TED2015
Steven Wise: Chimps have feelings and thoughts. They should also have rights
استیون وایز: شامپانزه‌ها احساس و فکر دارند، پس باید ازحقوق لازم برخوردار شوند
Filmed:
Readability: 4.3
1,115,996 views
می دانید که شامپانزه‌ها هم آدمند. حالا دقیقا هم اینطور نیست، اما استون وایز وکیل ۳۰ سال گذشته را صرف تغییر وضعیت این حیوانات از اشیاء به اشخاص نموده. موضوع معناشناسی نیست؛ همانطور که در این سخنرانی جالب شرح میدهد، تشخیص داده که حیواناتی مانند شامپانزه‌ها قابیلتهای ادراکی استثنایی دارند و باید در نحوه برخوردمان با آنها بصورت حقوقی تجدیدنظر کنیم که از اخلاق هم بدور نیست.
Steven Wise - Animal rights lawyer
By challenging long-held legal notions of “personhood”, Steven Wise seeks to grant cognitively advanced animals access to a full spectrum of fundamental rights. Full bio
By challenging long-held legal notions of “personhood”, Steven Wise seeks to grant cognitively advanced animals access to a full spectrum of fundamental rights. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'd like to have you look at this pencil.
0
949
2601
دوست دارم نگاهی به این مداد بیاندازید.
00:15
It's a thing. It's a legal thing.
1
3550
2857
این یک شیء است. یک شیء قانونی حقوقی.
00:18
And so are books you might have
or the cars you own.
or the cars you own.
2
6407
2972
همچنین کتابها یا ماشین‌هایی
که متعلق به شماست.
که متعلق به شماست.
00:22
They're all legal things.
3
10319
1939
همشون اشیاء حقوقی هستند.
00:24
The great apes that you'll see behind me,
4
12258
3623
این میمون‌های بزرگی هم که پشت من می‌بیینید،
00:27
they too are legal things.
5
15881
3668
آنها هم چیزهای حقوقی هستند.
00:31
Now, I can do that to a legal thing.
6
19549
4273
قادرم هر کاری با این
شی حقوقی بکنم.
شی حقوقی بکنم.
00:35
I can do whatever I want
to my book or my car.
to my book or my car.
7
23822
2809
میتونم هر کاری که دوست دارم با کتابم
یا ماشینم انجام بدم.
یا ماشینم انجام بدم.
00:38
These great apes, you'll see.
8
26631
2902
این میمون‌های بزرگی که میبینید.
00:41
The photographs are taken by a man
named James Mollison
named James Mollison
9
29533
3887
عکسهایی هستند که توسط مردی به نام
جیمز مولیسون گرفته شدند.
جیمز مولیسون گرفته شدند.
00:45
who wrote a book called
"James & Other Apes."
"James & Other Apes."
10
33420
3044
کسی که کتاب "جیمز و میمون‌های دیگر" رو نوشته
00:48
And he tells in his book
how every single one them,
how every single one them,
11
36464
2763
و در کتابش بیان کرده که
چگونه هر کدوم از اونها
چگونه هر کدوم از اونها
00:51
almost every one of them, is an orphan
12
39227
2298
تقریبا هر کدام از اونها یتیمی هستند
00:53
who saw his mother and father
die before his eyes.
die before his eyes.
13
41525
3615
که مرگ پدر و مادرش رو جلوی چشمشون دیدن.
00:58
They're legal things.
14
46110
1638
آنها اشیا حقوقی هستند.
00:59
So for centuries, there's been
a great legal wall
a great legal wall
15
47748
2693
قرنهاست یک دیوار بزرگ قانونی وجود داره
01:02
that separates legal things
from legal persons.
from legal persons.
16
50441
3344
که اشیای حقوقی را ازاشخاص
حقوقی جدا میکند.
حقوقی جدا میکند.
01:05
On one hand, legal things
are invisible to judges.
are invisible to judges.
17
53785
3785
از یک طرف چیزهای حقوقی در قضاوت
دیده نمیشوند.
دیده نمیشوند.
01:09
They don't count in law.
18
57570
1950
آنها را در قانون به حساب نمیآورند.
01:11
They don't have any legal rights.
19
59520
1695
آنها هیچ حق قانونی ندارند.
01:13
They don't have
the capacity for legal rights.
the capacity for legal rights.
20
61215
2484
آنها ظرفیتی برای حقوق قانونی ندارند.
01:15
They are the slaves.
21
63699
2137
آنها برده هستند.
01:17
On the other side of that legal wall
are the legal persons.
are the legal persons.
22
65836
2824
در آن طرف دیوار حقوقی، اشخاص حقوقی هستند.
01:20
Legal persons are very visible to judges.
23
68660
2437
افراد حقوقی توسط قضات خیلی دیده میشوند!
01:23
They count in law.
24
71607
1705
آنها در قانون به حساب میآیند.
01:25
They may have many rights.
25
73312
1927
آنها میتوانند حقوق زیادی داشته باشند.
01:27
They have the capacity
for an infinite number of rights.
for an infinite number of rights.
26
75239
2903
آنها ظرفیت نامحدودی برای حقوق دارند.
01:30
And they're the masters.
27
78142
2368
و آنها ارباب هستند.
01:33
Right now, all nonhuman animals
are legal things.
are legal things.
28
81300
4479
در حال حاضر همه موجودات غیرانسانی
چیزهای حقوقی هستند.
چیزهای حقوقی هستند.
01:37
All human beings are legal persons.
29
85779
2881
و همه انسانها اشخاص حقوقی هستند.
01:40
But being human and being a legal person
30
88660
2809
ولی انسان بودن و شخص حقوقی بودن
01:43
has never been, and is not today,
synonymous with a legal person.
synonymous with a legal person.
31
91469
5643
هرگز مترادف یک شخص حقوقی نبوده
و امروز هم نیست.
و امروز هم نیست.
01:49
Humans and legal persons
are not synonymous.
are not synonymous.
32
97112
3366
انسانها و اشخاص حقوقی مترادف نیستند.
01:52
On the one side,
33
100478
2880
از یک طرف،
01:55
there have been many human beings
over the centuries
over the centuries
34
103358
4133
افراد زیادی در طول
قرن های گذشته وجود داشتهاند
قرن های گذشته وجود داشتهاند
01:59
who have been legal things.
35
107491
1973
که اشیا حقوقی بودند.
02:01
Slaves were legal things.
36
109464
1533
بردهها اشیا قانونی بودند.
02:02
Women, children,
were sometimes legal things.
were sometimes legal things.
37
110997
3722
زنها و کودکان بعضی وقتها
چیزهای حقوقی بودند.
چیزهای حقوقی بودند.
02:07
Indeed, a great deal of civil rights
struggle over the last centuries
struggle over the last centuries
38
115499
3647
در واقع مقدار زیادی از حقوق مدنی که در
قرنهای اخیر مورد نزاع بوده
قرنهای اخیر مورد نزاع بوده
02:11
has been to punch a hole
through that wall and begin to feed
through that wall and begin to feed
39
119146
4513
برای سوراخ کردن این دیوار و تغذیه
02:15
these human things through the wall
and have them become legal persons.
and have them become legal persons.
40
123659
5054
این چیزهای بشری و تبدیل کردن آنها
به اشخاص قانونی.
به اشخاص قانونی.
02:20
But alas, that hole has closed up.
41
128713
3469
ولی افسوس که این حفرهها بسته شدهاند.
02:24
Now, on the other side are legal persons,
42
132772
2047
اکنون در طرف دیگر
اشخاص قانونی هستند،
اشخاص قانونی هستند،
02:26
but they've never only been
limited to human beings.
limited to human beings.
43
134819
4133
اما آنها تنها محدود به انسان نیستند.
02:30
There are, for example, there are many
legal persons who are not even alive.
legal persons who are not even alive.
44
138952
3988
برای مثال افراد حقوقی
بسیاری هستند که زنده نیستند.
بسیاری هستند که زنده نیستند.
02:34
In the United States,
45
142940
1607
در آمریکا،
02:36
we're aware of the fact
that corporations are legal persons.
that corporations are legal persons.
46
144547
3993
ما از این حقیقت که تعاونیها
افراد حقوقی هستند آگاهیم.
افراد حقوقی هستند آگاهیم.
02:40
In pre-independence India,
47
148540
1975
قبل از استقلال هند،
02:42
a court held that a Hindu idol
was a legal person,
was a legal person,
48
150515
2624
دادگاه اعلام کرد که
یک بت هندی فردی حقوقیست،
یک بت هندی فردی حقوقیست،
02:45
that a mosque was a legal person.
49
153139
2061
یک مسجد یک فرد حقوقیست
02:47
In 2000, the Indian Supreme Court
50
155200
2430
در سال ۲۰۰۰ دادگاه عالی هند
02:49
held that the holy books
of the Sikh religion was a legal person,
of the Sikh religion was a legal person,
51
157630
3543
اعلام کرد که کتابهای مقدس
مذهب سیکها افراد حقوقی هستند،
مذهب سیکها افراد حقوقی هستند،
02:53
and in 2012, just recently,
52
161173
2299
و در سال ۲۰۱۲ یعنی اخیرا
02:55
there was a treaty between
the indigenous peoples of New Zealand
the indigenous peoples of New Zealand
53
163472
3761
یک معاهده بین مردم بومی نیوزیلند
02:59
and the crown, in which it was agreed
that a river was a legal person
that a river was a legal person
54
167233
3251
و پادشاه بسته شد که در آن توافق
شده بود که یک رودخانه فرد حقوقیست
شده بود که یک رودخانه فرد حقوقیست
03:02
who owned its own riverbed.
55
170484
3041
که بستر رودخانهاش متعلق به خودش بود.
03:05
Now, I read Peter Singer's book in 1980,
56
173525
3251
کتاب پیتر
سینگر را در سال ۱۹۸۰ خوندم،
سینگر را در سال ۱۹۸۰ خوندم،
03:08
when I had a full head
of lush, brown hair,
of lush, brown hair,
57
176776
3724
وقعی که سری پر از موهای قهوهای
و شاداب داشتم،
و شاداب داشتم،
03:12
and indeed I was moved by it,
58
180500
2588
بسیار تحت تاثیر آن قرار گرفتم،
03:15
because I had become a lawyer because
I wanted to speak for the voiceless,
I wanted to speak for the voiceless,
59
183088
3528
چون وکیل شده بودم و میخواستم بجای
بی صداها صحبت کنم،
بی صداها صحبت کنم،
03:18
defend the defenseless,
60
186616
1235
از بی دفاعها دفاع کنم،
03:19
and I'd never realized how voiceless
and defenseless the trillions,
and defenseless the trillions,
61
187851
4412
هرگز تشخیص نداده بودم
که چقدر بی صدا و بی دفاع،
که چقدر بی صدا و بی دفاع،
03:24
billions of nonhuman animals are.
62
192263
3506
میلیونها میلیون حیوان وجود دارد.
03:27
And I began to work
as an animal protection lawyer.
as an animal protection lawyer.
63
195769
3019
و شروع بکار بعنوان وکیل
محافظت از حیوانات شدم.
محافظت از حیوانات شدم.
03:30
And by 1985, I realized that I was trying
to accomplish something
to accomplish something
64
198788
4876
تا سال ۱۹۸۵ فهمیدم که داشتم
تلاش میکردم تا چیزی را بدست آورم
تلاش میکردم تا چیزی را بدست آورم
03:35
that was literally impossible,
65
203664
1927
که حقیقتا غیر ممکن بود،
03:37
the reason being that all of my clients,
66
205591
2624
چون تمام موکلهایم،
03:40
all the animals whose interests
I was trying to defend,
I was trying to defend,
67
208215
3482
تمام حیواناتی که از
علاقهشان میخواستم دفاع کنم،
علاقهشان میخواستم دفاع کنم،
03:43
were legal things; they were invisible.
68
211697
2485
چیزهای حقوقی بودند،
آنها غیرقابل دیدن بودند.
آنها غیرقابل دیدن بودند.
03:46
It was not going to work, so I decided
69
214182
1920
بجایی نمیرسید، بنابراین تصمیم گرفتم
03:48
that the only thing that was going to work
was they had, at least some of them,
was they had, at least some of them,
70
216102
3964
که شاید فقط یک چیز جوابگو باشد،
این که حداقل بعضی از آنها را میشد
این که حداقل بعضی از آنها را میشد
03:52
had to also be moved through a hole
that we could open up again in that wall
that we could open up again in that wall
71
220066
3798
از سوراخی که توی دیوار
میتونست باز بشه حرکت داد
میتونست باز بشه حرکت داد
03:55
and begin feeding the appropriate
nonhuman animals through that hole
nonhuman animals through that hole
72
223864
3576
و شروع به تغذیه
حیوانات غیر بشری شایسته از طریق آن سوراخ
حیوانات غیر بشری شایسته از طریق آن سوراخ
03:59
onto the other side
of being legal persons.
of being legal persons.
73
227440
3546
به طرف دیگری که افراد حقوقی قرار داشتند کردم.
04:02
Now, at that time, there was
very little known about or spoken about
very little known about or spoken about
74
230986
5440
آن موقع آشنایی و صحبت
خیلی کمی در این زمینه بود،
خیلی کمی در این زمینه بود،
04:08
truly animal rights,
75
236426
2368
حقوق واقعی حیوانات
04:10
about the idea of having legal personhood
or legal rights for a nonhuman animal,
or legal rights for a nonhuman animal,
76
238794
4441
درباره حقوق فردی و حقوقی حیوانات غیر بشری،
04:15
and I knew it was going
to take a long time.
to take a long time.
77
243235
2770
و میدونستم زمان زیادی خواهد گرفت.
04:18
And so, in 1985, I figured that it
would take about 30 years
would take about 30 years
78
246005
3400
بنابراین در سال ۱۹۸۵
فهمیدم که ۳۰ سال زمان میگیرد،
فهمیدم که ۳۰ سال زمان میگیرد،
04:21
before we'd be able to even begin
a strategic litigation,
a strategic litigation,
79
249405
3529
قبل اینکه بدونیم که میتونیم از
یک دعوی استراتژیک
یک دعوی استراتژیک
04:24
long-term campaign, in order to be able
to punch another hole through that wall.
to punch another hole through that wall.
80
252934
5782
و مبارزه طولانی رو شروع کنیم، تا بتونیم یک
سوراخ دیگر در آن دیوار درست کنیم.
سوراخ دیگر در آن دیوار درست کنیم.
04:30
It turned out that I was pessimistic,
that it only took 28.
that it only took 28.
81
258716
5840
بعدا معلوم شد که بدبین بودم
و تنها ۲۸ سال زمان برد.
و تنها ۲۸ سال زمان برد.
04:38
So what we had to do in order
to begin was not only
to begin was not only
82
266801
6439
بنابراین کاری که مجبور
بودیم برای شروع بکنیم نه تنها
بودیم برای شروع بکنیم نه تنها
04:45
to write law review articles
and teach classes, write books,
and teach classes, write books,
83
273240
4682
نوشتن مقالات نقد قانونی
و همچنین تدریس کلاسها، نوشتن کتاب بود
و همچنین تدریس کلاسها، نوشتن کتاب بود
04:49
but we had to then begin
to get down to the nuts and bolts
to get down to the nuts and bolts
84
277922
2968
بلکه باید جزییات و
ریزه کاریها را بررسی میکردیم
ریزه کاریها را بررسی میکردیم
04:52
of how you litigate that kind of case.
85
280890
1985
و این که چطور اینگونه پروندهها
را دادخواهی کنیم.
را دادخواهی کنیم.
04:54
So one of the first things we needed to do
was figure out what a cause of action was,
was figure out what a cause of action was,
86
282875
4033
یکی از کارهایی که باید
انجام میدادیم بررسی علت فعالیت بود،
انجام میدادیم بررسی علت فعالیت بود،
04:58
a legal cause of action.
87
286908
1459
دلیل حقوقی فعلمان
05:00
And a legal cause of action
is a vehicle that lawyers use
is a vehicle that lawyers use
88
288367
2897
و دلیل حقوقی یک فعل
وسیله ایست که وکلا استفاده میکنند
وسیله ایست که وکلا استفاده میکنند
05:03
to put their arguments in front of courts.
89
291264
5576
تا مباحثشان را به دادگاه ارائه بدهند.
05:08
It turns out there's
a very interesting case
a very interesting case
90
296840
2904
یک پرونده جالب بوجود آمد که
05:11
that had occurred almost 250 years ago
in London called Somerset vs. Stewart,
in London called Somerset vs. Stewart,
91
299744
4604
۲۵۰ سال پیش در لندن اتفاق افتاده بود
و سامرست علیه استوارد نام داشت،
و سامرست علیه استوارد نام داشت،
05:16
whereby a black slave
had used the legal system
had used the legal system
92
304348
3096
جایی که یک برده سیاه از
سیستم حقوقی استفاده کرده بود و
سیستم حقوقی استفاده کرده بود و
05:19
and had moved from a legal thing
to a legal person.
to a legal person.
93
307444
2879
از یک شی حقوقی
به فرد حقوقی تغییر کرده بود.
به فرد حقوقی تغییر کرده بود.
05:22
I was so interested in it that I
eventually wrote an entire book about it.
eventually wrote an entire book about it.
94
310323
4063
خیلی ازش خوشم اومد
و کتابی دربارهاش نوشتم.
و کتابی دربارهاش نوشتم.
05:26
James Somerset was an eight-year-old boy
when he was kidnapped from West Africa.
when he was kidnapped from West Africa.
95
314386
5387
جیمز سامرست یک پسر ۸ ساله بود
که از آفریقای غربی ربوده شده بود.
که از آفریقای غربی ربوده شده بود.
05:31
He survived the Middle Passage,
96
319773
2947
از میدل پسج جان سالم بدر برده بود،
[گذر میانی (مسیر دریایی از افریقای غربی به امریکا به ویژه در حمل بردگان)]
[گذر میانی (مسیر دریایی از افریقای غربی به امریکا به ویژه در حمل بردگان)]
05:34
and he was sold to a Scottish businessman
named Charles Stewart in Virginia.
named Charles Stewart in Virginia.
97
322720
5174
و به چارلز استوارد که تاجر
اسکاتلندی بود در ورجینیا فروخته شده بود.
اسکاتلندی بود در ورجینیا فروخته شده بود.
05:39
Now, 20 years later, Stewart
brought James Somerset to London,
brought James Somerset to London,
98
327894
4208
۲۰ سال بعد استوارد
جیمز را به لندن آورده بود،
جیمز را به لندن آورده بود،
05:44
and after he got there, James decided
he was going to escape.
he was going to escape.
99
332102
3878
بعد اینکه اپنجا رسیده بود
جیمز تصمیم به فرار گرفته بود.
جیمز تصمیم به فرار گرفته بود.
05:47
And so one of the first things he did
was to get himself baptized,
was to get himself baptized,
100
335980
3640
اولین کاری که کرده بود
این بود که غسل تعمید کرد،
این بود که غسل تعمید کرد،
05:51
because he wanted to get
a set of godparents,
a set of godparents,
101
339620
2281
چون میخواست پدر و مادر خوانده بگیرد،
05:53
because to an 18th-century slave,
102
341901
1811
و آنها در قبال یک برده قرن هجدهای،
05:55
they knew that one of the major
responsibilities of godfathers
responsibilities of godfathers
103
343712
3158
میدونستند که یکی از
مسئولیتهای پدر خواندهها
مسئولیتهای پدر خواندهها
05:58
was to help you escape.
104
346870
2112
این بود که کمکت کنند فرار کنی.
06:00
And so in the fall of 1771,
105
348982
4016
بنابراین در پاییز ۱۷۷۱
06:04
James Somerset had a confrontation
with Charles Stewart.
with Charles Stewart.
106
352998
2643
جیمز با استوارد دعوا کرد.
06:07
We don't know exactly what happened,
but then James dropped out of sight.
but then James dropped out of sight.
107
355641
4672
نمیدونیم دقیق چه اتفاقی
افتاده بود اما جمیز غیبش زده بود.
افتاده بود اما جمیز غیبش زده بود.
06:12
An enraged Charles Stewart
then hired slave catchers
then hired slave catchers
108
360313
2996
استوارد خشمگین یک شخصی که
بردهها را پیدا میکند را استخدام کرد
بردهها را پیدا میکند را استخدام کرد
06:15
to canvass the city of London,
109
363309
2241
تا لندن را بگردد،
06:17
find him, bring him
not back to Charles Stewart,
not back to Charles Stewart,
110
365550
2600
تا پیداش کند، و البته پیش استوارد برنگرداندش،
06:20
but to a ship, the Ann and Mary,
that was floating in London Harbour,
that was floating in London Harbour,
111
368150
6023
بلکه ببردش به کشتی " آن و مری " که در
بندر لندن شناور بود،
بندر لندن شناور بود،
06:26
and he was chained to the deck,
112
374173
1620
و به عرشه زنجیر شده بود،
06:27
and the ship was to set sail for Jamaica
113
375793
2004
و کشتی هم قرار بود به جاماییکا فروخته شود
06:29
where James was to be sold
in the slave markets
in the slave markets
114
377797
3019
جایی که جیمز در بازار
برده فروشها فروخته میشد،
برده فروشها فروخته میشد،
06:32
and be doomed to the three to five
years of life that a slave had
years of life that a slave had
115
380816
3483
و محکوم میشد تا سه تا پنج سال زندگی
بردههای را داشته باشد که
بردههای را داشته باشد که
06:36
harvesting sugar cane in Jamaica.
116
384299
2851
در جاماییکا نیشکر برداشت میکردند.
06:39
Well now James' godparents
swung into action.
swung into action.
117
387150
3209
پدر و مادر خوانده جمیز وارد عمل میشوند.
06:42
They approached the most powerful judge,
118
390359
2507
آنها به قویترین قاضی دست پیدا کردند،
06:44
Lord Mansfield, who was chief judge
of the court of King's Bench,
of the court of King's Bench,
119
392866
3646
بنام لورد منسفیلد که رییس قضات
دادگاه کینگز برنچ بود
دادگاه کینگز برنچ بود
06:48
and they demanded that he issue
a common law writ of habeus corpus
a common law writ of habeus corpus
120
396512
3645
و خواستار صدور یک
حکم احضار شخص دادگاه شدند
حکم احضار شخص دادگاه شدند
06:52
on behalf of James Somerset.
121
400157
1834
از جانب جیمز سامرست.
06:53
Now, the common law is the kind of law
that English-speaking judges can make
that English-speaking judges can make
122
401991
3971
قانون عمومی قانونیست که
قضات مسلط یه زبان انگلیسی میتوانند بدهند
قضات مسلط یه زبان انگلیسی میتوانند بدهند
06:57
when they're not cabined in
by statutes or constitutions,
by statutes or constitutions,
123
405962
4137
زمانی که آنها بوسیله ایالات
و قانون اساسی محدود نشده باشند
و قانون اساسی محدود نشده باشند
07:02
and a writ of habeus corpus
is called the Great Writ,
is called the Great Writ,
124
410099
2596
و برگه احضار نامه دادگاه
گریت ریت نامیده میشود
گریت ریت نامیده میشود
07:04
capital G, capital W,
125
412695
2067
G بزرگ و W بزرگ
07:06
and it's meant to protect any of us
who are detained against our will.
who are detained against our will.
126
414762
4528
و به معنای حفاظت از ماهایی است که
بر خلاف ارادهمان بازداشت شدهایم.
بر خلاف ارادهمان بازداشت شدهایم.
07:11
A writ of habeus corpus is issued.
127
419290
1973
برگه احضاریه صادر شد.
07:13
The detainer is required
to bring the detainee in
to bring the detainee in
128
421263
2438
بازداشت کننده باید بازداشت شده را بیاورد
07:15
and give a legally sufficient reason
for depriving him of his bodily liberty.
for depriving him of his bodily liberty.
129
423701
5875
و دلیل قانونی کافی برای
رد کردن آزادی جسمانیش بیاورد.
رد کردن آزادی جسمانیش بیاورد.
07:21
Well, Lord Mansfield had to make
a decision right off the bat,
a decision right off the bat,
130
429576
4994
لورد منسفیلد باید تصمیمی سریع میگرفت
07:26
because if James Somerset
was a legal thing,
was a legal thing,
131
434570
2784
چون اگر جیمز سامرست یک چیز حقوقی بود
07:29
he was not eligible
for a writ of habeus corpus,
for a writ of habeus corpus,
132
437354
3065
برایش نباید برگه احضاریه صادر شود،
07:32
only if he could be a legal person.
133
440419
2020
فقط اگر یک فرد حقوقی میتوانست باشد.
07:34
So Lord Mansfield decided
that he would assume,
that he would assume,
134
442439
3018
بنابراین منسفیلد تصمیم گرفت
که فرض را بر این بگیرد که،
که فرض را بر این بگیرد که،
07:37
without deciding, that James Somerset
was indeed a legal person,
was indeed a legal person,
135
445457
4103
بدون تصمیم‌گیری که جیمز
کاملا یه فرد حقوقی بود،
کاملا یه فرد حقوقی بود،
07:41
and he issued the writ of habeus corpus,
and James's body was brought in
and James's body was brought in
136
449560
3411
و برگه احضاریه را
صادر کند و جسد جیمز آورده شد
صادر کند و جسد جیمز آورده شد
07:44
by the captain of the ship.
137
452971
1511
توسط کاپیتان کشتی.
07:46
There were a series of hearings
over the next six months.
over the next six months.
138
454482
2701
شنیده های زیادی در
طی شش ماه بعدی وجود داشت.
طی شش ماه بعدی وجود داشت.
07:49
On June 22, 1772, Lord Mansfield
said that slavery was so odious,
said that slavery was so odious,
139
457183
5828
در بیست و دوم ژوئن ۱۷۷۲ منسفیلد اعلام
کرد که برده داری بسیار نفرت انگیز است،
کرد که برده داری بسیار نفرت انگیز است،
07:55
and he used the word "odious,"
140
463011
1834
و لغت نفرت انگیز را بکار برد،
07:56
that the common law would not support it,
and he ordered James free.
and he ordered James free.
141
464845
3878
که قانون عمومی آن را پشتیبانی
نمیکرد و دستور داد جمیز آزاد شود.
نمیکرد و دستور داد جمیز آزاد شود.
08:00
At that moment, James Somerset
underwent a legal transubstantiation.
underwent a legal transubstantiation.
142
468723
3590
آن زمان تحت یک استحاله قانونی قرار گرفت.
08:04
The free man who walked
out of the courtroom
out of the courtroom
143
472883
2060
مرد آزادی که از دادگاه بیرون آمد
08:06
looked exactly like the slave
who had walked in,
who had walked in,
144
474943
2248
کاملا شبیه برده ای بود
که به داخل رفته بود،
که به داخل رفته بود،
08:09
but as far as the law was concerned,
they had nothing whatsoever in common.
they had nothing whatsoever in common.
145
477191
5139
اما تا جایی که به دادگاه مربوط
بود آنها هیچ نقطه اشتراکی نداشتند.
بود آنها هیچ نقطه اشتراکی نداشتند.
08:14
The next thing we did is that
the Nonhuman Rights Project,
the Nonhuman Rights Project,
146
482790
2950
کار دیگر ما پروژه حقوق غیر بشر بود،
08:17
which I founded, then began to look at
what kind of values and principles
what kind of values and principles
147
485740
3510
که من پایگذاری کردم و بعد آغاز
بررسی کردم که چه اصول و ارزشها
بررسی کردم که چه اصول و ارزشها
08:21
do we want to put before the judges?
148
489250
2878
میخواهیم جلوی قاضی بگذاریم؟
08:24
What values and principles
did they imbibe with their mother's milk,
did they imbibe with their mother's milk,
149
492128
3879
چه ارزش و اصولهایی آنها
مانند شیر مادرشان داشتند،
مانند شیر مادرشان داشتند،
08:28
were they taught in law school,
do they use every day,
do they use every day,
150
496007
3083
در مدرسه قانون به آنها تدریس شده،
آنها هر روز استفادهاش میکنند،
آنها هر روز استفادهاش میکنند،
08:31
do they believe with all their hearts --
and we chose liberty and equality.
and we chose liberty and equality.
151
499090
3689
آیا از صمیم قلب بر این باورند،
و ما مساوات و آزادی را انتخاب کردیم.
و ما مساوات و آزادی را انتخاب کردیم.
08:34
Now, liberty right is the kind of right
to which you're entitled
to which you're entitled
152
502779
3032
حالا حق آزادی یک نوع
حقی است که به شما نسبت داده شده
حقی است که به شما نسبت داده شده
08:37
because of how you're put together,
153
505811
2341
بدلیل چطور در کنار هم قرار گرفتن،
08:40
and a fundamental liberty right
protects a fundamental interest.
protects a fundamental interest.
154
508152
5337
و یک حق آزادی اساسی
یک سود اساسی را پشتیبانی میکند.
یک سود اساسی را پشتیبانی میکند.
08:45
And the supreme interest in the common law
155
513489
3235
نفع عالی در قانون عمومی
08:48
are the rights to autonomy
and self-determination.
and self-determination.
156
516724
4041
حقوق اختیار و خودرایی هستند.
08:54
So they are so powerful that
in a common law country,
in a common law country,
157
522015
3780
بنابراین آنقدر قدرتمند هستند که
در یک کشور قانون عمومی
در یک کشور قانون عمومی
08:57
if you go to a hospital and you refuse
life-saving medical treatment,
life-saving medical treatment,
158
525795
4598
اگر بیمارستان بروید و یا از
معالجه طبی زندگی سر باز بزنید
معالجه طبی زندگی سر باز بزنید
09:02
a judge will not order it forced upon you,
159
530393
2247
قاضی شما را مجبور به آن کار نخواهد کرد،
09:04
because they will respect
your self-determination and your autonomy.
your self-determination and your autonomy.
160
532640
4811
چون به اراده و اختیارتان احترام میگذارد.
09:09
Now, an equality right is the kind
of right to which you're entitled
of right to which you're entitled
161
537451
3263
حالا حق مساوی حقی که به شما داده شده
09:12
because you resemble someone else
in a relevant way,
in a relevant way,
162
540714
2896
بخاطر اینکه شما شبیه
شخصی دیگر به نوعی مربوط میشوی،
شخصی دیگر به نوعی مربوط میشوی،
09:15
and there's the rub, relevant way.
163
543610
1991
و روش مربوطه وجود دارد.
09:17
So if you are that, then because
they have the right, you're like them,
they have the right, you're like them,
164
545601
3738
پس آنها حقی را دارا هستنند
و شما شبیه آنها هستید،
و شما شبیه آنها هستید،
09:21
you're entitled to the right.
165
549339
2345
و به شما حق داده میشود.
09:23
Now, courts and legislatures
draw lines all the time.
draw lines all the time.
166
551684
2622
هم اکنون دادگاه ها و قانونگذارها
خطوطی را مشخص میکنند
خطوطی را مشخص میکنند
09:26
Some are included, some are excluded.
167
554846
2272
که بعضی شاملش هستند و بعضیها نیستند.
09:29
But you have to,
at the bare minimum you must --
at the bare minimum you must --
168
557118
6142
پس شما باید و حداقل میبایست--
09:35
that line has to be a reasonable means
to a legitimate end.
to a legitimate end.
169
563260
4435
آن خط باید وسیلهای
منطقی برای اهداف قانونی باشد.
منطقی برای اهداف قانونی باشد.
09:39
The Nonhuman Rights Project
argues that drawing a line
argues that drawing a line
170
567695
2740
پروژه حقوق غیر بشری میگوید کشیدن خط
09:42
in order to enslave an autonomous
and self-determining being
and self-determining being
171
570435
3307
برای یک وجود با اراده
خود و مختار باید در بر گرفته شود،
خود و مختار باید در بر گرفته شود،
09:45
like you're seeing behind me,
172
573742
1788
مثل چیزی که پشت من میبینید،
09:47
that that's a violation of equality.
173
575530
3030
که آن تخئطی از مساوات است.
09:51
We then searched through 80 jurisdictions,
174
579270
2550
وقتی در هشتاد تا اختیار قانونی تحقیق کردیم،
09:53
it took us seven years,
to find the jurisdiction
to find the jurisdiction
175
581820
2245
7 سال زمان برد تا بتونیم
اختیار قانونی را بیابیم
اختیار قانونی را بیابیم
09:56
where we wanted to begin
filing our first suit.
filing our first suit.
176
584065
2206
جایی که بتونیم اولین پرونده
دادخواهیمان را آغاز کنیم.
دادخواهیمان را آغاز کنیم.
09:58
We chose the state of New York.
177
586271
1499
ما نیویورک را انتخاب کردیم.
09:59
Then we decided upon
who our plaintiffs are going to be.
who our plaintiffs are going to be.
178
587770
2622
بعد گفتیم چه کسانی دادخواهانمان هستند.
10:02
We decided upon chimpanzees,
179
590392
1866
تصمیم گرفتیم شامپانزه‌ها باشند،
10:04
not just because Jane Goodall
was on our board of directors,
was on our board of directors,
180
592258
2851
نه فقط بخاطر اینکه جین گودال
جز هیئت مدیره ما بود،
جز هیئت مدیره ما بود،
10:07
but because they, Jane and others,
181
595109
3753
بلکه بخاطر اینکه جین و بقیه،
10:10
have studied chimpanzees
intensively for decades.
intensively for decades.
182
598862
2720
شامپانزه‌ها را قرنها
شدیدا مورد مطالعه قرار دادهاند،
شدیدا مورد مطالعه قرار دادهاند،
10:13
We know the extraordinary
cognitive capabilities that they have,
cognitive capabilities that they have,
183
601582
3576
ما توانایی شناختی فوق‌العاده ای
که آنها دارا هستند را میشناسیم،
که آنها دارا هستند را میشناسیم،
10:17
and they also resemble the kind
that human beings have.
that human beings have.
184
605158
3134
و همچنین آنها مشابه توانایی
که ما داریم را دارا هستند،
که ما داریم را دارا هستند،
10:20
And so we chose chimpanzees,
and we began to then canvass the world
and we began to then canvass the world
185
608292
5132
بنابراین شامپانزه‌ها را انتخاب
کردیم و شروع به بررسی دنیا کردیم
کردیم و شروع به بررسی دنیا کردیم
10:25
to find the experts
in chimpanzee cognition.
in chimpanzee cognition.
186
613424
2832
تا کارشناسان شناخت شامپانزه را پیدا کنیم.
10:28
We found them in Japan, Sweden, Germany,
Scotland, England and the United States,
Scotland, England and the United States,
187
616256
4505
ما آنها را در آلمان، سوئد، اسکاتلند،
امریکا، انگلیس و ژاپن پیدا کردیم.
امریکا، انگلیس و ژاپن پیدا کردیم.
10:32
and amongst them, they wrote
100 pages of affidavits
100 pages of affidavits
188
620761
2763
در بین آنها، آنها ۱۰۰ صفحه ی
استشهاد پیدا کردیم
استشهاد پیدا کردیم
10:35
in which they set out more than 40 ways
189
623524
2796
که در آن بیش از ۴۰ روش ذکر شده بود،
10:38
in which their complex
cognitive capability,
cognitive capability,
190
626320
2800
که در توانایی شناختی پیچیده آنها
10:41
either individually or together,
191
629120
2020
چه فردی چه با هم،
10:43
all added up to autonomy
and self-determination.
and self-determination.
192
631140
3119
همه در اختیار و خود رایی جمع شده بود.
10:47
Now, these included, for example,
that they were conscious.
that they were conscious.
193
635429
3507
شامل مثلا این
میشد که آنها آگاه بودند.
میشد که آنها آگاه بودند.
10:50
But they're also conscious
that they're conscious.
that they're conscious.
194
638936
2347
اما به آگاهیشان آگاه هستند.
10:53
They know they have a mind.
They know that others have minds.
They know that others have minds.
195
641283
2856
میدانند که ذهن دارند و
میدانند که دیگران هم ذهن دارند.
میدانند که دیگران هم ذهن دارند.
10:56
They know they're individuals,
and that they can live.
and that they can live.
196
644139
2543
میدانند که آنها فرد
هستند و میتوانند زندگی کنند.
هستند و میتوانند زندگی کنند.
10:58
They understand that they lived yesterday
and they will live tomorrow.
and they will live tomorrow.
197
646682
3293
میدانند که دیروز زندگی کردند و
فردا هم زندگی خواهند کرد.
فردا هم زندگی خواهند کرد.
11:01
They engage in mental time travel.
They remember what happened yesterday.
They remember what happened yesterday.
198
649975
3444
آنها درگیر سفر زمان ذهنی هستند.
بیاد میاورند دیروز چه اتفاقی افتاد.
بیاد میاورند دیروز چه اتفاقی افتاد.
11:05
They can anticipate tomorrow,
199
653419
1451
فردا را پیش
بینی میکنند،
بینی میکنند،
11:06
which is why it's so terrible to imprison
a chimpanzee, especially alone.
a chimpanzee, especially alone.
200
654870
4717
بخاطر همین که خیلی سخت
یک شامپانزه را زندانی کنید مخصوصا تنها.
یک شامپانزه را زندانی کنید مخصوصا تنها.
11:11
It's the thing that we do
to our worst criminals,
to our worst criminals,
201
659587
2597
ما این کار را در مورد مجرمین انجام میدهیم.
11:14
and we do that to chimpanzees
without even thinking about it.
without even thinking about it.
202
662184
4771
ما اینکار را در موردی شامپانزه‌ها
هم بدون هیچ فکری انجام میدهیم.
هم بدون هیچ فکری انجام میدهیم.
11:19
They have some kind of moral capacity.
203
667715
2711
آنها دارای ظرفیت اخلاقی هستند.
11:22
When they play economic games
with human beings,
with human beings,
204
670426
2926
وقتی انها با بشر بازی اقتصادی میکنند،
11:25
they'll spontaneously make fair offers,
even when they're not required to do so.
even when they're not required to do so.
205
673352
4040
آنها همزمان پیشنهادات منصفانه
میدهند، حتی وقتی احتیاجی به این کار نیست.
میدهند، حتی وقتی احتیاجی به این کار نیست.
11:29
They are numerate.
They understand numbers.
They understand numbers.
206
677392
2033
آنها اعداد را درک میکنند و میفهمند.
11:31
They can do some simple math.
207
679425
1380
اعمال ریاضی ساده
انجام میدهند.
انجام میدهند.
11:32
They can engage in language --
or to stay out of the language wars,
or to stay out of the language wars,
208
680805
4064
درگیر زبان میشوند و از دعوای
لفظی خودشان را کنار میکشند.
لفظی خودشان را کنار میکشند.
11:36
they're involved in intentional
and referential communication
and referential communication
209
684869
3365
آنها در مکالمات عمدی و
برداشتی شرکت میکنند
برداشتی شرکت میکنند
11:40
in which they pay attention
to the attitudes of those
to the attitudes of those
210
688234
2487
یعنی به رفتار افرادی
11:42
with whom they are speaking.
211
690721
1531
که در حال صحبت هستند، توجه میکنند.
11:44
They have culture.
212
692252
1458
فرهنگ دارند.
11:45
They have a material culture,
a social culture.
a social culture.
213
693900
2601
دارای فرهنگ مادی و اجتماعی هستند.
11:48
They have a symbolic culture.
214
696501
2415
دارای فرهنگ سمبلیک هستند.
11:50
Scientists in the Taï Forests
in the Ivory Coast
in the Ivory Coast
215
698916
3901
دانشمندان در سواحل عاج در جنگل تای
11:54
found chimpanzees who were using
these rocks to smash open
these rocks to smash open
216
702817
3529
شامپانزههایی را پیدا کردند
که از سنگ برای شکستن
که از سنگ برای شکستن
11:58
the incredibly hard hulls of nuts.
217
706346
2786
پوسته بسیار سخت آجیلها استفاده میکنند.
12:01
It takes a long time
to learn how to do that,
to learn how to do that,
218
709132
2299
زمان زیاد میبرد که بفهمند
چطور این کار را میکنند،
چطور این کار را میکنند،
12:03
and they excavated the area
and they found
and they found
219
711431
2113
آنها منطقه را بررسی کردند و فهمیدند
12:05
that this material culture,
this way of doing it,
this way of doing it,
220
713544
2833
این فرهنگ مادی و روش انجام این کار،
12:08
these rocks, had passed down
for at least 4,300 years
for at least 4,300 years
221
716377
3343
تقریبا ۴٫۳۰۰ سال سابقه دارد
12:11
through 225 chimpanzee generations.
222
719720
4992
در ۲۲۵ نسل شامپانزه.
12:16
So now we needed to find our chimpanzee.
223
724712
2392
الان باید شامپانزه خودمان را پیدا کنیم.
12:19
Our chimpanzee,
224
727104
3180
شامپانزه خودمان،
12:22
first we found two of them
in the state of New York.
in the state of New York.
225
730284
2903
در ابتدا ما دو تا از آنها را
در ایالت نیویورک پیدا کردیم.
در ایالت نیویورک پیدا کردیم.
12:25
Both of them would die before
we could even get our suits filed.
we could even get our suits filed.
226
733187
3204
دوتاشون قبل اینکه ما پرونده دادخواهی
تشکیل بدیم میتوانستند بمیرند.
تشکیل بدیم میتوانستند بمیرند.
12:28
Then we found Tommy.
227
736391
1881
بعدا تامی را یافتیم.
12:30
Tommy is a chimpanzee.
You see him behind me.
You see him behind me.
228
738272
3112
تامی شامپانزه ایست که پشت من میبینید.
12:33
Tommy was a chimpanzee.
We found him in that cage.
We found him in that cage.
229
741384
2507
ما او را در قفس پیدا کردیم
12:35
We found him in a small room
that was filled with cages
that was filled with cages
230
743891
3460
در اتاق کوچکی که پر از قفس بود یافتیم
12:39
in a larger warehouse structure on a used
trailer lot in central New York.
trailer lot in central New York.
231
747351
5186
در یک سازه انبار مانند در
یک زمین خالی در مرکز نیویورک
یک زمین خالی در مرکز نیویورک
12:44
We found Kiko, who is partially deaf.
232
752537
2174
کیکو که تقریبا کر است را پیدا کردیم.
12:46
Kiko was in the back of a cement
storefront in western Massachusetts.
storefront in western Massachusetts.
233
754711
5642
او در ماساچوست در پشت
یک ویترین مغازه سیمانی بود.
یک ویترین مغازه سیمانی بود.
12:52
And we found Hercules and Leo.
234
760353
1897
هرکول و لیو را هم پیدا کردیم.
12:54
They're two young male chimpanzees
235
762250
1703
دو تا شامپانزه نر هستند
12:55
who are being used for biomedical,
anatomical research at Stony Brook.
anatomical research at Stony Brook.
236
763953
3413
که در بروک استونی برای تحقیقات
بیومدیکالی و آناتومیکی استفاده شدهاند.
بیومدیکالی و آناتومیکی استفاده شدهاند.
12:59
We found them.
237
767366
1305
پیداشون کردیم.
13:00
And so on the last week of December 2013,
238
768671
2712
و تا هفته آخر دسامبر ۲۰۱۳،
13:03
the Nonhuman Rights Project filed three
suits all across the state of New York
suits all across the state of New York
239
771383
3940
این پروژه ۳ فقره پرونده دادخواهی
را در نیورک را تشکیل دادند
را در نیورک را تشکیل دادند
13:07
using the same common law
writ of habeus corpus argument
writ of habeus corpus argument
240
775323
3478
با استفاده از دعوی احضارنامه مشابه
13:10
that had been used with James Somerset,
241
778801
2728
که برای جیمز سامرست استفاده شده بود،
13:13
and we demanded that the judges issue
these common law writs of habeus corpus.
these common law writs of habeus corpus.
242
781529
5087
ما خواستار صادر کردن
احضار نامه قانون عمومی از قاضی شدیم.
احضار نامه قانون عمومی از قاضی شدیم.
13:18
We wanted the chimpanzees out,
243
786616
2111
ما خواستیم که شامپانزه‌ها بیرون بیایند،
13:20
and we wanted them brought
to Save the Chimps,
to Save the Chimps,
244
788727
2786
از آنها خواستیم که
شامپانزه‌ها را نجات دهند،
شامپانزه‌ها را نجات دهند،
13:23
a tremendous chimpanzee
sanctuary in South Florida
sanctuary in South Florida
245
791513
3948
پناهگاهی بزرگ در فلوریدای جنوبی
13:27
which involves an artificial lake
with 12 or 13 islands --
with 12 or 13 islands --
246
795461
5087
که دارای دریاچه مصنوعی
با ۱۲ ای ۱۳ جزیره است--
با ۱۲ ای ۱۳ جزیره است--
13:32
there are two or three acres
where two dozen chimpanzees live
where two dozen chimpanzees live
247
800548
2863
در دو یا سه هکتاری
که شامپانزه‌ها زندگی میکنند
که شامپانزه‌ها زندگی میکنند
13:35
on each of them.
248
803411
1160
در هر کدام از آنها.
13:36
And these chimpanzees would then live
the life of a chimpanzee,
the life of a chimpanzee,
249
804571
2950
این شامپانزه‌ها زندگی
شامپانزهای را خواهند داشت با
شامپانزهای را خواهند داشت با
13:39
with other chimpanzees in an environment
that was as close to Africa as possible.
that was as close to Africa as possible.
250
807521
4402
دیگر شامپانزه‌ها در محیط زیستی
که بسیار نزدیک آفریقا بود.
که بسیار نزدیک آفریقا بود.
13:43
Now, all these cases are still going on.
251
811923
3947
هم اکنون تمام این موارد
در حال ادامه دادن هستند.
در حال ادامه دادن هستند.
13:48
We have not yet run into
our Lord Mansfield.
our Lord Mansfield.
252
816820
3082
و هنوز به لرد منسفیلد خودمان
برخورد نکردهایم.
برخورد نکردهایم.
13:52
We shall. We shall.
253
820622
1608
ما باید و باید برخورد کنیم.
13:54
This is a long-term strategic
litigation campaign. We shall.
litigation campaign. We shall.
254
822230
3880
این یک مبارزه استراتژیکی دادخواهی
طولانی مدت است. ما باید این کار را کنیم.
طولانی مدت است. ما باید این کار را کنیم.
13:58
And to quote Winston Churchill,
255
826110
2115
نقل قول از وینستون چرچیل میکنم،
14:00
the way we view our cases
is that they're not the end,
is that they're not the end,
256
828225
4168
به روشی که ما به پروندههایمان نگاه میکنیم
به صورتی است که آنها هدف نیستند،
به صورتی است که آنها هدف نیستند،
14:04
they're not even the beginning of the end,
257
832393
2043
حتی آنها شروع یک پایان نیستند،
14:06
but they are perhaps
the end of the beginning.
the end of the beginning.
258
834436
3514
اما شاید پایان یک شروع باشند.
14:10
Thank you.
259
838580
1917
ممنون.
14:12
(Applause)
260
840497
4000
(کف زدن حضار)
ABOUT THE SPEAKER
Steven Wise - Animal rights lawyerBy challenging long-held legal notions of “personhood”, Steven Wise seeks to grant cognitively advanced animals access to a full spectrum of fundamental rights.
Why you should listen
Using a long-term litigation campaign based on existing habeas corpus law, Steven Wise and the Nonhuman Rights Project are redefining the playing field for animal rights law. While the high-profile New York lawsuits Wise has initiated on behalf of captive chimpanzees have yet to bear fruit, they’re only the first stage of a strategy that is changing the conversation about animal rights.
Wise’s work with the Nonhuman Rights Project is the subject of Unlocking the Cage, a forthcoming film by Chris Hegedus and D.A. Pennebaker.
Steven Wise | Speaker | TED.com