TEDGlobal 2013
Toby Shapshak: You don't need an app for that
Toby Shapshak: Daar heb je geen app voor nodig
Filmed:
Readability: 3.9
1,529,135 views
Zijn de eenvoudigste telefoons de slimste? Terwijl de rest van de wereld bezig is met het bijwerken statussen en het spelen van games op smartphones, ontwikkelt Afrika bruikbare sms-gebaseerde oplossingen voor dagelijkse behoeften, zegt journalist Toby Shapshak. In deze verhelderende talk verkent Shapshak de grenzen van mobiel-toepassingen in Afrika terwijl hij ons vraagt om onze vooropgezette ideeën over innovatie te heroverwegen.
Toby Shapshak - Technology writer
The publisher and editor of Stuff magazine, Toby Shapshak is a South African writer focusing on innovation — and the role it plays in Africa. Full bio
The publisher and editor of Stuff magazine, Toby Shapshak is a South African writer focusing on innovation — and the role it plays in Africa. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Let me start by asking you a
question, just with a show of hands:
question, just with a show of hands:
0
152
2949
Laat me beginnen te vragen,
met handopsteken:
met handopsteken:
00:15
Who has an iPhone?
1
3101
2135
Wie heeft een iPhone?
00:17
Who has an Android phone?
2
5236
3090
Wie heeft een Android smartphone?
00:20
Who has a Blackberry?
3
8326
2068
En wie een Blackberry?
00:22
Who will admit in public to having a Blackberry?
4
10394
2374
Wie durft nog publiekelijk toe te geven
dat hij een Blackberry heeft?
dat hij een Blackberry heeft?
00:24
(Laughter)
5
12768
2583
(Gelach)
00:27
And let me guess, how many of you,
6
15351
2088
En laat me eens raden hoeveel van jullie
00:29
when you arrived here, like me, went and bought
7
17439
2008
toen jullie hier aankwamen,
net als ik
net als ik
00:31
a pay-as-you-go SIM card? Yeah?
8
19447
3790
een "pay-as-you-go" SIM-kaart
hebben gekocht? Ja?
hebben gekocht? Ja?
00:35
I'll bet you didn't even know
9
23237
1400
Ik wed dat je niet wist
dat dit Afrikaanse technologie is.
dat dit Afrikaanse technologie is.
00:36
you're using African technology.
10
24637
1978
00:38
Pay-as-you-go was a technology, or an idea,
11
26615
2283
Pay-as-you-go was een technologie
of een idee
of een idee
00:40
pioneered in Africa by a company called Vodacom
12
28898
3070
dat het bedrijf Vodacom
een goede 15 jaar geleden
in Afrika ontwikkelde.
in Afrika ontwikkelde.
00:43
a good 15 years ago,
13
31968
2403
00:46
and now, like franchising,
14
34371
2545
Nu is, net als franchising,
pay-as-you-go
een van de meest dominante krachten
een van de meest dominante krachten
00:48
pay-as-you-go is one of the most dominant forces
15
36916
2283
00:51
of economic activity in the world.
16
39199
2577
van economische activiteit in de wereld.
Ik ga het hebben over innovatie in Afrika.
00:53
So I'm going to talk about innovation in Africa,
17
41776
1892
00:55
which I think is the purest form,
18
43668
2070
Innovatie in zijn zuiverste vorm,
00:57
innovation out of necessity.
19
45738
2008
namelijk innovatie uit noodzaak.
00:59
But first, I'm going to ask you some other questions.
20
47746
2462
Maar eerst enkele andere vragen.
01:02
You don't have to put your hands up.
21
50208
1635
Ditmaal zonder handopsteken.
01:03
These are rhetorical.
22
51843
2632
Het zijn retorische vragen.
01:06
Why did Nikola Tesla have to invent
23
54475
2270
Waarom moest Nikola Tesla
de wisselstroom uitvinden
de wisselstroom uitvinden
01:08
the alternating current that powers the lights
24
56745
2001
die dit gebouw
of deze stad van licht voorziet?
of deze stad van licht voorziet?
01:10
in this building or the city that we're in?
25
58746
2531
01:13
Why did Henry Ford have to
invent the production line
invent the production line
26
61277
2688
Waarom moest Henry Ford
de productielijn uitvinden
de productielijn uitvinden
01:15
to produce these Fords that came in anything
27
63965
2617
om Fords te maken
in om het even welke kleur
in om het even welke kleur
01:18
as long as they were black?
28
66582
1461
zolang het maar zwart was?
01:20
And why did Eric Merrifield
have to invent the dolos?
have to invent the dolos?
29
68043
4779
En waarom moest Eric Merrifield
de dolos uitvinden?
de dolos uitvinden?
01:24
Blank stares. That is what a dolos looks like,
30
72822
2598
Lege blikken.
Zo ziet een dolos eruit.
Zo ziet een dolos eruit.
01:27
and in the background, you can see Robben Island.
31
75420
2821
Op de achtergrond zie je Robbeneiland.
01:30
This is a small dolos, and Eric Merrifield
32
78241
4049
Dit is een kleine dolos en Eric Merrifield
is de beroemdste uitvinder
waarvan jullie nog nooit hebben gehoord.
waarvan jullie nog nooit hebben gehoord.
01:34
is the most famous inventor you've never heard of.
33
82290
2763
01:37
In 1963, a storm ripped up the harbor
34
85053
4220
In 1963 verwoestte een storm de haven
van het kleine Zuid-Afrikaanse
stadje East London.
stadje East London.
01:41
in a small South African town called East London,
35
89273
2372
01:43
and while he was watching his kids playing
36
91645
3043
Toen hij zijn kinderen
zag spelen met dolossen,
zag spelen met dolossen,
01:46
with toys made from oxen bones called dolosse,
37
94688
2546
speelgoed gemaakt van ossenbotten,
01:49
he had the idea for this.
38
97234
1622
kreeg hij dit idee.
01:50
It's a bit like a huge jumping jack,
39
98856
2217
Ze lijken wel een enorme spagaat
01:53
and they have used this in every harbor in the world
40
101073
3442
en doen in elke haven ter wereld dienst
01:56
as a breakwater.
41
104515
1620
als golfbrekers.
01:58
The global shipping economy would not be possible
42
106135
3189
De mondiale scheepvaart zou
02:01
without African technology like this.
43
109324
2900
zonder deze Afrikaanse technologie
niet mogelijk zijn.
niet mogelijk zijn.
02:04
So whenever you talk about Africa,
44
112224
3749
Als je het over Afrika hebt,
moet je altijd deze ruimtefoto
van de wereld tonen.
van de wereld tonen.
02:07
you have to put up this picture
of the world from space,
of the world from space,
45
115973
2927
02:10
and people go, "Look, it's the Dark Continent."
46
118900
3827
Dan zeggen de mensen:
"Kijk, het donkere continent."
"Kijk, het donkere continent."
02:14
Actually, it isn't.
47
122727
1659
Maar zo is het niet.
02:16
What it is is a map of innovation.
48
124386
2029
Dit is een innovatiekaart.
02:18
And it's really easy to see
where innovation's going on.
where innovation's going on.
49
126415
3485
Hier zie je waar innovatie aan de gang is.
02:21
All the places with lots of electricity, it isn't.
50
129900
4060
Op plaatsen met veel elektriciteit niet.
02:25
(Laughter)
51
133960
3027
(Gelach)
02:28
(Applause)
52
136987
4533
(Applaus)
02:33
And the reason it isn't is because everybody's
53
141520
2450
Omdat iedereen
daar televisie zit te kijken
of Angry Birds zit te spelen.
of Angry Birds zit te spelen.
02:35
watching television or playing Angry Birds.
54
143970
3185
02:39
(Laughter) (Applause)
55
147155
3469
(Gelach) (Applaus)
02:42
So where it's happening is in Africa.
56
150624
3204
Dus in Afrika gebeurt het.
Dit gaat om échte innovatie,
02:45
Now, this is real innovation,
57
153828
1818
niet de manier waarop mensen
het woord hebben gejat
het woord hebben gejat
02:47
not the way people have expropriated the word
58
155646
3155
om te praten over de lancering
van nieuwe producten.
van nieuwe producten.
02:50
to talk about launching new products.
59
158801
2193
02:52
This is real innovation, and I
define it as problem-solving.
define it as problem-solving.
60
160994
3757
Dit is echte innovatie.
Ik definieer dat als ‘probleem oplossen’.
Ik definieer dat als ‘probleem oplossen’.
02:56
People are solving real problems in Africa.
61
164751
2564
In Afrika lossen mensen
echte problemen op.
echte problemen op.
02:59
Why? Because we have to.
62
167315
2266
Waarom? Omdat we moeten.
03:01
Because we have real problems.
63
169581
1733
Omdat we echte problemen hebben.
03:03
And when we solve real problems for people,
64
171314
2596
En wanneer we voor mensen
echte problemen oplossen,
echte problemen oplossen,
03:05
we solve them for the rest of the world
65
173910
2397
lossen we ze tegelijkertijd
03:08
at the same time.
66
176307
2104
ook op voor de rest van de wereld.
03:10
So in California, everybody's really excited
67
178411
3335
In Californië is iedereen in de wolken
03:13
about a little square of plastic
that you plug into a phone
that you plug into a phone
68
181746
3006
over een plastic vierkantje
dat je in je telefoon steekt.
dat je in je telefoon steekt.
03:16
and you can swipe your credit card,
69
184752
1691
Je kan er je creditcard door halen.
03:18
and people say, "We've liberated the credit card
70
186443
2879
De mensen zeggen
dat we de creditcard losgekoppeld hebben
dat we de creditcard losgekoppeld hebben
03:21
from the point of sale terminal."
71
189322
2674
van de betaalterminal.
03:23
Fantastic. Why do you even need a credit card?
72
191996
3414
Fantastisch. Maar waarom
heb je een creditcard nodig?
heb je een creditcard nodig?
03:27
In Africa, we've been doing that for years,
73
195410
3348
In Afrika doen we dat al jaren,
03:30
and we've been doing it on phones like this.
74
198758
2002
zelfs met telefoons zoals deze.
03:32
This is a picture I took at a place called Kitengela,
75
200760
2534
Deze foto nam ik in Kitengela,
03:35
about an hour south of Nairobi,
76
203294
1949
op een uur rijden van Nairobi.
03:37
and the thing that's so remarkable
about the payment system
about the payment system
77
205243
2880
Wat zo opmerkelijk is
aan dit M-Pesa betalingssysteem
aan dit M-Pesa betalingssysteem
03:40
that's been pioneered in Africa called M-Pesa
78
208123
2202
dat in Afrika werd ontwikkeld,
03:42
is that it works on phones like this.
79
210325
2744
is dat het werkt op telefoons als deze.
03:45
It works on every single phone possible,
80
213069
3766
Het werkt op elke telefoon,
omdat het gebruik maakt van sms.
03:48
because it uses SMS.
81
216835
1818
03:50
You can pay bills with it,
you can buy your groceries,
you can buy your groceries,
82
218653
2898
Je kan er rekeningen mee betalen,
boodschappen doen,
boodschappen doen,
03:53
you can pay your kids' school fees,
83
221551
1998
schoolgeld betalen
03:55
and I'm told you can even bribe customs officials.
84
223549
4033
en naar ik heb gehoord, kun je
er zelfs douaneambtenaren mee omkopen.
er zelfs douaneambtenaren mee omkopen.
03:59
(Laughter)
85
227582
1481
(Gelach)
04:01
Something like 25 million dollars a day
86
229063
2992
Zo'n 25 miljoen dollar per dag
04:04
is transacted through M-Pesa.
87
232055
2171
wordt door M-Pesa omgezet.
04:06
Forty percent of Kenya's GDP
88
234226
2311
Veertig procent van Kenia's bnp
04:08
moves through M-Pesa using phones like this.
89
236537
3201
loopt via M-Pesa met dit soort telefoons.
Denk je dat dit een ordinaire gsm is?
04:11
And you think this is just a feature phone.
90
239738
2090
04:13
Actually it's the smartphone of Africa.
91
241828
3072
Nee, het is de smartphone van Afrika.
04:16
It's also a radio, and it's also a torch,
92
244900
2459
Het is ook een radio, en een zaklamp,
04:19
and more than anything else,
93
247359
1412
en meer nog,
04:20
it has really superb battery life.
94
248771
2768
gaat zijn batterij extra lang mee.
04:23
Why? Because that's what we need.
95
251539
2102
Waarom?
Omdat we dat nodig hebben.
Omdat we dat nodig hebben.
04:25
We have really severe energy problems in Africa.
96
253641
3413
We hebben in Afrika
echt ernstige energieproblemen.
echt ernstige energieproblemen.
04:29
By the way, you can update Facebook
97
257054
1545
Overigens kan je hiermee
Facebook bijwerken en gmail verzenden.
Facebook bijwerken en gmail verzenden.
04:30
and send Gmail from a phone like this.
98
258599
3673
04:34
So we have found a way to use
99
262272
2580
We vonden dus een manier
om met beschikbare technologie
geld over te maken via M-Pesa.
geld over te maken via M-Pesa.
04:36
the available technology to send money via M-Pesa,
100
264852
2893
04:39
which is a bit like a check system
101
267745
2021
Een soort chequesysteem
voor het mobiele tijdperk.
voor het mobiele tijdperk.
04:41
for the mobile age.
102
269766
2242
04:44
I come from Johannesburg, which is a mining town.
103
272008
2622
Ik kom uit Johannesburg, een mijnstad.
04:46
It's built on gold.
104
274630
1464
Ze is gebouwd op goud.
04:48
This is a picture I Instagrammed earlier.
105
276094
2289
Deze foto heb ik eerder ‘ge-Instagramd’.
04:50
And the difference today is that
the gold of today is mobile.
the gold of today is mobile.
106
278383
5365
Het verschil is dat
vandaag ‘mobiel’ het goud is.
vandaag ‘mobiel’ het goud is.
04:55
If you think about the railroad system
in North America and how that worked,
in North America and how that worked,
107
283748
4243
Bedenk hoe het spoorwegsysteem
in Noord-Amerika werd ontwikkeld.
in Noord-Amerika werd ontwikkeld.
04:59
first came the infrastructure,
108
287991
1882
Eerst kwam de infrastructuur,
05:01
then came the industry around it, the brothels --
109
289873
3280
dan de industrie eromheen,
de bordelen --
de bordelen --
een beetje als het internet nu, niet? —
05:05
it's a bit like the Internet today, right? —
110
293153
1992
05:07
and everything else that worked with it:
111
295145
2468
en alles wat erbij hoorde:
05:09
bars, saloons, etc.
112
297613
2067
bars, saloons, enz.
05:11
The gold of today is mobile,
113
299680
2218
‘Mobiel’ is het goud van vandaag
05:13
and mobile is the enabler
that makes all of this possible.
that makes all of this possible.
114
301898
3021
en ‘mobiel’ maakt dit allemaal mogelijk.
05:16
So what are some of the
things that you can do with it?
things that you can do with it?
115
304919
2026
Wat kun je ermee doen?
05:18
Well, this is by a guy called
Bright Simons from Ghana,
Bright Simons from Ghana,
116
306945
3586
Dit is Bright Simons uit Ghana.
05:22
and what you do is you take medication,
117
310531
2414
Wie medicijnen gebruikt,
05:24
something that some people might
spend their entire month's salary on,
spend their entire month's salary on,
118
312945
3238
besteedt daar soms
een heel maandsalaris aan.
een heel maandsalaris aan.
05:28
and you scratch off the code,
119
316183
2765
Als je de code
naar een sms-nummer verstuurt,
05:30
and you send that to an SMS number,
120
318948
1942
05:32
and it tells you if that is legitimate
121
320890
1995
dan vertelt dit je of het geneesmiddel
05:34
or if it's expired.
122
322885
1790
nog in orde of verlopen is.
05:36
Really simple, really effective, really life-saving.
123
324675
3569
Eenvoudig en effectief,
echt levensreddend.
echt levensreddend.
05:40
In Kenya, there's a service called iCow,
124
328244
2189
In Kenia bestaat de dienst iCow
05:42
which just sends you really important information
125
330433
2939
die je belangrijke informatie stuurt
05:45
about how to look after your dairy.
126
333372
1878
over het verwerken van je zuivelproducten.
05:47
The dairy business in Kenya
127
335250
1541
De zuivelbusiness in Kenia
05:48
is a $463 million business,
128
336791
2806
is een bedrijfstak van €314 miljoen.
05:51
and the difference between a subsistence farmer
129
339597
2617
Het verschil tussen
een zelfvoorzieningsboer
een zelfvoorzieningsboer
05:54
and an abundance farmer
130
342214
1697
en een overvloedsboer
05:55
is only a couple of liters of milk a day.
131
343911
2374
is slechts een paar liter melk per dag.
05:58
And if you can do that,
you can rise out of poverty.
you can rise out of poverty.
132
346285
3020
Als dat lukt, kan je de armoe ontstijgen.
06:01
Really simple, using a basic phone.
133
349305
3971
En dat met een eenvoudige telefoon.
06:05
If you don't have electricity, no problem!
134
353276
2785
Geen elektriciteit, geen probleem!
06:08
We'll just make it out of old bicycle parts
135
356061
1961
We maken met oude fietsonderdelen
06:10
using a windmill, as William Kamkwamba did.
136
358022
2484
een windmolen,
zoals William Kamkwamba.
zoals William Kamkwamba.
06:12
There's another great African that you've heard
137
360506
2080
Een andere grote Afrikaan
06:14
that's busy disrupting the
automobile industry in the world.
automobile industry in the world.
138
362586
3732
zet de auto-industrie
in de wereld op zijn kop.
in de wereld op zijn kop.
06:18
He's also finding a way to reinvent solar power
139
366318
2759
Hij is ook bezig
met het heruitvinden van zonne-energie
met het heruitvinden van zonne-energie
06:21
and the electricity industry in North America,
140
369077
2771
en de elektriciteitssector
in Noord-Amerika.
in Noord-Amerika.
06:23
and if he's lucky, he'll get us to Mars,
141
371848
3083
En als het hem lukt,
brengt hij ons naar Mars,
brengt hij ons naar Mars,
06:26
hopefully in my lifetime.
142
374931
1865
hopelijk nog tijdens mijn leven.
06:28
He comes from Pretoria, the capital of [South Africa],
143
376796
3083
Hij komt uit Pretoria,
de hoofdstad van [Zuid Afrika],
de hoofdstad van [Zuid Afrika],
06:31
about 50 kilometers from where I live.
144
379879
2936
ongeveer 50 kilometer van waar ik woon.
06:34
So back to Joburg, which is sometimes called Egoli,
145
382815
3582
Terug naar Joburg,
dat soms Egoli,
dat soms Egoli,
06:38
which means City of Gold.
146
386397
2149
de stad van goud, genoemd wordt.
06:40
And not only is mobile the gold of today,
147
388546
4011
Niet alleen is mobiel
het goud van vandaag.
het goud van vandaag.
06:44
I don't believe that the gold is under the ground.
148
392557
2370
Ik geloof niet
dat het goud onder de grond zit.
dat het goud onder de grond zit.
06:46
I believe we are the gold.
149
394927
1732
Ik denk dat wij het goud zijn.
06:48
Like you've heard the other economists say,
150
396659
2344
Van de andere economen kon je horen
06:51
we are at the point where China was
151
399003
2032
dat wij nu staan waar China stond
06:53
when its boom years began,
152
401035
2433
toen het ging openbloeien.
06:55
and that's where we're going.
153
403468
1370
Daar staan wij nu voor.
06:56
So, you hear the West talk
about innovation at the edge.
about innovation at the edge.
154
404838
4988
In het Westen praten ze
over innovatie aan de rand.
over innovatie aan de rand.
07:01
Well, of course it's happening at the edge,
155
409826
1909
Nou, natuurlijk gebeurt het aan de rand,
07:03
because in the middle,
everybody's updating Facebook,
everybody's updating Facebook,
156
411735
2997
omdat in het midden iedereen
Facebook zit bij te werken,
Facebook zit bij te werken,
07:06
or worse still, they're trying to understand
157
414732
1999
of erger nog,
proberen uit te knobbelen
proberen uit te knobbelen
07:08
Facebook's privacy settings.
158
416731
2127
hoe de privacyinstellingen
van Facebook werken.
van Facebook werken.
07:10
(Laughter)
159
418858
1904
(Gelach)
07:12
This is not that catchy catchphrase.
160
420762
2546
Dit is niet zomaar pakkende slogan.
07:15
This is innovation over the edge.
161
423308
3902
Dit is innovatie aan de rand.
07:19
So, people like to call Africa a mobile-first continent,
162
427210
4966
Mensen noemen Afrika
wel eens een ‘eerst-mobiel’ continent,
wel eens een ‘eerst-mobiel’ continent,
07:24
but actually it's mobile-only,
163
432176
2674
maar eigenlijk
is het eerder ‘alleen-mobiel’.
is het eerder ‘alleen-mobiel’.
07:26
so while everybody else is doing all of those things,
164
434850
3645
Dus terwijl iedereen
met al die andere dingen bezig is,
met al die andere dingen bezig is,
07:30
we're solving the world's problems.
165
438495
1340
lossen wij alle problemen op.
07:31
So there's only one thing left to say.
166
439835
2323
Daarom heb ik nog maar één ding te zeggen:
07:34
["You're welcome"] (Laughter)
167
442158
2480
["Graag gedaan."] (Gelach)
07:36
(Applause)
168
444638
6523
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Toby Shapshak - Technology writerThe publisher and editor of Stuff magazine, Toby Shapshak is a South African writer focusing on innovation — and the role it plays in Africa.
Why you should listen
Casual readers of Stuff magazine, with its smart and provocative gadget reviews, might not know the glossy comes from not London or New York but offices in South Africa. Toby Shapshak leads the magazine and news site; he's been called "the most high-profile technology journalist in the country" by GQ South Africa. Formerly a senior newspaper reporter covering everything from crime to politics, Shapshak shadowed Nelson Mandela when he was president, and covered the work of the Truth and Reconciliation Commission after the abolition of apartheid.
He's been writing about innovation, telecommunications and the Internet — and the impact they have on people's lives — for more than 15 years. He's now working on a book about a passionately held belief: that in Africa, necessity is the mother of innovation.
Toby Shapshak | Speaker | TED.com