TED2007
David Gallo: Underwater astonishments
David Gallo przedstawia podwodne cuda.
Filmed:
Readability: 3.6
15,797,194 views
David Gallo przedstawia zdumiewający materiał na temat wodnych stworzeń, takich jak zmieniające kolor mątwy, perfekcyjnie zamaskowane ośmiornice i ryby zamieszkujące najdalsze głębie oceanów, z ich niezwykłym pokazem świateł godnym Times Square.
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
We're going to go on a dive to the deep sea,
0
0
3000
Udamy się dziś w podróż na głębokie wody.
00:21
and anyone that's had that lovely opportunity knows
1
3000
4000
Każdy kto miał tę wspaniałą możliwość wie,
00:25
that for about two and half hours on the way down,
2
7000
2000
że droga w dół to 2,5 godziny absolutnej ciemności.
00:27
it's a perfectly positively pitch-black world.
3
9000
4000
że droga w dół to 2,5 godziny absolutnej ciemności.
00:31
And we used to see the most mysterious animals out the window
4
13000
2000
Widzi się tajemnicze zwierzęta.
00:33
that you couldn't describe: these blinking lights --
5
15000
2000
Takie migające światła.
00:35
a world of bioluminescence, like fireflies.
6
17000
2000
To świat bioluminescencji, jak u świetlików.
00:37
Dr. Edith Widder -- she's now at the Ocean Research and Conservation Association --
7
19000
4000
Dr. Edith Witter, pracująca w "Research Conservation Association",
00:41
was able to come up with a camera
8
23000
2000
stworzyła kamerę
00:43
that could capture some of these incredible animals,
9
25000
3000
potrafiącą uchwycić niektóre z tych niesamowitych zwierząt,
00:46
and that's what you're seeing here on the screen.
10
28000
3000
dzięki czemu widzicie je teraz na ekranie.
00:49
That's all bioluminescence. So, like I said: just like fireflies.
11
31000
2000
Jak wspominałem, to bioluminescencja, jak u świetlików.
00:51
There's a flying turkey under a tree. (Laughter)
12
33000
3000
To latający indyk pod drzewem. (Śmiech)
00:54
I'm a geologist by training. But I love that.
13
36000
5000
Wiem. Z zawodu jestem geologiem, ale uwielbiam to.
01:01
And you see, some of the bioluminescence
14
43000
2000
Bioluminescencja pomaga uniknąć pożarcia,
01:03
they use to avoid being eaten,
15
45000
1000
Bioluminescencja pomaga uniknąć pożarcia,
01:04
some they use to attract prey,
16
46000
2000
a czasem zwabić ofiarę.
01:06
but all of it, from an artistic point of view, is positively amazing.
17
48000
4000
Zawsze jednak dostarcza fantastycznych doznań artystycznych.
01:10
And a lot of what goes on inside ...
18
52000
2000
Wiele z tego co się dzieje wewnątrz…
01:12
there's a fish with glowing eyes, pulsating eyes.
19
54000
2000
Tu ryba z jarzącymi się, pulsującymi oczami.
01:14
Some of the colors are designed to hypnotize,
20
56000
3000
Niektóre barwy mają hipnotyzować.
01:17
these lovely patterns. And then this last one,
21
59000
4000
Piękne wzory. I ostatni przykład:
01:21
one of my favorites, this pinwheel design.
22
63000
3000
jeden z moich ulubionych, w kształcie wiatraczka.
01:24
Just absolutely amazing, every single dive.
23
66000
3000
Po prostu niesamowite, za każdym nurkowaniem.
01:27
That's the unknown world, and today we've only explored about 3 percent
24
69000
3000
To nieznany świat. Jak dotąd odkryliśmy tylko 3 procent
01:30
of what's out there in the ocean.
25
72000
2000
tego, co kryją oceany.
01:32
Already we've found the world's highest mountains,
26
74000
2000
Znaleźliśmy już tam najwyższe góry,
01:34
the world's deepest valleys,
27
76000
3000
jak i najgłębsze doliny na świecie,
01:37
underwater lakes, underwater waterfalls --
28
79000
2000
podwodne jeziora, wodospady…
01:39
a lot of that we shared with you from the stage.
29
81000
2000
Dużo z tego, co tu pokazaliśmy.
01:41
And in a place where we thought no life at all,
30
83000
3000
Tam, gdzie nie spodziewaliśmy się życia,
01:44
we find more life, we think, and diversity and density
31
86000
2000
znajdujemy je w większej różnorodności i skupieniu,
01:46
than the tropical rainforest, which tells us that
32
88000
2000
niż w lasach tropikalnych. Uświadamia nam to,
01:48
we don't know much about this planet at all.
33
90000
2000
jak mało wiemy o naszej planecie.
01:50
There's still 97 percent, and either that 97 percent is empty or just full of surprises.
34
92000
5000
Przed nami ciągle 97 procent - albo puste, albo pełne niespodzianek.
01:55
But I want to jump up to shallow water now
35
97000
2000
Chciałbym jednak zejść na płytsze wody
01:57
and look at some creatures that are positively amazing.
36
99000
3000
i popatrzeć na inne wspaniałe stworzenia.
02:00
Cephalopods -- head-foots. As a kid I knew them as calamari, mostly. (Laughter)
37
102000
5000
Głowonogi. W dzieciństwie znałem je głównie w postaci pieczonej kałamarnicy.
02:05
This is an octopus --
38
107000
2000
To jest ośmiornica.
02:07
this is the work of Dr. Roger Hanlon at the Marine Biological Lab --
39
109000
2000
Oglądamy pracę Dr. Rogera Hanlona z "Marine Biology Lab".
02:09
and it's just fascinating how cephalopods can,
40
111000
4000
Fascynujące jest to, jak niesamowite oczy głowonogów
02:13
with their incredible eyes, sense their surroundings,
41
115000
2000
potrafią wyczuć otoczenie,
02:15
look at light, look at patterns.
42
117000
2000
światło i wzory, które je otaczają.
02:17
Here's an octopus moving across the reef,
43
119000
3000
Tu mamy ośmiornicę płynącą przez rafę.
02:20
finds a spot to settle down, curls up and then disappears into the background.
44
122000
5000
Znajduje odpowiednie miejsce, zwija się i wtapia w otoczenie.
02:25
Tough thing to do.
45
127000
2000
Nie jest to prosta sprawa.
02:27
In the next bit, we're going to see a couple squid.
46
129000
2000
W następnej scenie zobaczymy parę kałamarnic.
02:29
These are squid. Now males, when they fight,
47
131000
2000
Agresywne samce w walce robią się białe.
02:31
if they're really aggressive, they turn white.
48
133000
1000
Agresywne samce w walce robią się białe.
02:32
And these two males are fighting,
49
134000
2000
Te dwa właśnie walczą.
02:34
they do it by bouncing their butts together,
50
136000
2000
Robią to poprzez uderzanie się zadami.
02:36
which is an interesting concept. Now, here's a male on the left
51
138000
3000
Intresujący sposób. Tutaj samiec jest po lewej,
02:39
and a female on the right,
52
141000
2000
a samica po prawej stronie.
02:41
and the male has managed to split his coloration
53
143000
3000
Samiec rozszczepił ubarwienie, pokazując się z łagodniejszej strony.
02:44
so the female only always sees the kinder gentler squid in him.
54
146000
2000
Samiec rozszczepił ubarwienie, pokazując się z łagodniejszej strony.
02:46
And the male ... (Laughter) We're going to see it again.
55
148000
5000
Stara się… (Śmiech) Zobaczymy to jeszcze raz.
02:51
Let's take a look at it again. Watch the coloration:
56
153000
3000
Popatrzmy jeszcze raz. Proszę zwrócić uwagę na ubarwienie:
02:54
white on the right, brown on the left.
57
156000
3000
białe po prawej, brązowe po lewej.
02:57
He takes a step back -- so he's keeping off the other males
58
159000
4000
Odsuwa się trochę, by odstraszyć inne samce,
03:01
by splitting his body -- and comes up on the other side ...
59
163000
3000
dzieli ciało i pojawia się po drugiej stronie...
03:04
Bingo! Now I'm told that's
60
166000
2000
Sztuczkę tę wykorzystują ponoć też samce innych gatunków.
03:06
not just a squid phenomenon with males, but I don't know.
61
168000
2000
Sztuczkę tę wykorzystują ponoć też samce innych gatunków.
03:08
(Laughter)
62
170000
2000
(Brawa)
03:11
Cuttlefish. I love cuttlefish. This is a Giant Australian Cuttlefish.
63
173000
3000
Mątwy. Uwielbiam je. Oto australijska mątwa olbrzymia.
03:14
And there he is, his droopy little eyes up here.
64
176000
3000
Widać ją tutaj, ma przygnębione oczka.
03:17
But they can do pretty amazing things, too.
65
179000
3000
One również potrafią robić całkiem niezwykłe rzeczy.
03:20
Here we're going to see one backing into a crevice, and
66
182000
4000
Zobaczymy, jak jedna wycofuje się do szczeliny i…
03:24
watch his tentacles --
67
186000
2000
Zwróćcie uwagę na macki.
03:26
he just pulls them in, makes them look just like algae.
68
188000
3000
Wciąga je, sprawiając, że wyglądają jak algi.
03:29
Disappears right into the background.
69
191000
3000
Całkowicie wtapia się w otoczenie.
03:32
Positively amazing. Here's two males fighting.
70
194000
2000
Niesamowite. Tu walczące samce.
03:34
Once again, they're smart enough, these cephalopods;
71
196000
3000
Głowonogi są dosyć inteligentne.
03:37
they know not to hurt each other.
72
199000
2000
Nie muszą krzywdzić się nawzajem.
03:39
But look at the patterns that they can do with their skin.
73
201000
3000
Popatrzcie, jakie wzory tworzą na skórze.
03:42
That's an amazing thing.
74
204000
2000
To po prostu niesamowite.
03:44
Here's an octopus. Sometimes they don't want to be seen when they move
75
206000
3000
Ośmiornice czasami chcą poruszać się niezauważone,
03:47
because predators can see them.
76
209000
2000
żeby uniknąć drapieżników.
03:49
Here, this guy actually can make himself look like a rock,
77
211000
2000
Ta upodabnia się do kamienia,
03:51
and, looking at his environment,
78
213000
3000
i obserwując swoje otoczenie,
03:54
can actually slide across the bottom,
79
216000
2000
potrafi sunąć po dnie,
03:56
using the waves and the shadows so he can't be seen.
80
218000
3000
ukrywając się z wykorzystaniem fal i cieni.
03:59
His motion blends right into the background --
81
221000
5000
Po prostu się wtapia. Jej ruchy zlewają się z otoczeniem.
04:04
the moving rock trick. So, we're learning lots new from the shallow water.
82
226000
5000
Sztuczka z ruchomym kamieniem. Wiele uczymy się o środowisku wód płytkich.
04:09
Still exploring the deep,
83
231000
2000
Dowiadujemy się wiele nie tylko z wód głębokich.
04:11
but learning lots from the shallow water.
84
233000
1000
Dowiadujemy się wiele nie tylko z wód głębokich.
04:12
There's a good reason why: the shallow water's
85
234000
2000
To dlatego, że wody płytkie
04:14
full of predators -- here's a barracuda --
86
236000
2000
są pełne drapieżników, jak ta barrakuda.
04:16
and if you're an octopus or a cephalopod,
87
238000
2000
Jeśli jesteś głowonogiem,
04:18
you need to really understand how to use your surroundings to hide.
88
240000
3000
potrafisz świetnie wykorzystać otoczenie, żeby się ukryć.
04:21
In the next scene, you're going to see a nice coral bottom.
89
243000
2000
Zobaczycie dno pokryte rafą koralową.
04:23
And you see that an octopus would stand out
90
245000
2000
Ośmiornica rzucałaby się tu w oczy,
04:25
very easily there if you couldn't use your camouflage,
91
247000
3000
gdyby nie jej zdolność do kamuflażu,
04:28
use your skin to change color and texture.
92
250000
2000
zmiany koloru i tekstury skóry.
04:30
Here's some algae in the foreground ...
93
252000
4000
W tle widzimy trochę glonów.
04:34
and an octopus. Ain't that amazing? Now, Roger spooked him
94
256000
7000
Mamy też i ośmiornicę. Wspaniałe, prawda? Roger ją spłoszył,
04:41
so he took off in a cloud of ink, and when he
95
263000
3000
więc odpłynęła w chmurze sepii. Kiedy przystanęła,
04:44
lands the octopus says, "Oh, I've been seen.
96
266000
3000
pomyślała, "Zauważyli mnie. Najlepiej szybko się powiększę.”
04:47
The best thing to do is to get as big as I can get."
97
269000
2000
pomyślała, "Zauważyli mnie. Najlepiej szybko się powiększę.”
04:49
That big brown makes his eyespot very big.
98
271000
3000
Na brązowym tle jej oczy wydają się bardzo duże.
04:52
So, he's bluffing. Let's do it backwards --
99
274000
2000
To blef. Zobaczmy to od tyłu.
04:54
I thought he was joking when he first showed it to me.
100
276000
2000
Myślałem, że żartuje, gdy mi to pokazywał.
04:56
I thought it was all graphics -- so here it is in reverse.
101
278000
2000
Myślałem, że to fotomontaż. Teraz od tyłu.
04:58
Watch the skin color; watch the skin texture.
102
280000
3000
Przypatrzcie się kolorowi i teksturze skóry.
05:01
Just an amazing animal, it can change color and texture
103
283000
3000
Niesamowite stworzenie. Potrafi zmieniać barwę i kształt,
05:04
to match the surroundings. Watch him blend right into this algae.
104
286000
4000
by upodobnić się do otoczenia. Patrzcie, jak wtapia się w glony.
05:08
One, two, three. (Applause)
105
290000
2000
Raz. Dwa. Trzy.
05:13
And now he's gone, and so am I. Thank you very much.
106
295000
4000
I już jej nie ma, więc i na mnie czas. Dziękuję bardzo.
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com