TEDxWomen 2012
Shabana Basij-Rasikh: Dare to educate Afghan girls
შაბანა ბასიჯ-რასიხ : გამბედაობა რომ გაანათლო ავღანელი გოგონები
Filmed:
Readability: 3.1
1,085,179 views
წარმოიდგინე ქვეყანა სადაც გოგონები მალულად იპარებიან სკოლაში სასიკვდილო შედეგების ფონად , თუკი მათ ვინმე გამოიჭერს. ეს იყო ავღანეთი თალიბანთა დროს და საფრთხის კვალი კვლავ რჩება. 22 წლის შაბანა ბასიჯ-რასიხი მართავს სკოლას გოგონებისათვის ავღანეთში.იგი ხაზს უსვამს ოჯახის მხარდაჭერის სიძლიერესა და მნიშვნელობაზე-- და იგი გვიყვება ერთი მამაცი მამის შესახებ რომელიც წინ აღუდგა ადგილობრივ მუქარას. ( გადაღებულია TEDxWomen -ზე )
Shabana Basij-Rasikh - Educator
Shabana Basij-Rasikh helps girls and young women in Afghanistan get an education. Full bio
Shabana Basij-Rasikh helps girls and young women in Afghanistan get an education. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
When I was 11,
0
964
1440
როდესაც 11 წლის ვიყავი,
00:18
I remember waking up one morning to the sound of joy in my house.
1
2404
4562
მე მახსოვს სიხარულის ნოტაზე გაღვიძება ერთ დილას.
00:22
My father was listening to BBC News
2
6966
2471
მამაჩემი უსმენდა "ბიბისის" სიახლეებს
00:25
on his small, gray radio.
3
9437
4174
თავის პატარა ნაცრისფერ რადიოში.
00:29
There was a big smile on his face which was unusual then,
4
13611
2876
მის სახეზე ღიმილმა გაირბინა, რაც არც თუ ხშირი იყო,
00:32
because the news mostly depressed him.
5
16487
3971
რადგან ახალი ამბები უმეტესად თრგუნავდა მას.
00:36
"The Taliban are gone!" my father shouted.
6
20458
4885
"თალიბანები წავიდნენ ! " მამაჩემი ყვირდოდა,
00:41
I didn't know what it meant,
7
25343
2588
მე კი არ ვიცოდი ეს რას ნიშნავდა,
00:43
but I could see that my father was very, very happy.
8
27931
5186
მაგრამ იმას კი ვხედავდი რომ მამაჩემი ძალიან, ძალიან ბედნიერი იყო.
00:49
"You can go to a real school now," he said.
9
33117
8511
"შენ ეხლა უკვე შეგიძია ნამდვილ სკოლაში წახვიდე " მან მითხრა.
00:57
A morning that I will never forget.
10
41628
5169
ეს იყო დილა რომელსაც არასოდეს დავივიწყდება.
01:02
A real school.
11
46797
5168
ნამდვილი სკოლა.
01:07
You see, I was six when the Taliban took over Afghanistan
12
51965
3108
როგორც მოგეხსენებათ, მე ვიყავი ექვსი წლის როდესაც თალიბანებმა დაიპყრეს ავღანეთი
01:10
and made it illegal for girls to go to school.
13
55073
3523
და აკრძალეს გოგონებისათვის სკოლაში სიაურული.
01:14
So for the next five years, I dressed as a boy
14
58596
3108
შესაბამისად შემდეგი ხუთი წელი მე ვიცვამდი როგორც ბიჭი,
01:17
to escort my older sister, who was no longer allowed
15
61704
2511
რათა გამეცილებინა ჩემი უფროსი და,რომელსაც აღარ შეეძლო
01:20
to be outside alone, to a secret school.
16
64215
5414
საიდუმლო სკოლაში ევლო მარტო.
01:25
It was the only way we both could be educated.
17
69629
4625
ეს იყო ერთადერთი გზა რომ ორივეს მიგვეღო განათლება .
01:30
Each day, we took a different route
18
74254
3234
ყოველ დღე ჩვენ ვირჩევდით სხვადასხვა გზას,
01:33
so that no one would suspect where we were going.
19
77488
4023
შესაბამისად ვერავინ იღებდა ეჭვს თუ სად მივდიოდით.
01:37
We would cover our books in grocery bags
20
81511
2194
ჩვენ ვმალავდით ჩვენს წიგნებს სურსათის ჩანთებში,
01:39
so it would seem we were just out shopping.
21
83705
6136
რაც აფიქრებინებდა სხვებს რომ სავაჭროდ მივდიოდით.
01:45
The school was in a house,
22
89841
2376
სკოლა მოწყობილი იყო სახლში,
01:48
more than 100 of us packed in one small living room.
23
92217
5663
100ზე მეტი ბავშვი ვეტეოდით ერთ პატარა ოთახში.
01:53
It was cozy in winter but extremely hot in summer.
24
97880
5850
ეს იყო მყუდრო ზამთარში მაგრამ ექსტრემალურად ცხელი ზაფხულში.
01:59
We all knew we were risking our lives --
25
103730
2521
ჩვენ ყველამ ვიცოდით რომ ჩვენს სიცოცხლეს საფრთხეში ვიგდებდით--
02:02
the teacher, the students and our parents.
26
106251
4354
მასწავლებელი, მოსწავლეები და ჩვენი მშობლები.
02:06
From time to time, the school would suddenly be canceled
27
110605
2373
დროდადრო, სკოლამ მუშაობა შეწყვიტა რამოდენიმე თვით,
02:08
for a week because Taliban were suspicious.
28
112978
3916
რადგანაც თალიბანებმა ეჭვი აიღეს.
02:12
We always wondered what they knew about us.
29
116894
2780
ჩვენ ყოველთვის გვაინტერებდა რას ფიქრობდნენ ისინი ჩვენზე.
02:15
Were we being followed?
30
119674
3032
დაგვედევნებოდნენ ?
02:18
Do they know where we live?
31
122706
3532
იცოდნენ სად ვცხოვრობდით ?
02:22
We were scared,
32
126238
2658
ძალიან გვეშინოდა,
02:24
but still, school was where we wanted to be.
33
128896
6926
მაგრამ მაინც სკოლა ის ადგილი იყო სადაც გვინდოდა რომ ვყოფილიყავით.
02:31
I was very lucky to grow up in a family
34
135822
3740
მე იღბლიანი ვიყავი რომ გავიზარდე ისეთ ოჯახში
02:35
where education was prized and daughters were treasured.
35
139562
6247
სადაც განათლება დაფასებული იყო და ქალიშვილები კი ოჯახის საგანძურებად ითვლებოდნენ.
02:41
My grandfather was an extraordinary man for his time.
36
145809
5151
ბაბუაჩემი იყო თავის დროს ექსტრაორდინალური ადამიანი.
02:46
A total maverick from a remote province of Afghanistan,
37
150960
3479
სრულიად განსხვავებული და თავისუფალი აზროვნების პიროვნება ავღანეთის შორეული პროვინციიდან,
02:50
he insisted that his daughter, my mom,
38
154439
3496
მან ყველაფერი გააკეთა რომ თავის ქალიშვილს- დედაჩემს
02:53
go to school, and for that he was disowned by his father.
39
157935
6413
სკოლაში ევლო, რის გამოც მამამისმა უარყო იგი.
03:00
But my educated mother became a teacher.
40
164348
3510
თუმცა განათლებული დედაჩემი გახდა მასწავლებელი
03:03
There she is.
41
167858
3026
და აი ისიც .
03:06
She retired two years ago, only to turn our house
42
170884
2667
ის 2 წლის წინ წამოვიდა სამსახურიდან მხოლოდ იმიტომ რომ ექცია ჩვენი სახლი
03:09
into a school for girls and women in our neighborhood.
43
173551
5378
სკოლად გოგონებისა და ქალებისათვის.
03:14
And my father -- that's him --
44
178929
4388
და მამაჩემი - აი ეს არის -
03:19
he was the first ever in his family to receive an education.
45
183317
6901
ის იყო პირველი თავის ოჯახში ვინც მიიღო განათლება.
03:26
There was no question that his children
46
190218
2109
კითხვაც კი აღარ ჩნდებოდა რომ მისი შვილებიც
03:28
would receive an education, including his daughters,
47
192327
5089
ისწავლიდნენ, ქალიშილების ჩათვლით.
03:33
despite the Taliban, despite the risks.
48
197416
4420
მიუხედავად თალიბანებისა, მიუხედავად სხვა საშიშროებებისა.
03:37
To him, there was greater risk in not educating his children.
49
201836
8346
მისთვის მთავარი რისკი იყო რომ ვერ მიიღებდნენ განათლებას მისი შვილები.
03:46
During Taliban years, I remember
50
210182
3128
თალიბანთა დროს მე მახსოვს
03:49
there were times I would get so frustrated by our life
51
213310
5093
იყო დრო როცა მე იმედგაცრუებული ვიყავი ჩვენი ცხოვრებით
03:54
and always being scared and not seeing a future.
52
218403
3952
და ყოველთვის მაშინებდა მომავალზე ფიქრი.
03:58
I would want to quit,
53
222355
3054
მე ვფიქრობდი რომ მიმეტოვებინა სწავლა,
04:01
but my father,
54
225409
3136
თუმცა მამაჩემა
04:04
he would say,
55
228545
2509
მე მითხრა :
04:06
"Listen, my daughter,
56
231054
2105
"მისმინე შვილო,
04:09
you can lose everything you own in your life.
57
233159
3316
შენ შეიძლება დაკარგო ყველაფერი შენს ცხოვრებაში.
04:12
Your money can be stolen. You can be forced to leave your home during a war.
58
236475
4205
შენ შეიძლება მოგპარონ ფული, შენ შეიძლება გაიძულონ დატოვო შენო სახლი ომის დროს,
04:16
But the one thing that will always remain with you
59
240680
2781
მაგრამ ერთადერთი რამ რაც ყოველთვის შენთან იქნება
04:19
is what is here,
60
243461
3308
არის ის რაც აქაა,
04:22
and if we have to sell our blood to pay your school fees,
61
246769
4916
და თუკი ჩვენ მოგვიწევს გავყიდოთ ჩვენი სისხლი რათა გადავიხადოთ სკოლის გადასახადები,
04:27
we will.
62
251685
3221
ჩვენ ამას ვიზავთ.
04:30
So do you still not want to continue?"
63
254906
5082
ამის შემდეგ კიდევ გინდა რომ შეწყვიტო ? "
04:35
Today I am 22.
64
259988
3128
დღეს მე 22 წლის ვარ.
04:39
I was raised in a country that has been destroyed
65
263116
2770
მე გავიზარდე იმ ქვეყანაში რომელსაც
04:41
by decades of war.
66
265886
3170
ათწლეულების ომი ანგრევდა.
04:44
Fewer than six percent of women my age have made it beyond high school,
67
269056
5141
ჩემი ასაკის მხოლოდ 6 პროცენტზე ნაკლებმა ქალმა მოახერხა იგივე საშუალო სკოლის მიღმა,
04:50
and had my family not been so committed to my education,
68
274197
2465
და რომ არა ჩემი ოჯახის თავდადება ჩემი განათლების მიმართ,
04:52
I would be one of them.
69
276662
2604
მეც ერთერთი მათგანი ვიქნებოდი.
04:55
Instead, I stand here a proud graduate of Middlebury College.
70
279266
5315
ამისნაცვლად, მე ამაყად ვდგავარ აქ "მიდლებური"-ს კოლეჯ დამთავრებული.
05:00
(Applause)
71
284581
10013
(აპლოდისმენტები)
05:10
When I returned to Afghanistan, my grandfather,
72
294594
2948
როდესაც მე დავბრუნდი ავღანეთში, ბაბუაჩემი,
05:13
the one exiled from his home for daring to educate his daughters,
73
297542
4579
რომელიც განდევნილი იყო ოჯახიდან, რადგან მან გაბედა და განათლებას აზიარა ქალიშვილები,
05:18
was among the first to congratulate me.
74
302121
3494
იყო პირველი მათგანი ვინც მომილოცა.
05:21
He not only brags about my college degree,
75
305615
2630
იგი არა მარტო ტრაბახობს ჩემი კოლეჯის ხარისხით,
05:24
but also that I was the first woman,
76
308245
2209
მაგრამ ასევე ხაზს უსვამს რომ მე ვიყავი პირველი ქალი
05:26
and that I am the first woman
77
310454
1722
და მე ვარ პირველი ქალი
05:28
to drive him through the streets of Kabul.
78
312176
3502
რომელმაც მანქანით გაასეირნა იგი ქაბულის ქუჩებში.
05:31
(Applause)
79
315678
5362
(აპლოდისმენტები)
05:36
My family believes in me.
80
321040
2649
ჩემს ოჯახს ჯერა ჩემი.
05:39
I dream big, but my family dreams even bigger for me.
81
323689
4950
მე ბევრს ვოცნებობ, მაგრამ ჩემი ოჯახი უფრო ბევრს ოცნებობს ჩემზე.
05:44
That's why I am a global ambassador for 10x10,
82
328639
4467
აი ამიტომ ვარ მე საყოველთაო ელჩი 10x10- სათვის, რომელიც არის
05:49
a global campaign to educate women.
83
333106
2764
ქალთა განმანათლებელი საყოველთაო კამპანია.
05:51
That's why I cofounded SOLA,
84
335870
2579
აი ამიტომ ვარ "სოლა"-ს თანადამფუძნებელი,
05:54
the first and perhaps only boarding school
85
338449
2467
პირველი და სავარაუდოდ ერთადერთი სკოლა ინტერნატი
05:56
for girls in Afghanistan,
86
340916
1729
გოგონებისათვის ავღანეთში,
05:58
a country where it's still risky for girls to go to school.
87
342645
5637
ქვეყანაში სადაც ისევ საშიშია გოგონებისათვის სკოლაში სიარული.
06:04
The exciting thing is that I see students at my school
88
348282
3765
ამაღელვებელი მომენტი ჩემთვის არის ის როდესაც ვხედავ სკოლის მოსწავლეებს,
06:07
with ambition grabbing at opportunity.
89
352047
5628
ამბიციით რომ გამოიყენონ ეს შესაძლებლობა.
06:13
And I see their parents and their fathers
90
357675
2927
და მე ვხედავ მათ მშობლებს, მამებს,
06:16
who, like my own, advocate for them,
91
360602
4578
რომლებიც, მსგავსად ჩემებისა , ეხმარებიან საკუთარ შვილებს,
06:21
despite and even in the face of daunting opposition.
92
365180
8932
მიუხედავათ ასეთი საშიში მოწინააღმდეგეების დროს.
06:30
Like Ahmed. That's not his real name,
93
374112
2706
აი როგორც აჰმედი. ეს არ არის მისი ნამდვილი სახელი
06:32
and I cannot show you his face,
94
376818
2628
და მე არ შემიძლია გაჩვენოთ მისი სახე,
06:35
but Ahmed is the father of one of my students.
95
379446
3645
მაგრამ აჰმედი არის ჩემი მოსწავლის მშობელი.
06:38
Less than a month ago, he and his daughter
96
383091
3836
ერთ თვეზე ნაკლები დროის წინ, ის და მისი ქალიშვილი
06:42
were on their way from SOLA to their village,
97
386927
3334
"სოლა"- დან ბრუნდებოდნენ უკან თავიანთ სოფელში.
06:46
and they literally missed being killed
98
390261
6493
და ისინი ფაქტიურად აცდნენ სიკვდილს
06:52
by a roadside bomb by minutes.
99
396754
4782
რომელიც გამოწვეული იყო გზისპირა აფეთქებით.
06:57
As he arrived home, the phone rang,
100
401536
3403
როგორც კი სახლში მივიდა, ტელეფონმა დარეკა,
07:00
a voice warning him
101
404939
2695
ხმამ გააფრთხილა,
07:03
that if he sent his daughter back to school,
102
407634
3395
რომ თუკი ის უკან გაგზავნიდა ქალიშვილს სკოლაში,
07:06
they would try again.
103
411029
2777
ისინი კვლავ გაიმეორებდნენ იმავეს.
07:09
"Kill me now, if you wish," he said,
104
413806
3902
"მომკალით ეხლავე, თუკი ასე გსურთ" მან უპასუხა,
07:13
"but I will not ruin my daughter's future
105
417708
3894
"მაგრამ მე არ დავანგრევ ჩემი ქალიშვილის მომავალს,
07:17
because of your old and backward ideas."
106
421602
4832
თქვენი მოძველებული და ჩამორჩენილი იდეების გამო."
07:22
What I've come to realize about Afghanistan,
107
426434
2369
როდესაც მე ვფიქრობ ავღანეთზე,
07:24
and this is something that is often dismissed in the West,
108
428803
3520
,და ეს არის რაღაც რაც ხშირად განსხვავებულია დასავლეთში,
07:28
that behind most of us who succeed
109
432323
3223
მათ უკან, ვინც წარმატებას მივაღწიეთ,
07:31
is a father who recognizes the value in his daughter
110
435546
7363
დგას მამა რომელიც აღიარებას მისი ქალიშვილის მნიშვნელობას
07:38
and who sees that her success is his success.
111
442909
4627
და რომელიც მიიჩნევს ქალიშვილის წარმატებას საკუთარ წარმატებად.
07:43
It's not to say that our mothers aren't key in our success.
112
447536
3938
მე არ ვამბობ რომ დედაჩვენებს არ მიუძღვით წამყვანი როლი ჩვენს წარმატებაში,
07:47
In fact, they're often the initial and convincing negotiators
113
451474
4536
სინამდვილეში, ისინი არიან მთავარი და დამარწმუნებელი მომლაპარაკეებლები
07:51
of a bright future for their daughters,
114
456010
3340
თავიანთი ქალიშვილების ნათელ მომავალზე,
07:55
but in the context of a society like in Afghanistan,
115
459350
3411
მაგრამ ავღანეთის საზოგადოების მაგალითზე,
07:58
we must have the support of men.
116
462761
3420
ჩვენ უნდა გვქონდეს მამაკაცთა მხარდაჭერა.
08:02
Under the Taliban, girls who went to school
117
466181
3550
თალიბანთა დროს, გოგონები რომლებიც დადიოდნენ სკოლაში,
08:05
numbered in the hundreds --
118
469731
1792
დაახლოებით ასამდე
08:07
remember, it was illegal.
119
471523
2338
ახსოვთ, რომ ეს იყო არალეგალური.
08:09
But today, more than three million girls are in school in Afghanistan.
120
473861
5492
მაგრამ დღეს, სამ მილიონზე მეტი გოგონა დადის სკოლაში.
08:15
(Applause)
121
479353
7247
(აპლოდისმენტები)
08:22
Afghanistan looks so different from here in America.
122
486600
6151
ავღანეთი ამერიკისგან ძალიან განსვავდება,
08:28
I find that Americans see the fragility in changes.
123
492751
4972
მე აღმოვაჩინე რომ ამერიკელები ამჩნევენ მერყეობას ცვლილებებში,
08:33
I fear that these changes will not last
124
497723
3050
ვშიშობდი, რომ ეს ცვილებები აღარ გასტანს დიდხანს,
08:36
much beyond the U.S. troops' withdrawal.
125
500773
4492
როდესაც ამერიკელები თავიანთ ჯარებს გაიყვანენ.
08:41
But when I am back in Afghanistan,
126
505265
3653
მაგრამ როდესაც მე უკან დავბრუნდი ავღანეთში,
08:44
when I see the students in my school
127
508918
4785
როდესაც დავინახე ჩემი სკოლის მოსწავლეები
08:49
and their parents who advocate for them,
128
513703
2640
და მათი მშობლები რომლებიც იბრძვიან მათთვის,
08:52
who encourage them, I see a promising future
129
516343
4467
რომლებიც ამხნევენებ მათ, მე ვხედავ პერსპექტიულ მომავალს
08:56
and lasting change.
130
520810
3300
და ხანგრძლივ ცვლილებას.
09:00
To me, Afghanistan is a country of hope and boundless possibilities,
131
524110
8467
ჩემთვის, ავღანეთი არის იმედებისა და უსაზღვრო შესაძლებლობების ქვეყანა
09:08
and every single day
132
532577
3412
და ყოველ დღე
09:11
the girls of SOLA remind me of that.
133
535989
3408
"სოლა"-ს გოგოები მარწმუნებენ ამაში.
09:15
Like me, they are dreaming big.
134
539397
3207
ჩემსავით, ისინი ოცნებობენ ბევრს.
09:18
Thank you.
135
542604
1711
დიდი მადლობა.
09:20
(Applause)
136
544315
10877
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Shabana Basij-Rasikh - EducatorShabana Basij-Rasikh helps girls and young women in Afghanistan get an education.
Why you should listen
Shabana Basij-Rasikh was born and raised in Kabul, Afghanistan. Under the Taliban, she dressed as a boy to escort her older sister to a secret school -- with dire consequences if they were caught. She attended a high school in America under the YES exchange program, and graduated from Middlebury College in Vermont. During college, she founded HELA, a nonprofit organization dedicated to empowering Afghan women through education. She also raised funds through foundations and public talks across the US to build a high school for girls in her ancestral village, and to build wells on the outskirts of Kabul to give communities access to clean drinking water.
An enthusiast of systemic change and community impact, Basij-Rasikh was selected as one of Glamour's Top 10 College Women of 2010, and was awarded the Vermont Campus Compact 2011 Kunin Public Award for outstanding public service, effective leadership and community-building. Now, Shabana has joined 10×10 as a Global Ambassador, supporting a global action campaign that links nonprofits, corporations, philanthropists, policy leaders, global influencers and grassroots activists in a movement to support girls’ education. She is managing director of SOLA (School of Leadership, Afghanistan), a nonprofit that helps exceptional young Afghan women access education worldwide and jobs back home.
Shabana Basij-Rasikh | Speaker | TED.com