TED2005
Arthur Benjamin: A performance of "Mathemagic"
အာသာဘန်ဂျမင်: “ သင်္ချာမျက်လှည့် ” ဖျော်ဖြေတင်ဆက်မှု"
Filmed:
Readability: 3.2
9,599,588 views
ဤသွက်လက်လှသောတင်ဆက်မှုတွင် အာသာဘန်ဂျမင်က ဂဏန်းတွက်စက်အဖွဲ့ကိုပြိုင်၍ ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းများကိုနှစ်ထပ်ကိန်းတင်၊ အကြီးစားစိတ်တွက်ညီမျှခြင်းတစ်ခုကိုဖြေရှင်း၍ မွေးနေ့နံအနည်းငယ်ကိုခန့်မှန်းပြသည်။ ၎င်းမည်သို့လုပ်သနည်း။ သူပြောပြပါလိမ့်မည်။
Arthur Benjamin - Mathemagician
Using daring displays of algorithmic trickery, lightning calculator and number wizard Arthur Benjamin mesmerizes audiences with mathematical mystery and beauty. Full bio
Using daring displays of algorithmic trickery, lightning calculator and number wizard Arthur Benjamin mesmerizes audiences with mathematical mystery and beauty. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Well, good morning ladies and gentlemen.
0
1000
1000
ကောင်းပါပြီ မင်္ဂလာမနက်ခင်းပါ ဂုဏ်သရေရှိဧည့်သည်အပေါင်းတို့ ခင်ဗျာ
00:14
My name is Art Benjamin, and I am a "mathemagician."
1
2000
3000
ကျွန်တော်နာမည်ကတော့ အာ့ဘန်ဂျမင်ပါ ကျွန်တော်က "သင်္ချာမျက်လှည့်ပညာရှင်" ပညာရှင်တစ်ယောက်ပါ
00:18
What that means is, I combine my loves of math and magic
2
6000
3000
ဒါဘာကိုဆိုလိုသလဲဆိုတော့ ကျွန်တော်ရဲ့ သင်္ချာနဲ့ မျက်လှည့်တို့အပေါ်မြတ်နိုးမှုကိုပေါင်းပြီး
00:21
to do something I call "mathemagics."
3
9000
2000
"သင်္ချာမျက်လှည့်" လို့ကျွန်တော်အမည်ပေးထားတဲ့ အရာတစ်ခုကိုပြုလုပ်ပါမယ်လို့ဆိုလိုတာပါ။
00:24
But before I get started, I have a quick question for the audience.
4
12000
3000
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်မစခင် ပရိသတ်အတွက် မေးခွန်းကလေး တစ်ခုလောက်မေးစရာရှိပါတယ်။
00:27
By any chance, did anyone happen
5
15000
2000
ဘယ်လိုတိုက်ဆိုင်လို့ပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီနေ့မနက် တစ်ယောက်ယောက်များ
00:29
to bring with them this morning a calculator?
6
17000
4000
ဂဏန်းတွက်စက်တစ်လုံးလောက်ယူလာမိပါသလားလို့ပါ။
00:33
Seriously, if you have a calculator with you, raise your hand, raise your hand.
7
21000
4000
အတည်ပြောတာပါ တကယ်လို့ဂဏန်းတွက်စက်တစ်လုံးပါလာရင် လက်ထောင်လိုက်ပါ လက်ထောင်လိုက်ပါဗျာ။
00:37
I -- was -- your hand go up?
8
25000
2000
ကျွန်တော် --လက်ထောင်တာလားခင်ဗျ။
00:39
Now bring it out, bring it out. Anybody else?
9
27000
2000
အခုထုတ်လိုက်ပါ ထုတ်လိုက်ပါ အခြားသူတွေရော
00:41
I see, I see one way in the back.
10
29000
2000
နောက်နားမှာ တစ်ယောက်တွေ့ပါတယ်။
00:43
You sir, that's three,
11
31000
2000
ဆရာရော။ သုံးယောက်ရှိသွားပါပြီ။
00:45
And anybody on this side here?
12
33000
3000
ဒီဘက်ခြမ်းမှာရော ပါသူရှိသူလား။
00:48
OK, you over there on the aisle. Would the four of you with calculators
13
36000
2000
အိုကေ မင်းလမ်းနားမှာ တစ်ယောက်။ ဂဏန်းတွက်စက်ပါတဲ့သူ လေးယောက်ခင်ဗျ
00:50
please bring out your calculators, then join me up on stage.
14
38000
3000
ဂဏန်းတွက်စက်လေးတွေယူလာပြီး စင်ပေါ်ကို တက်လာခဲ့ပေးပါလားခင်ဗျာ
00:53
And let's give these volunteers a nice round of applause.
15
41000
2000
မိမိသဘောအလျောက်ပါဝင်ပေးသူတွေကို လက်ခုပ်သြဘာချီးမြှင့်လိုက်ကြရအောင်ခင်ဗျာ။
00:55
(Applause)
16
43000
3000
(လက်ခုပ်သံများ)
00:58
That's right. Now, since I haven't had the chance
17
46000
3000
ကောင်းပါပြီ အခုကျွန်တော်က ဒီဂဏန်းတွက်ချက်တွေနဲ့အလုပ်လုပ်ကြည့်ဖို့
01:01
to work with these calculators, I need to make sure
18
49000
3000
အခွင့်အရေးမရှိတော့ ဒါတွေကောင်းကောင်းအလုပ်လုပ်လားဆိုတာ
01:04
that they are all working properly.
19
52000
2000
သေချာအောင်လုပ်ရပါမယ်
01:06
Would somebody get us started by giving us a
20
54000
2000
ကျွန်တော်တို့စလို့ရအောင် တစ်ယောက်ယောက်က
01:08
two-digit number please?
21
56000
3000
ဂဏန်းနှစ်လုံးပါ ကိန်းတစ်ခုလောက်ပြောပါလားခင်ဗျာ။
01:11
How about a two-digit number?
22
59000
2000
ဂဏန်းနှစ်လုံးပါ ကိန်းတစ်ခုလောက်ခင်ဗျာ။
01:13
Audience: 22.
23
61000
1000
ပရိသတ်: ၂၂
01:14
Arthur Benjamin: 22. And another two-digit number, Sir?
24
62000
2000
အာ့သာဘန်ဂျမင်: ၂၂။ ဂဏန်းနှစ်လုံးပါကိန်း နောက်တစ်ခုလောက် ဆရာ။
01:16
Audience: 47.
25
64000
1000
ပရိသတ် : ၄၇
01:17
AB: Multiply 22 times 47, make sure you get 1,034,
26
65000
4000
အာသာ: ၂၂ ကို ၄၇ နဲ့မြှောက်။ ၁,၀၃၄ ရလားစစ်ကြည့်ပါ
01:21
or the calculators are not working. Do all of you get 1,034? 1,034?
27
69000
5000
မရရင် ဂဏန်းတွက်စက်တွေကအလုပ်မလုပ်လို့ပါ အားလုံး ၁,၀၃၄ ရရဲ့လားခင်ဗျာ။
01:26
Woman: No.
28
74000
1000
အမျိုးသမီး: မရဘူး
01:27
AB: 594. Let's give three of them a nice round of applause there.
29
75000
4000
အာသာ: ၅၉၄ ။ ဒီသုံးယောက်ကိုလက်ခုပ်သြဘာလေးချီးမြှင့်လိုက်ရအောင်ခင်ဗျာ
01:31
(Applause)
30
79000
2000
(လက်ခုပ်သံများ)
01:33
Would you like to try a more standard calculator, just in case?
31
81000
2000
ပိုစနစ်ကျတဲ့ဂဏန်းတွက်စက်တစ်ခုစမ်းကြည့်ချင်ပါသလား ဗျာ။ လိုလိုမယ်မယ်ပေါ့။
01:35
OK, great.
32
83000
2000
အိုကေ ကောင်းပါပြီ။
01:37
What I'm going to try and do then --
33
85000
2000
နောက်ကျွန်တော်ကြိုးစားပြီးလုပ်ကြည့်မှာက
01:39
I notice that took some of you a little bit of time to get your answer.
34
87000
3000
ကျွန်တော် ခင်ဗျားတို့ထဲကတချို့တွေက အဖြေရဖို့နည်းနည်းကြာနေတာ သတိထားမိပါတယ်။
01:42
That's OK. I'll give you a shortcut for multiplying
35
90000
3000
ကောင်းပြီ ကျွန်တော်က ဂဏန်းတွက်စက်ထက် ပိုမြန်အောင်မြှောက်ဖို့
01:45
even faster on the calculator.
36
93000
2000
ဖြတ်လမ်းတစ်ခုပေးပါမယ်။
01:47
There is something called the square of a number,
37
95000
2000
ကိန်းတစ်ခုရဲ့ နှစ်ထပ်ကိန်းဆိုတာမျိုးရှိပါတယ်။
01:49
which most of you know is taking a number
38
97000
2000
ခင်ဗျားတို့အများစုသိကြသလို ကိန်းတစ်ခုကိုယူပြီး
01:51
and multiplying it by itself.
39
99000
2000
အဲဒီကိန်းနဲ့ပဲပြန်မြှောက်လိုက်တာပါ။
01:53
For instance, five squared would be?
40
101000
2000
ဥပမာဗျာ ၅ နှစ်ထပ်ဆိုရင်
01:55
Audience: 25.
41
103000
1000
ပရိသတ်: ၂၅
01:56
AB: 25. Now, the way we can square on most calculators --
42
104000
2000
အာသာ: ၂၅ ။ ဂဏန်းတွက်စက်အများစုမှာ ကျွန်တော်တို့ နှစ်ထပ်ကိန်းတင်လို့ရတဲ့နည်းက
01:58
let me demonstrate with this one --
43
106000
2000
ဒီတစ်ခုကိုသရုပ်ပြပါရစေ။
02:00
is by taking the number, such as five,
44
108000
2000
၅ ဆိုတာမျိုး ကိန်းတစ်ခုကိုယူပြီး
02:02
hitting "times" and then "equals,"
45
110000
3000
"times" နဲ့ "equals" ကိုနှိပ်လိုက်ရင်
02:05
and on most calculators that will give you the square.
46
113000
3000
ဂဏန်းတွက်စက်တွေတော်တော်များများက နှစ်ထပ်ကိန်းတန်ဖိုးကိုပေးပါလိမ့်မယ်။
02:08
On some of these ancient RPN calculators,
47
116000
2000
ရှေးကပေါ်ခဲ့တဲ့ RPN ဂဏန်းတွက်စက်တစ်ချို့မှာတော့
02:10
you've got an "x squared" button on it,
48
118000
2000
"x squared" ဆိုတဲ့ ခလုတ်တစ်ခုပါပြီး
02:12
will allow you to do the calculation even faster.
49
120000
3000
တွက်ချက်မှုကို ပိုပြီးမြန်မြန်ဆန်ဆန်လုပ်နိုင်စေပါလိမ့်မယ်။
02:15
What I'm going to try and do now is to square, in my head,
50
123000
3000
ကျွန်တော်အခုလုပ်မှာက ဂဏန်းနှစ်လုံးပါကိန်းလေးခုကို
02:18
four two-digit numbers
51
126000
2000
ဂဏန်းတွက်စက်တွေထက်ပိုမြန်အောင် ဖြတ်လမ်းသုံးတာထက်တောင်ပိုမြန်အောင်
02:20
faster than they can do on their calculators, even using the shortcut method.
52
128000
4000
ကျွန်တော်စိတ်ထဲမှာ နှစ်ထပ်ကိန်းတင်မှာပါ
02:24
What I'll use is the second row this time, and I'll get four of you --
53
132000
2000
ကျွန်တော်ဒီတစ်ခါ ဒုတိယတန်းကယူပါမယ် ကျွန်တော် လူလေးယောက်လိုပါတယ်။
02:26
one, two, three, four -- to each yell out a two-digit number,
54
134000
3000
တစ် နှစ် သုံး လေး ဂဏန်းနှစ်လုံးပါကိန်းတစ်ခုစီကို အော်ပေးဖို့ပါ။
02:29
and if you would square the first number,
55
137000
4000
အစ်မက ပထမကိန်းကို နှစ်ထပ်တင်ပါမယ်
02:33
and if you would square the second, the third and the fourth,
56
141000
2000
အစ်မကတော့ဒုတိယကိန်းကိုတင်ပါ ပြီးတော့ တတိယကိန်း စတုတ္ထကိန်း
02:35
I will try and race you to the answer. OK?
57
143000
3000
ကျွန်တော်က ကြိုးစားပြီး အဖြေရအောင် ခင်ဗျားတို့နဲ့ပြိုင်ပါမယ် အိုကေနော်
02:38
So quickly, a two-digit number please.
58
146000
3000
ဒီတော့ ဂဏန်းနှစ်လုံးပါကိန်းတစ်ခုလောက်မြန်မြန်လေးဗျာ မြန်မြန်လေး
02:41
Audience: 37.
59
149000
1000
ပရိသတ်: ၃၇
02:42
AB: 37 squared, OK.
60
150000
1000
အာသာ: ၃၇ နှစ်ထပ် အိုကေ
02:44
Audience: 23.
61
152000
1000
ပရိသတ်:၂၃
02:45
AB: 23 squared, OK.
62
153000
2000
အာသာ:၂၃ နှစ်ထပ် အိုကေ
02:47
Audience: 59.
63
155000
1000
ပရိသတ်: ၅၉
02:48
AB: 59 squared, OK, and finally?
64
156000
1000
အာသာ:၅၉ နှစ်ထပ် အိုကေ နောက်ဆုံးတစ်ခုကရော
02:49
Audience: 93.
65
157000
2000
ပရိသတ်: ၉၃
02:51
AB: 93 squared. Would you call out your answers, please?
66
159000
2000
အာသာ: ၉၃ နှစ်ထပ် ကျေးဇူးပြုပြီး ခင်ဗျားတို့ရဲ့အဖြေတွေကို အော်ပြောပေးပါလားခင်ဗျာ။
02:54
Woman: 1369. AB: 1369.
67
162000
2000
အမျိုးသမီး: ၁၃၆၉ ။ အာသာ: ၁၃၆၉
02:56
Woman: 529.
68
164000
1000
အမျိုးသမီး: ၅၂၉
02:57
AB: 529.
69
165000
1000
အာသာ: ၅၂၉
02:58
Man: 3481.
70
166000
1000
အမျိုးသား : ၃၄၈၁
02:59
AB: 3481.
71
167000
1000
အာသာ: ၃၄၈၁
03:00
Man: 8649.
72
168000
1000
အမျိုးသား: ၈၆၄၉
03:01
AB: Thank you very much.
73
169000
1000
အာသာ: ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ဗျာ
03:02
(Applause)
74
170000
5000
(လက်ခုပ်သံများ)
03:07
Let me try to take this one step further.
75
175000
3000
ဒါကို နောက်တစ်ဆင့်တက်ပြီး ကြိုးစားကြည့်ပါရစေဗျာ
03:10
I'm going to try to square some three-digit numbers this time.
76
178000
3000
ဒီတစ်ခါတော့ ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းတွေကို နှစ်ထပ်တင်ပါမယ်
03:13
I won't even write these down --
77
181000
2000
ကျွန်တော် ချတောင်မရေးတော့ပါဘူး
03:15
I'll just call them out as they're called out to me.
78
183000
2000
ကျွန်တော်ကို ကိန်းတွေပြောတာနဲ့ ကျွန်တော်က အဖြေတွေကိုပြောပါမယ်
03:17
Anyone I point to, call out a three-digit number.
79
185000
3000
ကျွန်တော်လက်ညှိုးထိုးလိုက်တဲ့ တစ်ယောက်ယောက်က ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းတစ်ခုကိုပြောပါ
03:20
Anyone on our panel, verify the answer.
80
188000
2000
ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ထဲက တစ်ယောက်ယောက်ကနေပြီး အဖြေကိုစစ်ဆေးအတည်ပြုပေးပါဦး။
03:22
Just give some indication if it's right.
81
190000
2000
မှန်လားဆိုတာပဲ နည်းနည်းအချက်ပေးပါ
03:24
A three-digit number, sir, yes?
82
192000
2000
ဂဏန်းသုံးလုံးပါ ကိန်းတစ်ခု ဆရာ ဟုတ်ကဲ့ခင်ဗျ
03:27
Audience: 987.
83
195000
1000
ပရိသတ်: ၉၈၇
03:28
AB: 987 squared is 974,169.
84
196000
3000
အာသာ: ၉၈၇ နှစ်ထပ် က ၉၇၄,၁၆၉ ပါ
03:31
(Laughter)
85
199000
2000
(ရယ်သံများ)
03:33
Yes? Good.
86
201000
2000
ဟုတ်ရဲ့လားခင်ဗျ ကောင်းပါပြီ
03:35
Another, another three-digit --
87
203000
2000
နောက် နောက်ဂဏန်းသုံးလုံး
03:37
(Applause)
88
205000
1000
(လက်ခုပ်သံများ)
03:38
-- another three-digit number, sir?
89
206000
3000
-- နောက်ထပ်ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းတစ်ခုပြောပါခင်ဗျာ ဆရာရေ
03:41
Audience: 457.
90
209000
1000
ပရိသတ်: ၄၅၇
03:42
AB: 457 squared is 205,849.
91
210000
3000
အာသာ: ၄၅၇ နှစ်ထပ် က ၂၀၅,၈၄၉ ပါခင်ဗျာ
03:45
205,849?
92
213000
2000
၂၀၅,၈၄၉ ဟုတ်ရဲ့လား။
03:47
Yes?
93
215000
2000
မှန်ရဲ့လား
03:49
OK, another, another three-digit number, sir?
94
217000
3000
အိုကေ နောက်ထပ်ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းတစ်ခုပြောပါခင်ဗျာ
03:52
Audience: 321.
95
220000
1000
ပရိသတ်: ၃၂၁
03:53
AB: 321 is 103,041. 103,041.
96
221000
3000
အာသာ: ၃၂၁ နှစ်ထပ်က ၁၀၃, ၀၄၁။ ၁၀၃,၀၄၁ ။
03:56
Yes? One more three-digit number please.
97
224000
3000
ဟုတ်ရဲ့လား။ ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းနောက်ထပ်တစ်ခုလောက်ခင်ဗျ
03:59
Audience: Oh, 722.
98
227000
2000
ပရိသတ်: အင်း... ၇၂၂
04:01
AB: 722 is 500 -- ooh, that's a harder one.
99
229000
3000
အာသာ: ၇၂၂ က ၅၀၀ -- အို, အဲဒီတစ်ခုက နည်းနည်းပိုခက်တယ်ဗျ။
04:04
Is that 513,284?
100
232000
3000
အဲဒါက ၅၁၃,၂၈၄ လား
04:07
Woman: Yes.
101
235000
1000
အမျိုးသမီး : ဟုတ်ပါတယ်
04:08
AB: Yes? Oh, one more, one more three-digit number please.
102
236000
3000
အာသာ: ဟုတ်တယ်နော် အို.. နောက်ထပ် ဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းတစ်ခုလောက်ခင်ဗျ
04:11
Audience: 162.
103
239000
1000
ပရိသတ်: ၁၆၂
04:12
162 squared is 26,244.
104
240000
4000
၁၆၂ နှစ်ထပ်က ၂၆,၂၄၄ ပါ
04:16
Thank you very much.
105
244000
2000
ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်
04:18
(Applause)
106
246000
6000
(လက်ခုပ်သံများ)
04:25
Let me try to take this one step further.
107
253000
3000
နောက်ထပ်တစ်ဆင့်ထပ်ပြီး ကြိုးစားကြည့်ပါရစေဦး
04:28
(Laughter)
108
256000
2000
(ရယ်သံများ)
04:30
I'm going to try to square a four-digit number this time.
109
258000
3000
ဒီတစ်ခါကျတော့ ဂဏန်းလေးလုံးပါကိန်းကို နှစ်ထပ်တင်ကြည့်ပါမယ်
04:33
Now you can all take your time on this; I will not beat you to the answer on this one,
110
261000
3000
ဒီတစ်ခုမှာ ခင်ဗျားတို့ကြိုက်သလောက် အချိန်ယူနိုင်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခုမှာတော့ ကျွန်တော်က
04:36
but I will try to get the answer right.
111
264000
2000
ခင်ဗျားတို့ကို နိုင်မှာတော့မဟုတ်ပါဘူး ဒါပေမဲ့ အဖြေမှန်ရအောင်တော့ကြိုးစားပါမယ်။
04:38
To make this a little bit more random, let's take the fourth row this time,
112
266000
3000
ဒါကို ပိုပြီးကြုံရာကျပန်းသဘောဆန်အောင် ဒီတစ်ခါ စတုတ္ထမြောက်အတန်းကနေယူပါမယ်
04:41
let's say, one, two, three, four.
113
269000
3000
တစ် နှစ် သုံး လေး ဆိုပါတော့
04:44
If each of you would call out a single digit between zero and nine,
114
272000
2000
ခင်ဗျားတို့တစ်ဦးချင်းစီက ၀ ကနေ ၉ ကြားကဂဏန်းတစ်လုံးဆီကိုပြောပေးပြီး
04:46
that will be the four-digit number that I'll square.
115
274000
3000
ရလာတဲ့ဂဏန်းလေးလုံးပါကိန်းကို ကျွန်တော်နှစ်ထပ်ကိန်းတင်ပါမယ်
04:49
Audience: Nine.
116
277000
1000
ပရိသတ်: ၉
04:50
AB: Nine.
117
278000
1000
အာသာ: ၉
04:51
Audience: Seven. AB: Seven.
118
279000
1000
ပရိသတ်: ၇ ။ အာသာ: ၇ ။
04:52
Audience: Five. AB: Five.
119
280000
1000
ပရိသတ်:၅ ။ အာသာ: ၅
04:53
Audience: Eight. AB: Eight.
120
281000
1000
ပရိသတ်: ၈ ။ အာသာ: ၈
04:55
9,758, this will take me a little bit of time, so bear with me.
121
283000
3000
၉,၇၅၈ ။ ဒါကနည်းနည်းတော့အချိန်ကြာလိမ့်မယ် ဒီတော့ ကျွန်တော့်ကို သည်းခံပေးပါဗျာ။
04:58
95,218,564?
122
286000
9000
၉၅,၂၁၈,၅၆၄ လားခင်ဗျ
05:07
Woman: Yes.
123
295000
1000
အမျိုးသမီး : မှန်ပါတယ်
05:08
AB: Thank you very much.
124
296000
2000
အာသာ: ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်
05:10
(Applause)
125
298000
7000
(လက်ခုပ်သံများ)
05:18
Now, I would attempt to square a five-digit number --
126
306000
3000
အခု ဂဏန်းငါးလုံးပါကိန်းတစ်ခုကိုနှစ်ထပ်ကိန်းတင်ဖို့ကြိုးစားကြည့်ပါမယ်
05:21
and I can --
127
309000
2000
ကျွန်တော်လုပ်လို့ရပါတယ်
05:23
but unfortunately most calculators cannot.
128
311000
2000
ဒါပေမဲ့ ဂဏန်းတွက်စက်တော်တော်များများ မလုပ်နိုင်ပါဘူး
05:25
(Laughter)
129
313000
2000
(ရယ်သံများ)
05:27
Eight-digit capacity -- don't you hate that?
130
315000
3000
ဂဏန်း၈ လုံး အတွင်းမှာပဲ တွက်ချက်နိုင်မှု ဆိုတာကို ခင်ဗျားတို့မမုန်းကြဘူးလား။
05:30
So, since we've reached the limits of our calculators --
131
318000
3000
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ဂဏန်းတွက်စက်တွေရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုအကန့်အသတ်ကိုရောက်သွားပြီဖြစ်လို့
05:33
what's that? Does yours go --
132
321000
3000
ဘာဖြစ်လို့လဲ အစ်မရဲ့စက် ရရဲ့လာ။
05:36
Woman: I don't know.
133
324000
1000
အမျိုးသမီး: မသိဘူးရှင့်
05:37
AB: Does yours go higher?
134
325000
2000
အာသာ: အစ်ကို့ စက်ဒီထက်ပိုမြင့်အောင်တွက်လို့ရလား။
05:39
Oh -- yours does?
135
327000
2000
အစ်ကို့ စက်ရော?
05:41
Man: I can probably do it.
136
329000
1000
အမျိုးသား : ကျွန်တော်ကတော့ ရနိုင်ပါတယ်
05:42
AB: I'll talk to you later.
137
330000
2000
အာသာ: အစ်မနဲ့ပြီးမှပြောတာပေါ့
05:44
In the meanwhile, let me conclude
138
332000
2000
လောလောဆယ်မှာ ကျွန်တော်ရဲ့တင်ဆက်မှုပထမပိုင်းကို
05:46
the first part of my show by doing something a little trickier.
139
334000
3000
နည်းနည်း ပိုခက်တာလေးတစ်ခုလောက်လုပ်ပြီး အဆုံးသတ်ချင်ပါတယ်။
05:49
Let's take the largest number on the board here, 8649.
140
337000
3000
ဘုတ်ပေါ်က အကြီးဆုံးကိန်းဖြစ်တဲ့ ၈၆၄၉ ကိုယူရအောင်
05:52
Would you each enter that on your calculator?
141
340000
3000
အားလုံးက ဒီကိန်းကို ဂဏန်းတွက်စက်မှာရိုက်ထည့်လိုက်ပါလားခင်ဗျာ
05:55
And instead of squaring it this time,
142
343000
2000
ဒီတစ်ခါမှာ နှစ်ထပ်ကိန်းတင်မယ့်အစား
05:57
I want you to take that number and multiply it
143
345000
2000
ကျွန်တော်က ခင်ဗျားတို့ကို ဒီကိန်းကိုယူပြီး
05:59
by any three-digit number that you want,
144
347000
3000
ကြိုက်နှစ်သက်ရာဂဏန်းသုံးလုံးပါကိန်းတစ်ခုနဲ့မြှောက်စေချင်ပါတယ်
06:02
but don't tell me what you're multiplying by --
145
350000
2000
ဘာနဲ့မြှောက်တယ်ဆိုတာကျွန်တော်ကိုမပြောပါနဲ့
06:04
just multiply it by any random three-digit number.
146
352000
3000
ကြုံရာကိန်းတစ်ခုနဲ့သာမြှောက်လိုက်ပါ
06:07
So you should have as an answer either
147
355000
2000
ဂဏန်း ၆ လုံး ဒါမှမဟုတ် ၇ လုံးပါတဲ့ကိန်းတစ်ခု
06:09
a six-digit or probably a seven-digit number.
148
357000
4000
ရလာပါမယ်
06:13
How many digits do you have, six or seven?
149
361000
1000
ဂဏန်းဘယ်နှလုံးရပါသလဲ ၆ လုံးလား ၇ လုံးလား
06:14
Seven, and yours? Woman: Seven.
150
362000
2000
၇ လုံး ။ အစ်မရော။ အမျိုးသမီး: ၇ လုံး
06:16
AB: Seven? Seven?
151
364000
3000
အာသာ: ၇ လုံးလား။ ၇ လုံးလား ။
06:19
And, uncertain.
152
367000
2000
နောက် မသေချာဘူး
06:21
Man: Yeah.
153
369000
1000
အမျိုးသား: ဟုတ်ပါတယ်
06:22
AB: Seven. Is there any possible way that I could know
154
370000
2000
အာသာ: ၇ လုံး။ ခင်ဗျားတို့ဆီမှာ ရှိတဲ့ဂဏန်း ၇ လုံးကို
06:24
what seven digit numbers you have? Say "No."
155
372000
3000
ကျွန်တော်သိနိုင်များသိနိုင်မလားဆိုရင် မရှိဘူးလို့သာပြောလိုက်ပါ
06:27
(Laughter)
156
375000
2000
(ရယ်သံများ)
06:29
Good. Then I shall attempt the impossible --
157
377000
2000
ကောင်းပါပြီ ကျွန်တော်လုံးဝမဖြစ်နိုင်တဲ့
06:31
or at least the improbable.
158
379000
2000
အနည်းဆုံးတော့ ဖြစ်နိုင်ခဲတဲ့ အရာကိုကြိုးစားကြည့်ပါမယ်။
06:33
What I'd like each of you to do is to call out for me
159
381000
2000
ကျွန်တော်ခင်ဗျားတို့ကိုလုပ်စေချင်တာက ကျွန်တော်က
06:35
any six of your seven digits, any six of them,
160
383000
3000
ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ဂဏန်း ၇ လုံးထဲက ကြိုက်ရာ ၆ လုံး ကြိုက်ရာ ၆ လုံးကို
06:38
in any order you'd like.
161
386000
2000
ကြိုက်ရာအစဉ်အတိုင်းအော်ပြောပေးပါ
06:40
(Laughter)
162
388000
1000
(ရယ်သံများ)
06:41
One digit at a time, I shall try and determine the digit you've left out.
163
389000
5000
တစ်ခါကို ဂဏန်းတစ်လုံးပေါ့ ကျွန်တော်ကခင်ဗျားတို့ချန်ထားခဲ့တဲ့ဂဏန်းတစ်လုံးကိုကြိုးစားပြီးရှာပါမယ်
06:46
So, starting with your seven-digit number,
164
394000
2000
အစ်မရဲ့ ဂဏန်း ၇ လုံးပါကိန်းနဲ့စလိုက်ရအောင်
06:48
call out any six of them please.
165
396000
2000
ကြိုက်ရာ ၆ လုံးကို ပြောလိုက်ပါ
06:50
Woman: One, OK, 197042.
166
398000
6000
အမျိုးသမီး: ၁.. အိုကေ ၁၉၇၀၄၂
06:56
AB: Did you leave out the number 6?
167
404000
1000
အာသာ: ၆ ကို ချန်ခဲ့တာလားဗျ
06:57
Woman: Yes, AB: Good, OK, that's one.
168
405000
2000
အမျိုးသမီး: ဟုတ်ပါတယ်။ အာသာ : ကောင်းပါပြီ။ တစ်ခုရပြီ။
06:59
You have a seven-digit number, call out any six of them please.
169
407000
2000
အစ်မမှာ ဂဏန်း ၇ လုံးပါကိန်းတစ်ခုရှိတယ် ကြိုက်ရာ ၆ လုံးကို ပြောလိုက်ပါခင်ဗျာ
07:01
Woman: 44875.
170
409000
3000
အမျိုးသမီး : ၄၄၈၇၅
07:04
AB: I think I only heard five numbers. I -- wait -- 44875 --
171
412000
5000
အာသာ: ကျွန်တော် ၅ လုံးပဲ ကြားသေးတယ်ထင်တယ်။ ကျွန်တော် -- ခဏ-- ၄၄၈၇၅ --
07:09
did you leave out the number 6?
172
417000
2000
၆ ကိုချန်ခဲ့တာလား
07:11
Woman: Yes. AB: Same as she did, OK. You've got a seven-digit number --
173
419000
2000
အမျိုးသမီး: ဟုတ်ပါတယ်။ အာသာ: သူနဲ့အတူတူပဲပေါ့။ အိုကေ။
07:13
call out any six of them loud and clear.
174
421000
3000
အစ်ကိုမှာ ဂဏန်း ၇ လုံးပါကိန်းတစ်ခုရှိတယ် ကြိုက်ရာ ၆ လုံးကို ကျယ်ကျယ်လေး
07:16
Man: 079044.
175
424000
4000
ရှင်းရှင်းလေးပြောလိုက်ပါ။ အမျိုးသား: ၀၇၉၀၄၄
07:20
AB: I think you left out the number 3?
176
428000
2000
အာသာ: ၃ ကိုချန်ထားခဲ့တယ်ထင်တယ်
07:22
That's three. The odds of me getting all four of these right by random guessing
177
430000
4000
အဲဒါ ၃ ပါ။ ဂဏန်း ၄ လုံးကို မှန်အောင်ကျပန်းမှန်းနိုင်ဖို့ဖြစ်နိုင်ခြေက
07:26
would be one in 10,000: 10 to the fourth power.
178
434000
3000
အပုံ ၁၀,၀၀၀ ပဲရှိပါတယ် ၁၀ ကို ထပ်ညွှန်းကိန်း ၄ တင်တဲ့တန်ဖိုးပါ
07:29
OK, any six of them.
179
437000
2000
အိုကေ။ ကြိုက်ရာ ၆ လုံးပြောပါ။
07:32
Really scramble them up this time, please.
180
440000
2000
ဒီတစ်ခါ လုံးဝမွှေနှောက်လိုက်ပါခင်ဗျာ။
07:34
Man: 263972.
181
442000
4000
အမျိုးသား : ၂၆၃၉၇၂
07:38
AB: Did you leave out the number 7?
182
446000
2000
အာသာ: ၇ ကိုချန်ခဲ့တာလား
07:40
And let's give all four of these people a nice round of applause.
183
448000
2000
ဒီလေးယောက်စလုံးကို လက်ခုပ်ဩလေးတွေချီးမြှင့်လိုက်ကြရအောင်ဗျာ
07:42
Thank you very much. (Applause)
184
450000
2000
ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် (လက်ခုပ်သံများ)
07:52
For my next number --
185
460000
2000
နောက်ထပ်ကျွန်တော့် ပြကွက်အမှတ်စဉ်တစ်ခုအတွက်
07:54
(Laughter)
186
462000
2000
(ရယ်သံများ)
07:57
while I mentally recharge my batteries,
187
465000
2000
ကျွန်တော့်ဘက်ထရီတွေကို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအားပြန်သွင်းမှုလုပ်နေတုန်းမှာ
07:59
I have one more question for the audience.
188
467000
3000
ပရိသတ်ကြီးကို နောက်ထပ်မေးစရာတစ်ခုရှိပါတယ်
08:02
By any chance, does anybody here happen to know
189
470000
5000
အကြောင်းတိုက်ဆိုင်ပြီးတော့ ဒီထဲကတစ်ယောက်ယောက်များ
08:07
the day of the week that they were born on?
190
475000
3000
ကိုယ့်မွေးနေ့နံကိုသိပါသလား။
08:10
If you think you know your birth day, raise your hand.
191
478000
4000
ကိုယ့်မွေးရက်ဘယ်နေ့ကျတယ်ဆိုတာသိရင် လက်ထောင်လိုက်ပါ
08:14
Let's see, starting with -- let's start with a gentleman first,
192
482000
3000
ကြည့်ရအောင် အမျိုးသားတစ်ဦးနဲ့ စရအောင်
08:17
OK sir, what year was it, first of all? That's why I start with a gentleman first.
193
485000
3000
ကောင်းပြီ ဆရာ အရင်ဆုံး ဘယ်နှစ်ဖွားလဲဆရာ ဒါကြောင့်အမျိုးသားတစ်ဦးနဲ့စတာဗျ
08:20
What year?
194
488000
1000
ဘယ်နှစ်လဲခင်ဗျ
08:21
Audience: 1953.
195
489000
1000
ပရိသတ်: ၁၉၅၃
08:22
AB: 1953, and the month?
196
490000
2000
အာသာ: ၁၉၅၃။ လကရော
08:24
Audience: November. AB: November what?
197
492000
1000
ပရိသတ်: နိုဝင်ဘာ။ အာသာ: နိုဝင်ဘာဘယ်နှရက်လဲဆရာ
08:25
Audience: 23rd.
198
493000
1000
ပရိသတ်: ၂၃ ရက်နေ့ပါ
08:26
AB: 23rd -- was that a Monday? Audience: Yes.
199
494000
2000
အာသာ: ၂၃ ရက်နေ့ တနင်္လာမဟုတ်လားခင်ဗျာ။ ပရိသတ်:ဟုတ်ပါတယ်
08:28
Yes, good. Somebody else? Who else would like --
200
496000
2000
ဟုတ်တယ်နော် ကောင်းပါပြီ အခြားတစ်ယောက်လောက်ရော အခြားဘယ်သူများလုပ်ချင် --
08:30
see I don't -- haven't seen any women's hands up.
201
498000
2000
အမျိုးသမီးတွေတစ်ဦးမှလက်ထောင်တာ ကျွန်တော်မတွေ့သေးပါဘူးခင်ဗျ
08:32
OK, it's -- how about you, what year?
202
500000
2000
ကောင်းပြီ အစ်မရော ဘယ်နှစ်ဖွားလဲ
08:34
Audience: 1949. AB: 1949, and the month?
203
502000
2000
ပရိသတ်: ၁၉၄၉။ အာသာ: ၁၉၄၉။ လကရော
08:36
Audience: October. AB: October what?
204
504000
1000
ပရိသတ်: အောက်တိုဘာ။ အာသာ: အောက်တိုဘာ ဘယ်ရက်လဲ၊
08:37
Audience: Fifth.
205
505000
1000
ပရိသတ်: ၅ရက်
08:38
AB: Fifth -- was that a Wednesday?
206
506000
2000
အာသာ: ၅ရက်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မဟုတ်လား
08:40
Yes, my -- I'll go way to the back right now, how about you?
207
508000
2000
ကောင်းပါပြီ အခု အနောက်ဖက်ကိုသွားပါမယ် အစ်မရော
08:42
Yell it out, what year? Audience: 1959.
208
510000
2000
အော်ပြောလိုက်ပါခင်ဗျ ဘယ်နှစ်လဲ။ ပရိသတ်: ၁၉၅၉။
08:44
AB: 1959, OK -- and the month?
209
512000
2000
အာသာ: ၁၉၅၉။ အိုကေ ဘယ်လလဲ
08:46
Audience: February.
210
514000
2000
ပရိသတ်: ဖေဖော်ဝါရီ
08:48
AB: February what? Audience: Sixth.
211
516000
2000
အာသာ: ဖေဖော်ဝါရီ ဘယ်နှရက်။ ပရိသတ်: ၆ ရက်
08:50
AB: Sixth -- was that a Friday? Audience: Yes.
212
518000
2000
အာသာ: ၆ ရက် သောကြာနေ့လား။ ပရိသတ်: ဟုတ်ပါတယ်
08:52
Good, how about the person behind her?
213
520000
2000
ကောင်းပါပြီ သူ့အနောက်က တစ်ယောက်ကော
08:54
Call -- call -- what year was it?
214
522000
2000
အော်လိုက်ပါ အော်လိုက်ပါ ဘယ်နှစ်လဲခင်ဗျ
08:56
Audience: 1947. AB: 1947, and the month?
215
524000
2000
ပရိသတ်: ၁၉၄၇ ။ အာသာ: ၁၉၄၇ ဘယ်လလဲ
08:58
Audience: May. AB: May what?
216
526000
2000
ပရိသတ်: မေလ။ အာသာ:မေလဘယ်နှရက်လဲ
09:00
Audience: Seventh. AB: Seventh -- would that be a Wednesday?
217
528000
2000
ပရိသတ်: ၇ ရက်။ အာသာ: ၇ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့လားခင်ဗျ
09:02
Audience: Yes.
218
530000
1000
ပရိသတ်: မှန်ပါတယ်
09:03
AB: Thank you very much.
219
531000
2000
အာသာ: ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်
09:05
(Applause)
220
533000
3000
(လက်ခုပ်သံများ)
09:09
Anybody here who'd like to know the day of the week they were born?
221
537000
3000
ဒီထဲက ကိုယ့်မွေးရက်ဘယ်နေ့ကျလဲဆိုတာ သိချင်သူများ ရှိပါသလား
09:12
We can do it that way.
222
540000
2000
ကျွန်တော်တို့ဒီအတိုင်း လုပ်ကြည့်လို့ရပါတယ်ခင်ဗျာ
09:14
Of course, I could just make up an answer and you wouldn't know,
223
542000
2000
သေချာတာပေါ့ ကျွန်တော်ကအဖြေတစ်ခုလုပ်ကြံပြောလိုက်ပြီး ခင်ဗျားတို့က ဘယ်သိမလဲ
09:16
so I come prepared for that.
224
544000
2000
ဒီတော့ ဒါအတွက် ကျွန်တော်ပြင်ဆင်ပြီးလာခဲ့ပါတယ်
09:18
I brought with me a book of calendars.
225
546000
2000
ကျွန်တော်နဲ့အတူ ပြက္ခဒိန်တွေပါတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်ယူလာခဲ့ပါတယ်
09:21
It goes as far back into the past as 1800, 'cause you never know.
226
549000
4000
၁၈၀၀ ခုနှစ်အတိတ်ကာလ အထိပါလာပါတယ် ဒါမျိုးကဘယ်သူမှမသိတာကိုး။
09:25
(Laughter)
227
553000
2000
(ရယ်သံများ)
09:27
I didn't mean to look at you, sir --
228
555000
2000
ဆရာကို ကျွန်တော်ကြည့်လိုက်ဖို့မရည်ရွယ်ပါဘူး
09:29
you were just sitting there.
229
557000
2000
ဆရာက အဲဒီနားထိုင်နေတာကိုးခင်ဗျ
09:31
Anyway, Chris, you can help me out here, if you wouldn't mind.
230
559000
3000
ထားပါတော့ ခရစ်ရေ စိတ်မရှိဘူးဆိုရင် ကျွန်တော်ကို ဒီမှာကူပေးနိုင်မလား။
09:34
This is a book of calendars, and I'll ask --
231
562000
2000
ဒါက ပြက္ခဒိန်တွေပါတဲ့ စာအုပ်ပါ ပြီးတော့ကျွန်တော်ကမေးပါမယ်။
09:36
who was it that wanted to know their birth day? You sir? OK.
232
564000
2000
ကိုယ့်မွေးရက်ဘယ်နေ့ကျသလဲ သိချင်တဲ့သူ ဘယ်သူများပါလဲခင်ဗျာ
09:38
What year was it, first of all?
233
566000
2000
ဆရာလား ကောင်းပါပြီ အရင်ဆုံး ဘယ်နှစ်ဖွားလဲခင်ဗျ
09:40
Audience: 1966.
234
568000
1000
ပရိသတ်: ၁၉၆၆
09:41
AB: '66 -- turn to the calendar with 1966 --
235
569000
2000
အာသာ: '၆၆ -- ၁၉၆၆ ခုနှစ်ပြက္ခဒိန်ကိုလှန်လိုက်ပါ --
09:43
and what month?
236
571000
2000
ဘယ်လလဲဗျ
09:45
Audience: April. AB: April what?
237
573000
2000
ပရိသတ်: ဧပရယ်။ အာသာ: ဧပရယ်ဘယ်နှရက်ပါလဲ
09:47
Audience: 17th. AB: 17th -- I believe that was a Sunday.
238
575000
2000
ပရိသတ်: ၁၇ ရက်။ အာသာ: ၁၇ ရက် -- တနင်္ဂနွေနေ့လို့ယုံပါတယ်
09:50
Can you confirm, Chris?
239
578000
2000
ခင်ဗျားအတည်ပြုပေးနိုင်မလား၊ ခရစ်ရေ
09:52
Chris Anderson: Yes. AB: Yeah, OK. I'll tell you what, Chris:
240
580000
2000
ခရစ်အန်ဒါဆန်: မှန်ပါတယ်။ အာသာ: ကောင်းပြီ ခရစ်ရေ ကျွန်တော်ပြောမယ်
09:54
as long as you have that book in front of you,
241
582000
3000
ခင်ဗျားရှေ့မှာ ဒီစာအုပ်ရှိနေသရွေ့
09:57
do me a favor, turn to a year outside of the 1900s,
242
585000
4000
ကျွန်တော်ကို တစ်ခုလောက်ကူညီပါဗျာ ၁၉၀၀ ခုနှစ်ပိုင်းရဲ့ အပြင်ဘက်ခုနှစ်တစ်ခုဆီလှန်လိုက်ပါ
10:01
either into the 1800s or way into the 2000s --
243
589000
3000
၁၈၀၀ ပိုင်းဖြစ်ဖြစ် ၂၀၀၀ ပိုင်းဖြစ်ဖြစ်ပေါ့
10:04
that'll be a much greater challenge for me.
244
592000
1000
ဒါက ကျွန်တော်အတွက် ပိုကြီးတဲ့စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်နိုင်ပါတယ်
10:06
What year, Chris, would you like?
245
594000
1000
ဘယ်ခုနှစ်ကြိုက်လဲ ခရစ်ရေ
10:07
CA: 1824.
246
595000
1000
ခရစ်: ၁၈၂၄
10:08
AB: 1824, OK.
247
596000
3000
အာသာ: ၁၈၂၄။ ကောင်းပြီ ဘယ်လလဲ
10:11
And what month? CA: June.
248
599000
2000
ခရစ်: ဇွန်လ
10:13
AB: June what? CA: Sixth.
249
601000
1000
အာသာ: ဇွန်ဘယ်ရက်လဲ။ ခရစ်: ၆ ရက်။
10:15
AB: Sixth -- was that a Sunday?
250
603000
2000
အာသာ: ၆ ရက် -- တနင်္ဂနွေလား
10:17
CA: It was. AB: And it was cloudy.
251
605000
2000
CA: ဟုတ်တယ်။ အာသာ: ပြီးတော့ အဲဒီနေ့က တိမ်ထူတယ်
10:20
Good, thank you very much.
252
608000
2000
ကောင်းပါပြီ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်
10:22
(Applause)
253
610000
6000
(လက်ခုပ်သံများ)
10:28
But I'd like to wrap things up now
254
616000
2000
ဒါပေမဲ့ တင်ဆက်မှုရဲ့ အစောပိုင်းက တစ်ခုကို
10:30
by alluding to something
255
618000
3000
ပြန်လည်ရည်ညွှန်းပြီးတော့
10:33
from earlier in the presentation.
256
621000
2000
အဆုံးသတ်ချင်ပါတယ်ခင်ဗျာ
10:35
There was a gentleman up here who had a 10-digit calculator.
257
623000
3000
ခုနက ဂဏန်းဆယ်လုံးတွက်နိုင်တဲ့ ဂဏန်းတွက်စက်နဲ့ လူကြီးမင်းတစ်ဦးရှိပါတယ်
10:38
Where is he, would you stand up,
258
626000
2000
ဘယ်ရောက်သွားပါပြီ ဂဏန်းဆယ်လုံးနဲ့အစ်ကို
10:42
10-digit guy?
259
630000
2000
မတ်တပ်ရပ်ပေးလို့ရမလား။
10:44
OK, well stand up for me just for a second,
260
632000
3000
အိုကေ ဘယ်နေရာမှန်းလဲဆိုတာကျွန်တော်မြင်ရအောင်
10:47
so I can see where you are.
261
635000
2000
ကျွန်တော့်အတွက်တစ်စက္ကန့်လောက်ရပ်ပေးပါ
10:49
OK, oh, OK -- you have a 10-digit calculator, sir, as well?
262
637000
3000
အိုကေ အိုကေ ဆရာ့မှာ ဂဏန်းဆယ်လုံးစာတွက်ချက်လို့ရတဲ့ဂဏန်းတွက်စက်လည်းပါတယ်နော်
10:52
OK, what I'm going to try and do, is to square in my head
263
640000
4000
အိုကေ ကျွန်တော်အခုလုပ်ကြည့်မှာက ဂဏန်းဆယ်လုံးစာတွက်ချက်လို့ရတဲ့ဂဏန်းတွက်စက်လိုအပ်တဲ့
10:56
a five-digit number requiring a 10-digit calculator.
264
644000
3000
ဂဏန်းငါးလုံးပါကိန်းတစ်ခုကို ခေါင်းထဲမှာ နှစ်ထပ်ကိန်းတင်မှာပါ
10:59
But to make my job more interesting for you, as well as for me,
265
647000
5000
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့်အလုပ်ကိုပရိသတ်အတွက်ရော ကျွန်တော့်အတွက်ပါ စိတ်ဝင်စားစရာပိုကောင်းသွားအောင်
11:04
I'm going to do this problem
266
652000
2000
ကျွန်တော်က ဒီပုစ္ဆာကို အကျယ်ကြီးထုတ်ပြောပြီး
11:06
thinking out loud.
267
654000
2000
စဉ်းစားပြပါမယ်
11:08
So you can actually, honestly hear
268
656000
3000
ဒီတော့ ကျွန်တော်စိတ်ထဲမှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာကို
11:11
what's going on in my mind
269
659000
2000
တကယ်ကိုမှန်မှန်ကန်ကန်ကြားရပါမယ်
11:13
while I do a calculation of this size.
270
661000
2000
ကျွန်တော်က ဒီပမာဏလောက်ရှိတဲ့တွက်ချက်မှုကိုလုပ်နေချိန်မှာပေါ့။
11:15
Now, I have to apologize to our magician friend Lennart Green.
271
663000
3000
အခုတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မျက်လှည့်ပညာရှင်သူငယ်ချင်း လန်နာ့တ်ဂရင်း ကို ကျွန်တော်တောင်းပန်ရပါမယ်။
11:18
I know as a magician we're not supposed to reveal our secrets,
272
666000
4000
မျက်လှည့်ပညာရှင်အနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်တွေကိုထုတ်မပြောရဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်နားလည်ပါတယ်
11:22
but I'm not too afraid that people are going
273
670000
2000
ဒါပေမဲ့ နောက်တစ်ပတ်မှာ လူတွေက ကျွန်တော့်တင်ဆက်မှုကို
11:24
to start doing my show next week, so --
274
672000
2000
စလုပ်ကြမယ်လို့ ကျွန်တော်ကတော့မစိုးရိမ်ပါဘူး
11:26
I think we're OK.
275
674000
2000
အဆင်ပြေတယ်လို့ကျွန်တော်ကတော့ထင်ပါတယ်
11:30
So, let's see, let's take a --
276
678000
3000
ဒီတော့ ကောင်းပါပြီ
11:33
let's take a different row of people, starting with you.
277
681000
2000
အခြားလူတန်းတစ်ခုကိုယူရအောင် အစ်ကိုနဲ့စပြီးတော့ပေါ့
11:35
I'll get five digits: one, two, three, four --
278
683000
3000
ကျွန်တော်ဂဏန်းငါးလုံးယူပါမယ် တစ် နှစ် သုံး လေး --
11:38
oh, I did this row already. Let's do the row before you,
279
686000
2000
ဪ ကျွန်တော်ဒီအတန်းယူပြီးသွားပြီပဲ အစ်ကိုရှေ့ကအတန်းကိုယူရအောင်
11:40
starting with you sir: one, two, three, four, five.
280
688000
3000
ဆရာနဲ့စတာပေါ့ တစ် နှစ် သုံး လေး ငါး
11:43
Call out a single digit -- that will be the five-digit number
281
691000
3000
ဂဏန်းတစ်ခုစီကိုအော်ပြောလိုက်ပါ -- ရလာမယ့်ဂဏန်းငါးလုံးပါကိန်းကို
11:46
that I will try to square. Go ahead.
282
694000
2000
ကျွန်တော်က နှစ်ထပ်ကိန်းတင်ဖို့ကြိုးစားပါမယ် စပါတော့
11:48
Audience: Five. AB: Five.
283
696000
2000
ပရိသတ်:၅ ။ အာသာ: ၅ ။
11:50
Audience: Seven. AB: Seven.
284
698000
1000
ပရိသတ်: ၇ ။ အာသာ: ၇ ။
11:51
Audience: Six. AB: Six.
285
699000
1000
ပရိသတ်: ၆ ။ အာသာ: ၆ ။
11:52
Audience: Eight. AB: Eight.
286
700000
2000
ပရိသတ်: ၈ ။ အာသာ: ၈ ။
11:54
Audience: Three. AB: Three.
287
702000
2000
ပရိသတ်: ၃ ။ အာသာ: ၃ ။
11:56
57,683
288
704000
3000
၅၇,၆၈၃
12:01
squared. Yuck.
289
709000
2000
နှစ်ထပ်တင်။ ဟူး..
12:03
Let me explain to you how
290
711000
2000
ဒီပုစ္ဆာကိုကျွန်တော်ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတာ
12:05
I'm going to attempt this problem.
291
713000
3000
ရှင်းပြပါရစေ
12:08
I'm going to break the problem down into three parts.
292
716000
3000
ကျွန်တော်က ဒီပုစ္ဆာကို အပိုင်းသုံးပိုင်း ပိုင်းချလိုက်ပါမယ်။
12:11
I'll do 57,000 squared,
293
719000
2000
၅၇,၀၀၀ ကိုနှစ်ထပ်တင်ပါမယ်
12:13
plus 683 squared,
294
721000
3000
၆၈၃ နှစ်ထပ်နဲ့ပေါင်းပါမယ်
12:17
plus 57,000 times
295
725000
3000
အပေါင်း ၅၇,၀၀၀ အမြှောက်
12:20
683 times two.
296
728000
2000
၆၈၃ အမြှောက် ၂ ။
12:22
Add all those numbers together,
297
730000
2000
ဒီဂဏန်းတွေအားလုံးပေါင်းပြီးလို့
12:24
and with any luck, arrive at the answer.
298
732000
3000
မျှော်လင့်တဲ့အတိုင်းဖြစ်မယ်ဆိုရင်တော့ အဖြေမှန်ကိုရလာပါလိမ့်မယ်
12:28
Now, let me recap.
299
736000
2000
အခုတော့ ကျွန်တော်အဖုံးပြန်ဖုံးပါရစေ။
12:31
Thank you.
300
739000
2000
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်
12:34
While I explain something else --
301
742000
2000
ကျွန်တော်ကအခြားတစ်ခုခုကိုရှင်းပြနေတုန်းမှာ
12:37
-- I know, that you can use, right?
302
745000
2000
-- ကျွန်တော်သိပါတယ် ခင်ဗျားတို့သုံးလို့ရနိုင်ပါတယ် ဟုတ်တယ်မလားခင်ဗျာ
12:40
While I do these calculation[s],
303
748000
2000
ကျွန်တော်ကဒီတွက်ချက်မှုတွေလုပ်နေတုန်းမှာ
12:42
you might hear certain words,
304
750000
2000
တချို့သော ဂဏန်းတွေမဟုတ်ဘဲ စကားလုံးတွေ
12:44
as opposed to numbers, creep into the calculation.
305
752000
4000
ဝင်လာတာကို ကြားကောင်းကြားနိုင်ပါတယ်
12:48
Let me explain what that is.
306
756000
1000
အဲဒါဘာလဲဆိုတာ ရှင်းပြပါရစေ
12:49
This is a phonetic code,
307
757000
2000
ဒါကတော့ သဒ္ဒဗေဒဆိုင်ရာကုတ်တစ်ခုပါ
12:51
a mnemonic device that I use,
308
759000
2000
ကိန်းဂဏန်းတွေကို စကားလုံးတွေအဖြစ်ပြောင်းလဲနိုင်အောင်
12:53
that allows me to convert numbers into words.
309
761000
3000
ကျွန်တော်အသုံးပြုတဲ့ မှတ်ဉာဏ်ကူကိရိယာတစ်ခုပါ
12:56
I store them as words, and later on retrieve them as numbers.
310
764000
3000
ကျွန်တော်က စကားလုံးတွေအဖြစ်သိမ်းဆည်းလိုက်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ကိန်းဂဏန်းတွေအဖြစ်ပြန်ပြောင်းပါတယ်
12:59
I know it sounds complicated; it's not --
311
767000
2000
ဒါကရှုပ်ပုံပေါက်မှန်းကျွန်တော်သိပါတယ် ဒါပေမဲ့ မရှုပ်ပါဘူး
13:01
I just don't want you to think you're seeing something out of "Rain Man" here.
312
769000
3000
ဒီမှာ "Rain Man" ထဲကတစ်ခုခုထွက်လာတာမြင်ရတယ်လို့ ခင်ဗျားတို့မထင်ရင်တော်ပါပြီ
13:04
(Laughter)
313
772000
2000
(ရယ်သံများ)
13:06
There's definitely a method to my madness --
314
774000
2000
ကျွန်တော့်ရူးသွပ်မှုက ခိုင်လုံတဲ့ အကြောင်းအရင်းရှိပါတယ်
13:08
definitely, definitely. Sorry.
315
776000
2000
တကယ်ပါ တကယ်ပါ စိတ်မရှိပါနဲ့
13:10
(Laughter)
316
778000
3000
(ရယ်သံများ)
13:14
If you want to talk to me about ADHD afterwards,
317
782000
2000
ADHD (အာရုံစိုက်မှုဆိုင်ရာမူမမှန်ခြင်း) နဲ့ပတ်သက်ပြီးကျွန်တော်ကိုစကားပြောချင်တယ်ဆိုရင်
13:16
you can talk to me then. All right --
318
784000
2000
နောက်ပြီးရင် ပြောလို့ရပါတယ်ခင်ဗျ ကောင်းပါပြီ
13:18
by the way, one last instruction,
319
786000
2000
စကားမစပ် ဂဏန်းတွက်စက်တွေနဲ့ ကျွန်တော့်ရဲ့အကဲဖြတ်များကို
13:20
for my judges with the calculators -- OK, you know who you are --
320
788000
3000
နောက်ဆုံး အသိပေးချင်တာတစ်ခုကတော့ အိုကေ ကိုယ့်အကြောင်းကိုယ်သိတာပေါ့နော်
13:23
there is at least a 50 percent chance
321
791000
3000
ဒီမှာ ကျွန်တော်အမှားတစ်ခုလုပ်နိုင်တာ
13:26
that I will make a mistake here.
322
794000
3000
အနည်းဆုံး ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ ရှိပါတယ်။
13:29
If I do, don't tell me what the mistake is;
323
797000
3000
ကျွန်တော်မှားရင် ဘာမှားသလဲဆိုတာကျွန်တော်ကိုမပြောပါနဲ့ "နီးစပ်တယ်" ဒါမှမဟုတ်
13:32
just say, "you're close," or something like that, and I'll try and figure out the answer --
324
800000
3000
အလားတူတစ်ခုခုလောက်သာပြောပါ ကျွန်တော့အနေနဲ့ ကြိုးစားပြီးအဖြေကိုဖော်ထုတ်ပါမယ်။
13:35
which could be pretty entertaining in itself.
325
803000
3000
ဒါက သူဘာသာကို စိတ်ဝင်စားစရာတော်တော်ကောင်းနိုင်ပါတယ်။
13:39
If, however, I am right,
326
807000
2000
ဒါပေမဲ့ တကယ်လို့သာ ကျွန်တော်မှန်ရင်
13:41
whatever you do, don't keep it to yourself, OK?
327
809000
3000
ဘယ်ပဲဖြစ်ဖြစ် ခင်ဗျားတစ်ယောက်တည်းသိမ်းမထားပါနဲ့ အိုကေ
13:44
(Laughter)
328
812000
1000
(ရယ်သံများ)
13:45
Make sure everybody knows that I got the answer right,
329
813000
2000
ကျွန်တော်အဖြေမှန်ရတယ်ဆိုတာ အားလုံးသိသွားအောင် လုပ်ပေးပါခင်ဗျာ။
13:47
because this is my big finish, OK.
330
815000
3000
ဒါက ကျွန်တော်ရဲ့ အကြီးအကျယ်အဆုံးသတ်ဖြစ်နေလို့ပါ
13:50
So, without any more stalling,
331
818000
3000
ကောင်းပါပြီ ဒီတော့ အချိန်ထက်ဆွဲမနေတော့ဘဲ
13:53
here we go.
332
821000
3000
ကျွန်တော်တို့စပါမယ်
13:56
I'll start the problem in the middle, with 57 times 683.
333
824000
2000
ကျွန်တော် အလယ်ကပုစ္ဆာနဲ့စပါမယ် ၅၇ ကို ၆၈၇ နဲ့မြှောက်ပါမယ်
13:58
Now, 57 times 68 is 3,400, plus 476 is 3876,
334
826000
3000
အခု ၅၇ ကို ၆၈ နဲ့မြှောက်တာက ၃,၄၀၀။ ၄၇၆ နဲ့ပေါင်းတော့ ၃၈၇၆
14:01
that's 38,760 plus 171,
335
829000
3000
၃၈,၇၆၀ ကို ၁၇၁ နဲ့ပေါင်း
14:04
38,760 plus 171 is 38,931.
336
832000
3000
၃၈,၇၆၀ ကို ၁၇၁ နဲ့ပေါင်းတာက ၃၈,၉၃၁
14:07
38,931; double that to get 77,862.
337
835000
4000
၃၈,၉၃၁ ။ အဲဒါကို နှစ်နဲ့မြှောက်တော့ ၇၇,၈၆၂
14:11
77,862 becomes cookie fission,
338
839000
2000
၇၇,၈၆၂ က “cookie fission”
14:13
cookie fission is 77,822.
339
841000
4000
“cookie fission” က ၇၇,၈၆၂
14:17
That seems right, I'll go on. Cookie fission, OK.
340
845000
2000
မှန်ပုံရပါတယ် ကျွန်တော်ဆက်သွားပါမယ် ဒီတော့ “cookie fission”
14:19
Next, I do 57 squared, which is 3,249, so I can say,
341
847000
4000
နောက်တော့ ၅၇ ကိုနှစ်ထပ်တင်တော့ ၃,၂၄၉ ။ ဒီတော့ကျွန်တော်ပြောနိုင်တာ
14:23
three billion. Take the 249, add that to cookie, 249,
342
851000
5000
၃ ဘီလျှံ။ ၂၄၉ ကိုယူ အဲဒါကို “cookie” ဆီပေါင်းထည့် ၂၄၉
14:28
oops, but I see a carry coming --
343
856000
2000
အို ဒါပေမဲ့ “carry” တစ်ခုလာတာကိုတွေ့တယ်
14:30
249 --
344
858000
2000
249 --
14:32
add that to cookie, 250 plus 77,
345
860000
2000
အဲဒါကို cookie ဆီပေါင်းထည့်... ၂၅၀ အပေါင်း ၇၇
14:34
is 327 million --
346
862000
4000
ဒီတော့ ၃၂၇ မီလျှံ
14:38
fission, fission, OK, finally, we do 683 squared,
347
866000
2000
fission, fission, အိုကေ နောက်ဆုံးမှာ ၆၈၃ ကိုနှစ်ထပ်တင်ပါမယ်။
14:41
that's 700 times 666, plus 17 squared
348
869000
2000
အဲဒါက ၇၀၀ အမြှောက် ၆၆၆ အပေါင်း ၁၇ နှစ်ထပ်
14:43
is 466,489, rev up if I need it,
349
871000
3000
ဆိုတော့ ၄၆၆,၄၈၉ တိုးဖို့လိုရင် တိုးမယ်
14:46
rev up, take the 466,
350
874000
2000
တိုးမယ် ၄၆၆ ကိုယူ
14:48
add that to fission, to get,
351
876000
2000
အဲဒါကို fission ထဲကို ပေါင်းထည့် ရလာမှာက
14:50
oh gee --
352
878000
2000
ဘုရားရေ
14:54
328,489.
353
882000
4000
၃၂၈,၄၈၉
14:58
Audience: Yeah!
354
886000
1000
ပရိသတ်: ဟုတ်ပါတယ်
14:59
AB: Good.
355
887000
1000
အာသာ: ကောင်းပါပြီ
15:00
(Applause)
356
888000
1000
(လက်ခုပ်သံများ)
15:01
Thank you very much.
357
889000
2000
ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ခင်ဗျာ
15:03
I hope you enjoyed mathemagics. Thank you.
358
891000
2000
ခင်ဗျားတို့ သင်္ချာမျက်လှည့်ကို သဘောကျနှစ်ခြိုက်တယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။
15:05
(Applause)
359
893000
4000
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Arthur Benjamin - MathemagicianUsing daring displays of algorithmic trickery, lightning calculator and number wizard Arthur Benjamin mesmerizes audiences with mathematical mystery and beauty.
Why you should listen
Arthur Benjamin makes numbers dance. In his day job, he's a professor of math at Harvey Mudd College; in his other day job, he's a "Mathemagician," taking the stage in his tuxedo to perform high-speed mental calculations, memorizations and other astounding math stunts. It's part of his drive to teach math and mental agility in interesting ways, following in the footsteps of such heroes as Martin Gardner.
Benjamin is the co-author, with Michael Shermer, of Secrets of Mental Math (which shares his secrets for rapid mental calculation), as well as the co-author of the MAA award-winning Proofs That Really Count: The Art of Combinatorial Proof. For a glimpse of his broad approach to math, see the list of research talks on his website, which seesaws between high-level math (such as his "Vandermonde's Determinant and Fibonacci SAWs," presented at MIT in 2004) and engaging math talks for the rest of us ("An Amazing Mathematical Card Trick").
Arthur Benjamin | Speaker | TED.com