Jaap de Roode: How butterflies self-medicate
Jaap de Roode: လိပ်ပြာတွေ မိမိကိုမိမိ ဆေးကုသပေးကြပုံ
Jaap de Roode studies the ecology and evolution of parasites, focusing on those that attack the monarch butterfly. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
are still the main cause
around the world.
of diseases such as T.B., malaria, HIV,
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုထဲမှာတောင်၊
and even in the United States.
die of seasonal flu.
ဆနိုင်ပါတယ်
we are creative. Right?
ourselves against these diseases.
ကာကွယ်ရေး
ကာကွယ်ဆေးတွေ ရှိပါတယ်။
we learn from our experiences
အတွေ့အကြုံများမှ သင်ယူနိုင်ကြကာ
ကျွန်တော်တို့ဟာ တယောက်တည်း
but now we know we're not.
out there that can do it too.
ကုသဖို့
to treat their intestinal parasites.
that other animals can do it too:
sheep, goats, you name it.
စသဖြင့်
is that recent discoveries are telling us
အင်းဆက်ကောင်တွေနဲ့
smaller brains can use medication too.
သိရှိလာရပါတယ်။
as we all know,
ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော့၊
that we have developed
ဆေးတသီကြီးတို့ဟာ
to find new ways to discover drugs
ကူးစက်ရောဂါတွေကို
လိုအပ်ချက်
အခုနက ပြောခဲ့တဲ့
should look at these animals,
how to treat our own diseases.
ဘယ်လို ကုစားရမယ်
monarch butterflies for the last 10 years.
လေ့လာလာခဲ့ပါတယ်။
for their spectacular migrations
ကနေဒါ နိုင်ငံများမှနေပြီး
down to Mexico every year,
ကျွန်တော်လို
They get sick like me.
can tell us a lot about drugs
that monarchs get infected with
a mouthful.
on the outside of the butterfly
ထုတ်လုပ်ကြပါတယ်၊
သေးငယ်တဲ့
in between the scales of the butterfly.
to the monarch.
တကယ့်ကို ထိခိုက်နာကျင်စေပါတယ်။
before they're even adults.
သတ်တောင်ပစ်နိုင်ပါတယ်။
in the greenhouse growing plants,
are extremely picky eaters.
စားကြတာမို့လို့ပါ။
ကျွဲကျောင်းမင်သေ
ကျွဲကျောင်းမင်သေ
species of milkweed that they can use,
have cardenolides in them.
cardenolides ဆိုတာ ရှိပါတယ်။
ဓာတုပစ္စည်းတွေပါ။
အဆိပ်ဖြစ်ပေမဲ့
but not to monarchs.
can take up the chemicals,
and it makes them toxic
အကောင်များအတွက်ပေါ့လေ။
is advertise this toxicity
အဲဒီအဆိပ်ဓာတ်ကို
warning colorations
အရောင်များမှတဆင့်
အဖြူရောင်များဖြင့် သတိပေးပါတယ်။
is grow plants in the greenhouse,
အမျိုးမျိုးပါပဲ။
the tropical milkweed,
တချို့တို့ဟာ အဆိပ်ရှိကြတယ်၊
of these cardenolides.
They had no disease.
ကျန်းမာနေခဲ့ကြပြီး
some of these milkweeds are medicinal,
in the monarch butterflies,
ရောဂါလက္ခဏာတွေကို
when they are infected
ကျွန်တော် စိတ်ကူး ရလိုက်တာက၊
it was a crazy idea,
what if monarchs can use this?
as their own form of medicine?
ဆေးဝါးမျိုးအဖြစ်
လုပ်ဆောင်နေကြတယ် ဆိုရင်ကော။
started doing experiments.
စမ်းသပ်မှုတွေကို လုပ်လာခဲ့ကြပါတယ်။
and gave them a choice:
သူတို့ကို:
non-medicinal milkweed.
of each species over their lifetime.
တသက်တာမှာ ဘယ်အပင်မျိုးကို
တိုင်းကြည့်ခဲ့ကြပါတယ်။
in science, was boring:
စိတ်ပျက်စရာကြီးပါ၊
Fifty percent was not.
ငါးဆယ် ရာခိုင်နှုန်းဟာ ဆေးဖက်ဝင်ခဲ့ပြီး
ဆေးဖက်မဝင်တဲ့ အပင်တွေပါ။
သူတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက်
anything for their own welfare.
လိပ်ပြာတွေကို
that can medicate their offspring.
မေးခွန်းထုတ်လာကြပါတယ်။
on medicinal milkweed
ဥတွေကိုဥပေးကြတာများလား
future offspring less sick?
over several years,
a monarch in a big cage,
a non-medicinal plant on the other side,
that the monarchs lay on each plant.
is always the same.
strongly prefer the medicinal milkweed.
what these females are doing
၆၈ ရာခိုင်နှုန်းကို ဆေးဖက်ဝင်
of their eggs in the medicinal milkweed.
အပင်ပေါ်မှာ ချပေးခဲ့ကြတာပါ။
is they actually transmit the parasites
ချပေးလိုက်ကြတာပါ။
ပြောပြနေတာက
can lay their eggs on medicinal milkweed
ဖျားနာတာ
future offspring less sick.
important discovery, I think,
something cool about nature,
သိလိုက်ရလို့ မဟုတ်ပါ၊
ဘယ်လို ရှာကြံကြရမယ်
more about how we should find drugs.
as very simple.
very sophisticated medication.
ကျင့်သုံးနိုင်ကြပါတယ်။
most of our drugs
including plants,
မျိုးစုံတို့ထံမှ
at animals to find new drugs.
how to treat stomach upset,
how to treat bloody diarrhea.
though, is to move beyond
အရေးကြီးတာက၊
and give these guys more credit,
that we tend to think of
အင်းဆက်ပိုးကောင်တွေဆီကို
with tiny little brains.
can also use medication
အလားအလာတွေကို ဖွင့်ပေးလိုက်ပါတယ်၊
we will be treating human diseases
စပြီးတွေ့ရှိခဲ့ကြတဲ့ ဆေးဝါးများဖြင့်
discovered by butterflies,
အခွင့်အလမ်း
worth pursuing.
ABOUT THE SPEAKER
Jaap de Roode - BiologistJaap de Roode studies the ecology and evolution of parasites, focusing on those that attack the monarch butterfly.
Why you should listen
At his lab at Emory University, Jaap de Roode and his team study parasites and their hosts. Some of the questions that intrigue them: If a parasite depends on its host's survival for its own well-being, why do so many of them cause harm? In what ways are hosts able to self-medicate in order to make themselves less desirable to parasites? And are the abilities to harm hosts — and the ability of hosts to self-medicate — favored by natural selection?
The De Roode Lab focuses on the monarch butterfly and its parasites. The team has made a fascinating discovery: that female butterflies infected by a parasite choose to lay their eggs on a specific variety of milkweed that helps their offspring avoid getting sick. De Roode hopes that this insight could lead to new approaches in medications for human beings in the future.
Jaap de Roode | Speaker | TED.com