TEDxMidAtlantic
Kakenya Ntaiya: A girl who demanded school
Kakenya Ntaiya: Okul isteyen bir kız
Filmed:
Readability: 2.5
2,655,648 views
Kakenya Ntaiya babasıyla bir anlaşma yaptı: Eğer babası onun liseye devam etmesine izin verirse, geleneksel Maasai "kadın sünneti" ayinine katılıp sünnet olacaktı. Ntaiya üniversiteye uzanan eğitiminin ve köy büyükleriyle beraber çalışarak köyündeki kızlar için inşa ettikleri okulun cesur hikayesini anlatıyor. Bu, bir kızın okuma serüveninin 125 genç kızın kaderini nasıl değiştirdiğinin hikayesi. (TEDxMidAtlantic' te çekildi.)
Kakenya Ntaiya - Educator and activist
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community. Full bio
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
There's a group of people in Kenya.
0
473
4608
Kenya'da bir grup insan var.
00:20
People cross oceans to go see them.
1
5081
4004
Insanlar onları görmek için okyanuslar aşıyorlar.
00:24
These people are tall.
2
9085
2034
(Kenya' daki) Bu insanlar uzun boylu,
00:27
They jump high. They wear red.
3
11119
4507
yükseğe zıplıyorlar. Kırmızı giyiyorlar.
00:31
And they kill lions.
4
15626
2112
Ve aslanları öldürüyorlar.
00:33
You might be wondering, who are these people?
5
17738
3057
Bu insanların kim olduklarını merak ediyor olmalısınız.
00:36
These are the Maasais.
6
20795
2594
Bunlar Maasailer.
00:39
And you know what's cool? I'm actually one of them.
7
23389
5902
Ve harika olan ne biliyor musunuz, ben de onlardan biriyim.
00:45
The Maasais, the boys are brought up to be warriors.
8
29291
4360
Maasailerde erkek çocuklar savaşçı olmak için yetiştirilir.
00:49
The girls are brought up to be mothers.
9
33651
3247
Kızlar ise anne olmak için.
00:52
When I was five years old,
10
36898
2528
Beş yaşına geldiğimde,
00:55
I found out that I was engaged
11
39426
2568
ergenliğe ulaştığımda evlenmek üzere
00:57
to be married as soon as I reached puberty.
12
41994
3086
nişanlı olduğumu öğrendim.
01:00
My mother, my grandmother, my aunties,
13
45080
2986
Annem, büyükannem, teyzelerim
01:03
they constantly reminded me that
14
48066
2178
sürekli kocamın etrafta olduğunu
01:06
your husband just passed by.
15
50244
2720
hatırlatır dururdu.
01:08
(Laughter) Cool, yeah?
16
52964
4946
(Kahkaha) Harika, değil mi?
01:13
And everything I had to do from that moment
17
57910
3165
Ve o andan itibaren yaptığım herşey
01:16
was to prepare me to be a perfect woman at age 12.
18
61075
4631
beni 12 yaşıma geldiğimde mükemmel bir kadın olmaya hazırlamak içindi.
01:21
My day started at 5 in the morning,
19
65706
3577
Günüm sabah saat 5'te başlıyordu.
01:25
milking the cows, sweeping the house,
20
69283
2157
İnekleri sağardım, evi süpürürdüm,
01:27
cooking for my siblings, collecting water, firewood.
21
71440
4539
kardeşlerime yemek yapar, su taşır, ateşi yakardım.
01:31
I did everything that I needed to do
22
75979
3242
Mükemmel bir eş haline gelmek için
01:35
to become a perfect wife.
23
79221
3627
yapmam gereken her şeyi yaptım.
01:38
I went to school not because the Maasais'
24
82848
3064
Okula gittim, Maasai kadınları veya kızları
01:41
women or girls were going to school.
25
85912
2641
okula gittiği için değil.
01:44
It's because my mother was denied an education,
26
88553
3157
Annemin eğitim hakkı elinden alındığı için
01:47
and she constantly reminded me and my siblings that
27
91710
3469
ve bana ve kardeşlerime kendisininki gibi bir hayatımız
01:51
she never wanted us to live the life she was living.
28
95179
3948
olmasını istemediğini sürekli hatırlattığı için okula gittim.
01:55
Why did she say that?
29
99127
2529
Peki bunu neden söylüyordu?
01:57
My father worked as a policeman in the city.
30
101656
3328
Babam şehirde polis memuru olarak çalışırdı.
02:00
He came home once a year.
31
104984
1630
Eve yılda bir kere gelirdi.
02:02
We didn't see him for sometimes even two years.
32
106614
3357
Bazen onu iki sene görmediğimiz bile olurdu.
02:05
And whenever he came home, it was a different case.
33
109971
3888
Eve gelişiyse apayrı bir olaydı.
02:09
My mother worked hard in the farm
34
113859
2005
Annem yiyeceğimiz için canla başla
02:11
to grow crops so that we can eat.
35
115864
1866
çiftlikte ekinlerle uğraşırdı.
02:13
She reared the cows and the goats
36
117730
2103
Bizi daha iyi büyütmek için ineklere ve
02:15
so that she can care for us.
37
119833
2015
keçilere bakardı.
02:17
But when my father came, he would sell the cows,
38
121848
2830
Ama babam geldiğinde ineklerimizi satardı,
02:20
he would sell the products we had,
39
124678
2383
ürettiklerimizi satardı
02:22
and he went and drank with his friends in the bars.
40
127061
4195
ve arkadaşlarıyla içmek için barlara giderdi.
02:27
Because my mother was a woman,
41
131256
1393
Annem kadın olduğundan,
02:28
she was not allowed to own any property,
42
132649
3001
mal sahibi olmaya hakkı yoktu.
02:31
and by default, everything in my family anyway
43
135650
2494
Hükmen ailemizin olan herşey
02:34
belongs to my father, so he had the right.
44
138144
2672
zaten babama aitti, yani hak onundu.
02:36
And if my mother ever questioned him,
45
140816
2289
Annem onu sorgulamaya kalkıştığında
02:39
he beat her, abused her, and really it was difficult.
46
143105
6788
babam onu döver, zor kullanırdı, yani hayatı gerçekten zordu.
02:45
When I went to school, I had a dream.
47
149893
3006
Okula gittiğimde bir hayalim vardı.
02:48
I wanted to become a teacher.
48
152899
2405
Öğretmen olmak istiyordum.
02:51
Teachers looked nice.
49
155304
1806
Öğretmenler güzel görünüyorlardı.
02:53
They wear nice dresses, high-heeled shoes.
50
157110
2253
Güzel kıyafetler, topuklu ayakkabılar giyerlerdi.
02:55
I found out later that they are uncomfortable, but I admired it.
51
159363
3103
Sonradan o ayakkabıların rahatsız olduğunu keşfettim ama o zaman hayrandım.
02:58
(Laughter)
52
162466
3255
(Kahkahalar)
03:01
But most of all, the teacher was just writing on the board --
53
165721
3501
Ama en önemlisi öğretmenler sadece tahtaya yazı yazıyorlardı,
03:05
not hard work, that's what I thought,
54
169222
3074
bu zor bir iş değildi, yani çiftlikte yaptıklarımla
03:08
compared to what I was doing in the farm.
55
172296
2880
karşılaştırınca öyle düşünüyordum.
03:11
So I wanted to become a teacher.
56
175176
1947
İşte bu yüzden, öğretmen olmak istiyordum.
03:13
I worked hard in school, but when I was in eighth grade,
57
177123
3903
Okulda çok sıkı çalıştım, ama sekizince sınıfa geldiğimde
03:16
it was a determining factor.
58
181026
2404
bir yol ayrımındaydım.
03:19
In our tradition, there is a ceremony
59
183430
2573
Geleneğimize göre kızların kadın olabilmeleri için
03:21
that girls have to undergo to become women,
60
186003
2833
katılmaları gereken bir tören vardır,
03:24
and it's a rite of passage to womanhood.
61
188836
2581
bir kadınlığa geçiş merasimi.
03:27
And then I was just finishing my eighth grade,
62
191417
3568
O zaman sekizinci sınıfı bitiriyordum
03:30
and that was a transition for me to go to high school.
63
194985
2551
ve liseye geçiş dönemimdi.
03:33
This was the crossroad.
64
197536
1581
Bu bir yol ayrımıydı.
03:35
Once I go through this tradition, I was going to become a wife.
65
199117
5522
Bu geleneğe uyduğumda evlenmeye hazır bir kadın olacaktım.
03:40
Well, my dream of becoming a teacher will not come to pass.
66
204639
4242
Öğretmen olma hayalimse suya düşecekti.
03:44
So I talked -- I had to come up with a plan
67
208881
2515
Bundan dolayı konuşmaya -- tüm bunların üstesinden
03:47
to figure these things out.
68
211396
2564
gelmek için bir plan yapmaya koyuldum.
03:49
I talked to my father. I did something that most girls have never done.
69
213960
4136
Babamla konuştum. Çoğu kızın hiç yapmadığı bir şeyi yaptım.
03:53
I told my father, "I will only go through this ceremony
70
218096
3200
Babama "Bu geleneği gerçekleştireceğim,
03:57
if you let me go back to school."
71
221296
2580
ama okula gitmeme izin vermen şartıyla" dedim.
03:59
The reason why, if I ran away,
72
223876
2588
Çünkü eğer kaçsaydım,
04:02
my father will have a stigma, people will be calling him
73
226464
3446
babam için bir felaket olurdu; herkes ona
04:05
the father of that girl who didn't go through the ceremony.
74
229910
3041
geleneğe uymayan kızın babası diyecekti.
04:08
It was a shameful thing for him to carry the rest of his life.
75
232951
4019
Bu hayatı boyunca taşıyacağı bir utanç olacaktı.
04:12
So he figured out. "Well," he said, "okay,
76
236970
2852
Düşündü taşındı ve "Tamam" dedi.
04:15
you'll go to school after the ceremony."
77
239822
3333
"Törene katıldıktan sonra okula gideceksin"
04:19
I did. The ceremony happened.
78
243155
2620
Yaptım. Merasim gerçekleşti.
04:21
It's a whole week long of excitement.
79
245775
3581
Uzun, heyecanla dolu bir haftaydı.
04:25
It's a ceremony. People are enjoying it.
80
249356
2165
Bu bir törendi. İnsanlar keyifliydiler.
04:27
And the day before the actual ceremony happens,
81
251521
2968
Esas tören gerçekleşmeden önceki gün,
04:30
we were dancing, having excitement,
82
254489
2488
dans ediyorduk, heyecanlıydık
04:32
and through all the night we did not sleep.
83
256977
3923
ve tüm gece uyumadık.
04:36
The actual day came, and we walked out of the house
84
260900
3330
Önemli gün geldi çattı, dans ettiğimiz
04:40
that we were dancing in. Yes, we danced and danced.
85
264230
2154
evden çıktık. Evet, onca zaman dans ettik.
04:42
We walked out to the courtyard, and there were a bunch of people waiting.
86
266384
3869
Meydana doğru yürüdük, bir kaç kişi bizi bekliyordu.
04:46
They were all in a circle.
87
270253
2611
Hepsi bir halka oluşturmuştu.
04:48
And as we danced and danced,
88
272864
1659
Dans ede ede,
04:50
and we approached this circle of women,
89
274523
2845
bu kadınlardan oluşan halkaya ulaştığımızda,
04:53
men, women, children, everybody was there.
90
277368
3151
gördük ki, erkekler, kadınlar, çocuklar, herkes ordaydı.
04:56
There was a woman sitting in the middle of it,
91
280519
2568
Ortada oturan bir kadın vardı
04:58
and this woman was waiting to hold us.
92
283087
4538
ve kadın bizi tutmak için bekliyordu.
05:03
I was the first. There were my sisters and a couple of other girls,
93
287625
3675
Ben ilktim. Kız kardeşlerim ve diğer birkaç kız sıradaydı
05:07
and as I approached her,
94
291300
2994
Kadına yaklaştığımda,
05:10
she looked at me, and I sat down.
95
294294
2719
kadın bana baktı ve ben oturdum.
05:12
And I sat down, and I opened my legs.
96
297013
3578
Oturdum ve bacaklarımı açtım.
05:16
As I opened my leg, another woman came,
97
300591
3468
Bacaklarımı açmamla başka bir kadın daha geldi
05:19
and this woman was carrying a knife.
98
304059
3356
ve bu kadının bir bıçağı vardı.
05:23
And as she carried the knife, she walked toward me
99
307415
3584
Elinde bıçakla, bana doğru yürüdü,
05:26
and she held the clitoris, and she cut it off.
100
310999
4389
klitorisimi tuttu ve kesti.
05:31
As you can imagine, I bled. I bled.
101
315388
5263
Tahmin edebiliceğiniz gibi kanadım, kanadım...
05:36
After bleeding for a while, I fainted thereafter.
102
320651
5098
Bir süre kanadıktan sonra bayılmışım.
05:41
It's something that so many girls --
103
325749
2123
Bu birçok kızın öldüğü bir durum,
05:43
I'm lucky, I never died -- but many die.
104
327872
3898
şanslıyım ki benim başıma gelmedi.
05:47
It's practiced, it's no anesthesia, it's a rusty old knife,
105
331770
6411
Bu yapılıyor, anestezi olmadan, paslı eski bir bıçakla,
05:54
and it was difficult.
106
338181
2801
zor zamanlardı...
05:56
I was lucky because one, also, my mom did something
107
340982
2737
Ben şanslıydım, çünkü annem çoğu kadının
05:59
that most women don't do.
108
343719
2997
yapmadığı bir şeyi yaptı.
06:02
Three days later, after everybody has left the home,
109
346716
2827
Üç gün sonra herkes evden gittiğinde,
06:05
my mom went and brought a nurse.
110
349543
1722
gidip bir hemşire getirdi.
06:07
We were taken care of.
111
351265
1854
İyi bakıldık.
06:09
Three weeks later, I was healed, and I was back in high school.
112
353119
4593
Üç hafta sonra iyileşmiştim ve liseye döndüm
06:13
I was so determined to be a teacher now
113
357712
3471
Artık öğretmen olmaya çok kararlıydım,
06:17
so that I could make a difference in my family.
114
361183
4000
böylece ailemde bir fark yaratacaktım.
06:21
Well, while I was in high school, something happened.
115
365183
3767
Lisedeyken bir şey oldu.
06:24
I met a young gentleman from our village
116
368950
2614
Oregon Üniversitesi'ne gitmiş,
06:27
who had been to the University of Oregon.
117
371564
2233
köyümüzden genç bir adamla tanıştım.
06:29
This man was wearing a white t-shirt, jeans, camera,
118
373797
5876
Bu adam beyaz tişört, kot pantolon giyiyordu, kamerası vardı
06:35
white sneakers -- and I'm talking about white sneakers.
119
379673
3296
ve beyaz spor ayakkabılar giyiyordu. Beyaz spor ayakkabı diyorum!
06:38
There is something about clothes, I think, and shoes.
120
382969
3927
Kıyafetlerin ve ayakkabıların bir önemi var bence.
06:42
They were sneakers, and this is in a village
121
386896
3463
Onunkiler spor ayakkabılardı ve köyümüzde
06:46
that doesn't even have paved roads. It was quite attractive.
122
390359
4070
taş döşeli yollarımız bile yoktu. Bayağı çekiciydi.
06:50
I told him, "Well, I want to go to where you are,"
123
394429
4987
Ona "Senin bulunduğun yere gitmek istiyorum" dedim.
06:55
because this man looked very happy, and I admired that.
124
399416
4248
Çünkü bu adam mutlu görünüyordu, buna hayrandım.
06:59
And he told me, "Well,
125
403664
2265
Bana "Peki, gitmek istiyorum derken
07:01
what do you mean, you want to go?
126
405929
1134
neyi kastediyorsun?" diye sordu.
07:02
Don't you have a husband waiting for you?"
127
407063
2320
"Seni bekleyen bir kocan yok mu?"
07:05
And I told him, "Don't worry about that part.
128
409383
2805
Ona "Sen orasını düşünme,
07:08
Just tell me how to get there."
129
412188
3158
sadece oraya nasıl gidebilirim, bana onu anlat." dedim.
07:11
This gentleman, he helped me.
130
415346
2602
Bu genç adam bana yardım etti.
07:13
While I was in high school also, my dad was sick.
131
417948
2847
Bir de, ben lisedeyken babam hastaydı.
07:16
He got a stroke, and he was really, really sick,
132
420795
3268
Felç geçirmişti ve gerçekten çok hastaydı.
07:19
so he really couldn't tell me what to do next.
133
424063
3320
Bu yüzden bana ne yapacağımı söyleyemiyordu.
07:23
But the problem is, my father is not the only father I have.
134
427383
3691
Ama sorun şu ki, babam sahip olduğum tek baba değil
07:26
Everybody who is my dad's age, male in the community,
135
431074
3445
Yaşadığım toplumdaki babamın yaşındaki her erkek
07:30
is my father by default --
136
434519
1644
otomatik olarak benim babam sayılır--amcalarım, tümü--
07:32
my uncles, all of them -- and they dictate what my future is.
137
436163
4183
ve onlar geleceğimin ne olacağını belirler.
07:36
So the news came, I applied to school
138
440346
3133
Başvurduğum okuldan, Lynchburg, Virginia'daki Randolph-Macon Üniversitesinden,
07:39
and I was accepted to Randolph-Macon Woman's College in Lynchburg, Virginia,
139
443479
4232
haber geldi, okula kabul edilmiştim.
07:43
and I couldn't come without the support of the village,
140
447711
4440
Ama köyün desteği olmadan gidemezdim,
07:48
because I needed to raise money to buy the air ticket.
141
452151
1992
çünkü uçak bileti almak için para toplamam gerekliydi.
07:50
I got a scholarship but I needed to get myself here.
142
454143
3280
Okumak için burs almıştım ama kendimi buraya getirmem gerekiyordu.
07:53
But I needed the support of the village,
143
457423
2688
Köyün desteğine ihtiyacım vardı.
07:56
and here again, when the men heard,
144
460111
3582
Oysa, köydeki adamlar bir bayanın
07:59
and the people heard that a woman had gotten an opportunity to go to school,
145
463693
4077
okumak için böyle bir fırsat elde ettiğini duyduğunda,
08:03
they said, "What a lost opportunity.
146
467770
2425
"Yazık olmuş. Bu fırsat bir erkek çocuğa
08:06
This should have been given to a boy. We can't do this."
147
470195
3645
verilseydi keşke. Sana yardım edemeyiz." dediler.
08:09
So I went back and I had to go back to the tradition.
148
473840
4327
Böylece evime döndüm ve geleneğe geri dönmek zorunda kaldım.
08:14
There's a belief among our people
149
478167
2318
İnsanlarım arasında sabahın
08:16
that morning brings good news.
150
480485
3370
iyi haberler getirdiğine dair bir inanç vardır.
08:19
So I had to come up with something to do with the morning,
151
483855
2862
Dolayısıyla ne yapacaksam sabahları yapmalıydım,
08:22
because there's good news in the morning.
152
486717
2402
çünkü sabah iyi haberler getirir.
08:25
And in the village also, there is one chief, an elder,
153
489119
4204
Köyde aynı zamanda büyüğümüz olan bir şef var
08:29
who if he says yes, everybody will follow him.
154
493323
3652
eğer o tamam derse, herkes ona uyardı.
08:32
So I went to him very early in the morning, as the sun rose.
155
496975
3655
Bu yüzden, sabahın çok erken saatinde, daha güneş doğarken, onu görmeye gittim.
08:36
The first thing he sees when he opens his door is, it's me.
156
500630
3761
Kapısını açtığında ilk gördüğü şey, bendim.
08:40
"My child, what are you doing here?"
157
504391
2549
"Çocuğum, burada ne yapıyorsun?" dedi.
08:42
"Well, Dad, I need help. Can you support me to go to America?"
158
506940
4275
"Baba, yardımına ihtiyacım var. Amerika'ya gitmem için bana destek olur musun?" dedim.
08:47
I promised him that I would be the best girl,
159
511215
2232
Orada iyi bir kız olacağıma, geri döneceğime
08:49
I will come back, anything they wanted after that,
160
513447
3234
ve sonrasında isteyecekleri her şeyi
08:52
I will do it for them.
161
516681
2159
yapacağıma söz verdim.
08:54
He said, "Well, but I can't do it alone."
162
518840
2094
"Tamam, ama bunu yalnız yapamam" dedi.
08:56
He gave me a list of another 15 men that I went --
163
520934
3547
Bana bir liste verdi üzerinde 15 --
09:00
16 more men -- every single morning
164
524481
2537
16 adamın isminin yazılı olduğu. Sonraki her bir sabah
09:02
I went and visited them.
165
527018
1584
onları ziyarete gittim.
09:04
They all came together.
166
528602
1741
Hepsi bir araya geldi.
09:06
The village, the women, the men, everybody came together
167
530343
2990
Bütün köy, kadın, erkek, herkes bir araya gelip
09:09
to support me to come to get an education.
168
533333
3319
eğitim almamı desteklediler.
09:12
I arrived in America. As you can imagine, what did I find?
169
536652
4763
Amerika'ya geldim. Ne buldum tahmin edersiniz?
09:17
I found snow!
170
541415
3209
Kar buldum!
09:20
I found Wal-Marts, vacuum cleaners,
171
544624
3158
Wal-Mart, elektrik süpürgesi ve
09:23
and lots of food in the cafeteria.
172
547782
3076
kafeteryada bir sürü yemek buldum.
09:26
I was in a land of plenty.
173
550858
2653
Bolluk ülkesine gelmiştim.
09:29
I enjoyed myself, but during that moment while I was here,
174
553511
5765
Keyfime baktım, ama burda geçirdiğim zamanda
09:35
I discovered a lot of things.
175
559276
2632
bir sürü şey de keşfettim.
09:37
I learned that that ceremony that I went through
176
561908
3041
13 yaşındayken başımdan geçen törenin
09:40
when I was 13 years old, it was called female genital mutilation.
177
564949
5195
kadın sünneti olarak bilindiğini öğrendim.
09:46
I learned that it was against the law in Kenya.
178
570144
3674
Bunun Kenya yasalarına aykırı bir şey olduğunu öğrendim.
09:49
I learned that I did not have to trade part of my body
179
573818
3952
Eğitim almak karşılığında, vücudumun bir parçasını takas etmek
09:53
to get an education. I had a right.
180
577770
4078
zorunda olmadığımı öğrendim. Eğitim hakkımdı.
09:57
And as we speak right now, three million girls
181
581848
3439
Biz şu anda konuşurken, Afrika'da 3 milyon kız çocuğu
10:01
in Africa are at risk of going through this mutilation.
182
585287
5341
bu sünnet geleneğine tabi olma riski altında.
10:06
I learned that my mom had a right to own property.
183
590628
3175
Annemin mülk edinme hakkı olduğunu öğrendim.
10:09
I learned that she did not have to be abused
184
593803
2889
Kadın olduğu için istirmar
10:12
because she is a woman.
185
596692
2443
edilmemesi gerektiğini öğrendim.
10:15
Those things made me angry.
186
599135
3087
Bu öğrendiklerim beni öfkelendirdi.
10:18
I wanted to do something.
187
602222
1901
Bir şeyler yapmak istedim.
10:20
As I went back, every time I went,
188
604123
2569
Her geri dönüşümde, komşularımın kızlarını
10:22
I found that my neighbors' girls were getting married.
189
606692
2968
evlenmek üzere buldum ve
10:25
They were getting mutilated, and here,
190
609660
2074
sünnet ediliyorlardı.
10:27
after I graduated from here, I worked at the U.N.,
191
611734
3536
Buradan mezun olduktan sonra, BM'de çalışmaya başladım.
10:31
I went back to school to get my graduate work,
192
615270
2523
Sonra, yüksek lisansımı tamamlamak üzere okula döndüm,
10:33
the constant cry of these girls was in my face.
193
617793
4110
ama köyümün kızlarının daima ağlayan yüzleri hiç gözümün önünden gitmedi.
10:37
I had to do something.
194
621903
2826
Bir şeyler yapmak zorundaydım.
10:40
As I went back, I started talking to the men,
195
624729
2920
Geri döndüğümde, köyümün adamlarıyla ve kadınlarıyla
10:43
to the village, and mothers, and I said,
196
627649
1587
konuşmaya başladım ve onlara dedim ki:
10:45
"I want to give back the way I had promised you
197
629236
2020
"Ben size verdiğim sözü tutarak geri dondüm ve size
10:47
that I would come back and help you. What do you need?"
198
631256
2712
yardım etmek istiyorum. Neye ihtiyacınız var?"
10:49
As I spoke to the women, they told me,
199
633968
2118
Kadınlar bana dedi ki:
10:51
"You know what we need? We really need a school for girls."
200
636086
1976
"Bize ne gerek biliyor musun? Kızlar için bir okula gerçekten çok ihtiyaç var."
10:53
Because there had not been any school for girls.
201
638062
2756
Çünkü kızlar için herhangi bir okul yoktu.
10:56
And the reason they wanted the school for girls
202
640818
1813
Annelerin kızların okulu olmasını isteme sebepleri şuydu:
10:58
is because when a girl is raped when she's walking to school,
203
642631
3626
bir kız çocuğu okula yürürken tecavüze uğrarsa
11:02
the mother is blamed for that.
204
646257
2208
anne suçlanırdı.
11:04
If she got pregnant before she got married,
205
648465
3412
Eğer evlenmeden önce hamile kalırsa,
11:07
the mother is blamed for that, and she's punished.
206
651877
2369
anne suçlanır ve cezalandırılırdı.
11:10
She's beaten.
207
654246
1641
Anne dayak yerdi.
11:11
They said, "We wanted to put our girls in a safe place."
208
655887
3735
"Biz kızlarımızı güvenli bir yere koymak istiyoruz." dediler.
11:15
As we moved, and I went to talk to the fathers,
209
659622
2643
Sonrasında, babalarla konuşmaya gittim
11:18
the fathers, of course, you can imagine what they said:
210
662265
2373
Babalar, tabii ki, tahmin edebileceğiniz gibi,
11:20
"We want a school for boys."
211
664638
2403
"Biz erkekler için bir okul istiyoruz." dediler.
11:22
And I said, "Well, there are a couple of men from my village
212
667041
3304
Ben de dedim ki: "Bu köyün erkeklerinden birkaçı
11:26
who have been out and they have gotten an education.
213
670345
2672
yurt dışında bulundu ve orada eğitim aldı.
11:28
Why can't they build a school for boys,
214
673017
2072
Onlar erkekler için bir okul yaptırsınlar,
11:30
and I'll build a school for girls?"
215
675089
2297
ben de kızlar için."
11:33
That made sense. And they agreed.
216
677386
3275
Söylediklerim mantıklıydı ve onlar da kabul ettiler.
11:36
And I told them, I wanted them to show me a sign of commitment.
217
680661
4659
Onlardan bana bir güvence vermelerini istedim.
11:41
And they did. They donated land where we built the girls' school.
218
685320
4792
Ve onlar da verdiler. Okulu yapacağımız toprağı hediye ettiler.
11:46
We have.
219
690112
1459
Okulu yaptık.
11:47
I want you to meet one of the girls in that school.
220
691571
3132
Bu okuldan bir kızla tanışmanızı istiyorum.
11:50
Angeline came to apply for the school,
221
694703
2640
Angeline okula başvurmak için geldiğinde,
11:53
and she did not meet any criteria that we had.
222
697343
3600
hiçbir kriterimizi karşılamıyordu.
11:56
She's an orphan. Yes, we could have taken her for that.
223
700943
2743
Bir yetimdi. Evet, bu sebeple onu okula kabul edebilirdik.
11:59
But she was older. She was 12 years old,
224
703686
2744
Ama yaşı büyüktü. 12 yaşındaydı ve biz
12:02
and we were taking girls who were in fourth grade.
225
706430
3112
dördüncü sınıf öğrencilerini kabul ediyorduk.
12:05
Angeline had been moving from one place --
226
709542
1795
Yetim olduğu, annesi ve babası olmadığı için,
12:07
because she's an orphan, she has no mother, she has no father --
227
711337
2341
Angeline'ın kurulu bir düzeni yoktu,
12:09
moving from one grandmother's house to another one,
228
713678
2354
bir büyükannesinin evinden diğerine, bir teyzesinden
12:11
from aunties to aunties. She had no stability in her life.
229
716032
3634
diğerine, gönderiliyordu. Hayatında istikrar yoktu.
12:15
And I looked at her, I remember that day,
230
719666
2588
Angeline'e şöyle bir baktım, o günü net hatırlıyorum,
12:18
and I saw something beyond what I was seeing in Angeline.
231
722254
4532
o gün Angeline'de, gördüğümün ötesinde bir şeyler olduğunu fark ettim.
12:22
And yes, she was older to be in fourth grade.
232
726786
2896
Dördüncü sınıfa girmek için olması gerekenden büyüktü.
12:25
We gave her the opportunity to come to the class.
233
729682
2970
Sınıfa gelmesi için ona bir fırsat verdik.
12:28
Five months later, that is Angeline.
234
732652
3227
İşte bu Angeline'nın 5 ay sonraki hali.
12:31
A transformation had begun in her life.
235
735879
2766
Hayatında bir dönüşüm başlamıştı.
12:34
Angeline wants to be a pilot so she can fly around the world
236
738645
2742
Angeline pilot olmak istiyor, dünyanın her yerine uçup
12:37
and make a difference.
237
741387
1733
bir fark yaratmak için.
12:39
She was not the top student when we took her.
238
743120
1800
Okula geldiğinde en iyi öğrenci değildi.
12:40
Now she's the best student, not just in our school,
239
744920
2496
Ama şimdi, sadece bizim okulumuzda değil,
12:43
but in the entire division that we are in.
240
747416
3149
bölgedeki 4. sınıflar arasındaki en iyi öğrenci o.
12:46
That's Sharon. That's five years later.
241
750565
4321
Bu Sharon. Bu da beş yıl sonraki hali.
12:50
That's Evelyn. Five months later, that is the difference that we are making.
242
754886
7169
Bu Evelyn. İşte bu da beş ay sonraki hali ve bu bizim yarattığımız fark.
12:57
As a new dawn is happening in my school,
243
762055
3275
Her gün doğumunda, okulum
13:01
a new beginning is happening.
244
765330
2259
yeni bir başlangıca gebe.
13:03
As we speak right now, 125 girls will never be mutilated.
245
767589
5344
Biz şu anda konuşurken, biliyorum ki 125 kız çocuğu asla sünnet olmayacak.
13:08
One hundred twenty-five girls will not be married when they're 12 years old.
246
772933
4696
Bu 125 kız çocuğu, 12 yaşına geldiklerinde evlendirilmeyecekler.
13:13
One hundred twenty-five girls are creating and achieving their dreams.
247
777629
5968
Bu 125 kız çocuğu, hayaller kuruyor ve onları gerçekleştiriyor.
13:19
This is the thing that we are doing,
248
783597
2273
İşte biz bunu yapıyoruz,
13:21
giving them opportunities where they can rise.
249
785870
3327
onlara serpilmeleri için fırsatlar veriyoruz.
13:25
As we speak right now, women are not being beaten
250
789197
3655
Biz şu anda konuşurken, toplumda
13:28
because of the revolutions we've started in our community.
251
792852
3546
başlattığımız devrimler sayesinde, kadınlar artık dövülmüyor.
13:32
(Applause)
252
796398
7680
(Alkışlar)
13:39
I want to challenge you today.
253
804078
2835
Sizi, bu gayeye katılmaya davet etmek istiyorum.
13:42
You are listening to me because you are here,
254
806913
2904
Burada iyimser bir şekilde
13:45
very optimistic.
255
809817
2444
beni dinliyorsunuz.
13:48
You are somebody who is so passionate.
256
812261
3514
Çok tutkulu insanlarsınız.
13:51
You are somebody who wants to see a better world.
257
815775
3847
Daha iyi bir dünya görmek isteyenlerdensiniz.
13:55
You are somebody who wants to see that war ends, no poverty.
258
819622
4506
Savaşın, yoksulluğun bittiğini görmek isteyenlerdensiniz.
14:00
You are somebody who wants to make a difference.
259
824128
2749
Fark yaratmak isteyen birisiniz.
14:02
You are somebody who wants to make our tomorrow better.
260
826877
3566
Yarınımızı daha iyi yapmak isteyen birisiniz.
14:06
I want to challenge you today that to be the first,
261
830443
3778
Bugün sizi öncü olmaya davet ediyorum
14:10
because people will follow you.
262
834221
2497
çünkü öyle yaparsanız insanlar sizi takip edecek.
14:12
Be the first. People will follow you.
263
836718
2224
Öncü olun. İnsanlar sizi takip edecek.
14:14
Be bold. Stand up. Be fearless. Be confident.
264
838942
5283
Cesur olun. Başkaldırın. Korkusuz olun. Kendinizden emin olun.
14:20
Move out, because as you change your world,
265
844225
3280
Sınırlarınızı aşın, çünkü siz kendi dünyanızı değiştirdikçe,
14:23
as you change your community,
266
847505
2439
yaşadığınız toplumu değiştirdikçe,
14:25
as we believe that we are impacting one girl, one family,
267
849944
4800
birer birer kız çocuklarını, aileleri, köyleri,
14:30
one village, one country at a time.
268
854744
3320
ülkeleri etkileyeceğinize inandıkça,
14:33
We are making a difference, so if you change your world,
269
858064
2865
fark yaratıyorsunuz. Eğer kendi dünyanızı değiştirirseniz,
14:36
you are going to change your community,
270
860929
2049
yaşadığınız toplumu değiştireceksiniz,
14:38
you are going to change your country,
271
862978
1792
yaşadığınız ülkeyi değiştireceksiniz.
14:40
and think about that. If you do that, and I do that,
272
864770
2967
Bunu bir düşünün. Bunu siz yaparsanız, ben yaparsam
14:43
aren't we going to create a better future for our children,
273
867737
3600
çocuklarımıza daha iyi bir gelecek yaratmış olmayacak mıyız?
14:47
for your children, for our grandchildren?
274
871337
2235
Sizin çocuklarınıza, hepimizin torunlarına?
14:49
And we will live in a very peaceful world. Thank you very much.
275
873572
4205
Ve çok huzurlu bir dünyada yaşıyor olacağız. Çok teşekkür ederim.
14:53
(Applause)
276
877777
17152
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Kakenya Ntaiya - Educator and activistKakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community.
Why you should listen
Kakenya Ntaiya was set to follow the traditional path of girls born in the small village of Enoosaen, Kenya. Engaged at the age of 5, she was to participate in a female circumcision ceremony as a young teenager and then be married. But she had a different plan. First, she negotiated with her father and willingly agree to be circumcised -- only if he would allow her to finish high school. Later, when she was accepted to Randolph-Macon Women's College in Viriginia, she negotiated with her village elders to do what no girl had ever done before: leave her village to go to college in the United States.
She didn’t leave forever, though. Deeply proud of her heritage and of her community, Ntaiya returned to the village after school and worked with her elders to establish a school for girls there. The Kakenya Center for Excellence was established in 2009 with 32 students. A primary grade boarding school just for girls, the curriculum focuses on academics, leadership and female empowerment, along with cultural preservation and life skills. While families that can afford tuition do, Ntaiya also works with donors to provide scholarships for others.
In addition to her work with the school, Ntaiya is also a National Geographic emerging explorer.
Kakenya Ntaiya | Speaker | TED.com