TED@NYC
Joy Sun: Should you donate differently?
Жой Сүн: Та өөрөөр хандивлах хэрэгтэй юу?
Filmed:
Readability: 3.7
1,304,324 views
Технологийн дэвшлийн ачаар бид дэлхийн хамгийн ядуу хүмүүст шууд л бэлэн мөнгө өгөх боломжтой болсон. Бид үүнийг хийх ёстой юу? Нэгийг бодогдуулах энэхүү илтгэлдээ олон жилийн туршлагатай тусламжийн ажилтан Жой Сүн ядууст туслах хоёр аргын талаар ярих болно.
Joy Sun - Veteran aid worker
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I suspect that
0
914
1409
Би боддог л доо.
00:14
every aid worker in Africa
1
2323
1757
Африкт байгаа тусламжийн ажилтан бүр
00:16
comes to a time in her career
2
4080
1593
ажил дээрээ нэг л өдөр
00:17
when she wants to take all
the money for her project —
the money for her project —
3
5673
3316
сургууль эсвэл сургалтын ч юм уу
00:20
maybe it's a school or a training program —
4
8989
3102
төслийн мөнгөө бүгдийг нь
00:24
pack it in a suitcase,
5
12091
1889
чемодандаа баглаж хийгээд
00:25
get on a plane flying over the
poorest villages in the country,
poorest villages in the country,
6
13980
3984
онгоцонд суугаад хамгийн тарчиг
ядуу тосгоны дээгүүр нисч,
ядуу тосгоны дээгүүр нисч,
00:29
and start throwing that money out the window.
7
17964
3184
цонхоор нь мөнгөө цацах хүсэл
төрдөг байх.
төрдөг байх.
00:33
Because to a veteran aid worker,
8
21148
2316
Учир нь туршлагатай тусламжийн ажилтанд
00:35
the idea of putting cold, hard cash
9
23464
2707
бэлэн мөнгийг шууд
00:38
into the hands of the poorest people on Earth
10
26171
3039
дэлхийн хамгийн ядуу хүмүүст тараах нь
00:41
doesn't sound crazy,
11
29210
1655
тийм ч галзуу сонсогддоггүй.
00:42
it sounds really satisfying.
12
30865
4076
Харин ч сэтгэл ханах мэдрэмж төрнө.
00:46
I had that moment right about the 10-year mark,
13
34941
2902
Ажиллаад 10 жил болох үед
надад ийм зүйл тохиолдсон,
надад ийм зүйл тохиолдсон,
00:49
and luckily, that's also when I learned
14
37843
2467
азаар энэ үед би
00:52
that this idea actually exists,
15
40310
3664
энэ санаа үнэхээр байдгийг мэдсэн ба
00:55
and it might be just what the aid system needs.
16
43974
3843
энэ нь ч тусламжийн системд яг
хэрэгтэй зүйл байсан.
хэрэгтэй зүйл байсан.
00:59
Economists call it an unconditional cash transfer,
17
47817
2703
Эдийн засагчид үүнийг болзолгүй
бэлэн мөнгөний шилжүүлэг гэдэг нь
бэлэн мөнгөний шилжүүлэг гэдэг нь
01:02
and it's exactly that: It's cash given
18
50520
2160
бэлэн мөнгийг ямар ч
01:04
with no strings attached.
19
52680
2272
болзолгүйгээр өгөхийг хэлдэг.
01:06
Governments in developing countries
20
54952
1564
Хөгжиж буй орнуудын засгийн газрууд
01:08
have been doing this for decades,
21
56516
1676
үүнийг олон арван жил хийсээр ирсэн ч
01:10
and it's only now, with more evidence
22
58192
2532
одоо л илүү их баримт,
01:12
and new technology that it's possible
23
60724
3191
шинэ технологийн ачаар
01:15
to make this a model for delivering aid.
24
63915
4319
үүнийг тусламж хүргэх загвар
бий болгох боломжтой болсон.
бий болгох боломжтой болсон.
01:20
It's a pretty simple idea, right?
25
68234
2914
Маш энгийн санаа байгаа биз?
01:23
Well, why did I spend a decade doing other stuff
26
71148
4106
Яагаад би бүхэл бүтэн арван жилийг
ядуусын төлөө өөр зүйл хийхэд
зарцуулсан юм бэ?
зарцуулсан юм бэ?
01:27
for the poor?
27
75254
2138
01:29
Honestly, I believed that I could do more good
28
77392
3543
Үнэндээ би тэр мөнгөөр ядууст зориулан
01:32
with money for the poor
29
80935
1946
өөрсдөөс нь илүүг хийж чадна
01:34
than the poor could do for themselves.
30
82881
2610
гэж итгэсэн хэрэг.
Надад хоёр таамаглал байсан.
01:37
I held two assumptions:
31
85491
1033
01:38
One, that poor people are poor in part
32
86524
2589
Нэг нь хүмүүсийн ядуу байгаа нь
01:41
because they're uneducated and
33
89113
2002
боловсрол эзэмшээгүйгээсээ болж
01:43
don't make good choices;
34
91115
2160
буруу сонголт хийдэгтэй холбоотой.
01:45
two is that we then need people like me
35
93275
2711
Хоёр дах нь тэдэнд юу хэрэгтэйг
өмнөөс нь шийдэх
өмнөөс нь шийдэх
01:47
to figure out what they need and get it to them.
36
95986
3738
над шиг хүмүүс байх ёстой.
01:51
It turns out, the evidence says otherwise.
37
99724
4222
Гэтэл мэдээ баримтууд эсрэгээрээ байдаг.
01:55
In recent years, researchers have been studying
38
103946
2849
Сүүлийн жилүүдэд судлаачид
01:58
what happens when we give poor people cash.
39
106795
3405
ядууст бэлэн мөнгө өгөхөд
юу болдгийг судалсан байна.
юу болдгийг судалсан байна.
02:02
Dozens of studies show across the board
40
110200
2671
Маш олон судалгааны үр дүн
02:04
that people use cash transfers
41
112871
2756
хүмүүс бэлэн мөнгийг өөрсдийн
02:07
to improve their own lives.
42
115627
2168
амжиргааг сайжруулахад
зарцуулдаг гэж гарсан.
зарцуулдаг гэж гарсан.
02:09
Pregnant women in Uruguay buy better food
43
117795
2848
Уругвайн жирэмсэн эхчүүд
илүү чанартай хүнс худалдан авч
илүү чанартай хүнс худалдан авч
02:12
and give birth to healthier babies.
44
120643
2234
илүү эрүүл хүүхэд төрүүлэх болсон.
02:14
Sri Lankan men invest in their businesses.
45
122877
3094
Шри Ланкийн эрчүүд
бизнестээ хөрөнгө оруулсан.
бизнестээ хөрөнгө оруулсан.
02:17
Researchers who studied our work in Kenya
46
125971
2698
Кенид бидний ажлыг судалсан судлаачид
02:20
found that people invested in a range of assets,
47
128669
2917
хүмүүс мал, тоног төхөөрөмж,
гэр ахуйн хэрэгсэл гэх мэт
гэр ахуйн хэрэгсэл гэх мэт
02:23
from livestock to equipment
to home improvements,
to home improvements,
48
131586
4350
олон төрлийн зүйлд зарцуулж,
02:27
and they saw increases in income
49
135936
2122
нэг жилийн дараа
02:30
from business and farming
50
138058
2383
өөрсдийнх нь бизнес болон тариалангийн
02:32
one year after the cash was sent.
51
140441
3690
орлогоо нэмэгдүүлсэнийг мэдсэн.
02:36
None of these studies found that people
52
144131
2564
Эдгээр судалгаанаас харахад
02:38
spend more on drinking or smoking
53
146695
2409
хэн ч мөнгөө архи, тамхинд зарцуулаагүй
02:41
or that people work less.
54
149104
2505
эсвэл илүү бага ажиллаагүй.
02:43
In fact, they work more.
55
151609
4108
Харин ч илүү их ажиллах болсон.
02:47
Now, these are all material needs.
56
155717
3263
Эдгээр нь бүгд материаллаг хэрэгцээ.
02:50
In Vietnam, elderly recipients used
57
158980
3171
Вьетнамд хөгшчүүл авсан мөнгөө
02:54
their cash transfers to pay for coffins.
58
162151
4511
өөрсдийн авсыг авахад зарцуулсан.
02:58
As someone who wonders if Maslow got it wrong,
59
166662
4011
Масловын онолын зөв эсэхэд
эргэлздэг хүний хувьд
эргэлздэг хүний хувьд
03:02
I find this choice to prioritize spiritual needs
60
170673
4727
сүсэг бишрэлийн хэрэгцээгээ
ийм дээгүүр тавьж буй нь
ийм дээгүүр тавьж буй нь
03:07
deeply humbling.
61
175400
2267
үнэхээр юм бодогдуулам байсан.
03:09
I don't know if I would have chosen to give food
62
177667
2213
Хэрвээ би байсан бол хоол,
03:11
or equipment or coffins,
63
179880
3611
тоног төхөөрөмж эсвэл авс
авч өгөх байсандаа эргэлзэж байна.
авч өгөх байсандаа эргэлзэж байна.
03:15
which begs the question:
64
183491
2290
Үүнээс харахад
"Ядуусын өмнөөс бид эх үүсвэрийг
"Ядуусын өмнөөс бид эх үүсвэрийг
03:17
How good are we at allocating resources
65
185781
2996
хэр сайн хувааж байна вэ?"
03:20
on behalf of the poor?
66
188777
1845
гэсэн асуулт гарч байна.
03:22
Are we worth the cost?
67
190622
2895
Өртөг нь үнэ цэнэтэй юу?
03:25
Again, we can look at empirical evidence
68
193517
1943
Дараа нь бид хүмүүст
03:27
on what happens when we give people stuff
69
195460
2790
өөрсдийн сонгосон эд зүйлсээс өгөхөд
03:30
of our choosing.
70
198250
2676
юу болдог жишээг харж болно.
03:32
One very telling study looked at a program in India
71
200926
2869
Нэгэн судалгаанаас харахад
03:35
that gives livestock to the so-called ultra-poor,
72
203795
3307
Энэтхэгийн нэн ядуучуудад мал өгөхөд
03:39
and they found that 30 percent of recipients
73
207102
3921
30 хувь нь эргүүлээд
03:43
had turned around and sold the
livestock they had been given
livestock they had been given
74
211023
4153
авсан малаа зарж,
03:47
for cash.
75
215176
3353
мөнгийг нь авсан байна.
03:50
The real irony is,
76
218529
1558
Хамгийн гайхмаар нь
03:52
for every 100 dollars worth of assets
77
220087
2581
олгогдож буй 100 доллартай тэнцэх
03:54
this program gave someone,
78
222668
2152
тусламж өгөх бүрт
03:56
they spent another 99 dollars to do it.
79
224820
4686
нэмэлт 99 долларыг зарцуулдаг байна.
04:01
What if, instead, we use technology to put cash,
80
229506
3646
Харин оронд нь бид технологийг ашиглан
04:05
whether from aid agencies or from any one of us
81
233152
4587
тусламжийн байгууллага болон
04:09
directly into a poor person's hands.
82
237739
3770
бусдын өгсөн мөнгийг шууд
ядуусын гарт өгвөл яах вэ?
ядуусын гарт өгвөл яах вэ?
04:13
Today, three in four Kenyans use mobile money,
83
241509
2870
Өнөөдөр Кенид дөрвөн хүний гурав нь
мобайл банк ашигладаг ба
мобайл банк ашигладаг ба
04:16
which is basically a bank account that can run
84
244379
2823
ямар ч утсан дээр ажиллах
04:19
on any cell phone.
85
247202
1498
банк гэсэн үг.
04:20
A sender can pay a 1.6 percent fee
86
248700
3466
Илгээгч нь 1.6% төлбөр төлөөд
04:24
and with the click of a button
87
252166
2038
товч дараад л
04:26
send money directly to a recipient's account
88
254204
2951
хүлээн авагчид мөнгө илгээх боломжтой ба
04:29
with no intermediaries.
89
257155
2730
ямар ч дундын зохицуулагчид байхгүй.
04:31
Like the technologies that are disrupting industries
90
259885
2863
Технологи бидний амьдралын салбаруудыг
04:34
in our own lives,
91
262748
1799
тасалдуулж байгаатай адил,
04:36
payments technology in poor countries
92
264547
2563
ядуу орны төлбөр төлөх технологи нь
04:39
could disrupt aid.
93
267110
3107
тусламжийг мөн зогсоох чадалтай.
04:42
It's spreading so quickly that it's possible
94
270217
2312
Энэ нь маш хурдан тархаж буй бөгөөд
04:44
to imagine reaching billions
95
272529
2532
дэлхийн хэдэн тэрбум ядууст
04:47
of the world's poor this way.
96
275061
2799
ингэж хүрэх боломжтой болжээ.
04:49
That's what we've started to do at GiveDirectly.
97
277860
2621
Иймээс ч бид "Шууд Өг"
хөтөлбөрийг эхлүүлсэн.
хөтөлбөрийг эхлүүлсэн.
04:52
We're the first organization
98
280481
1665
Бид ядуус руу бэлэн мөнгө
04:54
dedicated to providing cash transfers to the poor.
99
282146
3173
гуйвуулдаг анхны байгууллага юм.
04:57
We've sent cash to 35,000
people across rural Kenya
people across rural Kenya
100
285319
4668
Бид Кени болон Угандад 35,000 гаруй хүнд
мөнгө шилжүүлэхдээ
05:01
and Uganda
101
289987
1167
05:03
in one-time payments of 1,000 dollars
102
291154
3178
нэг дор 1,000 долларыг
05:06
per family.
103
294332
2585
гэр бүлд нь өгсөн.
05:08
So far, we've looked for the poorest people
104
296917
2260
Бид дэлхийн энэ хэсгийн
хамгийн ядуу тосгоны,
хамгийн ядуу тосгоны,
05:11
in the poorest villages, and in this part of the world,
105
299177
3303
хамгийн ядуу хүмүүсийг олсон.
Дэлхийн бөмбөрцгийн энэ хэсэгт
тэд цемент, төмөр биш,
тэд цемент, төмөр биш,
05:14
they're the ones living in homes
106
302480
1444
05:15
made of mud and thatch,
107
303924
1178
харин шавар, сүрлээр хийсэн
05:17
not cement and iron.
108
305102
2460
гэрт амьдардаг.
05:19
So let's say that's your family.
109
307562
2222
Энэ чиний гэр бүл гээд төсөөлье.
05:21
We show up at your door with an Android phone.
110
309784
2452
Бид үүдэнд чинь Андройд утастай очлоо.
05:24
We'll get your name, take your photo
111
312236
2327
Нэрийг чинь тэмдэглэж,
чиний болон гэрийн чинь
чиний болон гэрийн чинь
05:26
and a photo of your hut
112
314563
1416
зургийг авч,
05:27
and grab the GPS coordinates.
113
315979
2475
GPS дээр байршлыг тогтооно.
Тэр шөнөдөө үүлэн системээр
мэдээллээ дамжуулж
мэдээллээ дамжуулж
05:30
That night, we send all the data to the cloud,
114
318454
2100
05:32
and each piece gets checked
115
320554
2280
биеэ даасан багийнхан үүнийг
05:34
by an independent team
116
322834
1878
хиймэл дагуулын зураг ашиглан
05:36
using, for one example, satellite images.
117
324712
3391
нэг бүрчлэн шалгадаг.
05:40
Then, we'll come back,
118
328103
1996
Бид буцаж ирээд
05:42
we'll sell you a basic cell phone
119
330099
2391
энгийн гар утас байхгүй бол
05:44
if you don't have one already,
120
332490
2267
та нарт хямдаар зараад
05:46
and a few weeks later,
121
334757
2321
хэдэн долоо хоногийн дараа
05:49
we send money to it.
122
337078
2291
мөнгөө гуйвуулдаг.
05:51
Something that five years ago
123
339369
1561
Таван жилийн өмнө энэ нь
05:52
would have seemed impossible
124
340930
1528
боломжгүй мэт байсан ч
05:54
we can now do efficiently
125
342458
2885
одоо бид үүнийг үр дүнтэйгээр,
05:57
and free of corruption.
126
345343
2138
авилгагүй хийж чадна.
05:59
The more cash we give to the poor,
127
347481
2316
Ядууст их мөнгө өгөх тусам
06:01
and the more evidence we have that it works,
128
349797
3656
энэ нь үнэхээр нөлөөлдгийг мэдэж
06:05
the more we have to reconsider
129
353453
2408
бусад өгдөг зүйлсээ ч мөн
06:07
everything else we give.
130
355861
2489
бодох ёстой болж байгаа юм.
06:10
Today, the logic behind aid is too often,
131
358350
3588
Өнөөдөр тусламжийн гол санаа нь
06:13
well, we do at least some good.
132
361938
3112
бага ч болов сайн зүйл хийхэд байдаг.
06:17
When we're complacent
133
365050
1416
Үүнийг өөрсдийн жишиг болгож
06:18
with that as our bar,
134
366466
2370
бага ч болов юм өгөх нь
06:20
when we tell ourselves that giving aid
135
368836
2592
юу ч өгөхгүй байснаас дээр
06:23
is better than no aid at all,
136
371428
2914
хэмээн итгэснээр
06:26
we tend to invest inefficiently,
137
374342
2272
бид өөрсдийн шинэлэг гэж
бодсон санаагаараа
бодсон санаагаараа
06:28
in our own ideas that strike us as innovative,
138
376614
3982
тайлан бичих,
06:32
on writing reports,
139
380596
2154
онгоцны билет, суудлын машин авах зэргээр
06:34
on plane tickets and SUVs.
140
382750
3846
үр ашиггүй зарцуулахад хүргэдэг.
06:38
What if the logic was,
141
386596
2324
Харин зөв санаа нь бэлэн мөнгө өгөх нь
06:40
will we do better than cash given directly?
142
388920
5271
илүү үр дүнтэй байвал яах вэ?
06:46
Organizations would have to prove
143
394191
1510
Байгууллагууд ядуусын өөрсөддөө
06:47
that they're doing more good for the poor
144
395701
2229
туслахаас илүүтэй тэдэнд тусалж
06:49
than the poor can do for themselves.
145
397930
2756
байгаа гэдгээ батлах хэрэгтэй болно.
06:52
Of course, giving cash won't create public goods
146
400686
2948
Мэдээж бэлэн мөнгө өгөх нь
нийтийн сайн сайханд үр дүнгүй.
нийтийн сайн сайханд үр дүнгүй.
06:55
like eradicating disease or
building strong institutions,
building strong institutions,
147
403634
5318
Жишээ нь өвчнийг арилгах,
сайн сургууль барих гэх мэт.
сайн сургууль барих гэх мэт.
07:00
but it could set a higher bar
148
408952
2226
Гэхдээ энэ нь
07:03
for how we help individual families
149
411178
2962
гэр бүл бүхэн өөрсдийн амьдралаа
сайжруулахад туслахад
сайжруулахад туслахад
07:06
improve their lives.
150
414140
3026
шинэ жишиг тогтоож болно.
07:09
I believe in aid.
151
417166
1563
Би тусламжинд итгэдэг.
07:10
I believe most aid is better than just
152
418729
3099
Би ихэнх нь онгоцноос мөнгө цацахаас
07:13
throwing money out of a plane.
153
421828
1912
илүү гэдэгт итгэдэг.
07:15
I am also absolutely certain
154
423740
2548
Мөн ихэнх тусламж нь
07:18
that a lot of aid today
155
426288
2233
ядууст шууд мөнгө тараахаас
07:20
isn't better than giving directly to the poor.
156
428521
3525
илүү үр дүнтэй байж чадахгүй
гэдгийг мэднэ.
гэдгийг мэднэ.
07:24
I hope that one day, it will be.
157
432046
3876
Гэхдээ нэг өдөр ийм болоосой
гэж найдаж байна.
гэж найдаж байна.
07:27
Thank you.
158
435922
2056
Баярлалаа.
07:29
(Applause)
159
437978
3967
(Алга ташилт)
ABOUT THE SPEAKER
Joy Sun - Veteran aid workerTED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities.
Why you should listen
The idea of using mobile technology to put cash directly into the hands of the poorest people on earth doesn’t sound crazy to veteran aid worker Joy Sun — it sounds deeply satisfying. In this talk, she talks about what happens when we use technology to give cash instead of services to the poor.
Joy Sun | Speaker | TED.com