ABOUT THE SPEAKER
Matthew Childs - Marketer, rock climber
Matthew Childs is an advertising lead at Razorfish. He is a lifelong rock climber and climbing guide.

Why you should listen

A specialist in digital branding and interactive services, Matthew Childs seeks out new trends in competitive markets. As an advertising lead at Razorfish, Childs draws from extensive experience in the marketing world, having led Nike's global internal communications department. Before that, he was a writer and editor for Outside Magazine and Playboy.

Apart from his career, Childs' passion is rock climbing.

More profile about the speaker
Matthew Childs | Speaker | TED.com
TED2009

Matthew Childs: 9 life lessons from rock climbing

Matthew Childs i jego 9 zasad wspinaczki skałkowej

Filmed:
842,059 views

W swoim wykładzie na TED University 2009, weteran wspinaczki Matthew Childs dzieli się swoimi dziewięcioma zasadami wspinaczki skałkowej. Te przydatne wskazówki dotyczą także życia "na poziomie morza".
- Marketer, rock climber
Matthew Childs is an advertising lead at Razorfish. He is a lifelong rock climber and climbing guide. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
It's prettyładny simpleprosty. There are ninedziewięć, sortsortować of, ruleszasady
0
0
3000
To całkiem proste. Jest dziewięć, w pewnym sensie, zasad,
00:15
that I discoveredodkryty after 35 yearslat of rockskała climbingwspinaczka.
1
3000
4000
które odkryłem po 35 latach uprawiania wspinaczki skałkowej.
00:19
MostWiększość of them are prettyładny basicpodstawowy.
2
7000
4000
Większość z nich jest całkiem podstawowa.
00:23
NumberNumer one: don't let go --
3
11000
3000
Po pierwsze: Nie odpuszczaj --
00:26
very sure successpowodzenie methodmetoda.
4
14000
2000
bardzo pewna, skuteczna metoda.
00:28
But really, trulynaprawdę -- oftenczęsto you think about
5
16000
3000
Tak naprawdę -- często myślisz
00:31
lettingpuszczanie go way before your bodyciało does.
6
19000
2000
o odpuszczeniu dużo wcześniej niż Twoje ciało.
00:33
So hangpowiesić in there,
7
21000
2000
Więc wiś tam
00:35
and you come up with some prettyładny peculiarPeculiar solutionsrozwiązania.
8
23000
4000
a dojdziesz do dość niezwykłych rozwiązań.
00:39
NumberNumer two: hesitationwahania is badzły.
9
27000
2000
Po drugie: Nie wahaj się.
00:41
This is a frictiontarcie climbwspinać się, up in TuolumneTuolumne MeadowsŁąki,
10
29000
3000
To jest wejście "na tarcie" w Tuolumne Meadows,
00:44
in the YosemiteYosemite highwysoki countrykraj.
11
32000
2000
na wyżynie Yosemite.
00:46
FrictionTarcie climbingwspinaczka doesn't have any sortsortować of hardciężko positivepozytywny edgeskrawędzie.
12
34000
4000
Przy wspinaniu "na tarcie" nie ma żadnych wystających krawędzi.
00:50
You're climbingwspinaczka on little dimplesdołki and nubbinsnubbins in the rockskała.
13
38000
4000
Wspinasz się korzystając z drobnych nierówności skały.
00:54
The mostwiększość frictiontarcie you have is when you first put your handdłoń
14
42000
4000
Największe tarcie masz gdy po raz pierwszy kładziesz dłoń
00:58
or your footstopa on the rockskała.
15
46000
3000
lub stopę na skale.
01:01
And then from that pointpunkt on, you're basicallygruntownie fallingspadanie.
16
49000
4000
I od tego momentu zaczynasz spadać.
01:05
So momentumpęd is good. Don't stop.
17
53000
3000
Tak więc impet jest ważny. Nie zatrzymuj się.
01:08
RuleReguła numbernumer threetrzy: have a planplan.
18
56000
2000
Zasada numer trzy: Miej plan.
01:10
This is a climbwspinać się callednazywa the NakedNagie EdgeKrawędzi,
19
58000
2000
To jest droga zwana Naked Edge,
01:12
in ElEl DoradoDorado CanyonKanion, outsidena zewnątrz of BoulderBoulder.
20
60000
2000
w kanionie El Dorado, niedaleko Boulder w Colorado.
01:14
This climberwspinacz is on the last pitchsmoła of it.
21
62000
3000
Ten wspinacz jest na jej ostatnim fragmencie.
01:17
He's actuallytak właściwie right about where I fellspadł.
22
65000
2000
Prawdę mówiąc, jest mniej więcej tam skąd ja spadłem.
01:19
There is about 1,000 feetstopy of airpowietrze belowponiżej him.
23
67000
3000
Pod nim jest około 1000 stóp powietrza.
01:22
And all the hardciężko pitchesStanowiska kempingowe are actuallytak właściwie belowponiżej him.
24
70000
3000
I wszystkie trudne fragmenty są właśnie pod nim.
01:25
OftenCzęsto what happensdzieje się is
25
73000
2000
Często zdarza się, że
01:27
you're planningplanowanie so hardciężko for like,
26
75000
2000
planujesz w ten sposób:
01:29
"How do I get throughprzez the hardestnajtrudniejszy partczęść? How do I get throughprzez the hardestnajtrudniejszy partczęść?"
27
77000
3000
"Jak przejść najtrudniejszą część? Jak przejść najtrudniejszą część?"
01:32
And then what happensdzieje się?
28
80000
2000
I co się wtedy dzieje?
01:34
You get to the last pitchsmoła. It's easyłatwo.
29
82000
2000
Dochodzisz do ostatniego wyciągu. Jest prosty.
01:36
And you're completelycałkowicie flamedpodpalany out. Don't do it.
30
84000
3000
Ale ty jesteś całkowicie wypalony. Nie rób tego.
01:39
You have to planplan aheadprzed siebie to get to the topTop.
31
87000
3000
Musisz zaplanować jak dostać się na samą górę.
01:42
But you alsorównież can't forgetzapomnieć that eachkażdy individualindywidualny moveruszaj się
32
90000
3000
Ale jednocześnie nie możesz zapomnieć o tym,
01:45
you have to be ablezdolny to completekompletny.
33
93000
2000
że musisz być w stanie wykonać każdy pojedyńczy ruch.
01:47
This is a climbwspinać się callednazywa the DikeGrobla RouteTrasa,
34
95000
2000
Ta droga nazywa się Dike Route,
01:49
on PywjackPywjack DomeKopuła, up in the YosemiteYosemite highwysoki countrykraj.
35
97000
4000
na Payrat Dome, na wyżynie Yosemite.
01:53
The interestingciekawy thing about this climbwspinać się is it's not that hardciężko.
36
101000
3000
Co ciekawe, ta droga nie jest aż tak trudna.
01:56
But if you're the leaderlider on it,
37
104000
2000
Ale jeśli prowadzisz na niej, to
01:58
at the hardestnajtrudniejszy moveruszaj się, you're looking at about 100 footstopa fallspadek,
38
106000
4000
w najtrudniejszym momencie, możesz spaść jakieś 100 stóp,
02:02
ontona some lowNiska anglekąt slabspłyty.
39
110000
2000
na nachyloną pod małym kątem płytę skalną.
02:04
So you've got to focusskupiać.
40
112000
2000
Dlatego musisz się skupić.
02:06
You don't want to stop in the middleśrodkowy like
41
114000
3000
Nie chcesz stanąć w pół drogi
02:09
Coleridge'sColeridge's KublaKubla KahnKahn.
42
117000
2000
jak Kubla Kahn z wiersza Coleridge'a.
02:11
You've got to keep going.
43
119000
2000
Musisz iść dalej.
02:13
RuleReguła numbernumer fivepięć: know how to restodpoczynek.
44
121000
2000
Zasada numer pięć: Wiedz jak odpocząć.
02:15
It's amazingniesamowity. The bestNajlepiej climberswspinaczy
45
123000
2000
To zadziwające. Najlepsi wspinacze
02:17
are the oneste that in the mostwiększość extremeskrajny situationssytuacje
46
125000
3000
to ci, który w najbardziej ekstremalnych sytuacjach
02:20
can get theirich bodiesciała into some positionpozycja
47
128000
2000
potrafią znaleźć dla siebie taką pozycję,
02:22
where they can restodpoczynek,
48
130000
2000
w której mogą odpocząć,
02:24
regroupGrupuj ponownie, calmspokojna themselvessami, focusskupiać,
49
132000
3000
przegrupować się, ochłonąć, skoncentrować
02:27
and keep going.
50
135000
4000
i iść dalej.
02:31
This is a climbwspinać się in the NeedlesIgły, again in CaliforniaCalifornia.
51
139000
2000
To droga w Needles, także w Kalifornii.
02:33
FearStrach przed really sucksdo bani because what it meansznaczy is
52
141000
2000
Strach jest na prawdę do niczego, bo sprawia, że
02:35
you're not focusingskupienie on what you're doing.
53
143000
3000
nie koncentrujesz się na tym co robisz.
02:38
You're focusingskupienie on the consequenceskonsekwencje of
54
146000
2000
Skupiasz się na tym, co cię spotka,
02:40
failingw braku at what you're doing
55
148000
3000
jeśli Ci nie wyjdzie to co robisz
02:43
because any givendany moveruszaj się should requirewymagać
56
151000
2000
a przecież każdy kolejny ruch wymaga
02:45
all your concentrationstężenie and thought processesprocesy
57
153000
5000
twojej pełnej koncentracji i procesu myślowego
02:50
to executewykonać it effectivelyfaktycznie.
58
158000
2000
aby skutecznie go wykonać.
02:52
One of the things in climbingwspinaczka is, mostwiększość people
59
160000
3000
Jedną z cech wspinaczki jest to, że większość ludzi
02:55
sortsortować of take it straightproste on. And they followśledzić the mostwiększość obviousoczywisty solutionrozwiązanie.
60
163000
4000
bierze ją dosłownie. I wybiera najbardziej oczywiste rozwiązanie.
02:59
This is the DevilsDiabły TowerWieża in WyomingWyoming,
61
167000
3000
To Devils Tower w Wyoming,
03:02
whichktóry is a columnarkolumnowy basaltbazalt formationtworzenie
62
170000
3000
która jest bazaltową formacją kolumnową,
03:05
that mostwiększość of you probablyprawdopodobnie know from "CloseZamknij EncountersSpotkania."
63
173000
3000
którą większość z Was prawdopodobnie zna z filmu "Bliskie spotkanie trzeciego stopnia".
03:08
With this, typicallyzwykle crackpęknięcie climberswspinaczy
64
176000
2000
Tak więc, zwykle wspinacze szczelinowi
03:10
would put theirich handsręce in and theirich toespalce u stóp in
65
178000
2000
wkładają swoje ręce i stopy w skałę
03:12
and just startpoczątek climbingwspinaczka.
66
180000
2000
i po prostu zaczynają się wspinać.
03:14
The cracksspękanie are too smallmały to get your toespalce u stóp into
67
182000
3000
Szczeliny są jednak zbyt małe na stopy,
03:17
so the only way to climbwspinać się is usingza pomocą your fingertipsręki
68
185000
3000
więc jedyny sposób wspinania to włożenie opuszków palców
03:20
in the cracksspękanie,
69
188000
2000
w szczelinki
03:22
and usingza pomocą opposingprzeciwstawić pressurenacisk
70
190000
2000
i rozpieranie się
03:24
and forcingforsowanie yourselfsiebie up.
71
192000
3000
aby się wznosić.
03:27
RuleReguła numbernumer eightosiem: strengthwytrzymałość doesn't always equalrówny successpowodzenie.
72
195000
3000
Zasada numer osiem: Siła nie zawsze oznacza sukses.
03:30
In the 35 yearslat I've been a climbingwspinaczka guideprzewodnik
73
198000
2000
Przez 35 lat byłem przewodnikiem wspinaczkowym,
03:32
and taughtnauczony on indoorwnętrz wallsściany, and stuffrzeczy like that,
74
200000
2000
uczyłem na sztucznych ścianach, i temu podobne,
03:34
the mostwiększość importantważny thing I've learnednauczyli
75
202000
2000
i najważniejszą rzeczą do jakiej doszedłem,
03:36
was, guys will always try to do pull-upspull-up.
76
204000
3000
to to, że faceci zawsze będę próbować się podciągać.
03:39
BeginningPoczątek guys, it's like, they thrashthrash, they thrashthrash,
77
207000
2000
Początkujący goście, walczą, walczą
03:41
they get 15 feetstopy up --
78
209000
2000
i wchodzą do góry na 15 stóp.
03:43
and they can do about 15 pull-upspull-up right --
79
211000
2000
A potrafią podciągnąć się około 15 razy, prawda?
03:45
And then they just flamepłomień out.
80
213000
2000
A potem po prostu odpadają.
03:47
WomenKobiety are much more in balancesaldo
81
215000
2000
Kobiety są bardziej zrównoważone,
03:49
because they don't have that ideapomysł
82
217000
3000
ponieważ one nie myślą,
03:52
that they're going to be ablezdolny to do 100 pull-upspull-up.
83
220000
2000
że będą w stanie podciągnąć się 100 razy.
03:54
They think about how to get the weightwaga over theirich feetstopy
84
222000
3000
Myślą o tym, jak przenieść swój ciężar na stopy,
03:57
because it's sortsortować of naturalnaturalny -- they carrynieść you all day long.
85
225000
3000
bo jest to w pewnym sensie naturalne. Nogi dzwigają nas cały dzień.
04:00
So balancesaldo is really criticalkrytyczny,
86
228000
2000
Tak więc, równowaga jest na prawdę krytyczna,
04:02
and keepingkonserwacja your weightwaga on your feetstopy,
87
230000
2000
tak samo jak wspieranie się na nogach,
04:04
whichktóry is your strongestnajsilniejszy musclemięsień.
88
232000
2000
gdzie są najsilniejsze mięśnie.
04:06
And of coursekurs there is rulereguła numbernumer ninedziewięć.
89
234000
2000
No i oczywiście jest zasada numer dziewięć.
04:08
I cameoprawa ołowiana witrażu up with rulereguła numbernumer ninedziewięć after
90
236000
2000
Odkryłem zasadę numer dziewieć po tym, gdy
04:10
I actuallytak właściwie didn't planplan for a fallspadek,
91
238000
2000
właściwie nie planowałem upadku
04:12
and wentposzedł about 40 feetstopy and crackedpęknięty a ribżebro.
92
240000
3000
a zleciałem z 40 stóp i złamałem żebro.
04:15
OnceRaz you get to that pointpunkt where you know it's going to happenzdarzyć,
93
243000
3000
Kiedy znajdziesz się punkcie gdzie wiesz, że to nastąpi,
04:18
you need to startpoczątek thinkingmyślący about how you're going to let go
94
246000
3000
musisz zacząć myśleć o tym jak odpaść,
04:21
because that is the criticalkrytyczny piecekawałek
95
249000
3000
bo to konieczne, aby
04:24
of not gettinguzyskiwanie hurtból --
96
252000
2000
nie zrobić sobie krzywdy --
04:26
how you're going to fallspadek ontona the ropelina,
97
254000
4000
jak zamierzasz odpaść używając liny,
04:30
or if you're climbingwspinaczka withoutbez a ropelina,
98
258000
2000
lub gdy wspinasz się bez liny,
04:32
fallspadek to a placemiejsce where you can actuallytak właściwie controlkontrola the fallspadek.
99
260000
4000
spaść takie w miejsce, żeby móc kontrolować upadek.
04:36
So don't hangpowiesić on tilldo the bittergorzki endkoniec.
100
264000
3000
Więc nie wiś do samego końca.
04:39
Thank you very much.
101
267000
2000
Dziękuję bardzo.
04:41
(ApplauseAplauz)
102
269000
2000
(Oklaski)
Translated by Maciej Szudejko
Reviewed by Marcin Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Matthew Childs - Marketer, rock climber
Matthew Childs is an advertising lead at Razorfish. He is a lifelong rock climber and climbing guide.

Why you should listen

A specialist in digital branding and interactive services, Matthew Childs seeks out new trends in competitive markets. As an advertising lead at Razorfish, Childs draws from extensive experience in the marketing world, having led Nike's global internal communications department. Before that, he was a writer and editor for Outside Magazine and Playboy.

Apart from his career, Childs' passion is rock climbing.

More profile about the speaker
Matthew Childs | Speaker | TED.com