TEDGlobal 2005
Richard Dawkins: Why the universe seems so strange
Richard Dawkins over ons "rare" heelal.
Filmed:
Readability: 4.6
4,013,427 views
Bioloog Richard Dawkins zet ons aan om "het onwaarschijnlijke te denken" door erop te wijzen hoe ons menselijke denkraam het begrijpen van het universum in de weg zit.
Richard Dawkins - Evolutionary biologist
Oxford professor Richard Dawkins has helped steer evolutionary science into the 21st century, and his concept of the "meme" contextualized the spread of ideas in the information age. In recent years, his devastating critique of religion has made him a leading figure in the New Atheism. Full bio
Oxford professor Richard Dawkins has helped steer evolutionary science into the 21st century, and his concept of the "meme" contextualized the spread of ideas in the information age. In recent years, his devastating critique of religion has made him a leading figure in the New Atheism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
My title: "Queerer than we can suppose: The strangeness of science."
0
0
6000
Mijn titel: "Raarder dan we kunnen veronderstellen: Het vreemde van wetenschap."
00:31
"Queerer than we can suppose" comes from J.B.S. Haldane,
1
6000
3000
"Raarder dan we kunnen veronderstellen" komt van J. B. S. Haldane,
00:34
the famous biologist, who said, "Now, my own suspicion is
2
9000
3000
de beroemde bioloog, die zei, "Ik denk dat het universum
00:38
that the universe is not only queerer than we suppose,
3
13000
4000
niet alleen raarder is dan we veronderstellen,
00:42
but queerer than we can suppose.
4
17000
2000
maar raarder dan we kunnen veronderstellen.
00:44
I suspect that there are more things in heaven and earth
5
19000
3000
Ik vermoed dat er in de hemel en op aarde meer dingen zijn
00:47
than are dreamed of, or can be dreamed of, in any philosophy."
6
22000
5000
dan we dromen of zelfs kunnen dromen in eender welke filosofie."
00:53
Richard Feynman compared the accuracy of quantum theories --
7
28000
5000
Richard Feynman vergeleek de nauwkeurigheid van de experimentele voorspellingen
00:58
experimental predictions -- to specifying the width of North America
8
33000
5000
van de kwantumtheorie met het bepalen van de breedte van Noord Amerika
01:03
to within one hair's breadth of accuracy.
9
38000
4000
met de nauwkeurigheid van één haarbreedte.
01:07
This means that quantum theory has got to be in some sense true.
10
42000
5000
Dit betekent dat op de een of andere manier de kwantumtheorie waar moet zijn.
01:12
Yet the assumptions that quantum theory needs to make
11
47000
2000
Maar de aannames waarop ze gebaseerd is
01:14
in order to deliver those predictions are so mysterious
12
49000
3000
om deze voorspellingen te kunnen maken zijn zo mysterieus
01:18
that even Feynman himself was moved to remark,
13
53000
3000
dat het zelfs Feynman ertoe bracht deze opmerking te maken:
01:21
"If you think you understand quantum theory,
14
56000
3000
"Als je denkt dat je de kwantumtheorie begrijpt
01:24
you don't understand quantum theory."
15
59000
3000
dan begrijp je de kwantumtheorie niet."
01:27
It's so queer that physicists resort to one or another
16
62000
5000
Het is zo raar dat fysici altijd moeten terugvallen op
01:32
paradoxical interpretation of it.
17
67000
2000
de een of andere paradoxale interpretatie.
01:34
David Deutsch, who's talking here, in "The Fabric of Reality,"
18
69000
5000
David Deutsch, die hierover spreekt in "Het Weefsel van de Realiteit"
01:39
embraces the "many worlds" interpretation of quantum theory,
19
74000
6000
omarmt de "vele werelden" interpretatie van de kwantumtheorie,
01:45
because the worst that you can say about it is
20
80000
2000
omdat het ergste wat je ervan kan zeggen is dat
01:47
that it's preposterously wasteful.
21
82000
2000
ze belachelijk verkwistend is.
01:49
It postulates a vast and rapidly growing number of universes
22
84000
4000
Ze postuleert een uitgebreid en snel aangroeiend aantal universa
01:54
existing in parallel -- mutually undetectable except through
23
89000
4000
parallel bestaand - en onderling onwaarneembaar behalve door
01:58
the narrow porthole of quantum mechanical experiments.
24
93000
6000
het smalle kijkgat van kwantummechanisch experimenteren.
02:04
And that's Richard Feynman.
25
99000
3000
Dat voor Richard Feynman.
02:07
The biologist Lewis Wolpert
26
102000
3000
De bioloog Lewis Wolpert
02:10
believes that the queerness of modern physics
27
105000
2000
gelooft dat de raarheid van moderne fysica
02:12
is just an extreme example. Science, as opposed to technology,
28
107000
4000
slechts een extreem voorbeeld is. Wetenschap, in tegenstelling tot technologie,
02:16
does violence to common sense.
29
111000
3000
doet ons gezond verstand geweld aan.
02:19
Every time you drink a glass of water, he points out,
30
114000
3000
Wanneer je een glas water drinkt, zegt hij,
02:23
the odds are that you will imbibe at least one molecule
31
118000
3000
wijst kansberekening uit dat er tenminste één molecule
02:26
that passed through the bladder of Oliver Cromwell. (Laughter)
32
121000
5000
die ooit door de blaas van Oliver Cromwell passeerde, bij is. (Gelach)
02:31
It's just elementary probability theory.
33
126000
3000
Een kwestie van elementaire statistiek.
02:34
The number of molecules per glassful is hugely greater
34
129000
3000
Het aantal moleculen in één glas water is enorm veel keren groter
02:38
than the number of glassfuls, or bladdersful, in the world --
35
133000
3000
dan het aantal glazen, of 'blazen', water in deze wereld -
02:41
and, of course, there's nothing special about Cromwell
36
136000
3000
en er is natuurlijk niks speciaals aan Cromwell
02:44
or bladders. You have just breathed in a nitrogen atom
37
139000
3000
of zijn blaas. Zojuist heb je een stikstofatoom ingeademd,
02:47
that passed through the right lung of the third iguanodon
38
142000
3000
dat ooit passeerde door de rechterlong van de derde iguanodon
02:51
to the left of the tall cycad tree.
39
146000
2000
aan de linkerkant van die grote reuzenvaren.
02:56
"Queerer than we can suppose."
40
151000
2000
"Raarder dan we ons kunnen voorstellen."
03:00
What is it that makes us capable of supposing anything,
41
155000
3000
Wat is het dat ons de mogelijkheid geeft om iets te veronderstellen,
03:03
and does this tell us anything about what we can suppose?
42
158000
3000
en zegt dat iets over wat we kunnen veronderstellen.
03:07
Are there things about the universe that will be
43
162000
3000
Zijn er dingen in het heelal die voor altijd
03:10
forever beyond our grasp, but not beyond the grasp of some
44
165000
4000
ons begrip te boven zullen gaan, maar niet boven het begrip van
03:14
superior intelligence? Are there things about the universe
45
169000
3000
een superieure intelligentie? Zijn er zaken in het heelal
03:18
that are, in principle, ungraspable by any mind,
46
173000
4000
die, in principe, onvatbaar zijn voor elke intelligentie,
03:22
however superior?
47
177000
2000
hoe superieur ook?
03:25
The history of science has been one long series
48
180000
3000
De geschiedenis van de wetenschap is een lange reeks
03:28
of violent brainstorms, as successive generations
49
183000
3000
botsende ideeën, als nieuwe generaties
03:32
have come to terms with increasing levels of queerness
50
187000
3000
in het reine moeten zien te komen met toenemende niveaus van raarheid
03:35
in the universe.
51
190000
1000
van het heelal.
03:37
We're now so used to the idea that the Earth spins --
52
192000
2000
We zijn nu zo vertrouwd met de idee dat onze aarde ronddraait -
03:40
rather than the Sun moves across the sky -- it's hard for us to realize
53
195000
3000
eerder dan dat de zon rond de aarde draait - dat we ons moeilijk kunnen voorstellen
03:43
what a shattering mental revolution that must have been.
54
198000
3000
wat een verpletterende mentale revolutie dat moet geweest zijn.
03:47
After all, it seems obvious that the Earth is large and motionless,
55
202000
3000
Voor ons lijkt de aarde uitgestrekt en onbeweeglijk,
03:51
the Sun small and mobile. But it's worth recalling
56
206000
4000
en de zon klein en beweeglijk. Daarom moeten we hierover
03:55
Wittgenstein's remark on the subject.
57
210000
1000
Wittgensteins opmerking erbij halen.
03:57
"Tell me," he asked a friend, "why do people always say, it was natural
58
212000
5000
"Zeg eens," vroeg hij een vriend, "waarom zeggen mensen altijd dat het voor de
04:02
for man to assume that the sun went round the earth
59
217000
3000
hand lag dat de mens veronderstelde dat de zon rond de aarde draaide
04:05
rather than that the earth was rotating?"
60
220000
2000
eerder dan dat het de aarde was die ronddraaide?"
04:09
His friend replied, "Well, obviously because it just looks as though
61
224000
3000
Zijn vriend antwoordde, "Nogal duidelijk omdat het lijkt
04:12
the Sun is going round the Earth."
62
227000
2000
dat de zon rond de aarde gaat."
04:15
Wittgenstein replied, "Well, what would it have looked like
63
230000
3000
Wittgenstein antwoordde, "Wel, hoe zou het er hebben uitgezien
04:18
if it had looked as though the Earth was rotating?" (Laughter)
64
233000
8000
als het er had uitgezien alsof de aarde draaide?" (Gelach)
04:27
Science has taught us, against all intuition,
65
242000
2000
Wetenschap heeft ons geleerd dat, tegen alle intuïtie in,
04:30
that apparently solid things, like crystals and rocks,
66
245000
3000
ogenschijnlijk massieve zaken, zoals kristallen en rotsen,
04:33
are really almost entirely composed of empty space.
67
248000
4000
in feite bijna volledig uit lege ruimte bestaan.
04:37
And the familiar illustration is the nucleus of an atom is a fly
68
252000
5000
En de bekende illustratie hiervan is de kern van het atoom als een vlieg in
04:43
in the middle of a sports stadium and the next atom
69
258000
2000
het midden van een sportstadion en het volgend atoom
04:46
is in the next sports stadium.
70
261000
1000
is dan het volgende sportstadion.
04:49
So it would seem the hardest, solidest, densest rock
71
264000
2000
Zelfs de hardste, massiefste, dichtste rots
04:52
is really almost entirely empty space, broken only by tiny particles
72
267000
5000
is in werkelijkheid bijna volledig lege ruimte met hier en daar kleine deeltjes
04:58
so widely spaced they shouldn't count.
73
273000
2000
zo ver uit elkaar dat ze eigenlijk niet zouden moeten meetellen.
05:01
Why, then, do rocks look and feel solid and hard and impenetrable?
74
276000
3000
Waarom ogen en voelen rotsen dan zo solide, hard en ondoordringbaar?
05:06
As an evolutionary biologist, I'd say this: our brains have evolved
75
281000
4000
Als evolutionair bioloog zou ik het zo stellen: onze hersenen zijn geëvolueerd
05:11
to help us survive within the orders of magnitude of size and speed
76
286000
5000
om ons te helpen overleven binnen de grenzen van grootte en snelheid
05:17
which our bodies operate at. We never evolved to navigate
77
292000
3000
waarbinnen onze lichamen functioneren. We zijn nooit geëvolueerd om
05:21
in the world of atoms.
78
296000
1000
te navigeren in de wereld van de atomen.
05:22
If we had, our brains probably would perceive rocks
79
297000
3000
Indien dat wel het geval was dan zouden onze hersenen rotsen
05:25
as full of empty space. Rocks feel hard and impenetrable
80
300000
4000
vooral als lege ruimte zien. Rotsen voelen hard en ondoordringbaar
05:29
to our hands precisely because objects like rocks and hands
81
304000
4000
voor onze handen aan omdat voorwerpen als rotsen en handen
05:34
cannot penetrate each other. It's therefore useful
82
309000
4000
niet in elkaar kunnen doordringen. Het is daarom nuttig voor
05:38
for our brains to construct notions like "solidity" and "impenetrability,"
83
313000
6000
onze hersenen om begrippen als "vastheid" en "ondoordringbaarheid" te construeren
05:44
because such notions help us to navigate our bodies through
84
319000
4000
omdat zulke begrippen ons helpen om onze lichamen te sturen
05:48
the middle-sized world in which we have to navigate.
85
323000
4000
door de middelgrote wereld waarin we onze weg moeten vinden.
05:52
Moving to the other end of the scale, our ancestors never had to
86
327000
3000
Aan het andere uiteinde van de schaal zien we dat onze voorouders
05:56
navigate through the cosmos at speeds close to
87
331000
3000
nooit door de kosmos bewogen met bijna de
05:59
the speed of light. If they had, our brains would be much better
88
334000
3000
lichtsnelheid. Als dat wel het geval was dan zouden onze breinen beter geschikt zijn
06:03
at understanding Einstein. I want to give the name "Middle World"
89
338000
5000
om Einstein te begrijpen. Ik wil de naam "Middelwereld" toekennen
06:08
to the medium-scaled environment in which we've evolved
90
343000
3000
aan de middelgrote omgeving waarin we geëvolueerd zijn
06:11
the ability to take act -- nothing to do with Middle Earth.
91
346000
2000
om te functioneren - heeft niks te maken met "Middelaarde".-
06:13
Middle World. (Laughter)
92
348000
3000
Middelwereld dus. (Gelach)
06:17
We are evolved denizens of Middle World, and that limits
93
352000
4000
We zijn geëvolueerd tot bewoners van Middelwereld en dat begrenst onze
06:21
what we are capable of imagining. We find it intuitively easy
94
356000
3000
mogelijkheden tot verbeelding. Je zal het intuïtief makkelijk vinden
06:25
to grasp ideas like, when a rabbit moves at the sort of
95
360000
2000
om je voor te stellen hoe een konijn voortbeweegt met de soort
06:28
medium velocity at which rabbits and other Middle World objects move,
96
363000
3000
gemiddelde snelheid waarmee konijnen en andere Middelwereld voorwerpen bewegen
06:32
and hits another Middle World object, like a rock, it knocks itself out.
97
367000
3000
en botst tegen een ander Middelwereld voorwerp, zoals een rots.
06:38
May I introduce Major General Albert Stubblebine III,
98
373000
5000
Mag ik hier even majoor generaal Albert Stubblebine III,
06:44
commander of military intelligence in 1983.
99
379000
3000
commandant van de militaire inlichtingendienst in 1983, ten berde brengen?
06:49
He stared at his wall in Arlington, Virginia, and decided to do it.
100
384000
4000
Hij staarde naar de muur van zijn kantoor in Arlington, Virginia, en nam zijn besluit.
06:54
As frightening as the prospect was, he was going into the next office.
101
389000
4000
Hoe beangstigend het project ook was, hij zou naar het volgend kantoor gaan.
07:00
He stood up, and moved out from behind his desk.
102
395000
3000
Hij stond op en kwam achter zijn bureel vandaan.
07:05
What is the atom mostly made of? he thought. Space.
103
400000
3000
"Waaruit bestaat het atoom voornamelijk?" dacht hij. "Lege ruimte."
07:09
He started walking. What am I mostly made of? Atoms.
104
404000
5000
Hij begon te stappen. "Waarvan ben ik gemaakt? Atomen."
07:15
He quickened his pace, almost to a jog now.
105
410000
2000
Hij versnelde zijn pas bijna tot een loopje.
07:18
What is the wall mostly made of? Atoms.
106
413000
4000
"Waarvan is de muur gemaakt? Atomen."
07:23
All I have to do is merge the spaces.
107
418000
3000
Het enige wat me te doen staat is de ruimtes te laten samenvallen.
07:27
Then, General Stubblebine banged his nose hard on the wall
108
422000
5000
Toen knalde generaal Stubblebine met zijn neus tegen de muur
07:32
of his office. Stubblebine, who commanded 16,000 soldiers,
109
427000
5000
van zijn kantoor. Stubblebine, aan het hoofd van 16.000 manschappen
07:38
was confounded by his continual failure to walk through the wall.
110
433000
3000
was in de war omdat het maar niet wou lukken door een muur te lopen.
07:42
He has no doubt that this ability will, one day, be a common tool
111
437000
3000
Hij twijfelde er niet aan dat dit op een dag een gewoon middel
07:45
in the military arsenal. Who would screw around with an army
112
440000
3000
in het militaire arsenaal zou zijn. Als we dat zouden kunnen
07:48
that could do that? That's from an article in Playboy,
113
443000
4000
wie zou ons leger nog kunnen verslaan? Dit komt uit een Playboy
07:53
which I was reading the other day. (Laughter)
114
448000
3000
waarin ik gisteren nog zat te lezen. (Gelach)
07:56
I have every reason to think it's true; I was reading Playboy
115
451000
2000
Ik heb geen redenen om hieraan te twijfelen; ik was de Playboy
07:59
because I, myself, had an article in it. (Laughter)
116
454000
8000
aan het lezen omdat ik er een artikel van mijn hand had in staan. (Gelach)
08:07
Unaided human intuition schooled in Middle World
117
462000
4000
Niet ondersteunde menselijke intuïtie, geschoold in Middelwereld,
08:12
finds it hard to believe Galileo when he tells us
118
467000
3000
vindt het moeilijk om Galileo te geloven als hij beweert dat
08:15
a heavy object and a light object, air friction aside,
119
470000
3000
een zwaar en een licht voorwerp, als je luchtwrijving negeert,
08:19
would hit the ground at the same instant.
120
474000
1000
samen losgelaten tegelijkertijd neerkomen.
08:20
And that's because in Middle World, air friction is always there.
121
475000
4000
En dat is omdat er in Middelwereld altijd luchtwrijving is.
08:24
If we'd evolved in a vacuum, we would expect them
122
479000
2000
Als we in een vacuüm geëvolueerd waren zouden we verwachten
08:27
to hit the ground simultaneously. If we were bacteria,
123
482000
3000
dat ze tegelijkertijd de grond raken. Als we bacteriën waren,
08:30
constantly buffeted by thermal movements of molecules,
124
485000
3000
voortdurend bestookt door de thermische bewegingen van moleculen,
08:33
it would be different,
125
488000
1000
dan zou het anders zijn,
08:35
but we Middle Worlders are too big to notice Brownian motion.
126
490000
3000
maar wij Middelwerelders zijn te groot om de Brownse beweging te voelen.
08:39
In the same way, our lives are dominated by gravity
127
494000
3000
Op dezelfde manier beheerst de zwaartekracht onze levens
08:42
but are almost oblivious to the force of surface tension.
128
497000
3000
maar zijn we zo goed als ongevoelig voor oppervlaktespanning.
08:46
A small insect would reverse these priorities.
129
501000
2000
Een klein insect zou deze prioriteiten omkeren.
08:50
Steve Grand -- he's the one on the left,
130
505000
2000
Steve Grand - die van links,
08:52
Douglas Adams is on the right -- Steve Grand, in his book,
131
507000
3000
rechts staat Douglas Adams - Steve Grand is in zijn boek,
08:55
"Creation: Life and How to Make It," is positively scathing
132
510000
4000
"Schepping: Leven en Hoe het te Maken" vernietigend
08:59
about our preoccupation with matter itself.
133
514000
3000
over onze obsessie met materie.
09:03
We have this tendency to think that only solid, material things
134
518000
4000
We hebben de neiging om alleen, vaste, stoffelijke zaken
09:07
are really things at all. Waves of electromagnetic fluctuation
135
522000
5000
echte zaken te noemen. Golven van elektromagnetische fluctuatie
09:12
in a vacuum seem unreal.
136
527000
2000
in een vacuüm lijken niet echt te bestaan.
09:15
Victorians thought the waves had to be waves in some material medium:
137
530000
4000
Negentiende-eeuwers dachten dat golven altijd golven in het een of ander materieel
09:20
the ether. But we find real matter comforting only because
138
535000
4000
midden, de ether, moesten zijn. Maar echte materie voelt zo vertrouwd omdat
09:24
we've evolved to survive in Middle World,
139
539000
3000
we in Middelwereld zijn geëvolueerd,
09:28
where matter is a useful fiction.
140
543000
2000
waar materie een nuttige illusie is.
09:31
A whirlpool, for Steve Grand, is a thing with just as much reality
141
546000
3000
Een draaikolk is voor Steve Grand een ding met een even grote realiteit
09:35
as a rock.
142
550000
1000
als een rots.
09:38
In a desert plain in Tanzania, in the shadow of the volcano
143
553000
4000
In een woestijnvlakte van Tanzania, in de schaduw van de vulkaan
09:42
Ol Donyo Lengai, there's a dune made of volcanic ash.
144
557000
3000
Ol Donyo Lengai, vind je een een duin van vulkaanas.
09:46
The beautiful thing is that it moves bodily.
145
561000
3000
Het mooie eraan is dat ze voortbeweegt.
09:50
It's what's technically known as a "barchan," and the entire dune
146
565000
3000
De technische naam ervan is een barchan en de hele duin
09:53
walks across the desert in a westerly direction
147
568000
3000
wandelt over de woestijn in westelijke richting
09:56
at a speed of about 17 meters per year.
148
571000
3000
met een snelheid van 17 meter per jaar.
10:00
It retains its crescent shape and moves in the direction of the horns.
149
575000
4000
Ze behoudt haar maanvorm en beweegt in de richting van haar hoorns.
10:04
What happens is that the wind blows the sand
150
579000
2000
Wat er gebeurt is dat de wind het zand
10:07
up the shallow slope on the other side, and then,
151
582000
2000
tegen de glooiende helling op blaast, en dan,
10:10
as each sand grain hits the top of the ridge,
152
585000
1000
als elke zandkorrel de top bereikt,
10:11
it cascades down on the inside of the crescent,
153
586000
2000
hij neervalt aan de binnenkant van de halve maan,
10:14
and so the whole horn-shaped dune moves.
154
589000
3000
en zo beweegt de hele duin dan voort.
10:20
Steve Grand points out that you and I are, ourselves,
155
595000
2000
Steve Grand wijst erop dat jij en ik ons meer gedragen
10:23
more like a wave than a permanent thing.
156
598000
2000
als een golf dan als een blijvend iets.
10:27
He invites us, the reader, to "think of an experience
157
602000
3000
Hij nodigt ons, de lezers, uit om te "denken aan een ervaring
10:30
from your childhood -- something you remember clearly,
158
605000
2000
uit je kindertijd - iets dat je je duidelijk herinnert,
10:33
something you can see, feel, maybe even smell,
159
608000
2000
iets dat je nog kan zien, voelen, en misschien zelfs ruiken,
10:36
as if you were really there.
160
611000
1000
alsof je er nog echt was.
10:37
After all, you really were there at the time, weren't you?
161
612000
4000
In feite was je daar toen toch, is het niet?
10:41
How else would you remember it?
162
616000
1000
Hoe kon je het je anders herinneren?
10:43
But here is the bombshell: You weren't there.
163
618000
2000
Maar nu komt het: Jij was daar niet.
10:46
Not a single atom that is in your body today was there
164
621000
3000
Geen enkel atoom in je huidige lichaam was daar toen bij.
10:49
when that event took place. Matter flows from place to place
165
624000
4000
Materie zwerft rond en
10:53
and momentarily comes together to be you.
166
628000
2000
komt een tijdje samen om 'jou' samen te stellen.
10:56
Whatever you are, therefore, you are not the stuff
167
631000
2000
Wat je dan nu ook mag zijn, je bent niet gemaakt van het stof
10:59
of which you are made.
168
634000
1000
waaruit je toen bestond.
11:02
If that doesn't make the hair stand up on the back of your neck,
169
637000
2000
Als dat je haren niet ten berge doet rijzen,
11:04
read it again until it does, because it is important."
170
639000
3000
lees dit dan eens opnieuw, omdat het belangrijk is."
11:09
So "really" isn't a word that we should use with simple confidence.
171
644000
4000
"Werkelijk" is geen woord dat we met eenvoudig vertrouwen zouden mogen gebruiken.
11:14
If a neutrino had a brain,
172
649000
2000
Als een neutrino hersenen had,
11:16
which it evolved in neutrino-sized ancestors,
173
651000
2000
geëvolueerd in neutrino-achtige voorouders,
11:19
it would say that rocks really do consist of empty space.
174
654000
3000
dan zou het zeggen dat rotsen lege ruimte zijn.
11:24
We have brains that evolved in medium-sized ancestors
175
659000
2000
Onze hersenen zijn geëvolueerd in middelgrote voorouders
11:26
which couldn't walk through rocks.
176
661000
2000
die niet door rotsen konden lopen.
11:29
"Really," for an animal, is whatever its brain needs it to be
177
664000
4000
"Werkelijk", is voor een dier datgene wat zijn brein nodig heeft
11:33
in order to assist its survival,
178
668000
2000
om het te helpen overleven,
11:36
and because different species live in different worlds,
179
671000
2000
en omdat verschillende soorten in verschillende werelden leven,
11:39
there will be a discomforting variety of "really"s.
180
674000
3000
bestaat er een ontstellende variëteit van "werkelijken".
11:45
What we see of the real world is not the unvarnished world
181
680000
4000
Wat we zien van de echte wereld is niet de onverbloemde wereld
11:49
but a model of the world, regulated and adjusted by sense data,
182
684000
4000
maar een model van de wereld, gereguleerd en aangepast door waarnemingsgegevens,
11:54
but constructed so it's useful for dealing with the real world.
183
689000
3000
maar dan zo dat het nuttig voor is is om erin te overleven.
11:58
The nature of the model depends on the kind of animal we are.
184
693000
3000
De aard van het model hangt af van het soort dier dat we zijn.
12:02
A flying animal needs a different kind of model
185
697000
2000
Een vliegend dier heeft een ander model nodig
12:05
from a walking, climbing or swimming animal.
186
700000
3000
dan een lopend, klimmend of zwemmend dier.
12:08
A monkey's brain must have software capable of simulating
187
703000
4000
Een apenbrein moet over software beschikken om de
12:13
a three-dimensional world of branches and trunks.
188
708000
2000
driedimensionale wereld van takken en stammen te simuleren.
12:16
A mole's software for constructing models of its world
189
711000
3000
De software van een mol zal dan weer moeten dienen
12:19
will be customized for underground use.
190
714000
3000
voor gebruik onder de grond.
12:22
A water strider's brain doesn't need 3D software at all,
191
717000
4000
Het brein van een schaatsenrijder kan zonder 3D software,
12:26
since it lives on the surface of the pond
192
721000
2000
hij beweegt alleen over de oppervlakte van een vijver.
12:28
in an Edwin Abbott flatland.
193
723000
2000
als in een Edwin Abbott platland.
12:32
I've speculated that bats may see color with their ears.
194
727000
4000
Het is misschien mogelijk dat vleermuizen kleuren met hun oren zien.
12:37
The world model that a bat needs in order to navigate
195
732000
3000
Het wereldmodel dat een vleermuis nodig heeft om te kunnen vliegen
12:40
through three dimensions catching insects
196
735000
2000
in drie dimensies om insecten te kunnen pakken
12:42
must be pretty similar to the world model that any flying bird,
197
737000
3000
moet nogal lijken op dat van een vliegende vogel,
12:45
a day-flying bird like a swallow, needs to perform
198
740000
3000
zoals een overdag vliegende vogel als een zwaluw, om
12:48
the same kind of tasks.
199
743000
1000
dezelfde soort taken uit te voeren.
12:50
The fact that the bat uses echoes in pitch darkness
200
745000
2000
Het feit dat een vleermuis echo's gebruikt om in duisternis
12:53
to input the current variables to its model,
201
748000
2000
de nodige variabelen voor haar model samen te brengen, zoals
12:56
while the swallow uses light, is incidental.
202
751000
2000
de zwaluw dat overdag doet met licht, is bijkomstig.
12:59
Bats, I've even suggested, use perceived hues, such as red and blue,
203
754000
5000
Ik suggereerde ook dat ze waargenomen tinten als rood en blauw
13:04
as labels, internal labels, for some useful aspect of echoes --
204
759000
6000
als inwendige merken voor een of ander nuttig kenmerk van echo's
13:11
perhaps the acoustic texture of surfaces, furry or smooth and so on,
205
766000
4000
zoals de akoestische textuur van oppervlakken, harig of glad of zo,
13:15
in the same way as swallows or, indeed, we, use those
206
770000
4000
gebruiken op dezelde manier als waarop zwaluwen, of wij,
13:19
perceived hues -- redness and blueness etc. --
207
774000
2000
waargenomen tinten - roodheid of blauwheid enzovoort -
13:22
to label long and short wavelengths of light.
208
777000
2000
gebruiken om onderscheid te maken tussen de golflengten van licht.
13:24
There's nothing inherent about red that makes it long wavelength.
209
779000
3000
Er is niets eigen aan "rood" dat het moet staan voor "lange golflengte".
13:29
And the point is that the nature of the model is governed by
210
784000
2000
En het gaat erom dat de aard van het model bepaald wordt door
13:31
how it is to be used, rather than by the sensory modality involved.
211
786000
5000
hoe het wordt aangewend, eerder dan door de sensorische modaliteit ervan.
13:38
J. B .S. Haldane himself had something to say about animals
212
793000
2000
J. B. S. Haldane zelf vertelt iets dergelijks over dieren
13:41
whose world is dominated by smell.
213
796000
2000
wier wereld gedomineerd wordt door de reuk.
13:44
Dogs can distinguish two very similar fatty acids, extremely diluted:
214
799000
5000
Honden kunnen onderscheid maken tussen twee vetzuren, extreem verdund:
13:49
caprylic acid and caproic acid.
215
804000
3000
caprylzuur en capronzuur.
13:52
The only difference, you see, is that one has an extra pair of
216
807000
3000
Het enige verschil tussen de twee moleculen is een extra paar
13:55
carbon atoms in the chain.
217
810000
1000
koolstofatomen in de keten.
13:57
Haldane guesses that a dog would probably be able to place the acids
218
812000
4000
Haldane vermoedt dat de hond zelfs in staat zou zijn om door de geur
14:01
in the order of their molecular weights by their smells,
219
816000
3000
de zuren te rangschikken volgens molecuulmassa,
14:05
just as a man could place a number of piano wires
220
820000
2000
net zoals een mens een aantal pianosnaren
14:08
in the order of their lengths by means of their notes.
221
823000
2000
naar lengte zou kunnen sorteren afgaande op hun geproduceerde noten.
14:12
Now, there's another fatty acid, capric acid,
222
827000
3000
Nu is er nog een ander vetzuur, namelijk caprinezuur,
14:16
which is just like the other two,
223
831000
1000
dat ook op de anderen lijkt,
14:17
except that it has two more carbon atoms.
224
832000
2000
behalve dat het nog twee koolstofatomen meer heeft.
14:20
A dog that had never met capric acid would, perhaps,
225
835000
3000
Een hond die nog nooit caprinezuur heeft geroken zou misschien
14:23
have no more trouble imagining its smell than we would have trouble
226
838000
4000
niet meer moeite hebben zich die geur voor te stellen dan dat wij er moeite
14:28
imagining a trumpet, say, playing one note higher
227
843000
3000
mee zouden hebben ons een trompet met een hogere noot
14:31
than we've heard a trumpet play before.
228
846000
2000
dan we eerder hebben gehoord, voor te stellen.
14:36
Perhaps dogs and rhinos and other smell-oriented animals
229
851000
4000
Misschien ruiken honden en neushoorns en andere op geur georiënteerde dieren
14:41
smell in color. And the argument would be
230
856000
3000
wel in kleur. En de redenering zou precies dezelfde
14:44
exactly the same as for the bats.
231
859000
1000
zijn als voor vleermuizen.
14:48
Middle World -- the range of sizes and speeds
232
863000
3000
Middelwereld - het gebied van afmetingen en snelheden
14:52
which we have evolved to feel intuitively comfortable with --
233
867000
3000
waarin we zo zijn geëvolueerd dat we er intuïtief vertrouwd mee zijn -
14:55
is a bit like the narrow range of the electromagnetic spectrum
234
870000
4000
is een beetje zoals het nauwe gebied van het elektromagnetisch spectrum
14:59
that we see as light of various colors.
235
874000
3000
waarin we de verschillende kleuren licht zien.
15:02
We're blind to all frequencies outside that,
236
877000
2000
Voor alle andere frequenties zijn we gewoon blind
15:04
unless we use instruments to help us.
237
879000
3000
behalve als we gebruik maken van instrumenten.
15:09
Middle World is the narrow range of reality
238
884000
3000
Zo is Middelwereld het nauwe gebied van realiteit
15:12
which we judge to be normal, as opposed to the queerness
239
887000
3000
dat we als normaal ervaren, in tegenstelling tot de raarheid
15:15
of the very small, the very large and the very fast.
240
890000
3000
van het extreem kleine, het extreem grote en het extreem snelle.
15:20
We could make a similar scale of improbabilities;
241
895000
2000
We kunnen een gelijkaardige schaal van onwaarschijnlijkheden maken;
15:23
nothing is totally impossible.
242
898000
2000
niets is totaal onwaarschijnlijk.
15:25
Miracles are just events that are extremely improbable.
243
900000
3000
Mirakels zijn slechts extreem onwaarschijnlijke gebeurtenissen.
15:29
A marble statue could wave its hand at us; the atoms that make up
244
904000
4000
Een marmeren beeld zou naar ons kunnen wuiven; de atomen die
15:33
its crystalline structure are all vibrating back and forth anyway.
245
908000
3000
zijn kristallijne structuur vormen trillen toch al naar alle kanten.
15:37
Because there are so many of them,
246
912000
1000
Omdat er zo veel van zijn
15:39
and because there's no agreement among them
247
914000
1000
en omdat ze geen onderlinge afspraken hebben over
15:41
in their preferred direction of movement, the marble,
248
916000
2000
een voorkeursrichting van beweging, blijft het marmer
15:44
as we see it in Middle World, stays rock steady.
249
919000
3000
zoals we het in de Middelwereld waarnemen, stokstijf staan.
15:47
But the atoms in the hand could all just happen to move
250
922000
2000
Maar de atomen van de hand zouden eens toevallig
15:49
the same way at the same time, and again and again.
251
924000
3000
terzelfdertijd dezelfde kant kunnen opgaan en dat telkens opnieuw.
15:52
In this case, the hand would move and we'd see it waving at us
252
927000
4000
In dat geval zouden we de hand naar ons zien wuiven
15:56
in Middle World. The odds against it, of course, are so great
253
931000
4000
in de Middelwereld. Maar de kans dat dat zou gebeuren is zo klein
16:00
that if you set out writing zeros at the time of
254
935000
3000
dat als je begonnen was met nullen te schrijven
16:03
the origin of the universe, you still would not have
255
938000
3000
bij het ontstaan van het universum
16:06
written enough zeros to this day.
256
941000
1000
je er nu nog niet mee klaar zou zijn.
16:12
Evolution in Middle World has not equipped us to handle
257
947000
1000
Evolutie in de Middelwereld heeft ons niet uitgerust om om te gaan
16:13
very improbable events; we don't live long enough.
258
948000
2000
met zeer onwaarschijnlijke voorvallen; we leven te kort.
16:16
In the vastness of astronomical space and geological time,
259
951000
4000
Maar gelet op de omvang van astronomische ruimte en geologische tijd
16:21
that which seems impossible in Middle World
260
956000
2000
zou dat wat onmogelijk is in Middelwereld
16:24
might turn out to be inevitable.
261
959000
2000
wel eens onvermijdelijk kunnen zijn.
16:28
One way to think about that is by counting planets.
262
963000
3000
Een manier om daarover na te denken is door planeten te tellen.
16:32
We don't know how many planets there are in the universe,
263
967000
1000
We weten niet hoeveel planeten er bestaan in het heelal,
16:34
but a good estimate is about 10 to the 20, or 100 billion billion.
264
969000
3000
maar een goede schatting is 10 tot de 20ste, of 100 miljard miljard.
16:38
And that gives us a nice way to express our estimate
265
973000
2000
En daardoor kunnen we op een handige manier
16:41
of life's improbability.
266
976000
2000
de onwaarschijnlijkheid van het leven inschatten.
16:44
Could make some sort of landmark points
267
979000
2000
We kunnen merktekens aanbrengen langs
16:46
along a spectrum of improbability, which might look like
268
981000
3000
dit spectrum van onwaarschijnlijkheid, zoals bij
16:49
the electromagnetic spectrum we just looked at.
269
984000
3000
het elektromagnetisch spectrum zojuist.
16:54
If life has arisen only once on any --
270
989000
2000
Indien het leven slechts éénmaal
16:58
if -- if life could -- I mean, life could originate once per planet,
271
993000
3000
op elke planeet zou zijn ontstaan,
17:01
could be extremely common, or it could originate once per star,
272
996000
4000
dan zou het zeer algemeen voorkomen. Of het zou maar éénmaal per ster
17:06
or once per galaxy or maybe only once in the entire universe,
273
1001000
4000
of per melkweg of zelfs in het hele universum kunnen voorkomen,
17:11
in which case it would have to be here. And somewhere up there
274
1006000
3000
wat dan hier geweest zou moeten zijn. En ergens daarboven
17:14
would be the chance that a frog would turn into a prince
275
1009000
2000
is er misschien een kikker veranderd in een prins
17:16
and similar magical things like that.
276
1011000
3000
en nog wat gelijkaardige van zo'n magische zaken.
17:20
If life has arisen on only one planet in the entire universe,
277
1015000
3000
Als het leven slechts op één planeet in het hele universum is ontstaan
17:24
that planet has to be our planet, because here we are talking about it.
278
1019000
4000
dan moet dat op deze planeet zijn geweest, omdat wij hier zijn om erover te praten.
17:28
And that means that if we want to avail ourselves of it,
279
1023000
2000
En als we dat willen aannemen dan
17:31
we're allowed to postulate chemical events in the origin of life
280
1026000
3000
mogen we bij het ontstaan van het leven chemische gebeurtenissen postuleren
17:35
which have a probability as low as one in 100 billion billion.
281
1030000
3000
met een waarschijnlijkheid van één kans op 100 miljard miljard.
17:39
I don't think we shall have to avail ourselves of that,
282
1034000
2000
Maar ik denk niet dat we dat hoeven aan te nemen,
17:42
because I suspect that life is quite common in the universe.
283
1037000
2000
want ik vermoed dat leven nogal algemeen zal voorkomen in het heelal.
17:45
And when I say quite common, it could still be so rare
284
1040000
2000
En als ik zeg vrij algemeen dan zou het nog zo zeldzaam kunnen zijn
17:48
that no one island of life ever encounters another,
285
1043000
3000
dat geen eiland van leven ooit in contact zal komen met een ander,
17:52
which is a sad thought.
286
1047000
1000
wat een deprimerende gedachte is.
17:55
How shall we interpret "queerer than we can suppose?"
287
1050000
2000
Hoe moeten we "raarder dan we kunnen veronderstellen" interpreteren?
17:58
Queerer than can in principle be supposed,
288
1053000
2000
Raarder dan in principe kan worden verondersteld,
18:01
or just queerer than we can suppose, given the limitations
289
1056000
2000
of alleen maar raarder dan we kunnen veronderstellen, gegeven de beperkingen
18:04
of our brain's evolutionary apprenticeship in Middle World?
290
1059000
4000
van de evolutionaire ontwikkeling van ons brein in Middelwereld?
18:09
Could we, by training and practice, emancipate ourselves
291
1064000
3000
Kunnen we, door training en praktijk, ons weg emanciperen
18:12
from Middle World and achieve some sort of intuitive,
292
1067000
2000
uit de Middelwereld om te komen tot een soort zowel intuïtief
18:15
as well as mathematical, understanding of the very small
293
1070000
3000
als mathematisch begrijpen van het extreem kleine
18:18
and the very large? I genuinely don't know the answer.
294
1073000
3000
en het extreem grote? Ik zou het echt niet weten.
18:22
I wonder whether we might help ourselves to understand, say,
295
1077000
2000
Ik vraag me af of we onszelf daarin kunnen helpen aan begrip van
18:25
quantum theory, if we brought up children to play computer games,
296
1080000
3000
de kwantumtheorie, als we kinderen zouden grootbrengen met computerspellen
18:29
beginning in early childhood, which had a sort of
297
1084000
2000
vanaf hun vroege jeugd, met een soort
18:32
make-believe world of balls going through two slits on a screen,
298
1087000
2000
virtuele wereld van ballen die door 2 spleten in een scherm gaan,
18:34
a world in which the strange goings on of quantum mechanics
299
1089000
3000
een wereld waar de vreemde gebeurtenissen van de kwantummechanica
18:37
were enlarged by the computer's make-believe,
300
1092000
3000
door de computer geloofwaardig worden uitvergroot,
18:40
so that they became familiar on the Middle-World scale of the stream.
301
1095000
3000
zodat ze net zo vertrouwd aanvoelen als de schaal van de Middelwereld.
18:44
And, similarly, a relativistic computer game in which
302
1099000
3000
En op dezelfde manier een relativistisch computerspel waarin
18:47
objects on the screen manifest the Lorenz Contraction, and so on,
303
1102000
4000
voorwerpen op het scherm Lorentzcontractie ondergaan
18:52
to try to get ourselves into the way of thinking --
304
1107000
2000
om onszelf op weg te helpen denken
18:54
get children into the way of thinking about it.
305
1109000
2000
om kinderen de denkwijze aan te leren.
18:57
I want to end by applying the idea of Middle World
306
1112000
3000
Ik wil eindigen door het idee van Middelwereld
19:01
to our perceptions of each other.
307
1116000
2000
op onze waarneming van elkaar toe te passen.
19:04
Most scientists today subscribe to a mechanistic view of the mind:
308
1119000
3000
De meeste wetenschappers onderschrijven een mechanistisch idee van de geest:
19:08
we're the way we are because our brains are wired up as they are;
309
1123000
3000
we zijn zoals we zijn door de "bedrading" van onze hersenen;
19:12
our hormones are the way they are.
310
1127000
1000
omdat onze hormonen zijn wat ze zijn.
19:13
We'd be different, our characters would be different,
311
1128000
2000
We zouden anders zijn, en onze karakters zouden anders zijn,
19:15
if our neuro-anatomy and our physiological chemistry were different.
312
1130000
4000
als onze neuro-anatomie en onze fysiologische chemie anders zouden zijn.
19:20
But we scientists are inconsistent. If we were consistent,
313
1135000
3000
Maar wij zijn inconsequent. Waren we consequent, dan
19:24
our response to a misbehaving person, like a child-murderer,
314
1139000
3000
zou onze reactie op iemand die zich misdraagt, een kindermoordenaar,
19:27
should be something like, this unit has a faulty component;
315
1142000
3000
iets zijn zoals: dit apparaat heeft een fout onderdeel,
19:30
it needs repairing. That's not what we say.
316
1145000
3000
het moet worden gerepareerd. Maar zo reageren we niet.
19:33
What we say -- and I include the most austerely mechanistic among us,
317
1148000
4000
Wat we wel zeggen - ook de meest streng mechanistisch ingestelden onder ons,
19:37
which is probably me --
318
1152000
1000
waartoe ik mezelf reken -
19:38
what we say is, "Vile monster, prison is too good for you."
319
1153000
4000
wat we zeggen is: "Smerig monster, de gevangenis is nog te goed voor je."
19:42
Or worse, we seek revenge, in all probability thereby triggering
320
1157000
4000
Of erger, we zoeken wraak, daarbij met alle waarschijnlijkheid een
19:46
the next phase in an escalating cycle of counter-revenge,
321
1161000
3000
cyclus van escalerende tegen-wraak startend.
19:49
which we see, of course, all over the world today.
322
1164000
2000
Kijk naar onze wereld van vandaag te om daarvan getuige te zijn.
19:52
In short, when we're thinking like academics,
323
1167000
2000
Om het kort te maken, als we als academici denken,
19:55
we regard people as elaborate and complicated machines,
324
1170000
3000
dan zien we mensen als ingewikkelde machines
19:58
like computers or cars, but when we revert to being human
325
1173000
4000
zoals computers en auto's, maar vanuit een menselijk standpunt
20:03
we behave more like Basil Fawlty, who, we remember,
326
1178000
3000
reageren we meer als Basil Fawlty, die, zoals we weten
20:06
thrashed his car to teach it a lesson when it wouldn't start
327
1181000
3000
zijn auto te lijf ging omdat hij niet wou starten
20:09
on gourmet night. (Laughter)
328
1184000
3000
op de gourmet avond. (Gelach)
20:13
The reason we personify things like cars and computers
329
1188000
3000
De reden dat we zaken als auto's en computers personifiëren
20:16
is that just as monkeys live in an arboreal world
330
1191000
3000
komt doordat we net zoals apen in een boomwereld,
20:19
and moles live in an underground world
331
1194000
3000
mollen in een gangenwereld
20:22
and water striders live in a surface tension-dominated flatland,
332
1197000
3000
en schaatsenrijders op een door oppervlaktespanning gedomineerd platland,
20:26
we live in a social world. We swim through a sea of people --
333
1201000
4000
in een sociale wereld leven. We zwemmen door een zee van mensen -
20:30
a social version of Middle World.
334
1205000
2000
een sociale versie van Middelwereld.
20:34
We are evolved to second-guess the behavior of others
335
1209000
2000
Wij zijn geëvolueerd om meer achter het gedrag van anderen te zoeken,
20:37
by becoming brilliant, intuitive psychologists.
336
1212000
3000
door briljante, intuïtieve psychologen te worden.
20:41
Treating people as machines
337
1216000
2000
Mensen zien als machines
20:43
may be scientifically and philosophically accurate,
338
1218000
3000
is misschien wetenschappelijk en filosofisch interessant,
20:47
but it's a cumbersome waste of time
339
1222000
1000
maar het is omslachtig tijdverlies
20:48
if you want to guess what this person is going to do next.
340
1223000
3000
als je de volgende handeling van een persoon wil raden.
20:52
The economically useful way to model a person
341
1227000
2000
De economisch nuttige manier om een persoon te modelleren
20:55
is to treat him as a purposeful, goal-seeking agent
342
1230000
3000
is hem te zien als een doelgericht agens
20:58
with pleasures and pains, desires and intentions,
343
1233000
2000
met genot en pijn, verlangens en intenties,
21:01
guilt, blame-worthiness.
344
1236000
1000
schuld, aansprakelijheid.
21:03
Personification and the imputing of intentional purpose
345
1238000
4000
Personificatie en het toekennen van gerichte doelen
21:08
is such a brilliantly successful way to model humans,
346
1243000
2000
is zo'n briljant en succesvol systeem voor mensen
21:11
it's hardly surprising the same modeling software
347
1246000
3000
het wekt nauwelijks verbazing dat dezelfde software
21:14
often seizes control when we're trying to think about entities
348
1249000
4000
soms de controle overneemt als we trachten te denken over entiteiten
21:18
for which it's not appropriate, like Basil Fawlty with his car
349
1253000
3000
waarvoor het eigenlijk niet van toepassing is; Basil Fawlty met zijn auto
21:21
or like millions of deluded people with the universe as a whole. (Laughter)
350
1256000
8000
of miljoenen misleide mensen met het hele universum. (Gelach)
21:29
If the universe is queerer than we can suppose,
351
1264000
2000
Als het heelal raarder is dan we kunnen denken
21:32
is it just because we've been naturally selected to suppose
352
1267000
3000
komt dat dan alleen doordat we natuurlijk geselecteerd zijn om te denken
21:35
only what we needed to suppose in order to survive
353
1270000
3000
wat we moesten denken om te kunnen overleven
21:38
in the Pleistocene of Africa?
354
1273000
2000
in het Pleistoceen in Afrika?
21:41
Or are our brains so versatile and expandable that we can
355
1276000
4000
Of zijn onze hersenen zo flexibel en uitbreidbaar dat we
21:45
train ourselves to break out of the box of our evolution?
356
1280000
4000
onszelf kunnen trainen om uit de doos van onze evolutie te ontsnappen?
21:50
Or, finally, are there some things in the universe so queer
357
1285000
4000
Of zijn er ten langen leste sommige zaken in het universum zo raar
21:54
that no philosophy of beings, however godlike, could dream them?
358
1289000
6000
dat geen filosofie van wezens, hoe goddelijk ook, ze zou kunnen bedenken?
22:01
Thank you very much.
359
1296000
1000
Dank u wel.
ABOUT THE SPEAKER
Richard Dawkins - Evolutionary biologistOxford professor Richard Dawkins has helped steer evolutionary science into the 21st century, and his concept of the "meme" contextualized the spread of ideas in the information age. In recent years, his devastating critique of religion has made him a leading figure in the New Atheism.
Why you should listen
As an evolutionary biologist, Richard Dawkins has broadened our understanding of the genetic origin of our species; as a popular author, he has helped lay readers understand complex scientific concepts. He's best-known for the ideas laid out in his landmark book The Selfish Gene and fleshed out in The Extended Phenotype: the rather radical notion that Darwinian selection happens not at the level of the individual, but at the level of our DNA. The implication: We evolved for only one purpose — to serve our genes.
Of perhaps equal importance is Dawkins' concept of the meme, which he defines as a self-replicating unit of culture -- an idea, a chain letter, a catchy tune, an urban legend -- which is passed person-to-person, its longevity based on its ability to lodge in the brain and inspire transmission to others. Introduced in The Selfish Gene in 1976, the concept of memes has itself proven highly contagious, inspiring countless accounts and explanations of idea propagation in the information age.
In recent years, Dawkins has become outspoken in his atheism, coining the word "bright" (as an alternate to atheist), and encouraging fellow non-believers to stand up and be identified. His controversial, confrontational 2002 TED talk was a seminal moment for the New Atheism, as was the publication of his 2006 book, The God Delusion, a bestselling critique of religion that championed atheism and promoted scientific principles over creationism and intelligent design.
Richard Dawkins | Speaker | TED.com