
and you have that ringing in your ears,
and you have that ringing in your ears,
13
48759
3868
và bạn nghe tiếng vang trong tai bạn,
01:04
you can be certain that you have done
some damage to your hearing,
some damage to your hearing,
14
52651
3241
bạn có thể chắc chắn rằng
bạn đã gây hại cho thính giác của mình,
bạn đã gây hại cho thính giác của mình,
01:07
likely permanent.
15
55916
1150
có khả năng là vĩnh viễn.
01:09
And that's very important.
16
57632
1531
Điều đó rất quan trọng.
Tuy nhiên, tiếng ồn
ảnh hưởng đến sức khỏe
ảnh hưởng đến sức khỏe
01:11
However, noise affects our health
in many different ways beyond hearing.
in many different ways beyond hearing.
17
59801
4612
theo nhiều cách khác nhau
không chỉ ở thính giác.
không chỉ ở thính giác.
01:17
They're less well-known,
18
65096
1542
Chúng ít được biết đến hơn,
01:18
but they're just as dangerous
as the auditory effects.
as the auditory effects.
19
66662
3254
nhưng chúng nguy hiểm không kém
những hiệu ứng lên thính giác.
những hiệu ứng lên thính giác.
01:23
So what do we mean
when we talk about noise?
when we talk about noise?
20
71520
2421
Vậy ý chúng ta là gì
khi chúng ta nói về tiếng ồn?
khi chúng ta nói về tiếng ồn?
01:26
Well, noise is defined as unwanted sound,
21
74287
3093
Tiếng ồn được định nghĩa
là những âm thanh không mong muốn,
là những âm thanh không mong muốn,
01:29
and as such, both has
a physical component, the sound,
a physical component, the sound,
22
77404
3597
và như vậy, cả phương diện vật lý
- âm thanh
- âm thanh
01:33
and a psychological component,
23
81025
1989
và phương diện phần tâm lý
- hoàn cảnh
- hoàn cảnh
01:35
the circumstances that make
the sound unwanted.
the sound unwanted.
24
83038
3202
khiến âm thanh trở nên không mong muốn.
01:38
A very good example is a rock concert.
25
86264
2295
Một ví dụ rất hay là một buổi nhạc rock.
01:40
A person attending the rock concert,
being exposed to 100 decibels,
being exposed to 100 decibels,
26
88955
4355
Một người tham dự buổi nhạc rock,
tiếp xúc với cường độ âm thanh 100dB,
tiếp xúc với cường độ âm thanh 100dB,
01:45
does not think of the music as noise.
27
93334
2153
không hề nghĩ về nó là tiếng ồn.
01:48
This person likes the band, and even
paid a hundred dollars for the ticket,
paid a hundred dollars for the ticket,
28
96043
3942
Người này thích ban nhạc,
thậm chí, còn sẵn lòng bỏ
cả trăm đô la để mua vé,
cả trăm đô la để mua vé,
01:52
so no matter how loud the music,
this person doesn't think of it as noise.
this person doesn't think of it as noise.
29
100009
3968
vì vậy, dù nhạc có lớn thế nào,
người đó cũng không nghĩ nó là tiếng ồn.
người đó cũng không nghĩ nó là tiếng ồn.
01:56
In contrast, think of a person living
three blocks away from the concert hall.
three blocks away from the concert hall.
30
104752
4618
Ngược lại, hãy nghĩ về người sống
cách nhà hát ba dãy nhà.
cách nhà hát ba dãy nhà.
02:01
That person is trying to read a book,
31
109902
2203
Người đó đang cố đọc một cuốn sách,
02:04
but cannot concentrate
because of the music.
because of the music.
32
112129
2942
nhưng không thể tập trung vì tiếng nhạc.
02:07
And although the sound pressure levels
are much lower in this situation,
are much lower in this situation,
33
115095
3714
Mặc dù mức áp suất âm
thấp hơn nhiều trong tình huống này,
thấp hơn nhiều trong tình huống này,
02:10
this person still thinks
of the music as noise,
of the music as noise,
34
118833
2816
người này vẫn nghĩ
âm nhạc là tiếng ồn,
âm nhạc là tiếng ồn,
02:13
and it may trigger reactions that can,
in the long run, have health consequences.
in the long run, have health consequences.
35
121673
5843
và nó có thể kích hoạt các phản ứng,
về lâu dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
về lâu dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
02:21
So why are quiet spaces so important?
36
129405
2605
Vậy tại sao không gian yên tĩnh
lại quan trọng đến vậy?
lại quan trọng đến vậy?
02:24
Because noise affects our health
in so many ways beyond hearing.
in so many ways beyond hearing.
37
132656
3961
Vì tiếng ồn ảnh hưởng đến sức khỏe
theo nhiều cách không chỉ ở thính giác.
theo nhiều cách không chỉ ở thính giác.
02:29
However, it's becoming increasingly
difficult to find quiet spaces
difficult to find quiet spaces
38
137051
6112
Tuy nhiên, càng ngày càng khó tìm
không gian yên tĩnh
không gian yên tĩnh
02:35
in times of constantly increasing traffic,
39
143187
3637
trong thời buổi giao thông càng dày đặc,
02:38
growing urbanization,
40
146848
1746
đô thị hóa ngày càng phát triển,
02:40
construction sites,
air-conditioning units,
air-conditioning units,
41
148618
2545
công trình xây dựng,
máy điều hòa không khí,
máy điều hòa không khí,
02:43
leaf blowers, lawnmowers,
42
151187
1968
máy thổi lá, máy cắt cỏ,
các buổi nhạc hội ngoài trời, quán bar,
và máy nghe nhạc cá nhân,
và máy nghe nhạc cá nhân,
02:45
outdoor concerts and bars,
personal music players,
personal music players,
43
153179
2999
02:48
and your neighbors partying until 3am.
44
156202
2726
và hàng xóm của bạn
mở tiệc đến ba giờ sáng.
mở tiệc đến ba giờ sáng.
02:50
Whew!
45
158952
1646
Phù!
02:52
In 2011, the World Health
Organization estimated
Organization estimated
46
160622
3817
Vào năm 2011,
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính
02:56
that 1.6 million healthy life years
are lost every year
are lost every year
47
164463
5884
1,6 triệu năm sống khỏe
bị mất đi mỗi năm
bị mất đi mỗi năm
03:02
due to exposure to environmental noise
48
170371
2549
do tiếp xúc với môi trường ồn ào,
03:04
in the Western European
member states alone.
member states alone.
49
172944
2539
chỉ tính riêng các quốc gia Tây Âu.
03:09
One important effect of noise
is that it disturbs communication.
is that it disturbs communication.
50
177086
3567
Một ảnh hưởng quan trọng của tiếng ồn
là gây ra sự khó khăn trong giao tiếp.
là gây ra sự khó khăn trong giao tiếp.
03:13
You may have to raise your voice
to be understood.
to be understood.
51
181053
2797
Bạn có thể phải gào lên
để người khác hiểu được bạn.
để người khác hiểu được bạn.
03:15
In extreme cases, you may even
have to pause the conversation.
have to pause the conversation.
52
183874
3474
Trường hợp tệ hơn, bạn thậm chí
phải tạm dừng cuộc trò chuyện.
phải tạm dừng cuộc trò chuyện.
03:19
It's also more likely to be misunderstood
in a noisy environment.
in a noisy environment.
53
187756
3877
Môi trường ồn ào
cũng làm bạn dễ hiểu lầm.
cũng làm bạn dễ hiểu lầm.
03:23
These are all likely reasons
why studies have found
why studies have found
54
191657
3337
Nó có lẽ là lý do
vì sao các nghiên cứu phát hiện ra
vì sao các nghiên cứu phát hiện ra
03:27
that children who attend
schools in noisy areas
schools in noisy areas
55
195018
3478
rằng những đứa trẻ học
ở những ngôi trường tại khu vực ồn ào
ở những ngôi trường tại khu vực ồn ào
03:30
are more likely to lag behind their peers
in academic performance.
in academic performance.
56
198520
3932
thường có kết quả học tập kém hơn
so với những đứa trẻ cùng trang lứa.
so với những đứa trẻ cùng trang lứa.
Một ảnh hưởng quan trọng khác
của tiếng ồn lên sức khỏe
của tiếng ồn lên sức khỏe
03:35
Another very important
health effect of noise
health effect of noise
57
203821
2491
03:38
is the increased risk
for cardiovascular disease
for cardiovascular disease
58
206336
2989
là làm tăng nguy cơ
mắc bệnh tim mạch
mắc bệnh tim mạch
03:41
in those who are exposed
to relevant noise levels
to relevant noise levels
59
209349
3299
trên những người tiếp xúc với tiếng ồn
03:44
for prolonged periods of time.
60
212672
2131
trong thời gian dài.
03:47
Noise is stress,
61
215429
1432
Tiếng ồn gây căng thẳng,
đặc biệt là khi chúng ta
có ít hoặc không có khả năng kiểm soát nó.
có ít hoặc không có khả năng kiểm soát nó.
03:48
especially if we have little
or no control over it.
or no control over it.
62
216885
3071
03:51
Our body excretes stress hormones
like adrenaline and cortisol
like adrenaline and cortisol
63
219980
3939
Cơ thể chúng ta
tiết hormone gây căng thẳng
tiết hormone gây căng thẳng
như adrenaline và cortisol
03:55
that lead to changes
in the composition of our blood
in the composition of our blood
64
223943
2888
dẫn đến sự thay đổi
thành phần máu
thành phần máu
03:58
and in the structure of our blood vessels,
65
226855
2296
và cấu trúc mạch máu,
04:01
which have been shown to be stiffer
after a single night of noise exposure.
after a single night of noise exposure.
66
229175
4205
đã được chứng minh là giòn hơn
sau một đêm tiếp xúc với tiếng ồn.
sau một đêm tiếp xúc với tiếng ồn.
04:06
Epidemiological studies show associations
between the noise exposure
between the noise exposure
67
234103
4227
Nghiên cứu dịch tễ học cho thấy
mối liên hệ giữa sự tiếp xúc với tiếng ồn
mối liên hệ giữa sự tiếp xúc với tiếng ồn
04:10
and an increased risk
for high blood pressure,
for high blood pressure,
68
238354
3445
với nguy cơ bị huyết áp cao,
04:13
heart attacks and stroke,
69
241823
2021
đau tim và đột quỵ,
04:15
and although the overall risk increases
are relatively small,
are relatively small,
70
243868
3607
và dù rủi ro tổng thể
không tăng bao nhiêu,
không tăng bao nhiêu,
04:19
this still constitutes
a major public health problem
a major public health problem
71
247499
3390
điều này vẫn gây nên
một vấn đề sức khỏe cộng đồng lớn
một vấn đề sức khỏe cộng đồng lớn
04:22
because noise is so ubiquitous,
72
250913
2264
vì tiếng ồn rất phổ biến
04:25
and so many people are exposed
to relevant noise levels.
to relevant noise levels.
73
253201
3105
và rất nhiều người phải tiếp xúc với nó.
04:29
A recent study found that US society
74
257376
3006
Một nghiên cứu gần đây
cho thấy xã hội Mỹ
cho thấy xã hội Mỹ
04:32
could save 3.9 billion dollars each year
75
260406
4516
có thể tiết kiệm 3,9 tỷ đô la mỗi năm
04:36
by lowering environmental
noise exposure by five decibels,
noise exposure by five decibels,
76
264946
3945
bằng cách giảm cường đô âm thanh
xuống năm decibel,
xuống năm decibel,
04:40
just by saving costs for treating
cardiovascular disease.
cardiovascular disease.
77
268915
3513
bằng cách tiết kiệm chi phí
điều trị bệnh tim mạch.
điều trị bệnh tim mạch.
04:45
There are other diseases
like cancer, diabetes and obesity
like cancer, diabetes and obesity
78
273184
3553
Còn có những bệnh khác
như ung thư, tiểu đường và béo phì
như ung thư, tiểu đường và béo phì
04:48
that have been linked to noise exposure,
79
276761
2331
có liên quan đến phơi nhiễm tiếng ồn,
04:51
but we do not have enough evidence yet
80
279116
2167
nhưng chúng ta
vẫn chưa có đủ bằng chứng
vẫn chưa có đủ bằng chứng
04:53
to, in fact, conclude that these diseases
are caused by the noise.
are caused by the noise.
81
281307
4525
để có thể kết luận những bệnh này
được gây ra bởi tiếng ồn.
được gây ra bởi tiếng ồn.
04:59
Yet another important effect of noise
is sleep disturbance.
is sleep disturbance.
82
287062
3491
Một ảnh hưởng quan trọng khác
của tiếng ồn là gây rối loạn giấc ngủ.
của tiếng ồn là gây rối loạn giấc ngủ.
05:02
Sleep is a very active mechanism
that recuperates us
that recuperates us
83
290577
3038
Giấc ngủ là một cơ chế tích cực
giúp cơ thể chúng ta phục hồi,
giúp cơ thể chúng ta phục hồi,
05:05
and prepares us for the next wake period.
84
293639
2413
và giúp ta sẵn sàng
vào giai đoạn tỉnh táo tiếp theo.
vào giai đoạn tỉnh táo tiếp theo.
Phòng ngủ yên tĩnh
được coi là viên gạch đầu tiên
được coi là viên gạch đầu tiên
05:08
A quiet bedroom is a cornerstone
of what sleep researchers call
of what sleep researchers call
85
296555
4143
của thứ mà
các nhà nghiên cứu giấc ngủ gọi là
các nhà nghiên cứu giấc ngủ gọi là
05:12
"a good sleep hygiene."
86
300722
1704
"cơ sở của một giấc ngủ ngon"
05:14
And our auditory system
has a watchman function.
has a watchman function.
87
302968
2940
Hệ thống thính giác của chúng ta
có chức năng bảo hộ.
có chức năng bảo hộ.
05:17
It's constantly monitoring
our environment for threats,
our environment for threats,
88
305932
3190
Nó liên tục theo dõi môi trường xung quanh
để tìm ra các mối đe dọa,
để tìm ra các mối đe dọa,
05:21
even while we're sleeping.
89
309146
1566
ngay cả khi chúng ta đang ngủ.
05:23
So noise in the bedroom can cause a delay
in the time it takes us to fall asleep,
in the time it takes us to fall asleep,
90
311394
5314
Do đó, tiếng ồn trong phòng ngủ
có thể làm cho chúng ta khó ngủ hơn,
có thể làm cho chúng ta khó ngủ hơn,
05:28
it can wake us up during the night,
91
316732
2422
làm tỉnh giấc vào ban đêm,
05:31
and it can prevent our blood pressure
from going down during the night.
from going down during the night.
92
319178
3715
và làm cho huyết áp của bạn
không thể giảm xuống vào ban đêm.
không thể giảm xuống vào ban đêm.
05:35
We have the hypothesis that
if these noise-induced sleep disturbances
if these noise-induced sleep disturbances
93
323266
3389
Có giả thuyết là
rối loạn giấc ngủ gây ra bởi tiếng ồn
rối loạn giấc ngủ gây ra bởi tiếng ồn
05:38
continue for months and years,
94
326679
2010
kéo dài hàng tháng, năm,
05:40
then an increased risk for cardiovascular
disease is likely the consequence.
disease is likely the consequence.
95
328713
4597
thì việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch
là hậu quả khó tránh khỏi.
là hậu quả khó tránh khỏi.
05:46
However, we are often not aware
of these noise-induced sleep disturbances,
of these noise-induced sleep disturbances,
96
334107
4039
Tuy nhiên, chúng ta thường
không nhận thức được chúng,
không nhận thức được chúng,
05:50
because we are unconscious
while we're sleeping.
while we're sleeping.
97
338170
2539
bởi vì khi ngủ chúng ta không có ý thức.
05:53
In the past, we've done studies
on the effects of traffic noise on sleep,
on the effects of traffic noise on sleep,
98
341137
3879
Trước đây, khi nghiên cứu
ảnh hưởng của tiếng xe đến giấc ngủ,
ảnh hưởng của tiếng xe đến giấc ngủ,
05:57
and research subjects would often
wake up in the morning and say,
wake up in the morning and say,
99
345040
3099
các đối tượng nghiên cứu thường
thức dậy vào buổi sáng và nói
thức dậy vào buổi sáng và nói
"À, tôi đã có một đêm ngon giấc,
tôi đặt lưng xuống là ngủ,
tôi đặt lưng xuống là ngủ,
06:00
"Ah, I had a wonderful night,
I fell asleep right away,
I fell asleep right away,
100
348163
2597
06:02
never really woke up."
101
350784
1733
chẳng bao giờ thức giấc."
06:04
When we would go back
to the physiological signals
to the physiological signals
102
352541
2803
Khi chúng ta nhìn lại
các tín hiệu sinh lý
các tín hiệu sinh lý
06:07
we had recorded during the night,
103
355368
1922
chúng ta ghi lại trong đêm,
06:09
we would often see numerous awakenings
104
357314
2309
chúng ta thường thấy
có nhiều lần thức giấc
có nhiều lần thức giấc
06:11
and a severely fragmented sleep structure.
105
359647
3046
và giấc ngủ bị chia
thành nhiều phần rất nhỏ.
thành nhiều phần rất nhỏ.
06:14
These awakenings were too brief
for the subjects to regain consciousness
for the subjects to regain consciousness
106
362717
5513
Sự gián đoạn này quá nhỏ
không đủ khiến các đối tượng để tỉnh lại
không đủ khiến các đối tượng để tỉnh lại
06:20
and to remember them
during the next morning,
during the next morning,
107
368254
2891
và nhớ về chúng vào sáng hôm sau,
06:23
but they may nevertheless
have a profound impact
have a profound impact
108
371169
3084
nhưng chúng có thể có tác động sâu sắc
06:26
on how restful our sleep is.
109
374277
2187
đến sự nghỉ ngơi của cơ thể.
06:30
So when is loud too loud?
110
378273
1913
Vậy khi nào thì tiếng ồn là quá to?
06:32
A good sign of too loud is
once you start changing your behavior.
once you start changing your behavior.
111
380900
3858
Dấu hiệu rõ nhất là
khi bạn thay đổi hành vi của mình.
khi bạn thay đổi hành vi của mình.
06:37
You may have to raise your voice
to be understood,
to be understood,
112
385752
2401
Bạn có thể phải lên giọng,
06:40
or you increase the volume of your TV.
113
388177
2228
hoặc tăng âm lượng TV.
06:42
You're avoiding outside areas,
or you're closing your window.
or you're closing your window.
114
390849
3030
Bạn tránh không ra ngoài,
hoặc đóng cửa sổ lại.
hoặc đóng cửa sổ lại.
06:46
You're moving your bedroom
to the basement of the house,
to the basement of the house,
115
394356
2656
Bạn chuyển phòng ngủ
xuống tầng hầm,
xuống tầng hầm,
06:49
or you even have
sound insulation installed.
sound insulation installed.
116
397036
2532
hoặc thậm chí bạn lắp đặt
cả hệ thống cách âm.
cả hệ thống cách âm.
06:51
Many people will move away
to less noisy areas,
to less noisy areas,
117
399592
3422
Nhiều người sẽ chuyển đến
những khu vực ít ồn ào hơn,
những khu vực ít ồn ào hơn,
06:55
but obviously not everybody
can afford that.
can afford that.
118
403038
2486
nhưng rõ ràng không phải ai
cũng có khả năng để làm điều đó.
cũng có khả năng để làm điều đó.
06:59
So what can we do right now
to improve our sound environment
to improve our sound environment
119
407508
4045
Vậy, bây giờ, chúng ta có thể làm gì
để cải thiện môi trường âm thanh
để cải thiện môi trường âm thanh
07:03
and to better protect our health?
120
411577
2099
và để bảo vệ sức khỏe của chúng ta?
07:06
Well, first of all,
if something's too loud, speak up.
if something's too loud, speak up.
121
414473
3630
Đầu tiên, nếu quá ồn, hãy lên tiếng.
07:10
For example, many owners of movie theaters
122
418643
2669
Ví dụ, nhiều chủ rạp phim
dường như nghĩ rằng
dường như nghĩ rằng
07:13
seem to think that only people hard
of hearing are still going to the movies.
of hearing are still going to the movies.
123
421336
4425
chỉ những người tai bị lảng
mới tiếp tục đi xem phim.
mới tiếp tục đi xem phim.
07:18
If you complain about the noise
and nothing happens,
and nothing happens,
124
426296
2708
Nếu bạn phàn nàn về tiếng ồn
và không có chuyện gì xảy ra,
và không có chuyện gì xảy ra,
07:21
demand a refund and leave.
125
429028
2086
hãy yêu cầu hoàn lại tiền và về.
07:23
That's the language that managers
typically do understand.
typically do understand.
126
431138
3210
Đó là thứ ngôn ngữ duy nhất
mà các nhà quản lý hiểu.
mà các nhà quản lý hiểu.
Ngoài ra, nói với con cái bạn
về ảnh hưởng của tiếng ồn đến sức khỏe
về ảnh hưởng của tiếng ồn đến sức khỏe
07:27
Also, talk to your children
about the health effects of noise
about the health effects of noise
127
435329
3031
07:30
and that listening to loud music today
will have consequences when they're older.
will have consequences when they're older.
128
438384
4501
và nghe nhạc quá lớn ngày hôm nay
sẽ gây ra hậu quả khi về già.
sẽ gây ra hậu quả khi về già.
07:35
You can also move your bedroom
to the quiet side of the house,
to the quiet side of the house,
129
443461
2993
Bạn cũng có thể chuyển phòng ngủ
đến phần yên tĩnh của ngôi nhà,
đến phần yên tĩnh của ngôi nhà,
07:38
where your own building shields you
from road traffic noise.
from road traffic noise.
130
446478
3008
nơi che chắn bạn
khỏi tiếng ồn giao thông.
khỏi tiếng ồn giao thông.
07:42
If you're looking to rent
or buy a new place,
or buy a new place,
131
450150
2502
Nếu bạn đang có ý định thuê
hoặc mua một căn nhà,
hoặc mua một căn nhà,
07:44
make low noise a priority.
132
452676
1853
hãy ưu tiên chọn nơi có tiếng ồn thấp.
07:46
Visit the property during
different times of the day
different times of the day
133
454970
2878
Tới lui căn nhà vào
các thời điểm khác nhau trong ngày
các thời điểm khác nhau trong ngày
07:49
and talk to the neighbors about noise.
134
457872
2067
và nói chuyện với hàng xóm về tiếng ồn.
07:53
You can wear noise-canceling headphones
when you're traveling
when you're traveling
135
461048
4072
Bạn có thể đeo tai nghe chống ồn
khi đi du lịch
khi đi du lịch
07:57
or if your office has high
background noise levels.
background noise levels.
136
465144
3151
hoặc tại văn phòng nếu
nó thường xuyên ồn ào.
nó thường xuyên ồn ào.
08:01
In general, seek out quiet spaces,
137
469157
2532
Nói chung, hãy tìm
những không gian yên tĩnh,
những không gian yên tĩnh,
08:03
especially on the weekend
or when you're on vacation.
or when you're on vacation.
138
471713
3520
đặc biệt là vào cuối tuần
hoặc trong các kì nghỉ.
hoặc trong các kì nghỉ.
08:07
Allow your system to wind down.
139
475257
2738
Hãy để cho cơ thể bạn thư giãn.
08:10
I, very appropriately for this talk,
140
478503
2367
Tôi rất phù hợp với bài nói chuyện này,
08:12
attended a noise conference
in Japan four years ago.
in Japan four years ago.
141
480894
3085
sau khi tham dự một hội nghị tiếng ồn
ở Nhật Bản bốn năm trước.
ở Nhật Bản bốn năm trước.
08:16
When I returned to the United States
and entered the airport,
and entered the airport,
142
484383
3681
Khi tôi trở về Mỹ
và bước xuống sân bay,
và bước xuống sân bay,
08:20
a wall of sound hit me.
143
488088
2021
một bức tường âm thanh đập vào tôi.
08:22
This tells you that
we don't realize anymore
we don't realize anymore
144
490547
2104
Điều này nghĩa là
chúng ta không còn nhận ra
chúng ta không còn nhận ra
08:24
the constant degree
of noise pollution we're exposed to
of noise pollution we're exposed to
145
492675
2782
mức độ ô nhiễm tiếng ồn
chúng ta phải tiếp xúc
chúng ta phải tiếp xúc
08:27
and how much we could profit
from more quiet spaces.
from more quiet spaces.
146
495481
3627
và lợi ích từ không gian yên tĩnh.
08:32
What else can we do about noise?
147
500600
1851
Chúng ta có thể làm gì được nữa?
08:34
Well, very much like a carbon footprint,
we all have a noise footprint,
we all have a noise footprint,
148
502975
3996
Giống như dấu tích của carbon,
ta có dấu tích của tiếng ồn,
ta có dấu tích của tiếng ồn,
08:38
and there are things we can do
to make that noise footprint smaller.
to make that noise footprint smaller.
149
506995
3351
và chúng ta có thể làm
một số việc để giảm dấu tích của nó.
một số việc để giảm dấu tích của nó.
08:42
For example, don't start mowing your lawn
at 7am on a Saturday morning.
at 7am on a Saturday morning.
150
510840
5383
Ví dụ: không cắt cỏ
lúc 7h sáng thứ bảy.
lúc 7h sáng thứ bảy.
08:48
Your neighbors will thank you.
151
516247
1976
Hàng xóm của bạn sẽ biết ơn bạn.
08:50
Or use a rake instead of a leaf blower.
152
518247
2680
Hoặc sử dụng một cái cào
thay vì máy thổi lá.
thay vì máy thổi lá.
08:52
In general, noise reduction at the source
makes the most sense,
makes the most sense,
153
520951
4238
Nói chung, giảm tiếng ồn tại nguồn
là tốt nhất,
là tốt nhất,
08:57
so whenever you're looking
to buy a new car,
to buy a new car,
154
525213
2619
khi bạn có ý định mua xe,
08:59
air-conditioning unit,
blender, you name it,
blender, you name it,
155
527856
2738
máy điều hòa,
máy xay sinh tố, vân vân,
máy xay sinh tố, vân vân,
09:02
make low noise a priority.
156
530618
1754
hãy ưu tiên chọn thứ có tiếng ồn thấp.
09:04
Many manufacturers will list
the noise levels their devices generate,
the noise levels their devices generate,
157
532889
3736
Nhiều nhà sản xuất ghi rõ
mức độ ồn thiết bị của họ tạo ra,
mức độ ồn thiết bị của họ tạo ra,
09:08
and some even advertise with them.
158
536649
1967
và thậm chí họ còn quảng cáo nữa.
09:11
Use that information.
159
539021
1507
Hãy sử dụng thông tin đó.
09:14
Many people think that stronger noise
regulation and enforcement are good ideas,
regulation and enforcement are good ideas,
160
542014
3971
Nhiều người nghĩ rằng
lớn tiếng là tốt,
lớn tiếng là tốt,
09:18
even obvious solutions, perhaps,
161
546009
2125
thậm chí còn là giải pháp,
có lẽ vậy,
có lẽ vậy,
09:20
but it's not as easy as you may think,
162
548158
2052
nhưng không đơn giản như bạn tưởng,
09:22
because many of the activities
that generate noise
that generate noise
163
550234
2839
vì nhiều hoạt động
tạo ra tiếng ồn
tạo ra tiếng ồn
09:25
also generate revenue.
164
553097
1662
cũng tạo ra doanh thu.
09:27
Think about an airport and all
the business that is associated with it.
the business that is associated with it.
165
555274
4955
Hãy nghĩ về một sân bay,
những công việc đều liên quan đến nó.
những công việc đều liên quan đến nó.
09:32
Our research tells politicians
at what noise level
at what noise level
166
560801
3622
Nghiên cứu nói với các chính khách
mỗi mức độ ồn
mỗi mức độ ồn
09:36
they can expect a certain health effect,
167
564447
2165
tạo ra ảnh hưởng nhất định
đến sức khỏe,
đến sức khỏe,
09:38
and that helps inform better noise policy.
168
566636
2574
và nó giúp tạo ra
các chính sách tiếng ồn tốt hơn.
các chính sách tiếng ồn tốt hơn.
09:42
Robert Koch supposedly once said,
169
570568
2389
Robert Koch
được cho là đã từng nói,
được cho là đã từng nói,
09:44
"One day, mankind will fight noise
as relentlessly as cholera and the pest."
as relentlessly as cholera and the pest."
170
572981
4870
"Một ngày nào đó,
con người sẽ không ngừng
con người sẽ không ngừng
chống lại tiếng ồn
như dịch tả và sâu bệnh."
như dịch tả và sâu bệnh."
09:51
I think we're there,
171
579010
1572
Tôi nghĩ chúng ta đang ở đó,
09:52
and I hope that we will win this fight,
172
580606
2351
và tôi hy vọng chúng ta
sẽ chiến thắng,
sẽ chiến thắng,
09:54
and when we do, we can all have
a nice, quiet celebration.
a nice, quiet celebration.
173
582981
4226
và rồi chúng ta có thể có
một bữa tiệc thanh bình và tĩnh lặng.
một bữa tiệc thanh bình và tĩnh lặng.
09:59
(Laughter)
174
587231
1087
(Tiếng cười)
10:00
Thank you.
175
588342
1173
Cảm ơn các bạn.
10:01
(Applause)
176
589539
2197
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Mathias Basner - Sleep and noise researcherMathias Basner researches the effects of noise on sleep, health, neurobehavioral and cognitive functions and more.
Why you should listen
Mathias Basner, MD, PhD, MSc is an associate professor in the department of psychiatry at the University of Pennsylvania Perelman School of Medicine. His primary research interests concern the effects of sleep loss on neurobehavioral and cognitive functions, population studies on sleep time and waking activities, the effects of traffic noise on sleep and health, and astronaut behavioral health on long-duration space missions. These research areas overlap widely. Basner has published more than 80 journal articles and reviewed articles for more than 80 scientific journals. He is currently on the editorial board of the journals Sleep Health and Frontiers in Physiology.
Between 1999 and 2008, Basner conducted several large-scale laboratory and field studies on the effects of traffic noise on sleep at the German Aerospace Center. For this research, Basner was awarded the German Aerospace Center Research Award in 2007 and the Science Award of the German Academy for Aviation and Travel Medicine in 2010. Basner developed an ECG-based algorithm for the automatic identification of autonomic activations associated with cortical arousal that was used in several field studies to non-invasively assess the effects of aircraft noise on sleep. He is currently funded by the FAA to obtain current exposure-response functions describing the effects of aircraft noise on sleep for the United States. Basner has been an advisor to the World Health Organization (WHO) on the effects of traffic noise on sleep and health on a number of occasions. He performed a systematic evidence review on the effects of noise on sleep for the recently published revision of WHO's Environmental Noise Guidelines for the European Region.
Basner is currently President of the International Commission of Biological Effects of Noise (ICBEN) and member of the Impacts and Science Group of the Committee on Aviation Environmental Protection (CAEP) of the International Civil Aviation Organization (ICAO). He also represents the University of Pennsylvania in FAA's Aviation Sustainability Center (ASCENT).
Mathias Basner | Speaker | TED.com