ABOUT THE SPEAKER

Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology.

Why you should listen

Andrew Solomon is a writer, lecturer and Professor of Clinical Psychology at Columbia University. He is president of PEN American Center. He writes regularly for The New Yorker and the New York Times.

Solomon's newest book, Far and Away: Reporting from the Brink of Change, Seven Continents, Twenty-Five Years was published in April, 2016. His previous book, Far From the Tree: Parents, Children, and the Search for Identity won the National Book Critics Circle award for nonfiction, the Wellcome Prize and 22 other national awards. It tells the stories of parents who not only learn to deal with their exceptional children but also find profound meaning in doing so. It was a New York Times bestseller in both hardcover and paperback editions. Solomon's previous book, The Noonday Demon: An Atlas of Depression, won the 2001 National Book Award for Nonfiction, was a finalist for the 2002 Pulitzer Prize and was included in The Times of London's list of one hundred best books of the decade. It has been published in twenty-four languages. Solomon is also the author of the novel A Stone Boat and of The Irony Tower: Soviet Artists in a Time of Glasnost.

Solomon is an activist in LGBT rights, mental health, education and the arts. He is a member of the boards of directors of the National LGBTQ Force and Trans Youth Family Allies. He is a member of the Board of Visitors of Columbia University Medical Center, serves on the National Advisory Board of the Depression Center at the University of Michigan, is a director of Columbia Psychiatry and is a member of the Advisory Board of the Depression and Bipolar Support Alliance. Solomon also serves on the boards of the Metropolitan Museum of Art, Yaddo and The Alex Fund, which supports the education of Romani children. He is also a fellow of Berkeley College at Yale University and a member of the New York Institute for the Humanities and the Council on Foreign Relations.

Solomon lives with his husband and son in New York and London and is a dual national. He also has a daughter with a college friend; mother and daughter live in Texas but visit often.

More profile about the speaker
Andrew Solomon | Speaker | TED.com

TEDxMet

Andrew Solomon: Depression, the secret we share

Andrew Solomon: Depresja – nasz wspólny sekret

Filmed: 2013-10-23

Readability: 3.5

10,174,764 views

„Przeciwieństwem depresji nie jest szczęście, ale witalność, i to właśnie witalność zdawała się odsuwać ode mnie w tym czasie”. W swojej prelekcji pisarz Andrew Solomon oprowadza nas po najciemniejszych zakątkach swojego umysłu i opisuje wieloletnią walkę z depresją. Przybliża również historie osób, które spotkał podczas swoich podróży mających na celu bliższe poznanie i zrozumienie problemu depresji. (Prelekcja wygłoszona na konferencji TEDxMet; „Czułam – przez Mózg przechodził Pogrzeb” Emily Dickinson w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka).

Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15

"I feltczułem a funeralpogrzeb in my brainmózg,

0

3627

4211

"Czułam - przez Mózg przechodził Pogrzeb -

00:19

and mournersżałobników to and froFRO

1

7838

2402

minuta po minucie

00:22

kepttrzymane treadingkroczenie, treadingkroczenie tilldo I feltczułem

2

10240

2660

Kondukt szedł - szedł - i deptał we mnie

00:24

that sensesens was breakingłamanie throughprzez.

3

12900

2936

Butami zdolności czucia -

00:27

And when they all were seatedsiedzi,

4

15836

1769

gdy wszyscy Żałobnicy siedli -

00:29

a serviceusługa, like a drumbęben,

5

17605

1998

monotonne egzekwie

00:31

kepttrzymane beatingbicie, beatingbicie, tilldo I feltczułem

6

19603

2712

załomotały bębnem - Umysł

00:34

my mindumysł was going numbzdrętwiały.

7

22315

3516

zaczął mi w końcu drętwieć -

00:37

And then I heardsłyszał them liftwinda a boxpudełko

8

25831

1876

słyszałam - jak podnoszą Skrzynię -

00:39

and creakSkrzyp acrossprzez my souldusza

9

27707

2287

skrzypią ich Ołowiane Buty -

00:41

with those samepodobnie bootsbuty of leadprowadzić again,

10

29994

3059

Tu rozdzwoniła się Przestrzeń,

00:45

then spaceprzestrzeń beganrozpoczął się to tollmyto,

11

33053

3017

00:48

as if the heavensniebiosa were a belldzwon

12

36070

2140

jakby Niebiosa były Dzwonem -

00:50

and beingistota were an earucho,

13

38210

1991

Uchem - całe Istnienie -

00:52

and I, and silencecisza, some strangedziwne racewyścigi

14

40201

3083

a ja i Cisza - porzuconym

00:55

wreckedrozbity, solitarysamotny, here.

15

43284

3209

w klęsce - samotnym Plemieniem -

00:58

Just then, a plankdeski in reasonpowód brokezepsuł się,

16

46493

3177

a wtedy - Deska w dnie Rozumu

01:01

and I fellspadł down and down

17

49670

3341

trzasnęła - zaczęłam spadać -

01:05

and hittrafienie a worldświat at everykażdy plungezanurzyć się,

18

53011

2675

tłukąc się o krawędzie Światów -

01:07

and finishedskończone knowingporozumiewawczy then."

19

55686

4512

aż je przestałam poznawać -".

01:12

We know depressiondepresja throughprzez metaphorsmetafory.

20

60198

3482

Depresję poznajemy przez metafory.

01:15

EmilyEmily DickinsonDickinson was ablezdolny to conveyprzenieść it in languagejęzyk,

21

63680

3709

Emily Dickinson odmalowała je słowem,

01:19

GoyaGoya in an imageobraz.

22

67389

2741

Goya - obrazem.

01:22

HalfPołowa the purposecel, powód of artsztuka

23

70130

1983

W dużej części cel sztuki

01:24

is to describeopisać suchtaki iconicikony statesstany.

24

72113

3884

to opis takich symbolicznych stanów.

01:27

As for me, I had always thought myselfsiebie toughtwardy,

25

75997

3590

Zawsze sądziłem, że jestem twardy,

01:31

one of the people who could surviveprzetrwać

26

79587

1873

taki, co to mógłby

01:33

if I'd been sentwysłane to a concentrationstężenie campobóz.

27

81460

3154

przetrwać obóz koncentracyjny.

01:36

In 1991, I had a seriesseria of lossesstraty.

28

84614

2883

W 1991 roku doznałem serii strat.

01:39

My mothermama diedzmarły,

29

87497

1701

Zmarła mi matka,

01:41

a relationshipzwiązek I'd been in endedzakończyło się,

30

89198

2126

zakończył się mój związek,

01:43

I movedprzeniósł back to the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa

31

91324

1843

powróciłem do Stanów Zjednoczonych

01:45

from some yearslat abroadza granicą,

32

93167

2101

po kilkuletnim pobycie za granicą

01:47

and I got throughprzez all of those experienceswzruszenie religijne intactnienaruszony.

33

95268

3164

i przebrnąłem przez te doświadczenia
niewzruszony.

01:50

But in 1994, threetrzy yearslat laterpóźniej,

34

98432

3107

Jednak trzy lata później,

01:53

I founduznany myselfsiebie losingprzegrywający interestzainteresowanie in almostprawie everything.

35

101539

4393

zacząłem tracić zainteresowanie
niemal wszystkim.

01:57

I didn't want to do any of the things

36

105932

1645

Nie chciałem robić nic,

01:59

I had previouslypoprzednio wanted to do,

37

107577

2382

co kiedyś lubiłem,

02:01

and I didn't know why.

38

109959

1918

i nie wiedziałem dlaczego.

02:03

The oppositenaprzeciwko of depressiondepresja

39

111877

1820

Przeciwieństwem depresji

02:05

is not happinessszczęście, but vitalitywitalność,

40

113697

3237

nie jest szczęście, ale witalność,

02:08

and it was vitalitywitalność

41

116934

1495

i to właśnie ona

02:10

that seemedwydawało się to seepodciekową away from me in that momentza chwilę.

42

118429

3653

zdawała się mnie wówczas opuszczać.

02:14

Everything there was to do

43

122082

2155

Każde zajęcie

02:16

seemedwydawało się like too much work.

44

124237

2174

wydawało się zbyt nużące.

02:18

I would come home

45

126411

1647

Wracałem do domu

02:20

and I would see the redczerwony lightlekki
flashingmiga on my answeringodpowiadając machinemaszyna,

46

128058

3382

i widząc mrugającą lampkę
na automatycznej sekretarce,

02:23

and insteadzamiast of beingistota thrilledwstrząśnięty to hearsłyszeć from my friendsprzyjaciele,

47

131440

2145

zamiast cieszyć się z wieści
od przyjaciół, myślałem:

02:25

I would think,

48

133585

1548

02:27

"What a lot of people that is to have to call back."

49

135133

3235

"Do tylu osób muszę oddzwonić".

02:30

Or I would decidedecydować się I should have lunchlunch,

50

138368

2387

Nadchodził czas zjeść obiad,

02:32

and then I would think, but
I'd have to get the foodjedzenie out

51

140755

2546

ale wtedy myślałem,
że musiałbym wyjąć produkty,

02:35

and put it on a platetalerz

52

143301

2039

ułożyć na talerzu,

02:37

and cutciąć it up and chewżuć it and swallowłyk it,

53

145340

4049

kroić je, przeżuwać, połykać

02:41

and it feltczułem to me like the StationsStacje of the CrossKrzyż.

54

149389

3701

i każda czynność jawiła mi się
niczym stacja drogi krzyżowej.

02:45

And one of the things that oftenczęsto getsdostaje lostStracony

55

153090

2451

Jedną z rzeczy pomijanych

02:47

in discussionsdyskusje of depressiondepresja

56

155541

1902

przy rozmowach o depresji

02:49

is that you know it's ridiculousśmieszny.

57

157443

2358

jest świadomość jej absurdu.

02:51

You know it's ridiculousśmieszny while you're experiencingdoświadczanie it.

58

159801

2736

Przeżywając ją pojmujesz jej absurdalność.

02:54

You know that mostwiększość people managezarządzanie

59

162537

2144

Wiesz, że większość ludzi radzi sobie

02:56

to listen to theirich messageswiadomości and eatjeść lunchlunch

60

164681

2314

z odsłuchaniem wiadomości,
zjedzeniem posiłku,

02:58

and organizezorganizować themselvessami to take a showerprysznic

61

166995

1912

wzięciem prysznica,

03:00

and go out the frontz przodu doordrzwi

62

168907

1260

wyjściem z domu,

03:02

and that it's not a bigduży dealsprawa,

63

170167

1477

i że to nic trudnego,

03:03

and yetjeszcze you are nonethelessniemniej jednak in its gripuchwyt

64

171644

3341

a jednak czujesz się sparaliżowany.

03:06

and you are unableniezdolny to figurepostać out any way around it.

65

174985

3752

Nie dajesz rady.

03:10

And so I beganrozpoczął się to feel myselfsiebie doing lessmniej

66

178737

4499

Zacząłem więc robić mniej,

03:15

and thinkingmyślący lessmniej

67

183236

2090

myśleć mniej

03:17

and feelinguczucie lessmniej.

68

185326

2368

i czuć mniej.

03:19

It was a kinduprzejmy of nullitystwierdzenie nieważności.

69

187694

2355

Popadłem w odrętwienie.

03:22

And then the anxietylęk setzestaw in.

70

190049

2366

Wtedy nadeszły stany lękowe.

03:24

If you told me that I'd have to be

71

192415

2279

Gdybym usłyszał,

że będę miał depresję
przez kolejny miesiąc,

03:26

depressedprzygnębiony for the nextNastępny monthmiesiąc,

72

194694

1589

03:28

I would say, "As long I know it'llbędzie be
over in NovemberListopada, I can do it."

73

196283

3224

odparłbym:
"Wytrwam, jeśli minie do listopada".

03:31

But if you said to me,

74

199507

1116

Ale gdybym usłyszał:

03:32

"You have to have acuteostry anxietylęk for the nextNastępny monthmiesiąc,"

75

200623

3300

"Będziesz miał przez miesiąc
ostre napady lęku",

03:35

I would ratherraczej slitSzczelina my wristnadgarstek than go throughprzez it.

76

203923

2373

prędzej podciąłbym sobie żyły.

03:38

It was the feelinguczucie all the time

77

206296

1782

To jakby ciągłe wrażenie,

03:40

like that feelinguczucie you have if you're walkingpieszy

78

208078

2228

że ślizgasz się lub potykasz,

03:42

and you slippoślizg or tripwycieczka

79

210306

1402

03:43

and the groundziemia is rushinggwałtowny up at you,

80

211708

1885

a ziemia biegnie ci na spotkanie.

03:45

but insteadzamiast of lastingtrwające halfpół a
seconddruga, the way that does,

81

213593

2718

Zamiast ułamka sekundy,

03:48

it lastedtrwała for sixsześć monthsmiesiące.

82

216311

1938

trwa to pół roku.

03:50

It's a sensationuczucie of beingistota afraidprzestraszony all the time

83

218249

3032

To uczucie ciągłego lęku

03:53

but not even knowingporozumiewawczy what it is that you're afraidprzestraszony of.

84

221281

3776

nie wiadomo przed czym.

03:57

And it was at that pointpunkt that I beganrozpoczął się to think

85

225057

2420

Wtedy zacząłem myśleć,

03:59

that it was just too painfulbolesny to be aliveżywy,

86

227477

3999

że samo życie jest zbyt bolesne,

04:03

and that the only reasonpowód not to killzabić oneselfsię

87

231476

2584

a przed samobójstwem

04:06

was so as not to hurtból other people.

88

234060

3131

powstrzymuje myśl o bliskich.

04:09

And finallywreszcie one day, I wokeobudził up

89

237191

2993

Któregoś dnia obudziłem się

04:12

and I thought perhapsmoże I'd had a strokeuderzenie,

90

240200

2008

z myślą, że mam wylew,

04:14

because I laykłaść in bedłóżko completelycałkowicie frozenmrożony,

91

242208

2731

bo leżałem zupełnie sparaliżowany.

04:16

looking at the telephonetelefon, thinkingmyślący,

92

244939

1949

Patrzyłem na telefon myśląc:

04:18

"Something is wrongźle and I should call for help,"

93

246888

3563

"Coś jest nie tak,
muszę zadzwonić po pomoc".

04:22

and I couldn'tnie mógł reachdosięgnąć out my armramię

94

250451

1735

Ale nie mogłem wyciągnąć ręki,

04:24

and pickwybierać up the phonetelefon and dialwybierania.

95

252186

2462

aby wziąć słuchawkę i wybrać numer.

04:26

And finallywreszcie, after fourcztery fullpełny hoursgodziny
of my lyingkłamstwo and staringgapiowski at it,

96

254648

4154

W końcu, po czterech godzinach
wpatrywania się w niego,

04:30

the phonetelefon rangRang,

97

258802

1362

telefon zadzwonił,

04:32

and somehowjakoś I managedzarządzane to pickwybierać it up,

98

260164

2248

a ja zdołałem go odebrać.

04:34

and it was my fatherojciec,

99

262412

1800

To był mój ojciec.

04:36

and I said, "I'm in seriouspoważny troublekłopot.

100

264212

3153

Powiedziałem: "Mam poważny problem.

04:39

We need to do something."

101

267365

2163

Trzeba coś z tym zrobić".

04:41

The nextNastępny day I startedRozpoczęty with the medicationsleki

102

269528

3328

Następnego dnia zacząłem brać leki

04:44

and the therapyterapia.

103

272856

2368

i poddałem się terapii.

04:47

And I alsorównież startedRozpoczęty reckoningzaliczanie

104

275224

2307

Zacząłem też zastanawiać się

04:49

with this terriblestraszny questionpytanie:

105

277531

1879

nad przerażającym pytaniem,

04:51

If I'm not the toughtwardy personosoba

106

279410

2073

że skoro nie jestem siłaczem,

04:53

who could have madezrobiony it
throughprzez a concentrationstężenie campobóz,

107

281483

2556

który mógłby przetrwać
obóz koncentracyjny,

04:56

then who am I?

108

284039

1640

to kim właściwie jestem?

04:57

And if I have to take medicationlek,

109

285679

1949

I jeśli już mam brać leki,

04:59

is that medicationlek makingzrobienie me more fullycałkowicie myselfsiebie,

110

287628

3707

to czy dzięki nim jestem bardziej sobą,

05:03

or is it makingzrobienie me someonektoś elsejeszcze?

111

291335

2419

czy zmieniają mnie w kogoś innego?

05:05

And how do I feel about it

112

293754

1696

I jak mam się z tym czuć,

05:07

if it's makingzrobienie me someonektoś elsejeszcze?

113

295450

2539

jeśli czynią mnie kimś innym?

05:09

I had two advantagesZalety as I wentposzedł in to the fightwalka.

114

297989

3311

W tej walce miałem dwie przewagi.

05:13

The first is that I knewwiedziałem that, objectivelyobiektywnie speakingmówienie,

115

301300

2980

Pierwszą była świadomość,

05:16

I had a nicemiły life,

116

304280

1621

że właściwie miałem udane życie,

05:17

and that if I could only get well,

117

305901

1885

i że jeśli uda mi się wydobrzeć,

05:19

there was something at the other endkoniec

118

307786

1438

to wrócę do czegoś,

05:21

that was worthwartość livingżycie for.

119

309224

1786

dla czego warto żyć.

05:23

And the other was that I had
accessdostęp to good treatmentleczenie.

120

311010

3042

Po drugie miałem dostęp
do dobrego leczenia.

05:26

But I nonethelessniemniej jednak emergedpojawiły się and relapsednawrót,

121

314052

3764

Mimo to pojawiły się nawroty,

05:29

and emergedpojawiły się and relapsednawrót,

122

317816

2279

poprawy i nawroty,

05:32

and emergedpojawiły się and relapsednawrót,

123

320095

3044

poprawy i nawroty,

05:35

and finallywreszcie understoodzrozumiany

124

323139

1953

i wreszcie zrozumiałem,

05:37

I would have to be on medicationlek

125

325092

2244

że już zawsze będę musiał przyjmować leki

05:39

and in therapyterapia foreverna zawsze.

126

327336

2296

i uczęszczać na terapię.

05:41

And I thought, "But is it a chemicalchemiczny problemproblem

127

329632

2374

Myślałem, czy to problem medyczny,

05:44

or a psychologicalpsychologiczny problemproblem?

128

332006

1764

czy kwestia psychologiczna?

05:45

And does it need a chemicalchemiczny curelekarstwo
or a philosophicalfilozoficzny curelekarstwo?"

129

333770

3696

Czy potrzebne mi jest farmakologiczne
czy filozoficzne lekarstwo?

05:49

And I couldn'tnie mógł figurepostać out whichktóry it was.

130

337466

2059

Nie mogłem zdecydować.

05:51

And then I understoodzrozumiany that actuallytak właściwie,

131

339525

2477

Wtedy zrozumiałam, że tak naprawdę

05:54

we aren'tnie są advancedzaawansowane enoughdość in eitherzarówno areapowierzchnia

132

342002

2074

w obu dziedzinach jeszcze nie potrafimy

05:56

for it to explainwyjaśniać things fullycałkowicie.

133

344076

1937

wyjaśnić wszystkiego w pełni.

05:58

The chemicalchemiczny curelekarstwo and the psychologicalpsychologiczny curelekarstwo

134

346013

3247

Lekarstwa i wsparcie psychologiczne

06:01

bothobie have a rolerola to playgrać,

135

349260

1802

mają do odegrania wspólną rolę.

06:03

and I alsorównież figuredwzorzysty out that depressiondepresja was something

136

351062

3743

Doszedłem także do tego,
że depresja jest czymś

06:06

that was braidedpleciony so deepgłęboki into us

137

354805

2503

tak zakorzenionym w człowieka,

06:09

that there was no separatingrozsadzający it

138

357308

1619

że nie da się jej oddzielić

06:10

from our characterpostać and personalityosobowość.

139

358927

2486

od charakteru i osobowości.

06:13

I want to say that the treatmentszabiegi we have

140

361413

2032

Chcę powiedzieć,

że terapie dostępne w leczeniu depresji

06:15

for depressiondepresja are appallingprzerażający.

141

363445

2545

są oburzające.

06:17

They're not very effectiveefektywny.

142

365990

1827

Nie są zbyt skuteczne,

06:19

They're extremelyniezwykle costlykosztowny.

143

367817

1833

a niezwykle kosztowne.

06:21

They come with innumerableniezliczone sidebok effectsruchomości.

144

369650

2449

Niosą niezliczone skutki uboczne.

06:24

They're a disasterkatastrofa.

145

372099

1789

To katastrofa.

06:25

But I am so gratefulwdzięczny that I liverelacja na żywo now

146

373888

2878

Ale i tak cieszę się, że żyję teraz,

06:28

and not 50 yearslat agotemu,

147

376766

1810

a nie 50 lat temu,

06:30

when there would have been almostprawie nothing

148

378576

1511

gdy nic nie można było zaradzić.

06:32

to be doneGotowe.

149

380087

1401

06:33

I hopenadzieja that 50 yearslat hencestąd,

150

381488

2581

Mam nadzieję, że za 50 lat

06:36

people will hearsłyszeć about my treatmentszabiegi

151

384069

1857

ludzie będą słuchać o moim leczeniu

06:37

and be appalledprzerażony that anyonektokolwiek enduredprzetrwał

152

385926

2133

i będą oburzeni, że ktoś musiał znosić

06:40

suchtaki primitiveprymitywny sciencenauka.

153

388059

2826

tak prymitywne praktyki.

06:42

DepressionDepresja is the flawwada in love.

154

390885

4556

Depresja jest skazą na miłości.

06:47

If you were marriedżonaty to someonektoś and thought,

155

395441

3141

Jeśli jesteś żonaty i myślisz:

06:50

"Well, if my wifeżona diesumiera, I'll find anotherinne one,"

156

398582

3595

"Gdy żona umrze, znajdę inną",

06:54

it wouldn'tnie be love as we know it.

157

402177

3046

nie jest to miłość, jaką znamy.

06:57

There's no suchtaki thing as love

158

405223

1950

Nie istnieje miłość

06:59

withoutbez the anticipationprzewidywanie of lossutrata,

159

407173

2644

bez świadomości nieuniknionej utraty

07:01

and that specterwidmo of despairrozpacz

160

409817

2584

i właśnie to widmo rozpaczy

07:04

can be the enginesilnik of intimacyintymność.

161

412401

3729

może być napędem dla intymności.

07:08

There are threetrzy things people tendzmierzać to confusenależy mylić:

162

416130

2929

Są trzy rzeczy, które ludzie często mylą:

07:11

depressiondepresja, griefsmutek and sadnesssmutek.

163

419059

3800

depresja, żal i smutek.

07:14

GriefSmutek is explicitlywyraźnie reactivereaktywne.

164

422859

3286

Żal to bezpośrednia reakcja.

07:18

If you have a lossutrata and you feel incrediblyniewiarygodnie unhappynieszczęśliwy,

165

426145

2959

Gdy doznasz straty
i czujesz się bardzo nieszczęśliwy,

07:21

and then, sixsześć monthsmiesiące laterpóźniej,

166

429104

1633

a sześć miesięcy później

07:22

you are still deeplygłęboko sadsmutny, but
you're functioningfunkcjonowanie a little better,

167

430737

3222

nadal jesteś pogrążony w smutku,
ale funkcjonujesz trochę lepiej,

07:25

it's probablyprawdopodobnie griefsmutek,

168

433959

1728

prawdopodobnie to żal,

07:27

and it will probablyprawdopodobnie ultimatelyostatecznie resolverozwiązać itselfsamo

169

435687

2292

i pewnie w jakiejś mierze

07:29

in some measurezmierzyć.

170

437979

1449

ostatecznie ustąpi.

07:31

If you experiencedoświadczenie a catastrophickatastrofalny lossutrata,

171

439428

2751

Jeśli spotka cię ogromna tragedia

07:34

and you feel terriblestraszny,

172

442179

1214

i czujesz się okropnie,

07:35

and sixsześć monthsmiesiące laterpóźniej you can barelyledwo functionfunkcjonować at all,

173

443393

2997

a sześć miesięcy później
nadal ledwo funkcjonujesz,

07:38

then it's probablyprawdopodobnie a depressiondepresja that was triggeredwywołany

174

446390

2585

wtedy jest to najpewniej depresja,

07:40

by the catastrophickatastrofalny circumstancesokoliczności.

175

448975

2474

zainicjowana przez owe
katastrofalne okoliczności.

07:43

The trajectorytrajektoria tellsmówi us a great dealsprawa.

176

451449

3632

Przebieg wiele mówi.

07:47

People think of depressiondepresja as beingistota just sadnesssmutek.

177

455081

3358

Ludzie sądzą, że depresja
to po prostu smutek.

07:50

It's much, much too much sadnesssmutek,

178

458439

2336

Depresja to o wiele za dużo smutku,

07:52

much too much griefsmutek

179

460775

1664

o wiele za dużo żalu

07:54

at fardaleko too slightniewielki a causeprzyczyna.

180

462439

2929

ze zbyt błahej przyczyny.

07:57

As I setzestaw out to understandzrozumieć depressiondepresja,

181

465368

2747

Kiedy zacząłem misję zrozumienia depresji

08:00

and to interviewwywiad people who had experienceddoświadczony it,

182

468115

2835

i prowadziłem rozmowy
z ludźmi jej doświadczającymi,

08:02

I founduznany that there were people who seemedwydawało się

183

470950

3031

zauważyłem, że niektóre osoby

08:05

on the surfacepowierzchnia to have what soundedbrzmiało like

184

473981

1705

z pozoru wydają się cierpieć

08:07

relativelystosunkowo mildłagodny depressiondepresja

185

475686

2062

na łagodną formę depresji,

08:09

who were nonethelessniemniej jednak utterlycałkowicie disabledniepełnosprawny by it.

186

477748

3447

a mimo to były przez nią
całkowicie upośledzone.

08:13

And there were other people who had what soundedbrzmiało

187

481195

1858

Byli też tacy, którzy jak mówili,

08:15

as they describedopisane it

188

483053

1312

08:16

like terriblyniemożliwie severesilny depressiondepresja

189

484365

2251

doświadczali ciężkiej depresji,

08:18

who nonethelessniemniej jednak had good liveszyje in the intersticesszczeliny

190

486616

2815

a mimo to prowadzili dobre życie

08:21

betweenpomiędzy theirich depressivedepresyjnych episodesodcinki.

191

489431

2155

między epizodami depresyjnymi.

08:23

And I setzestaw out to find out what it is

192

491586

2685

Postanowiłem się dowiedzieć,

08:26

that causesprzyczyny some people

193

494271

1603

co powoduje, że niektórzy ludzie

08:27

to be more resilientelastyczne than other people.

194

495874

2253

są bardziej odporni od innych?

08:30

What are the mechanismsmechanizmy

195

498127

1559

Jakie są mechanizmy

08:31

that allowdopuszczać people to surviveprzetrwać?

196

499686

1844

które pozwalają im przetrwać?

08:33

And I wentposzedł out and I interviewedwywiady personosoba after personosoba

197

501530

3169

Rozmawiałem z kolejnymi osobami

08:36

who was sufferingcierpienie with depressiondepresja.

198

504699

2175

cierpiącymi na depresję.

08:38

One of the first people I interviewedwywiady

199

506874

1951

Jeden z pierwszych rozmówców

08:40

describedopisane depressiondepresja

200

508825

1881

opisał depresję

08:42

as a slowerwolniej way of beingistota deadnie żyje,

201

510706

3261

jako wolniejszy sposób umierania,

08:45

and that was a good thing for me to hearsłyszeć earlywcześnie on

202

513967

2124

i dobrze było to usłyszeć tak wcześnie

08:48

because it remindedprzypomniał me

203

516091

1366

bo to uświadomiło mi,

08:49

that that slowpowolny way of beingistota deadnie żyje

204

517457

1999

że to powolne umieranie

08:51

can leadprowadzić to actualrzeczywisty deadnessśmiertelność,

205

519456

2035

może faktycznie prowadzić do śmierci,

08:53

that this is a seriouspoważny businessbiznes.

206

521491

2004

i że jest to poważna sprawa.

08:55

It's the leadingprowadzący disabilityniepełnosprawność worldwidena calym swiecie,

207

523495

2659

Depresja to wiodące schorzenie
dzisiejszego świata,

08:58

and people dieumierać of it everykażdy day.

208

526154

3030

codziennie powodująca śmierć wielu ludzi.

09:01

One of the people I talkedrozmawialiśmy to

209

529184

1769

Jedną z osób, z którymi rozmawiałem,

09:02

when I was tryingpróbować to understandzrozumieć this

210

530953

1974

szukając sposobu na zrozumienie choroby,

09:04

was a belovedukochany friendprzyjaciel

211

532927

1668

była moja droga przyjaciółka,

09:06

who I had knownznany for manywiele yearslat,

212

534595

2018

którą znałem od lat,

09:08

and who had had a psychoticpsychotyczny episodeodcinek

213

536613

2542

a którą epizod psychotyczny

09:11

in her freshmanFreshman yearrok of collegeSzkoła Wyższa,

214

539155

1904

spotkał na pierwszym roku studiów,

09:13

and then plummetedgwałtownie into a horrificprzerażający depressiondepresja.

215

541059

3056

kiedy popadła w przerażającą depresję.

Wykryto u niej

09:16

She had bipolardwubiegunowy illnesschoroba,

216

544115

1426

zaburzenia afektywne dwubiegunowe

09:17

or manicmanii depressiondepresja, as it was then knownznany.

217

545541

2643

lub depresję maniakalną,
jak to wtedy nazywano.

09:20

And then she did very well

218

548184

2044

Ale radziła sobie bardzo dobrze

09:22

for manywiele yearslat on lithiumlit,

219

550228

1708

wiele lat na węglanie litu,

09:23

and then eventuallyostatecznie,

220

551936

1375

aż ostatecznie

09:25

she was takenwzięty off her lithiumlit

221

553311

1960

odstawiono lek, żeby zobaczyć,

09:27

to see how she would do withoutbez it,

222

555271

1835

jak poradzi sobie bez niego.

09:29

and she had anotherinne psychosispsychoza,

223

557106

1975

Potem miała kolejne psychozy,

09:31

and then plungedpogrążony into the worstnajgorszy depressiondepresja

224

559081

2338

żeby następnie popaść
w najgorszą depresję,

09:33

that I had ever seenwidziany

225

561419

1872

jaką kiedykolwiek widziałem.

09:35

in whichktóry she satsob in her parents'rodziców apartmentapartament,

226

563291

3015

Siedziała w mieszkaniu rodziców,

09:38

more or lessmniej catatonicCatatonic, essentiallygłównie withoutbez movingw ruchu,

227

566306

3077

praktycznie w stanie katatonii, bez ruchu,

09:41

day after day after day.

228

569383

2482

dzień za dniem.

09:43

And when I interviewedwywiady her about
that experiencedoświadczenie some yearslat laterpóźniej --

229

571865

3217

Kiedy rozmawiałem z nią kilka lat później,

09:47

she's a poetpoeta and psychotherapistpsychoterapeuta
namedo imieniu MaggieMaggie RobbinsRobbins —

230

575082

3331

to poetka i psychoterapeutka,
Maggie Robbins,

09:50

when I interviewedwywiady her, she said,

231

578413

3233

powiedziała:

09:53

"I was singingśpiewanie 'Where' Gdzie Have All The FlowersKwiaty Gone'Gone'

232

581646

3384

"Śpiewałam w kółko
'Where Have All The Flowers Gone',

09:57

over and over to occupyzająć my mindumysł.

233

585030

3210

żeby tylko zająć czymś myśli.

10:00

I was singingśpiewanie to blotzmaza out the
things my mindumysł was sayingpowiedzenie,

234

588240

3135

Śpiewałam, żeby zagłuszyć słowa
wykrzykiwane przez umysł:

10:03

whichktóry were, 'You' Ci are nothing. You are nobodynikt.

235

591375

4490

'Jesteś niczym. Jesteś nikim.

10:07

You don't even deservezasłużyć to liverelacja na żywo.'

236

595865

2826

Nie zasługujesz, aby żyć'.

10:10

And that was when I really startedRozpoczęty thinkingmyślący

237

598691

2178

Wtedy zaczęłam myśleć

10:12

about killingzabicie myselfsiebie."

238

600869

2213

o samobójstwie".

10:15

You don't think in depressiondepresja

239

603082

1908

W depresji nie masz wrażenia,

10:16

that you've put on a grayszary veilwelon

240

604990

2137

że masz na sobie szary welon,

10:19

and are seeingwidzenie the worldświat throughprzez the hazemgła

241

607127

1980

który przesłania świat

10:21

of a badzły moodnastrój.

242

609107

1894

tiulem złego nastroju.

10:23

You think that the veilwelon has been takenwzięty away,

243

611001

2720

Jesteś przekonany, że welon został zdjęty,

10:25

the veilwelon of happinessszczęście,

244

613721

1922

welon szczęścia

10:27

and that now you're seeingwidzenie trulynaprawdę.

245

615643

2424

i dopiero teraz naprawdę widzisz.

10:30

It's easierłatwiejsze to help schizophrenicsschizofreników who perceivepostrzegają

246

618067

2964

Łatwiej jest pomóc schizofrenikom,

10:33

that there's something foreignobcy insidewewnątrz of them

247

621031

1811

którzy wyczuwają w sobie coś obcego,

10:34

that needswymagania to be exorcisedegzorcyzmował,

248

622842

2187

czego trzeba się pozbyć.

10:37

but it's difficulttrudny with depressivesnienawidzeniem,

249

625029

2164

Z cierpiącymi na depresję jest trudniej,

10:39

because we believe we are seeingwidzenie the truthprawda.

250

627193

3847

gdyż my wierzymy, że widzimy prawdę.

10:43

But the truthprawda lieskłamstwa.

251

631040

2947

Ale prawda kłamie.

10:45

I becamestał się obsessedobsesję with that sentencezdanie:

252

633987

1998

To zdanie stało się moją obsesją:

10:47

"But the truthprawda lieskłamstwa."

253

635985

2375

"Ale prawda kłamie".

10:50

And I discoveredodkryty, as I talkedrozmawialiśmy to depressivedepresyjnych people,

254

638360

2453

Podczas rozmów z chorymi na depresję

10:52

that they have manywiele delusionalurojenia perceptionspercepcje.

255

640813

2682

odkryłem, że dręczy ich wiele urojeń.

10:55

People will say, "No one loveskocha me."

256

643495

1667

Mówili: "Nikt mnie nie kocha".

10:57

And you say, "I love you,

257

645162

1651

Można im odrzec: "Ja cię kocham,

10:58

your wifeżona loveskocha you, your mothermama loveskocha you."

258

646813

2522

żona cię kocha, matka cię kocha".

11:01

You can answerodpowiedź that one prettyładny readilyłatwo,

259

649335

1923

Odpowiedzi nasuwają się same,

przynajmniej dla większości osób.

11:03

at leastnajmniej for mostwiększość people.

260

651258

1665

11:04

But people who are depressedprzygnębiony will alsorównież say,

261

652923

2267

Jednak człowiek w depresji doda:

11:07

"No mattermateria what we do,

262

655190

1705

"Nieważne co robimy,

11:08

we're all just going to dieumierać in the endkoniec."

263

656895

2273

ostatecznie i tak czeka nas śmierć".

11:11

Or they'lloni to zrobią say, "There can be no trueprawdziwe communionKomunia

264

659168

2203

albo: "Nie może istnieć więź

11:13

betweenpomiędzy two humanczłowiek beingsIstoty.

265

661371

1653

między dwojgiem ludzi.

11:15

EachKażdy of us is trappeduwięziony in his ownwłasny bodyciało."

266

663024

2576

Każdy jest uwięziony we własnym ciele".

11:17

To whichktóry you have to say,

267

665600

1849

Na co musisz odpowiedzieć:

11:19

"That's trueprawdziwe,

268

667449

1321

"To prawda,

11:20

but I think we should focusskupiać right now

269

668770

1818

ale myślę, że teraz trzeba skupić się

11:22

on what to have for breakfastśniadanie."

270

670588

1896

na zrobieniu śniadania".

11:24

(LaughterŚmiech)

271

672484

2185

(Śmiech)

11:26

A lot of the time,

272

674669

1669

Bardzo często to, co mówią,

11:28

what they are expressingwyrażający is not illnesschoroba, but insightwgląd,

273

676338

2896

nie jest wynikiem choroby,
ale wewnętrznych przemyśleń,

11:31

and one comespochodzi to think what's really extraordinaryniezwykły

274

679234

2657

przez co dochodzi się
do oczywistego wniosku,

11:33

is that mostwiększość of us know about
those existentialegzystencjalny questionspytania

275

681891

2934

że większość z nas zna
te egzystencjalne kwestie,

11:36

and they don't distractrozpraszać us very much.

276

684825

2290

ale tak bardzo nas one nie rozpraszają.

11:39

There was a studybadanie I particularlyszczególnie likedlubiany

277

687115

2159

Podobało mi się badanie,

11:41

in whichktóry a groupGrupa of depressedprzygnębiony

278

689274

1680

w którym grupę osób w depresji

11:42

and a groupGrupa of non-depressedw depresji people

279

690954

1901

i grupę osób zdrowych

11:44

were askedspytał to playgrać a videowideo gamegra for an hourgodzina,

280

692855

2623

poproszono o granie
w gry wideo przez godzinę.

11:47

and at the endkoniec of the hourgodzina,

281

695478

1813

Potem zapytano,

11:49

they were askedspytał how manywiele little monsterspotworów

282

697291

1651

ile małych potworków zabili.

11:50

they thought they had killedzabity.

283

698942

1864

11:52

The depressivedepresyjnych groupGrupa was usuallyzazwyczaj accuratedokładny

284

700806

2212

Grupa z depresją podawała zwykle wynik

11:55

to withinw ciągu about 10 percentprocent,

285

703018

2058

w granicach 10% błędu,

11:57

and the non-depressedw depresji people

286

705076

1471

a osoby bez depresji podawały,

11:58

guesseddomyślił się betweenpomiędzy 15 and 20 timesczasy as manywiele

287

706547

3545

15 do 20 razy więcej trafień...

12:02

little monsterspotworów — (LaughterŚmiech) —

288

710092

1742

(Śmiech)

12:03

as they had actuallytak właściwie killedzabity.

289

711834

4111

...niż wynosił faktyczny wynik.

12:07

A lot of people said, when I chosewybrał
to writepisać about my depressiondepresja,

290

715945

3066

Kiedy postanowiłem napisać
o swojej depresji

12:11

that it mustmusi be very difficulttrudny

291

719011

1769

często słyszałem, że obnażanie się,

12:12

to be out of that closetSzafa, to have people know.

292

720780

3124

upublicznienie problemu, musi być trudne.

12:15

They said, "Do people talk to you differentlyróżnie?"

293

723904

2200

Pytano:
"Czy ludzie mówią do Ciebie inaczej?".

12:18

And I said, "Yes, people talk to me differentlyróżnie.

294

726104

2072

Potwierdzałem.

12:20

They talk to me differentlyróżnie insofaro ile

295

728176

1914

Mówią inaczej o tyle,

12:22

as they startpoczątek tellingwymowny me about theirich experiencedoświadczenie,

296

730090

2790

że opisują własne doświadczenia

12:24

or theirich sister'ssiostry experiencedoświadczenie,

297

732880

1835

lub przeżycia ich siostry,

12:26

or theirich friend'sFriend's experiencedoświadczenie.

298

734715

1774

albo przyjaciela.

12:28

Things are differentróżne because now I know

299

736489

2292

Wiele się zmieniło, bo teraz wiem,

12:30

that depressiondepresja is the familyrodzina secretsekret

300

738781

2681

że depresja to rodzinny sekret

12:33

that everyonekażdy has.

301

741462

2077

który posiada każdy z nas.

12:35

I wentposzedł a fewkilka yearslat agotemu to a conferencekonferencja,

302

743539

3628

Kilka lat temu byłem na konferencji.

12:39

and on FridayPiątek of the three-daytrzy dni conferencekonferencja,

303

747167

2653

W piątek podczas tego
trzydniowego spotkania,

12:41

one of the participantsUczestnicy tookwziął me asidena bok, and she said,

304

749820

2891

jedna z uczestniczek
powiedziała do mnie na boku:

12:44

"I sufferponieść from depressiondepresja and

305

752711

3405

"Cierpię na depresję

12:48

I'm a little embarrassedZakłopotany about it,

306

756116

2769

i jest mi trochę głupio pytać,

12:50

but I've been takingnabierający this medicationlek,

307

758885

2103

ale biorę pewien lek

12:52

and I just wanted to askzapytać you what you think?"

308

760988

2948

i chciałam dowiedzieć się,
co o nim sądzisz".

12:55

And so I did my bestNajlepiej to give
her suchtaki adviceRada as I could.

309

763936

2834

Starałem się dać jej możliwie
najlepszą radę

12:58

And then she said, "You know,

310

766770

1720

i wtedy ona powiedziała:

13:00

my husbandmąż would never understandzrozumieć this.

311

768490

2791

"Mój mąż nigdy by tego nie zrozumiał.

13:03

He's really the kinduprzejmy of guy to whomkogo
this wouldn'tnie make any sensesens,

312

771281

2573

Dla takiego faceta
to nie ma żadnego sensu,

13:05

so I just, you know, it's just betweenpomiędzy us."

313

773854

2867

więc niech to pozostanie między nami".

13:08

And I said, "Yes, that's fine."

314

776721

1786

Zgodziłem się.

13:10

On SundayNiedziela of the samepodobnie conferencekonferencja,

315

778507

2109

W niedzielę na tej samej konferencji

13:12

her husbandmąż tookwziął me asidena bok,

316

780616

3044

jej mąż wziął mnie na bok i rzekł:

13:15

and he said, "My wifeżona wouldn'tnie think

317

783660

1694

"Moja żona nie miałaby mnie

13:17

that I was really much of a guy if she knewwiedziałem this,

318

785354

2435

za prawdziwego faceta, gdyby wiedziała.

13:19

but I've been dealingpostępowanie with this depressiondepresja

319

787789

2466

Walczę z tą całą depresją

13:22

and I'm takingnabierający some medicationlek,

320

790255

1354

i biorę jakieś leki

13:23

and I wonderedzastanawiałem się what you think?"

321

791609

2505

i zastanawiam się, co myślisz?".

13:26

They were hidingUkrywanie

322

794114

1423

Ukrywali przed sobą

13:27

the samepodobnie medicationlek in two differentróżne placesmiejsca

323

795537

2215

ten sam lek w dwóch różnych miejscach

13:29

in the samepodobnie bedroomsypialnia.

324

797752

2645

w tym samym pokoju.

13:32

And I said that I thought

325

800397

2021

Odparłem, że moim zdaniem

13:34

communicationkomunikacja withinw ciągu the marriagemałżeństwo

326

802418

1684

słaba komunikacja między nimi

13:36

mightmoc be triggeringWyzwalanie some of theirich problemsproblemy.

327

804102

2014

może mieć coś wspólnego z ich problemami.

13:38

(LaughterŚmiech)

328

806116

4191

(Śmiech)

13:42

But I was alsorównież struckpowalony

329

810307

1655

Uderzyło mnie również

13:43

by the burdensomeuciążliwe natureNatura

330

811962

1806

jak bardzo uciążliwe musi być

13:45

of suchtaki mutualwzajemny secrecytajność.

331

813768

2373

utrzymanie wzajemnej tajemnicy.

13:48

DepressionDepresja is so exhaustingwyczerpujący.

332

816141

1885

Depresja jest męcząca.

13:50

It takes up so much of your time and energyenergia,

333

818026

2768

Pochłania mnóstwo czasu i energii,

13:52

and silencecisza about it,

334

820794

1504

i brak komunikacji

13:54

it really does make the depressiondepresja worsegorzej.

335

822298

2731

tylko to pogłębia.

Wtedy zacząłem myśleć
o wszelkich sposobach,

13:57

And then I beganrozpoczął się thinkingmyślący about all the wayssposoby

336

825029

1733

13:58

people make themselvessami better.

337

826762

1966

które pomagają ludziom czuć się lepiej.

14:00

I'd startedRozpoczęty off as a medicalmedyczny conservativekonserwatywny.

338

828728

2439

Zacząłem jako zwolennik
konserwatywnego podejścia,

14:03

I thought there were a fewkilka
kindsrodzaje of therapyterapia that workedpracował,

339

831167

2372

że jest kilka typów terapii,
które działały

14:05

it was clearjasny what they were --

340

833539

1809

i jasnym było, że są to

14:07

there was medicationlek,

341

835348

1644

na pewno leki,

14:08

there were certainpewny psychotherapiespsychoterapii,

342

836992

1476

pewne formy psychoterapii,

14:10

there was possiblymożliwie electroconvulsiveelektrowstrząsami treatmentleczenie,

343

838468

2445

być może leczenie elektrowstrząsami.

14:12

and that everything elsejeszcze was nonsensenonsens.

344

840913

2675

Inne metody wydawały się bezsensowne.

14:15

But then I discoveredodkryty something.

345

843588

1832

Ale potem coś odkryłem.

14:17

If you have brainmózg cancernowotwór,

346

845420

1752

Gdy masz raka mózgu,

14:19

and you say that standingna stojąco on your headgłowa

347

847172

1472

i powiedzmy stanie na głowie

14:20

for 20 minutesminuty everykażdy morningranek makesczyni you feel better,

348

848644

2995

przez 20 minut każdego ranka sprawia,
że czujesz się lepiej,

14:23

it maymoże make you feel better,

349

851639

1514

to być może tak się czujesz,

14:25

but you still have brainmózg cancernowotwór,

350

853153

1588

ale nadal masz raka mózgu,

14:26

and you'llTy będziesz still probablyprawdopodobnie dieumierać from it.

351

854741

2289

i prawdopodobnie na niego umrzesz.

14:29

But if you say that you have depressiondepresja,

352

857030

2512

Ale jeśli mówisz, że masz depresję,

14:31

and standingna stojąco on your headgłowa for 20 minutesminuty everykażdy day

353

859542

2105

i stanie na głowie co dzień przez 20 minut

14:33

makesczyni you feel better, then it's workedpracował,

354

861647

2484

poprawia twój stan,
to znaczy, że to działa,

14:36

because depressiondepresja is an illnesschoroba of how you feel,

355

864131

2360

bo depresja to choroba samopoczucia,

14:38

and if you feel better,

356

866491

1609

a jeśli czujesz się lepiej,

14:40

then you are effectivelyfaktycznie not depressedprzygnębiony anymorejuż.

357

868100

2830

to nie jesteś już pod jej wpływem.

14:42

So I becamestał się much more toleranttolerancyjny

358

870930

2033

Stałem się więc bardziej otwarty

14:44

of the vastogromny worldświat of alternativealternatywny treatmentszabiegi.

359

872963

2925

na całą nową kategorię
alternatywnych metod leczenia.

14:47

And I get letterslisty, I get hundredssetki of letterslisty

360

875888

2384

Dostaję listy, setki listów

14:50

from people writingpisanie to tell me
about what's workedpracował for them.

361

878272

2516

od ludzi, którzy piszą mi, co im pomogło.

14:52

SomeoneKtoś was askingpytając me backstageza kulisami todaydzisiaj

362

880788

2201

Ktoś pytał mnie dziś za kulisami

14:54

about meditationMedytacja.

363

882989

1463

o medytację.

14:56

My favoriteulubiony of the letterslisty that I got

364

884452

2465

Mój ulubiony list

14:58

was the one that cameoprawa ołowiana witrażu from a womankobieta

365

886917

1474

otrzymałem od kobiety,

15:00

who wrotenapisał and said that she had triedwypróbowany therapyterapia,

366

888391

2207

która pisała, że próbowała już terapii,

15:02

she had triedwypróbowany medicationlek,
she had triedwypróbowany prettyładny much everything,

367

890598

2387

leków, niemal wszystkiego,

15:04

and she had founduznany a solutionrozwiązanie
and hopedmieć nadzieję I would tell the worldświat,

368

892985

2837

aż znalazła rozwiązanie,
i chciała, abym powiedział światu:

15:07

and that was makingzrobienie little things from yarnPrzędza.

369

895822

3812

najbardziej pomaga
robienie zabawek z przędzy.

15:11

(LaughterŚmiech)

370

899634

2999

(Śmiech)

15:14

She sentwysłane me some of them. (LaughterŚmiech)

371

902633

3524

Wysłała mi kilka. (Śmiech)

15:18

And I'm not wearingma na sobie them right now.

372

906157

3688

Nie mam ich przy sobie.

15:21

I suggestedzasugerował to her that she alsorównież should look up

373

909845

2515

Zaproponowałem jej, żeby poczytała

15:24

obsessiveobsesyjne compulsivekompulsywne disordernieład in the DSMDSM.

374

912360

4048

o zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych.

15:28

And yetjeszcze, when I wentposzedł to look
at alternativealternatywny treatmentszabiegi,

375

916408

3128

Podczas poszukiwań alternatywnej terapii,

15:31

I alsorównież gainedzyskał perspectiveperspektywiczny on other treatmentszabiegi.

376

919536

2908

zyskałem wiedzę o innych zabiegach.

15:34

I wentposzedł throughprzez a tribalplemienny exorcismegzorcyzmy in SenegalSenegal

377

922444

2903

Brałem udział
w plemiennym egzorcyzmie w Senegalu,

15:37

that involvedzaangażowany a great dealsprawa of ram'sRAM's bloodkrew

378

925347

2013

którego ważnym elementem była
barania krew.

15:39

and that I'm not going to detailSzczegół right now,

379

927360

2062

Nie będę wdawał się w szczegóły.

15:41

but a fewkilka yearslat afterwardspotem I was in RwandaRwanda

380

929422

2000

Kilka lat później byłem w Rwandzie,

15:43

workingpracujący on a differentróżne projectprojekt,

381

931422

1758

pracując nad innym projektem

15:45

and I happenedstało się to describeopisać
my experiencedoświadczenie to someonektoś,

382

933180

2796

i opisałem komuś moje doświadczenia,

15:47

and he said, "Well, you know,

383

935976

1760

a on powiedział:

15:49

that's WestWest AfricaAfryka, and we're in EastWschód AfricaAfryka,

384

937736

1820

"To Afryka Zachodnia, tu jest Wschód

15:51

and our ritualsrytuały are in some wayssposoby very differentróżne,

385

939556

1834

i nasze obrzędy są nieco odmienne,

15:53

but we do have some ritualsrytuały that have something

386

941390

2013

ale mamy pewne rytuały,

15:55

in commonpospolity with what you're describingopisujące."

387

943403

1987

podobne do twojego opisu".

15:57

And I said, "Oh." And he said, "Yes," he said,

388

945390

1663

Zdziwiłem się, ale on rzekł:

15:59

"but we'vemamy had a lot of troublekłopot with
WesternWestern mentalpsychiczny healthzdrowie workerspracownicy,

389

947053

2642

"Mieliśmy sporo kłopotów
z zachodnimi psychologami,

16:01

especiallyszczególnie the oneste who cameoprawa ołowiana witrażu
right after the genocideludobójstwo."

390

949695

2757

którzy przyjechali po ludobójstwie".

16:04

And I said, "What kinduprzejmy of troublekłopot did you have?"

391

952452

2327

Spytałem: "Jakiego typu problemy?".

16:06

And he said, "Well,

392

954779

1546

Odparł:

16:08

they would do this bizarredziwaczne thing.

393

956325

2664

"Robili dziwne rzeczy.

16:10

They didn't take people out in the sunshineSunshine

394

958989

1885

Nie wypuszczali ludzi na słońce,

16:12

where you beginzaczynać to feel better.

395

960874

1700

gdzie człowiek czuje się lepiej.

16:14

They didn't includezawierać drummingbębnienie or musicmuzyka
to get people'sludzie bloodkrew going.

396

962574

3094

Nie używali bębnów ani muzyki,
żeby pobudzić krew w ludziach.

16:17

They didn't involveangażować the wholecały communityspołeczność.

397

965668

1842

Nie włączali całej wspólnoty.

16:19

They didn't externalizeuzewnętrznić the depressiondepresja

398

967510

1775

Nie wypędzali depresji,

16:21

as an invasiveinwazyjne spiritduch.

399

969285

1433

jak inwazji złego ducha.

16:22

InsteadZamiast tego what they did was they tookwziął people

400

970718

2631

Zamiast tego brali ludzi

16:25

one at a time into dingyobskurny little roomspokoje

401

973349

2628

pojedynczo do małego ciemnego pokoju

16:27

and had them talk for an hourgodzina

402

975977

1343

i przez godzinę kazali mówić

16:29

about badzły things that had happenedstało się to them."

403

977320

2230

o złych rzeczach, które ich spotkały".

16:31

(LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)

404

979550

5460

(Śmiech) (Oklaski)

16:37

He said, "We had to askzapytać them to leavepozostawiać the countrykraj."

405

985010

2362

"Poprosiliśmy ich o opuszczenie kraju".

16:39

(LaughterŚmiech)

406

987372

3057

(Śmiech)

16:42

Now at the other endkoniec of alternativealternatywny treatmentszabiegi,

407

990429

2444

Teraz o innym podejściu
do alternatywnego leczenia.

16:44

let me tell you about FrankFrank RussakoffRussakoff.

408

992873

2035

Opowiem o Franku Russakoffie,

16:46

FrankFrank RussakoffRussakoff had the worstnajgorszy depressiondepresja

409

994908

3053

który cierpiał
na chyba najgorszą depresję,

16:49

perhapsmoże that I've ever seenwidziany in a man.

410

997961

2915

jaką kiedykolwiek widziałem u mężczyzny.

16:52

He was constantlystale depressedprzygnębiony.

411

1000876

1993

Był ciągle przygnębiony.

16:54

He was, when I metspotkał him, at a pointpunkt at whichktóry

412

1002869

2141

Kiedy go poznałem był na etapie

16:57

everykażdy monthmiesiąc he would have electroshockporażenia prądem treatmentleczenie.

413

1005010

3158

comiesięcznych zabiegów
terapii elektrowstrząsowej .

17:00

Then he would feel sortsortować of disorientedzdezorientowany for a weektydzień.

414

1008168

2575

Po nich przez tydzień był nieco zagubiony.

17:02

Then he would feel okay for a weektydzień.

415

1010743

1803

Przez kolejny czuł się w porządku.

17:04

Then he would have a weektydzień of going downhillspadek.

416

1012546

1700

Kolejny tydzień to pogarszanie,

17:06

And then he would have anotherinne
electroshockporażenia prądem treatmentleczenie.

417

1014246

2685

a potem kolejne elektrowstrząsy.

17:08

And he said to me when I metspotkał him,

418

1016931

1415

Rzekł mi przy spotkaniu,

17:10

"It's unbearablenie do zniesienia to go throughprzez my weekstygodnie this way.

419

1018346

2552

"To nie do zniesienia,
te kolejne tygodnie.

17:12

I can't go on this way,

420

1020898

1507

Nie mogę tak dłużej

17:14

and I've figuredwzorzysty out how I'm going to endkoniec it

421

1022405

2264

i wiem jak to zakończyć,

17:16

if I don't get better.

422

1024669

1557

jeśli mi się nie poprawi.

17:18

But," he said to me, "I heardsłyszał about a protocolprotokół

423

1026226

2708

Słyszałem o cingulotomii

17:20

at MassMasy GeneralOgólne for a procedureprocedura callednazywa

424

1028934

2223

w Massachusetts General Hospital,

17:23

a cingulotomycingulotomia, whichktóry is a brainmózg surgeryChirurgia,

425

1031157

2026

czyli specyficznej operacji mózgu,

17:25

and I think I'm going to give that a try."

426

1033183

2571

i myślę, że warto spróbować".

17:27

And I rememberZapamiętaj beingistota amazedzdziwiony at that pointpunkt

427

1035754

1954

Pamiętam moje zdumienie,

17:29

to think that someonektoś

428

1037708

1300

że osoba,

17:31

who clearlywyraźnie had so manywiele badzły experienceswzruszenie religijne

429

1039008

3221

która miała tak wiele złych doświadczeń

17:34

with so manywiele differentróżne treatmentszabiegi

430

1042229

1859

po tak wielu różnych zabiegach,

17:36

still had buriedpochowany in him somewheregdzieś enoughdość optimismoptymizm

431

1044088

3122

miała w sobie nadal na tyle optymizmu,

17:39

to reachdosięgnąć out for one more.

432

1047210

2550

żeby spróbować czegoś nowego.

17:41

And he had the cingulotomycingulotomia,

433

1049760

2180

Przeszedł cingulotomię,

17:43

and it was incrediblyniewiarygodnie successfuludany.

434

1051940

2041

która okazała się niezwykle skuteczna.

17:45

He's now a friendprzyjaciel of minekopalnia.

435

1053981

1493

Zostaliśmy przyjaciółmi.

17:47

He has a lovelyśliczny wifeżona and two beautifulpiękny childrendzieci.

436

1055474

3492

Ma uroczą żonę i dwójkę ślicznych dzieci.

17:50

He wrotenapisał me a letterlist the ChristmasBoże Narodzenie after the surgeryChirurgia,

437

1058966

2949

W Boże Narodzenie po zabiegu

17:53

and he said,

438

1061915

1189

napisał do mnie w liście:

17:55

"My fatherojciec sentwysłane me two presentsprzedstawia this yearrok,

439

1063104

2407

"Ojciec przysłał mi
dwa prezenty w tym roku:

17:57

First, a motorizedmotorowe C.D. rackStojak from The SharperOstrzejsze ImageObraz

440

1065511

2602

mechaniczny stojak na płyty CD,

18:00

that I didn't really need,

441

1068113

1421

całkiem zbędny,

ale wiedziałem, że chciał uczcić fakt,

18:01

but I knewwiedziałem he was givingdający it to me to celebrateświętować

442

1069534

2097

18:03

the factfakt that I'm livingżycie on my ownwłasny

443

1071631

1728

że mieszkam na swoim

18:05

and have a jobpraca I seemwydać się to love.

444

1073359

2047

i mam pracę, którą zdaję się lubić.

18:07

And the other presentteraźniejszość

445

1075406

1561

Drugim prezentem

18:08

was a photozdjęcie of my grandmotherbabcia,

446

1076967

1576

było zdjęcie mojej babci,

18:10

who committedzobowiązany suicidesamobójstwo.

447

1078543

2252

która popełniła samobójstwo.

18:12

As I unwrappednieopakowanych it, I beganrozpoczął się to crypłakać,

448

1080795

2935

Po rozpakowaniu zacząłem płakać,

18:15

and my mothermama cameoprawa ołowiana witrażu over and said,

449

1083730

1880

matka podeszła i zapytała czy płaczę

18:17

'Are you cryingpłacz because of the
relativeskrewni you never knewwiedziałem?'

450

1085610

3315

na myśl o krewnych,
których nigdy nie znałem.

18:20

And I said, 'She' Ona had the samepodobnie diseasechoroba I have.'

451

1088925

4088

Odparłem: "Ona cierpiała na to samo co ja.

18:25

I'm cryingpłacz now as I writepisać to you.

452

1093013

2581

Płaczę teraz jak piszę do Ciebie.

18:27

It's not that I'm so sadsmutny, but I get overwhelmedprzytłoczony,

453

1095594

3595

Nie dlatego, że jest mi smutno,
jestem po prostu przytłoczony,

18:31

I think, because I could have killedzabity myselfsiebie,

454

1099189

2221

dlatego, że byłem bliski
odebrania sobie życia,

18:33

but my parentsrodzice kepttrzymane me going,

455

1101410

1703

ale rodzice dawali mi siłę,

18:35

and so did the doctorslekarze,

456

1103113

1749

podobnie jak lekarze.

18:36

and I had the surgeryChirurgia.

457

1104862

1854

Przeszedłem operację,

18:38

I'm aliveżywy and gratefulwdzięczny.

458

1106716

2815

żyję i jestem wdzięczny.

18:41

We liverelacja na żywo in the right time,

459

1109531

2260

Żyjemy w odpowiednim czasie,

18:43

even if it doesn't always feel like it."

460

1111791

3879

nawet jeśli nam się tak nie wydaje".

18:47

I was struckpowalony by the factfakt that depressiondepresja

461

1115670

1897

Uderzyło mnie, że depresja

18:49

is broadlyszeroko perceivedpostrzegane to be

462

1117567

1725

jest ogólnie postrzegana

18:51

a modernnowoczesny, WesternWestern, middle-classśredniej klasy thing,

463

1119292

3537

jako dotykająca współczesną
klasę średnią zachodniego świata.

18:54

and I wentposzedł to look at how it operatedobsługiwane

464

1122829

2152

Chciałem sprawdzić, jak ona działa

18:56

in a varietyróżnorodność of other contextsKonteksty,

465

1124981

2003

w różnych innych kontekstach,

18:58

and one of the things I was mostwiększość interestedzainteresowany in

466

1126984

2119

a najbardziej interesowała mnie

19:01

was depressiondepresja amongpośród the indigentniezamożnej.

467

1129103

1790

depresja wśród ludności ubogiej.

19:02

And so I wentposzedł out to try to look at

468

1130893

1781

Wyruszyłem więc, aby sprawdzić

19:04

what was beingistota doneGotowe for
poorubogi people with depressiondepresja.

469

1132674

2580

jak radzi się z depresją
wśród ludzi biednych.

19:07

And what I discoveredodkryty is that poorubogi people

470

1135254

2158

Stwierdziłem, że tych ludzi

19:09

are mostlyprzeważnie not beingistota treatedleczony for depressiondepresja.

471

1137412

2557

praktycznie nie wyprowadza się z choroby.

19:11

DepressionDepresja is the resultwynik of a geneticgenetyczny vulnerabilitywrażliwość,

472

1139969

2919

Depresja to wynik genetycznej wrażliwości

19:14

whichktóry is presumablyprawdopodobnie evenlyrównomiernie
distributedRozpowszechniane in the populationpopulacja,

473

1142888

3158

występującej w populacji

19:18

and triggeringWyzwalanie circumstancesokoliczności,

474

1146046

1953

oraz wydarzeń ją indukujących,

19:19

whichktóry are likelyprawdopodobne to be more severesilny

475

1147999

1903

które dla ludzi ubogich

19:21

for people who are impoverishedzubożały.

476

1149902

1875

zazwyczaj są o wiele bardziej dotkliwe.

19:23

And yetjeszcze it turnsskręca out that if you have

477

1151777

2427

Okazuje się, że jeżeli

19:26

a really lovelyśliczny life but feel miserablenieszczęśliwy all the time,

478

1154204

2140

masz fajne życie,
a czujesz się przygnębiony,

19:28

you think, "Why do I feel like this?

479

1156344

2000

dochodzisz do wniosku,

19:30

I mustmusi have depressiondepresja."

480

1158344

1669

że to depresja.

19:32

And you setzestaw out to find treatmentleczenie for it.

481

1160013

1923

Wtedy zaczynasz szukać terapii.

19:33

But if you have a perfectlydoskonale awfulstraszny life,

482

1161936

2093

Jednak jeśli twoje życie jest okropne

19:36

and you feel miserablenieszczęśliwy all the time,

483

1164029

1867

i cały czas jesteś nieszczęśliwy,

19:37

the way you feel is commensurateproporcjonalne with your life,

484

1165896

2826

twoje odczucia są współmierne
do poziomu twojego życia

19:40

and it doesn't occurpojawić się to you to think,

485

1168722

1724

i nie przychodzi ci do głowy,

19:42

"Maybe this is treatableuleczalne."

486

1170446

1783

że być może to da się leczyć.

19:44

And so we have an epidemicepidemia in this countrykraj

487

1172229

3136

W tym kraju mamy zatem

19:47

of depressiondepresja amongpośród impoverishedzubożały people

488

1175365

2913

epidemię depresji wśród ludzi biednych,

19:50

that's not beingistota pickeddoborowy up
and that's not beingistota treatedleczony

489

1178278

2512

niezauważaną, nieleczoną

19:52

and that's not beingistota addressedzaadresowany,

490

1180790

2056

i przemilczaną.

19:54

and it's a tragedytragedia of a grandwielki orderzamówienie.

491

1182846

2200

To wielka tragedia.

19:57

And so I founduznany an academicakademicki

492

1185046

1488

Poznałem kobietę naukowca,

19:58

who was doing a researchBadania projectprojekt

493

1186534

1817

która prowadziła badania

20:00

in slumsslumsy outsidena zewnątrz of D.C.,

494

1188351

1741

w slumsach pod Waszyngtonem.

20:02

where she pickeddoborowy up womenkobiety who had
come in for other healthzdrowie problemsproblemy

495

1190092

2997

Przychodziły do niej kobiety
z innymi problemami zdrowotnymi

20:05

and diagnosedrozpoznano them with depressiondepresja,

496

1193089

1779

i jeśli rozpoznawała u nich depresję,

20:06

and then providedopatrzony sixsześć monthsmiesiące
of the experimentaleksperymentalny protocolprotokół.

497

1194868

3266

wpisywała je na półroczne
eksperymentalne leczenie.

20:10

One of them, LollyNa patyku, cameoprawa ołowiana witrażu in,

498

1198134

2329

Oto co jedna z nich, Lolly,

20:12

and this is what she said the day she cameoprawa ołowiana witrażu in.

499

1200463

2297

kobieta,

20:14

She said, and she was a womankobieta, by the way,

500

1202760

3395

która miała siódemkę dzieci.

20:18

who had sevensiedem childrendzieci. She said,

501

1206155

2092

Pierwszego dnia rzekła:

20:20

"I used to have a jobpraca but I had to give it up because

502

1208247

2651

"Miałam kiedyś pracę ,
ale musiałam zrezygnować

20:22

I couldn'tnie mógł go out of the housedom.

503

1210898

2060

bo nie byłam w stanie wyjść z domu.

20:24

I have nothing to say to my childrendzieci.

504

1212958

2228

Nie rozmawiam z moimi dziećmi,

20:27

In the morningranek, I can't wait for them to leavepozostawiać,

505

1215186

2767

rano nie mogę się doczekać, aż wyjdą.

20:29

and then I climbwspinać się in bedłóżko and
pullCiągnąć the coversokładki over my headgłowa,

506

1217953

2990

Wtedy wchodzę do łóżka
i naciągam kołdrę na głowę

20:32

and threetrzy o'clockgodzina when they come home,

507

1220943

1646

i siedzę tak do trzeciej aż wrócą.

20:34

it just comespochodzi so fastszybki."

508

1222589

1801

Ten czas zdaje się mijać tak szybko.

20:36

She said, "I've been takingnabierający a lot of TylenolTylenol,

509

1224390

2240

Brałam mnóstwo paracetamolu,

20:38

anything I can take so that I can sleepsen more.

510

1226630

2759

wszystkiego, co pozwalało mi dłużej spać.

20:41

My husbandmąż has been tellingwymowny me I'm stupidgłupi, I'm uglybrzydki.

511

1229389

3770

Mąż mówił, że jestem głupia, brzydka.

20:45

I wishżyczenie I could stop the painból."

512

1233159

3505

Chciałabym móc pozbyć się tego bólu".

20:48

Well, she was broughtprzyniósł into
this experimentaleksperymentalny protocolprotokół,

513

1236664

2640

Dostała się na eksperymentalną terapię.

20:51

and when I interviewedwywiady her sixsześć monthsmiesiące laterpóźniej,

514

1239304

2308

Gdy rozmawiałem z nią pół roku później,

20:53

she had takenwzięty a jobpraca workingpracujący in childcareopieka nad dziećmi

515

1241612

4407

pracowała już jako opiekunka
dzieci żołnierzy służących w marynarce,

20:58

for the U.S. NavyUS Navy, she had left the abusivenadużycie husbandmąż,

516

1246019

3805

odeszła od agresywnego męża,

21:01

and she said to me,

517

1249824

2082

i powiedziała mi:

21:03

"My kidsdzieciaki are so much happierszczęśliwsi now."

518

1251906

2369

"Moje dzieci są teraz szczęśliwsze,

21:06

She said, "There's one roompokój in my newNowy placemiejsce

519

1254275

1977

w nowym mieszkaniu mam oddzielne pokoje

21:08

for the boyschłopcy and one roompokój for the girlsdziewczyny,

520

1256252

2608

dla chłopców i dla dziewczynek,

21:10

but at night, they're just all up on my bedłóżko,

521

1258860

2539

ale w nocy wszyscy wskakują na moje łóżko,

21:13

and we're doing homeworkPraca domowa
all togetherRazem and everything.

522

1261399

2612

razem robimy prace domowe i tak dalej.

21:16

One of them wants to be a preacherkaznodzieja,

523

1264011

1673

Jeden z nich chce zostać pastorem,

21:17

one of them wants to be a firefighterstrażak,

524

1265684

1700

drugi strażakiem,

21:19

and one of the girlsdziewczyny saysmówi she's going to be a lawyerprawnik.

525

1267384

2966

a jedna z dziewcząt prawnikiem.

21:22

They don't crypłakać like they used to,

526

1270350

2005

Nie płaczą, jak kiedyś,

21:24

and they don't fightwalka like they did.

527

1272355

2558

i nie kłócą się.

21:26

That's all I need now is my kidsdzieciaki.

528

1274913

3780

Dziś dzieci są dla mnie wszystkim.

21:30

Things keep on changingwymiana pieniędzy,

529

1278693

1912

Wiele się zmienia

21:32

the way I dresssukienka, the way I feel, the way I actdziałać.

530

1280605

5193

mój ubiór, zachowanie, odczucia.

21:37

I can go outsidena zewnątrz not beingistota afraidprzestraszony anymorejuż,

531

1285798

3687

Nie obawiam się już wyjścia z domu

21:41

and I don't think those badzły feelingsuczucia are comingprzyjście back,

532

1289485

3409

i nie sądzę, by te złe czasy wróciły,

21:44

and if it weren'tnie były for DrDr. MirandaMiranda and that,

533

1292894

3035

ale gdyby nie Dr. Miranda to nadal

21:47

I would still be at home with
the coversokładki pulledciągnięty over my headgłowa,

534

1295929

3617

siedziałabym w domu
z kołdrą naciągniętą na głowę.

21:51

if I were still aliveżywy at all.

535

1299546

2349

Gdybym w ogóle nadał żyła.

21:53

I askedspytał the LordPan to sendwysłać me an angelAnioł,

536

1301895

3732

Prosiłam Pana, by zesłał mi anioła,

21:57

and he heardsłyszał my prayersmodły."

537

1305627

4330

a on odpowiedział na moje modlitwy".

22:01

I was really movedprzeniósł by these experienceswzruszenie religijne,

538

1309959

3353

Te historie bardzo mnie poruszyły

22:05

and I decidedzdecydowany that I wanted to writepisać about them

539

1313312

2539

i postanowiłem je spisać,

22:07

not only in a bookksiążka I was workingpracujący on,

540

1315851

1379

w książce, nad którą pracuję

22:09

but alsorównież in an articleartykuł,

541

1317230

1311

i w prasie.

22:10

and so I got a commissionkomisja from
The NewNowy YorkYork TimesRazy MagazineMagazyn

542

1318541

2321

Dostałem zlecenie z New York Timesa,

22:12

to writepisać about depressiondepresja amongpośród the indigentniezamożnej.

543

1320862

2016

aby opisać depresję wśród ubogich.

22:14

And I turnedobrócony in my storyfabuła,

544

1322878

1616

Wysłałem mój artykuł

22:16

and my editorredaktor callednazywa me and said,

545

1324494

1596

i zadzwonił do mnie wydawca:

22:18

"We really can't publishpublikować this."

546

1326090

1710

"Nie możemy tego opublikować".

22:19

And I said, "Why not?"

547

1327800

1750

Zapytałem dlaczego,

22:21

And she said, "It just is too far-fetcheddaleko idące.

548

1329550

2305

i powiedział, że to zbyt naciągane.

22:23

These people who are sortsortować of at
the very bottomDolny rungszczebel of societyspołeczeństwo

549

1331855

3778

Ludzie z samych nizin społecznych,

22:27

and then they get a fewkilka monthsmiesiące of treatmentleczenie

550

1335633

1704

którzy po paru miesiącach leczenia

22:29

and they're virtuallywirtualnie readygotowy to runbiegać MorganMorgan StanleyStanley?

551

1337337

2632

mogą być doradcami finansowymi.

22:31

It's just too implausiblenieprawdopodobne."

552

1339969

1854

To zbyt nieprawdopodobne".

22:33

She said, I've never even heardsłyszał of anything like it."

553

1341823

2205

Nigdy o czymś takim nie słyszała.

22:36

And I said, "The factfakt that you've never heardsłyszał of it

554

1344028

2534

Stwierdziłem:
"Skoro nigdy o tym nie słyszałaś

22:38

is an indicationwskazanie that it is newsAktualności."

555

1346562

3000

to możliwe, że jest to materiał
na artykuł w gazecie."

22:41

(LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)

556

1349562

6134

(Śmiech) (Oklaski)

22:49

"And you are a newsAktualności magazineczasopismo."

557

1357317

2494

"A wy jesteście gazetą informacyjną".

22:51

So after a certainpewny amountilość of negotiationnegocjacja,

558

1359811

1982

Po negocjacjach

22:53

they agreedZgoda to it.

559

1361793

1241

zgodzili się.

22:55

But I think a lot of what they said

560

1363034

1615

Ale myślę, że ich reakcja

22:56

was connectedpołączony in some strangedziwne way

561

1364649

2295

miała związek z dziwnym zniesmaczeniem,

22:58

to this distasteniechęć that people still have

562

1366944

2142

które wciąż istnieje w ludziach

23:01

for the ideapomysł of treatmentleczenie,

563

1369086

1463

wobec idei leczenia.

23:02

the notionpojęcie that somehowjakoś if we wentposzedł out

564

1370549

1882

Pogląd, że w jakiś sposób,

gdybyśmy wyleczyli ubogich,

23:04

and treatedleczony a lot of people in indigentniezamożnej communitiesspołeczności,

565

1372431

2696

23:07

that would be an exploitativewyzysku thing to do,

566

1375127

1898

byłaby to forma nacisku,

23:09

because we would be changingwymiana pieniędzy them.

567

1377025

1642

bo zmienialibyśmy to kim są.

23:10

There is this falsefałszywy moralmorał imperativetryb rozkazujący

568

1378667

2033

Istnieje rodzaj fałszywej moralności,

23:12

that seemswydaje się to be all around us

569

1380700

1789

która zdaje się wszechobecna,

23:14

that treatmentleczenie of depressiondepresja,

570

1382489

2354

że leczenie depresji:

23:16

the medicationsleki and so on, are an artificesztuczności,

571

1384843

2299

lekarstwa i tak dalej,
są czymś nienaturalnym,

23:19

and that it's not naturalnaturalny.

572

1387142

2172

czymś co sztucznie ingeruje.

23:21

And I think that's very misguidedźle.

573

1389314

2849

Myślę, że to bardzo mylny pogląd.

23:24

It would be naturalnaturalny for people'sludzie teethzęby to fallspadek out,

574

1392163

3532

Podobnie naturalnym byłoby dla zębów
żeby się psuły i wypadały,

23:27

but there is nobodynikt militatingtakże nakierowanie againstprzeciwko toothpastePasta do zębów,

575

1395695

3330

jednak nikt nie walczy z pastą do zębów,

23:31

at leastnajmniej not in my circleskółka.

576

1399025

2128

przynajmniej nie w moich kręgach.

23:33

And people then say, "Well, but isn't depressiondepresja

577

1401153

2502

Niektórzy mogą mówić:
"Ale czy depresja nie jest tym,

23:35

partczęść of what people are supposeddomniemany to experiencedoświadczenie?

578

1403655

2185

co ludzie powinni doświadczyć?

23:37

Didn't we evolveewoluować to have depressiondepresja?

579

1405840

1741

Czyż to nie jest owoc ewolucji?

23:39

Isn't it partczęść of your personalityosobowość?"

580

1407581

1907

Czy nie jest częścią osobowości?".

23:41

To whichktóry I would say, moodnastrój is adaptiveadaptacyjny.

581

1409488

2746

Odpowiadam: samopoczucie jest adaptacyjne.

23:44

BeingJest ablezdolny to have sadnesssmutek and fearstrach

582

1412234

3329

Zdolność odczuwania smutku i strachu,

23:47

and joyradość and pleasureprzyjemność

583

1415563

1842

radości i przyjemności,

23:49

and all of the other moodsnastroje that we have,

584

1417405

1803

i wszystkich innych nastrojów

23:51

that's incrediblyniewiarygodnie valuablecenny.

585

1419208

2064

jest niezwykle cenna.

23:53

And majorpoważny depressiondepresja is something that happensdzieje się

586

1421272

3047

A depresja powstaje,

23:56

when that systemsystem getsdostaje brokenzłamany.

587

1424319

2012

kiedy ten system ulega uszkodzeniu.

23:58

It's maladaptivebłędny.

588

1426331

1717

Nie potrafi się zaadaptować.

24:00

People will come to me and say,

589

1428048

1572

Ludzie mówili mi:

24:01

"I think, thoughchociaż, if I just stickkij it out for anotherinne yearrok,

590

1429620

2768

"Myślę, że jeśli przetrwam kolejny rok,

24:04

I think I can just get throughprzez this."

591

1432388

2076

to chyba zdołam przez to przejść".

24:06

And I always say to them, "You maymoże get throughprzez it,

592

1434464

2303

Zawsze wtedy odpowiadam: "Może zdołasz

24:08

but you'llTy będziesz never be 37 again.

593

1436767

2709

ale już nigdy nie będziesz miał 37 lat.

24:11

Life is shortkrótki, and that's a wholecały yearrok

594

1439476

2550

Życie jest krótkie, a ty mówisz

24:14

you're talkingmówić about givingdający up.

595

1442026

1956

o poświęceniu całego roku.

24:15

Think it throughprzez."

596

1443982

1538

Przemyśl to".

24:17

It's a strangedziwne povertyubóstwo of the EnglishAngielski languagejęzyk,

597

1445520

2846

Język angielski, jak i wiele innych,

24:20

and indeedw rzeczy samej of manywiele other languagesJęzyki,

598

1448366

2108

jest w tej kwestii bardzo ubogi.

24:22

that we use this samepodobnie wordsłowo, depressiondepresja,

599

1450474

2218

Używamy tego samego słowa - depresja,

24:24

to describeopisać how a kiddziecko feelsczuje

600

1452692

1805

do opisania jak czuje się dziecko

24:26

when it rainsdeszcze on his birthdayurodziny,

601

1454497

1712

kiedy w jego urodziny pada deszcz,

24:28

and to describeopisać how somebodyktoś feelsczuje

602

1456209

2528

jak i do opisu uczuć osoby,

24:30

the minutechwila before they commitpopełnić suicidesamobójstwo.

603

1458737

2454

która za minutę odbierze sobie życie.

24:33

People say to me, "Well, is it
continuousciągły with normalnormalna sadnesssmutek?"

604

1461191

3105

Spotykam się z pytaniem,
czy jest to efekt długotrwałego smutku.

24:36

And I say, in a way it's continuousciągły
with normalnormalna sadnesssmutek.

605

1464296

3144

W pewnym sensie tak.

24:39

There is a certainpewny amountilość of continuityciągłość,

606

1467440

2200

To pewien stopień zależności,

24:41

but it's the samepodobnie way there's continuityciągłość

607

1469640

1957

ale to ta sama zależność,

24:43

betweenpomiędzy havingmający an ironżelazo fencepłot outsidena zewnątrz your housedom

608

1471597

1987

jak pomiędzy żelaznym ogrodzeniem,

24:45

that getsdostaje a little rustrdza spotmiejsce

609

1473584

1677

z plamką rdzy,

24:47

that you have to sandpiasek off and do a little repaintingmalowania,

610

1475261

2746

której łatwo się pozbyć,

24:50

and what happensdzieje się if you leavepozostawiać
the housedom for 100 yearslat

611

1478007

2647

a pozostawieniem ogrodzenia na 100 lat,

24:52

and it rustsRdze throughprzez untilaż do it's only a pilestos

612

1480654

2898

aż przerdzewieje do postaci

24:55

of orangePomarańczowy dustkurz.

613

1483552

1234

pomarańczowego pyłu.

24:56

And it's that orangePomarańczowy dustkurz spotmiejsce,

614

1484786

2173

To ta pomarańczowa plamka,

24:58

that orangePomarańczowy dustkurz problemproblem,

615

1486959

1789

ten problem rdzy,

25:00

that's the one we're settingoprawa out to addressadres.

616

1488748

2989

jest tym, co próbujemy uświadomić.

25:03

So now people say,

617

1491737

2240

Ludzie mówią mi:

25:05

"You take these happyszczęśliwy pillspigułki, and do you feel happyszczęśliwy?"

618

1493977

2731

"Bierzesz te wesołe pigułki
i czujesz się wesoły?".

25:08

And I don't.

619

1496708

1886

Nie, nie czuję się.

25:10

But I don't feel sadsmutny about havingmający to eatjeść lunchlunch,

620

1498594

2822

Ale nie ogarnia mnie smutek
na myśl o zjedzeniu obiadu

25:13

and I don't feel sadsmutny about my answeringodpowiadając machinemaszyna,

621

1501416

2836

albo odsłuchaniu wiadomości z sekretarki,

25:16

and I don't feel sadsmutny about takingnabierający a showerprysznic.

622

1504252

2845

czy wzięciu prysznica.

25:19

I feel more, in factfakt, I think,

623

1507097

2854

Prawdę mówiąc, myślę, że odczuwam więcej,

25:21

because I can feel sadnesssmutek withoutbez nullitystwierdzenie nieważności.

624

1509951

2430

bo czuję smutek bez odrętwienia.

25:24

I feel sadsmutny about professionalprofesjonalny disappointmentsrozczarowań,

625

1512381

4347

Smutno mi na myśl
o rozczarowaniach zawodowych,

25:28

about damageduszkodzony relationshipsrelacje,

626

1516728

2347

nieudanych związkach,

25:31

about globalświatowy warmingogrzewanie.

627

1519075

2039

globalnym ociepleniu.

25:33

Those are the things that I feel sadsmutny about now.

628

1521114

2725

To rzeczy, które mnie dziś smucą.

25:35

And I said to myselfsiebie, well, what is the conclusionwniosek?

629

1523839

2734

Myślę, do czego ostatecznie doszedłem.

25:38

How did those people who have better liveszyje

630

1526573

2561

Jak ci, którzy mają niezłe życie

25:41

even with biggerwiększy depressiondepresja managezarządzanie to get throughprzez?

631

1529134

2554

potrafią poradzić sobie nawet
z cięższą depresją?

25:43

What is the mechanismmechanizm of resiliencesprężystość?

632

1531688

2797

Jak działa ten mechanizm obronny?

25:46

And what I cameoprawa ołowiana witrażu up with over time

633

1534485

2084

Po pewnym czasie doszedłem do wniosku

25:48

was that the people who denyzaprzeczać theirich experiencedoświadczenie,

634

1536569

2916

że ludzie wypierający się choroby,

25:51

the oneste who say, "I was depressedprzygnębiony a long time agotemu

635

1539485

2032

mówiący: "Byłem przygnębiony dawno temu

25:53

and I never want to think about it again

636

1541517

1737

i nie mam już ochoty o tym myśleć,

25:55

and I'm not going to look at it

637

1543254

1242

nie zwracam na to uwagi,

25:56

and I'm just going to get on with my life,"

638

1544496

1890

będę zwyczajnie żył dalej".

25:58

ironicallyironicznie, those are the people

639

1546386

1959

Jak na ironię to właśnie ci ludzie

26:00

who are mostwiększość enslavedzniewolony by what they have.

640

1548345

2698

są najbardziej zniewoleni tym,
co ich spotkało.

26:03

ShuttingZamykanie out the depressiondepresja strengthenswzmacnia it.

641

1551043

2564

Zamykanie się na depresję wzmacnia ją.

26:05

While you hideukryć from it, it growsrośnie.

642

1553607

3280

Kiedy się przed nią chowasz - rośnie.

26:08

And the people who do better

643

1556887

2860

Ludźmi, którzy radzą sobie najlepiej

26:11

are the oneste who are ablezdolny to toleratetolerować the factfakt

644

1559747

2599

są ci, którzy tolerują fakt,

26:14

that they have this conditionstan.

645

1562346

1622

że noszą w sobie chorobę.

26:15

Those who can toleratetolerować theirich depressiondepresja

646

1563968

2470

Ci, którzy godzą się ze swoją depresją,

26:18

are the oneste who achieveosiągać resiliencesprężystość.

647

1566438

1782

osiągają odporność.

26:20

So FrankFrank RussakoffRussakoff said to me,

648

1568220

1783

Frank Russakoff powiedział do mnie,

26:22

"If I had it again to do over,

649

1570003

1516

"Gdybym miał to znowu zrobić

26:23

I supposeprzypuszczać I wouldn'tnie do it this way,

650

1571519

2137

przypuszczam, że zrobiłbym to inaczej,

26:25

but in a strangedziwne way, I'm gratefulwdzięczny

651

1573656

1964

ale w dziwny sposób, jestem wdzięczny

26:27

for what I've experienceddoświadczony.

652

1575620

1503

za moje przeżycia.

26:29

I'm gladzadowolony to have been in the hospitalszpital 40 timesczasy.

653

1577123

3817

Cieszę się, że byłem w szpitalu 40 razy.

26:32

It taughtnauczony me so much about love,

654

1580940

2603

To nauczyło mnie wiele o miłości,

26:35

and my relationshipzwiązek with my parentsrodzice and my doctorslekarze

655

1583543

2840

i relacje z moimi rodzicami i lekarzami

26:38

has been so preciouscenny to me, and will be always."

656

1586383

4389

stały się dla mnie, i zawsze już będą,
czymś niezwykle cennym".

26:42

And MaggieMaggie RobbinsRobbins said,

657

1590772

1926

Maggie Robbins powiedziała:

26:44

"I used to volunteerwolontariusz in an AIDSAIDS clinicklinika,

658

1592698

2989

"Kiedyś byłam wolontariuszką
w klinice AIDS

26:47

and I would just talk and talk and talk,

659

1595687

3014

i w kółko gadałam,

26:50

and the people I was dealingpostępowanie with

660

1598701

1813

a pacjenci rzadko odpowiadali,

26:52

weren'tnie były very responsiveczuły, and I thought,

661

1600514

2067

więc myślałam sobie:

26:54

'That's not very friendlyprzyjazny or helpfulpomocny of them.'

662

1602581

3961

"To niemiłe i niepomocne z ich strony".

26:58

And then I realizedrealizowany,

663

1606542

1642

Wtedy zrozumiałam,

27:00

I realizedrealizowany that they weren'tnie były going to do more

664

1608184

2127

że nie wydobędę z nich nic więcej,

27:02

than make those first fewkilka minutesminuty of smallmały talk.

665

1610311

2387

niż te kilka chwil rozmowy o niczym.

27:04

It was simplypo prostu going to be an occasionokazji

666

1612698

2057

Sytuacja była taka,

27:06

where I didn't have AIDSAIDS and I wasn'tnie było dyingumierający,

667

1614755

2878

że ja nie miałam AIDS, nie umierałam,

27:09

but could toleratetolerować the factfakt that they did

668

1617633

2973

ale powinnam uszanować fakt,

27:12

and they were.

669

1620606

1787

że ich czeka taki los.

27:14

Our needswymagania are our greatestnajwiększy assetsmajątek.

670

1622393

3603

Nasze potrzeby
to nasza największa wartość.

27:17

It turnsskręca out I've learnednauczyli to give

671

1625996

2139

Okazuje się, że nauczyłam się dawać

27:20

all the things I need."

672

1628135

4025

wszystko, czego sama potrzebuję".

27:24

ValuingWyceny one'sswoje depressiondepresja

673

1632160

1691

Ocena swojej depresji

27:25

does not preventzapobiec a relapsenawrót choroby,

674

1633851

2194

nie wyklucza nawrotu,

27:28

but it maymoże make the prospectperspektywa of relapsenawrót choroby

675

1636045

2661

ale może sprawić, że myśl o nawrocie

27:30

and even relapsenawrót choroby itselfsamo easierłatwiejsze to toleratetolerować.

676

1638706

4218

lub nawet sam nawrót są łatwiejsze
do zniesienia.

27:34

The questionpytanie is not so much

677

1642924

2045

Nie chodzi o to,

27:36

of findingodkrycie great meaningznaczenie and decidingdecydowanie

678

1644969

2175

aby znaleźć jakieś głębsze znaczenie

27:39

your depressiondepresja has been very meaningfulznaczący.

679

1647144

2027

w przeżywaniu depresji.

27:41

It's of seekingszukanie that meaningznaczenie

680

1649171

2171

Znaczenie ma samo jego poszukiwanie

27:43

and thinkingmyślący, when it comespochodzi again,

681

1651342

1804

i zrozumienie, kiedy choroba powraca:

27:45

"This will be hellishpiekielne,

682

1653146

1640

"To będzie piekło,

27:46

but I will learnuczyć się something from it."

683

1654786

2701

ale będzie w tym dla mnie nowa nauka".

27:49

I have learnednauczyli in my ownwłasny depressiondepresja

684

1657487

2264

Moja depresja nauczyła mnie,

27:51

how bigduży an emotionemocja can be,

685

1659751

2013

jak wielkie emocje mogą nami targać,

27:53

how it can be more realreal than factsfakty,

686

1661764

3097

jak mogą być bardziej realne niż fakty.

27:56

and I have founduznany that that experiencedoświadczenie

687

1664861

2949

Przekonałem się, że to doświadczenie

27:59

has alloweddozwolony me to experiencedoświadczenie positivepozytywny emotionemocja

688

1667810

2892

pozwoliło mi przeżywać pozytywne emocje

28:02

in a more intenseintensywny and more focusedskupiony way.

689

1670702

3520

bardziej intensywnie.

28:06

The oppositenaprzeciwko of depressiondepresja is not happinessszczęście,

690

1674222

3487

Przeciwieństwem depresji nie jest radość,

28:09

but vitalitywitalność,

691

1677709

1454

ale witalność,

28:11

and these daysdni, my life is vitalistotny,

692

1679163

2741

a dziś moje życie jest pełne witalności.

28:13

even on the daysdni when I'm sadsmutny.

693

1681904

2745

Nawet w te dni, gdy jestem smutny.

28:16

I feltczułem that funeralpogrzeb in my brainmózg,

694

1684649

3313

Poczułem w moim mózgu ten pogrzeb,

28:19

and I satsob nextNastępny to the colossusKolos

695

1687962

2024

usiadłem obok Kolosa Goi

28:21

at the edgekrawędź of the worldświat,

696

1689986

2247

na skraju świata,

28:24

and I have discoveredodkryty

697

1692233

2089

i odkryłem

28:26

something insidewewnątrz of myselfsiebie

698

1694322

1851

coś wewnątrz siebie,

28:28

that I would have to call a souldusza

699

1696173

2133

coś, co mogę nazwać duszą,

28:30

that I had never formulatedsformułowane
untilaż do that day 20 yearslat agotemu

700

1698306

3756

której nigdy nie wyczuwałem,
aż do tego dnia 20 lat temu,

28:34

when hellpiekło cameoprawa ołowiana witrażu to payzapłacić me a surpriseniespodzianka visitodwiedzić.

701

1702062

4518

kiedy piekło wpadło
z niespodziewaną wizytą.

28:38

I think that while I hatedznienawidzony beingistota depressedprzygnębiony

702

1706580

4098

Myślę, że choć nienawidziłem depresji

28:42

and would hatenienawidzić to be depressedprzygnębiony again,

703

1710678

2334

i bardzo nie chcę znów jej doświadczyć,

28:45

I've founduznany a way to love my depressiondepresja.

704

1713012

2744

to znalazłem sposób, aby ją pokochać.

28:47

I love it because it has forcedwymuszony me

705

1715756

2025

Pokochać za to, że zmusiła mnie

28:49

to find and clingprzylgnąć to joyradość.

706

1717781

2769

do kurczowego trzymania się radości.

28:52

I love it because eachkażdy day I decidedecydować się,

707

1720550

3488

Pokochałem ją, bo każdego dnia

28:56

sometimesczasami gamelyodważnie,

708

1724038

1540

czasami ryzykownie,

28:57

and sometimesczasami againstprzeciwko the moment'schwili reasonpowód,

709

1725578

2698

czasami wbrew rozsądkowi,

29:00

to cleaveCleave to the reasonspowody for livingżycie.

710

1728276

2578

znajduję powody, aby żyć.

I myślę, że są to momenty zachwytu,
których niewielu ma możliwość doświadczyć.

29:02

And that, I think, is a highlywysoko privilegeduprzywilejowany rapturezachwyt.

711

1730854

4123

29:06

Thank you.

712

1734977

3983

Dziękuję.

29:10

(ApplauseAplauz)

713

1738960

3136

(Brawa)

Translated by Rysia Wand
Reviewed by Małgosia Makowska

ABOUT THE SPEAKER

Andrew Solomon - Writer
Andrew Solomon writes about politics, culture and psychology.

Why you should listen

Andrew Solomon is a writer, lecturer and Professor of Clinical Psychology at Columbia University. He is president of PEN American Center. He writes regularly for The New Yorker and the New York Times.

Solomon's newest book, Far and Away: Reporting from the Brink of Change, Seven Continents, Twenty-Five Years was published in April, 2016. His previous book, Far From the Tree: Parents, Children, and the Search for Identity won the National Book Critics Circle award for nonfiction, the Wellcome Prize and 22 other national awards. It tells the stories of parents who not only learn to deal with their exceptional children but also find profound meaning in doing so. It was a New York Times bestseller in both hardcover and paperback editions. Solomon's previous book, The Noonday Demon: An Atlas of Depression, won the 2001 National Book Award for Nonfiction, was a finalist for the 2002 Pulitzer Prize and was included in The Times of London's list of one hundred best books of the decade. It has been published in twenty-four languages. Solomon is also the author of the novel A Stone Boat and of The Irony Tower: Soviet Artists in a Time of Glasnost.

Solomon is an activist in LGBT rights, mental health, education and the arts. He is a member of the boards of directors of the National LGBTQ Force and Trans Youth Family Allies. He is a member of the Board of Visitors of Columbia University Medical Center, serves on the National Advisory Board of the Depression Center at the University of Michigan, is a director of Columbia Psychiatry and is a member of the Advisory Board of the Depression and Bipolar Support Alliance. Solomon also serves on the boards of the Metropolitan Museum of Art, Yaddo and The Alex Fund, which supports the education of Romani children. He is also a fellow of Berkeley College at Yale University and a member of the New York Institute for the Humanities and the Council on Foreign Relations.

Solomon lives with his husband and son in New York and London and is a dual national. He also has a daughter with a college friend; mother and daughter live in Texas but visit often.

More profile about the speaker
Andrew Solomon | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Andrew Solomon: Depresja – nasz wspólny sekret | TED Talk | TED.com