TED2008
Benjamin Zander: The transformative power of classical music
Ο Μπέντζαμιν Ζάντερ για τη μουσική και το πάθος
Filmed:
Readability: 2.5
13,160,338 views
O Μπέντζαμιν Ζάντερ έχει δύο μεταδοτικά πάθη: την κλασσική μουσική και το να βοηθάει όλους μας να συνειδητοποιούμε την ανεκμετάλλευτη αγάπη μας για αυτήν -- και κατ' επέκταση, την ανεκμετάλλευτη αγάπη μας για καινούριες δυνατότητες, νέες εμπειρίες, νέες συνδέσεις.
Benjamin Zander - Conductor
A leading interpreter of Mahler and Beethoven, Benjamin Zander is known for his charisma and unyielding energy -- and for his brilliant pre-concert talks. Full bio
A leading interpreter of Mahler and Beethoven, Benjamin Zander is known for his charisma and unyielding energy -- and for his brilliant pre-concert talks. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Probably a lot of you know the story of the two salesmen
0
0
3000
Πιθανώς πολλοί από εσάς γνωρίζετε την ιστορία των δύο πωλητών
00:15
who went down to Africa in the 1900s.
1
3000
3000
που πήγαν στην Αφρική κατά το 1900.
00:18
They were sent down to find if there was any opportunity
2
6000
2000
Τους έστειλαν εκεί κάτω για να ερευνήσουν αν υπήρχε καμία ευκαιρία
00:20
for selling shoes,
3
8000
2000
να πουλήσουν παπούτσια.
00:22
and they wrote telegrams back to Manchester.
4
10000
3000
Στείλανε λοιπόν τηλεγραφήματα πίσω στο Μάντσεστερ.
00:25
And one of them wrote, "Situation hopeless. Stop.
5
13000
4000
Και ο ένας απ' αυτούς έγραφε: "Κατάσταση απελπιστική. Στοπ.
00:29
They don't wear shoes."
6
17000
1000
Δεν φοράνε παπούτσια."
00:30
And the other one wrote, "Glorious opportunity.
7
18000
3000
Και ο άλλος έγραφε: "Λαμπρή ευκαιρία.
00:33
They don't have any shoes yet."
8
21000
2000
Δεν έχουν καν παπούτσια ακόμα."
00:35
(Laughter)
9
23000
1000
(Γέλια)
00:36
Now, there's a similar situation in the classical music world,
10
24000
3000
Λοιπόν, είμαστε σε μία παρόμοια κατάσταση στον κόσμο της κλασσικής μουσικής
00:40
because there are some people who think
11
28000
1000
λόγω του ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που πιστεύουν
00:41
that classical music is dying.
12
29000
3000
πως η κλασσική μουσική πεθαίνει.
00:45
And there are some of us who think you ain't seen nothing yet.
13
33000
3000
Και υπάρχουν κάποιοι από εμάς που πιστεύουν πως δεν είδατε τίποτε ακόμη.
00:48
And rather than go into statistics and trends,
14
36000
4000
Και αντί να μπω σε στατιστικές και τάσεις
00:52
and tell you about all the orchestras that are closing,
15
40000
2000
και να σας μιλήσω για όλες τις ορχήστρες οι οποίες κλείνουν,
00:54
and the record companies that are folding,
16
42000
3000
και τις δισκογραφικές εταιρείες που χρεωκοπούν,
00:57
I thought we should do an experiment tonight -- an experiment.
17
45000
4000
πιστεύω πως πρέπει να κάνουμε ένα πείραμα απόψε -- ένα πείραμα.
01:01
Actually, it's not really an experiment, because I know the outcome.
18
49000
4000
Για την ακρίβεια, δεν είναι ακριβώς πείραμα γιατί γνωρίζω την έκβαση του.
01:06
But it's like an experiment. Now, before we --
19
54000
2000
Αλλά μοιάζει με πείραμα. Τώρα, πριν --
01:08
(Laughter)
20
56000
4000
(Γέλια)
01:12
-- before we start, I need to do two things.
21
60000
2000
-- πριν ξεκινήσουμε, πρέπει να κάνω δυο πράγματα.
01:14
One is I want to remind you of what a seven-year-old child
22
62000
4000
Το πρώτο είναι, να σας θυμίσω πώς ένα επτάχρονο παιδί
01:19
sounds like when he plays the piano.
23
67000
1000
ακούγεται όταν παίζει στο πιάνο.
01:20
Maybe you have this child at home.
24
68000
2000
Πιθανώς έχετε αυτό το παιδί στο σπίτι.
01:23
He sounds something like this.
25
71000
1000
Ακούγεται κάπως έτσι.
01:24
(Piano)
26
72000
20000
(Πιάνο)
01:44
I see some of you recognize this child.
27
92000
2000
Βλέπω πως κάποιοι από εσάς αναγνωρίζετε αυτό το παιδί.
01:46
Now, if he practices for a year and takes lessons, he's now eight
28
94000
5000
Τώρα, αν εξασκηθεί για ένα χρόνο και κάνει μαθήματα, είναι πλέον οκτώ
01:51
and he sounds like this.
29
99000
1000
και ακούγεται κάπως έτσι.
01:52
(Piano)
30
100000
7000
(Πιάνο)
01:59
Then he practices for another year and takes lessons -- now he's nine.
31
107000
3000
Έπειτα, εξασκείται για ακόμη ένα χρόνο και κάνει επιπλέον μαθήματα. Είναι στα εννιά τώρα.
02:02
(Piano)
32
110000
6000
(Πιάνο)
02:08
Then he practices for another and takes lessons -- now he's 10.
33
116000
3000
Και εξασκείται περισσότερο και συνεχίζει τα μαθήματα. Είναι στα δέκα του.
02:11
(Piano)
34
119000
7000
(Πιάνο)
02:18
At that point, they usually give up.
35
126000
1000
Σε αυτό το σημείο συνήθως τα παρατάνε.
02:19
(Laughter)
36
127000
2000
(Γέλια)
02:21
(Applause)
37
129000
2000
(Χειροκρότημα)
02:23
Now, if you'd waited, if you'd waited for one more year,
38
131000
2000
Τώρα, αν περιμένατε, αν περιμένατε για ακόμη ένα χρόνο,
02:26
you would have heard this.
39
134000
1000
θα ακούγατε κάτι σαν αυτό:
02:27
(Piano)
40
135000
9000
(Πιάνο)
02:36
Now, what happened was not maybe what you thought,
41
144000
3000
Τώρα, αυτό που συνέβη δεν ήταν μάλλον αυτό που περιμένατε,
02:39
which is, he suddenly became passionate, engaged,
42
147000
3000
δηλαδή, ότι ξαφνικά παθιάστηκε, δεσμεύτηκε,
02:42
involved, got a new teacher, he hit puberty, or whatever it is.
43
150000
3000
ασχολήθηκε, πήγε σε νέο δάσκαλο, μπήκε στην εφηβεία, ή οτιδήποτε τέτοιο.
02:45
What actually happened was the impulses were reduced.
44
153000
4000
Αυτό που πραγματικά συνέβη είναι ότι οι παρορμήσεις μειώθηκαν.
02:50
You see, the first time, he was playing
45
158000
1000
Βλέπετε, την πρώτη φορά έπαιζε
02:51
with an impulse on every note.
46
159000
2000
με ορμή σε κάθε νότα.
02:54
(Piano)
47
162000
2000
(Πιάνο)
02:56
And the second, with an impulse every other note.
48
164000
2000
Και τη δεύτερη με ορμή σε κάθε δεύτερη νότα.
02:59
(Piano)
49
167000
2000
(Πιάνο)
03:01
You can see it by looking at my head.
50
169000
1000
Μπορείτε να το δείτε κοιτάζοντας το κεφάλι μου.
03:03
(Laughter)
51
171000
1000
(Γέλια)
03:04
The nine-year-old
52
172000
2000
Το εννιάχρονο, το εννιάχρονο
03:06
put an impulse on every four notes.
53
174000
1000
έβαζε ορμή σε κάθε τέσσερις νότες.
03:07
(Piano)
54
175000
2000
(Πιάνο)
03:10
And the 10-year-old, on every eight notes.
55
178000
1000
Και το δεκάχρονο σε κάθε οκτώ νότες.
03:11
(Piano)
56
179000
3000
(Πιάνο)
03:14
And the 11-year-old, one impulse on the whole phrase.
57
182000
2000
Και το 11χρονο, έναν αυθορμητισμό σε όλη τη φράση.
03:16
(Piano)
58
184000
3000
(Πιάνο)
03:20
I know -- I don't know how we got into this position.
59
188000
2000
Ξέρω -- Δεν ξέρω πώς ήρθαμε σε αυτήν τη θέση.
03:22
(Laughter)
60
190000
2000
(Γέλια)
03:25
I didn't say, "I'm going to move my shoulder over, move my body."
61
193000
2000
Δεν σκέφτηκα πώς θα κινήσω τον ώμο μου, πώς θα κινήσω το σώμα μου.
03:27
No, the music pushed me over,
62
195000
2000
Όχι, η μουσική με έσπρωξε,
03:29
which is why I call it one-buttock playing.
63
197000
2000
και γι' αυτό το αποκαλώ παίξιμο στον ένα γλουτό.
03:31
(Piano)
64
199000
2000
(Πιάνο)
03:33
It can be the other buttock.
65
201000
1000
Μπορεί να είναι και ο άλλος γλουτός.
03:34
(Piano)
66
202000
4000
(Πιάνο)
03:38
You know, a gentleman was once watching a presentation I was doing,
67
206000
3000
Ξέρετε, κάποτε ένας κύριος παρακολουθούσε μία παρουσίαση που έκανα
03:41
when I was working with a young pianist.
68
209000
1000
όταν δούλευα με έναν νεαρό πιανίστα.
03:43
He was the president of a corporation in Ohio.
69
211000
2000
Ήταν πρόεδρος κάποιας εταιρείας στο Οχάιο.
03:45
And I was working with this young pianist
70
213000
2000
Και εγώ εργαζόμουν με αυτόν το νεαρό πιανίστα
03:48
and I said, "The trouble with you is you're a two-buttock player.
71
216000
2000
και εγώ του είπα, "Το πρόβλημά με 'σένα είναι ότι είσαι μουσικός των δύο γλουτών.
03:50
You should be a one-buttock player."
72
218000
2000
Θα έπρεπε να είσαι μουσικός του ενός γλουτού."
03:52
And I moved his body like that, while he was playing.
73
220000
2000
Και μετακίνησα το σώμα του κάπως έτσι ενώ έπαιζε.
03:54
And suddenly, the music took off. It took flight.
74
222000
2000
Και ξαφνικά η μουσική απογειώθηκε. Πέταξε.
03:57
There was a gasp in the audience when they heard the difference.
75
225000
2000
Ακούστηκε ένα ξεφύσημα από το κοινό μόλις άκουσαν τη διαφορά.
03:59
And then I got a letter from this gentleman.
76
227000
2000
Και αργότερα έλαβα ένα γράμμα από αυτόν τον κύριο.
04:01
He said, "I was so moved.
77
229000
1000
Έλεγε, "Συγκινήθηκα τόσο πολύ.
04:02
I went back and I transformed my entire company
78
230000
2000
Γύρισα πίσω και μεταμόρφωσα ολόκληρη την εταιρία μου
04:05
into a one-buttock company."
79
233000
1000
σε εταιρία του ενός γλουτού."
04:06
(Laughter)
80
234000
3000
(Γέλια)
04:10
Now, the other thing I wanted to do is to tell you about you.
81
238000
2000
Τώρα το δεύτερο πράγμα για το οποίο θα ήθελα να μιλήσω, είστε εσείς.
04:12
There are 1,600 people, I believe.
82
240000
3000
Εδώ μέσα είναι 1,600 άνθρωποι, πιστεύω.
04:15
My estimation is that probably 45 of you
83
243000
3000
Η εκτίμηση μου είναι πως πιθανώς 45 από εσάς
04:18
are absolutely passionate about classical music.
84
246000
2000
είστε απολύτως παθιασμένοι με την κλασσική μουσική.
04:21
You adore classical music. Your FM is always on that classical dial.
85
249000
5000
Λατρεύετε την κλασσική μουσική. Τα FM σας είναι πάντα στο σταθμό με την κλασσική.
04:26
And you have CDs in your car, and you go to the symphony.
86
254000
3000
Έχετε CD στο αυτοκίνητό σας και πηγαίνετε στη συμφωνική.
04:29
And your children are playing instruments.
87
257000
1000
Και τα παιδιά σας παίζουν μουσικά όργανα.
04:30
You can't imagine your life without classical music.
88
258000
2000
Δεν μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς κλασσική μουσική.
04:33
That's the first group; it's quite a small group.
89
261000
2000
Αυτή είναι η πρώτη ομάδα· μια κάπως μικρή ομάδα.
04:35
Then there's another group, bigger group.
90
263000
2000
Έπειτα, υπάρχει άλλη μία ομάδα, μια μεγαλύτερη.
04:37
These are the people who don't mind classical music.
91
265000
2000
Εκεί ανήκουν αυτοί που η κλασσική μουσική δεν τους ενοχλεί.
04:39
(Laughter)
92
267000
1000
(Γέλια)
04:40
You know, you've come home from a long day,
93
268000
2000
Ξέρετε, έχετε επιστρέψει στο σπίτι από μία κουραστική μέρα
04:42
and you take a glass of wine, and you put your feet up.
94
270000
2000
και βάζετε ένα ποτήρι κρασί, σηκώνετε και τα πόδια σας ψηλά.
04:45
A little Vivaldi in the background doesn't do any harm.
95
273000
2000
Ε και λίγος Βιβάλντι να παίζει από πίσω δεν βλάπτει.
04:47
(Laughter)
96
275000
1000
(Γέλια)
04:48
That's the second group.
97
276000
1000
Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα.
04:49
Now comes the third group.
98
277000
1000
Τώρα ερχόμαστε στην τρίτη ομάδα.
04:50
These are the people who never listen to classical music.
99
278000
2000
Εκεί ανήκουν αυτοί οι οποίοι δεν έχουν ακούσει ποτέ τους κλασσική μουσική.
04:52
It's just simply not part of your life.
100
280000
2000
Απλά δεν είναι μέρος της ζωής τους.
04:55
You might hear it like second-hand smoke at the airport, but --
101
283000
2000
Μπορεί να την ακούτε σαν παθητικοί καπνιστές στο αεροδρόμιο, αλλά --
04:57
(Laughter)
102
285000
2000
(Γέλια)
04:59
-- and maybe a little bit of a march from "Aida"
103
287000
1000
-- και ίσως ένα μικρό κομματάκι του μαρς της Αΐντα
05:00
when you come into the hall. But otherwise, you never hear it.
104
288000
3000
όταν μπαίνετε στην αίθουσα. Αλλιώς δεν την ακούτε ποτέ.
05:04
That's probably the largest group of all.
105
292000
1000
Αυτή ίσως είναι η μεγαλύτερη από τις ομάδες.
05:05
And then there's a very small group.
106
293000
2000
Και ύστερα, υπάρχει μία πολύ μικρή ομάδα.
05:07
These are the people who think they're tone-deaf.
107
295000
3000
Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν πως δεν έχουν μουσικό αυτί.
05:10
Amazing number of people think they're tone-deaf.
108
298000
2000
Εκπληκτικός αριθμός ανθρώπων, πιστεύουν πως δεν έχουν μουσικό αυτί.
05:13
Actually, I hear a lot, "My husband is tone-deaf."
109
301000
2000
Στην πραγματικότητα, ακούω συχνά, "Ο σύζυγός μου είναι μουσικά κουφός."
05:15
(Laughter)
110
303000
1000
(Γέλια)
05:16
Actually, you cannot be tone-deaf. Nobody is tone-deaf.
111
304000
3000
Όμως πραγματικά, δεν γίνεται να μην έχετε μουσικό αυτί. Κανείς δεν είναι μουσικά κουφός.
05:19
If you were tone-deaf, you couldn't change the gears
112
307000
3000
Αν δεν είχατε μουσικό αυτί, δεν θα μπορούσατε να αλλάζετε τις ταχύτητες
05:22
on your car, in a stick shift car.
113
310000
2000
στο αυτοκίνητό σας, σε αυτά με το λεβιέ.
05:24
You couldn't tell the difference between
114
312000
2000
Δεν θα μπορούσατε να διακρίνετε τη διαφορά ανάμεσα
05:26
somebody from Texas and somebody from Rome.
115
314000
2000
σε κάποιον από το Τέξας και κάποιον από τη Ρώμη.
05:28
And the telephone. The telephone. If your mother calls
116
316000
4000
Και το τηλέφωνο. Το τηλέφωνο. Όταν σας καλέσει η μητέρα σας
05:33
on the miserable telephone, she calls and says, "Hello,"
117
321000
2000
στο ταπεινό τηλέφωνο, σας καλεί και σας λέει "Γεια,"
05:35
you not only know who it is, you know what mood she's in.
118
323000
3000
όχι μόνο ξέρετε ποιος είναι, αλλά ξέρετε και τη διάθεσή του εκείνη τη στιγμή.
05:39
You have a fantastic ear. Everybody has a fantastic ear.
119
327000
3000
Έχετε ένα φανταστικό αυτί. Ο καθένας έχει φανταστικό αυτί.
05:42
So nobody is tone-deaf.
120
330000
2000
Έτσι λοιπόν, κανείς δεν είναι μουσικά κουφός.
05:44
But I tell you what. It doesn't work for me to go on with this thing,
121
332000
4000
Αλλά θα σας πω κάτι. Δεν λειτουργεί για μένα αυτό το πράγμα,
05:48
with such a wide gulf between those who understand,
122
336000
3000
με ένα τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που καταλαβαίνουν,
05:52
love and [are] passionate about classical music,
123
340000
2000
που αγαπούν και είναι παθιασμένοι με την κλασσική μουσική,
05:54
and those who have no relationship to it at all.
124
342000
3000
και αυτών που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση μαζί της.
05:57
The tone-deaf people, they're no longer here.
125
345000
2000
Οι μουσικά κουφοί άνθρωποι, δεν είναι πλέον εδώ.
05:59
But even between those three categories, it's too wide a gulf.
126
347000
4000
Όμως ακόμη και ανάμεσα σε αυτές τις τρεις κατηγορίες, είναι επίσης μεγάλο το χάσμα.
06:03
So I'm not going to go on until every single person in this room,
127
351000
4000
Έτσι λοιπόν, δεν θα συνεχίσω έως ότου κάθε άτομο σε αυτήν την αίθουσα,
06:07
downstairs and in Aspen, and everybody else looking,
128
355000
5000
εκεί κάτω και στο Άσπεν και όλοι όσοι παρακολουθούν,
06:13
will come to love and understand classical music.
129
361000
3000
να φτάσουν σε σημείο να αγαπήσουν και να καταλάβουν την κλασσική μουσική.
06:16
So that's what we're going to do.
130
364000
2000
Έτσι, να τι πρόκειται να κάνουμε.
06:19
Now, you notice that there is not the slightest doubt in my mind
131
367000
5000
Τώρα, παρατηρείτε πως δεν υπάρχει το παραμικρό ίχνος αμφιβολίας στο μυαλό μου
06:24
that this is going to work if you look at my face, right?
132
372000
3000
ότι όλο αυτό θα δουλέψει αν κοιτάξετε το πρόσωπό μου, σωστά;
06:27
It's one of the characteristics of a leader that he not doubt
133
375000
4000
Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά ενός ηγέτη το να μην αμφιβάλλει
06:31
for one moment the capacity of the people he's leading
134
379000
3000
ούτε για μία στιγμή για τη δυνατότητα των ανθρώπων που καθοδηγεί
06:35
to realize whatever he's dreaming.
135
383000
2000
να συνειδητοποιήσουν όσα ονειρεύεται.
06:37
Imagine if Martin Luther King had said, "I have a dream.
136
385000
3000
Φανταστείτε αν ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ είχε πει, "Έχω ένα όραμα.
06:40
Of course, I'm not sure they'll be up to it."
137
388000
2000
Φυσικά, δεν είμαι σίγουρος πως θα αντεπεξέλθουν στις προσδοκίες μου."
06:42
(Laughter)
138
390000
3000
(Γέλια)
06:46
All right. So I'm going to take a piece of Chopin.
139
394000
2000
Εντάξει. Λοιπόν, θα ξεκινήσω με ένα κομμάτι του Σοπέν.
06:48
This is a beautiful prelude by Chopin. Some of you will know it.
140
396000
5000
Είναι ένα πανέμορφο πρελούδιο του Σοπέν. Κάποιοι από εσάς θα το ξέρετε.
06:54
(Music)
141
402000
28000
(Μουσική)
07:22
Do you know what I think probably happened in this room?
142
430000
2000
Ξέρετε τι νομίζω ότι πιθανώς συνέβη σε αυτήν την αίθουσα;
07:25
When I started, you thought, "How beautiful that sounds."
143
433000
2000
Όταν ξεκίνησα, εσείς σκεφτήκατε, "Πόσο όμορφο ακούγεται."
07:27
(Music)
144
435000
13000
(Μουσική)
07:41
"I don't think we should go to the same place
145
449000
1000
"Πιστεύω πως δεν πρέπει να πάμε στο ίδιο μέρος
07:42
for our summer holidays next year."
146
450000
2000
για τις καλοκαιρινές μας διακοπές του χρόνου."
07:44
(Laughter)
147
452000
3000
(Γέλια)
07:47
It's funny, isn't it? It's funny how those thoughts
148
455000
3000
Είναι αστείο, έτσι δεν είναι; Είναι αστείο το πώς αυτές οι σκέψεις
07:50
kind of waft into your head.
149
458000
3000
κατά κάποιον τρόπο αναδύονται μέσα στο κεφάλι σας.
07:53
And of course --
150
461000
1000
Και φυσικά --
07:54
(Applause)
151
462000
3000
(Χειροκρότημα)
07:57
-- and of course, if the piece is long and you've had a long day,
152
465000
2000
-- και φυσικά, αν το κομμάτι είναι μεγάλο και είχατε μία δύσκολη ημέρα
08:00
you might actually drift off.
153
468000
1000
τότε πραγματικά μπορεί να αποκοιμηθείτε.
08:01
Then your companion will dig you in the ribs
154
469000
2000
Τότε ο σύντροφός σας θα σας σκουντήξει στα πλευρά
08:03
and say, "Wake up! It's culture!" And then you feel even worse.
155
471000
4000
και θα σας πει, "Ξύπνα! Είναι κουλτούρα!" Και τότε θα νιώσετε ακόμα πιο άσχημα.
08:07
But has it ever occurred to you that the reason you feel sleepy
156
475000
3000
Όμως, σας έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι ο λόγος που αισθάνεστε νύστα
08:11
in classical music is not because of you, but because of us?
157
479000
2000
με την κλασσική μουσική, δεν οφείλετε σε εσάς, αλλά οφείλεται σε εμάς;
08:13
Did anybody think while I was playing,
158
481000
2000
Σκέφτηκε κανείς ενώ εγώ έπαιζα:
08:15
"Why is he using so many impulses?"
159
483000
2000
"Γιατί χρησιμοποιεί τόσες ορμές;"
08:17
If I'd done this with my head you certainly would have thought it.
160
485000
3000
Αν έκανα, αυτό, με το κεφάλι μου τότε σίγουρα θα το είχατε σκεφτεί.
08:21
(Music)
161
489000
5000
(Μουσική)
08:26
And for the rest of your life, every time you hear classical music,
162
494000
4000
Και για την υπόλοιπη ζωή σας, κάθε φορά που θα ακούτε κλασσική μουσική
08:30
you'll always be able to know if you hear those impulses.
163
498000
4000
θα είστε σε θέση να γνωρίζετε αν ακούτε αυτές τις ορμές.
08:34
So let's see what's really going on here.
164
502000
2000
Ας δούμε λοιπόν τι γίνεται στ' αλήθεια εδώ.
08:36
We have a B. This is a B. The next note is a C.
165
504000
5000
Έχουμε μια Σι. Αυτή είναι μια Σι. Η επόμενη νότα είναι μια Ντο.
08:41
And the job of the C is to make the B sad. And it does, doesn't it?
166
509000
3000
Και η δουλειά αυτής της Ντο είναι να κάνει τη Σι θλιμμένη. Και το κάνει, έτσι δεν είναι;
08:44
(Laughter)
167
512000
3000
(Γέλια)
08:47
Composers know that. If they want sad music,
168
515000
2000
Οι συνθέτες το γνωρίζουν αυτό. Αν θέλουν θλιμμένη μουσική
08:49
they just play those two notes.
169
517000
1000
τότε απλά παίζουν αυτές τις δύο νότες.
08:50
(Music)
170
518000
5000
(Μουσική)
08:55
But basically, it's just a B, with four sads.
171
523000
2000
Αλλά βασικά είναι μόνο μια Σι, με τέσσερις θλιμμένες.
08:57
(Laughter)
172
525000
2000
(Γέλια)
09:00
Now, it goes down to A. Now to G. And then to F.
173
528000
5000
Τώρα, κατεβαίνει στη Λα. Τώρα στη Σολ και έπειτα στη Φα.
09:05
So we have B, A, G, F. And if we have B, A, G, F,
174
533000
4000
Έτσι έχουμε Σι, Λα, Σολ, Φα. Και αν έχουμε Σι, Λα, Σολ, Φα,
09:10
what do we expect next? Oh, that might have been a fluke.
175
538000
6000
ποια περιμένουμε να ακολουθεί; Ω, αυτό μάλλον ήτανε στην τύχη.
09:16
Let's try it again. Ooh, the TED choir.
176
544000
6000
Ας προσπαθήσουμε ξανά. Ωωω, η χορωδία του TED.
09:22
(Laughter)
177
550000
3000
(Γέλια)
09:25
And you notice nobody is tone-deaf, right? Nobody is.
178
553000
4000
Και προσέξατε πως κανείς δεν είναι μουσικά κουφός, σωστά; Κανείς δεν είναι.
09:29
You know, every village in Bangladesh
179
557000
2000
Ξέρετε, κάθε χωριό στο Μπανγκλαντές
09:31
and every hamlet in China -- everybody knows:
180
559000
5000
και κάθε οικισμός στην Κίνα. Όλοι το ξέρουν:
09:37
da, da, da, da -- da. Everybody knows, who's expecting that E.
181
565000
3000
ντα, ντα, ντα, ντα -- ντα. Όλοι ξέρουν ποιος περιμένει αυτήν τη Μι.
09:40
Now, Chopin didn't want to reach the E there,
182
568000
3000
Τώρα, ο Σοπέν δεν ήθελε να φτάσει στη Μι εκεί,
09:44
because what will have happened? It will be over, like Hamlet.
183
572000
2000
γιατί, τι θα είχε συμβεί τότε; Θα τελείωνε, σαν τον Άμλετ.
09:46
Do you remember Hamlet? Act one, scene three,
184
574000
2000
Θυμάστε τον Άμλετ; Πράξη 1, Σκηνή 3:
09:49
he finds out that his uncle killed his father.
185
577000
1000
Μαθαίνει πως ο θείος του σκότωσε τον πατέρα του.
09:50
You remember, he keeps on going up to his uncle
186
578000
2000
Θα θυμάστε πως πηγαίνει συνεχώς στο θείο του
09:52
and almost killing him. And then he backs away,
187
580000
1000
και σχεδόν τον σκοτώνει. Και μετά κάνει πίσω
09:53
and he goes up to him again and almost kills him.
188
581000
3000
και πηγαίνει ξανά σε αυτόν και πάλι σχεδόν τον σκοτώνει.
09:56
And the critics, all of whom are sitting in the back row there,
189
584000
2000
Και οι κριτικοί, που όλοι τους κάθονται εκεί πίσω στην τελευταία σειρά,
09:58
they have to have an opinion, so they say, "Hamlet is a procrastinator."
190
586000
3000
πρέπει να έχουν μία άποψη, έτσι λένε, "Ο Άμλετ χρονοτριβεί."
10:01
(Laughter)
191
589000
1000
(Γέλια)
10:02
Or they say, "Hamlet has an Oedipus complex."
192
590000
2000
Ή λένε, "Ο Άμλετ έχει Οιδιπόδειο σύμπλεγμα."
10:05
No, otherwise the play would be over, stupid.
193
593000
3000
Όχι, αλλιώς το έργο θα είχε τελειώσει, ανόητοι.
10:08
That's why Shakespeare puts all that stuff in Hamlet --
194
596000
2000
Γι' αυτό ο Σαίξπηρ βάζει όλα αυτά τα πράγματα στον Άμλετ.
10:11
you know, Ophelia going mad and the play within the play,
195
599000
2000
Ξέρετε, την Οφηλία που τρελαίνεται, το έργο μέσα στο έργο,
10:13
and Yorick's skull, and the gravediggers.
196
601000
1000
το κρανίο του Γιόρικ και τους νεκροθάφτες.
10:15
That's in order to delay -- until act five, he can kill him.
197
603000
3000
Όλα αυτά αποσκοπούν στην καθυστέρηση -- ώσπου στην 5η πράξη μπορεί πλέον να τον σκοτώσει.
10:18
It's the same with the Chopin. He's just about to reach the E,
198
606000
5000
Είναι το ίδιο με τον Σοπέν. Είναι έτοιμος να φτάσει στη Μι,
10:23
and he says, "Oops, better go back up and do it again."
199
611000
2000
και λέει, "Ουπς, καλύτερα να πάω πίσω και να το κάνω ξανά."
10:25
So he does it again.
200
613000
3000
Οπότε το κάνει ξανά.
10:29
Now, he gets excited. (Piano) That's excitement,
201
617000
3000
Τώρα αρχίζει να διεγείρεται -- αυτό είναι διέγερση,
10:32
you don't have to worry about it.
202
620000
1000
μην ανησυχείτε γι' αυτό.
10:34
Now, he gets to F-sharp, and finally he goes down to E,
203
622000
2000
Τώρα πηγαίνει σε Φα δίεση και τελικά κατεβαίνει στη Μι,
10:36
but it's the wrong chord -- because the chord he's looking for
204
624000
3000
αλλά η συγχορδία είναι λάθος. Και αυτό γιατί η συγχορδία που ψάχνει
10:40
is this one, (Piano) and instead he does ...
205
628000
3000
είναι αυτή εδώ, και αντ' αυτού κάνει ...
10:43
(Piano) Now, we call that a deceptive cadence, because it deceives us.
206
631000
4000
αυτό λοιπόν, το ονομάζουμε "απατηλή λύση" γιατί μας εξαπατά.
10:48
I always tell my students, "If you have a deceptive cadence,
207
636000
2000
Πάντα λέω στους μαθητές μου, "Αν έχετε μία καταληκτική διακύμανση
10:50
be sure to raise your eyebrows. Then everybody will know."
208
638000
2000
σιγουρευτείτε πως σηκώνετε τα φρύδια σας για να το καταλάβουν όλοι."
10:52
(Laughter)
209
640000
3000
(Γέλια)
10:55
(Applause)
210
643000
3000
(Χειροκρότημα)
10:59
Right. So, he gets to E, but it's the wrong chord.
211
647000
2000
Έτσι. Λοιπόν φτάνει στη Μι, αλλά είναι λάθος η συγχορδία.
11:01
Now, he tries E again. That chord doesn't work.
212
649000
3000
Τώρα, δοκιμάζει τη Μι ξανά. Αυτή η συγχορδία δεν ταιριάζει.
11:04
Now, he tries the E again. That chord doesn't work.
213
652000
3000
Δοκιμάζει τη Μι ξανά λοιπόν. Η συγχορδία δεν ταιριάζει.
11:07
Now, he tries E again, and that doesn't work.
214
655000
2000
Και δοκιμάζει τη Μι ξανά και πάλι δεν ταιριάζει.
11:10
And then finally ... (Piano)
215
658000
3000
Και τότε επιτέλους ....
11:13
There was a gentleman in the front row who went, "Mmm."
216
661000
4000
Ήταν ένας κύριος στην πρώτη σειρά που έκανε, "Μμμ."
11:18
It's the same gesture he makes when he comes home
217
666000
2000
Είναι η ίδια έκφραση που κάνει όταν επιστρέφει στο σπίτι
11:20
after a long day, turns off the key in his car and says,
218
668000
3000
μετά από μία μεγάλη ημέρα, σβήνει τη μηχανή στο αυτοκίνητο και λέει:
11:24
"Aah, I'm home." Because we all know where home is.
219
672000
3000
"Ααα, είμαι σπίτι." Γιατί όλοι ξέρουμε που είναι το σπίτι μας.
11:27
So this is a piece which goes from away to home.
220
675000
3000
Έτσι, αυτό είναι ένα κομμάτι που πηγαίνει από μακρυά στο σπίτι.
11:30
And I'm going to play it all the way through
221
678000
2000
Και θα το παίξω ολόκληρο τώρα
11:32
and you're going to follow. B, C, B, C, B, C, B --
222
680000
3000
και εσείς θα ακολουθήσετε. Σι, Ντο, Σι, Ντο, Σι, Ντο, Σι --
11:35
down to A, down to G, down to F.
223
683000
2000
κάτω στη Λα, κάτω στη Σολ, κάτω στη Φα.
11:37
Almost goes to E, but otherwise the play would be over.
224
685000
2000
Σχεδόν φτάνει στη Μι, όμως έτσι το έργο θα τελείωνε.
11:40
He goes back up to B. He gets very excited. Goes to F-sharp. Goes to E.
225
688000
2000
Πηγαίνει πίσω στη Σι. Αρχίζει να διεγείρεται. Πηγαίνει σε Φα δίεση. Πηγαίνει σε Μι.
11:42
It's the wrong chord. It's the wrong chord. It's the wrong chord.
226
690000
2000
Είναι λάθος η συγχορδία. Είναι λάθος η συγχορδία. Είναι λάθος η συγχορδία.
11:45
And finally goes to E, and it's home.
227
693000
2000
Και τελικά καταλήγει σε Μι, και είναι πλέον στο σπίτι.
11:47
And what you're going to see is one-buttock playing.
228
695000
3000
Και αυτό που πρόκειται να δείτε είναι παίξιμο του ενός γλουτού.
11:50
(Laughter)
229
698000
3000
(Γέλια)
11:53
Because for me, to join the B to the E,
230
701000
2000
Γιατί για 'μένα, για να ενώσω τη Σι με τη Μι,
11:56
I have to stop thinking about every single note along the way,
231
704000
5000
πρέπει να σταματήσω να σκέφτομαι την κάθε νότα που μεσολαβεί
12:01
and start thinking about the long, long line from B to E.
232
709000
5000
και να αρχίσω να σκέφτομαι την μακριά, μακριά γραμμή από τη Σι στη Μι.
12:07
You know, we were just in South Africa, and you can't go to South Africa
233
715000
4000
Ξέρετε, ήσασταν μόλις στη Νότιο Αφρική και δεν μπορείτε να πάτε πάλι εκεί
12:11
without thinking of Mandela in jail for 27 years.
234
719000
3000
χωρίς να σκεφτείτε τον Μαντέλα στη φυλακή για 27 χρόνια.
12:15
What was he thinking about? Lunch?
235
723000
2000
Τι να σκεφτόταν άραγε; Το φαγητό;
12:17
No, he was thinking about the vision for South Africa
236
725000
3000
Όχι, σκεφτόταν το όραμά του για τη Νότιο Αφρική
12:21
and for human beings. That's what kept --
237
729000
1000
και την ανθρωπότητα. Αυτό τον κράτησε -
12:22
this is about vision. This is about the long line.
238
730000
3000
έχει να κάνει με το όραμα, με την μακριά γραμμή.
12:25
Like the bird who flies over the field
239
733000
2000
Σαν το πουλί που πετάει πάνω από το λιβάδι
12:27
and doesn't care about the fences underneath, all right?
240
735000
4000
και δεν νοιάζεται για τους φράχτες από κάτω, σωστά;
12:31
So now, you're going to follow the line all the way from B to E.
241
739000
3000
Έτσι τώρα θα ακολουθήσετε τη γραμμή μέχρι το τέλος, από τη Σι στη Μι.
12:34
And I've one last request before I play this piece all the way through.
242
742000
4000
Και θέλω να ζητήσω κάτι τελευταίο πριν παίξω ολόκληρο το κομμάτι.
12:38
Would you think of somebody who you adore, who's no longer there?
243
746000
5000
Μπορείτε να σκεφτείτε κάποιον που λατρεύετε, κάποιον που δεν είναι πλέον εδώ;
12:43
A beloved grandmother, a lover --
244
751000
3000
Την αγαπημένη σας γιαγιά, έναν εραστή,
12:47
somebody in your life who you love with all your heart,
245
755000
3000
κάποιον στη ζωή σας που τον αγαπάτε με όλη σας την καρδιά,
12:50
but that person is no longer with you.
246
758000
3000
αλλά αυτός ο άνθρωπος δεν είναι πια μαζί σας.
12:54
Bring that person into your mind, and at the same time
247
762000
3000
Φέρτε αυτόν τον άνθρωπο στο μυαλό σας, και την ίδια στιγμή
12:57
follow the line all the way from B to E,
248
765000
4000
ακολουθήστε τη γραμμή μέχρι τέλους, από τη Σι στη Μι,
13:01
and you'll hear everything that Chopin had to say.
249
769000
8000
και θα ακούσετε όλα όσα θέλει να πει ο Σοπέν.
13:09
(Music)
250
777000
111000
(Μουσική)
15:00
(Applause)
251
888000
7000
(Χειροκρότημα)
15:07
Now, you may be wondering,
252
895000
5000
Τώρα, μπορεί να αναρωτιέστε
15:12
you may be wondering why I'm clapping.
253
900000
6000
μπορεί να αναρωτιέστε γιατί χειροκροτώ.
15:18
Well, I did this at a school in Boston
254
906000
2000
Λοιπόν, το έκανα αυτό σε ένα σχολείο στη Βοστόνη
15:20
with about 70 seventh graders, 12-year-olds.
255
908000
4000
με περίπου 70 μαθητές γυμνασίου -- 12χρονους.
15:24
And I did exactly what I did with you, and I told them
256
912000
2000
Και έκανα ακριβώς ότι έκανα και με εσάς, και τους είπα
15:26
and explained them and the whole thing.
257
914000
1000
και τους εξήγησα, και όλα αυτά.
15:27
And at the end, they went crazy, clapping. They were clapping.
258
915000
2000
Και στο τέλος ξετρελάθηκαν, χειροκροτούσαν. Χειροκροτούσαν.
15:30
I was clapping. They were clapping.
259
918000
1000
Χειροκροτούσα εγώ. Χειροκροτούσαν και αυτοί.
15:31
Finally, I said, "Why am I clapping?"
260
919000
2000
Στο τέλος, είπα, "Γιατί χειροκροτώ;"
15:33
And one of the little kids said, "Because we were listening."
261
921000
1000
Και ένα από τα παιδιά είπε, "Γιατί ακούγαμε."
15:34
(Laughter)
262
922000
5000
(Γέλια)
15:40
Think of it. 1,600 people, busy people,
263
928000
2000
Σκεφτείτε το. 1,600 άνθρωποι, πολυάσχολοι άνθρωποι,
15:42
involved in all sorts of different things,
264
930000
2000
ασχολούμενοι με κάθε είδους διαφορετικά πράγματα.
15:45
listening, understanding and being moved by a piece by Chopin.
265
933000
6000
Ακούνε, καταλαβαίνουν και συγκινούνται από ένα κομμάτι του Σοπέν.
15:51
Now that is something.
266
939000
1000
Αυτό λοιπόν είναι κάτι.
15:52
Now, am I sure that every single person followed that,
267
940000
3000
Τώρα, είμαι σίγουρος πως όλοι το ακολουθήσατε,
15:55
understood it, was moved by it? Of course, I can't be sure.
268
943000
2000
το καταλάβατε και συγκινηθήκατε; Φυσικά δεν μπορώ να είμαι βέβαιος.
15:58
But I tell you what happened to me.
269
946000
1000
Όμως θα σας πω τι συνέβη σε μένα.
15:59
I was in Ireland during the Troubles, 10 years ago,
270
947000
3000
Ήμουν στην Ιρλανδία την περίοδο των ταραχών πριν από 10 χρόνια,
16:02
and I was working with some Catholic and Protestant kids
271
950000
3000
και εργαζόμουν με μερικά Καθολικά και Προτεσταντικά παιδιά
16:05
on conflict resolution. And I did this with them --
272
953000
4000
στην επίλυση της διαμάχης. Και έκανα το πείραμά μου με αυτά.
16:10
a risky thing to do, because they were street kids.
273
958000
2000
Πράγμα ριψοκίνδυνο μιας και ήταν παιδιά του δρόμου.
16:12
And one of them came to me the next morning and he said,
274
960000
3000
Και ένα από αυτά ήρθε σε μένα το επόμενο πρωί και μου είπε:
16:16
"You know, I've never listened to classical music in my life,
275
964000
3000
"Ξέρετε, δεν είχα ακούσει ποτέ στη ζωή μου κλασσική μουσική,
16:19
but when you played that shopping piece ... "
276
967000
1000
όμως όταν παίξατε αυτό το κομμάτι του Σόπινγκ...."
16:20
(Laughter)
277
968000
3000
(Γέλια)
16:23
He said, "My brother was shot last year and I didn't cry for him.
278
971000
4000
Είπε: "Ο αδερφός μου σκοτώθηκε πέρυσι και δεν έκλαψα γι' αυτόν.
16:28
But last night, when you played that piece,
279
976000
1000
Όμως εχθές το βράδυ όταν παίξατε αυτό το κομμάτι,
16:29
he was the one I was thinking about.
280
977000
3000
αυτός ήτανε που είχα στο μυαλό μου.
16:32
And I felt the tears streaming down my face.
281
980000
2000
Και ένιωσα τα δάκρυα να τρέχουνε στο πρόσωπό μου.
16:34
And you know, it felt really good to cry for my brother."
282
982000
3000
Και ξέρετε, ένιωσα στ' αλήθεια πολύ καλά που έκλαψα για τον αδερφό μου."
16:37
So I made up my mind at that moment
283
985000
2000
Έτσι, εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα
16:39
that classical music is for everybody. Everybody.
284
987000
7000
πως η κλασσική μουσική είναι για τους πάντες. Τους πάντες.
16:47
Now, how would you walk -- because you know,
285
995000
2000
Πώς θα περπατούσες λοιπόν -- γιατί ξέρετε,
16:49
my profession, the music profession doesn't see it that way.
286
997000
4000
το επάγγελμά μου, το μουσικό επάγγελμα δεν βλέπει τα πράγματα έτσι.
16:53
They say three percent of the population likes classical music.
287
1001000
3000
Λένε πως στο 3 τοις εκατό του πληθυσμού αρέσει η κλασσική μουσική.
16:56
If only we could move it to four percent, our problems would be over.
288
1004000
4000
Έστω και στο 4 τοις εκατό να μπορούσαμε να το ανεβάσουμε, τα προβλήματά μας θα τελείωναν.
17:01
I say, "How would you walk? How would you talk? How would you be?
289
1009000
3000
Και λέω, "Πως θα περπατούσες; Πως θα μιλούσες; Πως θα ήσουν
17:04
If you thought, three percent of the population likes classical music,
290
1012000
3000
αν πιστεύεις πως στο 3 τοις εκατό αρέσει η κλασσική μουσική;
17:08
if only we could move it to four percent. How would you walk?
291
1016000
2000
Αν μόνο μπορούσαμε να το πάμε στο 4 τοις εκατό. Πως θα περπατούσες;
17:10
How would you talk? How would you be?
292
1018000
2000
Πώς θα μιλούσες; Πώς θα ήσουν
17:12
If you thought, everybody loves classical music --
293
1020000
2000
αν πίστευες πως όλοι αγαπούν την κλασσική μουσική --
17:14
they just haven't found out about it yet."
294
1022000
2000
απλά δεν το ξέρουν ακόμη."
17:16
(Laughter)
295
1024000
1000
(Γέλια)
17:17
See, these are totally different worlds.
296
1025000
2000
Βλέπετε, είναι τελείως διαφορετικοί κόσμοι.
17:20
Now, I had an amazing experience. I was 45 years old,
297
1028000
3000
Λοιπόν, είχα μια φανταστική εμπειρία. Ήμουν 45 χρονών,
17:23
I'd been conducting for 20 years, and I suddenly had a realization.
298
1031000
5000
διήυθυνα ορχήστρες για 20 χρόνια, και έξαφνα συνειδητοποίησα κάτι.
17:29
The conductor of an orchestra doesn't make a sound.
299
1037000
3000
Ότι ο μαέστρος μίας ορχήστρας δεν παράγει τον παραμικρό ήχο.
17:32
My picture appears on the front of the CD --
300
1040000
2000
Η φωτογραφία μου φιγουράρει στο εξώφυλλο του CD --
17:34
(Laughter)
301
1042000
3000
(Γέλια)
17:37
-- but the conductor doesn't make a sound.
302
1045000
2000
-- αλλά ο μαέστρος δεν βγάζει τον παραμικρό ήχο.
17:40
He depends, for his power, on his ability to make other people powerful.
303
1048000
4000
Στηρίζει τη δύναμή του, στην ικανότητά του να κάνει άλλους ανθρώπους ισχυρούς.
17:44
And that changed everything for me. It was totally life changing.
304
1052000
4000
Και αυτό άλλαξε τα πάντα για μένα. Ήταν τελείως καθοριστικό για τη ζωή μου.
17:49
People in my orchestra came up to me and said,
305
1057000
1000
Άνθρωποι της ορχήστρας μου ερχόντουσαν και μου λέγανε:
17:50
"Ben, what happened?" That's what happened.
306
1058000
2000
"Μπεν, τι συνέβη;" Να τι συνέβη.
17:52
I realized my job was to awaken possibility in other people.
307
1060000
5000
Κατάλαβα πως η δουλειά μου ήταν να αφυπνίσω τις δυνατότητες των άλλων.
17:57
And of course, I wanted to know whether I was doing that.
308
1065000
3000
Και φυσικά, ήθελα να ξέρω κατά πόσο το κατάφερα αυτό.
18:00
And you know how you find out? You look at their eyes.
309
1068000
3000
Και ξέρετε πως το ανακαλύπτεις; Κοιτάς στα μάτια τους.
18:03
If their eyes are shining, you know you're doing it.
310
1071000
4000
Αν τα μάτια τους λάμπουν, τότε ξέρεις πως το κατάφερες.
18:08
You could light up a village with this guy's eyes.
311
1076000
1000
Μπορείς να φωτίσεις ένα ολόκληρο χωριό με τα μάτια αυτού του τύπου.
18:09
(Laughter)
312
1077000
2000
(Γέλια)
18:11
Right. So if the eyes are shining, you know you're doing it.
313
1079000
2000
Έτσι. Αν τα μάτια λάμπουν, τότε ξέρεις πως το πετυχαίνεις.
18:13
If the eyes are not shining, you get to ask a question.
314
1081000
3000
Εάν τα μάτια δεν λάμπουν, κάνεις μία ερώτηση.
18:16
And this is the question:
315
1084000
1000
Και αυτή η ερώτηση είναι:
18:17
who am I being, that my players' eyes are not shining?
316
1085000
6000
Ποιός είμαι εγώ που τα μάτια του μουσικού μου δε λάμπουν;
18:24
We can do that with our children, too.
317
1092000
1000
Μπορούμε να το κάνουμε και με τα παιδιά μας επίσης.
18:25
Who am I being, that my children's eyes are not shining?
318
1093000
5000
Ποιός είμαι εγώ που τα μάτια των παιδιών μου δε λάμπουν;
18:31
That's a totally different world.
319
1099000
2000
Είναι ένας τελείως διαφορετικός κόσμος.
18:33
Now, we're all about to end this magical, on-the-mountain week,
320
1101000
5000
Τώρα, που όλοι ετοιμαζόμαστε για το τέλος αυτής της μαγικής εβδομάδας στο βουνό,
18:39
and we're going back into the world.
321
1107000
1000
και θα επιστρέψουμε πίσω στον κόσμο.
18:40
And I say, it's appropriate for us to ask the question,
322
1108000
4000
Και λέω, πρέπει να ρωτήσουμε τους εαυτούς μας αυτήν την ερώτηση:
18:44
who are we being as we go back out into the world?
323
1112000
5000
Ποιοί είμαστε καθώς επιστρέφουμε πίσω στον κόσμο;
18:49
And you know, I have a definition of success.
324
1117000
2000
Ξέρετε, έχω έναν ορισμό για την επιτυχία.
18:52
For me, it's very simple. It's not about wealth and fame and power.
325
1120000
2000
Για μένα είναι πολύ απλό. Δεν έχει να κάνει με τον πλούτο, τη δόξα και τη δύναμη.
18:54
It's about how many shining eyes I have around me.
326
1122000
3000
Έχει να κάνει με το πόσα λαμπερά μάτια έχω τριγύρω μου.
18:58
So now, I have one last thought, which is
327
1126000
3000
Έτσι έχω μια τελευταία σκέψη, η οποία είναι
19:01
that it really makes a difference what we say --
328
1129000
3000
πως στ' αλήθεια αυτά που λέμε κάνουν τη διαφορά.
19:04
the words that come out of our mouth.
329
1132000
2000
Τα λόγια τα οποία βγαίνουν από το στόμα μας.
19:06
I learned this from a woman who survived Auschwitz,
330
1134000
4000
Το έμαθα αυτό από μία γυναίκα που επέζησε του Άουσβιτς,
19:10
one of the rare survivors.
331
1138000
1000
μία από τους σπάνιους επιζήσαντες.
19:11
She went to Auschwitz when she was 15 years old,
332
1139000
4000
Πήγε στο Άουσβιτς όταν ήταν 15 χρονών,
19:16
and her brother was eight, and the parents were lost.
333
1144000
7000
και ο αδερφός της ήταν οκτώ, και οι γονείς τους είχαν χαθεί.
19:23
And she told me this, she said,
334
1151000
5000
Και μου είπε το εξής:
19:28
"We were in the train going to Auschwitz, and I looked down
335
1156000
3000
"Ήμασταν στο τραίνο για το Άουσβιτς και κοίταξα χαμηλά
19:31
and saw my brother's shoes were missing.
336
1159000
2000
και είδα πως λείπανε τα παπούτσια του αδερφού μου.
19:34
And I said, 'Why are you so stupid, can't you keep your things together
337
1162000
3000
Του είπα: "Γιατί είσαι τόσο χαζός, δεν μπορείς να κρατάς τα πράγματά σου
19:37
for goodness' sake?' " The way an elder sister
338
1165000
1000
για όνομα του Θεού;" -- με τον τρόπο που μιλάει μια μεγάλη αδερφή
19:38
might speak to a younger brother.
339
1166000
4000
στον νεότερο αδερφό της.
19:42
Unfortunately, it was the last thing she ever said to him,
340
1170000
3000
Δυστυχώς, ήταν το τελευταίο πράγμα που του είπε ποτέ
19:45
because she never saw him again. He did not survive.
341
1173000
4000
γιατί δεν τον ξαναείδε ποτέ της. Δεν επέζησε.
19:49
And so when she came out of Auschwitz, she made a vow.
342
1177000
2000
Και έτσι όταν επέστρεψε από το Άουσβιτς, έκανε έναν όρκο.
19:52
She told me this. She said, "I walked out of Auschwitz into life
343
1180000
4000
Και μου είπε το εξής. Είπε: "Βγήκα από το Άουσβιτς στη ζωή
19:56
and I made a vow. And the vow was, I will never say anything
344
1184000
5000
και έδωσα έναν όρκο. Και ο όρκος ήταν, πως δεν θα ξανάλεγα τίποτα
20:02
that couldn't stand as the last thing I ever say."
345
1190000
3000
το οποίο δεν θα μπορούσε να σταθεί, σαν το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσα να πω."
20:05
Now, can we do that? No. And we'll make ourselves wrong
346
1193000
4000
Τώρα, μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Όχι. Και θα κάνουμε τους εαυτούς μας άδικους
20:10
and others wrong. But it is a possibility to live into. Thank you.
347
1198000
7000
και τους άλλους άδικους. Όμως είναι πιθανή προοπτική. Σας ευχαριστώ.
20:17
(Applause)
348
1205000
5000
(Χειροκρότημα)
20:23
Shining eyes, shining eyes.
349
1211000
11000
Λαμπερά μάτια, λαμπερά μάτια.
20:34
Thank you, thank you.
350
1222000
3000
Σας ευχαριστώ, σας ευχαριστώ.
20:38
(Music)
351
1226000
5000
(Μουσική)
ABOUT THE SPEAKER
Benjamin Zander - ConductorA leading interpreter of Mahler and Beethoven, Benjamin Zander is known for his charisma and unyielding energy -- and for his brilliant pre-concert talks.
Why you should listen
Since 1979, Benjamin Zander has been the conductor of the Boston Philharmonic. He is known around the world as both a guest conductor and a speaker on leadership -- and he's been known to do both in a single performance. He uses music to help people open their minds and create joyful harmonies that bring out the best in themselves and their colleagues.
His provocative ideas about leadership are rooted in a partnership with Rosamund Stone Zander, with whom he co-wrote The Art of Possibility.
Benjamin Zander | Speaker | TED.com