ABOUT THE SPEAKER
Kakenya Ntaiya - Educator and activist
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community.

Why you should listen

Kakenya Ntaiya was set to follow the traditional path of girls born in the small village of Enoosaen, Kenya. Engaged at the age of 5, she was to participate in a female circumcision ceremony as a young teenager and then be married. But she had a different plan. First, she negotiated with her father and willingly agree to be circumcised -- only if he would allow her to finish high school. Later, when she was accepted to Randolph-Macon Women's College in Viriginia, she negotiated with her village elders to do what no girl had ever done before: leave her village to go to college in the United States.

She didn’t leave forever, though. Deeply proud of her heritage and of her community, Ntaiya returned to the village after school and worked with her elders to establish a school for girls there. The Kakenya Center for Excellence was established in 2009 with 32 students. A primary grade boarding school just for girls, the curriculum focuses on academics, leadership and female empowerment, along with cultural preservation and life skills. While families that can afford tuition do, Ntaiya also works with donors to provide scholarships for others.

In addition to her work with the school, Ntaiya is also a National Geographic emerging explorer. 

More profile about the speaker
Kakenya Ntaiya | Speaker | TED.com
TEDxMidAtlantic

Kakenya Ntaiya: A girl who demanded school

Kakenya Ntaiya: Okul isteyen bir kız

Filmed:
2,655,648 views

Kakenya Ntaiya babasıyla bir anlaşma yaptı: Eğer babası onun liseye devam etmesine izin verirse, geleneksel Maasai "kadın sünneti" ayinine katılıp sünnet olacaktı. Ntaiya üniversiteye uzanan eğitiminin ve köy büyükleriyle beraber çalışarak köyündeki kızlar için inşa ettikleri okulun cesur hikayesini anlatıyor. Bu, bir kızın okuma serüveninin 125 genç kızın kaderini nasıl değiştirdiğinin hikayesi. (TEDxMidAtlantic' te çekildi.)
- Educator and activist
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
There's a groupgrup of people in KenyaKenya.
0
473
4608
Kenya'da bir grup insan var.
00:20
People crossçapraz oceansokyanuslar to go see them.
1
5081
4004
Insanlar onları görmek için okyanuslar aşıyorlar.
00:24
These people are talluzun boylu.
2
9085
2034
(Kenya' daki) Bu insanlar uzun boylu,
00:27
They jumpatlama highyüksek. They weargiyinmek redkırmızı.
3
11119
4507
yükseğe zıplıyorlar. Kırmızı giyiyorlar.
00:31
And they killöldürmek lionsaslanlar.
4
15626
2112
Ve aslanları öldürüyorlar.
00:33
You mightbelki be wonderingmerak ediyor, who are these people?
5
17738
3057
Bu insanların kim olduklarını merak ediyor olmalısınız.
00:36
These are the MaasaisMaasais.
6
20795
2594
Bunlar Maasailer.
00:39
And you know what's coolgüzel? I'm actuallyaslında one of them.
7
23389
5902
Ve harika olan ne biliyor musunuz, ben de onlardan biriyim.
00:45
The MaasaisMaasais, the boysçocuklar are broughtgetirdi up to be warriorssavaşçı.
8
29291
4360
Maasailerde erkek çocuklar savaşçı olmak için yetiştirilir.
00:49
The girlskızlar are broughtgetirdi up to be mothersanneler.
9
33651
3247
Kızlar ise anne olmak için.
00:52
When I was fivebeş yearsyıl oldeski,
10
36898
2528
Beş yaşına geldiğimde,
00:55
I foundbulunan out that I was engagednişanlı
11
39426
2568
ergenliğe ulaştığımda evlenmek üzere
00:57
to be marriedevli as soonyakında as I reachedulaştı pubertyergenlik.
12
41994
3086
nişanlı olduğumu öğrendim.
01:00
My motheranne, my grandmotherbüyükanne, my auntiesAunTies,
13
45080
2986
Annem, büyükannem, teyzelerim
01:03
they constantlysürekli remindedhatırlattı me that
14
48066
2178
sürekli kocamın etrafta olduğunu
01:06
your husbandkoca just passedgeçti by.
15
50244
2720
hatırlatır dururdu.
01:08
(LaughterKahkaha) CoolCool, yeah?
16
52964
4946
(Kahkaha) Harika, değil mi?
01:13
And everything I had to do from that momentan
17
57910
3165
Ve o andan itibaren yaptığım herşey
01:16
was to preparehazırlamak me to be a perfectmükemmel womankadın at ageyaş 12.
18
61075
4631
beni 12 yaşıma geldiğimde mükemmel bir kadın olmaya hazırlamak içindi.
01:21
My day startedbaşladı at 5 in the morningsabah,
19
65706
3577
Günüm sabah saat 5'te başlıyordu.
01:25
milkingsağım the cowsinekler, sweepingNefes kesici the houseev,
20
69283
2157
İnekleri sağardım, evi süpürürdüm,
01:27
cookingyemek pişirme for my siblingsKardeşler, collectingtoplama waterSu, firewoodyakacak odun.
21
71440
4539
kardeşlerime yemek yapar, su taşır, ateşi yakardım.
01:31
I did everything that I neededgerekli to do
22
75979
3242
Mükemmel bir eş haline gelmek için
01:35
to becomeolmak a perfectmükemmel wifekadın eş.
23
79221
3627
yapmam gereken her şeyi yaptım.
01:38
I wentgitti to schoolokul not because the Maasais'Maasais
24
82848
3064
Okula gittim, Maasai kadınları veya kızları
01:41
womenkadınlar or girlskızlar were going to schoolokul.
25
85912
2641
okula gittiği için değil.
01:44
It's because my motheranne was deniedinkar an educationEğitim,
26
88553
3157
Annemin eğitim hakkı elinden alındığı için
01:47
and she constantlysürekli remindedhatırlattı me and my siblingsKardeşler that
27
91710
3469
ve bana ve kardeşlerime kendisininki gibi bir hayatımız
01:51
she never wanted us to livecanlı the life she was livingyaşam.
28
95179
3948
olmasını istemediğini sürekli hatırlattığı için okula gittim.
01:55
Why did she say that?
29
99127
2529
Peki bunu neden söylüyordu?
01:57
My fatherbaba workedişlenmiş as a policemanpolis in the cityŞehir.
30
101656
3328
Babam şehirde polis memuru olarak çalışırdı.
02:00
He camegeldi home oncebir Zamanlar a yearyıl.
31
104984
1630
Eve yılda bir kere gelirdi.
02:02
We didn't see him for sometimesara sıra even two yearsyıl.
32
106614
3357
Bazen onu iki sene görmediğimiz bile olurdu.
02:05
And wheneverher ne zaman he camegeldi home, it was a differentfarklı casedurum.
33
109971
3888
Eve gelişiyse apayrı bir olaydı.
02:09
My motheranne workedişlenmiş hardzor in the farmÇiftlik
34
113859
2005
Annem yiyeceğimiz için canla başla
02:11
to growbüyümek cropsbitkileri so that we can eatyemek.
35
115864
1866
çiftlikte ekinlerle uğraşırdı.
02:13
She rearedyetiştirilen the cowsinekler and the goatskeçiler
36
117730
2103
Bizi daha iyi büyütmek için ineklere ve
02:15
so that she can carebakım for us.
37
119833
2015
keçilere bakardı.
02:17
But when my fatherbaba camegeldi, he would sellsatmak the cowsinekler,
38
121848
2830
Ama babam geldiğinde ineklerimizi satardı,
02:20
he would sellsatmak the productsÜrünler we had,
39
124678
2383
ürettiklerimizi satardı
02:22
and he wentgitti and drankiçti with his friendsarkadaşlar in the barsBarlar.
40
127061
4195
ve arkadaşlarıyla içmek için barlara giderdi.
02:27
Because my motheranne was a womankadın,
41
131256
1393
Annem kadın olduğundan,
02:28
she was not allowedizin to ownkendi any propertyözellik,
42
132649
3001
mal sahibi olmaya hakkı yoktu.
02:31
and by defaultVarsayılan, everything in my familyaile anywayneyse
43
135650
2494
Hükmen ailemizin olan herşey
02:34
belongsaittir to my fatherbaba, so he had the right.
44
138144
2672
zaten babama aitti, yani hak onundu.
02:36
And if my motheranne ever questionedsorguya him,
45
140816
2289
Annem onu sorgulamaya kalkıştığında
02:39
he beatdövmek her, abusedistismar her, and really it was difficultzor.
46
143105
6788
babam onu döver, zor kullanırdı, yani hayatı gerçekten zordu.
02:45
When I wentgitti to schoolokul, I had a dreamrüya.
47
149893
3006
Okula gittiğimde bir hayalim vardı.
02:48
I wanted to becomeolmak a teacheröğretmen.
48
152899
2405
Öğretmen olmak istiyordum.
02:51
TeachersÖğretmenler lookedbaktı niceGüzel.
49
155304
1806
Öğretmenler güzel görünüyorlardı.
02:53
They weargiyinmek niceGüzel dresseselbiseler, high-heeledyüksek topuklu shoesayakkabı.
50
157110
2253
Güzel kıyafetler, topuklu ayakkabılar giyerlerdi.
02:55
I foundbulunan out latersonra that they are uncomfortablerahatsız, but I admiredhayran it.
51
159363
3103
Sonradan o ayakkabıların rahatsız olduğunu keşfettim ama o zaman hayrandım.
02:58
(LaughterKahkaha)
52
162466
3255
(Kahkahalar)
03:01
But mostçoğu of all, the teacheröğretmen was just writingyazı on the boardyazı tahtası --
53
165721
3501
Ama en önemlisi öğretmenler sadece tahtaya yazı yazıyorlardı,
03:05
not hardzor work, that's what I thought,
54
169222
3074
bu zor bir iş değildi, yani çiftlikte yaptıklarımla
03:08
comparedkarşılaştırıldığında to what I was doing in the farmÇiftlik.
55
172296
2880
karşılaştırınca öyle düşünüyordum.
03:11
So I wanted to becomeolmak a teacheröğretmen.
56
175176
1947
İşte bu yüzden, öğretmen olmak istiyordum.
03:13
I workedişlenmiş hardzor in schoolokul, but when I was in eighthsekizinci gradesınıf,
57
177123
3903
Okulda çok sıkı çalıştım, ama sekizince sınıfa geldiğimde
03:16
it was a determiningbelirleyen factorfaktör.
58
181026
2404
bir yol ayrımındaydım.
03:19
In our traditiongelenek, there is a ceremonytöreni
59
183430
2573
Geleneğimize göre kızların kadın olabilmeleri için
03:21
that girlskızlar have to undergoTabi to becomeolmak womenkadınlar,
60
186003
2833
katılmaları gereken bir tören vardır,
03:24
and it's a riteayin of passagegeçit to womanhoodkadınlık.
61
188836
2581
bir kadınlığa geçiş merasimi.
03:27
And then I was just finishingbitirme my eighthsekizinci gradesınıf,
62
191417
3568
O zaman sekizinci sınıfı bitiriyordum
03:30
and that was a transitiongeçiş for me to go to highyüksek schoolokul.
63
194985
2551
ve liseye geçiş dönemimdi.
03:33
This was the crossroadkavşak.
64
197536
1581
Bu bir yol ayrımıydı.
03:35
OnceBir kez I go throughvasitasiyla this traditiongelenek, I was going to becomeolmak a wifekadın eş.
65
199117
5522
Bu geleneğe uyduğumda evlenmeye hazır bir kadın olacaktım.
03:40
Well, my dreamrüya of becomingolma a teacheröğretmen will not come to passpas.
66
204639
4242
Öğretmen olma hayalimse suya düşecekti.
03:44
So I talkedkonuştuk -- I had to come up with a planplan
67
208881
2515
Bundan dolayı konuşmaya -- tüm bunların üstesinden
03:47
to figureşekil these things out.
68
211396
2564
gelmek için bir plan yapmaya koyuldum.
03:49
I talkedkonuştuk to my fatherbaba. I did something that mostçoğu girlskızlar have never donetamam.
69
213960
4136
Babamla konuştum. Çoğu kızın hiç yapmadığı bir şeyi yaptım.
03:53
I told my fatherbaba, "I will only go throughvasitasiyla this ceremonytöreni
70
218096
3200
Babama "Bu geleneği gerçekleştireceğim,
03:57
if you let me go back to schoolokul."
71
221296
2580
ama okula gitmeme izin vermen şartıyla" dedim.
03:59
The reasonneden why, if I ranran away,
72
223876
2588
Çünkü eğer kaçsaydım,
04:02
my fatherbaba will have a stigmastigma, people will be callingçağrı him
73
226464
3446
babam için bir felaket olurdu; herkes ona
04:05
the fatherbaba of that girlkız who didn't go throughvasitasiyla the ceremonytöreni.
74
229910
3041
geleneğe uymayan kızın babası diyecekti.
04:08
It was a shamefulutanç verici thing for him to carrytaşımak the restdinlenme of his life.
75
232951
4019
Bu hayatı boyunca taşıyacağı bir utanç olacaktı.
04:12
So he figuredanladım out. "Well," he said, "okay,
76
236970
2852
Düşündü taşındı ve "Tamam" dedi.
04:15
you'llEğer olacak go to schoolokul after the ceremonytöreni."
77
239822
3333
"Törene katıldıktan sonra okula gideceksin"
04:19
I did. The ceremonytöreni happenedolmuş.
78
243155
2620
Yaptım. Merasim gerçekleşti.
04:21
It's a wholebütün weekhafta long of excitementheyecan.
79
245775
3581
Uzun, heyecanla dolu bir haftaydı.
04:25
It's a ceremonytöreni. People are enjoyingkeyfi it.
80
249356
2165
Bu bir törendi. İnsanlar keyifliydiler.
04:27
And the day before the actualgerçek ceremonytöreni happensolur,
81
251521
2968
Esas tören gerçekleşmeden önceki gün,
04:30
we were dancingdans, havingsahip olan excitementheyecan,
82
254489
2488
dans ediyorduk, heyecanlıydık
04:32
and throughvasitasiyla all the night we did not sleepuyku.
83
256977
3923
ve tüm gece uyumadık.
04:36
The actualgerçek day camegeldi, and we walkedyürüdü out of the houseev
84
260900
3330
Önemli gün geldi çattı, dans ettiğimiz
04:40
that we were dancingdans in. Yes, we danceddans and danceddans.
85
264230
2154
evden çıktık. Evet, onca zaman dans ettik.
04:42
We walkedyürüdü out to the courtyardavlu, and there were a bunchDemet of people waitingbekleme.
86
266384
3869
Meydana doğru yürüdük, bir kaç kişi bizi bekliyordu.
04:46
They were all in a circledaire.
87
270253
2611
Hepsi bir halka oluşturmuştu.
04:48
And as we danceddans and danceddans,
88
272864
1659
Dans ede ede,
04:50
and we approachedyaklaştı this circledaire of womenkadınlar,
89
274523
2845
bu kadınlardan oluşan halkaya ulaştığımızda,
04:53
menerkekler, womenkadınlar, childrençocuklar, everybodyherkes was there.
90
277368
3151
gördük ki, erkekler, kadınlar, çocuklar, herkes ordaydı.
04:56
There was a womankadın sittingoturma in the middleorta of it,
91
280519
2568
Ortada oturan bir kadın vardı
04:58
and this womankadın was waitingbekleme to holdambar us.
92
283087
4538
ve kadın bizi tutmak için bekliyordu.
05:03
I was the first. There were my sisterskız kardeşler and a coupleçift of other girlskızlar,
93
287625
3675
Ben ilktim. Kız kardeşlerim ve diğer birkaç kız sıradaydı
05:07
and as I approachedyaklaştı her,
94
291300
2994
Kadına yaklaştığımda,
05:10
she lookedbaktı at me, and I satoturdu down.
95
294294
2719
kadın bana baktı ve ben oturdum.
05:12
And I satoturdu down, and I openedaçıldı my legsbacaklar.
96
297013
3578
Oturdum ve bacaklarımı açtım.
05:16
As I openedaçıldı my legbacak, anotherbir diğeri womankadın camegeldi,
97
300591
3468
Bacaklarımı açmamla başka bir kadın daha geldi
05:19
and this womankadın was carryingtaşıma a knifebıçak.
98
304059
3356
ve bu kadının bir bıçağı vardı.
05:23
And as she carriedtaşınan the knifebıçak, she walkedyürüdü towardkarşı me
99
307415
3584
Elinde bıçakla, bana doğru yürüdü,
05:26
and she heldbekletilen the clitorisklitoris, and she cutkesim it off.
100
310999
4389
klitorisimi tuttu ve kesti.
05:31
As you can imaginehayal etmek, I bledBled. I bledBled.
101
315388
5263
Tahmin edebiliceğiniz gibi kanadım, kanadım...
05:36
After bleedingkanama for a while, I faintedbayıldı thereafterBundan sonra.
102
320651
5098
Bir süre kanadıktan sonra bayılmışım.
05:41
It's something that so manyçok girlskızlar --
103
325749
2123
Bu birçok kızın öldüğü bir durum,
05:43
I'm luckyşanslı, I never diedvefat etti -- but manyçok dieölmek.
104
327872
3898
şanslıyım ki benim başıma gelmedi.
05:47
It's practiceduygulanan, it's no anesthesiaanestezi, it's a rustypaslı oldeski knifebıçak,
105
331770
6411
Bu yapılıyor, anestezi olmadan, paslı eski bir bıçakla,
05:54
and it was difficultzor.
106
338181
2801
zor zamanlardı...
05:56
I was luckyşanslı because one, alsoAyrıca, my momanne did something
107
340982
2737
Ben şanslıydım, çünkü annem çoğu kadının
05:59
that mostçoğu womenkadınlar don't do.
108
343719
2997
yapmadığı bir şeyi yaptı.
06:02
ThreeÜç daysgünler latersonra, after everybodyherkes has left the home,
109
346716
2827
Üç gün sonra herkes evden gittiğinde,
06:05
my momanne wentgitti and broughtgetirdi a nursehemşire.
110
349543
1722
gidip bir hemşire getirdi.
06:07
We were takenalınmış carebakım of.
111
351265
1854
İyi bakıldık.
06:09
ThreeÜç weekshaftalar latersonra, I was healediyileşti, and I was back in highyüksek schoolokul.
112
353119
4593
Üç hafta sonra iyileşmiştim ve liseye döndüm
06:13
I was so determinedbelirlenen to be a teacheröğretmen now
113
357712
3471
Artık öğretmen olmaya çok kararlıydım,
06:17
so that I could make a differencefark in my familyaile.
114
361183
4000
böylece ailemde bir fark yaratacaktım.
06:21
Well, while I was in highyüksek schoolokul, something happenedolmuş.
115
365183
3767
Lisedeyken bir şey oldu.
06:24
I metmet a younggenç gentlemanbeyefendi from our villageköy
116
368950
2614
Oregon Üniversitesi'ne gitmiş,
06:27
who had been to the UniversityÜniversitesi of OregonOregon.
117
371564
2233
köyümüzden genç bir adamla tanıştım.
06:29
This man was wearinggiyme a whitebeyaz t-shirttişört, jeanskot, camerakamera,
118
373797
5876
Bu adam beyaz tişört, kot pantolon giyiyordu, kamerası vardı
06:35
whitebeyaz sneakersSpor ayakkabı -- and I'm talkingkonuşma about whitebeyaz sneakersSpor ayakkabı.
119
379673
3296
ve beyaz spor ayakkabılar giyiyordu. Beyaz spor ayakkabı diyorum!
06:38
There is something about clothesçamaşırlar, I think, and shoesayakkabı.
120
382969
3927
Kıyafetlerin ve ayakkabıların bir önemi var bence.
06:42
They were sneakersSpor ayakkabı, and this is in a villageköy
121
386896
3463
Onunkiler spor ayakkabılardı ve köyümüzde
06:46
that doesn't even have paveddöşeli roadsyollar. It was quiteoldukça attractiveçekici.
122
390359
4070
taş döşeli yollarımız bile yoktu. Bayağı çekiciydi.
06:50
I told him, "Well, I want to go to where you are,"
123
394429
4987
Ona "Senin bulunduğun yere gitmek istiyorum" dedim.
06:55
because this man lookedbaktı very happymutlu, and I admiredhayran that.
124
399416
4248
Çünkü bu adam mutlu görünüyordu, buna hayrandım.
06:59
And he told me, "Well,
125
403664
2265
Bana "Peki, gitmek istiyorum derken
07:01
what do you mean, you want to go?
126
405929
1134
neyi kastediyorsun?" diye sordu.
07:02
Don't you have a husbandkoca waitingbekleme for you?"
127
407063
2320
"Seni bekleyen bir kocan yok mu?"
07:05
And I told him, "Don't worryendişelenmek about that partBölüm.
128
409383
2805
Ona "Sen orasını düşünme,
07:08
Just tell me how to get there."
129
412188
3158
sadece oraya nasıl gidebilirim, bana onu anlat." dedim.
07:11
This gentlemanbeyefendi, he helpedyardım etti me.
130
415346
2602
Bu genç adam bana yardım etti.
07:13
While I was in highyüksek schoolokul alsoAyrıca, my dadbaba was sickhasta.
131
417948
2847
Bir de, ben lisedeyken babam hastaydı.
07:16
He got a strokeinme, and he was really, really sickhasta,
132
420795
3268
Felç geçirmişti ve gerçekten çok hastaydı.
07:19
so he really couldn'tcould tell me what to do nextSonraki.
133
424063
3320
Bu yüzden bana ne yapacağımı söyleyemiyordu.
07:23
But the problemsorun is, my fatherbaba is not the only fatherbaba I have.
134
427383
3691
Ama sorun şu ki, babam sahip olduğum tek baba değil
07:26
EverybodyHerkes who is my dad'sbabam ageyaş, maleerkek in the communitytoplum,
135
431074
3445
Yaşadığım toplumdaki babamın yaşındaki her erkek
07:30
is my fatherbaba by defaultVarsayılan --
136
434519
1644
otomatik olarak benim babam sayılır--amcalarım, tümü--
07:32
my unclesdayılar, all of them -- and they dictatedikte what my futuregelecek is.
137
436163
4183
ve onlar geleceğimin ne olacağını belirler.
07:36
So the newshaber camegeldi, I applieduygulamalı to schoolokul
138
440346
3133
Başvurduğum okuldan, Lynchburg, Virginia'daki Randolph-Macon Üniversitesinden,
07:39
and I was acceptedkabul edilmiş to Randolph-MaconRandolph-Macon Woman'sKadının CollegeÜniversite in LynchburgLynchburg, VirginiaVirginia,
139
443479
4232
haber geldi, okula kabul edilmiştim.
07:43
and I couldn'tcould come withoutolmadan the supportdestek of the villageköy,
140
447711
4440
Ama köyün desteği olmadan gidemezdim,
07:48
because I neededgerekli to raiseyükseltmek moneypara to buysatın almak the airhava ticketbilet.
141
452151
1992
çünkü uçak bileti almak için para toplamam gerekliydi.
07:50
I got a scholarshipburs but I neededgerekli to get myselfkendim here.
142
454143
3280
Okumak için burs almıştım ama kendimi buraya getirmem gerekiyordu.
07:53
But I neededgerekli the supportdestek of the villageköy,
143
457423
2688
Köyün desteğine ihtiyacım vardı.
07:56
and here again, when the menerkekler heardduymuş,
144
460111
3582
Oysa, köydeki adamlar bir bayanın
07:59
and the people heardduymuş that a womankadın had gottenkazanılmış an opportunityfırsat to go to schoolokul,
145
463693
4077
okumak için böyle bir fırsat elde ettiğini duyduğunda,
08:03
they said, "What a lostkayıp opportunityfırsat.
146
467770
2425
"Yazık olmuş. Bu fırsat bir erkek çocuğa
08:06
This should have been givenverilmiş to a boyoğlan. We can't do this."
147
470195
3645
verilseydi keşke. Sana yardım edemeyiz." dediler.
08:09
So I wentgitti back and I had to go back to the traditiongelenek.
148
473840
4327
Böylece evime döndüm ve geleneğe geri dönmek zorunda kaldım.
08:14
There's a beliefinanç amongarasında our people
149
478167
2318
İnsanlarım arasında sabahın
08:16
that morningsabah bringsgetiriyor good newshaber.
150
480485
3370
iyi haberler getirdiğine dair bir inanç vardır.
08:19
So I had to come up with something to do with the morningsabah,
151
483855
2862
Dolayısıyla ne yapacaksam sabahları yapmalıydım,
08:22
because there's good newshaber in the morningsabah.
152
486717
2402
çünkü sabah iyi haberler getirir.
08:25
And in the villageköy alsoAyrıca, there is one chiefşef, an elderyaşça büyük,
153
489119
4204
Köyde aynı zamanda büyüğümüz olan bir şef var
08:29
who if he saysdiyor yes, everybodyherkes will followtakip et him.
154
493323
3652
eğer o tamam derse, herkes ona uyardı.
08:32
So I wentgitti to him very earlyerken in the morningsabah, as the sunGüneş rosegül.
155
496975
3655
Bu yüzden, sabahın çok erken saatinde, daha güneş doğarken, onu görmeye gittim.
08:36
The first thing he seesgörür when he opensaçılan his doorkapı is, it's me.
156
500630
3761
Kapısını açtığında ilk gördüğü şey, bendim.
08:40
"My childçocuk, what are you doing here?"
157
504391
2549
"Çocuğum, burada ne yapıyorsun?" dedi.
08:42
"Well, DadBaba, I need help. Can you supportdestek me to go to AmericaAmerika?"
158
506940
4275
"Baba, yardımına ihtiyacım var. Amerika'ya gitmem için bana destek olur musun?" dedim.
08:47
I promisedsöz verdim him that I would be the besten iyi girlkız,
159
511215
2232
Orada iyi bir kız olacağıma, geri döneceğime
08:49
I will come back, anything they wanted after that,
160
513447
3234
ve sonrasında isteyecekleri her şeyi
08:52
I will do it for them.
161
516681
2159
yapacağıma söz verdim.
08:54
He said, "Well, but I can't do it aloneyalnız."
162
518840
2094
"Tamam, ama bunu yalnız yapamam" dedi.
08:56
He gaveverdi me a listliste of anotherbir diğeri 15 menerkekler that I wentgitti --
163
520934
3547
Bana bir liste verdi üzerinde 15 --
09:00
16 more menerkekler -- everyher singletek morningsabah
164
524481
2537
16 adamın isminin yazılı olduğu. Sonraki her bir sabah
09:02
I wentgitti and visitedziyaret them.
165
527018
1584
onları ziyarete gittim.
09:04
They all camegeldi togetherbirlikte.
166
528602
1741
Hepsi bir araya geldi.
09:06
The villageköy, the womenkadınlar, the menerkekler, everybodyherkes camegeldi togetherbirlikte
167
530343
2990
Bütün köy, kadın, erkek, herkes bir araya gelip
09:09
to supportdestek me to come to get an educationEğitim.
168
533333
3319
eğitim almamı desteklediler.
09:12
I arrivedgeldi in AmericaAmerika. As you can imaginehayal etmek, what did I find?
169
536652
4763
Amerika'ya geldim. Ne buldum tahmin edersiniz?
09:17
I foundbulunan snowkar!
170
541415
3209
Kar buldum!
09:20
I foundbulunan Wal-MartsWal-Mart'a, vacuumvakum cleanerstemizleyiciler,
171
544624
3158
Wal-Mart, elektrik süpürgesi ve
09:23
and lots of foodGıda in the cafeteriakafeterya.
172
547782
3076
kafeteryada bir sürü yemek buldum.
09:26
I was in a landarazi of plentybol.
173
550858
2653
Bolluk ülkesine gelmiştim.
09:29
I enjoyedzevk myselfkendim, but duringsırasında that momentan while I was here,
174
553511
5765
Keyfime baktım, ama burda geçirdiğim zamanda
09:35
I discoveredkeşfedilen a lot of things.
175
559276
2632
bir sürü şey de keşfettim.
09:37
I learnedbilgili that that ceremonytöreni that I wentgitti throughvasitasiyla
176
561908
3041
13 yaşındayken başımdan geçen törenin
09:40
when I was 13 yearsyıl oldeski, it was calleddenilen femalekadın genitaljenital mutilationsakatlama.
177
564949
5195
kadın sünneti olarak bilindiğini öğrendim.
09:46
I learnedbilgili that it was againstkarşısında the lawhukuk in KenyaKenya.
178
570144
3674
Bunun Kenya yasalarına aykırı bir şey olduğunu öğrendim.
09:49
I learnedbilgili that I did not have to tradeTicaret partBölüm of my bodyvücut
179
573818
3952
Eğitim almak karşılığında, vücudumun bir parçasını takas etmek
09:53
to get an educationEğitim. I had a right.
180
577770
4078
zorunda olmadığımı öğrendim. Eğitim hakkımdı.
09:57
And as we speakkonuşmak right now, threeüç millionmilyon girlskızlar
181
581848
3439
Biz şu anda konuşurken, Afrika'da 3 milyon kız çocuğu
10:01
in AfricaAfrika are at riskrisk of going throughvasitasiyla this mutilationsakatlama.
182
585287
5341
bu sünnet geleneğine tabi olma riski altında.
10:06
I learnedbilgili that my momanne had a right to ownkendi propertyözellik.
183
590628
3175
Annemin mülk edinme hakkı olduğunu öğrendim.
10:09
I learnedbilgili that she did not have to be abusedistismar
184
593803
2889
Kadın olduğu için istirmar
10:12
because she is a womankadın.
185
596692
2443
edilmemesi gerektiğini öğrendim.
10:15
Those things madeyapılmış me angrykızgın.
186
599135
3087
Bu öğrendiklerim beni öfkelendirdi.
10:18
I wanted to do something.
187
602222
1901
Bir şeyler yapmak istedim.
10:20
As I wentgitti back, everyher time I wentgitti,
188
604123
2569
Her geri dönüşümde, komşularımın kızlarını
10:22
I foundbulunan that my neighbors'komşularının girlskızlar were gettingalma marriedevli.
189
606692
2968
evlenmek üzere buldum ve
10:25
They were gettingalma mutilatedsakat, and here,
190
609660
2074
sünnet ediliyorlardı.
10:27
after I graduatedmezun from here, I workedişlenmiş at the U.N.,
191
611734
3536
Buradan mezun olduktan sonra, BM'de çalışmaya başladım.
10:31
I wentgitti back to schoolokul to get my graduatemezun olmak work,
192
615270
2523
Sonra, yüksek lisansımı tamamlamak üzere okula döndüm,
10:33
the constantsabit cryağlamak of these girlskızlar was in my faceyüz.
193
617793
4110
ama köyümün kızlarının daima ağlayan yüzleri hiç gözümün önünden gitmedi.
10:37
I had to do something.
194
621903
2826
Bir şeyler yapmak zorundaydım.
10:40
As I wentgitti back, I startedbaşladı talkingkonuşma to the menerkekler,
195
624729
2920
Geri döndüğümde, köyümün adamlarıyla ve kadınlarıyla
10:43
to the villageköy, and mothersanneler, and I said,
196
627649
1587
konuşmaya başladım ve onlara dedim ki:
10:45
"I want to give back the way I had promisedsöz verdim you
197
629236
2020
"Ben size verdiğim sözü tutarak geri dondüm ve size
10:47
that I would come back and help you. What do you need?"
198
631256
2712
yardım etmek istiyorum. Neye ihtiyacınız var?"
10:49
As I spokekonuştu to the womenkadınlar, they told me,
199
633968
2118
Kadınlar bana dedi ki:
10:51
"You know what we need? We really need a schoolokul for girlskızlar."
200
636086
1976
"Bize ne gerek biliyor musun? Kızlar için bir okula gerçekten çok ihtiyaç var."
10:53
Because there had not been any schoolokul for girlskızlar.
201
638062
2756
Çünkü kızlar için herhangi bir okul yoktu.
10:56
And the reasonneden they wanted the schoolokul for girlskızlar
202
640818
1813
Annelerin kızların okulu olmasını isteme sebepleri şuydu:
10:58
is because when a girlkız is rapedtecavüz when she's walkingyürüme to schoolokul,
203
642631
3626
bir kız çocuğu okula yürürken tecavüze uğrarsa
11:02
the motheranne is blamedsuçladı for that.
204
646257
2208
anne suçlanırdı.
11:04
If she got pregnanthamile before she got marriedevli,
205
648465
3412
Eğer evlenmeden önce hamile kalırsa,
11:07
the motheranne is blamedsuçladı for that, and she's punishedceza.
206
651877
2369
anne suçlanır ve cezalandırılırdı.
11:10
She's beatendövülmüş.
207
654246
1641
Anne dayak yerdi.
11:11
They said, "We wanted to put our girlskızlar in a safekasa placeyer."
208
655887
3735
"Biz kızlarımızı güvenli bir yere koymak istiyoruz." dediler.
11:15
As we movedtaşındı, and I wentgitti to talk to the fathersbabalar,
209
659622
2643
Sonrasında, babalarla konuşmaya gittim
11:18
the fathersbabalar, of coursekurs, you can imaginehayal etmek what they said:
210
662265
2373
Babalar, tabii ki, tahmin edebileceğiniz gibi,
11:20
"We want a schoolokul for boysçocuklar."
211
664638
2403
"Biz erkekler için bir okul istiyoruz." dediler.
11:22
And I said, "Well, there are a coupleçift of menerkekler from my villageköy
212
667041
3304
Ben de dedim ki: "Bu köyün erkeklerinden birkaçı
11:26
who have been out and they have gottenkazanılmış an educationEğitim.
213
670345
2672
yurt dışında bulundu ve orada eğitim aldı.
11:28
Why can't they buildinşa etmek a schoolokul for boysçocuklar,
214
673017
2072
Onlar erkekler için bir okul yaptırsınlar,
11:30
and I'll buildinşa etmek a schoolokul for girlskızlar?"
215
675089
2297
ben de kızlar için."
11:33
That madeyapılmış senseduyu. And they agreedkabul.
216
677386
3275
Söylediklerim mantıklıydı ve onlar da kabul ettiler.
11:36
And I told them, I wanted them to showgöstermek me a signişaret of commitmenttaahhüt.
217
680661
4659
Onlardan bana bir güvence vermelerini istedim.
11:41
And they did. They donatedbağışladı landarazi where we builtinşa edilmiş the girls'kızlar schoolokul.
218
685320
4792
Ve onlar da verdiler. Okulu yapacağımız toprağı hediye ettiler.
11:46
We have.
219
690112
1459
Okulu yaptık.
11:47
I want you to meetkarşılamak one of the girlskızlar in that schoolokul.
220
691571
3132
Bu okuldan bir kızla tanışmanızı istiyorum.
11:50
AngelineAngeline camegeldi to applyuygulamak for the schoolokul,
221
694703
2640
Angeline okula başvurmak için geldiğinde,
11:53
and she did not meetkarşılamak any criteriakriterleri that we had.
222
697343
3600
hiçbir kriterimizi karşılamıyordu.
11:56
She's an orphanyetim. Yes, we could have takenalınmış her for that.
223
700943
2743
Bir yetimdi. Evet, bu sebeple onu okula kabul edebilirdik.
11:59
But she was olderdaha eski. She was 12 yearsyıl oldeski,
224
703686
2744
Ama yaşı büyüktü. 12 yaşındaydı ve biz
12:02
and we were takingalma girlskızlar who were in fourthdördüncü gradesınıf.
225
706430
3112
dördüncü sınıf öğrencilerini kabul ediyorduk.
12:05
AngelineAngeline had been movinghareketli from one placeyer --
226
709542
1795
Yetim olduğu, annesi ve babası olmadığı için,
12:07
because she's an orphanyetim, she has no motheranne, she has no fatherbaba --
227
711337
2341
Angeline'ın kurulu bir düzeni yoktu,
12:09
movinghareketli from one grandmother'sbüyük annemin houseev to anotherbir diğeri one,
228
713678
2354
bir büyükannesinin evinden diğerine, bir teyzesinden
12:11
from auntiesAunTies to auntiesAunTies. She had no stabilityistikrar in her life.
229
716032
3634
diğerine, gönderiliyordu. Hayatında istikrar yoktu.
12:15
And I lookedbaktı at her, I rememberhatırlamak that day,
230
719666
2588
Angeline'e şöyle bir baktım, o günü net hatırlıyorum,
12:18
and I saw something beyondötesinde what I was seeinggörme in AngelineAngeline.
231
722254
4532
o gün Angeline'de, gördüğümün ötesinde bir şeyler olduğunu fark ettim.
12:22
And yes, she was olderdaha eski to be in fourthdördüncü gradesınıf.
232
726786
2896
Dördüncü sınıfa girmek için olması gerekenden büyüktü.
12:25
We gaveverdi her the opportunityfırsat to come to the classsınıf.
233
729682
2970
Sınıfa gelmesi için ona bir fırsat verdik.
12:28
FiveBeş monthsay latersonra, that is AngelineAngeline.
234
732652
3227
İşte bu Angeline'nın 5 ay sonraki hali.
12:31
A transformationdönüşüm had begunbaşladı in her life.
235
735879
2766
Hayatında bir dönüşüm başlamıştı.
12:34
AngelineAngeline wants to be a pilotpilot so she can flyuçmak around the worldDünya
236
738645
2742
Angeline pilot olmak istiyor, dünyanın her yerine uçup
12:37
and make a differencefark.
237
741387
1733
bir fark yaratmak için.
12:39
She was not the topüst studentÖğrenci when we tookaldı her.
238
743120
1800
Okula geldiğinde en iyi öğrenci değildi.
12:40
Now she's the besten iyi studentÖğrenci, not just in our schoolokul,
239
744920
2496
Ama şimdi, sadece bizim okulumuzda değil,
12:43
but in the entiretüm divisionbölünme that we are in.
240
747416
3149
bölgedeki 4. sınıflar arasındaki en iyi öğrenci o.
12:46
That's SharonSharon. That's fivebeş yearsyıl latersonra.
241
750565
4321
Bu Sharon. Bu da beş yıl sonraki hali.
12:50
That's EvelynEvelyn. FiveBeş monthsay latersonra, that is the differencefark that we are makingyapma.
242
754886
7169
Bu Evelyn. İşte bu da beş ay sonraki hali ve bu bizim yarattığımız fark.
12:57
As a newyeni dawnşafak is happeningolay in my schoolokul,
243
762055
3275
Her gün doğumunda, okulum
13:01
a newyeni beginningbaşlangıç is happeningolay.
244
765330
2259
yeni bir başlangıca gebe.
13:03
As we speakkonuşmak right now, 125 girlskızlar will never be mutilatedsakat.
245
767589
5344
Biz şu anda konuşurken, biliyorum ki 125 kız çocuğu asla sünnet olmayacak.
13:08
One hundredyüz twenty-fiveyirmi beş girlskızlar will not be marriedevli when they're 12 yearsyıl oldeski.
246
772933
4696
Bu 125 kız çocuğu, 12 yaşına geldiklerinde evlendirilmeyecekler.
13:13
One hundredyüz twenty-fiveyirmi beş girlskızlar are creatingoluşturma and achievingelde theironların dreamsrüyalar.
247
777629
5968
Bu 125 kız çocuğu, hayaller kuruyor ve onları gerçekleştiriyor.
13:19
This is the thing that we are doing,
248
783597
2273
İşte biz bunu yapıyoruz,
13:21
givingvererek them opportunitiesfırsatlar where they can riseyükselmek.
249
785870
3327
onlara serpilmeleri için fırsatlar veriyoruz.
13:25
As we speakkonuşmak right now, womenkadınlar are not beingolmak beatendövülmüş
250
789197
3655
Biz şu anda konuşurken, toplumda
13:28
because of the revolutionsdevrimler we'vebiz ettik startedbaşladı in our communitytoplum.
251
792852
3546
başlattığımız devrimler sayesinde, kadınlar artık dövülmüyor.
13:32
(ApplauseAlkış)
252
796398
7680
(Alkışlar)
13:39
I want to challengemeydan okuma you todaybugün.
253
804078
2835
Sizi, bu gayeye katılmaya davet etmek istiyorum.
13:42
You are listeningdinleme to me because you are here,
254
806913
2904
Burada iyimser bir şekilde
13:45
very optimisticiyimser.
255
809817
2444
beni dinliyorsunuz.
13:48
You are somebodybirisi who is so passionatetutkulu.
256
812261
3514
Çok tutkulu insanlarsınız.
13:51
You are somebodybirisi who wants to see a better worldDünya.
257
815775
3847
Daha iyi bir dünya görmek isteyenlerdensiniz.
13:55
You are somebodybirisi who wants to see that warsavaş endsuçları, no povertyyoksulluk.
258
819622
4506
Savaşın, yoksulluğun bittiğini görmek isteyenlerdensiniz.
14:00
You are somebodybirisi who wants to make a differencefark.
259
824128
2749
Fark yaratmak isteyen birisiniz.
14:02
You are somebodybirisi who wants to make our tomorrowyarın better.
260
826877
3566
Yarınımızı daha iyi yapmak isteyen birisiniz.
14:06
I want to challengemeydan okuma you todaybugün that to be the first,
261
830443
3778
Bugün sizi öncü olmaya davet ediyorum
14:10
because people will followtakip et you.
262
834221
2497
çünkü öyle yaparsanız insanlar sizi takip edecek.
14:12
Be the first. People will followtakip et you.
263
836718
2224
Öncü olun. İnsanlar sizi takip edecek.
14:14
Be boldcesur. StandStand up. Be fearlessKorkusuz. Be confidentkendine güvenen.
264
838942
5283
Cesur olun. Başkaldırın. Korkusuz olun. Kendinizden emin olun.
14:20
MoveHareket out, because as you changedeğişiklik your worldDünya,
265
844225
3280
Sınırlarınızı aşın, çünkü siz kendi dünyanızı değiştirdikçe,
14:23
as you changedeğişiklik your communitytoplum,
266
847505
2439
yaşadığınız toplumu değiştirdikçe,
14:25
as we believe that we are impactingetkileyen one girlkız, one familyaile,
267
849944
4800
birer birer kız çocuklarını, aileleri, köyleri,
14:30
one villageköy, one countryülke at a time.
268
854744
3320
ülkeleri etkileyeceğinize inandıkça,
14:33
We are makingyapma a differencefark, so if you changedeğişiklik your worldDünya,
269
858064
2865
fark yaratıyorsunuz. Eğer kendi dünyanızı değiştirirseniz,
14:36
you are going to changedeğişiklik your communitytoplum,
270
860929
2049
yaşadığınız toplumu değiştireceksiniz,
14:38
you are going to changedeğişiklik your countryülke,
271
862978
1792
yaşadığınız ülkeyi değiştireceksiniz.
14:40
and think about that. If you do that, and I do that,
272
864770
2967
Bunu bir düşünün. Bunu siz yaparsanız, ben yaparsam
14:43
aren'tdeğil we going to createyaratmak a better futuregelecek for our childrençocuklar,
273
867737
3600
çocuklarımıza daha iyi bir gelecek yaratmış olmayacak mıyız?
14:47
for your childrençocuklar, for our grandchildrentorunlar?
274
871337
2235
Sizin çocuklarınıza, hepimizin torunlarına?
14:49
And we will livecanlı in a very peacefulhuzurlu worldDünya. Thank you very much.
275
873572
4205
Ve çok huzurlu bir dünyada yaşıyor olacağız. Çok teşekkür ederim.
14:53
(ApplauseAlkış)
276
877777
17152
(Alkışlar)
Translated by GOKCEN CILINGIR
Reviewed by Gokcen Eraslan

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Kakenya Ntaiya - Educator and activist
Kakenya Ntaiya refused to accept the continued oppression of women in her Maasai village -- so she built a school that's shifting gender expectations in her community.

Why you should listen

Kakenya Ntaiya was set to follow the traditional path of girls born in the small village of Enoosaen, Kenya. Engaged at the age of 5, she was to participate in a female circumcision ceremony as a young teenager and then be married. But she had a different plan. First, she negotiated with her father and willingly agree to be circumcised -- only if he would allow her to finish high school. Later, when she was accepted to Randolph-Macon Women's College in Viriginia, she negotiated with her village elders to do what no girl had ever done before: leave her village to go to college in the United States.

She didn’t leave forever, though. Deeply proud of her heritage and of her community, Ntaiya returned to the village after school and worked with her elders to establish a school for girls there. The Kakenya Center for Excellence was established in 2009 with 32 students. A primary grade boarding school just for girls, the curriculum focuses on academics, leadership and female empowerment, along with cultural preservation and life skills. While families that can afford tuition do, Ntaiya also works with donors to provide scholarships for others.

In addition to her work with the school, Ntaiya is also a National Geographic emerging explorer. 

More profile about the speaker
Kakenya Ntaiya | Speaker | TED.com