Erin McKean: Go ahead, make up new words!
Erin McKean: Hãy cứ nghĩ ra nhiều từ mới!
As the co-founder of Reverb Technologies, the maker of the online dictionary Wordnik, Erin McKean is reshaping how we interact with language itself. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
into the dictionary.
vào từ điển.
that is your job.
quyết định từ nào;
cũng có quyền quyết định
decides together
thế nào là không.
who agree to understand each other.
những người đồng ý hiểu nhau.
to decide whether a word is good or bad,
một từ là tốt hay xấu,
có lý do rõ ràng.
"Because grammar!"
"Vì đó là ngữ pháp!”
đến ngữ pháp – đừng nói với ai nha!
too much -- don't tell anybody.
there are two kinds of grammar.
that lives inside your brain,
nằm trong đầu bạn,
speaker of a language
when you speak that language.
mà bạn áp dụng khi nói.
you learn a language as a child.
học ngôn ngữ lúc còn nhỏ.
how to make the plural of wug.
cách tạo số nhiều của con wug.
you just understand it.
bạn chỉ hiểu nó thôi.
by a professor at [Boston University]
một giáo sư (ở Đại học Boston)
nghĩ ra năm 1958.
for a long time.
lâu lắm rồi.
that exist in your brain,
tồn tại trong đầu bạn,
they're more like laws of nature.
mà giống quy luật tự nhiên hơn.
a law of nature, right?
luật tự nhiên phải không?
your mom doesn't say,
mẹ bạn không nói là:
it's going to be cold, take a hoodie,
nhớ mang áo trùm đầu,
quy luật trọng lực.”
about manners than they are about nature.
nghiêng về cách cư xử hơn là tự nhiên.
như cái nón.
sử dụng làm sao,
"Don't wear hats on your feet."
"Đừng có đội nón dưới chân.”
"Can you wear hats inside?
“Có thể đội nói trong nhà không?
you get to wear?"
of grammar,
as opposed to grammar.
gọi là cách sử dụng, trái với ngữ pháp.
rules-based grammar
ngữ pháp dựa theo luật lệ này
tạo ra từ vựng.
people are always telling you,
invent things, science and technology."
tạo nhiều thứ, khoa học và công nghệ.”
words, they're like,
whippersnappers. Give it a rest."
kẻ quấy rối. Để nó yên.”
We should have more of them.
Nên có nhiều từ ngữ hơn.
as many new words as possible.
càng nhiều từ càng tốt.
you can use to make new words in English.
để tạo từ mới trong tiếng Anh.
languages.
từ ngôn ngữ khác.
(Laughter)
(Tiếng cười)
là vay mượn,
so I'm just going to be honest
nên tôi chỉ thành thật
that we like, like delicious food.
chẳng hạn như đồ ăn ngon.
we took "caramel" from French.
"caramel" từ tiếng Pháp.
for cool things like "ninja," right?
như “ninja”
ninjas are hard to steal from.
rất khó để ăn cắp từ ninja.
can make words in English
trong tiếng Anh là
other English words together.
you can put any two of them together.
gắn hai cái lại với nhau.
"sandcastle" all are compounds.
“bookworm,” “sandcastle” là những từ ghép.
"duckface," just don't make duckface.
(chu miệng) chứ đừng làm mặt vịt.
trong tiếng Anh tương tự với ghép từ
in English is kind of like compounding,
when you squish the words together
để ghép từ vào với nhau
of "breakfast" and "lunch."
giữa ”breakfast” và “lunch.”
“motor” và “hotel.”
was a blend word?
“motel” là một từ pha?
there are parts missing.
còn có nhiều phần bị thiếu
of "education" and "entertainment."
“education” và “enterteinment".
blend of "electric" and "execute."
pha trộn giữa “electric” và “execute."
by changing how they operate.
bằng việc đổi vai trò của chúng.
as one part of speech,
đóng vai trò ngữ pháp này,
part of speech.
vai trò ngữ pháp khác.
hasn't always been a verb?
không nhất thiết phải luôn là động từ?
và rồi chúng ta động từ hóa nó.
and then we verbed it.
tiếng Anh cũng có thể được động từ hóa.
and make them into nouns.
thành danh từ.
and now it's a noun.
và giờ nó là danh từ.
“green" (làm xanh) nhiều thứ.
in English is back-formation.
trong tiếng Anh là tạo ngược.
kind of squish it down a little bit.
ép nó lại một chút.
"editor" before we had the word "edit."
“editor” trước khi có từ “edit.”
sound a little silly:
nghe hơi tức cười:
and burglers burgle.
butle, và rồi burglers sinh ra burgle.
trong tiếng Anh
and squish them together.
rồi ghép chúng lại với nhau.
Administration becomes NASA.
Space Administration trở thành NASA.
with anything, OMG!
với bất cứ thứ gì, OMG (Oh my God)!
the words are.
khi chúng nghe thật tức cười.
những từ tiếng Anh hay.
good word of English.
hay ai đó)" là một từ tiếng Anh hoàn hảo.
good word of English.
là từ tiếng Anh hoàn hảo.
normal, they can sound really silly.
chúng có thể nghe thật tức cười.
your meaning across.
điều mà bạn muốn nói.
của người khác.
you're saying
những gì bạn nói
your meaning across.
để diễn đạt ý trọn vẹn.
on this stage today have said,
help us explore, you can help us invent."
giúp chúng tôi sáng tạo.”
ngay tại đây.
từ điển trực tuyến, Wordnik của tôi.
in my online dictionary, Wordnik.
ABOUT THE SPEAKER
Erin McKean - Dictionary editorAs the co-founder of Reverb Technologies, the maker of the online dictionary Wordnik, Erin McKean is reshaping how we interact with language itself.
Why you should listen
Erin McKean's job as a lexicographer involves living in a constant state of research. She searches high and low -- from books to blogs, newspapers to cocktail parties -- for new words, new meanings for old words, or signs that old words have fallen out of use. In June of this year, she involved us all in the search by launching Wordnik, an online dictionary that houses all the traditionally accepted words and definitions, but also asks users to contribute new words and new uses for old words. Wordnik pulls real-time examples of word usage from Twitter, image representations from Flickr along with many more non-traditional, and highly useful, features.
Before Wordnik, McKean was one of the youngest editors of the New Oxford American Dictionary. She continues to serve as the editor of the language quarterly Verbatim ("language and linguistics for the layperson since 1974") and is the author of multiple books, including That's Amore and the entire Weird and Wonderful Words series. All that, and she maintains multiple blogs, too: McKean is the keen observationalist behind A Dress a Day and Dictionary Evangelist. Is there anything she can't do? Surprisingly, she is notoriously bad at Scrabble.
Erin McKean | Speaker | TED.com