Deeyah Khan: What we don't know about Europe's Muslim kids
Deeyah Khan: Những góc khuất về trẻ em Hồi giáo tại Châu Âu
Deeyah Khan is working to create intercultural dialogue and understanding by confronting the world's most complex and controversial topics. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
I knew I had superpowers.
Tôi biết mình có siêu năng lực
because I could understand
vì tôi thấu hiểu
of brown people,
của những con người da màu
a conservative Muslim guy.
my Afghan mother, my Pakistani father,
bố tôi, một người đàn ông Pakistan
but laid-back, fairly liberal.
thoải mái, khá tự do
of white people.
của người da trắng
Da trắng hay da màu, gì chăng nữa
understand each other,
was always really worried.
even with the best education,
ngay cả khi có được nền giáo dục tốt nhất
không được đối xử công bằng
according to him.
với sự phân biệt đối xử
to be accepted by white people
để được chấp nhận bởi cộng đồng da trắng
with me when I was seven years old.
or it's got to be music."
Con nên chọn thể thao, hoặc âm nhạc."
bless him -- so it was music.
vậy nên, chúng tôi đã chọn âm nhạc
he gathered all my toys, all my dolls,
bố đã lấy tất cả đồ chơi và búp bê của tôi
a crappy little Casio keyboard and --
một bàn phím Casio xấu xí
for hours and hours every single day.
for larger and larger audiences,
biểu diễn cho ngày càng nhiều người
almost a kind of poster child
tôi gần như trở thành một ví dụ hoàn hảo
nice things about brown people,
về cộng đồng da màu,
that my superpower was growing.
rằng siêu năng lực đang lớn lên trong mình
walking home from school,
từ trường về nhà
my favorite sweets called "salty feet."
" Chân Muối"
salty licorice bits in the shape of feet.
được làm giống hình bàn chân.
I realize how terrible that sounds,
tôi mới biết nghe nó kinh khủng thế nào.
I absolutely love them.
tôi vẫn thích chúng lắm
in the doorway blocking my way.
đứng chắn lối tôi vào.
and as I did that, he stopped me
ông ta chặn tôi lại
you little Paki bitch,
con bé Pakistan khốn nạn
to wipe the spit off my face,
hoping that any minute now,
hi vọng rằng phút nào đó
and make this guy stop.
và ngăn ông ta lại
and pretended not to see me.
vờ như không thấy tôi
because I was thinking, well,
tôi đã nghĩ :
Where are they? What's going on?
Họ ở đâu vậy? Chuyện gì thế này ?
coming and rescuing me?
I didn't buy the sweets.
tôi đã không mua kẹo
the more successful I became,
tôi ngày một thành công hơn,
attracting harassment from brown people.
felt that it was unacceptable
thật không thể chấp nhận
to be involved in music
tới âm nhạc
to become attacked at my own concerts.
tại các buổi hòa nhạc.
I was onstage, I lean into the audience
lúc nghiêng về phía khán giả
is a young brown face
là một khuôn mặt của một người da màu
of chemical is thrown in my eyes
được ném thẳng vào mắt mình
and my eyes were watering
chỉ biết mắt mình đầy nước
of Oslo, this time by brown men.
bởi những người đàn ông da màu
stopped me in the street one time,
đã chặn tôi lại trên phố
I hate you so much
rằng hãy coi chừng
and the job of whores,
và là nghề của đĩ điếm,
you are going to be raped
mày sẽ bị cưỡng dâm
another whore like you will not be born.
con điếm nào khác nữa"
to treat me like this -- how come?
lại đối xử với tôi như vậy- tại sao ?
the two worlds,
between my two worlds.
giữa hai thế giới đó
gây tổn thương
and the harassment was constant.
và sự quấy rối luôn rình rập
my mother sat me down and said,
Mẹ đã nói với tôi rằng:
we can no longer keep you safe,
I packed my suitcase and I left.
đóng gói hành lí và rời đi
was that nobody said anything.
là không ai nói gì
nobody said anything.
không ai nói gì cả
because she is one of us."
you know at the airport,
khi ở sân bay
you have these different suitcases
có rất nhiều va li
that one suitcase left at the end,
the one that nobody comes to claim.
không ai đến nhận nó
I'd never felt so lost.
I did eventually resume my music career.
Tôi đã bắt đầu lại sự nghiệp âm nhạc
the same old story.
saying that I was going to be killed
nói rằng tôi sẽ bị giết
were going to flow
many times before I died.
nhiều lần trước khi chết
to messages like this,
now they started threatening my family.
đe dọa gia đình tôi
I left music and I moved to the US.
từ bỏ âm nhạc, và đến Mĩ
to do with this anymore.
going to be killed for something
vì điều gì đó
it was my father's choice.
Đó là lựa chọn của bố tôi.
tôi quyết định những gì tôi muốn làm
however many years of my life
for various organizations
cho nhiều tổ chức
with young Muslims inside of Europe.
người Hồi giáo ở châu Âu
were suffering and struggling.
đang chịu đựng và tranh đấu
with their families and their communities
và cộng đồng
about their honor and their reputation
đến danh tiếng bản thân
and the lives of their own kids.
của con cái họ
so alone, maybe I wasn't so weird.
tôi không đơn độc, không lập dị
of my people out there.
don't understand
growing up in Europe
đang lớn lên ở châu Âu
with people that we choose.
heartlands of Europe.
ở châu Âu
in the world, we're not free.
chúng tôi nào có tự do
does not belong to us,
đâu có dành cho chúng tôi
and their community.
and they are suffering alone.
chịu đựng một mình.
to honor-based violence and abuse.
bạo lực và ngược đãi
years of working with these young people,
tôi nhận ra
being scared and hiding
để sợ hãi và lẩn trốn
going to have to do something.
that my silence, our silence,
sự im lặng của bản thân, của cộng đồng
my childhood superpower to some use
dùng siêu năng lực hồi nhỏ của mình
sides of these issues understand
về vấn đề này hiểu rõ
between your family and your country.
giữa gia đình và đất nước
and I started telling these stories.
và kể những câu chuyện
the deadly consequences of us
hậu quả chết người khi chúng ta
Kurdish girl in London.
whatever her parents wanted.
nghe lời bố mẹ
that her parents chose for her,
do bố mẹ mình chọn
and raped her constantly.
hắn ta đánh và hãm hiếp cô liên tục
to her family for help, they said,
and be a better wife."
làm một người vợ tốt hơn đi"
a divorced daughter on their hands
một đứa con gái li dị
bring dishonor on the family.
mang đến nỗi nhục cho gia đình
her ears would bleed,
đến nỗi chảy máu tai
and she found a young man that she chose
rồi tìm được một người đàn ông
and buried underneath the house.
được chôn dưới căn nhà
she had been beaten to death
đã bị đánh tới chết
on the orders of her father and uncle.
in England five times asking for help,
để yêu cầu giúp đỡ
going to be killed by her family.
bởi chính gia đình
so they didn't do anything.
nên họ đã không làm gì cả.
facing these problems
đối mặt với điều này
and within their families' communities,
that they grow up in.
nơi họ lớn lên
they look to the rest of us,
họ nhìn về phía chúng ta
several people said to me,
nhiều người nói với tôi rằng
this is just their culture,
đó là văn hóa của họ
do to their kids
being murdered is not my culture.
tàn sát không phải văn hóa của chúng tôi
from backgrounds like me,
cùng hoàn cảnh xuất thân giống tôi,
the same protections
và sự bảo vệ công bằng
I wanted to try and understand
tôi muốn hiểu
Muslim kids in Europe
những thiếu niên Hồi giáo ở châu Âu
to have to face my worst fear:
với nỗi sợ hãi lớn nhất :
for most of my life.
most of my life.
interviewing convicted terrorists,
phỏng vấn những tên khủng bố bị kết án
what was very obvious already,
những gì đã khá rõ ràng
Europe's colonial baggage,
ảnh hưởng niềm tin về thực dân châu Âu
failures of recent years,
trong chính sách ngoại giao phương Tây
in finding out was what are the human,
là con người
are susceptible to groups like this.
lại tham gia vào những nhóm khủng bố
was that I found wounded human beings.
tôi thấy những con người bị tổn thương
that I was looking for,
mà tôi đang tìm kiếm
it would have been very satisfying --
were torn apart
and the countries that they were born in.
is that extremist groups, terrorist groups
các nhóm khủng bố cực đoan
of these feelings of our young people
cảm xúc của những thanh thiếu niên này
channeling that toward violence.
your family and your country
gia đình và đất nước
is more important than you
danh dự của họ quan trọng hơn cậu
will always be white and never you."
là người da trắng, không có chỗ cho cậu đâu
the things that they crave:
những gì họ khao khát
a sense of belonging and purpose,
cảm giác được thuộc về và mục đích,
cảm thấy mạnh mẽ
are finally seen and heard.
giờ đây đã được nhìn nhận và lắng nghe
for our young people.
for our young people and not us?
như vậy mà chúng ta lại không ?
is that we have to understand
chúng ta phải hiểu
are attracted to this.
lại bị lôi kéo
of some of the guys in the film.
của một vài nhân vật trong phim
is that so many of them --
là nhiều người trong số họ--
have absent or abusive fathers.
and compassionate father figures
và trắc ẩn
brutalized by racist violence,
trở nên hung ác vì bạo lực phân biệt sắc tộc
to stop feeling like victims
để không còn là nạn nhân
to my horror, that I recognized.
quá đỗi kinh sợ, tôi nhận ra
as a 17-year-old as I fled from Norway.
khi rời Nauy
and torn between cultures.
bị giằng co giữa hai nền văn hóa
I did not choose destruction,
Tôi đã không chọn sự phá hoại
instead of a gun.
is because of my superpower.
vì siêu năng lực của mình
is the answer, instead of violence.
không phải bạo lực
kẻ côn đồ và nạn nhân
come to terms with the fact
didn't have to be on a collision course
phải hòa nhập
where I found my own voice.
like I had to pick a side,
rằng mình phải chọn một phía
nhận thức được.
of our young people today
trong xã hội ngày nay
những vết thương há miệng
of radical Islam
quan điểm về Hồi giáo cực đoan
that festers in these open wounds.
initiated into the village,
just to feel its warmth."
chỉ để cảm nhận hơi ấm"
và cộng đồng Hồi giáo,
to meet your expectations?
đạt đến sự kì vọng của mình?
chọn con cái thay vì danh dự cá nhân
why they're so angry and alienated
tại sao con cái lại giận dữ và xa lánh
before their happiness?
hơn hạnh phúc của con?
their experiences,
những trải nghiệm
to seek it somewhere else?
tempted by extremism,
bởi những phần tử cực đoan
that your rage is fueled by pain?
to resist those cynical old men
để kháng cự lại những người đàn ông đó,
for their own profits?
cho lợi ích riêng
a happy, full and free life?
đủ đầy, tự do
mà không phải ai khác
just another dead Muslim kid?
listening to our young people?
khi nào chúng ta mới lắng nghe các em ?
into something more constructive?
thành điều gì đó tốt hơn không ?
what happens to them.
việc xảy ra với chúng
to make them feel differently?
thay đổi suy nghĩ của các em ?
to see them and notice them
or the perpetrators of violence?
hoặc kẻ gây ra bạo lực?
and consider them to be our own?
như chính bản thân mình ?
of violence look like ourselves?
khi nạn nhân của bạo lực trông giống chúng ta?
and heal the divisions between us?
lòng căm thù và hàn gắn sự chia cắt?
to give up on each other or on our kids,
chúng ta không thể từ bỏ nhau hoặc con cái
will not work against extremists.
sẽ không chống lại những kẻ cực đoan nữa
to huddle in our houses in fear,
thu mình trong nỗi sợ hãi
more wounds in our societies
gây thêm nhiều vết thương trong xã hội
to spread their infection more widely.
sent this photo of her daughter.
và một cô bé Ả- rập
for extremists.
with their superpowers
that we need to build together,
cùng nhau xây dựng
ABOUT THE SPEAKER
Deeyah Khan - FilmmakerDeeyah Khan is working to create intercultural dialogue and understanding by confronting the world's most complex and controversial topics.
Why you should listen
Deeyah Khan is an Emmy and Peabody award-winning documentary film director and founder of Fuuse, a media and arts company that puts women, people from minorities and third-culture kids at the heart of telling their own stories. In 2016, Khan became the first UNESCO Goodwill Ambassador for artistic freedom and creativity. She has received many honors for her work supporting freedom of expression, human rights and peace, including the Ossietzky Prize, the University of Oslo's Human Rights Award and the Peer Gynt Prize from the Parliament of Norway.
Born in Norway to immigrant parents of Pashtun and Punjabi ancestry, Khan's experience of living between different cultures, both the beauty and the challenges, shapes her artistic vision. Her 2012 multi-award winning documentary, Banaz: A Love Story, chronicles the life and death of Banaz Mahmod, a young British Kurdish woman murdered by her family in a so-called honor killing. Khan's second film, the Grierson and Bafta award-nominated Jihad, involved two years of interviews and filming with Islamic extremists, convicted terrorists and former jihadis. One of Fuuse's recent initiatives, born of Deeyah’s own experiences, is sister-hood, a digital magazine and series of live events spotlighting the voices of women of Muslim heritage. Khan has also produced a number of critically acclaimed albums, including Listen to the Banned, a compilation that brought together musicians from around the world who have been subject to persecution, 'censorship and imprisonment.
The focus of Khan's work and access to voices that are often overlooked and misunderstood has led to increasing demand as a speaker at international human rights events and platforms including the United Nations. She was described by The Times of London thus: "To say Deeyah Khan is an inspiration is an understatement. She is one of the bravest, most indomitable women … facing down bullies and extremists with intelligence and unflinching spirit."
(Photo: Geir Dokken)
Deeyah Khan | Speaker | TED.com