TEDGlobal 2013
Pico Iyer: Where is home?
Đâu là nhà?
Filmed:
Readability: 3.5
3,367,035 views
Càng nhiều người trên thế giới đang sống ở những quốc gia được cho rằng không phải của chính họ. Nhà văn Pico lyer -- người mà bản thân có ba hay bốn "nguồn gốc" -- suy xét ý nghĩa của ngôi nhà, niềm vui của việc du lịch và sự thanh thản khi đứng yên.
Pico Iyer - Global author
Pico Iyer has spent more than 30 years tracking movement and stillness -- and the way criss-crossing cultures have changed the world, our imagination and all our relationships. Full bio
Pico Iyer has spent more than 30 years tracking movement and stillness -- and the way criss-crossing cultures have changed the world, our imagination and all our relationships. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Where do you come from?
0
739
1868
Bạn đến từ đâu?
00:14
It's such a simple question,
1
2607
2071
Đó là một câu hỏi thật đơn giản,
00:16
but these days, of course, simple questions
2
4678
2183
nhưng ngày nay, tất nhiên, những câu hỏi đơn giản
00:18
bring ever more complicated answers.
3
6861
3046
mang đến những câu trả lời phức tạp hơn.
00:21
People are always asking me where I come from,
4
9907
2952
Mọi người luôn hỏi tôi rằng tôi đến từ đâu,
00:24
and they're expecting me to say India,
5
12859
3180
và họ mong đợi tôi nói rằng đó là Ấn Độ,
00:28
and they're absolutely right insofar as 100 percent
6
16039
3101
và họ chắc chắn đúng trong chừng mực vì 100 phần trăm
00:31
of my blood and ancestry does come from India.
7
19140
3566
máu và tổ tiên của tôi đến từ Ấn Độ.
00:34
Except, I've never lived one day of my life there.
8
22706
4065
Trừ việc, tôi chưa từng sống ở đó một ngày trong đời của tôi.
00:38
I can't speak even one word
9
26771
2408
Tôi thậm chí không nói được một từ
00:41
of its more than 22,000 dialects.
10
29179
3000
của hơn 22,000 thổ ngữ.
00:44
So I don't think I've really earned the right
11
32179
2210
Vây nên tôi không nghĩ tôi thực sự có quyền
00:46
to call myself an Indian.
12
34389
2446
để gọi bản thân là một người Ấn Độ.
00:48
And if "Where do you come from?"
13
36835
1196
Và nếu "Bạn đến từ đâu?"
00:50
means "Where were you born and raised and educated?"
14
38031
3419
nghĩa là "Bạn sinh ra, được nuôi nấng, và giáo dục ở đâu?"
00:53
then I'm entirely of that funny little country
15
41450
2426
thì tôi toàn bộ là thuộc về một đất nước nhỏ bé buồn cười
00:55
known as England,
16
43876
1371
là nước Anh,
00:57
except I left England as soon as I completed
17
45247
2411
trừ việc tôi đã rời khỏi Anh ngay sau khi tôi hoàn thành
00:59
my undergraduate education,
18
47658
1913
bậc giáo dục đại học,
01:01
and all the time I was growing up,
19
49571
1717
và trong tất cả thời gian tôi lớn lên,
01:03
I was the only kid in all my classes
20
51288
2796
tôi là đứa trẻ duy nhất trong tất cả các lớp học của tôi
01:06
who didn't begin to look like the classic English heroes
21
54084
3129
mà không bắt đầu trông giống những anh hùng nước Anh cổ điển
01:09
represented in our textbooks.
22
57213
2678
được miêu tả trong những quyển sách giáo khoa của chúng tôi.
01:11
And if "Where do you come from?"
23
59891
1302
Và nếu "Bạn đến từ đâu?"
01:13
means "Where do you pay your taxes?
24
61193
1645
nghĩa là "Bạn trả thuế ở đâu?
01:14
Where do you see your doctor and your dentist?"
25
62838
2594
Bạn gặp bác sĩ và nha sĩ của bạn ở đâu?"
01:17
then I'm very much of the United States,
26
65432
2363
thì tôi rất thuộc về nước Mỹ,
01:19
and I have been for 48 years now,
27
67795
2568
và tôi đã ở đó được 48 năm tới giờ,
01:22
since I was a really small child.
28
70363
2088
từ lúc tôi còn là một đứa trẻ rất bé nhỏ.
01:24
Except, for many of those years,
29
72451
1708
Trừ việc, trong những năm đó,
01:26
I've had to carry around this funny little pink card
30
74159
2269
Tôi đã phải mang một tấm thẻ nhỏ buồn cười màu hồng
01:28
with green lines running through my face
31
76428
1923
với những dòng xanh lá chạy trên mặt của tôi
01:30
identifying me as a permanent alien.
32
78351
2851
xác định tôi là một người ngoại quốc lâu dài
01:33
I do actually feel more alien the longer I live there.
33
81202
4262
Thực tế tôi cảm thấy càng ngoại quốc hơn khi tôi sống ở đó càng lâu.
01:37
(Laughter)
34
85464
2187
(Tiếng cười)
01:39
And if "Where do you come from?"
35
87651
1587
Và nếu "Bạn đến từ đâu?"
01:41
means "Which place goes deepest inside you
36
89238
2766
nghĩa là "Nơi nào sâu đậm nhất trong bạn
01:44
and where do you try to spend most of your time?"
37
92004
3180
và nơi nào bạn muốn dùng thời gian của mình ở đó nhất?"
01:47
then I'm Japanese,
38
95184
1173
thì tôi là người Nhât Bản,
01:48
because I've been living as much as I can
39
96357
2253
vì tôi đã ở đó nhiều nhất có thể
01:50
for the last 25 years in Japan.
40
98610
3385
trong suốt 25 năm qua ở Nhật Bản.
01:53
Except, all of those years I've been there on a tourist visa,
41
101995
3053
Trừ việc, trong suốt những năm tôi ở đó là dùng thị thực du lịch
01:57
and I'm fairly sure not many Japanese
42
105048
2142
và tôi khá chắc chắn rằng không nhiều người Nhật Bản
01:59
would want to consider me one of them.
43
107190
2891
muốn coi tôi là một trong số họ.
02:02
And I say all this just to stress
44
110081
3251
Và tôi nói tất cả những điều này chỉ để nhấn mạnh
02:05
how very old-fashioned and straightforward
45
113332
2720
rằng lý lịch của tôi cũ kĩ
02:08
my background is,
46
116052
999
và dễ hiểu như thế nào,
02:09
because when I go to Hong Kong or Sydney or Vancouver,
47
117051
4048
bởi vì khi tôi đến Hong Kong hay Sydney hay Vancouver,
02:13
most of the kids I meet
48
121099
1896
hầu hết những đứa trẻ tôi gặp
02:14
are much more international and multi-cultured than I am.
49
122995
3799
đều liên quan đến nhiều quốc gia và đa văn hóa hơn tôi nhiều.
02:18
And they have one home associated with their parents,
50
126794
2665
Và họ có một ngôi nhà gắn liền với cha mẹ chúng,
02:21
but another associated with their partners,
51
129459
3156
một ngôi nhà khác gắn với hôn phu của họ,
02:24
a third connected maybe with the place where they happen to be,
52
132615
3389
một ngôi thứ ba có thể liên quan đến một nơi nào đó họ phải ở,
02:28
a fourth connected with the place they dream of being,
53
136004
2914
một ngôi nhà thứ tư liên quan đến nơi họ mơ được ở đó,
02:30
and many more besides.
54
138918
2344
và ngoài ra còn rất nhiều ngôi nhà khác.
02:33
And their whole life will be spent taking pieces
55
141262
3286
Và toàn bộ cuộc sống của họ sẽ là dành để góp nhặt những mảnh
02:36
of many different places and putting them together
56
144548
3487
của nhiều nơi khác nhau và gom chúng lại
02:40
into a stained glass whole.
57
148035
2842
thành một tổng thể kính màu.
02:42
Home for them is really a work in progress.
58
150877
2441
Nhà với họ thực sự là một công việc đang thực hiện.
02:45
It's like a project on which they're constantly adding
59
153318
2425
Nó như là một dự án mà họ không ngừng thêm vào
02:47
upgrades and improvements and corrections.
60
155743
3305
những sự nâng cấp và cải thiện và sửa chữa.
02:51
And for more and more of us,
61
159048
1895
Và với càng nhiều người trong số chúng ta,
02:52
home has really less to do with a piece of soil
62
160943
4455
ngôi nhà thực sự ít liên quan đến một mảnh đất
02:57
than, you could say, with a piece of soul.
63
165398
2751
hơn, có thể nói, là với một mảnh của tâm hồn.
03:00
If somebody suddenly asks me, "Where's your home?"
64
168149
2394
Nếu một ai đó đột nhiên hỏi tôi, "Nhà của bạn ở đâu?"
03:02
I think about my sweetheart or my closest friends
65
170543
2926
Tôi nghĩ về người yêu của tôi hay những người bạn thân nhất
03:05
or the songs that travel with me wherever I happen to be.
66
173469
4267
hay những bài hát mà cùng tôi đến bất kì đâu tôi cần.
03:09
And I'd always felt this way,
67
177736
1857
Và tôi đã luôn cảm thấy thế này,
03:11
but it really came home to me, as it were,
68
179593
2743
nhưng có điều tôi đã đột nhiên nhận ra,
03:14
some years ago when I was climbing up the stairs
69
182336
2718
vài năm trước đây khi mà tôi đang đi lên cầu thang
03:17
in my parents' house in California,
70
185054
2702
của nhà bố mẹ tôi ở California,
03:19
and I looked through the living room windows
71
187756
2826
và tôi đã nhìn ra ngoài cửa sổ phòng khách
03:22
and I saw that we were encircled by 70-foot flames,
72
190582
5178
và tôi thấy chúng tôi đã bị bao vây bởi ngọn lửa cao 70 phít,
03:27
one of those wildfires that regularly tear through
73
195760
2486
một trong những đám cháy dữ mà thường xuyên xé rách
03:30
the hills of California and many other such places.
74
198246
3831
những ngọn đồi của California và rất nhiều nơi tương tự khác.
03:34
And three hours later, that fire had reduced
75
202077
3025
Và ba giờ sau, đám cháy đã làm cho
03:37
my home and every last thing in it
76
205102
2744
nhà của tôi và mọi thứ cuối cùng trong đó
03:39
except for me to ash.
77
207846
3018
trừ tôi trở thành tro bụi.
03:42
And when I woke up the next morning,
78
210864
2710
Và khi tôi tỉnh dậy vào sáng hôm sau,
03:45
I was sleeping on a friend's floor,
79
213574
1561
Tôi đã ngủ trên sàn của nhà một người bạn,
03:47
the only thing I had in the world was a toothbrush
80
215135
2558
và thứ duy nhất tôi còn trên thế giới này là một chiếc bàn chải
03:49
I had just bought from an all-night supermarket.
81
217693
2567
mà tôi vừa mới mua từ một siêu thị bán hàng cả đêm.
03:52
Of course, if anybody asked me then,
82
220260
1906
Tất nhiên, nếu ai đó hỏi tôi,
03:54
"Where is your home?"
83
222166
1359
"Nhà của anh ở đâu?"
03:55
I literally couldn't point to any physical construction.
84
223525
3992
Tôi thực sự không thể chỉ ra bất kì một công trình thực nào.
03:59
My home would have to be whatever I carried around inside me.
85
227517
4732
Nhà của tôi là bất kì thứ gì tôi mang theo bên trong tôi.
04:04
And in so many ways, I think this is a terrific liberation.
86
232249
3992
Và trong rất nhiều cách, tôi nghĩ đây là một sự giải phóng tuyệt vời.
04:08
Because when my grandparents were born,
87
236241
2194
Bởi vì khi ông bà tôi được sinh ra,
04:10
they pretty much had their sense of home,
88
238435
2527
họ thực sự đã có một ý thức về ngôi nhà,
04:12
their sense of community, even their sense of enmity,
89
240962
3492
ý thức về cộng đồng, thậm chí ý thức về một thực thể,
04:16
assigned to them at birth,
90
244454
1925
được trao cho họ khi sinh ra,
04:18
and didn't have much chance of stepping outside of that.
91
246379
2978
và đã không có nhiều cơ hội để bước ra khỏi đó.
04:21
And nowadays, at least some of us can choose our sense of home,
92
249357
3707
Và ngày nay, ít nhất một vài trong số chúng ta có thể lựa chọn ý thức về một ngôi nhà,
04:25
create our sense of community,
93
253064
2158
tạo ra ý thức về cộng đồng,
04:27
fashion our sense of self, and in so doing
94
255222
3581
tạo hình ý thức về bản thân, và trong khi làm những điều đó
04:30
maybe step a little beyond
95
258803
2137
có bước ra xa hơn một chút khỏi
04:32
some of the black and white divisions
96
260940
1768
những sự phân biệt da trắng và da đen
04:34
of our grandparents' age.
97
262708
1850
của thời kì ông bà chúng ta.
04:36
No coincidence that the president
98
264558
1884
Không có sự trùng hợp nào khi mà tổng thống
04:38
of the strongest nation on Earth is half-Kenyan,
99
266442
2731
của quốc gia hùng mạnh nhất trái đất có một nửa là người Kenyan,
04:41
partly raised in Indonesia,
100
269173
1607
được nuôi nấng một phần ở Indonesia,
04:42
has a Chinese-Canadian brother-in-law.
101
270780
3599
và có một người em rể là người Canada gốc Trung Quốc.
04:46
The number of people living in countries not their own
102
274379
3464
Số người đang sống ở quốc gia không phải là của chính họ
04:49
now comes to 220 million,
103
277843
4787
hiện tại đã lên đến 220 triệu người,
04:54
and that's an almost unimaginable number,
104
282630
2614
và đó gần như là một con số không tưởng tượng được,
04:57
but it means that if you took the whole population of Canada
105
285244
3750
nhưng nó có nghĩa rằng nếu bạn lấy toàn bộ dân số của Canada
05:00
and the whole population of Australia
106
288994
1916
và toàn bộ dân số của Australia
05:02
and then the whole population of Australia again
107
290910
2180
và lại thêm toàn bộ dân số của Australia
05:05
and the whole population of Canada again
108
293090
2772
và toàn bộ dân số của Canada lần nữa
05:07
and doubled that number,
109
295862
1683
và nhân đôi số đó lên,
05:09
you would still have fewer people than belong
110
297545
2143
bạn vẫn có số người ít hơn số người thuộc về
05:11
to this great floating tribe.
111
299688
2231
đám người đông đúc trôi nổi này.
05:13
And the number of us who live outside
112
301919
1777
Và số người chúng ta mà sống ngoài
05:15
the old nation-state categories is increasing so quickly,
113
303696
4093
những hạng mục nhà nước quốc gia cũ đang tăng lên rất nhanh,
05:19
by 64 million just in the last 12 years,
114
307789
3630
đạt đến 64 triệu chỉ trong 12 năm qua,
05:23
that soon there will be more of us than there are Americans.
115
311419
3480
và sẽ sớm có nhiều người như chúng tôi hơn là người Mỹ
05:26
Already, we represent the fifth-largest nation on Earth.
116
314899
4674
Và hiện tại chúng tôi đã đại diện cho quốc gia lớn thứ năm thế giới.
05:31
And in fact, in Canada's largest city, Toronto,
117
319573
2856
Trong thực tế, ở thành phố lớn nhất của Canada, Toronto,
05:34
the average resident today is what used to be called
118
322429
3690
người dân thường hiện nay là những người đã từng bị gọi là
05:38
a foreigner, somebody born in a very different country.
119
326119
4092
người ngoại quốc, một người nào đó mà được sinh ra ở một đất nước rất khác.
05:42
And I've always felt that the beauty of being surrounded by the foreign
120
330211
3789
Và tôi đã luôn luôn cảm thấy rằng vẻ đẹp của việc được bao quanh bởi những người ngoại quốc
05:46
is that it slaps you awake.
121
334000
1597
là thứ mà làm cho bạn tỉnh ngủ.
05:47
You can't take anything for granted.
122
335597
2804
Bạn không thể có cái gì dễ dàng.
05:50
Travel, for me, is a little bit like being in love,
123
338401
2734
Du lịch, với tôi, là có một chút giống như đang yêu,
05:53
because suddenly all your senses are at the setting marked "on."
124
341135
4057
bởi vì đột nhiên tất cả những giác quan của bạn đều được bật
05:57
Suddenly you're alert to the secret patterns of the world.
125
345192
4001
Đột nhiên bạn đề phòng tất cả những chi tiết bi hiếm của thế giới
06:01
The real voyage of discovery, as Marcel Proust famously said,
126
349193
4316
Một chuyến đi khám phá thực sự, như là Marcel Proust nổi tiếng đã nói,
06:05
consists not in seeing new sights,
127
353509
2998
không tập trung vào việc xem những cảnh mới,
06:08
but in looking with new eyes.
128
356507
2370
mà là nhìn với đôi mắt mới.
06:10
And of course, once you have new eyes,
129
358877
1966
Và tất nhiên, một khi bạn có một đôi mắt mới,
06:12
even the old sights, even your home
130
360843
2437
thậm chí với những cảnh cũ, thậm chí nhà của bạn
06:15
become something different.
131
363280
2677
trở thành thứ gì đó khác.
06:17
Many of the people living in countries not their own
132
365957
2818
Rất nhiều người đang sống ở các quốc gia không phải của họ
06:20
are refugees who never wanted to leave home
133
368775
3083
là những người tị nạn mà chưa bao giờ muốn rời khỏi nhà
06:23
and ache to go back home.
134
371858
2716
và nóng lòng để về nhà.
06:26
But for the fortunate among us,
135
374574
1647
Nhưng may mắn với chúng ta,
06:28
I think the age of movement brings exhilarating new possibilities.
136
376221
4281
Tôi nghĩ thời kì di chuyển mang đến những cơ hội mới đầy thú vị.
06:32
Certainly when I'm traveling,
137
380502
1065
Chắc chắn khi tôi đi du lịch,
06:33
especially to the major cities of the world,
138
381567
2314
đặc biệt tới những thành phố lớn trên thế giới,
06:35
the typical person I meet today
139
383881
2125
một người điển hình tôi gặp hôm nay
06:38
will be, let's say, a half-Korean, half-German young woman
140
386006
4545
là một người phụ nữ trẻ nửa Hàn nửa Đức
06:42
living in Paris.
141
390551
1703
đang sống ở Paris.
06:44
And as soon as she meets a half-Thai,
142
392254
3058
Và ngay khi cô ấy gặp một chàng trai trẻ nửa Thái Lan
06:47
half-Canadian young guy from Edinburgh,
143
395312
3214
nửa Canada từ Edinburgh,
06:50
she recognizes him as kin.
144
398526
2477
cô ấy nhận anh ấy như là người thân.
06:53
She realizes that she probably has much more in common with him
145
401003
4339
Cô ấy nhận ra rằng cô có thể có nhiều thứ chung với anh ấy hơn
06:57
than with anybody entirely of Korea or entirely of Germany.
146
405342
3593
bất kì ai trong toàn bộ Hàn Quốc hay toàn bộ nước Đức.
07:00
So they become friends. They fall in love.
147
408935
2758
Nên họ trở thành bạn. Họ yêu nhau.
07:03
They move to New York City.
148
411693
2278
Và họ chuyển đến thành phố New York.
07:05
(Laughter)
149
413971
2163
(Tiếng cười)
07:08
Or Edinburgh.
150
416134
1386
hoặc Edinburgh.
07:09
And the little girl who arises out of their union
151
417520
3274
Và bé gái nhỏ tạo ra bởi sự hợp lại của họ
07:12
will of course be not Korean or German
152
420794
2131
sẽ tất nhiên không phải là người Hàn hay người Đức
07:14
or French or Thai or Scotch or Canadian
153
422925
2543
hay người Pháp hay người Thái hay người Scotland hay người Canada
07:17
or even American, but a wonderful
154
425468
2105
hay thậm chí người Mỹ, mà là một sự pha trộn tuyệt vời
07:19
and constantly evolving mix of all those places.
155
427573
4134
và liên tục phát triển của tất cả những nơi đó.
07:23
And potentially, everything about the way
156
431707
2765
Và rất có khả năng, toàn bộ cách
07:26
that young woman dreams about the world,
157
434472
2749
cô gái trẻ đó mơ về thế giới,
07:29
writes about the world, thinks about the world,
158
437221
3046
viết về thế giới, nghĩ về thế giới,
07:32
could be something different,
159
440267
1970
có thể là một thứ gì đó khác biệt,
07:34
because it comes out of this almost unprecedented
160
442237
3195
bởi vì nó được tạo ra từ một sự pha trộn gần như chưa từng có
07:37
blend of cultures.
161
445432
1973
của những nền văn hóa.
07:39
Where you come from now is much less important
162
447405
3084
Nơi bạn đến từ hiện tại kém quan trọng hơn nhiều
07:42
than where you're going.
163
450489
1648
so với nơi bạn sẽ đến.
07:44
More and more of us are rooted in the future
164
452137
2396
Ngày càng nhiều trong số chúng ta đặt gốc rễ vào tương lai
07:46
or the present tense as much as in the past.
165
454533
3296
hoặc hiện tại bằng với vào quá khứ.
07:49
And home, we know, is not just the place
166
457829
2563
Và nhà, chúng ta biết, không chỉ là nơi
07:52
where you happen to be born.
167
460392
2110
mà bạn sinh ra.
07:54
It's the place where you become yourself.
168
462502
4473
Đó là nơi mà bạn trở thành bản thân bạn.
07:58
And yet,
169
466975
2422
Nhưng,
08:01
there is one great problem with movement,
170
469397
2665
có một vấn đề lớn với sự di chuyển này,
08:04
and that is that it's really hard to get your bearings
171
472062
3211
và đó là rất là khó để có được phong thái của bạn
08:07
when you're in midair.
172
475273
1618
khi mà bạn đang ở giữa không trung.
08:08
Some years ago, I noticed that I had accumulated
173
476891
3286
Và năm trước đây, tôi đã nhận ra rằng tôi đã tích lũy
08:12
one million miles on United Airlines alone.
174
480177
3522
một triệu dặm bay của chỉ hãng United Airlines.
08:15
You all know that crazy system,
175
483699
2050
Các bạn đều biết hệ thống điên rồ đó,
08:17
six days in hell, you get the seventh day free.
176
485749
3728
sáu ngày trong địa ngục, bạn được ngày thứ bảy miễn phí.
08:21
(Laughter)
177
489477
3506
(Tiếng cười)
08:24
And I began to think that really,
178
492983
2276
Và tôi đã bắt đầu nghĩ rằng thực sự,
08:27
movement was only as good as the sense of stillness
179
495259
3279
sự di chuyển cũng chỉ tốt ngang bằng sự tĩnh lặng
08:30
that you could bring to it to put it into perspective.
180
498538
3847
thứ mà bạn có thể mang và cho vào tư duy.
08:34
And eight months after my house burned down,
181
502385
2854
Và tám tháng sau khi nhà của tôi bị thiêu dụi,
08:37
I ran into a friend who taught at a local high school,
182
505239
2722
tôi gặp một người bạn dạy ở một trường trung học ở địa phương,
08:39
and he said, "I've got the perfect place for you."
183
507961
3532
và anh ấy nói, "Tôi đã có một nơi hoàn hảo cho anh."
08:43
"Really?" I said. I'm always a bit skeptical
184
511493
2008
"Thật á?" Tôi nói. Tôi luôn luôn hoài nghi một chút
08:45
when people say things like that.
185
513501
1478
khi có người nói những điều như thế.
08:46
"No, honestly," he went on,
186
514979
1370
"Không, thành thực mà nói," anh ấy tiếp tục,
08:48
"it's only three hours away by car,
187
516349
1846
"nó chỉ cách ba giờ đồng hồ đi xe,
08:50
and it's not very expensive,
188
518195
1615
và nó không quá đắt,
08:51
and it's probably not like anywhere you've stayed before."
189
519810
3579
và nó có thể không giống bất kì nơi nào anh đã ở trước đây."
08:55
"Hmm." I was beginning to get slightly intrigued. "What is it?"
190
523389
4199
"Hmm." Tôi đã bắt đầu trở lên hứng thú một chút. "Nó là gì?"
08:59
"Well —" Here my friend hemmed and hawed —
191
527588
2779
"Oh -" Tới đây bạn tôi lắp bắp -
09:02
"Well, actually it's a Catholic hermitage."
192
530367
3582
"thực ra nó là một nơi ẩn tu công giáo."
09:05
This was the wrong answer.
193
533949
1966
Đây là một câu trả lời sai lầm.
09:07
I had spent 15 years in Anglican schools,
194
535915
2547
Tôi đã dành 15 năm trong những ngôi trường Anh giáo,
09:10
so I had had enough hymnals and crosses to last me a lifetime.
195
538462
4598
và tôi đã có đủ sách thánh ca và thánh giá cho cả cuộc đời tôi.
09:15
Several lifetimes, actually.
196
543060
2271
Nhiều đời, thực ra mà nói.
09:17
But my friend assured me that he wasn't Catholic,
197
545331
2558
Nhưng bạn tôi bảo đảm rằng anh ấy không theo công giáo,
09:19
nor were most of his students,
198
547889
1414
hầu hết những học sinh của anh ấy cũng không,
09:21
but he took his classes there every spring.
199
549303
2820
nhưng anh ấy dạy những lớp học ở đó mỗi mùa xuân.
09:24
And as he had it, even the most restless, distractible,
200
552123
4763
Và khi dạy, thậm chí một cậu bé California 15 tuổi nghịch ngợm, mất tập trung,
09:28
testosterone-addled 15-year-old Californian boy
201
556886
4034
rối loạn testosterone nhất
09:32
only had to spend three days in silence
202
560920
3236
chỉ cần dành ba ngày trong sự tĩnh lặng
09:36
and something in him cooled down and cleared out.
203
564156
4254
và cái gì đó trong cậu nguội đi và tan biến.
09:40
He found himself.
204
568410
2309
Cậu ấy đã tìm ra bản thân mình.
09:42
And I thought, "Anything that works for a 15-year-old boy
205
570719
2695
Và tôi đã nghĩ, "Bất cứ thứ gì mà hiệu quả với một cậu bé 15 tuổi
09:45
ought to work for me."
206
573414
1383
thì cũng phải hiệu quả với mình."
09:46
So I got in my car, and I drove three hours north
207
574797
3610
Nên tôi đã vào xe của mình, lái ba giờ đồng hồ lên phía bắc
09:50
along the coast,
208
578407
1476
dọc theo bờ biển,
09:51
and the roads grew emptier and narrower,
209
579883
2560
và những con đường trở nên trống vắng và hẹp hơn,
09:54
and then I turned onto an even narrower path,
210
582443
2764
và sau đó tôi rẽ vào một con đường thậm chí hẹp hơn nữa,
09:57
barely paved, that snaked for two miles
211
585207
3640
gần như không được lát, vòng vèo khoảng hai dặm
10:00
up to the top of a mountain.
212
588847
2523
lên tới tận đỉnh một ngọn núi.
10:03
And when I got out of my car,
213
591370
2839
Và khi tôi ra khỏi xe của mình,
10:06
the air was pulsing.
214
594209
2370
không khí đã rung động.
10:08
The whole place was absolutely silent,
215
596579
1860
Toàn bộ nơi đó tĩnh lặng hoàn toàn,
10:10
but the silence wasn't an absence of noise.
216
598439
3460
nhưng sự tĩnh lặng không phải là do không có tiếng ồn.
10:13
It was really a presence of a kind of energy or quickening.
217
601899
4041
Nó thực sự là sự hiện diện của một loại năng lượng hay sự tích cực thêm.
10:17
And at my feet was the great, still blue plate
218
605940
3511
Và dưới chân tôi là mặt đĩa rộng lớn, xanh, tĩnh
10:21
of the Pacific Ocean.
219
609451
2254
của biển Thái Bình Dương.
10:23
All around me were 800 acres of wild dry brush.
220
611705
4434
Tất cả xung quanh tôi là đám cỏ dại khô rộng 800 mẫu Anh.
10:28
And I went down to the room in which I was to be sleeping.
221
616139
2646
Và tôi đi xuống căn phòng mà trong đó tôi sẽ ngủ.
10:30
Small but eminently comfortable,
222
618785
1865
Nhỏ nhưng thực sự thoải mái,
10:32
it had a bed and a rocking chair
223
620650
2209
nó có một chiếc giường và một chiếc ghế lắc lư
10:34
and a long desk and even longer picture windows
224
622859
3174
và một chiếc bàn dài và một chiếc cửa sổ cố định dài hơn thế
10:38
looking out on a small, private, walled garden,
225
626033
4289
nhìn ra một khu vườn nhỏ, riêng tư, khép kín
10:42
and then 1,200 feet of golden pampas grass
226
630322
3200
và sau đó là đồng cỏ vàng dài 1,200 phít
10:45
running down to the sea.
227
633522
2992
chạy thẳng xuống biển.
10:48
And I sat down, and I began to write,
228
636514
3169
Tôi đã ngồi xuống, và tôi bắt đầu viết,
10:51
and write, and write,
229
639683
1504
và viết, và viết,
10:53
even though I'd gone there really to get away from my desk.
230
641187
3613
mặc dù tôi đã đi đến đó thực sự để thoát khỏi chiếc bàn của tôi.
10:56
And by the time I got up, four hours had passed.
231
644800
4494
Và đến lúc tôi đứng dậy, bốn giờ đồng hồ đã trôi qua.
11:01
Night had fallen,
232
649294
2129
Màn đêm đã buông xuống,
11:03
and I went out under this great overturned saltshaker of stars,
233
651423
4756
và tôi đi ra ngoài dưới vô số ngôi sao nhiều như lọ muối bị lật ngược,
11:08
and I could see the tail lights of cars
234
656179
2252
và tôi có thể thấy đèn sau của những chiếc xe
11:10
disappearing around the headlands 12 miles to the south.
235
658431
4213
biến mất khoảng những mui đất ở 12 dặm về phía nam.
11:14
And it really seemed like my concerns of the previous day
236
662644
3708
Và thực sự như là những nỗi lo lắng của tôi về ngày hôm trước
11:18
vanishing.
237
666352
1950
đang biến mất.
11:20
And the next day, when I woke up
238
668302
1812
Và ngày hôm sau, khi tôi thức dậy
11:22
in the absence of telephones and TVs and laptops,
239
670114
3468
không có sự hiện diện của điện thoại và TV và máy tính xách tay,
11:25
the days seemed to stretch for a thousand hours.
240
673582
4153
ngày giãn ra tới ngàn giờ đồng hồ.
11:29
It was really all the freedom I know when I'm traveling,
241
677735
3699
Đó thực sự là tất cả sự tự do tôi biết khi tôi đi du lịch,
11:33
but it also profoundly felt like coming home.
242
681434
4614
nhưng một cách sâu sắc cũng có cảm giác như là về nhà
11:38
And I'm not a religious person,
243
686048
1616
Và tôi không phải là một người thuộc về tôn giáo,
11:39
so I didn't go to the services.
244
687664
1466
nên tôi đã không đến những buổi hành lễ.
11:41
I didn't consult the monks for guidance.
245
689130
2604
Tôi không hỏi những thầy tu lời khuyên.
11:43
I just took walks along the monastery road
246
691734
2780
Tôi đã chỉ đi dọc theo đường tu viện
11:46
and sent postcards to loved ones.
247
694514
2349
và gửi bưu thiếp đến những người yêu quý.
11:48
I looked at the clouds,
248
696863
1834
Tôi đã nhìn những đám mây,
11:50
and I did what is hardest of all for me to do usually,
249
698697
4325
và tôi đã làm việc mà khó nhất trong tất cả đối với tôi thông thường,
11:55
which is nothing at all.
250
703022
2494
đó là không làm gì cả.
11:57
And I started to go back to this place,
251
705516
2308
Và tôi đã bắt đầu quay lại nơi này,
11:59
and I noticed that I was doing my most important work there
252
707824
3568
và tôi nhận ra rằng tôi đã làm một công việc quan trọng nhất ở đó
12:03
invisibly just by sitting still,
253
711392
3531
vô hình chỉ bằng việc ngồi im,
12:06
and certainly coming to my most critical decisions
254
714923
3125
và chắc chắn dẫn tới những quyết định quan trọng nhất của tôi
12:10
the way I never could when I was racing
255
718048
2282
theo cách mà tôi chưa bao giờ làm được khi mà tôi đua
12:12
from the last email to the next appointment.
256
720330
2573
từ email trước đến cuộc hẹn tiếp theo.
12:14
And I began to think that something in me
257
722903
2629
Và tôi bắt đầu nghĩ rằng có gì đó trong tôi
12:17
had really been crying out for stillness,
258
725532
1989
đã khóc đòi sự tĩnh lặng,
12:19
but of course I couldn't hear it
259
727521
1442
nhưng tất nhiên tôi không thể nghe thấy
12:20
because I was running around so much.
260
728963
1313
bởi vì tôi đã chạy vòng vòng quá nhiều.
12:22
I was like some crazy guy who puts on a blindfold
261
730276
3232
Tôi đã như là một kẻ điên đeo một cái băng bịt mắt
12:25
and then complains that he can't see a thing.
262
733508
3231
và sau đó phàn nàn là không nhìn thấy gì.
12:28
And I thought back to that wonderful phrase
263
736739
2541
Và tôi nghĩ đến một cụm từ tuyệt vời
12:31
I had learned as a boy from Seneca,
264
739280
2372
tôi đã học được khi một cậu bé từ Seneca,
12:33
in which he says, "That man is poor
265
741652
3658
khi đó cậu ấy nói, "Người nào nghèo
12:37
not who has little but who hankers after more."
266
745310
5373
không phải là người có ít mà là người ham muốn nhiều hơn."
12:42
And, of course, I'm not suggesting
267
750683
2092
Và, tất nhiên, tôi không đề nghị
12:44
that anybody here go into a monastery.
268
752775
1671
mỗi người ở đây đi vào một tu viện.
12:46
That's not the point.
269
754446
1755
Không phải điều đó.
12:48
But I do think it's only by stopping movement
270
756201
3718
Nhưng tôi có nghĩ là chỉ bằng việc dừng di chuyển
12:51
that you can see where to go.
271
759919
2296
bạn có thể thấy được nơi để đến.
12:54
And it's only by stepping out of your life and the world
272
762215
3605
Và chỉ bằng việc đứng ra khỏi cuộc sống của bạn và thế giới
12:57
that you can see what you most deeply care about
273
765820
3569
mà bạn có thể thấy cái bạn quan tâm sâu đậm nhất
13:01
and find a home.
274
769389
2406
và tìm một ngôi nhà.
13:03
And I've noticed so many people now
275
771795
2043
Và tôi nhận ra rất nhiều người hiện tại
13:05
take conscious measures to sit quietly for 30 minutes
276
773838
3088
dùng sự đo đếm có ý thức để ngồi yên lặng trong vòng 30 phút
13:08
every morning just collecting themselves
277
776926
2533
mỗi buổi sáng để góp nhặt bản thân họ
13:11
in one corner of the room without their devices,
278
779459
2560
trong một góc phòng không động tới các thiết bị,
13:14
or go running every evening,
279
782019
2073
hoặc chạy mỗi buổi tối,
13:16
or leave their cell phones behind
280
784092
1956
hoặc để lại điện thoại di động
13:18
when they go to have a long conversation with a friend.
281
786048
3917
khi họ nói chuyện lâu với một người bạn.
13:21
Movement is a fantastic privilege,
282
789965
3169
Sự di chuyển là một đặc quyền tuyệt vời,
13:25
and it allows us to do so much that our grandparents
283
793134
3357
và nó cho phép chúng ta làm nhiều thứ mà ông bà chúng ta
13:28
could never have dreamed of doing.
284
796491
2121
không bao giờ có thể mơ đến.
13:30
But movement, ultimately,
285
798612
1905
Nhưng sự di chuyển, cuối cùng,
13:32
only has a meaning if you have a home to go back to.
286
800517
4541
chỉ có nghĩa nếu bạn có một ngôi nhà để trở về.
13:37
And home, in the end, is of course
287
805058
2791
Và ngôi nhà, cuối cùng, tất nhiên
13:39
not just the place where you sleep.
288
807849
2868
không chỉ là nơi bạn ngủ.
13:42
It's the place where you stand.
289
810717
2639
Đó là nơi bạn đứng.
13:45
Thank you.
290
813356
1457
Cảm ơn.
13:46
(Applause)
291
814813
5693
(Hoan hô)
ABOUT THE SPEAKER
Pico Iyer - Global authorPico Iyer has spent more than 30 years tracking movement and stillness -- and the way criss-crossing cultures have changed the world, our imagination and all our relationships.
Why you should listen
In twelve books, covering everything from Revolutionary Cuba to the XIVth Dalai Lama, Islamic mysticism to our lives in airports, Pico Iyer has worked to chronicle the accelerating changes in our outer world, which sometimes make steadiness and rootedness in our inner world more urgent than ever. In his TED Book, The Art of Stillness, he draws upon travels from North Korea to Iran to remind us how to remain focused and sane in an age of frenzied distraction. As he writes in the book, "Almost everybody I know has this sense of overdosing on information and getting dizzy living at post-human speeds ... All of us instinctively feel that something inside us is crying out for more spaciousness and stillness to offset the exhilarations of this movement and the fun and diversion of the modern world."
Pico Iyer | Speaker | TED.com