TED Fellows 2015
Patrícia Medici: The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it
پاتریشیا مێدیسی: سەرسوڕهێنەرترین گیاندار کە هیچ نازانیت لەسەری -- و چۆن بتوانین ڕزگاری بکەین
Filmed:
Readability: 4.5
1,437,693 views
هەرچەندە تاپیر یەکێکە لە گەورەترین شیردەرەکانی وشکانی، ژیانە تەنیایی و شەوییەکانی ئەم بوونەوەرانە بە نەزانراوی ماوەتەوە. ناسراو بە "گیاندارە دێرینە زیندووەکە،" هەمان ئەو تاپیرەی کە بەناو دارستانەکان و دەشتاییە گژوگیاکانی ئەمریکای باشوردا دەگەڕێت زیاتر لە ٥ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر پەیدابووە. بەڵام مەترسییەکانی ڕاوچییەکان، لەناوبردنی دارستانەکان و ژینگە پیسبوون، بەتایبەتی لە بەپیشەسازی بوونە خێراکەی بەڕازیلدا، مەترسی بووە بۆ ئەم بەردەوامبوونە. لەم قسەکردنە پڕسەرنجەدا، زیندەوەرناسی پارێزەری سرووشت، پسپۆڕی تاپیر و هاوڕێیەکی تێد پاتریشیا مێدیسی باسی کارکردنی خۆی دەکات لەگەڵ ئەم گیاندارە سەرسوڕهێنەرە و پرسیاری ئەوەمان لێدەکات: دەمانەوێت بەرپرسیار بین لە لەناوچوونیان؟
Patrícia Medici - Wildlife conservationist
Patrícia Medici leads the longest running conservation project to protect the threatened lowland tapir. Full bio
Patrícia Medici leads the longest running conservation project to protect the threatened lowland tapir. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This is one of the most amazing animals
on the face of the Earth.
on the face of the Earth.
0
680
6136
ئەمە یەکێکە لە سەرسوڕهێنەرترین
گیاندەرەکانی سەر زەوی.
گیاندەرەکانی سەر زەوی.
00:18
This is a tapir.
1
6840
2096
ئەمە پێی دەوترێت تاپیر.
00:20
Now this, this is a baby tapir,
2
8960
3656
ئەمە، ئەمە بێچووە تاپیرێکە،
00:24
the cutest animal offspring
in the animal kingdom.
in the animal kingdom.
3
12640
3936
جوانترین گیانداری بێچوو
لە شانشینی ئاژەڵاندا.
لە شانشینی ئاژەڵاندا.
00:28
(Laughter)
4
16600
1376
(پێکەنین)
00:30
By far.
5
18000
1576
هەتا ئێستا.
00:31
There is no competition here.
6
19600
1640
هیچ ڕکابەرییەک نییە.
00:35
I have dedicated
the past 20 years of my life
the past 20 years of my life
7
23520
2696
بیست ساڵی پێشووی ژیانم
تەرخان کردووە بۆ
تەرخان کردووە بۆ
00:38
to the research and conservation
of tapirs in Brazil,
of tapirs in Brazil,
8
26240
3176
توێژینەوە و پاراستنی گیاندارەکانی
تاپیر لە بەڕازیل، و
تاپیر لە بەڕازیل، و
00:41
and it has been absolutely amazing.
9
29440
3696
بەڕاستی زۆر سەرسوڕهێنەر بووە.
00:45
But at the moment,
I've been thinking really, really hard
I've been thinking really, really hard
10
33160
3496
بەڵام لە ئێستادا،
زۆر بە قوڵی بیردەکەمەوە
زۆر بە قوڵی بیردەکەمەوە
00:48
about the impact of my work.
11
36680
2416
لە کاریگەری ئیشەکەم.
00:51
I've been questioning myself
about the real contributions I have made
about the real contributions I have made
12
39120
4096
پرسیار لەخۆم دەکام دەربارەی
ئەو ڕۆڵە گرنگانەی گێڕاومن
ئەو ڕۆڵە گرنگانەی گێڕاومن
00:55
for the conservation
of these animals I love so much.
of these animals I love so much.
13
43240
3536
بۆ پاراستنی ئەم گیاندارانەی
کە زۆرم خۆشدەوێن.
کە زۆرم خۆشدەوێن.
00:58
Am I being effective
14
46800
1856
ئایا کاریگەر بووم
01:00
in safeguarding their survival?
15
48680
2976
لە پاراستنی ڕزگاربوونیان؟
01:03
Am I doing enough?
16
51680
2336
ئەوەی پێویستە ئەیکەم؟
01:06
I guess the big question here is,
17
54040
2296
پێموابێت پرسیارە گەورەکە ئەمەیە،
01:08
am I studying tapirs
and contributing to their conservation,
and contributing to their conservation,
18
56360
5376
ئایا من توێژینەوە لەسەر تاپیرەکان
دەکەم و ڕۆڵ دەگێڕم لە پاراستنیان،
دەکەم و ڕۆڵ دەگێڕم لە پاراستنیان،
01:13
or am I just documenting their extinction?
19
61760
2440
یان تەنیا لەناوچوونیان تۆماردەکەم؟
01:17
The world is facing
so many different conservation crises.
so many different conservation crises.
20
65760
3936
جیهان دووچاری چەندین قەیرانی
پاراستنی گیانداران بۆتەوە.
پاراستنی گیانداران بۆتەوە.
01:21
We all know that.
It's all over the news every day.
It's all over the news every day.
21
69720
3336
هەموو ئەوە ئەزانین.
هەواڵەکانی ڕۆژانەی داگیرکردووە.
هەواڵەکانی ڕۆژانەی داگیرکردووە.
01:25
Tropical forests and other ecosystems
are being destroyed,
are being destroyed,
22
73080
4296
دارستانە باراناوییەکان و ژینگەکانی تر
بەردەوام لەناودەبرێن،
بەردەوام لەناودەبرێن،
01:29
climate change, so many species
on the brink of extinction:
on the brink of extinction:
23
77400
4256
گۆڕانی کەش و هەوا، و نزیکبوونەوی
چەندین گیاندار لە لێواری لەناوچوون:
چەندین گیاندار لە لێواری لەناوچوون:
01:33
tigers, lions, elephants, rhinos, tapirs.
24
81680
5600
پڵنگ، شێر، فیل، کەرکەدەن، تاپیر.
01:40
This is the lowland tapir,
the tapir species I work with,
the tapir species I work with,
25
88240
3696
ئەمە تاپیری نزماییەکانە،
ئەو جۆرە تاپیرەی ئیشی لەسەر ئەکەم،
ئەو جۆرە تاپیرەی ئیشی لەسەر ئەکەم،
01:43
the largest terrestrial mammal
of South America.
of South America.
26
91960
3136
گەورەترین شیردەری وشکانی
ئەمریکای باشوور.
ئەمریکای باشوور.
01:47
They're massive. They're powerful.
27
95120
2536
زۆر گەورەن. زۆر بەهێزن.
01:49
Adults can weigh up to 300 kilos.
28
97680
2536
گەورەکانیان نزیک دەبنەوە
لە ٣٠٠ کیلۆ.
لە ٣٠٠ کیلۆ.
01:52
That's half the size of a horse.
29
100240
2096
ئەوە نیوەی قەبارەی ئەسپێکە.
01:54
They're gorgeous.
30
102360
1816
زۆر جوانن.
01:56
Tapirs are mostly found
in tropical forests such as the Amazon,
in tropical forests such as the Amazon,
31
104200
4896
تاپیر بە زۆری لە دارستانە
باراناوییەکانە وەک ئەمازۆنن، و
باراناوییەکانە وەک ئەمازۆنن، و
02:01
and they absolutely need
large patches of habitat
large patches of habitat
32
109120
4456
پێویستیان بە شوێنی زۆرە
02:05
in order to find all the resources
they need to reproduce and survive.
they need to reproduce and survive.
33
113600
5536
بۆ دۆزینەوەی هەموو ئەو پێکهاتانەی
پێویستیانە بۆ زاوزێکردن و ڕزگاربوون.
پێویستیانە بۆ زاوزێکردن و ڕزگاربوون.
02:11
But their habitat is being destroyed,
34
119160
2936
بەڵام ژینگەکەیان خەریکە لەناودەبرێت، و
02:14
and they have been hunted out of several
parts of their geographic distribution.
parts of their geographic distribution.
35
122120
5496
بەهۆی ڕاوکردنەوە لە چەندین بەشی
ژینگەی جوگرافی خۆیان نەماون.
ژینگەی جوگرافی خۆیان نەماون.
02:19
And you see, this is
very, very unfortunate
very, very unfortunate
36
127640
3736
وەک دەشبینن، ئەمە
زۆر شتێکی خراپە
زۆر شتێکی خراپە
02:23
because tapirs are extremely important
for the habitats where they are found.
for the habitats where they are found.
37
131400
4376
چونکە تاپیرەکان زۆر گرنگن بۆ ئەو
ژینگانەی تێیدا هەڵکەوتوون.
ژینگانەی تێیدا هەڵکەوتوون.
02:27
They're herbivores.
38
135800
1376
ڕووەک خۆرن.
02:29
Fifty percent of their diet
consists of fruit,
consists of fruit,
39
137200
3336
لەسەدا پەنجای خۆراکەکەیان
پێکدێت لە میوە، و
پێکدێت لە میوە، و
02:32
and when they eat the fruit,
they swallow the seeds,
they swallow the seeds,
40
140560
2896
کاتێک میوەکە دەخۆن،
تۆوەکانیش قوت دەدەن،
تۆوەکانیش قوت دەدەن،
02:35
which they disperse throughout
the habitat through their feces.
the habitat through their feces.
41
143480
3616
کە لە ڕێگەی پیساییەکەیانەوە بە
ژینگەکەیان بڵاودەبێتەوە.
ژینگەکەیان بڵاودەبێتەوە.
02:39
They play this major role
in shaping and maintaining
in shaping and maintaining
42
147120
4536
ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن
لە وێنەکێشان و هێشتنەوەی
لە وێنەکێشان و هێشتنەوەی
02:43
the structure and diversity of the forest,
43
151680
3456
پێکهاتە و فراوانی دارستانەکە، و
02:47
and for that reason, tapirs are known
as gardeners of the forest.
as gardeners of the forest.
44
155160
6136
لەبەر ئەو هۆکارەش، تاپیرەکان
ناسراون بە باخەوانەکانی دارستان.
ناسراون بە باخەوانەکانی دارستان.
02:53
Isn't that amazing?
45
161320
1736
ئەوە سەرسوڕهێنەر نییە؟
02:55
If you think about it,
46
163080
1816
ئەگەر بیری لێکەنەوە،
02:56
the extinction of tapirs
would seriously affect
would seriously affect
47
164920
3056
لەناوچوونی تاپیرەکان کاریگەرییەکی
زۆری دەبێت
زۆری دەبێت
03:00
biodiversity as a whole.
48
168000
2896
لەسەر فرەچەشنی زیندەوەرانی ژینگەکانیان.
03:02
I started my tapir work in 1996,
still very young, fresh out of college,
still very young, fresh out of college,
49
170920
5896
ساڵی ١٩٩٦ دەستم کرد بە کارکردن لەسەر تاپیر،
گەنج بووم، و تازە لە کۆلێژ دەرچوبووم، و
گەنج بووم، و تازە لە کۆلێژ دەرچوبووم، و
03:08
and it was a pioneer research
and conservation program.
and conservation program.
50
176840
3336
توێژینەوەیەکی تازە و پێشەنگ و
پرۆگرامێکی پاراستن بوو.
پرۆگرامێکی پاراستن بوو.
03:12
At that point, we had nearly
zero information about tapirs,
zero information about tapirs,
51
180200
3336
لەو کاتەدا، بە نزیکەیی
هیچ زانیارییەکمان لەسەر تاپیرەکان نەبوو،
هیچ زانیارییەکمان لەسەر تاپیرەکان نەبوو،
03:15
mostly because they're
so difficult to study.
so difficult to study.
52
183560
3296
زیاتر لەبەر ئەوەی توێژینەوە
لەسەریان زۆر قورس بوو.
لەسەریان زۆر قورس بوو.
03:18
They're nocturnal, solitary,
very elusive animals,
very elusive animals,
53
186880
4536
گیاندارێکی شەوانە، و گۆشەگیر و
زۆر فێڵبزان، و
زۆر فێڵبزان، و
03:23
and we got started getting
very basic data about these animals.
very basic data about these animals.
54
191440
5176
دەستمان کرد بە وەرگرتنی چەندین
زانیاری بنچینەیی دەربارەیان.
زانیاری بنچینەیی دەربارەیان.
03:28
But what is it
that a conservationist does?
that a conservationist does?
55
196640
3856
بەڵام ئەو شتە چییە کە
پارێزەری ژینگەیی ئەیەوێت؟
پارێزەری ژینگەیی ئەیەوێت؟
03:32
Well, first, we need data.
56
200520
2256
یەکەم شت زانیاریمان ئەوێت.
03:34
We need field research.
57
202800
1576
توێژینەوەی مەیدانیمان ئەوێت.
03:36
We need those long-term datasets
to support conservation action,
to support conservation action,
58
204400
4616
پێویستمان بەو کۆمەڵە زانیاریانە هەیە
بۆ پشتیوانیکردنی کاری پاراستن، و
بۆ پشتیوانیکردنی کاری پاراستن، و
03:41
and I told you tapirs
are very hard to study,
are very hard to study,
59
209040
3016
پێم وتن توێژینەوە لەسەر تاپیرەکان
کارێکی زۆر قورسە،
کارێکی زۆر قورسە،
03:44
so we have to rely
on indirect methods to study them.
on indirect methods to study them.
60
212080
3936
بۆیە پێویستە پشت بە شێوازی
ناڕاستەوخۆ ببەستین بۆ ئەو کارە.
ناڕاستەوخۆ ببەستین بۆ ئەو کارە.
03:48
We have to capture and anesthetize them
61
216040
2696
پێویستە بیانگرین و سڕیان بکەین
03:50
so that we can install GPS collars
around their necks
around their necks
62
218760
3456
بۆ ئەوەی بتوانین ئێخەی جی پی ئێس
لە ملیان ببەستین و
لە ملیان ببەستین و
03:54
and follow their movements,
63
222240
1656
شوێن جوڵەکانیان بکەوین،
03:55
which is a technique used by many
other conservationists around the world.
other conservationists around the world.
64
223920
4416
ئەوەش تەکنیکێکە لەلایەن چەندین
زانای تری جیهانەوە بەکاردێت. و
زانای تری جیهانەوە بەکاردێت. و
04:00
And then we can gather information
about how they use space,
about how they use space,
65
228360
3936
دەشتوانین زانیاری کۆبکەینەوە لەسەر
ئەوەی چۆن شوێنەکان بەکاردێنن،
ئەوەی چۆن شوێنەکان بەکاردێنن،
04:04
how they move through the landscape,
66
232320
2056
چۆن بەناو شوێنەکانا دەگەڕێن،
04:06
what are their priority habitats,
67
234400
1976
شوێنەکانی گرنگە بۆیان کوێن، و
04:08
and so much more.
68
236400
2056
زۆر شتی تریش.
04:10
Next, we must disseminate what we learn.
69
238480
3936
دواتر، پێویستە ئەوە
بڵاوبکەینەوە کە فێری دەبین.
بڵاوبکەینەوە کە فێری دەبین.
04:14
We have to educate people about tapirs
70
242440
2696
پێویستە زانیاری بە خەڵک بەین
لەسەر تاپیرەکان و
لەسەر تاپیرەکان و
04:17
and how important these animals are.
71
245160
2616
ئەم گیاندارانە چەندێک گرنگن.
04:19
And it's amazing
how many people around the world
how many people around the world
72
247800
3616
شتێکی سەرسوڕهێنەریشە کە
چەند کەس لەسەر زەوی
چەند کەس لەسەر زەوی
04:23
do not know what a tapir is.
73
251440
2816
نازانن تاپیر چییە.
04:26
In fact, many people think
this is a tapir.
this is a tapir.
74
254280
3200
ڕاستییەکەی، زۆر کەس
وا دەزانن ئەمە تاپیرە.
وا دەزانن ئەمە تاپیرە.
04:30
Let me tell you, this is not a tapir.
75
258920
2496
با پێتان بڵێم، ئەمە تاپیر نییە.
04:33
(Laughter)
76
261440
1416
(پێکەنین)
04:34
This is a giant anteater.
77
262880
1936
ئەمە مێروولەخۆرێکی گەورەیە.
04:36
Tapirs do not eat ants. Never. Ever.
78
264840
3520
تاپیرەکان قەت مێروولە ناخۆن. قەت.
04:42
And then next we have to provide
training, capacity building.
training, capacity building.
79
270440
4736
ئینجا دواتر پێویستە ڕاهێنان و
بنیاتنانی توانا دابینکەین.
بنیاتنانی توانا دابینکەین.
04:47
It is our responsibility to prepare
the conservationists of the future.
the conservationists of the future.
80
275200
4456
ئەوە ئەرکی ئێمەیە ژینگە پارێزەکانی
داهاتوو ئامادە بکەین.
داهاتوو ئامادە بکەین.
04:51
We are losing several
conservation battles,
conservation battles,
81
279680
3056
خەریکە چەندین شەڕی
ژینگەپارێزی دەدۆڕێنین، و
ژینگەپارێزی دەدۆڕێنین، و
04:54
and we need more people doing what we do,
82
282760
2456
پێویستمان بەوەیە خەڵکی زیاتر
ئەوە بکات کە دەیکەین، و
ئەوە بکات کە دەیکەین، و
04:57
and they need the skills,
and they need the passion to do that.
and they need the passion to do that.
83
285240
4376
پێویستیان بە شارەزایی پێویستە و
پێویستیان بە حەزیشە بۆ ئەوە.
پێویستیان بە حەزیشە بۆ ئەوە.
05:01
Ultimately, we conservationists,
84
289640
2536
دەرئەنجام، ئێمەی ژینگەپارێز،
05:04
we must be able to apply our data,
85
292200
2616
پێویستە بتوانین زانیارییەکانمان بەکاربێنین،
05:06
to apply our accumulated knowledge
86
294840
2216
زانیارییە کۆکراوەکانمان بەکاربێنین
05:09
to support actual conservation action.
87
297080
3936
بۆ پشتیوانیکردنی کاری
ژینگەپارێزی کردەیی.
ژینگەپارێزی کردەیی.
05:13
Our first tapir program
88
301040
1976
یەکەم پرۆگرامی تاپیرمان
05:15
took place in the Atlantic Forest
89
303040
2256
لە دارستانی ئەتڵەسی بوو
05:17
in the eastern part of Brazil,
90
305320
2136
لە بەشی خۆرهەڵاتی بەڕازیل،
05:19
one of the most threatened
biomes in the world.
biomes in the world.
91
307480
3376
یەکێک لەو ناوچانەی زەوی کە
زۆرترین مەترسی لەسەرە.
زۆرترین مەترسی لەسەرە.
05:22
The destruction of the Atlantic Forest
92
310880
2176
لەناوبردنی دارستانی ئەتڵەسی
05:25
began in the early 1500s,
93
313080
2216
هێندەی سەرەتاکانی ١٥٠٠
دەستی پێکرد،
دەستی پێکرد،
05:27
when the Portuguese
first arrived in Brazil,
first arrived in Brazil,
94
315320
2776
کاتێک پورتوگالییەکان گەشتنە بەڕازیل،
05:30
beginning European colonization
in the eastern part of South America.
in the eastern part of South America.
95
318120
4416
دەستیان بە نیشتەجێبوون کرد لە
بەشی خۆرهەڵاتی ئەمریکای باشور.
بەشی خۆرهەڵاتی ئەمریکای باشور.
05:34
This forest was almost completely cleared
96
322560
3296
ئەم دارستانە خەریکبوو بە تەواوەتی
بسڕدرێتەوە بۆ مەبەستی
بسڕدرێتەوە بۆ مەبەستی
05:37
for timber, agriculture, cattle ranching
and the construction of cities,
and the construction of cities,
97
325880
5216
دار، کشتوکاڵ، ئاژەڵداری و
بنیاتنانی شارەکان، و
بنیاتنانی شارەکان، و
05:43
and today only seven percent
of the Atlantic forest
of the Atlantic forest
98
331120
3456
ئەمڕۆ تەنیا لەسەدا حەوتی
دارستانی ئەتڵەسی
دارستانی ئەتڵەسی
05:46
is still left standing.
99
334600
2176
وەک خۆی ماوەتەوە.
05:48
And tapirs are found in very, very small,
isolated, disconnected populations.
isolated, disconnected populations.
100
336800
6376
تاپیرەکانیش بە ژمارەی زۆر بچووک و
دابڕاو لە یەکتری ماونەتەوە.
دابڕاو لە یەکتری ماونەتەوە.
05:55
In the Atlantic Forest, we found out
that tapirs move through open areas
that tapirs move through open areas
101
343200
4656
لە دارستانی ئەتڵەسی، بۆمان دەرکەوت
بەناو ناوچە کراوەکانی
بەناو ناوچە کراوەکانی
05:59
of pastureland and agriculture
102
347880
2336
زەوی و زاری کشتوکاڵیدا دەڕۆن
06:02
going from one patch of forest
to patch of forest.
to patch of forest.
103
350240
4216
لە پارچەیەکی دارستانەوە بۆ
پارچەیەکی تری دارستانەکە.
پارچەیەکی تری دارستانەکە.
06:06
So our main approach in this region
104
354480
2536
بۆیە کارکردنمان لەسەر ئەم ناوچەیە
06:09
was to use our tapir data
to identify the potential places
to identify the potential places
105
357040
4376
بەکارهێنانی زانیارییەکانی سەر تاپیرەکان بوو
بۆ زانینی شوێنەکانی دەکرێت
بۆ زانینی شوێنەکانی دەکرێت
06:13
for the establishment
of wildlife corridors
of wildlife corridors
106
361440
2976
بکرێت بە ناوچەی سرووشتی
بۆ بەستنەوەی
بۆ بەستنەوەی
06:16
in between those patches of forest,
107
364440
2656
ئەو پارچە دارستانانە پێکەوە،
06:19
reconnecting the habitat
108
367120
2056
ژینگەکان ببەستینەوە
06:21
so that tapirs and many other animals
could cross the landscape safely.
could cross the landscape safely.
109
369200
4736
بۆ ئەوەی تاپیرەکان و گیاندارەکانی تر
بتوانن بە سەلامەتی بپەڕنەوە.
بتوانن بە سەلامەتی بپەڕنەوە.
06:25
After 12 years in the Atlantic Forest,
110
373960
2736
دوای دوانزە ساڵ لە دارستانی ئەتڵەسی،
06:28
in 2008, we expanded our tapir
conservation efforts to the Pantanal
conservation efforts to the Pantanal
111
376720
5016
ساڵی ٢٠٠٨، هەوڵەکانمان بۆ پاراستنی
تاپیرەکان فراوانکرد بۆ پانتاناڵ
تاپیرەکان فراوانکرد بۆ پانتاناڵ
06:33
in the western part of Brazil
112
381760
1976
لە بەشی خۆرئاوای بەڕازیل
06:35
near the border with Bolivia and Paraguay.
113
383760
3376
لە نزیک سنوری بۆلیڤیا و پاراگوای.
06:39
This is the largest continuous
freshwater floodplain in the world,
freshwater floodplain in the world,
114
387160
5416
ئەمە گەورەترین ناوچەی بەردەوامی
زەوییە نزمەکانی تەنیشت ڕووبارەکانە،
زەوییە نزمەکانی تەنیشت ڕووبارەکانە،
06:44
an incredible place
115
392600
1456
شوێنێکی سەرسوڕهێنەرە و
06:46
and one of the most important strongholds
for lowland tapirs in South America.
for lowland tapirs in South America.
116
394080
4656
یەکێکە لە گرنگترین سەنگەرەکان بۆ
تاپیرەکانی ناوچە نزماییەکانی ئەمریکای باشور.
تاپیرەکانی ناوچە نزماییەکانی ئەمریکای باشور.
06:50
And working in the Pantanal
has been extremely refreshing
has been extremely refreshing
117
398760
4496
کارکردنیش لە پانتاناڵ بەڕاستی
زۆر دڵخۆشکەر بوو بۆمان
زۆر دڵخۆشکەر بوو بۆمان
06:55
because we found large,
healthy tapir populations in the area,
healthy tapir populations in the area,
118
403280
3976
چونکە ژمارەیەکی زۆر لە
تاپیری تەندروستمان دۆزییەوە لە ناوچەکە، و
تاپیری تەندروستمان دۆزییەوە لە ناوچەکە، و
06:59
and we have been able to study tapirs
119
407280
1936
توانیمان توێژینەوە لەسەر
تاپیرەکان بکەین
تاپیرەکان بکەین
07:01
in the most natural conditions
we'll ever find,
we'll ever find,
120
409240
3736
لە سرووشتیترین هەلومەرجدا کە هەبێت،
07:05
very much free of threats.
121
413000
1840
دوور لە هەموو مەترسییەک.
07:08
In the Pantanal, besides the GPS collars,
we are using another technique:
we are using another technique:
122
416280
4696
لە پانتاناڵ، جگە لە ئێخەی جی پی ئێس،
تەکنیکێکی تریش بەکاردێنین:
تەکنیکێکی تریش بەکاردێنین:
07:13
camera traps.
123
421000
1216
تەڵەی کامێرا.
07:14
This camera is equipped
with a movement sensor
with a movement sensor
124
422240
2896
ئەم کامێرایە هەستەوەری جوڵەی پێوەیە و
07:17
and it photographs animals
when they walk in front of it.
when they walk in front of it.
125
425160
3016
وێنەی ئاژەڵەکان دەگرێت
کاتێک بە بەردەمیدا دەڕۆن.
کاتێک بە بەردەمیدا دەڕۆن.
07:20
So thanks to these amazing devices,
126
428200
2456
بۆیە سوپاس بۆ ئەم
ئامێرە سەرسوڕهێنەرانە،
ئامێرە سەرسوڕهێنەرانە،
07:22
we have been able
to gather precious information
to gather precious information
127
430680
3216
توانیومانە زانیاری بەنرخ
کۆ بکەینەوە لەسەر
کۆ بکەینەوە لەسەر
07:25
about tapir reproduction
and social organization
and social organization
128
433920
2936
زاوزێی تاپیرەکان و
پەیوەندی کۆمەڵایەتیان
پەیوەندی کۆمەڵایەتیان
07:28
which are very important
pieces of the puzzle
pieces of the puzzle
129
436880
2536
کە پارچەی زۆر گرنگی مەتەڵەکەن
07:31
when you're trying to develop
those conservation strategies.
those conservation strategies.
130
439440
4096
کاتێک هەوڵدەدەین پەرە بە
ستراتیجییەکانی پاراستن بەین.
ستراتیجییەکانی پاراستن بەین.
07:35
And right now, 2015,
we are expanding our work once again
we are expanding our work once again
131
443560
4696
ئێستاش، ساڵی ٢٠١٥،
دووبارە کارەکانمان فراوان ئەکەین
دووبارە کارەکانمان فراوان ئەکەین
07:40
to the Brazilian Cerrado,
132
448280
1856
بۆ سێرادۆی بەرازیل،
07:42
the open grasslands and shrub forests
in the central part of Brazil.
in the central part of Brazil.
133
450160
4176
دەشتاییە گژوگیایاوییە کراوەکان و دارستانە
دەوەنەکانی ناوەڕاستی بەڕازیل.
دەوەنەکانی ناوەڕاستی بەڕازیل.
07:46
Today this region is the very epicenter
of economic development in my country,
of economic development in my country,
134
454360
6896
ئەمڕۆ ئەم ناوچەیە ناوەندی
پەرەسندنی ئابوری وڵاتەکەمە،
پەرەسندنی ئابوری وڵاتەکەمە،
07:53
where natural habitat
and wildlife populations
and wildlife populations
135
461280
2696
کە ژینگە سرووشتییەکان و
ژیانی سرووشتی تیایاندا
ژیانی سرووشتی تیایاندا
07:56
are rapidly being eradicated
by several different threats,
by several different threats,
136
464000
4096
بە چەندین مەترسی هەمەجۆر
بەخێرایی خەریکە دەسڕدرێنەوە،
بەخێرایی خەریکە دەسڕدرێنەوە،
08:00
including once again cattle ranching,
137
468120
2576
لەوانە: کردن بە شوێنی ئاژەڵداری،
08:02
large sugarcane and soybean plantations,
138
470720
2736
کردن بە شوێنی چاندنی قامیشی شەکر و
پاقلەی سۆیا، و
پاقلەی سۆیا، و
08:05
poaching, roadkill, just to name a few.
139
473480
3496
ڕاوکردنیان، و بوون بەژێر ئوتومبێلەوە. و
08:09
And somehow, tapirs are still there,
140
477000
3616
بەجۆرێک، هێشتا تاپیرەکان ماون،
08:12
which gives me a lot of hope.
141
480640
2416
کە ئەوەش هیوایەکی زۆرم ئەیاتێ.
08:15
But I have to say that starting
this new program in the Cerrado
this new program in the Cerrado
142
483080
4496
بەڵام ئەبێ بڵێم دەستپێکردنی
ئەم پرۆگرامە نوێیە لە سێرادۆ
ئەم پرۆگرامە نوێیە لە سێرادۆ
08:19
was a bit of a slap in the face.
143
487600
2856
کەمێک بە ئاگای هێنامەوە.
08:22
When you drive around
144
490480
1456
کاتێک دەگەڕێیت و
08:23
and you find dead tapirs
along the highways
along the highways
145
491960
3816
تاپیری مردوو دەبینیت لەسەر
ڕێگا خێراکان و
ڕێگا خێراکان و
08:27
and signs of tapirs wandering around
in the middle of sugarcane plantations
in the middle of sugarcane plantations
146
495800
5016
دەبینیت تاپیرەکان لەناو شوێنەکانی
چاندنی قامیشی شەکردا بوون
چاندنی قامیشی شەکردا بوون
08:32
where they shouldn't be,
147
500840
2016
کە نابێ لەوێدا بن، و
08:34
and you talk to kids and they tell you
that they know how tapir meat tastes
that they know how tapir meat tastes
148
502880
4216
قسە لەگەڵ مناڵەکانی ناوچەکە
دەکەیت و تامی گۆشتی تاپیریان کردووە
دەکەیت و تامی گۆشتی تاپیریان کردووە
08:39
because their families poach and eat them,
149
507120
3376
چونکە خێزانەکانیان ڕاویان دەکەن و دەیانخۆن،
08:42
it really breaks your heart.
150
510520
2240
بەڕاستی ئازاری دڵی دام.
08:46
The situation in the Cerrado
made me realize --
made me realize --
151
514039
3217
دۆخەکەی سێرادۆ وایلێکردم
درک بەو شتە بکەم --
درک بەو شتە بکەم --
08:49
it gave me the sense of urgency.
152
517280
2936
کەمێک پەلە بکەم.
08:52
I am swimming against the tide.
153
520240
2295
پێچەوانەی شەپۆلەکە مەلە دەکەم.
08:54
It made me realize that despite
two decades of hard work
two decades of hard work
154
522559
3657
وایلێکردم درک بەوە بکەم کە
سەرەڕای دوو دەیە کارکردنی قورس
سەرەڕای دوو دەیە کارکردنی قورس
08:58
trying to save these animals,
we still have so much work to do
we still have so much work to do
155
526240
3536
بۆ ڕزگارکردنی ئەم گیاندارانە،
هێشتا کاری زۆرمان ماوە بیکەین
هێشتا کاری زۆرمان ماوە بیکەین
09:01
if we are to prevent them
from disappearing.
from disappearing.
156
529800
3056
ئەگەر بمانەوێت ڕێگە بگرین
لە لەناوچوونیان.
لە لەناوچوونیان.
09:04
We have to find ways
to solve all these problems.
to solve all these problems.
157
532880
3936
پێویستە ڕێگا بدۆزینەوە
بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشانە.
بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشانە.
09:08
We really do, and you know what?
158
536840
1856
بەڕاستی پێویستە، و دەشزانن چی؟
09:10
We really came to a point
in the conservation world
in the conservation world
159
538720
3416
گەشتووینەتە سەر خاڵێک لە
جیهانی پاراستنی گیانداراندا
جیهانی پاراستنی گیانداراندا
09:14
where we have to think out of the box.
160
542160
2736
کە پێویستە لە دەرەوەی سندوقەکە بیرکەینەوە.
09:16
We'll have to be a lot more creative
than we are right now.
than we are right now.
161
544920
3736
پێویستە زۆر داهێنەرتر بین
لە باری ئێستای خۆمان. و
لە باری ئێستای خۆمان. و
09:20
And I told you, roadkill is a big problem
for tapirs in the Cerrado,
for tapirs in the Cerrado,
162
548680
3896
پێشم وتن، بوون بەژێر ئوتومبێلەوە
کێشەیەکی گەورەیە،
کێشەیەکی گەورەیە،
09:24
so we just came up with the idea
of putting reflective stickers
of putting reflective stickers
163
552600
3416
بۆیە بیرۆکەی ئەوەمان داهێنا
لێزگەی فسفۆڕ بکەین
لێزگەی فسفۆڕ بکەین
09:28
on the GPS collars we put on the tapirs.
164
556040
2816
بە ئێخە جی پی ئێسەکانی
ئەیکەین بە تاپیرەکانەوە.
ئەیکەین بە تاپیرەکانەوە.
09:30
These are the same stickers
used on big trucks
used on big trucks
165
558880
2336
ئەمانە هەمان لێزگەکانن کە
دەکرێن بە ئوتومبێلە گەورەکانەوە
دەکرێن بە ئوتومبێلە گەورەکانەوە
09:33
to avoid collision.
166
561240
1616
بۆ ڕێگەگرتن لە پێکدادان.
09:34
Tapirs cross the highways after dark,
167
562880
3216
تاپیرەکان دوای تاریکبوون
لە ڕێگاکان ئەپەڕنەوە،
لە ڕێگاکان ئەپەڕنەوە،
09:38
so the stickers will hopefully
help drivers see this shining thing
help drivers see this shining thing
168
566120
5176
بۆیە هیوادارین لێزگەکان یارمەتیدەربێت
شۆفێرەکان بتوانن بیانبینن
شۆفێرەکان بتوانن بیانبینن
09:43
crossing the highway,
169
571320
1416
کاتێک لە ڕێگاکە دەپەڕنەوە، و
09:44
and maybe they will
slow down a little bit.
slow down a little bit.
170
572760
3536
بتوانن کەمێک خاوی بکەنەوە.
09:48
For now, this is just a crazy idea.
171
576320
2576
بۆ ئێستا، ئەمە تەنیا
بیرۆکەیەکی شێتانەیە.
بیرۆکەیەکی شێتانەیە.
09:50
We don't know. We'll see if it will
reduce the amount of tapir roadkill.
reduce the amount of tapir roadkill.
172
578920
4656
جارێ نازانین. بزانین هیچ لە
کوشتنی تاپیرەکان کەمدەکاتەوە.
کوشتنی تاپیرەکان کەمدەکاتەوە.
09:55
But the point is, maybe this is
the kind of stuff that needs to be done.
the kind of stuff that needs to be done.
173
583600
4000
بەڵام مەبەستەکە ئەوەیە، لەوانەیە ئەمە
ئەو جۆرە شتەبێت کە پێویستە بکرێت. و
ئەو جۆرە شتەبێت کە پێویستە بکرێت. و
10:00
And although I'm struggling
with all these questions
with all these questions
174
588920
3736
هەرچەندە ئێستا لە ململانێدام
لەگەڵ هەموو ئەو پرسیارانەدا
لەگەڵ هەموو ئەو پرسیارانەدا
10:04
in my mind right now,
175
592680
2776
لە مێشکی خۆمدا،
10:07
I have a pact with tapirs.
176
595480
2896
ڕێکەوتنێکم هەیە لەگەڵ تاپیرەکان.
10:10
I know in my heart
177
598400
1736
لە ناخی دڵمەوە دەزانم
10:12
that tapir conservation is my cause.
178
600160
2936
پاراستنی تاپیرەکان ئامانجی ژیانمە.
10:15
This is my passion.
179
603120
1696
ئەمە حەزی منە.
10:16
I am not alone.
180
604840
1536
بەتەنیاش نیم.
10:18
I have this huge network
of supporters behind me,
of supporters behind me,
181
606400
3736
ئەم تۆڕە فراوانەی پشتیوانیکەرانم هەیە، و
10:22
and there is no way
I'm ever going to stop.
I'm ever going to stop.
182
610160
3016
بە هیچ شێوەیەک ناوەستم.
10:25
I will continue doing this,
most probably for the rest of my life.
most probably for the rest of my life.
183
613200
4376
بەردەوام دەبم لەم کارە، لەوانەیە
بۆ هەتا هەتایە بەردەوام بم. و
بۆ هەتا هەتایە بەردەوام بم. و
10:29
And I'll keep doing this
for Patrícia, my namesake,
for Patrícia, my namesake,
184
617600
4296
ئەمەش بۆ پاتریشیا دەکەم، ئەوەی
لەسەر خۆم ناونراوە،
لەسەر خۆم ناونراوە،
10:33
one of the first tapirs we captured
and monitored in the Atlantic Forest
and monitored in the Atlantic Forest
185
621920
3776
یەکێک لە یەکەمین تاپیرەکانی گرتمان و
توێژینەوەمان لەسەر کرد لە دارستانی ئەتڵەسی
توێژینەوەمان لەسەر کرد لە دارستانی ئەتڵەسی
10:37
many, many years ago;
186
625720
2096
چەندین ساڵ لەمەوبەر؛
10:39
for Rita and her baby Vincent
in the Pantanal.
in the Pantanal.
187
627840
4536
بۆ ریتا و ڤینسینتی بێچووی
لە پانتاناڵ.
لە پانتاناڵ.
10:44
And I'll keep doing this for Ted,
a baby tapir we captured
a baby tapir we captured
188
632400
4096
بەردەوامیش دەبم لەمە بۆ تێد،
بێچووە تاپیرێک کە
بێچووە تاپیرێک کە
10:48
in December last year
also in the Pantanal.
also in the Pantanal.
189
636520
3416
کانوونی یەکەمی پار گرتمان
لە دارستانەکانی پانتاناڵ.
لە دارستانەکانی پانتاناڵ.
10:51
And I will keep doing this
190
639960
2096
بەردەوامیش دەبم لەمە
10:54
for the hundreds of tapirs
that I've had the pleasure to meet
that I've had the pleasure to meet
191
642080
3656
بۆ ئەو سەدان تاپیرەی کە
شەرەفی ئەوەم هەبووە پێیان بگەم
شەرەفی ئەوەم هەبووە پێیان بگەم
10:57
over the years
192
645760
1216
بەدرێژایی ساڵەکان و
10:59
and the many others I know
I will encounter in the future.
I will encounter in the future.
193
647000
3536
زۆرێکی تر لەوانەی ئەزانم
دەیانبینم لە داهاتوودا.
دەیانبینم لە داهاتوودا.
11:02
These animals deserve to be cared for.
194
650560
3336
ئەم گیاندارانە شایەنی ئەوەن
کە ئاگامان لێیان بێت.
کە ئاگامان لێیان بێت.
11:05
They need me. They need us.
195
653920
2976
پێویستیان پێمە. پێویستیان پێمانە.
11:08
And you know? We human beings
deserve to live in a world
deserve to live in a world
196
656920
4976
دەشزانن چی؟ ئێمە مرۆڤ
شایەنی ئەوەین لە جیهانێکدا بژین
شایەنی ئەوەین لە جیهانێکدا بژین
11:13
where we can get out there
and see and benefit from
and see and benefit from
197
661920
3896
کە بتوانین بچینە دەرەوە بۆ بینین و
سوود بینین
سوود بینین
11:17
not only tapirs
198
665840
1656
نەک هەر لە تاپیرەکان
11:19
but all the other beautiful species,
199
667520
2816
بەڵکو هەموو بوونەوەرە جوانەکانی تریش،
11:22
now and in the future.
200
670360
2816
لە ئێستا و لە داهاتووشدا.
11:25
Thank you so much.
201
673200
2096
زۆر سوپاس بۆ ئێوە.
11:27
(Applause)
202
675320
4400
(چەپڵەلێدان)
ABOUT THE SPEAKER
Patrícia Medici - Wildlife conservationistPatrícia Medici leads the longest running conservation project to protect the threatened lowland tapir.
Why you should listen
Patrícia Medici is a Brazilian conservation biologist whose main professional interests are tapir conservation, tropical forest conservation, metapopulation management, landscape ecology and community-based conservation.
For the past 20 years, Patrícia has been working for a Brazilian non-governmental organization called IPÊ, Instituto de Pesquisas Ecológicas (Institute for Ecological Research), of which she was one of the founding members together with Cláudio and Suzana Padua. Since 1996, Patrícia has coordinated the Lowland Tapir Conservation Initiative in Brazil. Since 2000, Patrícia has been the Chairperson of the IUCN/SSC Tapir Specialist Group (TSG), a network of over 120 tapir conservationists from 27 different countries worldwide.
Patrícia has a Bachelor’s Degree in Forestry Sciences from the São Paulo University (USP – Universidade de São Paulo), a Masters Degree in Wildlife Ecology, Conservation and Management from the Federal University of Minas Gerais (UFMG – Universidade Federal de Minas Gerais), Brazil, and a Ph.D. Degree in Biodiversity Management from the Durrell Institute of Conservation and Ecology (DICE), University of Kent, United Kingdom.
Patrícia has been honored with three very prestigious conservation awards: Harry Messel Conservation Leadership Award from the International Union for Conservation of Nature in 2004, Golden Ark Award from the Golden Ark Foundation in the Netherlands in 2008, and Whitley Award from the Whitley Fund for Nature in the United Kingdom also in 2008. Patrícia received the 2011 Research Prize from the Durrell Institute of Conservation and Ecology (DICE) of the University of Kent in the United Kingdom.
Patrícia Medici | Speaker | TED.com