TED2007
David Gallo: Underwater astonishments
დევიდ გეილოო გვიჩენბს წყლისქვეშა საოცრებებს.
Filmed:
Readability: 3.6
15,797,194 views
დავიდ გეილოო წარმოგვიდგენს საოცარ წყლისქვეშა ბინადრებს, როგორებიცაა ფერადი მოციმციმე მედუზები, რვაფეხა ქამელეონები, ტაიმ სქვერის ნეონის განათების მსგავს თევზებს რომლებიც ცხოვრობენ ოკეანის ბნელ უსასრულო სიღრმეებში.
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
We're going to go on a dive to the deep sea,
0
0
3000
ჩვენ ვაპირებთ ჩავყვინთოდ ღრმად ზღვაში,
00:21
and anyone that's had that lovely opportunity knows
1
3000
4000
იმას ვისაც ქონია ეს მშვენიერი შესაძლებლობა იცის
00:25
that for about two and half hours on the way down,
2
7000
2000
რომ ორსაათნახევრიანი ჩასვლის შემდეგ,
00:27
it's a perfectly positively pitch-black world.
3
9000
4000
არის სრულიად უკუნი.
00:31
And we used to see the most mysterious animals out the window
4
13000
2000
ჩვენ კი შევძელით გვენახა უცნაური ცხოველები ფანჯრის მიღმიდან,
00:33
that you couldn't describe: these blinking lights --
5
15000
2000
რომლიც წარმოდგენაც შეუძლებელი იყო: ეს მოციმციმე განათებები--
00:35
a world of bioluminescence, like fireflies.
6
17000
2000
ციცინათელების მსგავსად, ბიოლოგიურად განათებული სამყარო.
00:37
Dr. Edith Widder -- she's now at the Ocean Research and Conservation Association --
7
19000
4000
პროფესორმა ედიტა ვაიდერმა---ის არის ოკიანის კვლევისა და კონსერვაციის ასოციაციაში,----
00:41
was able to come up with a camera
8
23000
2000
შეძლო წამოსულიყო ვიდეო კამერით
00:43
that could capture some of these incredible animals,
9
25000
3000
და დაეფიქსირებინა ეს შესანიშნავი არსებები,
00:46
and that's what you're seeing here on the screen.
10
28000
3000
და სწორედ ამას ხედავთ ეკრანზე.
00:49
That's all bioluminescence. So, like I said: just like fireflies.
11
31000
2000
ყველაფერი ეს არის ბიოგანათება. ვიტყოდი ციცინათელების მსგავსი
00:51
There's a flying turkey under a tree. (Laughter)
12
33000
3000
ესენი არიან ხეების გარშემო მფრინავი ინდაურები (სიცილი)
00:54
I'm a geologist by training. But I love that.
13
36000
5000
მე სპეციალობით გეოლოგი ვარ. მაგრამ ესეც მომწონს.
01:01
And you see, some of the bioluminescence
14
43000
2000
თქვენ ხედავთ ზოგიერთ ბიონათებებს
01:03
they use to avoid being eaten,
15
45000
1000
ისინი იყენებენ ამას რომ არ გახდნენ მსხვერპლნი
01:04
some they use to attract prey,
16
46000
2000
ზოგიერთი იყენებს ამას, რათა მოიზიდოს მსხვერპლი,
01:06
but all of it, from an artistic point of view, is positively amazing.
17
48000
4000
მაგრამ ყოველივე ეს შემოქმედების მხრივ არის დადებითად გასაოცარი.
01:10
And a lot of what goes on inside ...
18
52000
2000
ასევე ყველაფერი ის რაც არის იქ....
01:12
there's a fish with glowing eyes, pulsating eyes.
19
54000
2000
თევზები გავარვბარებული და მოციმციმე თვალებით.
01:14
Some of the colors are designed to hypnotize,
20
56000
3000
ზოგიერთი მათგანი გაჰიპნოზებს,
01:17
these lovely patterns. And then this last one,
21
59000
4000
ეს საყვარელი ნაკუთები. და ეს ბოლო
01:21
one of my favorites, this pinwheel design.
22
63000
3000
ჩემი ფავორიტი, ქინძისთავის მსგავსი.
01:24
Just absolutely amazing, every single dive.
23
66000
3000
ყოველი ჩაყვინთვა არის გასაოცარი.
01:27
That's the unknown world, and today we've only explored about 3 percent
24
69000
3000
ეს ამოუცნობი სამყარო დღესდღეობით კი ჩვენ გამოკვლეული გვაქვს
01:30
of what's out there in the ocean.
25
72000
2000
ოკეანის 3 %
01:32
Already we've found the world's highest mountains,
26
74000
2000
ჩვენ უკვე აღმოვაჩინეთ მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალი,
01:34
the world's deepest valleys,
27
76000
3000
მსოფლიოს უდაბლესი ადგილი,
01:37
underwater lakes, underwater waterfalls --
28
79000
2000
წყლისქვეშა ტბები, წყლისქვეშა დინებები---
01:39
a lot of that we shared with you from the stage.
29
81000
2000
და ბევრი რამ რასაც სცენიდან გიზიარებთ.
01:41
And in a place where we thought no life at all,
30
83000
3000
და იმ ადგილას სადაც ვფიქრობდით, რომ არ არის სიცოცხლე,
01:44
we find more life, we think, and diversity and density
31
86000
2000
ვიპოვეთ უფრო მეტი ვიდრე ვფიქრობდით, უფრო მრავალმხრივი და მრავალფეროვანი
01:46
than the tropical rainforest, which tells us that
32
88000
2000
ვიდრე ტროპიკული ჯუნგლები, რომელიც მიგვანიშნებს იმაზე,
01:48
we don't know much about this planet at all.
33
90000
2000
რომ ჩვენ საერთოდ არ ვიცნობთ ჩენს პლანეტას.
01:50
There's still 97 percent, and either that 97 percent is empty or just full of surprises.
34
92000
5000
ჯერ კიდევ 97 პროცენტი, უფრო მეტი თუ არა არის სურპრიზებით სავსე.
01:55
But I want to jump up to shallow water now
35
97000
2000
მაგრამ მე მიდნა ეხლა გადავიდე წყალში
01:57
and look at some creatures that are positively amazing.
36
99000
3000
და შევხედოთ ზოგიერთ ქმნილებას, რომელიც ძალიან გასაოცარია.
02:00
Cephalopods -- head-foots. As a kid I knew them as calamari, mostly. (Laughter)
37
102000
5000
ცეფალოპოდები-უკერხემლოები. ბავშობაში უფრო მეტად მე ვიცოდი როგორც კალმარი (სიცილი)
02:05
This is an octopus --
38
107000
2000
ეს არის რვაფეხა---
02:07
this is the work of Dr. Roger Hanlon at the Marine Biological Lab --
39
109000
2000
ეს არის პროფესორ როჯერ ჰანლონის ნამუშევარი წყლისქვეშა ბიოლოგიურ ლაბორატორიაში.
02:09
and it's just fascinating how cephalopods can,
40
111000
4000
საოცარია რა შეუძლიათ ცეფალოპოდებს
02:13
with their incredible eyes, sense their surroundings,
41
115000
2000
თავის გასაოცარი თვალებით, შეხედეთ მის გარსს,
02:15
look at light, look at patterns.
42
117000
2000
შეხედეთ ნათებას, შეხედეთ ნაკუთებს.
02:17
Here's an octopus moving across the reef,
43
119000
3000
ეს არის რვაფეხა რომელიც მოძრაობს რიფის გასწვრივ.
02:20
finds a spot to settle down, curls up and then disappears into the background.
44
122000
5000
ეძებს ადგილს, ჩაეხვევა და უჩინარდება სიბნელეში.
02:25
Tough thing to do.
45
127000
2000
ესე ხდება.
02:27
In the next bit, we're going to see a couple squid.
46
129000
2000
შემდეგ ჩვენ ვნახავთ კალმარების წყვილს.
02:29
These are squid. Now males, when they fight,
47
131000
2000
ესენი არიან კალმარები. მამრები როდესაც ბრძოლობენ,
02:31
if they're really aggressive, they turn white.
48
133000
1000
არიან ძალიან აგრესიულები და თეთრდებიან.
02:32
And these two males are fighting,
49
134000
2000
ეს ორი მამრი ბრძოლობს,
02:34
they do it by bouncing their butts together,
50
136000
2000
ესენი აკეთებენ ამას რქების შეხებით,
02:36
which is an interesting concept. Now, here's a male on the left
51
138000
3000
რომელიც არის საინტერესო კონცეფცია. მარცხივ მხარეს არის მამალი
02:39
and a female on the right,
52
141000
2000
მარჯვნივ მხარეს კი დედალი.
02:41
and the male has managed to split his coloration
53
143000
3000
მამალი იცვლის შეფერილობას
02:44
so the female only always sees the kinder gentler squid in him.
54
146000
2000
ასე რომ დედალი ხედავს მხოლოდ ლამაზ წყნარ კალმარს მის წინაშე.
02:46
And the male ... (Laughter) We're going to see it again.
55
148000
5000
და მამრი .........(სიცილი) ვნახოთ თავიდან.
02:51
Let's take a look at it again. Watch the coloration:
56
153000
3000
დავაკვირდეთ კიდევ ერთხელ. შეხედეთ ფერებს:
02:54
white on the right, brown on the left.
57
156000
3000
თეთრი მარჯვნივ, ყავისფერი მარცხნივ.
02:57
He takes a step back -- so he's keeping off the other males
58
159000
4000
ის უკან იხევს----ის თავს არიდებს სხვა მამრებს,
03:01
by splitting his body -- and comes up on the other side ...
59
163000
3000
სხეულის გაყოფით----და მიდის სხვა მხარეს---
03:04
Bingo! Now I'm told that's
60
166000
2000
ბინგო! მე ეს ვთქვი
03:06
not just a squid phenomenon with males, but I don't know.
61
168000
2000
ეს არ არის მხოლოდ მამრი კალმარების ფენომენი, მე არ ვიცი
03:08
(Laughter)
62
170000
2000
(სიცილი)
03:11
Cuttlefish. I love cuttlefish. This is a Giant Australian Cuttlefish.
63
173000
3000
მედუზა. მე მიყვარს მელნათევზები. ეს არის უზარმაზარი ავსტრალიური მედუზა.
03:14
And there he is, his droopy little eyes up here.
64
176000
3000
აგერ არის, მისი პატარა გამოწული თვალებით.
03:17
But they can do pretty amazing things, too.
65
179000
3000
მაგრამ მათ შეუძლიათ უცნაური რამეები კეთება.
03:20
Here we're going to see one backing into a crevice, and
66
182000
4000
ჩვენ შევიხედოთ ნაპრალში და
03:24
watch his tentacles --
67
186000
2000
შევხედოთ მის საცეცებს--
03:26
he just pulls them in, makes them look just like algae.
68
188000
3000
ის გამოსწევს მას და ემსგავსება წყალმცენარეს.
03:29
Disappears right into the background.
69
191000
3000
უჩინარდება ქვიშაში
03:32
Positively amazing. Here's two males fighting.
70
194000
2000
საოცარია. აქ ორი მამრი ბრძოლობს.
03:34
Once again, they're smart enough, these cephalopods;
71
196000
3000
კიდევ ერთხელ, ისინი არიან ძალიან გონიერები, ისინი არიან ცეფალოპოდები
03:37
they know not to hurt each other.
72
199000
2000
მათ იციან რომ არ უნდა ატკინონ ერთმანეთს.
03:39
But look at the patterns that they can do with their skin.
73
201000
3000
მაგრამ შეხედეთ მათ შეფერილობას რა შეუძლიათ გაუკეთონ ტავიანს კანს.
03:42
That's an amazing thing.
74
204000
2000
ეს საოცრებაა.
03:44
Here's an octopus. Sometimes they don't want to be seen when they move
75
206000
3000
ეს არის რვაფეხა. როდესაც მოძრაობენ მათ უნდათ რომ იყვნენ უხილავნი
03:47
because predators can see them.
76
209000
2000
ვინაიდან მტაცებელმა შესაძლოა შეამჩნიოს ისინი.
03:49
Here, this guy actually can make himself look like a rock,
77
211000
2000
აქ მას შეუძლია დაემსგავსოს ქვას,
03:51
and, looking at his environment,
78
213000
3000
შეხედეთ მის გარეგნობას,
03:54
can actually slide across the bottom,
79
216000
2000
შეძლია დაიფაროს კუდის გამოყენებით
03:56
using the waves and the shadows so he can't be seen.
80
218000
3000
ასევე ჩრდილებისა და ტალღების გამოყენებით ის უხილავია.
03:59
His motion blends right into the background --
81
221000
5000
იგი მოძრაობით უჩინარდება ------
04:04
the moving rock trick. So, we're learning lots new from the shallow water.
82
226000
5000
მოძრაობს როგორც ქვა. ასე რომ ჩვენ ბევრს ვსწავლობთ წყალის სამყაროსგან.
04:09
Still exploring the deep,
83
231000
2000
კვლავ ვიკვლევთ სიღრმეებს.
04:11
but learning lots from the shallow water.
84
233000
1000
მაგრამ ბევრს შევიმეცნებთ წყლის სამყაროსგან.
04:12
There's a good reason why: the shallow water's
85
234000
2000
უამრავი მიზეზია თუ რატომ არის წყლის ქვეშ
04:14
full of predators -- here's a barracuda --
86
236000
2000
უამრავი მტაცებლებით--ესა ბარაკუდა
04:16
and if you're an octopus or a cephalopod,
87
238000
2000
და თუ თქვენ ხართ რვაფეხა ან მედუზა,
04:18
you need to really understand how to use your surroundings to hide.
88
240000
3000
აუცილებლად უნდა იცოდე, თუ როგორ გამოიყენო შენი გარეგნობა დასამალად.
04:21
In the next scene, you're going to see a nice coral bottom.
89
243000
2000
შემდეგს ეკრანზე თქვენ ხედავთ ლამაზ მარჯნის წვერს.
04:23
And you see that an octopus would stand out
90
245000
2000
ასევე რვაფეხას რომელიც დგას მასზე
04:25
very easily there if you couldn't use your camouflage,
91
247000
3000
ძალიან მარტივია თუ თქვენ არ შეგიძლიათ კამუფლაჟის გამოყენება
04:28
use your skin to change color and texture.
92
250000
2000
გამოიყენოთ თქვენი კანი და შეიცვალოთ ფერი და ტექსტურა.
04:30
Here's some algae in the foreground ...
93
252000
4000
ზოგიერთი წყალმცენარეა გარშემო---
04:34
and an octopus. Ain't that amazing? Now, Roger spooked him
94
256000
7000
რვაფეხა. საოცარია არა? როჯერმა დააფრთხო ის
04:41
so he took off in a cloud of ink, and when he
95
263000
3000
მან ღრუბლები შეღება იისფრად და როდესაც
04:44
lands the octopus says, "Oh, I've been seen.
96
266000
3000
ის ჯდება რვაფეხა ამბობს,"ოო მე შემამჩნიეს
04:47
The best thing to do is to get as big as I can get."
97
269000
2000
ყველაზე უკეთესი საშუალებაა სადამდეც შემიძლია გავიზარდო"
04:49
That big brown makes his eyespot very big.
98
271000
3000
მისი ყავისფერი თვალის კაკლები ხდება ძალიან დიდი.
04:52
So, he's bluffing. Let's do it backwards --
99
274000
2000
ის იბუქება. თავიდან ვნახოთ--
04:54
I thought he was joking when he first showed it to me.
100
276000
2000
ვფიქრობ ის გვატყუებდა როდესაც პირველად დაგვინახა.
04:56
I thought it was all graphics -- so here it is in reverse.
101
278000
2000
მე ვფიქრობ რომ ეს გრაფიკებია-- ხედავთ ის იქ არის უკანა მხარეს.
04:58
Watch the skin color; watch the skin texture.
102
280000
3000
შეხედეთ კანის ფერს, კანის ტექსტურას.
05:01
Just an amazing animal, it can change color and texture
103
283000
3000
საოცარი ცხოველია, მას შეუძია ფერის და ტექსტურის შეცვლა
05:04
to match the surroundings. Watch him blend right into this algae.
104
286000
4000
რომ მოიგერიოს გარშემომყოფები. შეხედეთ წყალმცენაარეებთან.
05:08
One, two, three. (Applause)
105
290000
2000
ერთი, ორი, სამი. (აპლოდისმენტები)
05:13
And now he's gone, and so am I. Thank you very much.
106
295000
4000
ის მიდის და მეც ასევე. ძალიან დიდი მადლობა.
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com