TED2015
David Eagleman: Can we create new senses for humans?
David Eagleman: Czy możemy stworzyć ludziom nowe zmysły?
Filmed:
Readability: 4.1
2,933,070 views
Jako ludzie możemy dostrzec mniej niż jedną bilionową wszystkich fal świetlnych. Neurolog David Eagleman twierdzi, że nasze doświadczenie rzeczywistości jest uwarunkowane naszą biologią. Chce to zmienić. Jego badania nad procesami działającymi w naszych mózgach zaprowadziły go do stworzenia nowych interfejsów - takich jak kamizelka sensoryczna - aby dostarczyć nam nieodczuwalnych dotychczas informacji dotyczących otaczającego nas świata.
David Eagleman - Neuroscientist
David Eagleman decodes the mysteries of the tangled web of neurons and electricity that make our minds tick -- and also make us human. Full bio
David Eagleman decodes the mysteries of the tangled web of neurons and electricity that make our minds tick -- and also make us human. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Jesteśmy stworzeni
z bardzo małych części.
z bardzo małych części.
00:12
We are built out of very small stuff,
0
973
4543
00:17
and we are embedded in
a very large cosmos,
a very large cosmos,
1
5516
2515
Jesteśmy osadzeni
w bardzo dużym kosmosie.
w bardzo dużym kosmosie.
00:20
and the fact is that we are not
very good at understanding reality
very good at understanding reality
2
8031
4551
Nie rozumiemy jednak zbyt dobrze
jak wygląda rzeczywistość
jak wygląda rzeczywistość
00:24
at either of those scales,
3
12582
1579
w obu tych skalach.
00:26
and that's because our brains
4
14161
1602
Nasze mózgi nie wyewoluowały na tyle,
by zrozumieć świat w tej skali.
by zrozumieć świat w tej skali.
00:27
haven't evolved to understand
the world at that scale.
the world at that scale.
5
15763
4394
00:32
Instead, we're trapped on this
very thin slice of perception
very thin slice of perception
6
20157
4220
W zamian za to jesteśmy uwięzieni
na bardzo cienkim plasterku percepcji
na bardzo cienkim plasterku percepcji
00:36
right in the middle.
7
24377
1766
gdzieś pośrodku.
00:38
But it gets strange, because even at
that slice of reality that we call home,
that slice of reality that we call home,
8
26723
4468
To wygląda dziwne. Nawet jeśli
ten plasterek można nazwać domem,
ten plasterek można nazwać domem,
00:43
we're not seeing most
of the action that's going on.
of the action that's going on.
9
31191
2985
nie widzimy większości rzeczy,
które się w nim dzieją.
które się w nim dzieją.
00:46
So take the colors of our world.
10
34176
3390
Popatrzcie na kolory naszego świata.
00:49
This is light waves, electromagnetic
radiation that bounces off objects
radiation that bounces off objects
11
37566
4713
To promieniowanie elektromagnetyczne,
fale światła odbijające się od obiektów
fale światła odbijające się od obiektów
00:54
and it hits specialized receptors
in the back of our eyes.
in the back of our eyes.
12
42279
3437
i trafiające w specjalne receptory
z tyłu naszych oczu.
z tyłu naszych oczu.
00:57
But we're not seeing
all the waves out there.
all the waves out there.
13
45716
3645
Nie zobaczymy wszystkich fal.
01:01
In fact, what we see
14
49361
1695
Tak naprawdę to, co widzimy,
01:03
is less than a 10 trillionth
of what's out there.
of what's out there.
15
51056
4063
to mniej niż jedna bilionowa
fal istniejących w przyrodzie.
fal istniejących w przyrodzie.
01:07
So you have radio waves and microwaves
16
55119
3367
Mamy fale radiowe i mikrofale,
promieniowanie X i gamma.
promieniowanie X i gamma.
01:10
and X-rays and gamma rays
passing through your body right now
passing through your body right now
17
58486
3297
Nawet teraz
przenikają wasze ciała,
przenikają wasze ciała,
01:13
and you're completely unaware of it,
18
61783
2949
a wy tego nie zauważacie,
01:16
because you don't come with
the proper biological receptors
the proper biological receptors
19
64732
3181
ponieważ nie macie
odpowiednich receptorów biologicznych,
odpowiednich receptorów biologicznych,
01:19
for picking it up.
20
67913
1208
by je odebrać.
01:21
There are thousands
of cell phone conversations
of cell phone conversations
21
69631
2567
Tysiące rozmów telefonicznych
przechodzą przez was
w tym momencie
w tym momencie
01:24
passing through you right now,
22
72198
1556
01:25
and you're utterly blind to it.
23
73754
2301
i jesteście na to kompletnie ślepi.
01:28
Now, it's not that these things
are inherently unseeable.
are inherently unseeable.
24
76055
3898
To nie tak,
że nie widzimy ich z natury.
że nie widzimy ich z natury.
01:31
Snakes include some infrared
in their reality,
in their reality,
25
79953
4899
Węże wykorzystują w badaniu rzeczywistości
niektóre fragmenty pasma podczerwieni,
niektóre fragmenty pasma podczerwieni,
01:36
and honeybees include ultraviolet
in their view of the world,
in their view of the world,
26
84852
3878
a pszczoły patrzą na świat
używając ultrafioletu,
używając ultrafioletu,
01:40
and of course we build machines
in the dashboards of our cars
in the dashboards of our cars
27
88730
2925
Budujemy maszyny umieszczane
w naszych samochodach,
w naszych samochodach,
01:43
to pick up on signals
in the radio frequency range,
in the radio frequency range,
28
91655
3228
które zbierają sygnały w zakresie
częstotliwości radiowych.
częstotliwości radiowych.
01:46
and we built machines in hospitals
to pick up on the X-ray range.
to pick up on the X-ray range.
29
94883
3692
Budujemy urządzenia do szpitali, które
widzą promieniowanie rentgenowskie.
widzą promieniowanie rentgenowskie.
01:50
But you can't sense
any of those by yourself,
any of those by yourself,
30
98575
3390
Nie możemy jednak odczuć tego sami,
01:53
at least not yet,
31
101965
1509
a przynajmniej nie teraz,
01:55
because you don't come equipped
with the proper sensors.
with the proper sensors.
32
103474
3947
ponieważ nie obdarzono nas
odpowiednimi receptorami.
odpowiednimi receptorami.
01:59
Now, what this means is that
our experience of reality
our experience of reality
33
107421
4481
Oznacza to, że nasze
doświadczenie rzeczywistości
doświadczenie rzeczywistości
02:03
is constrained by our biology,
34
111902
3460
jest ograniczane naszą biologią,
02:07
and that goes against
the common sense notion
the common sense notion
35
115362
2554
co stoi w sprzeczności
ze zdrowym rozsądkiem,
ze zdrowym rozsądkiem,
02:09
that our eyes and our ears
and our fingertips
and our fingertips
36
117916
2263
twierdzącym, że nasze oczy, uszy i palce
odczuwają rzeczywistość taką, jaką jest.
odczuwają rzeczywistość taką, jaką jest.
02:12
are just picking up
the objective reality that's out there.
the objective reality that's out there.
37
120179
4215
02:16
Instead, our brains are sampling
just a little bit of the world.
just a little bit of the world.
38
124394
5619
Zamiast tego nasze mózgi
rejestrują tylko mały kawałek świata.
rejestrują tylko mały kawałek świata.
02:22
Now, across the animal kingdom,
39
130013
2067
W królestwie zwierząt
02:24
different animals pick up
on different parts of reality.
on different parts of reality.
40
132080
3320
różne zwierzęta rejestrują
różne części rzeczywistości.
różne części rzeczywistości.
02:27
So in the blind
and deaf world of the tick,
and deaf world of the tick,
41
135400
2949
W ślepym i głuchym świecie kleszcza
ważne są ciepło i kwas masłowy.
ważne są ciepło i kwas masłowy.
02:30
the important signals
are temperature and butyric acid;
are temperature and butyric acid;
42
138349
4481
Dla ducha brazylijskiego
02:34
in the world of the black ghost knifefish,
43
142830
2926
02:37
its sensory world is lavishly colored
by electrical fields;
by electrical fields;
44
145756
4899
rzeczywistość jest mozaiką
pól elektrycznych.
pól elektrycznych.
02:42
and for the echolocating bat,
45
150655
2461
Wykorzystujący echolokację nietoperz
02:45
its reality is constructed
out of air compression waves.
out of air compression waves.
46
153116
4040
widzi świat zbudowany
z różnicy ciśnień powietrza.
z różnicy ciśnień powietrza.
02:49
That's the slice of their ecosystem
that they can pick up on,
that they can pick up on,
47
157156
4365
To kawałki ekosystemu,
które są w stanie zarejestrować.
które są w stanie zarejestrować.
02:53
and we have a word for this in science.
48
161521
1858
Nauka ma na to słowo.
Nazywamy to "umwelt",
02:55
It's called the umwelt,
49
163403
1508
02:56
which is the German word
for the surrounding world.
for the surrounding world.
50
164911
3692
niemieckim słowem
oznaczającym otaczający nas świat.
oznaczającym otaczający nas świat.
03:00
Now, presumably, every animal assumes
51
168603
2995
Prawdopodobnie każde zwierzę zakłada,
03:03
that its umwelt is the entire
objective reality out there,
objective reality out there,
52
171598
4389
że jego "umwelt" to cała,
obiektywna rzeczywistość.
obiektywna rzeczywistość.
03:07
because why would you ever stop to imagine
53
175987
2294
Po co bowiem wyobrażać sobie,
03:10
that there's something beyond
what we can sense.
what we can sense.
54
178281
2521
że jest coś więcej
niż to, co czujemy?
niż to, co czujemy?
03:13
Instead, what we all do
is we accept reality
is we accept reality
55
181412
2714
Akceptujemy rzeczywistość taką,
jaka jest nam pokazywana.
jaka jest nam pokazywana.
03:16
as it's presented to us.
56
184126
2646
03:19
Let's do a consciousness-raiser on this.
57
187222
2495
Poszerzmy naszą świadomość.
03:21
Imagine that you are a bloodhound dog.
58
189717
2656
Wyobraź sobie, że jesteś psem gończym.
03:24
Your whole world is about smelling.
59
192973
2205
Twój cały świat składa się z zapachów.
03:27
You've got a long snout that has
200 million scent receptors in it,
200 million scent receptors in it,
60
195178
4412
Masz długi pysk zawierający
200 milionów receptorów zapachowych.
200 milionów receptorów zapachowych.
03:31
and you have wet nostrils
that attract and trap scent molecules,
that attract and trap scent molecules,
61
199590
4504
Masz mokre nozdrza,
które przyciągają cząsteczki zapachu.
które przyciągają cząsteczki zapachu.
03:36
and your nostrils even have slits
so you can take big nosefuls of air.
so you can take big nosefuls of air.
62
204094
3994
Twoje nozdrza mają nacięcia,
możesz więc wciągać nosem masę powietrza.
możesz więc wciągać nosem masę powietrza.
03:40
Everything is about smell for you.
63
208088
3274
Zapach jest dla ciebie wszystkim.
03:43
So one day, you stop in your tracks
with a revelation.
with a revelation.
64
211362
3901
Pewnego dnia
zatrzymujesz się i doznajesz olśnienia.
zatrzymujesz się i doznajesz olśnienia.
03:47
You look at your human owner
and you think,
and you think,
65
215263
3320
Patrzysz na swojego właściciela i myślisz:
03:50
"What is it like to have the pitiful,
impoverished nose of a human?
impoverished nose of a human?
66
218583
4810
"Jak to jest mieć taki zubożały,
żałosny nos człowieka?
żałosny nos człowieka?
03:55
(Laughter)
67
223393
1690
(Śmiech)
03:57
What is it like when you take
a feeble little noseful of air?
a feeble little noseful of air?
68
225083
3252
Jak to jest, gdy można brać nosem
tylko małe oddechy?
tylko małe oddechy?
04:00
How can you not know that there's
a cat 100 yards away,
a cat 100 yards away,
69
228335
4049
Jak możesz nie wiedzieć,
że sto metrów od ciebie jest kot
że sto metrów od ciebie jest kot
04:04
or that your neighbor was on
this very spot six hours ago?"
this very spot six hours ago?"
70
232384
3334
albo że sąsiad był
w tym miejscu sześć godzin temu?"
w tym miejscu sześć godzin temu?"
04:07
(Laughter)
71
235718
2740
(Śmiech)
04:10
So because we're humans,
72
238458
2299
Ponieważ jesteśmy ludźmi
04:12
we've never experienced
that world of smell,
that world of smell,
73
240757
2647
nigdy nie doświadczyliśmy
takiego świata zapachów.
takiego świata zapachów.
04:15
so we don't miss it,
74
243404
2679
Nie tęsknimy za nim, gdyż jesteśmy
przyzwyczajeni do naszego umwelt.
przyzwyczajeni do naszego umwelt.
04:18
because we are firmly settled
into our umwelt.
into our umwelt.
75
246083
4031
04:22
But the question is,
do we have to be stuck there?
do we have to be stuck there?
76
250114
3663
Ale czy tak musi być?
04:26
So as a neuroscientist, I'm interested
in the way that technology
in the way that technology
77
254317
4528
Jako neurolog zastanawiam się
w jaki sposób technologia
w jaki sposób technologia
04:30
might expand our umwelt,
78
258845
2623
może rozszerzyć nasz umwelt,
04:33
and how that's going to change
the experience of being human.
the experience of being human.
79
261468
3640
jak zmieni to
doświadczenie bycia człowiekiem.
doświadczenie bycia człowiekiem.
04:38
So we already know that we can marry
our technology to our biology,
our technology to our biology,
80
266228
3553
Wiemy już, że możemy ożenić
technologię z biologią,
technologię z biologią,
04:41
because there are hundreds of thousands
of people walking around
of people walking around
81
269781
3784
są bowiem setki tysięcy ludzi
ze sztucznym słuchem czy wzrokiem.
ze sztucznym słuchem czy wzrokiem.
04:45
with artificial hearing
and artificial vision.
and artificial vision.
82
273565
3599
04:49
So the way this works is, you take
a microphone and you digitize the signal,
a microphone and you digitize the signal,
83
277164
4389
Aby to działało, bierzesz mikrofon
i rejestrujesz sygnał,
i rejestrujesz sygnał,
04:53
and you put an electrode strip
directly into the inner ear.
directly into the inner ear.
84
281553
3738
po czym wkładasz elektrodę
bezpośrednio do ucha wewnętrznego.
bezpośrednio do ucha wewnętrznego.
04:57
Or, with the retinal implant,
you take a camera
you take a camera
85
285291
2299
Albo przy protezie oka bierzesz kamerę,
04:59
and you digitize the signal,
and then you plug an electrode grid
and then you plug an electrode grid
86
287590
3274
rejestrujesz sygnał,
po czym podłączasz elektrodę
po czym podłączasz elektrodę
05:02
directly into the optic nerve.
87
290864
3018
bezpośrednio do nerwu wzrokowego.
05:05
And as recently as 15 years ago,
88
293882
3924
Nie dalej jak 15 lat temu
wielu naukowców twierdziło,
wielu naukowców twierdziło,
05:09
there were a lot of scientists who thought
these technologies wouldn't work.
these technologies wouldn't work.
89
297806
3738
że to nie zadziała. Dlaczego?
05:13
Why? It's because these technologies
speak the language of Silicon Valley,
speak the language of Silicon Valley,
90
301544
5179
Ponieważ technologie
mówią językiem Doliny Krzemowej,
mówią językiem Doliny Krzemowej,
05:18
and it's not exactly the same dialect
as our natural biological sense organs.
as our natural biological sense organs.
91
306723
5572
nie tym samym, w którym
działają nasze biologiczne zmysły.
działają nasze biologiczne zmysły.
05:24
But the fact is that it works;
92
312295
2415
Ale jednak to działa.
05:26
the brain figures out
how to use the signals just fine.
how to use the signals just fine.
93
314710
4589
Mózg poprawnie zrozumiał
jak ma używać sygnałów.
jak ma używać sygnałów.
05:31
Now, how do we understand that?
94
319719
1514
Jak to zrozumieliśmy?
05:33
Well, here's the big secret:
95
321763
1695
Oto wielka tajemnica:
05:35
Your brain is not hearing
or seeing any of this.
or seeing any of this.
96
323458
5270
Twój mózg nic nie widzi
ani nic nie słyszy.
ani nic nie słyszy.
05:40
Your brain is locked in a vault of silence
and darkness inside your skull.
and darkness inside your skull.
97
328728
6455
Twój mózg jest ulokowany w ciszy
i ciemności twojej czaszki.
i ciemności twojej czaszki.
05:47
All it ever sees are
electrochemical signals
electrochemical signals
98
335183
3808
Wszystko, czego doznaje,
to sygnały elektrochemiczne,
to sygnały elektrochemiczne,
05:50
that come in along different data cables,
99
338991
2549
dane przychodzące z różnych systemów,
05:53
and this is all it has to work with,
and nothing more.
and nothing more.
100
341540
4452
i to jest wszystko,
z czym pracuje. Tylko tyle.
z czym pracuje. Tylko tyle.
Co ciekawe,
05:58
Now, amazingly,
101
346672
2252
06:00
the brain is really good
at taking in these signals
at taking in these signals
102
348924
2763
mózg jest bardzo dobry
w zbieraniu sygnałów,
w zbieraniu sygnałów,
06:03
and extracting patterns
and assigning meaning,
and assigning meaning,
103
351687
3551
rozpoznawaniu wzorów
i przypisywaniu im znaczeń,
i przypisywaniu im znaczeń,
06:07
so that it takes this inner cosmos
and puts together a story
and puts together a story
104
355238
4054
tworzy wewnętrzny kosmos i składa
historię twojego subiektywnego świata.
historię twojego subiektywnego świata.
06:11
of this, your subjective world.
105
359292
4887
06:16
But here's the key point:
106
364179
1950
Ale sedno jest tu:
06:18
Your brain doesn't know,
and it doesn't care,
and it doesn't care,
107
366129
3390
Twój mózg nie wie
i nie obchodzi go, skąd dostaje dane.
i nie obchodzi go, skąd dostaje dane.
06:21
where it gets the data from.
108
369519
3042
06:24
Whatever information comes in,
it just figures out what to do with it.
it just figures out what to do with it.
109
372561
4853
Jakąkolwiek informację dostaje,
po prostu zastanawia się co z nią zrobić.
po prostu zastanawia się co z nią zrobić.
06:29
And this is a very efficient
kind of machine.
kind of machine.
110
377414
2438
To bardzo skuteczny model maszyny.
06:31
It's essentially a general purpose
computing device,
computing device,
111
379852
4156
To zasadniczo urządzenie komputerowe
ogólnego przeznaczenia,
ogólnego przeznaczenia,
06:36
and it just takes in everything
112
384008
2415
które zbiera wszystko
i zastanawia się, co z tym zrobić.
i zastanawia się, co z tym zrobić.
06:38
and figures out
what it's going to do with it,
what it's going to do with it,
113
386423
2600
06:41
and that, I think, frees up Mother Nature
114
389023
3646
Myślę, że to zwolniło Matkę Naturę
06:44
to tinker around with different
sorts of input channels.
sorts of input channels.
115
392669
4783
z majstrowania z różnymi rodzajami
kanałów wejściowych.
kanałów wejściowych.
06:49
So I call this the P.H.
model of evolution,
model of evolution,
116
397452
2832
Nazwałem to modelem ewolucji P.B.,
06:52
and I don't want to get
too technical here,
too technical here,
117
400284
2044
nie chcę wchodzić w szczegóły,
06:54
but P.H. stands for Potato Head,
118
402328
3041
ale P.B. pochodzi od Pana Bulwy,
06:57
and I use this name to emphasize
that all these sensors
that all these sensors
119
405369
3831
a użyłem tej nazwy, aby podkreślić,
że te wszystkie czujniki,
że te wszystkie czujniki,
07:01
that we know and love, like our eyes
and our ears and our fingertips,
and our ears and our fingertips,
120
409200
3251
które znamy i używamy,
takie jak oczy, uszy czy palce,
takie jak oczy, uszy czy palce,
07:04
these are merely peripheral
plug-and-play devices:
plug-and-play devices:
121
412451
4319
są urządzeniami peryferyjnymi
w systemie plug-and-play:
w systemie plug-and-play:
07:08
You stick them in, and you're good to go.
122
416770
3274
Podłączasz i działa.
07:12
The brain figures out what to do
with the data that comes in.
with the data that comes in.
123
420044
5109
Mózg sam ustala co zrobić,
kiedy otrzymuje takie dane.
kiedy otrzymuje takie dane.
07:18
And when you look across
the animal kingdom,
the animal kingdom,
124
426243
2206
Kiedy przyglądamy się królestwu zwierząt
07:20
you find lots of peripheral devices.
125
428449
2647
możemy znaleźć wiele
urządzeń peryferyjnych.
urządzeń peryferyjnych.
07:23
So snakes have heat pits
with which to detect infrared,
with which to detect infrared,
126
431096
4110
Węże mają wgłębienia,
które wykrywają podczerwień,
które wykrywają podczerwień,
07:27
and the ghost knifefish has
electroreceptors,
electroreceptors,
127
435206
3250
zaś duchy brazylijskie
mają elektroreceptory.
mają elektroreceptory.
07:30
and the star-nosed mole has this appendage
128
438456
2601
Gwiazdonos ma wypustki z 22 palcami,
07:33
with 22 fingers on it
129
441057
2647
07:35
with which it feels around and constructs
a 3D model of the world,
a 3D model of the world,
130
443704
3669
za pomocą których czuje i może tworzyć
trójwymiarowe modele świata.
trójwymiarowe modele świata.
07:39
and many birds have magnetite
so they can orient
so they can orient
131
447373
3924
Ptaki mają magnetyt
pozwalający im nawigować
pozwalający im nawigować
07:43
to the magnetic field of the planet.
132
451297
2495
za pomocą ziemskiego pola magnetycznego.
07:45
So what this means is that
nature doesn't have to continually
nature doesn't have to continually
133
453792
3872
Natura nie musi
nieustannie zmieniać mózgu.
nieustannie zmieniać mózgu.
07:49
redesign the brain.
134
457664
2415
07:52
Instead, with the principles
of brain operation established,
of brain operation established,
135
460079
4481
Ustalono za pomocą badania mózgu,
że jedyne co natura musi zrobić,
że jedyne co natura musi zrobić,
07:56
all nature has to worry about
is designing new peripherals.
is designing new peripherals.
136
464560
4679
to stworzenie nowych
urządzeń peryferyjnych.
urządzeń peryferyjnych.
08:01
Okay. So what this means is this:
137
469239
2925
Chciałem przez to pokazać,
08:04
The lesson that surfaces
138
472164
2020
że nie obdarzono nas biologicznie
czymś ważnym lub specjalnym.
czymś ważnym lub specjalnym.
08:06
is that there's nothing
really special or fundamental
really special or fundamental
139
474184
3669
08:09
about the biology that we
come to the table with.
come to the table with.
140
477853
2995
08:12
It's just what we have inherited
141
480848
2067
Mamy to, co wykształciło się
na skomplikowanej drodze ewolucji.
na skomplikowanej drodze ewolucji.
08:14
from a complex road of evolution.
142
482915
3227
08:18
But it's not what we have to stick with,
143
486142
3529
Ale nie musimy się tego trzymać,
08:21
and our best proof of principle of this
144
489671
2044
a substytucja sensoryczna
jest tego najlepszym dowodem.
jest tego najlepszym dowodem.
08:23
comes from what's called
sensory substitution.
sensory substitution.
145
491715
2600
08:26
And that refers to feeding
information into the brain
information into the brain
146
494315
3228
To przekazywanie informacji do mózgu
08:29
via unusual sensory channels,
147
497543
2786
za pomocą niezwykłych sensorów,
08:32
and the brain just figures out
what to do with it.
what to do with it.
148
500329
2879
a mózg tylko ustala, co z tym zrobić.
08:35
Now, that might sound speculative,
149
503208
2461
To może brzmieć jak domysły,
08:37
but the first paper demonstrating this was
published in the journal Nature in 1969.
published in the journal Nature in 1969.
150
505669
4952
ale pierwszy artykuł to udowadniający
został wydany w Nature w 1969 roku.
został wydany w Nature w 1969 roku.
08:43
So a scientist named Paul Bach-y-Rita
151
511985
2368
Naukowiec Paul Bach-y-Rita
08:46
put blind people
in a modified dental chair,
in a modified dental chair,
152
514353
3228
sadzał niewidomych
na zmodyfikowanym krześle dentystycznym
na zmodyfikowanym krześle dentystycznym
08:49
and he set up a video feed,
153
517581
2345
i kiedy nagrywał materiał video,
umieszczając coś przed obiektywem,
umieszczając coś przed obiektywem,
08:51
and he put something
in front of the camera,
in front of the camera,
154
519926
2252
08:54
and then you would feel that
155
522178
2461
byli oni szturchani
wiązką solenoidów.
wiązką solenoidów.
08:56
poked into your back
with a grid of solenoids.
with a grid of solenoids.
156
524639
2926
08:59
So if you wiggle a coffee cup
in front of the camera,
in front of the camera,
157
527565
2484
Jeśli wstawisz filiżankę kawy
przed obiektyw aparatu,
przed obiektyw aparatu,
09:02
you're feeling that in your back,
158
530049
2345
poczujesz to na swoich plecach.
09:04
and amazingly, blind people
got pretty good
got pretty good
159
532394
3088
Zaskakujące, ale niewidomi
całkiem dobrze rozpoznawali,
całkiem dobrze rozpoznawali,
09:07
at being able to determine
what was in front of the camera
what was in front of the camera
160
535482
3553
co znajduje się przed obiektywem
09:11
just by feeling it
in the small of their back.
in the small of their back.
161
539035
3785
tylko poprzez czucie tego
na swoich plecach.
na swoich plecach.
09:14
Now, there have been many
modern incarnations of this.
modern incarnations of this.
162
542820
3506
Było wiele nowoczesnych wcieleń
tego doświadczenia.
tego doświadczenia.
09:18
The sonic glasses take a video feed
right in front of you
right in front of you
163
546326
3274
Specjalne okulary dla niewidomych
rejestrują obraz tuż przed tobą
rejestrują obraz tuż przed tobą
09:21
and turn that into a sonic landscape,
164
549600
2855
i zamieniają w krajobraz dźwięków.
09:24
so as things move around,
and get closer and farther,
and get closer and farther,
165
552455
2477
Jeśli coś się przemieszcza,
oddala lub przybliża,
oddala lub przybliża,
słychać "Bzz, bzz, bzz".
09:26
it sounds like "Bzz, bzz, bzz."
166
554956
2074
09:29
It sounds like a cacophony,
167
557030
1973
Słychać to jak kakofonię,
09:31
but after several weeks, blind people
start getting pretty good
start getting pretty good
168
559003
3994
ale po kilku tygodniach niewidomi
zaczęli całkiem dobrze rozumieć,
zaczęli całkiem dobrze rozumieć,
09:34
at understanding what's in front of them
169
562997
2322
co znajduje się przed nimi,
na podstawie tego, co słyszeli.
na podstawie tego, co słyszeli.
09:37
just based on what they're hearing.
170
565319
2647
Nie muszą nawet do tego używać uszu:
09:39
And it doesn't have to be
through the ears:
through the ears:
171
567966
2000
system używa
sieci elektrostatycznej na czole,
sieci elektrostatycznej na czole,
09:41
this system uses an electrotactile grid
on the forehead,
on the forehead,
172
569990
3364
09:45
so whatever's in front of the video feed,
you're feeling it on your forehead.
you're feeling it on your forehead.
173
573354
3690
więc zawsze, kiedy coś widzisz,
czujesz to na swoim czole.
czujesz to na swoim czole.
09:49
Why the forehead? Because you're not
using it for much else.
using it for much else.
174
577044
2853
Dlaczego czoło? Ponieważ raczej
nie używasz go do innych rzeczy.
nie używasz go do innych rzeczy.
09:51
The most modern incarnation
is called the brainport,
is called the brainport,
175
579897
4206
Najnowocześniejszy pomysł
to tak zwany "brainport",
to tak zwany "brainport",
09:56
and this is a little electrogrid
that sits on your tongue,
that sits on your tongue,
176
584103
3749
mała elektromagnetyczna sieć
zlokalizowana na języku,
zlokalizowana na języku,
09:59
and the video feed gets turned into
these little electrotactile signals,
these little electrotactile signals,
177
587852
4116
która zamienia materiał wideo
w słabe impulsy elektrostatyczne.
w słabe impulsy elektrostatyczne.
10:03
and blind people get so good at using this
that they can throw a ball into a basket,
that they can throw a ball into a basket,
178
591968
6487
Niewidomi tak dobrze to wyćwiczyli,
że mogą sami wrzucać piłki do kosza
że mogą sami wrzucać piłki do kosza
10:10
or they can navigate
complex obstacle courses.
complex obstacle courses.
179
598455
4016
lub przechodzić
skomplikowane tory przeszkód.
skomplikowane tory przeszkód.
10:15
They can come to see through their tongue.
180
603311
4214
Mogą widzieć swoim językiem.
10:19
Now, that sounds completely insane, right?
181
607525
2206
To brzmi zupełnie szalenie, prawda?
10:21
But remember, all vision ever is
182
609731
2809
Pamiętajcie, każdy obraz, który widzicie
10:24
is electrochemical signals
coursing around in your brain.
coursing around in your brain.
183
612540
4017
to elektrochemiczny sygnał
krążący w twoim mózgu.
krążący w twoim mózgu.
10:28
Your brain doesn't know
where the signals come from.
where the signals come from.
184
616557
2694
Mózg nie wie,
skąd ten sygnał pochodzi.
skąd ten sygnał pochodzi.
10:31
It just figures out what to do with them.
185
619251
3436
Zastanawia się tylko co z tym zrobić.
10:34
So my interest in my lab
is sensory substitution for the deaf,
is sensory substitution for the deaf,
186
622687
5806
Zainteresowałem się stworzeniem
sensorycznego substytutu dla osób głuchych
sensorycznego substytutu dla osób głuchych
10:40
and this is a project I've undertaken
187
628493
2739
i rozpocząłem ten projekt
10:43
with a graduate student
in my lab, Scott Novich,
in my lab, Scott Novich,
188
631232
2995
wraz z moim studentem,
Scottem Novichem,
Scottem Novichem,
który będzie na ten temat
pisać pracę magisterską.
pisać pracę magisterską.
10:46
who is spearheading this for his thesis.
189
634227
2299
10:48
And here is what we wanted to do:
190
636526
1996
Oto, co chcieliśmy zrobić:
10:50
we wanted to make it so that
sound from the world gets converted
sound from the world gets converted
191
638522
3994
chcieliśmy spróbować skonwertować
dźwięki świata zewnętrznego tak,
dźwięki świata zewnętrznego tak,
10:54
in some way so that a deaf person
can understand what is being said.
can understand what is being said.
192
642516
4876
aby osoba głucha mogła zrozumieć,
co się do niej mówi.
co się do niej mówi.
10:59
And we wanted to do this, given the power
and ubiquity of portable computing,
and ubiquity of portable computing,
193
647392
4528
Chcieliśmy to zrobić, wykorzystując
moc i dostępność komputerów przenośnych,
moc i dostępność komputerów przenośnych,
11:03
we wanted to make sure that this
would run on cell phones and tablets,
would run on cell phones and tablets,
194
651920
4876
chcieliśmy mieć pewność, że to zadziała
na tabletach i telefonach komórkowych.
na tabletach i telefonach komórkowych.
11:08
and also we wanted
to make this a wearable,
to make this a wearable,
195
656796
2298
Chcieliśmy też, aby było to poręczne,
11:11
something that you could wear
under your clothing.
under your clothing.
196
659094
3042
aby było to coś,
co mógłbyś nosić pod ubraniem.
co mógłbyś nosić pod ubraniem.
11:14
So here's the concept.
197
662136
1680
To był nasz pomysł.
11:17
So as I'm speaking, my sound
is getting captured by the tablet,
is getting captured by the tablet,
198
665326
5076
Kiedy mówię, mój głos
jest rejestrowany przez tablet,
jest rejestrowany przez tablet,
11:22
and then it's getting mapped onto a vest
that's covered in vibratory motors,
that's covered in vibratory motors,
199
670402
5758
który odwzorowuje go poprzez kamizelkę
pokrytą wibrującymi silniczkami,
pokrytą wibrującymi silniczkami,
11:28
just like the motors in your cell phone.
200
676160
3437
takimi jak w twojej komórce.
11:31
So as I'm speaking,
201
679597
2391
Kiedy do was mówię,
11:33
the sound is getting translated
to a pattern of vibration on the vest.
to a pattern of vibration on the vest.
202
681988
6339
mój głos jest przekładany
na wzór wibracji kamizelki.
na wzór wibracji kamizelki.
11:40
Now, this is not just conceptual:
203
688327
1579
To nie jest tylko koncepcja.
11:41
this tablet is transmitting Bluetooth,
and I'm wearing the vest right now.
and I'm wearing the vest right now.
204
689906
5108
Tablet działa poprzez bluetooth,
a ja mam tą kamizelkę na sobie.
a ja mam tą kamizelkę na sobie.
11:47
So as I'm speaking -- (Applause) --
205
695014
2309
Kiedy do Was mówię... (Brawa)
11:50
the sound is getting translated
into dynamic patterns of vibration.
into dynamic patterns of vibration.
206
698033
5933
dźwięk jest przekształcany
w wibracje kamizelki.
w wibracje kamizelki.
11:55
I'm feeling the sonic world around me.
207
703966
5374
Czuję świat akustyki będący dookoła mnie.
12:01
So, we've been testing this
with deaf people now,
with deaf people now,
208
709340
4064
Testowaliśmy to na głuchych ludziach,
12:05
and it turns out that after
just a little bit of time,
just a little bit of time,
209
713404
3506
którzy po krótkim czasie zaczęli to czuć,
zaczęli rozumieć język kamizelki.
zaczęli rozumieć język kamizelki.
12:08
people can start feeling,
they can start understanding
they can start understanding
210
716910
3390
12:12
the language of the vest.
211
720300
2670
12:14
So this is Jonathan. He's 37 years old.
He has a master's degree.
He has a master's degree.
212
722970
4783
To jest Jonathan. Ma 37 lat.
Jest magistrem.
Jest magistrem.
12:19
He was born profoundly deaf,
213
727753
2345
Urodził się głuchym,
12:22
which means that there's a part
of his umwelt that's unavailable to him.
of his umwelt that's unavailable to him.
214
730098
4110
co oznacza, że jest część "umwelt",
która jest dla niego niedostępna.
która jest dla niego niedostępna.
12:26
So we had Jonathan train with the vest
for four days, two hours a day,
for four days, two hours a day,
215
734208
4388
Ćwiczyliśmy z Jonathanem i kamizelką
przez cztery dni, dwie godziny dziennie
przez cztery dni, dwie godziny dziennie
12:30
and here he is on the fifth day.
216
738596
3280
a to jest dzień piąty.
12:33
Scott Novich: You.
217
741876
2136
Scott Novich: You (Ty).
David Eagleman: Kiedy Scott powie słowo,
Jonathan czuje to poprzez kamizelkę
Jonathan czuje to poprzez kamizelkę
12:36
David Eagleman: So Scott says a word,
Jonathan feels it on the vest,
Jonathan feels it on the vest,
218
744012
3214
12:39
and he writes it on the board.
219
747226
3056
i pisze je na tablicy.
12:42
SN: Where. Where.
220
750282
3886
SN: Where. Where. (Gdzie)
12:46
DE: Jonathan is able to translate
this complicated pattern of vibrations
this complicated pattern of vibrations
221
754168
3637
DE: Jonatan jest w stanie przełożyć
ten skomplikowany układ wibracji
ten skomplikowany układ wibracji
12:49
into an understanding
of what's being said.
of what's being said.
222
757805
2879
na słowo, które zostało wypowiedziane.
12:52
SN: Touch. Touch.
223
760684
3599
SN: Touch. Touch. (Dotyk)
12:56
DE: Now, he's not doing this --
224
764283
4440
DE: On nie robi tego...
13:00
(Applause) --
225
768723
6061
(Brawa)
13:07
Jonathan is not doing this consciously,
because the patterns are too complicated,
because the patterns are too complicated,
226
775944
4086
Johnatan nie robi tego świadomie,
ponieważ te wzory są zbyt skomplikowane,
ponieważ te wzory są zbyt skomplikowane,
13:12
but his brain is starting to unlock
the pattern that allows it to figure out
the pattern that allows it to figure out
227
780030
5480
ale jego mózg zaczyna rozumieć wzór,
który pozwala ustalić, co oznaczą te dane.
który pozwala ustalić, co oznaczą te dane.
13:17
what the data mean,
228
785510
2276
13:19
and our expectation is that,
after wearing this for about three months,
after wearing this for about three months,
229
787786
4202
Oczekujemy, że po trzech miesiącach
używania tej kamizelki
używania tej kamizelki
13:23
he will have a direct
perceptual experience of hearing
perceptual experience of hearing
230
791988
4598
będzie on miał bezpośrednie,
percepcyjne doświadczenie słyszenia,
percepcyjne doświadczenie słyszenia,
13:28
in the same way that when a blind person
passes a finger over braille,
passes a finger over braille,
231
796586
4179
takie samo, jakie mają niewidomi
przesuwający palce po tekście w brajlu.
przesuwający palce po tekście w brajlu.
13:32
the meaning comes directly off the page
without any conscious intervention at all.
without any conscious intervention at all.
232
800765
5597
Znaczenie pochodzi bezpośrednio od niego,
bez jakiejkolwiek świadomej ingerencji.
bez jakiejkolwiek świadomej ingerencji.
13:38
Now, this technology has the potential
to be a game-changer,
to be a game-changer,
233
806941
3553
Ta technologia ma potencjał
zmiany naszego działania,
zmiany naszego działania,
13:42
because the only other solution
for deafness is a cochlear implant,
for deafness is a cochlear implant,
234
810494
3784
gdyż drugim rozwiązaniem dla głuchych
jest implant ślimakowy,
jest implant ślimakowy,
13:46
and that requires an invasive surgery.
235
814278
2903
który wymaga
inwazyjnego zabiegu chirurgicznego.
inwazyjnego zabiegu chirurgicznego.
13:49
And this can be built for 40 times cheaper
than a cochlear implant,
than a cochlear implant,
236
817181
5154
Nasz pomysł może zostać wyprodukowany
40 razy taniej niż implant ślimakowy,
40 razy taniej niż implant ślimakowy,
13:54
which opens up this technology globally,
even for the poorest countries.
even for the poorest countries.
237
822335
4899
co pozwala na użycie tej technologii
nawet w najbiedniejszych krajach.
nawet w najbiedniejszych krajach.
14:00
Now, we've been very encouraged
by our results with sensory substitution,
by our results with sensory substitution,
238
828052
5119
Bardzo zachęciły nas wyniki
naszej substytucji zmysłu,
naszej substytucji zmysłu,
14:05
but what we've been thinking a lot about
is sensory addition.
is sensory addition.
239
833171
4203
ale to, nad czym myśleliśmy,
to dodawanie zmysłów.
to dodawanie zmysłów.
14:09
How could we use a technology like this
to add a completely new kind of sense,
to add a completely new kind of sense,
240
837374
5429
Jak możemy użyć takiej technologii,
aby stworzyć zupełnie nowy rodzaj czucia,
aby stworzyć zupełnie nowy rodzaj czucia,
14:14
to expand the human umvelt?
241
842803
3134
aby rozszerzyć ludzki "umwelt"?
14:17
For example, could we feed
real-time data from the Internet
real-time data from the Internet
242
845937
4249
Czy możemy na przykład przekazywać
dane z Internetu w czasie rzeczywistym
dane z Internetu w czasie rzeczywistym
14:22
directly into somebody's brain,
243
850186
1881
do czyjegoś mózgu, aby stworzyły
bezpośrednie doświadczenie percepcyjne?
bezpośrednie doświadczenie percepcyjne?
14:24
and can they develop a direct
perceptual experience?
perceptual experience?
244
852067
3878
14:27
So here's an experiment
we're doing in the lab.
we're doing in the lab.
245
855945
2537
Oto eksperyment,
który zrobiliśmy w laboratorium.
który zrobiliśmy w laboratorium.
14:30
A subject is feeling a real-time
streaming feed from the Net of data
streaming feed from the Net of data
246
858482
3894
Tester ma wrażenie przekazu
informacji z sieci w czasie rzeczywistym,
informacji z sieci w czasie rzeczywistym,
14:34
for five seconds.
247
862376
1811
przez pięć sekund.
14:36
Then, two buttons appear,
and he has to make a choice.
and he has to make a choice.
248
864187
3269
Następnie pojawiały się dwa przyciski,
a on miał dokonać wyboru.
a on miał dokonać wyboru.
14:39
He doesn't know what's going on.
249
867456
1689
On nie wie, co się dzieje.
14:41
He makes a choice,
and he gets feedback after one second.
and he gets feedback after one second.
250
869145
2696
Wybiera i po sekundzie
dostaje odpowiedź zwrotną.
dostaje odpowiedź zwrotną.
14:43
Now, here's the thing:
251
871841
1205
Chodzi o to:
14:45
The subject has no idea
what all the patterns mean,
what all the patterns mean,
252
873046
2644
Obiekt nie ma pojęcia,
co znaczą te wszystkie wzory,
co znaczą te wszystkie wzory,
14:47
but we're seeing if he gets better
at figuring out which button to press.
at figuring out which button to press.
253
875690
3671
ale zauważyliśmy, że stawał się coraz
lepszy w zgadywaniu, który guzik nacisnąć.
lepszy w zgadywaniu, który guzik nacisnąć.
14:51
He doesn't know that what we're feeding
254
879361
2067
Nie wie, że to, co mu przekazaliśmy
14:53
is real-time data from the stock market,
255
881428
3181
to informacje giełdowe
w czasie rzeczywistym,
w czasie rzeczywistym,
a on decyduje o kupnie i sprzedaży akcji.
14:56
and he's making buy and sell decisions.
256
884609
2507
14:59
(Laughter)
257
887116
1754
(Śmiech)
15:01
And the feedback is telling him
whether he did the right thing or not.
whether he did the right thing or not.
258
889490
3302
Informacja zwrotna pokazuje mu,
czy podjął dobrą, czy złą decyzję.
czy podjął dobrą, czy złą decyzję.
15:04
And what we're seeing is,
can we expand the human umvelt
can we expand the human umvelt
259
892792
2869
To, co widzimy,
to rozszerzenie ludzkiego "umwelt",
to rozszerzenie ludzkiego "umwelt",
15:07
so that he comes to have,
after several weeks,
after several weeks,
260
895661
2995
spowodowanie,
że po kilku tygodniach będziesz posiadał
że po kilku tygodniach będziesz posiadał
15:10
a direct perceptual experience
of the economic movements of the planet.
of the economic movements of the planet.
261
898656
6107
bezpośrednie percepcyjne doświadczenie
działań światowej gospodarki.
działań światowej gospodarki.
15:16
So we'll report on that later
to see how well this goes.
to see how well this goes.
262
904763
3366
Będziemy się temu przyglądali,
sprawdzali jak dobrze to działa.
sprawdzali jak dobrze to działa.
15:20
(Laughter)
263
908129
1821
(Śmiech)
15:22
Here's another thing we're doing:
264
910730
2090
Zrobiliśmy też inną rzecz:
15:24
During the talks this morning,
we've been automatically scraping Twitter
we've been automatically scraping Twitter
265
912820
4597
podczas porannych wystąpień
automatycznie przeszukiwaliśmy Twittera,
automatycznie przeszukiwaliśmy Twittera,
15:29
for the TED2015 hashtag,
266
917417
2438
pod kątem hashtaga TED2015,
15:31
and we've been doing
an automated sentiment analysis,
an automated sentiment analysis,
267
919855
2693
a następnie robiliśmy
zautomatyzowaną analizę,
zautomatyzowaną analizę,
15:34
which means, are people using positive
words or negative words or neutral?
words or negative words or neutral?
268
922548
4575
sprawdzaliśmy, jakich ludzie używają słów:
pozytywnych, negatywnych czy neutralnych.
pozytywnych, negatywnych czy neutralnych.
15:39
And while this has been going on,
269
927123
2444
A kiedy to się działo ja to czułem,
15:41
I have been feeling this,
270
929567
2995
zostałem podłączony do uśrednionej emocji
15:44
and so I am plugged in
to the aggregate emotion
to the aggregate emotion
271
932562
4273
15:48
of thousands of people in real time,
272
936835
4156
tysięcy ludzi w czasie rzeczywistym.
15:52
and that's a new kind of human experience,
because now I can know
because now I can know
273
940991
3738
To nowy rodzaj ludzkiego doświadczenia,
dający mi wiedzę o tym,
dający mi wiedzę o tym,
15:56
how everyone's doing
and how much you're loving this.
and how much you're loving this.
274
944729
3297
jak każdemu poszło
i jak każdy się podobał.
i jak każdy się podobał.
16:00
(Laughter) (Applause)
275
948026
5133
(Śmiech) (Brawa)
16:06
It's a bigger experience
than a human can normally have.
than a human can normally have.
276
954899
4356
To mocniejsze doświadczenie,
niż człowiek normalnie otrzymuje.
niż człowiek normalnie otrzymuje.
16:11
We're also expanding the umvelt of pilots.
277
959845
2693
Rozszerzamy także "umwelt" pilotów.
16:14
So in this case, the vest is streaming
nine different measures
nine different measures
278
962538
4086
W tym przypadku kamizelka przekazuje
dziewięć różnych pomiarów
dziewięć różnych pomiarów
16:18
from this quadcopter,
279
966624
1626
z tego drona,
16:20
so pitch and yaw and roll
and orientation and heading,
and orientation and heading,
280
968250
3367
kąty nachylenia i obrotu,
orientację i pozycję,
orientację i pozycję,
16:23
and that improves
this pilot's ability to fly it.
this pilot's ability to fly it.
281
971617
4086
co poprawia umiejętności pilota.
16:27
It's essentially like he's extending
his skin up there, far away.
his skin up there, far away.
282
975703
5295
To w zasadzie rozszerzenie jego skóry,
przekazanie jej tam gdzieś, daleko.
przekazanie jej tam gdzieś, daleko.
To dopiero początek.
16:32
And that's just the beginning.
283
980998
1555
16:34
What we're envisioning is taking
a modern cockpit full of gauges
a modern cockpit full of gauges
284
982553
5804
To, co przewidujemy, to wyrzucenie
nowoczesnego kokpitu pełnego wskaźników.
nowoczesnego kokpitu pełnego wskaźników.
16:40
and instead of trying
to read the whole thing, you feel it.
to read the whole thing, you feel it.
285
988357
4551
Zamiast próbować
wszystko odczytać, poczujesz to.
wszystko odczytać, poczujesz to.
16:44
We live in a world of information now,
286
992908
2485
Żyjemy w świecie informacji.
16:47
and there is a difference
between accessing big data
between accessing big data
287
995393
3808
Jest różnica między dostępem
do danych statystycznych
do danych statystycznych
16:51
and experiencing it.
288
999201
3088
a ich rozumieniem.
16:54
So I think there's really no end
to the possibilities
to the possibilities
289
1002289
3825
Myślę, że tak naprawdę
mamy nieskończone możliwości
mamy nieskończone możliwości
16:58
on the horizon for human expansion.
290
1006114
2322
w dziedzinie rozszerzenia zmysłów.
17:00
Just imagine an astronaut
being able to feel
being able to feel
291
1008436
4922
Pomyślcie tylko o astronaucie
będącym w stanie poczuć
będącym w stanie poczuć
17:05
the overall health
of the International Space Station,
of the International Space Station,
292
1013358
3321
pełny stan zdrowia
Międzynarodowej Stacji Kosmicznej,
Międzynarodowej Stacji Kosmicznej,
17:08
or, for that matter, having you feel
the invisible states of your own health,
the invisible states of your own health,
293
1016679
4876
będącym w stanie poczuć
niewidzialne wskaźniki twojego zdrowia,
niewidzialne wskaźniki twojego zdrowia,
17:13
like your blood sugar
and the state of your microbiome,
and the state of your microbiome,
294
1021555
3939
takie jak poziom cukru
i stan Twojej flory bakteryjnej,
i stan Twojej flory bakteryjnej,
17:17
or having 360-degree vision
or seeing in infrared or ultraviolet.
or seeing in infrared or ultraviolet.
295
1025494
5627
mającym 360-stopniowe widzenie,
widzącym w podczerwieni czy nadfiolecie.
widzącym w podczerwieni czy nadfiolecie.
17:23
So the key is this:
As we move into the future,
As we move into the future,
296
1031121
3495
Im bardziej
będziemy wchodzili w przyszłość,
będziemy wchodzili w przyszłość,
17:26
we're going to increasingly be able
to choose our own peripheral devices.
to choose our own peripheral devices.
297
1034616
4899
tym bardziej będziemy w stanie
wybierać nasze urządzenia peryferyjne.
wybierać nasze urządzenia peryferyjne.
17:31
We no longer have to wait
for Mother Nature's sensory gifts
for Mother Nature's sensory gifts
298
1039515
3854
Nie musimy już czekać
na dary zmysłowe Matki Natury
na dary zmysłowe Matki Natury
17:35
on her timescales,
299
1043369
1858
w jej skali czasowej.
17:37
but instead, like any good parent,
she's given us the tools that we need
she's given us the tools that we need
300
1045227
4272
W zamian za to, tak jak porządny rodzic,
dała nam narzędzia, których potrzebujemy,
dała nam narzędzia, których potrzebujemy,
17:41
to go out and define our own trajectory.
301
1049499
4133
aby wyjść z siebie
i stworzyć własną trajektorię.
i stworzyć własną trajektorię.
17:45
So the question now is,
302
1053632
1741
Tylko czy chcecie wyjść z siebie
i doświadczyć swojego wszechświata?
i doświadczyć swojego wszechświata?
17:47
how do you want to go out
and experience your universe?
and experience your universe?
303
1055373
5225
Dziękuję.
17:52
Thank you.
304
1060598
2043
(Brawa)
17:54
(Applause)
305
1062641
8336
18:11
Chris Anderson: Can you feel it?
DE: Yeah.
DE: Yeah.
306
1079365
2188
Chris Anderson: Możesz to poczuć?
DE: Tak.
DE: Tak.
18:13
Actually, this was the first time
I felt applause on the vest.
I felt applause on the vest.
307
1081553
3390
Tak naprawdę po raz pierwszy
poczułem brawa kamizelką.
poczułem brawa kamizelką.
18:16
It's nice. It's like a massage. (Laughter)
308
1084943
2159
To fajne. Jak masaż. (Śmiech)
18:19
CA: Twitter's going crazy.
Twitter's going mad.
Twitter's going mad.
309
1087102
3645
CA: Twitter staje się wściekły.
Twitter staje się szalony.
Twitter staje się szalony.
18:22
So that stock market experiment.
310
1090747
2293
Tak samo jak eksperyment z giełdą.
18:25
This could be the first experiment
that secures its funding forevermore,
that secures its funding forevermore,
311
1093040
4528
To może być pierwszy z eksperymentów,
który zabezpieczy swoje własne fundusze,
który zabezpieczy swoje własne fundusze,
18:29
right, if successful?
312
1097568
1995
jeśli zadziała. Prawda?
18:31
DE: Well, that's right, I wouldn't
have to write to NIH anymore.
have to write to NIH anymore.
313
1099563
3152
DE: Nie musiałbym już więcej
pisać wniosków o dofinansowanie.
pisać wniosków o dofinansowanie.
18:34
CA: Well look, just to be
skeptical for a minute,
skeptical for a minute,
314
1102715
2817
CA: Patrząc na to
przez chwilę sceptycznie:
przez chwilę sceptycznie:
18:37
I mean, this is amazing,
but isn't most of the evidence so far
but isn't most of the evidence so far
315
1105532
3170
to niesamowite,
ale nie ma na razie dowodów,
ale nie ma na razie dowodów,
18:40
that sensory substitution works,
316
1108702
2347
że substytucja zmysłów działa,
18:43
not necessarily
that sensory addition works?
that sensory addition works?
317
1111049
2107
nawet nie chodzi o dodawanie zmysłów.
18:45
I mean, isn't it possible that the
blind person can see through their tongue
blind person can see through their tongue
318
1113156
3637
Chodzi mi o to, czy jest możliwe,
aby niewidomy widział swoim językiem
aby niewidomy widział swoim językiem
18:48
because the visual cortex is still there,
ready to process,
ready to process,
319
1116793
5178
używając cały czas istniejącej,
działającej kory wzrokowej,
działającej kory wzrokowej,
18:53
and that that is needed as part of it?
320
1121971
1819
czy ona jest potrzebna?
DE: To dobre pytanie.
Nie znamy teraz odpowiedzi na to,
Nie znamy teraz odpowiedzi na to,
18:55
DE: That's a great question.
We actually have no idea
We actually have no idea
321
1123790
2644
18:58
what the theoretical limits are of what
kind of data the brain can take in.
kind of data the brain can take in.
322
1126434
3896
jakie są teoretyczne limity rodzaju
i ilości danych, które mózg przyjmie.
i ilości danych, które mózg przyjmie.
19:02
The general story, though,
is that it's extraordinarily flexible.
is that it's extraordinarily flexible.
323
1130330
3048
Mózg jest niezwykle elastyczny.
Kiedy ktoś staje się niewidomym,
to, co było jego korą wzrokową,
to, co było jego korą wzrokową,
19:05
So when a person goes blind,
what we used to call their visual cortex
what we used to call their visual cortex
324
1133402
3805
19:09
gets taken over by other things,
by touch, by hearing, by vocabulary.
by touch, by hearing, by vocabulary.
325
1137207
5058
zostaje przejęte przez inne rzeczy,
wzmacnia dotyk, słuch, słownictwo.
wzmacnia dotyk, słuch, słownictwo.
19:14
So what that tells us is that
the cortex is kind of a one-trick pony.
the cortex is kind of a one-trick pony.
326
1142265
4062
To oznacza, że kora jest rodzajem
konika wykonującego jedną sztuczkę.
konika wykonującego jedną sztuczkę.
19:18
It just runs certain kinds
of computations on things.
of computations on things.
327
1146327
2648
Po prostu realizuje pewnego rodzaju
analizy danych.
analizy danych.
19:20
And when we look around
at things like braille, for example,
at things like braille, for example,
328
1148975
3101
Kiedy przyglądamy się rzeczom
takim jak na przykład brajl,
takim jak na przykład brajl,
19:24
people are getting information
through bumps on their fingers.
through bumps on their fingers.
329
1152076
3089
widzimy, że ludzie zbierają informację
poprzez wypustki pod swoimi palcami.
poprzez wypustki pod swoimi palcami.
19:27
So I don't thing we have any reason
to think there's a theoretical limit
to think there's a theoretical limit
330
1155165
3655
Dlatego wydaje mi się,
że nie musimy obstawiać,
że nie musimy obstawiać,
19:30
that we know the edge of.
331
1158820
1514
że jest jakiś limit,
którego nie obejdziemy.
którego nie obejdziemy.
19:33
CA: If this checks out,
you're going to be deluged.
you're going to be deluged.
332
1161244
3264
CA: Jeśli to się uda,
będziesz zasypywany propozycjami.
będziesz zasypywany propozycjami.
19:36
There are so many
possible applications for this.
possible applications for this.
333
1164508
3251
Jest tak wiele możliwych
zastosowań tego pomysłu.
zastosowań tego pomysłu.
19:39
Are you ready for this? What are you most
excited about, the direction it might go?
excited about, the direction it might go?
334
1167759
3931
Czy jesteś na to gotowy? Ekscytujesz się
kierunkiem, w który może to pójść?
kierunkiem, w który może to pójść?
19:43
DE: I mean, I think there's
a lot of applications here.
a lot of applications here.
335
1171690
2577
DE: To ma wiele zastosowań.
19:46
In terms of beyond sensory substitution,
the things I started mentioning
the things I started mentioning
336
1174267
3448
W przykładach poza substytucją sensoryczną
możliwością, którą zaprezentowałem,
możliwością, którą zaprezentowałem,
19:49
about astronauts on the space station,
they spend a lot of their time
they spend a lot of their time
337
1177715
4370
byli astronauci w stacji kosmicznej,
spędzający czas sprawdzając stan stacji.
spędzający czas sprawdzając stan stacji.
19:54
monitoring things, and they could instead
just get what's going on,
just get what's going on,
338
1182085
3219
Dzięki nam mogliby go znać od razu,
po prostu wiedzieć co się dzieje,
po prostu wiedzieć co się dzieje,
19:57
because what this is really good for
is multidimensional data.
is multidimensional data.
339
1185304
3460
ponieważ nasze rozwiązanie jest idealne
dla danych wielowymiarowych.
dla danych wielowymiarowych.
20:00
The key is this: Our visual systems
are good at detecting blobs and edges,
are good at detecting blobs and edges,
340
1188764
4783
Nasz system wizualny jest dobry
w wykrywaniu plam i krawędzi,
w wykrywaniu plam i krawędzi,
20:05
but they're really bad
at what our world has become,
at what our world has become,
341
1193547
2448
ale nie sprawdza się w naszym świecie,
20:07
which is screens
with lots and lots of data.
with lots and lots of data.
342
1195995
2187
pełnym ekranów z ogromem danych.
20:10
We have to crawl that
with our attentional systems.
with our attentional systems.
343
1198182
2403
Musimy czołgać się przez nie
używając naszej uwagi.
używając naszej uwagi.
20:12
So this is a way of just
feeling the state of something,
feeling the state of something,
344
1200585
2670
Jest to po prostu sposób
na poczucie stanu czegoś,
na poczucie stanu czegoś,
20:15
just like the way you know the state
of your body as you're standing around.
of your body as you're standing around.
345
1203255
3594
tak jak teraz czujesz stan swojego ciała.
Ciężkie maszyny, bezpieczeństwo,
stan całego sprzętu w fabryce,
stan całego sprzętu w fabryce,
20:18
So I think heavy machinery, safety,
feeling the state of a factory,
feeling the state of a factory,
346
1206849
3179
20:22
of your equipment, that's one place
it'll go right away.
it'll go right away.
347
1210028
3064
wszystko skupi się w jednym miejscu.
20:25
CA: David Eagleman, that was one
mind-blowing talk. Thank you very much.
mind-blowing talk. Thank you very much.
348
1213092
3705
CA: To było oszałamiające wystąpienie.
Dziękujemy bardzo, David Eagleman.
Dziękujemy bardzo, David Eagleman.
20:28
DE: Thank you, Chris.
(Applause)
(Applause)
349
1216797
4779
DE: Dziękuję, Chris.
(Brawa)
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
David Eagleman - NeuroscientistDavid Eagleman decodes the mysteries of the tangled web of neurons and electricity that make our minds tick -- and also make us human.
Why you should listen
As the creator of stacks of compelling research, books and now the 6-part PBS series The Brain, grey matter expert David Eagleman is our most visible evangelist for neuroscience. He has helmed ground-breaking studies on time perception, brain plasticity and neurolaw. His latest research explores technology that bypasses sensory impairment -- such as a smartphone-controlled vest that translates sound into patterns of vibration for the deaf.
Eagleman is also the author of Sum, an internationally bestselling short story collection speculating on life, death and what it means to be human. Translated into 28 languages, Sum has been turned into two separate operas at the Sydney Opera House and the Royal Opera House in London.
David Eagleman | Speaker | TED.com