TEDSummit 2019
Hajer Sharief: How to use family dinner to teach politics
Хаџер Шариф: Како семејната вечера да се искористи за учење политика
Filmed:
Readability: 4.3
1,954,697 views
„Секој треба да учествува во донесување одлуки и во политика, а тоа започнува дома“, вели активистката Хаџер Шариф. Таа претставува едноставна, но сепак преобразувачка идеја: родителите можат да им пренесат знаење за политика на децата со тоа што ќе им дозволат да учествуваат во управувањето со домаќинството, преку спонтани фамилијарни состаноци каде секој може да го искаже своето мислење, да преговара и прави компромис. „Мора да ги научиме луѓето дека политичките, националните и глобалните работи се исто толку релевантни колку личните и семејните работи,“ вели таа. „Дали можете да си дозволите да не бидете заинтересиран или да не учествувате во политика?“
Hajer Sharief - Activist
As an activist promoting human rights in Libya and beyond, Hajer Sharief works against society's flow -- and across generations -- to find solutions. Full bio
As an activist promoting human rights in Libya and beyond, Hajer Sharief works against society's flow -- and across generations -- to find solutions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Twenty years ago,
0
1643
1366
Пред дваесет години,
00:15
my family introduced a system
called "Friday Democracy Meetings."
called "Friday Democracy Meetings."
1
3033
5848
моето семејство воведе систем наречен
„Петочки демократски состаноци“
„Петочки демократски состаноци“
00:21
Every Friday at 7pm, my family
came together for an official meeting
came together for an official meeting
2
9812
5294
Секој петок во 19:00, моето семејство
се собираше за официјален состанок
се собираше за официјален состанок
00:27
to discuss the current family affairs.
3
15130
2960
да разговара за конкретни
фамилијарни работи.
фамилијарни работи.
00:31
These meetings were facilitated
by one of my parents,
by one of my parents,
4
19740
3294
Овие состаноци беа предводени
од едниот родител,
од едниот родител,
00:35
and we even had a notetaker.
5
23058
2469
и дури имавме и записничар.
00:37
These meetings had two rules.
6
25551
2115
Овие состаноци имаа две правила.
00:39
First, you are allowed
to speak open and freely.
to speak open and freely.
7
27690
3217
Прво, дозволено е да зборуваш
отворено и слободно.
отворено и слободно.
00:42
Us kids were allowed
to criticize our parents
to criticize our parents
8
30931
2673
Ние децата, смеевме
да ги критикуваме родителите
да ги критикуваме родителите
00:45
without that being considered
disrespectful or rude.
disrespectful or rude.
9
33628
3316
без тоа да се смета за непочитување
или непристојност.
или непристојност.
00:48
Second rule was the Chatham House rule,
10
36968
2786
Второто правило беше правилото на
куќата Чатам,
куќата Чатам,
00:51
meaning whatever is said in the meeting
stays in the meeting.
stays in the meeting.
11
39778
3950
што значеше дека она што се кажува
на состанокот,останува на состанокот.
на состанокот,останува на состанокот.
00:55
(Laughter)
12
43752
1001
(смеа)
00:56
The topics which were discussed
in these meetings
in these meetings
13
44777
2364
Темите на разговор
00:59
varied from one week to another.
14
47165
2411
варираа од недела до недела.
01:01
One week, we'd talk about
what food we wanted to eat,
what food we wanted to eat,
15
49600
3466
Една недела, зборуваме за тоа што
сакаме да јадеме,
сакаме да јадеме,
01:05
what time us kids should go to bed
16
53090
2701
кога треба ние децата да си легнеме
01:07
and how to improve things as a family,
17
55815
2587
и како да ги подобриме
работите во семејството,
работите во семејството,
01:10
while another meeting discussed
pretty much events that happened at school
pretty much events that happened at school
18
58426
4833
додека друг пат зборувавме за тоа
што се случило на училиште
што се случило на училиште
01:15
and how to solve
disputes between siblings,
disputes between siblings,
19
63283
3144
и како да ги решиме несогласувањата
меѓу браќата и сестрите,
меѓу браќата и сестрите,
01:18
by which I mean real fights.
20
66451
1879
при што мислам на вистински тепачки.
01:21
At the end of each meeting,
we'd reach decisions and agreements
we'd reach decisions and agreements
21
69232
3810
На крај од секој состанок,
донесувавме одлуки и договори
донесувавме одлуки и договори
01:25
that would last at least
until the next meeting.
until the next meeting.
22
73066
3764
што би траеле барем до следниот состанок.
01:28
So you could say
I was raised as a politician.
I was raised as a politician.
23
76854
4491
Па може да се каже дека
израснав како политичар.
израснав како политичар.
01:35
By the age of six or seven,
I mastered politics.
I mastered politics.
24
83105
3715
На шест или седумгодишна возраст,
ја усовршив политиката.
ја усовршив политиката.
01:38
I was negotiating, compromising,
25
86844
2843
Преговарав, правев компромиси,
01:41
building alliances
with other political actors.
with other political actors.
26
89711
2808
создадав алијанси со други
политички актери.
политички актери.
01:44
(Laughter)
27
92543
2331
(смеа)
01:46
And I even once tried to jeopardize
the political process.
the political process.
28
94898
4090
Дури еднаш пробав да го нарушам
политичкиот процес.
политичкиот процес.
01:51
(Laughter)
29
99012
1000
(смеа)
01:53
These meetings sound very peaceful,
civil and democratic, right?
civil and democratic, right?
30
101077
4643
Овие состаноци звучат како мирни,
цивилни и демократски, така?
цивилни и демократски, така?
01:58
But that was not always the case.
31
106421
2001
Но, тоа не беше секогаш така.
02:00
Because of this open, free space
to talk, discuss and criticize,
to talk, discuss and criticize,
32
108446
4785
Поради овој отворен, слободен простор
за разговор, дискусија и критика,
за разговор, дискусија и критика,
02:05
things sometimes got really heated.
33
113255
2610
работите понекогаш се влошуваа.
02:08
One meeting went really bad for me.
34
116529
2683
Еден состанок заврши многу лошо за мене.
02:11
I was about 10 years old at that time,
35
119236
2067
Имав околу 10 години тогаш,
02:13
and I'd done something
really horrible at school,
really horrible at school,
36
121327
2295
и имав направено нешто
многу грозно на училиште.
многу грозно на училиште.
02:15
which I'm not going to share today --
37
123646
1811
нешто што нема да го споделам денес -
02:17
(Laughter)
38
125481
1018
(смеа)
02:18
but my brother decided
to bring it up in the meeting.
to bring it up in the meeting.
39
126523
4223
но мојот брат одлучи да го спомне
на состанокот.
на состанокот.
02:22
I could not defend myself,
40
130770
1779
Не можев да се бранам,
02:24
so I decided to withdraw from the meeting
and boycott the whole system.
and boycott the whole system.
41
132573
4076
па одлучив да се повлечам од состанокот
и да го бојкотирам целиот систем.
и да го бојкотирам целиот систем.
02:29
I literally wrote an official letter
and handed it to my dad,
and handed it to my dad,
42
137287
3151
Буквално напишав официјално писмо и
го предадов на татко ми,
го предадов на татко ми,
02:32
announcing that I am boycotting.
43
140462
1817
најавувајќи дека бојкотирам.
02:34
(Laughter)
44
142303
2158
(смеа)
02:36
I thought that if I stopped
attending these meetings anymore,
attending these meetings anymore,
45
144485
3540
Помислив дека ако престанам
да учествувам на состаноците,
да учествувам на состаноците,
02:40
the system would collapse,
46
148049
1952
системот ќе се распадне,
02:42
(Laughter)
47
150025
1531
(смеа)
02:43
but my family continued with the meetings,
48
151580
2859
но семејството продолжи со состаноците,
02:46
and they often
made decisions that I disliked.
made decisions that I disliked.
49
154463
3690
и понекогаш носеа одлуки
што не ми се допаѓаа.
што не ми се допаѓаа.
02:50
But I could not challenge these decisions,
50
158177
2192
Но, не можев да се спротивставам,
02:52
because I was not attending the meetings,
51
160393
1953
затоа што не учествував на состаноците,
02:54
and thus had no right to go against it.
52
162370
2350
така што не можев да одам против тоа.
02:57
Ironically, when I turned
about 13 years old,
about 13 years old,
53
165517
4204
Иронично, кога наполнив околу 13 години,
03:01
I ended up attending
one of these meetings again,
one of these meetings again,
54
169745
2900
повторно отидов на еден од овие состаноци,
03:04
after I boycotted them for a long time.
55
172669
3097
откако ги бојкотирав долго време.
03:07
Because there was an issue
that was affecting me only,
that was affecting me only,
56
175790
4557
Затоа што имаше проблем кој влијаеше
врз мене,
врз мене,
03:12
and no other family member
was bringing it up.
was bringing it up.
57
180371
3315
а никој друг од семејството
не го спомнуваше.
не го спомнуваше.
03:16
The problem was that after each dinner,
58
184760
4152
Проблемот беше што по секоја вечера,
03:20
I was always the only one
who was asked to wash the dishes,
who was asked to wash the dishes,
59
188936
4032
јас бев таа на која мораше
да ги измие садовите,
да ги измие садовите,
03:24
while my brothers didn't have to do
anything about it.
anything about it.
60
192992
3193
а моите браќа не правеа ништо.
03:28
I felt this was unjust,
unfair and discriminatory,
unfair and discriminatory,
61
196971
4568
Почувствував дека ова е неправедно,
нефер и дискриминаторско,
нефер и дискриминаторско,
03:33
so I wanted to discuss it in the meeting.
62
201563
2776
па сакав да го дискутирам на состанокот.
03:36
As you know, the idea that it's a woman
or a girl's role to do household work
or a girl's role to do household work
63
204363
5627
Како што знаете, идејата дека жена
или девојка има задача да средува низ дома
или девојка има задача да средува низ дома
03:42
is a rule that has been carried out
by many societies for so long,
by many societies for so long,
64
210014
4222
е правило кое владее
во многу општества долго време.
во многу општества долго време.
03:46
so in order for a 13-year-old me
to challenge it, I needed a platform.
to challenge it, I needed a platform.
65
214260
4166
Но за да се спротивставам на
13 год. возраст ми требаше платформа.
13 год. возраст ми требаше платформа.
03:51
In the meeting, my brothers argued
66
219295
2243
На состанокот, моите браќа се побунија
03:53
that none of the other boys we knew
were washing the dishes,
were washing the dishes,
67
221562
3535
дека никој од момчињата
кои ги познавале не миеле садови,
кои ги познавале не миеле садови,
03:57
so why should our family be any different?
68
225121
2697
па зошто нашето семејство да е поразлично?
03:59
But my parents agreed with me and decided
that my brothers should assist me.
that my brothers should assist me.
69
227842
4936
Но, моите родители се согласија со мене
и одлучија браќата да ми помагаат.
и одлучија браќата да ми помагаат.
04:04
However, they could not force them,
so the problem continued.
so the problem continued.
70
232802
3733
Но, не можеа да ги присилат
па проблемот продолжи.
па проблемот продолжи.
04:08
Seeing no solution to my problem,
I decided to attend another meeting
I decided to attend another meeting
71
236559
4965
Не гледајќи решение,
одлучив да учествувам на друг состанок
одлучив да учествувам на друг состанок
04:13
and propose a new system
that would be fair to everyone.
that would be fair to everyone.
72
241548
4417
и да предложам нов систем
кој ќе е фер за сите.
кој ќе е фер за сите.
04:17
So I suggested instead of one person
73
245989
2775
Предложив наместо една личност
04:20
washing all the dishes
used by all the family members,
used by all the family members,
74
248788
3819
да мие садови користени
од целото семејство,
од целото семејство,
04:24
each family member
should wash their own dishes.
should wash their own dishes.
75
252631
3986
секој член од семејството
да ги мие своите садови.
да ги мие своите садови.
04:28
And as a gesture of good faith,
76
256641
2032
И како гест на добра волја,
04:30
I said I'd wash the pots as well.
77
258697
2221
реков дека ќе ги мијам и лонците.
04:33
This way, my brothers
could no longer argue
could no longer argue
78
261808
2802
Па така, моите браќа
не можеа да речат
не можеа да речат
04:36
that it wasn't within their responsibility
79
264634
2046
дека тоа не е нивна одговорност
04:38
as boys or men to wash the dishes
and clean after the family,
and clean after the family,
80
266704
3954
како момчиња или мажи да мијат садови
и чистат низ дома,
и чистат низ дома,
04:42
because the system I proposed
was about every member of the family
was about every member of the family
81
270682
5187
затоа што системот што го предложив
значеше секој член од семејството
значеше секој член од семејството
04:47
cleaning after themselves
and taking care of themselves.
and taking care of themselves.
82
275893
3620
да чисти по себе и да се грижи за себе.
04:51
Everyone agreed to my proposal,
83
279537
2088
Сите се согласија на со мојот предлог.
04:53
and for years, that was
our washing-the-dishes system.
our washing-the-dishes system.
84
281649
4514
и со години, тоа беше нашиот
систем на миење садови.
систем на миење садови.
05:00
What I just shared with you
is a family story,
is a family story,
85
288152
3675
Ова што го споделив со вас е
семејна приказна,
семејна приказна,
05:03
but it's pure politics.
86
291851
1824
но е чиста политика.
05:06
Every part of politics
includes decision-making,
includes decision-making,
87
294500
3834
Секој дел од политиката вклучува
донесување одлуки,
донесување одлуки,
05:10
and ideally, the process
of decision-making
of decision-making
88
298358
2676
а идеално, овој процес
05:13
should include people
from different backgrounds,
from different backgrounds,
89
301058
2926
треба да вклучува луѓе
од различни позадини,
од различни позадини,
05:16
interests, opinions, gender,
90
304008
3143
интереси, ставови, родови,
05:19
beliefs, race, ethnicity, age, and so on.
91
307175
3794
уверувања, раси, етнички припадности,
возрасти и така натаму.
возрасти и така натаму.
05:22
And they should all have
an equal opportunity to contribute
an equal opportunity to contribute
92
310993
3357
И сите треба да имаат еднаква
шанса да придонесат
шанса да придонесат
05:26
to the decision-making process
and influence the decisions
and influence the decisions
93
314374
3809
за процесот на донесување одлуки и
да влијаат врз одлуките
да влијаат врз одлуките
05:30
that will affect their lives
directly or indirectly.
directly or indirectly.
94
318207
3571
што влијаат врз нивните животи
директно или индиректно.
директно или индиректно.
05:34
As such, I find it difficult to understand
when I hear young people saying,
when I hear young people saying,
95
322742
6102
Затоа, мене ми е тешко да разберам
кога ќе слушнам млади луѓе како велат
кога ќе слушнам млади луѓе како велат
05:40
"I'm too young to engage in politics
or to even hold a political opinion."
or to even hold a political opinion."
96
328868
4318
„Многу сум млад да се вклучам во политика
или пак, да имам политичко мислење.“
или пак, да имам политичко мислење.“
05:45
Similarly, when I hear some women saying,
97
333569
2401
Слично, кога ќе слушнам жени како велат,
05:47
"Politics is a dirty world
I don't want to engage with,"
I don't want to engage with,"
98
335994
4023
„Политиката е валкан свет
во кој не сакам да се мешам,“
во кој не сакам да се мешам,“
05:52
I'm worried that the idea of politics
and political engagement
and political engagement
99
340041
4354
Се загрижувам дека идејата за политика
и политичка вклученост
и политичка вклученост
05:56
has become so polarized
in many parts of the world
in many parts of the world
100
344419
3963
стана толку поларизирана
во многу делови од светот
во многу делови од светот
06:00
that ordinary people feel, in order
for them to participate in politics,
for them to participate in politics,
101
348406
4315
што обични луѓе веруваат, за да
се вклучат во политика,
се вклучат во политика,
06:04
they need to be outspoken activists,
102
352745
2928
мора да бидат врвни активисти,
06:07
and that is not true.
103
355697
1460
но тоа не е вистина.
06:09
I want to ask these young people,
women and ordinary people in general:
women and ordinary people in general:
104
357835
5683
Сакам да ги прашам овие млади луѓе,
жени и обични луѓе:
жени и обични луѓе:
06:15
Can you really afford not to be interested
or not to participate in politics?
or not to participate in politics?
105
363542
6246
Дали можете да си дозволите да не бидете
заинтересирани или вклучени во политика?
заинтересирани или вклучени во политика?
06:22
Politics is not only activism.
106
370172
2067
Политиката не е само активизам.
06:24
It's awareness,
107
372263
1151
Таа е свесност,
06:25
it's keeping ourselves informed,
it's caring for the facts.
it's caring for the facts.
108
373438
2784
таа е одржување на информираноста,
таа е грижа за фактите.
таа е грижа за фактите.
06:28
When it's possible, it's casting a vote.
109
376246
2128
А кога е можно, таа е гласање.
06:30
Politics is the tool
through which we structure ourselves
through which we structure ourselves
110
378914
2794
Политика е алатка
преку која се обликуваме
преку која се обликуваме
06:33
as groups and societies.
111
381732
1769
како групи и општества.
06:36
Politics governs every aspect of life,
112
384039
2715
Таа владее со секој аспект од животот,
06:38
and by not participating in it,
113
386778
2222
а со тоа што не учествувате,
06:41
you're literally allowing other people
to decide on what you can eat, where,
to decide on what you can eat, where,
114
389024
5247
буквално дозволувате друг да одлучува
за тоа што смеете да јадете, носите
за тоа што смеете да јадете, носите
06:46
if you can have access to health care,
115
394295
2214
дали смеете да имате пристап до
медицинска нега
медицинска нега
06:48
free education,
116
396533
1447
бесплатно образование,
06:50
how much tax you pay,
117
398004
1850
колку данок плаќате,
06:51
when you can retire,
118
399878
1539
кога смеете да се пензионирате,
06:53
what is your pension.
119
401441
1734
колку е вашата пензија.
06:55
Other people are also deciding
on whether your race and ethnicity
on whether your race and ethnicity
120
403199
3878
Други луѓе одлучуваат и дали
вашата раса или етничка припадност
вашата раса или етничка припадност
06:59
is enough to consider you a criminal,
121
407101
2357
е доволна да сте криминалец,
07:01
or if your religion and nationality
is enough to put you on a terrorist list.
is enough to put you on a terrorist list.
122
409482
4351
или дали религијата и националноста е
доволна да сте на листата на терористи.
доволна да сте на листата на терористи.
07:06
And if you still think you are a strong,
independent human being
independent human being
123
414293
3888
И ако сѐ уште мислите дека сте цврст,
независен човек
независен човек
07:10
unaffected by politics,
124
418205
2594
на кого не влијае политиката,
07:12
then think twice.
125
420823
1493
тогаш размислете два пати.
07:15
I am speaking to you
as a young woman from Libya,
as a young woman from Libya,
126
423607
3381
Ви зборувам вам,
како млада жена од Либија,
како млада жена од Либија,
07:19
a country that is
in the middle of a civil war.
in the middle of a civil war.
127
427012
2764
држава која е насред
граѓанска војна.
граѓанска војна.
07:22
After more than 40 years
of authoritarian rule,
of authoritarian rule,
128
430083
3215
По повеќе од 40 години
со авторитарна влада,
со авторитарна влада,
07:25
it's not a place
where political engagement
where political engagement
129
433322
2247
не е место каде
политичка ангажираност
политичка ангажираност
07:27
by women and young people
is possible, nor encouraged.
is possible, nor encouraged.
130
435593
2927
на жени и млади луѓе
е ниту можна, ниту поттикната.
е ниту можна, ниту поттикната.
07:31
Almost all political dialogues
that took place in the past few years,
that took place in the past few years,
131
439020
4080
Скоро сите политички дијалози
во последните неколку години,
во последните неколку години,
07:35
even those gathered by foreign powers,
132
443124
2366
дури и тие од странските сили
07:37
has been with only
middle-aged men in the room.
middle-aged men in the room.
133
445514
2832
биле само средовечни мажи
во просторијата.
во просторијата.
07:41
But in places with a broken
political system like Libya,
political system like Libya,
134
449235
3945
Но, во места со нарушен
политички систем како Либија,
политички систем како Либија,
07:45
or in seemingly functioning places,
including international organizations,
including international organizations,
135
453204
4832
или во навидум функционални места,
вклучувајќи интернационални организации,
вклучувајќи интернационални организации,
07:50
the systems we have nowadays
for political decision-making
for political decision-making
136
458060
4256
системите што ги имаме
за политички донесувања на одлуки
за политички донесувања на одлуки
07:54
are not from the people for the people,
137
462340
2945
не се од луѓето за луѓето,
07:57
but they have been established
by the few for the few.
by the few for the few.
138
465309
4084
туку се создадени
од неколкумина за неколкумина.
од неколкумина за неколкумина.
08:01
And these few have been historically
almost exclusively men,
almost exclusively men,
139
469417
6237
Историски гледано, скоро сите биле мажи,
08:07
and they've produced laws, policies,
140
475678
3175
и создавале закони, политики
08:10
mechanisms for political participation
that are based on the opinions,
that are based on the opinions,
141
478877
4758
механизми за политичка вклученост
основани на нивни ставови
основани на нивни ставови
08:15
beliefs, worldviews, dreams,
142
483659
2844
верувања, светогледи, сонови
08:18
aspirations of this one group of people,
143
486527
2696
аспирации на таа група на луѓе,
08:21
while everyone else was kept out.
144
489247
2905
додека сите останати беа настрана.
08:24
After all, we've all heard
some version of this sentence:
some version of this sentence:
145
492585
4075
Покрај сѐ, сите сме слушнале
некоја верзија на реченицава:
некоја верзија на реченицава:
08:28
"What does a woman,
let alone a young person, who is brown,
let alone a young person, who is brown,
146
496684
4123
„Што разбира жена,а уште помалку
млада личност со темна кожа,
млада личност со темна кожа,
08:32
understand about politics?"
147
500831
1772
за политика?“
08:35
When you're young --
148
503437
1263
Кога си млад -
08:36
and in many parts of the world, a woman --
149
504724
2001
и во многу делови од светот, жена -
08:38
you often hear experienced politicians
say, "But you lack political experience."
say, "But you lack political experience."
150
506749
5740
често слушаш искусни политичари како велат
„Ти недостасува политичко искуство.“
„Ти недостасува политичко искуство.“
08:44
And when I hear that,
151
512513
1421
И кога ќе го слушнам тоа,
08:45
I wonder what sort of experience
are they referring to?
are they referring to?
152
513958
3325
се прашувам какво искуство подразбираат?
08:49
The experience of corrupted
political systems?
political systems?
153
517307
3465
Искуството на корумпирани
политички системи?
политички системи?
08:53
Or of waging wars?
154
521266
1938
Или водење војни?
08:55
Or are they referring to the experience
155
523228
2183
Или мислат на искуството
08:57
of putting the interests
of economic profits
of economic profits
156
525435
2184
на ставање на интересите
за економски профит
за економски профит
08:59
before those of the environment?
157
527643
1878
пред интересите на животната средина?
09:01
Because if this is political experience,
158
529545
2229
Затоа што ако ова е политичко искуство,
09:03
then yes --
159
531798
1151
тогаш да -
09:04
(Applause)
160
532973
7000
(аплауз)
09:14
we, as women and young people,
have no political experience at all.
have no political experience at all.
161
542828
4825
ние, како жени и млади луѓе
немаме никакво политичко искуство.
немаме никакво политичко искуство.
09:21
Now, politicians might not be
the only ones to blame,
the only ones to blame,
162
549240
5905
Сега, можеби вината не е во политичарите,
09:27
because ordinary people,
and many young people as well,
and many young people as well,
163
555169
5688
затоа што обичните луѓе
и многу млади луѓе истотака,
и многу млади луѓе истотака,
09:32
don't care about politics.
164
560881
2169
не се грижат за политика.
09:35
And even those who care
don't know how to participate.
don't know how to participate.
165
563074
4715
И дури и тие што се грижат
не знаат како да учествуваат.
не знаат како да учествуваат.
09:39
This must change, and here is my proposal.
166
567813
3327
Ова мора да се смени, еве што предлагам.
09:43
We need to teach people at an early age
167
571164
3081
Ги учиме луѓето од најмала возраст
09:46
about decision-making
and how to be part of it.
and how to be part of it.
168
574269
3545
како да донесуваат одлуки
и како да бидат дел од тоа.
и како да бидат дел од тоа.
09:49
Every family is its own
mini political system
mini political system
169
577838
3578
Секое семејство е свој
мини политички систем
мини политички систем
09:53
that is usually not democratic,
170
581440
2507
вообичаено не демократски,
09:55
because parents make decisions
that affect all members of the family,
that affect all members of the family,
171
583971
4183
бидејќи родителите носат одлуки кои
влијаат врз сите членови на семејството
влијаат врз сите членови на семејството
10:00
while the kids have very little to say.
172
588178
2580
а децата имаат многу малку за кажување.
10:02
Similarly, politicians make decisions
that affect the whole nation,
that affect the whole nation,
173
590782
4150
Слично, политичарите носат одлуки
што влијаат врз целиот народ,
што влијаат врз целиот народ,
10:06
while the people have
very little say in them.
very little say in them.
174
594956
2745
додека луѓето имаат
мал удел во нив.
мал удел во нив.
10:10
We need to change this,
175
598566
1975
Мора да го смениме ова,
10:12
and in order to achieve
this change systematically,
this change systematically,
176
600565
3288
и за да се достигне оваа промена
систематски,
систематски,
10:15
we need to teach people
177
603877
2009
мора да ги научиме луѓето
10:17
that political, national
and global affairs
and global affairs
178
605910
3418
дека политички, национални
и глобални случувања
и глобални случувања
10:21
are as relevant to them
as personal and family affairs.
as personal and family affairs.
179
609352
5308
се релевантни за нив како и
личните и семејни збиднувања.
личните и семејни збиднувања.
10:26
So if we want to achieve this,
my proposal and advice is,
my proposal and advice is,
180
614684
4890
Ако сакаме да го постигнеме ова
мојот предлог и совет е,
мојот предлог и совет е,
10:31
try out the Family Democracy
Meeting system.
Meeting system.
181
619598
3604
да го испробаме системот на
семејни демократски состаноци.
семејни демократски состаноци.
10:35
Because that will enable your kids
to exercise their agency
to exercise their agency
182
623226
3595
Затоа што ова ќе им овозможи на децата
да ги вежбаат своите способности
да ги вежбаат своите способности
10:38
and decision-making from a very early age.
183
626845
2760
и донесување одлуки од најмала возраст.
10:42
Politics is about having conversations,
184
630494
2867
Политика е разговарање,
10:45
including difficult conversations,
185
633385
2139
вклучувајќи тешки разговори
10:47
that lead to decisions.
186
635548
2137
што водат кон дискусии.
10:49
And in order to have a conversation,
you need to participate,
you need to participate,
187
637709
3839
За да се има разговор,
потребно е учество,
потребно е учество,
10:53
not sign off like I did when I was a kid
188
641572
2073
а не повлекување како јас што направив,
10:55
and then learn the lesson the hard way
and have to go back again.
and have to go back again.
189
643669
3841
научија лекцијата на потешкиот
начин и врати се пак назад.
начин и врати се пак назад.
10:59
If you include your kids
in family conversations,
in family conversations,
190
647534
2437
Ако ги вкучите децата
во семејни разговори,
во семејни разговори,
11:01
they will grow up
191
649995
1334
ќе пораснат
11:03
and know how to participate
in political conversations.
in political conversations.
192
651353
3356
и ќе знаат како да се вклучат
во политички разговори,
во политички разговори,
11:06
And most importantly, most importantly,
193
654733
3297
И најважно, најважно,
11:10
they will help others engage.
194
658054
1870
ќе ги ангажираат и другите.
11:11
Thank you.
195
659948
1151
Ви благодарам.
11:13
(Applause)
196
661123
7000
(аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Hajer Sharief - ActivistAs an activist promoting human rights in Libya and beyond, Hajer Sharief works against society's flow -- and across generations -- to find solutions.
Why you should listen
When Hajer Sharief was young, she had no risk assessment skills. If she felt like jumping from a cliff, she did so without thinking of the consequences. As an older and wiser activist, she tends to balance risks -- but she still actively keeps an element of risk-free thinking when it comes to doing the right thing.
As cofounder of the Together We Build It Foundation, an intergenerational organization working to builds peace in Libya, Sharief promotes human rights, gender equality and political participation. Doing the right thing regardless of risk remains her life principle, and activism remains her lifestyle -- one that helps individuals become aware of their responsibility towards humanity and the environment.
Hajer Sharief | Speaker | TED.com