TED2011
Kathryn Schulz: On being wrong
ქეთრინ შულცი: მცდარობის შესახებ
Filmed:
Readability: 3.5
4,826,828 views
უმრავლესობა ჩვენთაგანი ყველაფერს იზამს, რათა შეცდეს. მაგრამ თუკი ჩვენ ამაშიც ვცდებით ? "მცდარობის სპეციალისტი" ქეთრინ შულცი გვარწმუნებს, რომ არა მარტო ვაღიაროთ არამედ მივიღოთ კიდევაც ჩვენი მცოდავი ბუნება.
Kathryn Schulz - Wrongologist
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error." Full bio
Kathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So it's 1995,
0
0
3000
1995 წელია
00:18
I'm in college,
1
3000
2000
მე უნივერსიტეტში ვსწავლობ
00:20
and a friend and I go on a road trip
2
5000
3000
და დაქალთან ერთად ვმოგზაურობ
00:23
from Providence, Rhode Island
3
8000
2000
პროვიდენსიდან (როდ აილენდის შტატი)
00:25
to Portland, Oregon.
4
10000
2000
პორტლენდში (ორეგონის შტატი) მივდივართ.
00:27
And you know, we're young and unemployed,
5
12000
3000
ხომ იცით... ახალგაზრდები ვართ, დაუსაქმებლები
00:30
so we do the whole thing on back roads
6
15000
2000
და ყველაფერს ვაკეთებთ ჩვენს გზაზე,
00:32
through state parks
7
17000
2000
გავდივართ ეროვნული პარკებით
00:34
and national forests --
8
19000
3000
და ტყეებით.
00:37
basically the longest route we can possibly take.
9
22000
3000
მოკლედ, ყველაზე გრძელი გზით მივდივართ, რაც ალბათ შეიძლება, რომ აირჩიო.
00:41
And somewhere in the middle of South Dakota,
10
26000
3000
და სადღაც შუაგულ სამხრეთ დაკოტაში,
00:44
I turn to my friend
11
29000
3000
მივუბრუნდი ჩემს მეგობარს
00:47
and I ask her a question
12
32000
2000
და ვუსვამ კითხვას,
00:49
that's been bothering me
13
34000
2000
რომელიც
00:51
for 2,000 miles.
14
36000
3000
2 000 მილის მანძილზე მაწუხებდა.
00:55
"What's up with the Chinese character I keep seeing by the side of the road?"
15
40000
4000
„რას უნდა ნიშნავდეს ის ჩინური იეროგლიფი, ყველგან რომ ვხედავ გზებზე?“
01:02
My friend looks at me totally blankly.
16
47000
4000
ჩემი მეგობარი გაკვირვებული მიყურებს.
01:06
There's actually a gentleman in the front row
17
51000
2000
ახლა წინა რიგში ჯენტლმენი
01:08
who's doing a perfect imitation of her look.
18
53000
3000
ზუსტ იმიტაციას აკეთებს ამ გამომეტყველებისა.
01:11
(Laughter)
19
56000
3000
(სიცილი)
01:14
And I'm like, "You know,
20
59000
2000
და მე ისევ ვეუბნები, „აი ხო იცი,
01:16
all the signs we keep seeing
21
61000
2000
ის ნიშნები, ყველგან, რომ გვხვდება,
01:18
with the Chinese character on them."
22
63000
3000
ზედ ჩინური იეროგლიფით“
01:22
She just stares at me for a few moments,
23
67000
3000
რამდენიმე წუთი მაკვირდება
01:25
and then she cracks up,
24
70000
3000
და მერე კვდება სიცილით,
01:28
because she figures out what I'm talking about.
25
73000
2000
რადგან ხვდება რას ვგულისხმობდი.
01:30
And what I'm talking about is this.
26
75000
3000
და აი რაზე ვეკითხებოდი.
01:33
(Laughter)
27
78000
6000
(სიცილი)
01:39
Right, the famous Chinese character for picnic area.
28
84000
4000
დიახ, ცნობილი ჩინური იეროგლიფი საპიკნიკე სივრცის აღსანიშნავად.
01:43
(Laughter)
29
88000
2000
(სიცილი)
01:45
I've spent the last five years of my life
30
90000
4000
ჩემი ცხოვრების ბოლო ხუთი წელი
01:49
thinking about situations
31
94000
2000
გავატარე სწორედ ამგვარ სიტუაციებზე ფიქრში.
01:51
exactly like this --
32
96000
3000
სწორედ ესეთებზე
01:54
why we sometimes misunderstand
33
99000
2000
რატომ არის, რომ ხანდახან არასწორად აღვიქვამთ
01:56
the signs around us,
34
101000
2000
ნიშნებს ჩვენს გარშემო?
01:58
and how we behave when that happens,
35
103000
3000
როგორ ვიქცევით, როდესაც ესე ხდება?
02:01
and what all of this can tell us about human nature.
36
106000
4000
რას გვეუბნება ყველაფერი ეს ადამიანურ ბუნებაზე ?
02:05
In other words, as you heard Chris say,
37
110000
2000
სხვა სიტყვებით, რომ ვთქვა
02:07
I've spent the last five years
38
112000
2000
ბოლო ხუთი წელი გავატარე იმაზე ფიქრში
02:09
thinking about being wrong.
39
114000
3000
თუ რას ნიშნავს, ცდებოდე.
02:12
This might strike you as a strange career move,
40
117000
3000
შეიძლება იფიქროთ, რომ ეს უცანაური არჩევანია კარიერაში წინსვლისთვის.
02:15
but it actually has one great advantage:
41
120000
3000
მაგრამ ერთი დიდი უპირატესობა აქვს,
02:18
no job competition.
42
123000
2000
არანაირი კონკურენცია არ არის სამსახურებზე.
02:20
(Laughter)
43
125000
2000
(სიცილი)
02:22
In fact, most of us do everything we can
44
127000
3000
უმრავლესობა ჩვენთაგანი აკეთებს ყველაფერს,
02:25
to avoid thinking about being wrong,
45
130000
3000
რომ თავი აარიდოს ცდომაზე ფიქრს,
02:28
or at least to avoid thinking about the possibility
46
133000
2000
თუ არა და სულ ცოტა აარიდოს თავი იმაზე ფიქრს,
02:30
that we ourselves are wrong.
47
135000
2000
რომ ჩვენ თავად ვცდებით.
02:32
We get it in the abstract.
48
137000
2000
აბსტრაქტულად ჩვენ გვესმის,
02:34
We all know everybody in this room makes mistakes.
49
139000
2000
რომ ყველა ამ ოთახში მყოფი უშვებს შეცდომებს,
02:37
The human species, in general, is fallible -- okay fine.
50
142000
3000
რომ ადამიანები... ზოგადად არ არიან უშეცდომონი - კარგი, გასაგებია.
02:41
But when it comes down to me, right now,
51
146000
3000
მაგრამ, როდესაც საქმე მე მეხება, აქ და აი ახლა
02:44
to all the beliefs I hold,
52
149000
2000
როდესაც საქმე ეხება ყველა ჩემს რწმენას,
02:46
here in the present tense,
53
151000
3000
ახლა, აწმყოში,
02:49
suddenly all of this abstract appreciation of fallibility
54
154000
4000
მოულოდნელად ეს აბსტრაქტული მოწიწება „უშეცდომობის“ წინაშე,
02:53
goes out the window --
55
158000
3000
უჩინარდება.
02:56
and I can't actually think of anything I'm wrong about.
56
161000
3000
არაფერი მომივა თავში, რაზეც ვცდები.
03:00
And the thing is, the present tense is where we live.
57
165000
3000
საქმე ისაა, რომ აწმყო დრო არის ის, სადაც ჩვენ ვცხოვრობთ.
03:03
We go to meetings in the present tense;
58
168000
3000
ჩვენ გვაქვს შეხვედრები აწმყოში,
03:06
we go on family vacations in the present tense;
59
171000
2000
ჩვენ მივდივართ ოჯახთან ერთად დასასვენებლად აწმყო დროში,
03:08
we go to the polls and vote in the present tense.
60
173000
4000
ჩვენ მივდივართ არჩევნებზე და ხმას ვაძლევთ აწმყო დროში.
03:12
So effectively, we all kind of wind up traveling through life,
61
177000
3000
საბოოლო ჯამში, ჩვენ ძალზე ეფექტურად ვახერხებთ ამ ცხოვრებაში მოგზაურობას
03:15
trapped in this little bubble
62
180000
2000
ჩვენს პატარა ბუშტებში გამომწყვდეულები,
03:17
of feeling very right about everything.
63
182000
3000
ბუშტებში, სადაც ყველაფერში ძალიან მართლები გვგონია ჩვენი თავები.
03:21
I think this is a problem.
64
186000
2000
ჩემი აზრით ეს პრობლემაა.
03:23
I think it's a problem for each of us as individuals,
65
188000
3000
ჩემი აზრით, ეს პრობლემაა თითოეული ჩვენგანისთვის, როგორც ინდივიდუალთათვის
03:26
in our personal and professional lives,
66
191000
3000
ჩვენივე პირადულ და პროფესიულ ცხოვრებაში.
03:29
and I think it's a problem for all of us collectively as a culture.
67
194000
3000
და ასევე, მე ვფიქრობ, ეს პრობლემაა ყველა ჩვენგანისთვის კოლექტიურად, როგორც კულტურისთვის.
03:32
So what I want to do today
68
197000
2000
დღეს მინდა პირველ რიგში ვილაპარაკო იმაზე,
03:34
is, first of all, talk about why we get stuck
69
199000
3000
თუ რატომ ვიჭედებით იმ განცდაში,
03:37
inside this feeling of being right.
70
202000
2000
რომ ვართ ყოველთვის მართლები
03:39
And second, why it's such a problem.
71
204000
3000
და მეორე, რატომ არის ეს პრობლემა.
03:42
And finally, I want to convince you
72
207000
2000
და საბოლოოდ, მე მინდა თქვენ დაგარწმუნოთ,
03:44
that it is possible
73
209000
2000
რომ შესაძლებელია
03:46
to step outside of that feeling
74
211000
2000
გვერდიდან შეხედო ამ გრძნობას.
03:48
and that if you can do so,
75
213000
2000
და თუ შენ ეს შეძელი მიხვდები, რომ
03:50
it is the single greatest
76
215000
2000
ეს არის ის ერთადერთი დიდებული , მორალური, ინტელექტუალური
03:52
moral, intellectual and creative leap you can make.
77
217000
3000
და შემოქმედებითი ნახტომი, რომლის გაკეთებაც შენ შეგიძლია.
03:57
So why do we get stuck
78
222000
2000
ჰო და, რატომ ვიჭედებით
03:59
in this feeling of being right?
79
224000
2000
ამ უშეცდომლობის გრძნობაში?
04:01
One reason, actually, has to do with a feeling of being wrong.
80
226000
3000
ერთერთი მიზეზია - გრძნობა, რომლის დროსაც ხვდები, რომ შენ ცდები.
04:04
So let me ask you guys something --
81
229000
2000
მოდით რაღაცას გკითხავთ.
04:06
or actually, let me ask you guys something, because you're right here:
82
231000
4000
მოდით თქვენ გკითხავთ, რადგან ახლოს სხედხართ.
04:10
How does it feel -- emotionally --
83
235000
3000
რა გრძნობა გაქვს, სუფთა ემოციურად,
04:13
how does it feel to be wrong?
84
238000
3000
რას გრძნობ, როდესაც ცდები?
04:16
Dreadful. Thumbs down.
85
241000
3000
საშინელი... დაშვებული ცერა თითი...
04:19
Embarrassing. Okay, wonderful, great.
86
244000
2000
შემარცხვენელი. . . კარგით, გადასარევია.
04:21
Dreadful, thumbs down, embarrassing --
87
246000
2000
საშინელი, დაშვებული ცერა თითი, შემარცხვენელი--
04:23
thank you, these are great answers,
88
248000
3000
დიდი მადლობა, არაჩვეულებრივი პასუხებია,
04:26
but they're answers to a different question.
89
251000
3000
მაგრამ ესენი სხვა კითხვას პასუხობენ.
04:29
You guys are answering the question:
90
254000
2000
თქვენ პასუხობთ კითხვას:
04:31
How does it feel to realize you're wrong?
91
256000
3000
„რა გრძნობაა, როდესაც აცნობიერებ, რომ შეცდი?“
04:34
(Laughter)
92
259000
4000
(სიცილი)
04:38
Realizing you're wrong can feel like all of that and a lot of other things, right?
93
263000
3000
როდესაც აცნობიერებ, რომ ცდები თავს ზუსტად ეგრე გრძნობ და უარესადაც, არა?
04:41
I mean it can be devastating, it can be revelatory,
94
266000
3000
ეს შეიძლება იყოს გამანადგურებელი, გამომააშკარავებელი,
04:44
it can actually be quite funny,
95
269000
2000
ასევე შეიძლება იყოს საკმაოდ სასაცილოც,
04:46
like my stupid Chinese character mistake.
96
271000
3000
როგორც ჩემ სულელური ჩინური იეროგლიფის შეცდომა.
04:49
But just being wrong
97
274000
3000
მაგრამ უბრალოდ არასწორი ყოფნა
04:52
doesn't feel like anything.
98
277000
2000
არნაირად არ იგრძნობა.
04:54
I'll give you an analogy.
99
279000
3000
მაგალითს მოვიყვან.
04:57
Do you remember that Loony Tunes cartoon
100
282000
2000
გახსოვთ ლუნი თუნის მულტფილმი?
04:59
where there's this pathetic coyote
101
284000
2000
სადაც ერთი პათეტიკური კოიოტი
05:01
who's always chasing and never catching a roadrunner?
102
286000
2000
მუდამ დასდევს მრბოლელს და ვერასდროს ეწევა.
05:03
In pretty much every episode of this cartoon,
103
288000
3000
ამ მულტფილმის თითქმის ყველა სერიაში,
05:06
there's a moment where the coyote is chasing the roadrunner
104
291000
2000
არის ისეთი მომენტი, სადაც კოიოტი მისდევს მრბოლელს
05:08
and the roadrunner runs off a cliff,
105
293000
2000
და მრბოლელი კი ვარდება კლდიდან.
05:10
which is fine -- he's a bird, he can fly.
106
295000
3000
პრობლემა არ არის, ის ჩიტია და მას ფრენა შეუძლია.
05:13
But the thing is, the coyote runs off the cliff right after him.
107
298000
4000
მაგრამ მას თან მიჰყვება კოიოტიც.
05:17
And what's funny --
108
302000
2000
სასაცილო კი ის არის -
05:19
at least if you're six years old --
109
304000
2000
ნუ, თუ თქვენ 6 წლის ხართ -
05:21
is that the coyote's totally fine too.
110
306000
2000
რომ კოიოტიც მშვენივრად გრძნობს თავს.
05:23
He just keeps running --
111
308000
2000
ის უბრალოდ აგრძელებს სირბილს.
05:25
right up until the moment that he looks down
112
310000
2000
სწორედ იმ მომენტამდე, სანამ ქვევით ჩაიხედავს
05:27
and realizes that he's in mid-air.
113
312000
3000
და გააცნობიერებს, რომ ჰაერშია.
05:30
That's when he falls.
114
315000
3000
აი მომენტი, როდესაც ის ვარდება.
05:34
When we're wrong about something --
115
319000
2000
როდესაც ჩვენ რამეზე ვცდებით --
05:36
not when we realize it, but before that --
116
321000
3000
არა მაშინ, როდესაც ჩვენ ამას ვათვითცნობიერებთ, არამედ მანამდე -
05:39
we're like that coyote
117
324000
3000
ჩვენ იმ კოიოტს ვგავართ ,
05:42
after he's gone off the cliff and before he looks down.
118
327000
3000
რომლიც უკვე გასცდა კლდეს, მაგრამ ჯერ არ ჩაუხედავს ქვევით.
05:46
You know, we're already wrong,
119
331000
3000
იცით, ჩვენ უკვე შევცდით,
05:49
we're already in trouble,
120
334000
2000
უკვე შარში ვართ.
05:51
but we feel like we're on solid ground.
121
336000
3000
მაგრამ ისეთი განცდა გვაქვს, თითქოს მყარ ნიადაგზე ვდგავართ.
05:55
So I should actually correct something I said a moment ago.
122
340000
3000
ასე, რომ მგონი, ერთ წუთის წინ რაც გითხარით ის უნდა შევასწორო.
05:58
It does feel like something to be wrong;
123
343000
3000
რაღაც განცდა არსებობს, როდესაც შეცდი -
06:01
it feels like being right.
124
346000
3000
განცდა იმისა, რომ მართალი ხარ.
06:04
(Laughter)
125
349000
3000
(სიცილი)
06:07
So this is one reason, a structural reason,
126
352000
3000
ეს არის ერთერთი მიზეზი, სტრუქტრურული მიზეზი იმისა,
06:10
why we get stuck inside this feeling of rightness.
127
355000
2000
თუ რატომ ვიჭედებით იმ გრძნობაში, რომ ვართ მართლები.
06:12
I call this error blindness.
128
357000
2000
მე ამას შეცდომით სიბრმავეს ვეძახი.
06:14
Most of the time,
129
359000
2000
უმრავლეს შემთხვევაში
06:16
we don't have any kind of internal cue
130
361000
3000
ჩვენ არ გვაქვს შინაგანი ალღო,
06:19
to let us know that we're wrong about something,
131
364000
2000
რომელიც მიგვახვედრებს, რომ ვცდებით,
06:21
until it's too late.
132
366000
3000
მანამ სანამ ეს ძალიან გვიანი არ არის.
06:24
But there's a second reason that we get stuck inside this feeling as well --
133
369000
3000
მაგრამ არსებობს მეორე მიზეზიც ჩვენი ტყვეობის ასახსნელად
06:27
and this one is cultural.
134
372000
2000
და ეს უკვე კულტურულია.
06:30
Think back for a moment to elementary school.
135
375000
3000
წამით გაიხსენეთ დაწყებითი სკოლა.
06:33
You're sitting there in class,
136
378000
2000
კლასში ზიხართ
06:35
and your teacher is handing back quiz papers,
137
380000
3000
და თქვენი მასწავლებელი შემოწმებულ საკონტროლო ნაწერს უკან გიბრუნებთ.
06:38
and one of them looks like this.
138
383000
2000
ერთერთი მათგანი ასე გამოიყურება. <ასე არ ქნა> <მნახე> .
06:40
This is not mine, by the way.
139
385000
2000
ეს ჩემი არ არის, ისე.
06:42
(Laughter)
140
387000
2000
(სიცილი)
06:44
So there you are in grade school,
141
389000
3000
და აი ხართ დაწყებით სკოლაში
06:47
and you know exactly what to think
142
392000
2000
და ზუსტად იცით რა იფიქროთ
06:49
about the kid who got this paper.
143
394000
3000
ამ ბავშვზე.
06:52
It's the dumb kid, the troublemaker,
144
397000
3000
„შტერი ბავშვია, წესრიგის დამრღვევი,
06:55
the one who never does his homework.
145
400000
3000
რომელიც არასდროს აკეთებს საშინაო დავალებას“.
06:58
So by the time you are nine years old,
146
403000
3000
იმ დროისთვის, როდესაც უკვე 9 წლის ხართ,
07:01
you've already learned, first of all,
147
406000
2000
იცით, რომ, პირველ რიგში,
07:03
that people who get stuff wrong
148
408000
2000
ხალხი, რომელიც ცდება არიან ზარმაცები,
07:05
are lazy, irresponsible dimwits --
149
410000
3000
სულელები და უპასუხისმგებლონი.
07:08
and second of all,
150
413000
2000
და მეორე -
07:10
that the way to succeed in life
151
415000
2000
წარმატების მისაღწევად ცხოვრებაში
07:12
is to never make any mistakes.
152
417000
3000
არასდროს შეცდომა არ უნდა დაუშვათ.
07:16
We learn these really bad lessons really well.
153
421000
4000
ჩვენ ამ ძალიან ცუდ გაკვეთილებს ძალიან კარგად შევიმეცნებთ ხოლმე.
07:21
And a lot of us --
154
426000
2000
ბევრი ჩვენგანი
07:23
and I suspect, especially a lot of us in this room --
155
428000
4000
და მე ეჭვი მაქვს განსაკუთრებით დიდი რაოდენობა ამ ოთახში მყოფთა
07:27
deal with them by just becoming
156
432000
2000
პრობლემას იმით წყვეტს, რომ
07:29
perfect little A students,
157
434000
2000
საბოლოო ჯამში ხდება უნაკლო ხუთოსანი.
07:31
perfectionists, over-achievers.
158
436000
3000
პერფექციონისტი, მეტის მიღწევის მოსურნე.
07:34
Right,
159
439000
2000
მართალია, არა?
07:36
Mr. CFO, astrophysicist, ultra-marathoner?
160
441000
4000
მისტერ აღმასრულებელო დირექტორო, ასტროფიზიკოსო და ულტრა-მარათონელო?
07:40
(Laughter)
161
445000
7000
(სიცილი)
07:47
You're all CFO, astrophysicists, ultra-marathoners, it turns out.
162
452000
4000
ჩანს, თქვენ ყველანი აღმასრულებელი დირექტორები, ასტრო ფიზიკოსები და ულტრა-მარათონელები ხართ!
07:51
Okay, so fine.
163
456000
2000
კარგი, მშვენიერია.
07:53
Except that then we freak out
164
458000
3000
ყველაფერი გადასარევია ... უბრალოდ მერე ჩვენ ვმწარდებით,
07:56
at the possibility that we've gotten something wrong.
165
461000
2000
როდესაც არის ალბათობა, რომ ჩვენ შეიძლება რაღაც შეგვშლოდა.
07:58
Because according to this,
166
463000
3000
რადგან ამის მიხედვით,
08:01
getting something wrong
167
466000
2000
რაღაცაში მცდარობა
08:03
means there's something wrong with us.
168
468000
3000
ნიშნავს, რომ რაღაც ვერ არის ჩვენში ჯანსაღად, რომ ჩვენ თავად გვჭირს რაღაც.
08:06
So we just insist that we're right,
169
471000
2000
შემდეგ ჩვენ უბრალოდ დავიჟინებთ ხოლმე, რომ მართლები ვართ.
08:08
because it makes us feel smart and responsible
170
473000
2000
ეს ხომ გვაგრძნობინებს, რომ ვართ გონიერები, პასუხისმგებლიანები
08:10
and virtuous and safe.
171
475000
3000
სათნოები და უსაფრთხოდ.
08:14
So let me tell you a story.
172
479000
2000
მოდით ერთ ამბავს მოგიყვებით.
08:16
A couple of years ago,
173
481000
2000
ერთ-ორი წლის წინ
08:18
a woman comes into Beth Israel Deaconess Medical Center for a surgery.
174
483000
3000
ქალი შედის ბეთ ისრაელის სამედიცინო ცენტრში ოპერაციის გასაკეთებლად.
08:21
Beth Israel's in Boston.
175
486000
2000
ბეთ ისრაელი ბოსტონში მდებარეობს.
08:23
It's the teaching hospital for Harvard --
176
488000
2000
ეს ჰარვარდის სასწავლებელი საავადმყოფოა.
08:25
one of the best hospitals in the country.
177
490000
2000
ერთერთი საუკეთესოა ქვეყანაში.
08:27
So this woman comes in and she's taken into the operating room.
178
492000
3000
ჰო და, ეს ქალი შეყავთ საოპერაციოში,
08:30
She's anesthetized, the surgeon does his thing --
179
495000
2000
უკეთებენ ანესთეზიას, ექმი აკეთებს თავის საქმეს,
08:32
stitches her back up, sends her out to the recovery room.
180
497000
3000
კერავს პაციენტს და უშვებს უკან გამოსაჯანსაღებლად.
08:35
Everything seems to have gone fine.
181
500000
3000
თითქოს, ყველაფერმა კარგად ჩაიარა.
08:38
And she wakes up, and she looks down at herself,
182
503000
3000
ქალს ეღვიძება, თავის თავის დახედავს
08:41
and she says, "Why is the wrong side of my body in bandages?"
183
506000
4000
და იკითხავს, „რატომ არის ჩემი სხეულის სხვა მხარე სახვევებში?“
08:45
Well the wrong side of her body is in bandages
184
510000
3000
ნუ, იმიტომაა სახვევებში მისი სხეულის სხვა მხარე,
08:48
because the surgeon has performed a major operation
185
513000
2000
რომ ქირურგმა ეს მთავარი ოპერაცია
08:50
on her left leg instead of her right one.
186
515000
3000
მის მარცხენა ფეხზე გააკეთა მარჯვენის ნაცვლად.
08:54
When the vice president for health care quality at Beth Israel
187
519000
3000
როდესაც ბეთ ისრაელის ჯანმრთელობის ხარისხის მართვის ვიცე პრეზიდენტმა
08:57
spoke about this incident,
188
522000
3000
ამ ინციდენეტზე ისაუბრა,
09:00
he said something very interesting.
189
525000
3000
ერთი ძალზედ საინტერესო რამ თქვა.
09:03
He said, "For whatever reason,
190
528000
3000
მან თქვა „რაღაც მიზეზის გამო,
09:06
the surgeon simply felt
191
531000
2000
ქირურგმა უბრალოდ ჩათვალა,
09:08
that he was on the correct side of the patient."
192
533000
2000
რომ ის სწორ მხარეს იდგა“.
09:10
(Laughter)
193
535000
3000
(სიცილი)
09:15
The point of this story
194
540000
2000
ამ ისტორიის არსი ის არის,
09:17
is that trusting too much in the feeling
195
542000
3000
რომ ზედმეტი ნდობა გრძნობისა,
09:20
of being on the correct side of anything
196
545000
3000
რომ ხარ სწორ მხარეს, სულ ერთია რისა,
09:23
can be very dangerous.
197
548000
3000
შეიძლება ძალიან სახიფათო იყოს.
09:26
This internal sense of rightness
198
551000
3000
ეს შინაგანი გრძნობა მართებულობისა,
09:29
that we all experience so often
199
554000
2000
რომელსაც ჩვენ ყველანი ასე ხშირად განვიცდით,
09:31
is not a reliable guide
200
556000
2000
არ არის სანდო
09:33
to what is actually going on in the external world.
201
558000
3000
რეალურ ცხოვრებაში.
09:36
And when we act like it is,
202
561000
2000
მომემნტი, როდესაც თავს ვაჩვენებთ, რომ ეს მართებული ქცევაა
09:38
and we stop entertaining the possibility that we could be wrong,
203
563000
4000
და ვივიწყებთ იმ აზრს, რომ შეიძლება ვცდებოდეთ
09:42
well that's when we end up doing things
204
567000
2000
- აი, მაშინ ხდება რომ 200 მილიონი
09:44
like dumping 200 million gallons of oil into the Gulf of Mexico,
205
569000
4000
გალონი ნავთობი იღვრება მექსიკის ყურეში,
09:48
or torpedoing the global economy.
206
573000
3000
ან ვსპობთ მსოფლიო ეკონომიკას.
09:52
So this is a huge practical problem.
207
577000
3000
ასე, რომ ეს არის უდიდესი ყოველდღიური პრობლემა.
09:55
But it's also a huge social problem.
208
580000
3000
მაგრამ ეს ასევე სოციალური პრობლემაცაა.
09:58
Think for a moment about what it means to feel right.
209
583000
4000
ერთი წუთით დაფიქრდით რა გრძნობაა, როდესაც ხარ მართალი.
10:02
It means that you think that your beliefs
210
587000
2000
ასეთ დროს შენ თვლი, რომ შენი რწმენები
10:04
just perfectly reflect reality.
211
589000
3000
უნაკლოდ ასახავს რეალობას.
10:07
And when you feel that way,
212
592000
2000
როდესაც ასე ფიქრობ,
10:09
you've got a problem to solve,
213
594000
2000
ერთი პრობლემა გაქვს გადასაჭრელი.
10:11
which is, how are you going to explain
214
596000
2000
როგორ დაარწმუნო
10:13
all of those people who disagree with you?
215
598000
3000
სხვებიც ამაში.
10:16
It turns out, most of us explain those people the same way,
216
601000
3000
აღმოჩნდა, რომ უმრავლესობა ჩვენს შორის ერთნაირად ხსნის სხვათა ქცევას.
10:19
by resorting to a series of unfortunate assumptions.
217
604000
3000
ყველანი ვარაუდთა ამ სამწუხარო ჩამონათვალს მივმართავთ.
10:23
The first thing we usually do when someone disagrees with us
218
608000
3000
პირველი რასაც ხშირად ვაკეთებთ, როდესაც ვინმე არ გვეთანხმება,
10:26
is we just assume they're ignorant.
219
611000
3000
ვასკვნით, რომ ისინი უვიცები არიან.
10:29
They don't have access to the same information that we do,
220
614000
2000
მათ ხელი არ მიუწვდებათ იმავე ინფორმაციამდე, რაზეც ჩვენ.
10:31
and when we generously share that information with them,
221
616000
3000
და როდესაც ჩვენ გულუხვად გავუზიარებთ ჩვენს ხელთ არსებულ ინფორმაციას,
10:34
they're going to see the light and come on over to our team.
222
619000
3000
ისინი ნათელს ეზიარებიან და ჩვენს გუნდში გადმოვლენ.
10:37
When that doesn't work,
223
622000
3000
როდესაც ამგვარი მსჯელობა არ მუშაობს,
10:40
when it turns out those people have all the same facts that we do
224
625000
2000
როდესაც აღმოჩნდება, რომ იმ ხალხს იგივე ფაქტები ცოდნია, რაც ჩვენ
10:42
and they still disagree with us,
225
627000
2000
და კვლავ არ გვეთანხმებიან,
10:44
then we move on to a second assumption,
226
629000
2000
გადავდივართ მეორე ვარაუდზე.
10:46
which is that they're idiots.
227
631000
2000
ვარაუდზე, რომ ისინი იდიოტები არიან.
10:48
(Laughter)
228
633000
2000
(სიცილი)
10:50
They have all the right pieces of the puzzle,
229
635000
2000
რომ მათ ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო ხელსაწყოები აქვთ,
10:52
and they are too moronic to put them together correctly.
230
637000
3000
მაგრამ იმდენად ჭკუასუსტები არიან, რომ არ შეუძლიათ მათი სწორად გამოყენება
10:55
And when that doesn't work,
231
640000
2000
როდესაც ეს დაშვებაც არ მუშაობს:
10:57
when it turns out that people who disagree with us
232
642000
3000
როდესაც ამ ხალხს რომელიც არ გვეთანხმება,
11:00
have all the same facts we do
233
645000
2000
თურმე იგივე ფაქტებიც ცოდნია
11:02
and are actually pretty smart,
234
647000
3000
და საკმაოდ გონიერებიც ყოფილან,
11:05
then we move on to a third assumption:
235
650000
3000
მესამე ვარაუდზე გადავდივართ.
11:08
they know the truth,
236
653000
3000
მათ იციან სიმართლე
11:11
and they are deliberately distorting it
237
656000
2000
და განზრახ ამახინჯებენ მათ
11:13
for their own malevolent purposes.
238
658000
3000
მათ საკუთარი ბოროტი მიზნების გამო.
11:17
So this is a catastrophe.
239
662000
2000
ეს კატასტროფაა.
11:19
This attachment to our own rightness
240
664000
3000
ასეთი დამოკიდებულება ჩვენს მართებულობასთან
11:22
keeps us from preventing mistakes
241
667000
2000
გვაფერხებს ჩვენივე შეცდომების შეფერხებისაგან
11:24
when we absolutely need to
242
669000
2000
მაშინ, როდესაც ეს ძალიან გვჭირდება
11:26
and causes us to treat each other terribly.
243
671000
3000
და იწვევს იმას, რომ ერთმანეთს საზიზღრად ვეპყრობით.
11:30
But to me, what's most baffling
244
675000
2000
მაგრამ იცით რა არის
11:32
and most tragic about this
245
677000
3000
ჩემთვის ყველაზე ტრაგიკული?
11:35
is that it misses the whole point of being human.
246
680000
4000
ის, რომ აზრი ეკარგება ადამიანად ყოფნის იდეას.
11:39
It's like we want to imagine
247
684000
2000
ჩვენ გვინდა წარმოვიდგინოთ,
11:41
that our minds are just these perfectly translucent windows
248
686000
3000
რომ ჩვენი გონება უნაკლოდ გამჭვირვალე ფანჯარასავითაა
11:44
and we just gaze out of them
249
689000
2000
და ჩვენ უბრალოდ ვიცქირებით
11:46
and describe the world as it unfolds.
250
691000
3000
და აღვწერთ სამყაროს იქიდან.
11:49
And we want everybody else to gaze out of the same window
251
694000
2000
ჩვენს გვსურს ყველა სხვაც ამავე ფანჯრიდან იყურებოდეს
11:51
and see the exact same thing.
252
696000
2000
და იგივე სცენას ხედავდეს, რასაც ჩვენ.
11:53
That is not true,
253
698000
2000
ეს არ არის ჭეშმარიტება,
11:55
and if it were, life would be incredibly boring.
254
700000
3000
და ეს რომ ესე იყოს, სამყარო საოცრად მოსაწყენი იქნებოდა.
11:58
The miracle of your mind
255
703000
3000
თქვენი გონების სასწაული ის კი არ არის, რომ
12:01
isn't that you can see the world as it is.
256
706000
3000
თქვენ შეგიძლიათ ხედავდეთ სამყაროს ისეთს, როგორიც ის არის,
12:05
It's that you can see the world as it isn't.
257
710000
3000
არამედ ისეთს, როგორიც ის არ არის.
12:09
We can remember the past,
258
714000
2000
ჩვენ შეგვიძია გვახსოვდეს წარსული,
12:11
and we can think about the future,
259
716000
3000
ვიფიქროთ მომავალზე
12:14
and we can imagine what it's like
260
719000
2000
და წარმოვიდგინოთ როგორი იქნება
12:16
to be some other person in some other place.
261
721000
3000
სხვა ადამიანი სულ სხვა ადგილას.
12:19
And we all do this a little differently,
262
724000
2000
და ჩვენ ყველანი ამას სხვადასხვანაირად ვაკეთებთ.
12:21
which is why we can all look up at the same night sky
263
726000
2000
რისი შედეგიცაა ის, რომ ჩვენ ყველანი ვუყურებთ ერთსა და იმავე ღამის ცას
12:23
and see this
264
728000
2000
და ვხედავთ ამას
12:25
and also this
265
730000
2000
და ასევე ამას
12:27
and also this.
266
732000
3000
და ამას.
12:30
And yeah, it is also why we get things wrong.
267
735000
3000
და ამის შედეგია ისიც, რომ ჩვენ ვცდებით.
12:34
1,200 years before Descartes said his famous thing
268
739000
2000
1200 წლით ადრე სანამ დეკარტი იტყოდა ცნობილ ფრაზას,
12:36
about "I think therefore I am,"
269
741000
2000
„მე ვაზროვნებ, მაშასადამე მე ვარსებობ“,
12:38
this guy, St. Augustine, sat down
270
743000
2000
აი ეს ადამიანი - ნეტარიავგუსტინე, დაჯდა და თქვა „
12:40
and wrote "Fallor ergo sum" --
271
745000
3000
„Fallor ergo sum” -
12:43
"I err therefore I am."
272
748000
4000
- “მე ვცდები, მაშასადამე მე ვარსებობ.“
12:47
Augustine understood
273
752000
2000
ავგუსტინე მიხვდა, რომ
12:49
that our capacity to screw up,
274
754000
2000
ჩვენი შესაძლებლობები საქმის გაფუჭებაში
12:51
it's not some kind of embarrassing defect
275
756000
2000
არ არის ჩვენი სამარცხვინო დეფექტი
12:53
in the human system,
276
758000
2000
არ არის ისეთ რამ,
12:55
something we can eradicate or overcome.
277
760000
3000
რაც შეგვიძლია აღმოვფხვრათ ან გადავლახოთ.
12:58
It's totally fundamental to who we are.
278
763000
3000
ეს სავსებით ფუნდამენტურია ჩვენი არსებისათვის.
13:01
Because, unlike God,
279
766000
2000
ღვთისგან განსხვავებით,
13:03
we don't really know what's going on out there.
280
768000
3000
ჩვენ არ ვიცით დანამდვილებით რა ხდება გარეთ,
13:06
And unlike all of the other animals,
281
771000
3000
მაგრამ ყველა სხვა ცხოველისგან განსხვავებით,
13:09
we are obsessed with trying to figure it out.
282
774000
4000
ჩვენ ჩაციკლულები ვართ გავიგოთ რა ხდება.
13:13
To me, this obsession
283
778000
2000
ჩემთვის ეს ამგვარი კონცეტრაცია
13:15
is the source and root
284
780000
2000
წყაროცაა ყველა სახის პროდუქტიულობისა
13:17
of all of our productivity and creativity.
285
782000
3000
და შემოქმედობითობის.
13:20
Last year, for various reasons,
286
785000
3000
იცით, შარშან, ბევრი სხვადასხვა მიზეზის გამო,
13:23
I found myself listening to a lot of episodes
287
788000
2000
რომ საზოგადოებრივი რადიოს „ეს ამერიკული ცხოვრებაას“
13:25
of the Public Radio show This American Life.
288
790000
2000
ძალიან ბევრ სერიას ვუსმენდი.
13:27
And so I'm listening and I'm listening,
289
792000
3000
ჰო, და ვუსმენ, ვუსმენ
13:30
and at some point, I start feeling
290
795000
3000
და რაღაც მომენტში გავათვითცნობიერე,
13:33
like all the stories are about being wrong.
291
798000
3000
ყველა ეს ისტორია მცდარობას უკავშრდება.
13:37
And my first thought was,
292
802000
2000
ჩემი პირველი ფიქრი იყო
13:39
"I've lost it.
293
804000
2000
„მე მგონი ყველაფერში
13:41
I've become the crazy wrongness lady.
294
806000
2000
სიმცდარეს ვხედავ,
13:43
I just imagined it everywhere,"
295
808000
2000
ყველან წარმოვიდგენ ხოლმე“ ,
13:45
which has happened.
296
810000
2000
რაც რა თქმა უნდა მომხდარა.
13:47
But a couple of months later,
297
812000
2000
მაგრამ ერთი-ორი თვის შემდეგ მე მომეცა საშუალება
13:49
I actually had a chance to interview Ira Glass, who's the host of the show.
298
814000
2000
ინტერვიუ ამეღო აირა გლასისგან, ამ შოუს მასპინძლისგან.
13:51
And I mentioned this to him,
299
816000
2000
და მე ეს მოვუყევი.
13:53
and he was like, "No actually, that's true.
300
818000
3000
მან მითხრა „ არა, იცი, მგონი ეს მართალია“ .
13:56
In fact," he says,
301
821000
2000
„მართლაც“ , ის ამბობს
13:58
"as a staff, we joke
302
823000
2000
„ჩვენ, იქ მომუშავენი, ვხუმრობთ ხოლმე,
14:00
that every single episode of our show
303
825000
2000
რომ ყველა ეპიზოდს
14:02
has the same crypto-theme.
304
827000
3000
ერთი შეფარული თემა აქვს“ .
14:05
And the crypto-theme is:
305
830000
2000
. „თემა კი ასეთია:
14:07
'I thought this one thing was going to happen
306
832000
3000
მეგონა ეს მოხდებოდა
14:10
and something else happened instead.'
307
835000
3000
და სავსებით სხვა რამ მოხდა“ .
14:13
And the thing is," says Ira Glass, "we need this.
308
838000
3000
„საქმე იმაშია“, ამბობს აირა, „ რომ ჩვენ გვჭირდება ეს,
14:16
We need these moments
309
841000
2000
გვჭირდება ეს მომენტები
14:18
of surprise and reversal and wrongness
310
843000
2000
გაკვირვებისა და სიმცდარისა,
14:20
to make these stories work."
311
845000
2000
რათა ეს ისტორიები შედგეს“.
14:22
And for the rest of us, audience members,
312
847000
2000
ჩვენი მხრივ კი, ჩვენ როგორც აუდიენცია
14:24
as listeners, as readers,
313
849000
3000
როგორც მსმენელები და მკითხველები
14:27
we eat this stuff up.
314
852000
2000
ჩვენ მოვიხმართ ამ პროდუქტს.
14:29
We love things like plot twists
315
854000
3000
ჩვენ გვიყვარს
14:32
and red herrings and surprise endings.
316
857000
3000
გამაოგნებელი დასასრულები.
14:35
When it comes to our stories,
317
860000
3000
როდესაც ჩვენს ისტორიებს ეხება საქმე,
14:38
we love being wrong.
318
863000
3000
ჩვენ გვიყვარს მცდარობა.
14:41
But, you know, our stories are like this
319
866000
2000
მაგრამ იცით რა? ჩვენი ისტორიები ასეთია,
14:43
because our lives are like this.
320
868000
3000
რადგან ჩვენი ცხოვრებაა ამგვარი.
14:46
We think this one thing is going to happen
321
871000
3000
ჩვენ გვგონია, რომ ერთი მოხდება
14:49
and something else happens instead.
322
874000
3000
და ამ დროს მეორე ხდება.
14:52
George Bush thought he was going to invade Iraq,
323
877000
2000
ჯორჯ ბუშს ეგონა, რომ ის შეიჭრებოდა ერაყში,
14:54
find a bunch of weapons of mass destruction,
324
879000
2000
იპოვიდა მასობრივი განადგურების აურება იარაღს,
14:56
liberate the people and bring democracy to the Middle East.
325
881000
3000
გაათვისუფლებდა ხალხს და ახლო აღმოსავლეთში დემოკრატიას შეიტანდა.
15:00
And something else happened instead.
326
885000
2000
მაგრამ სავსებით სხვა რამ მოხდა ამ დროს.
15:03
And Hosni Mubarak
327
888000
2000
და ჰოსნი მუბარაკს ეგონა,
15:05
thought he was going to be the dictator of Egypt for the rest of his life,
328
890000
2000
რომ სიცოცხლის ბოლომდე ,
15:07
until he got too old or too sick
329
892000
2000
სანამ ძალიან არ დაბერდებოდა და დაავადმყოფდებოდა
15:09
and could pass the reigns of power onto his son.
330
894000
3000
და სანამ ძალაუფლებას შვილებს არ გადასცემდა, ეგვიპტის დიქტატორი იქნებოდა.
15:12
And something else happened instead.
331
897000
3000
მაგრამ საერთოდ სხვა რამ მოხდა ამის მაგივრად.
15:16
And maybe you thought
332
901000
2000
და ალბათ თქვენ გქონდათ ფიქრი,
15:18
you were going to grow up and marry your high school sweetheart
333
903000
2000
რომ გაიზრდებოდით, შეუღლდებოდით თქვენი სკოლის სიყვარულზე,
15:20
and move back to your hometown and raise a bunch of kids together.
334
905000
3000
დაბრუნდებოდით მშობლიურ ქალაქში და გაზრდიდით ბევრ შვილს ერთად.
15:24
And something else happened instead.
335
909000
3000
მაგრამ ამის მაგივრად სხვა რამ მოხდა.
15:27
And I have to tell you
336
912000
2000
და ერთი რამ უნდა გითხრათ,
15:29
that I thought I was writing an incredibly nerdy book
337
914000
2000
მე მეგონა ვწერდი საუცხოოდ გონივრულ წიგნს საგანზე,
15:31
about a subject everybody hates
338
916000
2000
რომელიც ყველას ეზიზღება,
15:33
for an audience that would never materialize.
339
918000
3000
აუდიენციისთვის, რომელიც ამას არასდროს გამოიყენებდა.
15:36
And something else happened instead.
340
921000
2000
და საერთოდ სხვა რამ მოხდა.
15:38
(Laughter)
341
923000
2000
(სიცილი)
15:40
I mean, this is life.
342
925000
2000
ეს ცხოვრებაა.
15:42
For good and for ill,
343
927000
2000
ავად თუ კარგად,
15:44
we generate these incredible stories
344
929000
3000
ჩვენ ვართ შემოქმედნი ჩვენს გარშემო არსებული
15:47
about the world around us,
345
932000
2000
სამყააროს შესახებ საუცხოო ისტორიებისა.
15:49
and then the world turns around and astonishes us.
346
934000
3000
შემდეგ ცხოვრება გვიბრუნდება და აქეთ გვაოცებს.
15:55
No offense, but this entire conference
347
940000
3000
არავის არ ვაყენებ შეურაცყოფას , მაგრამ ეს მთელი კონფერენცია
15:58
is an unbelievable monument
348
943000
2000
ამჟაღავნებს ჩვენს დაუჯერებლად დიდ
16:00
to our capacity to get stuff wrong.
349
945000
2000
შესაძლებლობას - შევცდეთ.
16:02
We just spent an entire week
350
947000
2000
ჩვენ მთელი კვირა დავხარჯეთ, რომ
16:04
talking about innovations and advancements
351
949000
2000
გველაპარაკა ინოვაციებზე, წინსვლებზე,
16:06
and improvements,
352
951000
2000
და გაუმჯობესებაზე
16:08
but you know why we need all of those innovations
353
953000
3000
... მაგრამ იცით რატომ გვჭიდება ყველა ეს ინოვაცია,
16:11
and advancements and improvements?
354
956000
2000
წინსვლა და გაუმჯობესება?
16:13
Because half the stuff
355
958000
2000
იმიტომ, რომ ყველაზე
16:15
that's the most mind-boggling and world-altering --
356
960000
3000
გამაოგნებელი და სამყაროს შემცვლელი ... !
16:18
TED 1998 --
357
963000
2000
ნუ ხო იცით... TED 1998…!
16:20
eh.
358
965000
2000
ეჰ
16:22
(Laughter)
359
967000
4000
(სიცილი)
16:26
Didn't really work out that way, did it?
360
971000
2000
არ გამოსულა ეგრე , არა?
16:28
(Laughter)
361
973000
2000
(სიცილი)
16:30
Where's my jet pack, Chris?
362
975000
3000
სად არის ჩემი ჯეთ პექი კრის?
16:33
(Laughter)
363
978000
4000
(სიცილი)
16:37
(Applause)
364
982000
5000
(ტაში)
16:42
So here we are again.
365
987000
3000
ასე რომ ასე ვართ ისევ
16:45
And that's how it goes.
366
990000
2000
და აი ესეც გრძლედება
16:47
We come up with another idea.
367
992000
2000
ჩვენ ახალი იდეა გვიჩნდება,
16:49
We tell another story.
368
994000
3000
ახალ ამბავს ვყვებით,
16:52
We hold another conference.
369
997000
3000
ახალ კონფერენციას ვატარებთ.
16:55
The theme of this one,
370
1000000
2000
ამჟამინდელის თემაა,
16:57
as you guys have now heard seven million times,
371
1002000
2000
როგორც თქვენ უკვე 7 მილიონჯერ მოისმინეთ ალბათ უკვე,
16:59
is the rediscovery of wonder.
372
1004000
2000
სასწაულის ხელახალი აღმოჩენა.
17:01
And to me,
373
1006000
2000
ჩემი აზრით -
17:03
if you really want to rediscover wonder,
374
1008000
3000
თუ მართლა გსურს სასწაულის ხელახლა აღმოჩენა,
17:06
you need to step outside
375
1011000
2000
უნდა დატოვო ის პაწაწინა,
17:08
of that tiny, terrified space of rightness
376
1013000
6000
დამთრგუნველი სივრცე შეუცდომლობის.
17:14
and look around at each other
377
1019000
3000
უნდა მიმოვიხედოთ, დავაკვირდეთ ერთმანეთს,
17:17
and look out at the vastness
378
1022000
3000
შევხედოთ უზარმაზარ,
17:20
and complexity and mystery
379
1025000
3000
კომპლექსურ, მისტიკურ
17:23
of the universe
380
1028000
3000
სამყაროს
17:26
and be able to say,
381
1031000
3000
და შეგვეძლოს ვთქვათ
17:29
"Wow, I don't know.
382
1034000
4000
„ვა, არ ვიცი,
17:33
Maybe I'm wrong."
383
1038000
2000
იქნებ ვცდები“.
17:35
Thank you.
384
1040000
2000
მადლობა
17:37
(Applause)
385
1042000
3000
(ტაში)
17:40
Thank you guys.
386
1045000
2000
მადლობა მეგობრებო
17:42
(Applause)
387
1047000
3000
(ტაში)
ABOUT THE SPEAKER
Kathryn Schulz - WrongologistKathryn Schulz is a staff writer for the New Yorker and is the author of "Being Wrong: Adventures in the Margin of Error."
Why you should listen
Kathryn Schulz is a journalist, author, and public speaker with a credible (if not necessarily enviable) claim to being the world's leading wrongologist. She is the author of Being Wrong: Adventures in the Margin of Error. She was previously the book critic for New York Magazine; her writing has also appeared in the New York Times Magazine, Rolling Stone, TIME Magazine, the Boston Globe, the "Freakonomics" blog of The New York Times, The Nation, Foreign Policy, and the New York Times Book Review, among other publications. She is the former editor of the online environmental magazine Grist, and a former reporter and editor for The Santiago Times, of Santiago, Chile, where she covered environmental, labor, and human rights issues. She was a 2004 recipient of the Pew Fellowship in International Journalism (now the International Reporting Project), and has reported from throughout Central and South America, Japan, and, most recently, the Middle East. A graduate of Brown University and a former Ohioan, Oregonian and Brooklynite, she currently lives in New York's Hudson Valley.
Kathryn Schulz | Speaker | TED.com