ABOUT THE SPEAKER
Pico Iyer - Global author
Pico Iyer has spent more than 30 years tracking movement and stillness -- and the way criss-crossing cultures have changed the world, our imagination and all our relationships.

Why you should listen

In twelve books, covering everything from Revolutionary Cuba to the XIVth Dalai Lama, Islamic mysticism to our lives in airports, Pico Iyer has worked to chronicle the accelerating changes in our outer world, which sometimes make steadiness and rootedness in our inner world more urgent than ever. In his TED Book, The Art of Stillness, he draws upon travels from North Korea to Iran to remind us how to remain focused and sane in an age of frenzied distraction. As he writes in the book, "Almost everybody I know has this sense of overdosing on information and getting dizzy living at post-human speeds ... All of us instinctively feel that something inside us is crying out for more spaciousness and stillness to offset the exhilarations of this movement and the fun and diversion of the modern world."

More profile about the speaker
Pico Iyer | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2013

Pico Iyer: Where is home?

Pico Iyer: Gdzie jest dom?

Filmed:
3,367,035 views

Coraz więcej ludzi na świecie mieszka w krajach, których nie uważa za miejsce swojego pochodzenia. Pisarz Pico Iyer, który sam ma trzy lub cztery miejsca pochodzenia, rozmyśla nad znaczeniem domu, radością podróżowania i spokojem poprzez zatrzymanie się.
- Global author
Pico Iyer has spent more than 30 years tracking movement and stillness -- and the way criss-crossing cultures have changed the world, our imagination and all our relationships. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Where do you come from?
0
739
1868
Skąd pochodzisz?
00:14
It's suchtaki a simpleprosty questionpytanie,
1
2607
2071
To takie proste pytanie,
00:16
but these daysdni, of coursekurs, simpleprosty questionspytania
2
4678
2183
ale obecnie takie pytania
00:18
bringprzynieść ever more complicatedskomplikowane answersodpowiedzi.
3
6861
3046
przynoszą coraz trudniejsze odpowiedzi.
00:21
People are always askingpytając me where I come from,
4
9907
2952
Ludzie często pytają, skąd pochodzę,
00:24
and they're expectingprzy nadziei me to say IndiaIndie,
5
12859
3180
oczekując odpowiedzi "z Indii".
00:28
and they're absolutelyabsolutnie right insofaro ile as 100 percentprocent
6
16039
3101
Mają rację, ponieważ 100%
00:31
of my bloodkrew and ancestrypochodzenie does come from IndiaIndie.
7
19140
3566
mojej krwi i przodków pochodzi z Indii.
00:34
ExceptZ wyjątkiem, I've never livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj one day of my life there.
8
22706
4065
Poza tym nie spędziłem tam
nawet jednego dnia.
00:38
I can't speakmówić even one wordsłowo
9
26771
2408
Nie znam ani słowa
00:41
of its more than 22,000 dialectsdialekty.
10
29179
3000
z jego 22 000 dialektów.
00:44
So I don't think I've really earnedzarobione the right
11
32179
2210
Raczej nie mam prawa
00:46
to call myselfsiebie an IndianIndyjski.
12
34389
2446
nazywać siebie Hindusem.
00:48
And if "Where do you come from?"
13
36835
1196
Ale jeśli "Skąd pochodzisz?"
00:50
meansznaczy "Where were you bornurodzony and raisedpodniesiony and educatedwykształcony?"
14
38031
3419
oznacza, gdzie się urodziłem,
wychowałem i uczyłem,
00:53
then I'm entirelycałkowicie of that funnyzabawny little countrykraj
15
41450
2426
to pochodzę
z zabawnego i małego kraju
00:55
knownznany as EnglandAnglia,
16
43876
1371
zwanego Anglią,
00:57
exceptz wyjątkiem I left EnglandAnglia as soonwkrótce as I completedzakończony
17
45247
2411
którą jednak opuściłem,
00:59
my undergraduatestudia licencjackie educationEdukacja,
18
47658
1913
jak tylko uzyskałem licencjat,
01:01
and all the time I was growingrozwój up,
19
49571
1717
a przez cały okres dorastania
01:03
I was the only kiddziecko in all my classesklasy
20
51288
2796
byłem jedynym dzieciakiem,
01:06
who didn't beginzaczynać to look like the classicklasyczny EnglishAngielski heroesbohaterowie
21
54084
3129
który nie przypominał typowych
01:09
representedreprezentowany in our textbookspodręczniki.
22
57213
2678
podręcznikowych angielskich bohaterów.
01:11
And if "Where do you come from?"
23
59891
1302
Ale jeśli "Skąd pochodzisz?"
01:13
meansznaczy "Where do you payzapłacić your taxespodatki?
24
61193
1645
oznacza, gdzie płacę podatki,
01:14
Where do you see your doctorlekarz and your dentistdentysta?"
25
62838
2594
gdzie chodzę do lekarza i stomatologa,
01:17
then I'm very much of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
26
65432
2363
to pochodzę z USA,
01:19
and I have been for 48 yearslat now,
27
67795
2568
gdzie zamieszkałem 48 lat temu,
01:22
sinceod I was a really smallmały childdziecko.
28
70363
2088
będąc małym dzieckiem,
01:24
ExceptZ wyjątkiem, for manywiele of those yearslat,
29
72451
1708
i gdzie przez wszystkie lata
01:26
I've had to carrynieść around this funnyzabawny little pinkróżowy cardkarta
30
74159
2269
musiałem nosić śmieszną,
małą, różową kartę
01:28
with greenZielony lineskwestia runningbieganie throughprzez my facetwarz
31
76428
1923
z zielonymi liniami na twarzy,
01:30
identifyingidentyfikacji me as a permanentstały alienobcy.
32
78351
2851
określającą mnie jako cudzoziemca.
01:33
I do actuallytak właściwie feel more alienobcy the longerdłużej I liverelacja na żywo there.
33
81202
4262
Im dłużej tu mieszkam,
tym bardziej czuję się obcy.
01:37
(LaughterŚmiech)
34
85464
2187
(Śmiech)
01:39
And if "Where do you come from?"
35
87651
1587
Ale jeśli "Skąd pochodzisz?" znaczy,
01:41
meansznaczy "WhichCo placemiejsce goesidzie deepestnajgłębszy insidewewnątrz you
36
89238
2766
jakie miejsce jest mi najbliższe
01:44
and where do you try to spendwydać mostwiększość of your time?"
37
92004
3180
i gdzie spędzam najwięcej czasu,
01:47
then I'm JapaneseJapoński,
38
95184
1173
to jestem Japończykiem.
01:48
because I've been livingżycie as much as I can
39
96357
2253
Ponieważ przez ostatnie 25 lat,
01:50
for the last 25 yearslat in JapanJaponia.
40
98610
3385
korzystając z wizy turystycznej,
01:53
ExceptZ wyjątkiem, all of those yearslat I've been there on a touristturysta visaWiza,
41
101995
3053
często przebywałem w Japonii,
01:57
and I'm fairlydość sure not manywiele JapaneseJapoński
42
105048
2142
jednak jestem pewien,
że niewielu Japończyków
01:59
would want to considerrozważać me one of them.
43
107190
2891
uznałoby mnie za jednego z nich.
02:02
And I say all this just to stressnaprężenie
44
110081
3251
Mówię to, by podkreślić,
02:05
how very old-fashionedstaromodny and straightforwardbezpośredni
45
113332
2720
jak zwyczajne
02:08
my backgroundtło is,
46
116052
999
jest moje pochodzenie.
02:09
because when I go to HongHong KongKong or SydneySydney or VancouverVancouver,
47
117051
4048
Odwiedzając Hongkong,
Sydney czy Vancouver,
02:13
mostwiększość of the kidsdzieciaki I meetspotykać się
48
121099
1896
spotykam dzieci
02:14
are much more internationalmiędzynarodowy and multi-culturedwielu kultur than I am.
49
122995
3799
bardziej wielokulturowe niż ja.
02:18
And they have one home associatedpowiązany with theirich parentsrodzice,
50
126794
2665
Poczucie domu łączą z rodzicami,
02:21
but anotherinne associatedpowiązany with theirich partnerswzmacniacz,
51
129459
3156
partnerami,
02:24
a thirdtrzeci connectedpołączony maybe with the placemiejsce where they happenzdarzyć to be,
52
132615
3389
miejscem pobytu,
02:28
a fourthczwarty connectedpołączony with the placemiejsce they dreamśnić of beingistota,
53
136004
2914
miejscem marzeń,
02:30
and manywiele more besidesoprócz.
54
138918
2344
i wieloma innymi pojęciami.
02:33
And theirich wholecały life will be spentwydany takingnabierający piecessztuk
55
141262
3286
Spędzą całe życie na poznawaniu
02:36
of manywiele differentróżne placesmiejsca and puttingwprowadzenie them togetherRazem
56
144548
3487
wielu różnych miejsc i łączeniu ich
02:40
into a stainedWitraż glassszkło wholecały.
57
148035
2842
w jedną całość.
02:42
Home for them is really a work in progresspostęp.
58
150877
2441
Są w trakcie tworzenia własnego domu,
02:45
It's like a projectprojekt on whichktóry they're constantlystale addingdodawanie
59
153318
2425
który przypomina
02:47
upgradesaktualizacje and improvementsulepszenia and correctionskorekty.
60
155743
3305
ciągle ulepszany
i udoskonalany projekt.
02:51
And for more and more of us,
61
159048
1895
Dom, dla wielu z nas,
02:52
home has really lessmniej to do with a piecekawałek of soilgleba
62
160943
4455
ma więcej wspólnego z duszą
02:57
than, you could say, with a piecekawałek of souldusza.
63
165398
2751
niż z kawałkiem ziemi.
03:00
If somebodyktoś suddenlynagle askspyta me, "Where'sGdzie jest your home?"
64
168149
2394
Jeśli ktoś pyta, gdzie jest mój dom,
03:02
I think about my sweetheartkochanie or my closestnajbliższy friendsprzyjaciele
65
170543
2926
myślę o ukochanej osobie,
najbliższych przyjaciołach
03:05
or the songspiosenki that travelpodróżować with me wherevergdziekolwiek I happenzdarzyć to be.
66
173469
4267
lub piosenkach
związanych z danym miejscem.
03:09
And I'd always feltczułem this way,
67
177736
1857
Zawsze tak czułem,
03:11
but it really cameoprawa ołowiana witrażu home to me, as it were,
68
179593
2743
ale zdałem sobie z tego sprawę
03:14
some yearslat agotemu when I was climbingwspinaczka up the stairsschody
69
182336
2718
kilka lat temu w Kalifornii,
w domu rodziców,
03:17
in my parents'rodziców housedom in CaliforniaCalifornia,
70
185054
2702
kiedy wyglądając przez okna salonu,
03:19
and I lookedspojrzał throughprzez the livingżycie roompokój windowsWindows
71
187756
2826
nagle ujrzałem dookoła
03:22
and I saw that we were encircledotoczone by 70-foot-stopa flamespłomienie,
72
190582
5178
płomienie wysokie na 20 metrów.
03:27
one of those wildfirespożary that regularlyregularnie tearłza throughprzez
73
195760
2486
Był to jeden z tych pożarów,
03:30
the hillswzgórza of CaliforniaCalifornia and manywiele other suchtaki placesmiejsca.
74
198246
3831
które często nawiedzają wzgórza Kalifornii.
03:34
And threetrzy hoursgodziny laterpóźniej, that fireogień had reducedzredukowany
75
202077
3025
Trzy godziny później
03:37
my home and everykażdy last thing in it
76
205102
2744
ogień strawił cały dom,
03:39
exceptz wyjątkiem for me to ashpopiół.
77
207846
3018
ocalałem tylko ja.
03:42
And when I wokeobudził up the nextNastępny morningranek,
78
210864
2710
Następnego ranka obudziłem się
03:45
I was sleepingspanie on a friend'sFriend's floorpiętro,
79
213574
1561
na podłodze u kolegi,
03:47
the only thing I had in the worldświat was a toothbrushSzczoteczka do zębów
80
215135
2558
nie miałem nic,
03:49
I had just boughtkupiony from an all-nightcałą noc supermarketsupermarket.
81
217693
2567
prócz szczoteczki do zębów.
03:52
Of coursekurs, if anybodyktoś askedspytał me then,
82
220260
1906
Gdyby mnie wówczas zapytano,
03:54
"Where is your home?"
83
222166
1359
gdzie jest mój dom,
03:55
I literallydosłownie couldn'tnie mógł pointpunkt to any physicalfizyczny constructionbudowa.
84
223525
3992
nie potrafiłbym wskazać żadnego miejsca.
03:59
My home would have to be whatevercokolwiek I carriedrealizowane around insidewewnątrz me.
85
227517
4732
Dom nosiłem w sobie.
04:04
And in so manywiele wayssposoby, I think this is a terrificWspaniała liberationoswobodzenie.
86
232249
3992
Uważam to za wspaniałe wyzwolenie,
04:08
Because when my grandparentsdziadkowie were bornurodzony,
87
236241
2194
ponieważ moi dziadkowie
04:10
they prettyładny much had theirich sensesens of home,
88
238435
2527
mieli poczucie domu,
04:12
theirich sensesens of communityspołeczność, even theirich sensesens of enmitywrogość,
89
240962
3492
wspólnoty, a nawet wrogości,
04:16
assignedprzydzielony to them at birthnarodziny,
90
244454
1925
przypisane im w momencie narodzin,
04:18
and didn't have much chanceszansa of steppingwzmocnienie outsidena zewnątrz of that.
91
246379
2978
i nie mogli tego zmienić.
04:21
And nowadaysdzisiaj, at leastnajmniej some of us can choosewybierać our sensesens of home,
92
249357
3707
Teraz niektórzy mogą wybrać znaczenie domu,
04:25
createStwórz our sensesens of communityspołeczność,
93
253064
2158
kształtować poczucie wspólnoty
04:27
fashionmoda our sensesens of selfsamego siebie, and in so doing
94
255222
3581
i samego siebie,
04:30
maybe stepkrok a little beyondpoza
95
258803
2137
przez co może wykraczają
04:32
some of the blackczarny and whitebiały divisionsdywizje
96
260940
1768
poza podziały na czarne i białe
04:34
of our grandparents'dziadków agewiek.
97
262708
1850
z czasów naszych pradziadków.
04:36
No coincidenceprzypadek that the presidentprezydent
98
264558
1884
To nie przypadek, że prezydent
04:38
of the strongestnajsilniejszy nationnaród on EarthZiemia is half-Kenyanpół kenijski,
99
266442
2731
najpotężniejszego narodu na świecie
jest pół Kenijczykiem,
04:41
partlyczęściowo raisedpodniesiony in IndonesiaIndonezja,
100
269173
1607
częściowo wychowanym w Indonezji
04:42
has a Chinese-CanadianChiński kanadyjski brother-in-lawszwagier.
101
270780
3599
i ma szwagra
o chińsko-kanadyjskim pochodzeniu.
04:46
The numbernumer of people livingżycie in countrieskraje not theirich ownwłasny
102
274379
3464
Obecnie, liczba cudzoziemców
04:49
now comespochodzi to 220 millionmilion,
103
277843
4787
zbliża się do 220 milionów,
04:54
and that's an almostprawie unimaginableniewyobrażalny numbernumer,
104
282630
2614
to niewyobrażalna cyfra,
04:57
but it meansznaczy that if you tookwziął the wholecały populationpopulacja of CanadaKanada
105
285244
3750
bliska całej populacji Australii
05:00
and the wholecały populationpopulacja of AustraliaAustralia
106
288994
1916
bliska całej populacji Australii
05:02
and then the wholecały populationpopulacja of AustraliaAustralia again
107
290910
2180
i Kanady
05:05
and the wholecały populationpopulacja of CanadaKanada again
108
293090
2772
pomnożonej przez 4,
05:07
and doubledpodwojony that numbernumer,
109
295862
1683
choć i tak otrzymana liczba
05:09
you would still have fewermniej people than belongnależeć
110
297545
2143
będzie mniejsza
niż ilość ludzi przynależna
05:11
to this great floatingRuchomy tribeplemię.
111
299688
2231
do wielkiego dryfującego plemienia.
05:13
And the numbernumer of us who liverelacja na żywo outsidena zewnątrz
112
301919
1777
W ostatnich 12 latach
liczba osób żyjąca
05:15
the oldstary nation-statenarodu categorieskategorie is increasingwzrastający so quicklyszybko,
113
303696
4093
poza starymi podziałami terytorialnymi
05:19
by 64 millionmilion just in the last 12 yearslat,
114
307789
3630
zwiększyła się o 64 miliony,
05:23
that soonwkrótce there will be more of us than there are AmericansAmerykanie.
115
311419
3480
wkrótce będzie nas więcej niż Amerykanów.
05:26
AlreadyJuż, we representprzedstawiać the fifth-largestpiątym co do wielkości nationnaród on EarthZiemia.
116
314899
4674
Już stanowimy piątą największą nację na świecie.
05:31
And in factfakt, in Canada'sKanada 's largestNajwiększa cityMiasto, TorontoToronto,
117
319573
2856
W największym mieście Kanady, Toronto,
05:34
the averageśredni residentMieszkaniec todaydzisiaj is what used to be callednazywa
118
322429
3690
dzisiejszy przeciętny mieszkaniec
05:38
a foreignercudzoziemiec, somebodyktoś bornurodzony in a very differentróżne countrykraj.
119
326119
4092
dawniej nazywany był obcokrajowcem.
05:42
And I've always feltczułem that the beautypiękno of beingistota surroundedotoczony by the foreignobcy
120
330211
3789
Pięknem obcowania z obcokrajowcami
05:46
is that it slapsKlapsy you awakeprzebudzony.
121
334000
1597
jest to, że budzi nas ze snu,
05:47
You can't take anything for grantedZgoda.
122
335597
2804
nic nie jest pewne.
05:50
TravelPodróży, for me, is a little bitkawałek like beingistota in love,
123
338401
2734
Podróż jest jak bycie zakochanym,
05:53
because suddenlynagle all your sensesrozsądek are at the settingoprawa markedwyraźny "on."
124
341135
4057
nagle włączają się wszystkie zmysły,
05:57
SuddenlyNagle you're alertalarm to the secretsekret patternswzorce of the worldświat.
125
345192
4001
zaczynamy dostrzegać ukryte formy świata.
06:01
The realreal voyagerejs of discoveryodkrycie, as MarcelMarcel ProustProust famouslyznakomicie said,
126
349193
4316
Jak to ujął Marcel Proust:
"Prawdziwa podróż odkrywcza
06:05
consistsskłada się not in seeingwidzenie newNowy sightsosobliwości miasta,
127
353509
2998
nie polega na szukaniu nowych lądów,
06:08
but in looking with newNowy eyesoczy.
128
356507
2370
lecz na nowym spojrzeniu".
06:10
And of coursekurs, oncepewnego razu you have newNowy eyesoczy,
129
358877
1966
Nowe spojrzenie powoduje,
06:12
even the oldstary sightsosobliwości miasta, even your home
130
360843
2437
że stare widoki, nawet nasz dom,
06:15
becomestają się something differentróżne.
131
363280
2677
stają się czymś innym.
06:17
ManyWiele of the people livingżycie in countrieskraje not theirich ownwłasny
132
365957
2818
Wielu obcokrajowców to uchodźcy,
06:20
are refugeesuchodźcy who never wanted to leavepozostawiać home
133
368775
3083
którzy pragną wrócić
06:23
and acheból to go back home.
134
371858
2716
do swoich domów.
06:26
But for the fortunateszczęście amongpośród us,
135
374574
1647
Dla pozostałej garstki szczęściarzy
06:28
I think the agewiek of movementruch bringsprzynosi exhilaratingradosny newNowy possibilitiesmożliwości.
136
376221
4281
wiek wędrówki przynosi nowe możliwości,
06:32
CertainlyZ pewnością when I'm travelingpodróżny,
137
380502
1065
które dostrzegam
odwiedzając metropolie świata.
06:33
especiallyszczególnie to the majorpoważny citiesmiasta of the worldświat,
138
381567
2314
Istnieje duże prawdopodobieństwo,
06:35
the typicaltypowy personosoba I meetspotykać się todaydzisiaj
139
383881
2125
że typową młodą kobietą,
06:38
will be, let's say, a half-Koreanpół koreański, half-Germanpół niemiecki youngmłody womankobieta
140
386006
4545
którą spotkamy w Paryżu
06:42
livingżycie in ParisParyż.
141
390551
1703
będzie pół Koreanka
lub pół Niemka,
06:44
And as soonwkrótce as she meetsspełnia a half-Thaipół tajski,
142
392254
3058
która jak tylko spotka
młodego pół Tajlandczyka,
06:47
half-Canadianpół kanadyjski youngmłody guy from EdinburghEdynburg,
143
395312
3214
pół Kanadyjczyka z Edynburga,
06:50
she recognizesrozpoznaje him as kinkin.
144
398526
2477
zdaje sobie sprawę,
06:53
She realizesuświadamia sobie that she probablyprawdopodobnie has much more in commonpospolity with him
145
401003
4339
że ma z nim więcej wspólnego
06:57
than with anybodyktoś entirelycałkowicie of KoreaKorea or entirelycałkowicie of GermanyNiemcy.
146
405342
3593
niż z Koreańczykiem
lub Niemcem pełnej krwi.
07:00
So they becomestają się friendsprzyjaciele. They fallspadek in love.
147
408935
2758
Stają się przyjaciółmi,
zakochują się
07:03
They moveruszaj się to NewNowy YorkYork CityMiasto.
148
411693
2278
i przenoszą do Nowego Jorku.
07:05
(LaughterŚmiech)
149
413971
2163
(Śmiech)
07:08
Or EdinburghEdynburg.
150
416134
1386
Albo do Edynburga.
07:09
And the little girldziewczyna who arisespowstaje out of theirich unionunia
151
417520
3274
Ich córka
07:12
will of coursekurs be not KoreanKoreański or GermanNiemiecki
152
420794
2131
nie będzie Koreanką czy Niemką,
07:14
or FrenchFrancuski or ThaiTajski or ScotchTaśma klejąca or CanadianKanadyjski
153
422925
2543
ani też Francuzką,
Tajką, Szkotką, Kanadyjką,
07:17
or even AmericanAmerykański, but a wonderfulwspaniale
154
425468
2105
czy nawet Amerykanką, ale cudowną
07:19
and constantlystale evolvingewoluować mixmieszać of all those placesmiejsca.
155
427573
4134
i ciągle ewoluującą
mieszanką wielu miejsc,
07:23
And potentiallypotencjalnie, everything about the way
156
431707
2765
a to, jak będzie marzyć, pisać
07:26
that youngmłody womankobieta dreamsmarzenia about the worldświat,
157
434472
2749
a to, jak będzie marzyć, pisać
07:29
writespisze about the worldświat, thinksmyśli about the worldświat,
158
437221
3046
i myśleć o świecie
07:32
could be something differentróżne,
159
440267
1970
będzie nietuzinkowy,
07:34
because it comespochodzi out of this almostprawie unprecedentedbez precedensu
160
442237
3195
ponieważ powstanie
07:37
blendmieszanka of cultureskultury.
161
445432
1973
z wyjątkowej mieszanki kultur.
07:39
Where you come from now is much lessmniej importantważny
162
447405
3084
Pochodzenie nie jest tak istotne,
07:42
than where you're going.
163
450489
1648
jak to, dokąd zmierzamy.
07:44
More and more of us are rootedukorzeniony in the futureprzyszłość
164
452137
2396
Coraz więcej z nas ma korzenie
07:46
or the presentteraźniejszość tenseczas as much as in the pastprzeszłość.
165
454533
3296
w przyszłości, teraźniejszości
lub przeszłości.
07:49
And home, we know, is not just the placemiejsce
166
457829
2563
Dom nie jest tylko miejscem,
07:52
where you happenzdarzyć to be bornurodzony.
167
460392
2110
gdzie się urodziliśmy,
07:54
It's the placemiejsce where you becomestają się yourselfsiebie.
168
462502
4473
to miejsce,
w którym stajemy się sobą.
07:58
And yetjeszcze,
169
466975
2422
Mimo to istnieje wielki problem
08:01
there is one great problemproblem with movementruch,
170
469397
2665
związany z przemieszczaniem się,
08:04
and that is that it's really hardciężko to get your bearingsłożyska
171
472062
3211
trudno wskazać swój dom
08:07
when you're in midairpowietrzu.
172
475273
1618
będąc ciągle w powietrzu.
08:08
Some yearslat agotemu, I noticedzauważyłem that I had accumulatednagromadzony
173
476891
3286
Kilka lat temu zauważyłem,
08:12
one millionmilion milesmile on UnitedStany Zjednoczone AirlinesLinie lotnicze alonesam.
174
480177
3522
że przebyłem 1,5 mln km
liniami United Airlines.
08:15
You all know that crazyzwariowany systemsystem,
175
483699
2050
Wszyscy znamy ten szalony system
08:17
sixsześć daysdni in hellpiekło, you get the seventhsiódmy day freewolny.
176
485749
3728
sześć dni w piekle, siódmy wolny.
08:21
(LaughterŚmiech)
177
489477
3506
(Śmiech)
08:24
And I beganrozpoczął się to think that really,
178
492983
2276
Zaczynałem myśleć, że ruch
08:27
movementruch was only as good as the sensesens of stillnesscisza
179
495259
3279
jest równie dobry jak poczucie stałości,
08:30
that you could bringprzynieść to it to put it into perspectiveperspektywiczny.
180
498538
3847
że można do niego przywyknąć
08:34
And eightosiem monthsmiesiące after my housedom burnedspalony down,
181
502385
2854
8 miesięcy po tym
jak spłonął mój dom,
08:37
I ranpobiegł into a friendprzyjaciel who taughtnauczony at a locallokalny highwysoki schoolszkoła,
182
505239
2722
spotkałem kolegę nauczyciela,
08:39
and he said, "I've got the perfectidealny placemiejsce for you."
183
507961
3532
który powiedział,
że ma dla mnie idealne miejsce.
08:43
"Really?" I said. I'm always a bitkawałek skepticalsceptyczny
184
511493
2008
Byłem sceptycznie nastawiony,
08:45
when people say things like that.
185
513501
1478
ale kolega przekonywał,
08:46
"No, honestlyszczerze," he wentposzedł on,
186
514979
1370
że to niedaleko,
08:48
"it's only threetrzy hoursgodziny away by carsamochód,
187
516349
1846
niedrogo,
08:50
and it's not very expensivedrogi,
188
518195
1615
a miejsce nie przypomina niczego,
08:51
and it's probablyprawdopodobnie not like anywheregdziekolwiek you've stayedzostał before."
189
519810
3579
gdzie wcześniej mieszkałem.
08:55
"HmmHmm." I was beginningpoczątek to get slightlynieco intriguedintryguje. "What is it?"
190
523389
4199
Zaintrygowany, zapytałem, co to jest,
08:59
"Well —" Here my friendprzyjaciel hemmedosaczony and hawedhawed
191
527588
2779
zawahał się i odpowiedział,
09:02
"Well, actuallytak właściwie it's a CatholicKatolicki hermitageHermitage."
192
530367
3582
że to katolicka pustelnia.
09:05
This was the wrongźle answerodpowiedź.
193
533949
1966
To była zła odpowiedź.
09:07
I had spentwydany 15 yearslat in AnglicanAnglikański schoolsszkoły,
194
535915
2547
Spędziłem 15 lat w anglikańskich szkołach,
09:10
so I had had enoughdość hymnalsśpiewników and crosseskrzyże to last me a lifetimeżycie.
195
538462
4598
do końca życia
09:15
SeveralKilka lifetimesokresy istnienia, actuallytak właściwie.
196
543060
2271
miałem dość hymnów i krzyży.
09:17
But my friendprzyjaciel assuredzapewniona me that he wasn'tnie było CatholicKatolicki,
197
545331
2558
Ale kolega zapewniał,
że nie jest katolikiem,
09:19
norani were mostwiększość of his studentsstudenci,
198
547889
1414
jak i większość jego wychowanków,
09:21
but he tookwziął his classesklasy there everykażdy springwiosna.
199
549303
2820
jednak każdej wiosny zabiera tam uczniów.
09:24
And as he had it, even the mostwiększość restlessniespokojne, distractibledistractible,
200
552123
4763
Wystarczyło, aby najbardziej niespokojny,
09:28
testosterone-addledTestosteron addled 15-year-old-roczny CalifornianKalifornijskie boychłopak
201
556886
4034
nabuzowany testosteronem 15-latek z Kalifornii,
09:32
only had to spendwydać threetrzy daysdni in silencecisza
202
560920
3236
spędził tylko trzy dni w ciszy,
09:36
and something in him cooledchłodzone down and clearedwyczyszczone out.
203
564156
4254
a coś się w nim uspokoiło i rozjaśniło,
09:40
He founduznany himselfsamego siebie.
204
568410
2309
odnalazł siebie.
09:42
And I thought, "Anything that worksPrace for a 15-year-old-roczny boychłopak
205
570719
2695
Pomyślałem, że to co działa na 15-latka,
09:45
oughtpowinni to work for me."
206
573414
1383
powinno zadziałać także na mnie.
09:46
So I got in my carsamochód, and I drovestado threetrzy hoursgodziny northpółnoc
207
574797
3610
Wsiadłem do samochodu
i udałem się w trzygodzinną podróż
09:50
alongwzdłuż the coastWybrzeże,
208
578407
1476
wzdłuż wybrzeża, na północ,
09:51
and the roadsdrogi grewrósł emptierpusto and narrowerwęższy,
209
579883
2560
drogi stawały się opustoszałe i wąskie,
09:54
and then I turnedobrócony ontona an even narrowerwęższy pathścieżka,
210
582443
2764
skręciłem w szutrową drogę,
09:57
barelyledwo pavedbetonowa, that snakedsnaked for two milesmile
211
585207
3640
która wiła się przez 3 kilometry
10:00
up to the topTop of a mountainGóra.
212
588847
2523
aż do szczytu góry.
10:03
And when I got out of my carsamochód,
213
591370
2839
Kiedy wysiadłem z samochodu,
10:06
the airpowietrze was pulsingpulsujące.
214
594209
2370
powietrze pulsowało,
10:08
The wholecały placemiejsce was absolutelyabsolutnie silentcichy,
215
596579
1860
panowała absolutna cisza,
10:10
but the silencecisza wasn'tnie było an absencebrak of noisehałas.
216
598439
3460
która nie wynikała z braku zgiełku.
10:13
It was really a presenceobecność of a kinduprzejmy of energyenergia or quickeningwzbudzenie.
217
601899
4041
Była w niej pewna energia czy pobudzenie.
10:17
And at my feetstopy was the great, still blueniebieski platetalerz
218
605940
3511
U moich stóp była wielka, niebieska tafla
10:21
of the PacificPacyfiku OceanOcean.
219
609451
2254
Oceanu Spokojnego,
10:23
All around me were 800 acreswłości of wilddziki drysuchy brushszczotka.
220
611705
4434
wokół 800 akrów dzikich krzewów.
10:28
And I wentposzedł down to the roompokój in whichktóry I was to be sleepingspanie.
221
616139
2646
Wszedłem do małego,
przytulnego pomieszczenia,
10:30
SmallMałe but eminentlywybitnie comfortablewygodny,
222
618785
1865
w którym miałem spać,
10:32
it had a bedłóżko and a rockingkołysanie chairkrzesło
223
620650
2209
znajdowało się tam łóżko,
bujany fotel,
10:34
and a long deskbiurko and even longerdłużej pictureobrazek windowsWindows
224
622859
3174
długi stół i okna z widokiem
10:38
looking out on a smallmały, privateprywatny, walledotoczony murem gardenogród,
225
626033
4289
na mały ogród otoczony murem,
10:42
and then 1,200 feetstopy of goldenzłoty pampaspampasów grasstrawa
226
630322
3200
a dalej 350 m złotej trawy pampasowej,
10:45
runningbieganie down to the seamorze.
227
633522
2992
schodzącej aż do morza.
10:48
And I satsob down, and I beganrozpoczął się to writepisać,
228
636514
3169
Choć pojechałem tam,
aby oderwać się od biurka,
10:51
and writepisać, and writepisać,
229
639683
1504
to usiadłem
10:53
even thoughchociaż I'd goneodszedł there really to get away from my deskbiurko.
230
641187
3613
i zacząłem nieprzerwanie pisać.
10:56
And by the time I got up, fourcztery hoursgodziny had passedminęło.
231
644800
4494
Kiedy w końcu wstałem,
minęły 4 godziny.
11:01
Night had fallenupadły,
232
649294
2129
Zapadła noc,
11:03
and I wentposzedł out underpod this great overturnedobalone saltshakerSolniczka of starsgwiazdy,
233
651423
4756
wyszedłem i ujrzałem gwiaździste niebo
11:08
and I could see the tailogon lightsświatła of carssamochody
234
656179
2252
oraz warkocz świateł samochodowych,
11:10
disappearingznikanie around the headlandsprzylądki 12 milesmile to the southpołudnie.
235
658431
4213
znikający w oddali.
11:14
And it really seemedwydawało się like my concernsobawy of the previouspoprzedni day
236
662644
3708
Problemy dnia poprzedniego
11:18
vanishingzanik.
237
666352
1950
też zdawały się znikać.
11:20
And the nextNastępny day, when I wokeobudził up
238
668302
1812
Następnego dnia
11:22
in the absencebrak of telephonestelefony and TVsTelewizory and laptopslaptopy,
239
670114
3468
brak telefonu, telewizora i laptopa
11:25
the daysdni seemedwydawało się to stretchrozciągać for a thousandtysiąc hoursgodziny.
240
673582
4153
znacząco wydłużał upływające godziny,
11:29
It was really all the freedomwolność I know when I'm travelingpodróżny,
241
677735
3699
jednak w głębi czułem,
11:33
but it alsorównież profoundlygłęboko feltczułem like comingprzyjście home.
242
681434
4614
że wracam do domu.
11:38
And I'm not a religiousreligijny personosoba,
243
686048
1616
Nie jestem osobą religijną,
11:39
so I didn't go to the servicesusługi.
244
687664
1466
więc nie chodziłem na msze,
11:41
I didn't consultskonsultować się z the monksmnisi for guidancewskazówki.
245
689130
2604
nie prosiłem zakonników o radę.
11:43
I just tookwziął walksspacery alongwzdłuż the monasteryklasztor roadDroga
246
691734
2780
Spacerowałem po klasztornej ścieżce,
11:46
and sentwysłane postcardskartki pocztowe to lovedkochany oneste.
247
694514
2349
wysyłałem pocztówki do najbliższych,
11:48
I lookedspojrzał at the cloudschmury,
248
696863
1834
spoglądałem na chmury
11:50
and I did what is hardestnajtrudniejszy of all for me to do usuallyzazwyczaj,
249
698697
4325
i robiłem to, co zwykle
sprawia mi największy kłopot,
11:55
whichktóry is nothing at all.
250
703022
2494
czyli nic.
11:57
And I startedRozpoczęty to go back to this placemiejsce,
251
705516
2308
Zacząłem tam wracać i zauważyłem,
11:59
and I noticedzauważyłem that I was doing my mostwiększość importantważny work there
252
707824
3568
że wykonywałem tam bardzo ważną pracę,
12:03
invisiblyniewidoczny just by sittingposiedzenie still,
253
711392
3531
spokojne siedzenie umożliwiało
12:06
and certainlyna pewno comingprzyjście to my mostwiększość criticalkrytyczny decisionsdecyzje
254
714923
3125
podejmowanie najważniejszych decyzji,
12:10
the way I never could when I was racingwyścigi
255
718048
2282
czego nie mogłem uczynić
12:12
from the last emaile-mail to the nextNastępny appointmentspotkanie.
256
720330
2573
w ciągłym zabieganiu.
12:14
And I beganrozpoczął się to think that something in me
257
722903
2629
Zacząłem myśleć, że coś we mnie
12:17
had really been cryingpłacz out for stillnesscisza,
258
725532
1989
wzywa do spokoju,
12:19
but of coursekurs I couldn'tnie mógł hearsłyszeć it
259
727521
1442
ale nie mogłem tego usłyszeć,
12:20
because I was runningbieganie around so much.
260
728963
1313
bo byłem zabiegany.
12:22
I was like some crazyzwariowany guy who putsstawia on a blindfoldopaskę
261
730276
3232
Byłem jak szaleniec,
który zakłada opaskę na oczy
12:25
and then complainsnarzeka that he can't see a thing.
262
733508
3231
i narzeka, że nic nie widzi.
12:28
And I thought back to that wonderfulwspaniale phrasewyrażenie
263
736739
2541
Przypomniałem sobie jednak sentencję,
12:31
I had learnednauczyli as a boychłopak from SenecaSeneca,
264
739280
2372
której nauczyłem się jako chłopiec,
12:33
in whichktóry he saysmówi, "That man is poorubogi
265
741652
3658
w której Seneka mówi
"Nie ten jest biedny,
12:37
not who has little but who hankershankers after more."
266
745310
5373
kto ma niewiele,
lecz ten kto pragnie więcej".
12:42
And, of coursekurs, I'm not suggestingsugestia
267
750683
2092
Oczywiście nie sugeruje
12:44
that anybodyktoś here go into a monasteryklasztor.
268
752775
1671
wstąpienia do klasztoru.
12:46
That's not the pointpunkt.
269
754446
1755
Nie o to tu chodzi.
12:48
But I do think it's only by stoppingzatrzymanie movementruch
270
756201
3718
Uważam, że jedynie zatrzymanie się
12:51
that you can see where to go.
271
759919
2296
umożliwia zauważenie celu.
12:54
And it's only by steppingwzmocnienie out of your life and the worldświat
272
762215
3605
Tylko zdystansowanie się do życia i świata
12:57
that you can see what you mostwiększość deeplygłęboko careopieka about
273
765820
3569
pozwala dostrzec istotę rzeczy
13:01
and find a home.
274
769389
2406
i znaleźć dom.
13:03
And I've noticedzauważyłem so manywiele people now
275
771795
2043
Obecnie wiele osób
13:05
take consciousprzytomny measuresśrodki to sitsiedzieć quietlycicho for 30 minutesminuty
276
773838
3088
świadomie próbuje odnaleźć spokój,
13:08
everykażdy morningranek just collectingzbieranie themselvessami
277
776926
2533
każdego ranka, w zacisznym miejscu,
13:11
in one cornerkąt of the roompokój withoutbez theirich devicespomysłowość,
278
779459
2560
starają skupić się przez 30 min
13:14
or go runningbieganie everykażdy eveningwieczór,
279
782019
2073
lub idą pobiegać każdego wieczora,
13:16
or leavepozostawiać theirich cellkomórka phonestelefony behindza
280
784092
1956
a na spotkanie z przyjaciółmi
13:18
when they go to have a long conversationrozmowa with a friendprzyjaciel.
281
786048
3917
udają się bez telefonów.
13:21
MovementRuch is a fantasticfantastyczny privilegeprzywilej,
282
789965
3169
Przemieszczanie się
jest cudownym przywilejem,
13:25
and it allowspozwala us to do so much that our grandparentsdziadkowie
283
793134
3357
pozwala nam zrobić o wiele więcej,
13:28
could never have dreamedśnić of doing.
284
796491
2121
niż śniło się naszym pradziadkom.
13:30
But movementruch, ultimatelyostatecznie,
285
798612
1905
Ale żeby swoboda ruchu miała znaczenie,
13:32
only has a meaningznaczenie if you have a home to go back to.
286
800517
4541
musimy mieć dom,
do którego wracamy,
13:37
And home, in the endkoniec, is of coursekurs
287
805058
2791
i nie jest on tylko miejscem,
13:39
not just the placemiejsce where you sleepsen.
288
807849
2868
gdzie sypiamy,
13:42
It's the placemiejsce where you standstoisko.
289
810717
2639
ale miejscem, gdzie pozostajemy.
13:45
Thank you.
290
813356
1457
Dziękuję.
13:46
(ApplauseAplauz)
291
814813
5693
(Brawa)
Translated by Marek Placiński
Reviewed by Dariusz Majchrowski

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Pico Iyer - Global author
Pico Iyer has spent more than 30 years tracking movement and stillness -- and the way criss-crossing cultures have changed the world, our imagination and all our relationships.

Why you should listen

In twelve books, covering everything from Revolutionary Cuba to the XIVth Dalai Lama, Islamic mysticism to our lives in airports, Pico Iyer has worked to chronicle the accelerating changes in our outer world, which sometimes make steadiness and rootedness in our inner world more urgent than ever. In his TED Book, The Art of Stillness, he draws upon travels from North Korea to Iran to remind us how to remain focused and sane in an age of frenzied distraction. As he writes in the book, "Almost everybody I know has this sense of overdosing on information and getting dizzy living at post-human speeds ... All of us instinctively feel that something inside us is crying out for more spaciousness and stillness to offset the exhilarations of this movement and the fun and diversion of the modern world."

More profile about the speaker
Pico Iyer | Speaker | TED.com