Tim Harford: How frustration can make us more creative
Tim Harford: Jak chaos stymuluje kreatywność
Tim Harford's writings reveal the economic ideas behind everyday experiences. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
called Vera Brandes
Vera Brandes
of the Cologne Opera House.
of the emergency exit sign.
wyjścia awaryjnego.
exciting day of Vera's life.
concert promoter in Germany,
impresario muzycznym
the Cologne Opera House
Operę w Kolonii
koncertu jazzowego
to the piano in question,
rzeczony fortepian
a little warily,
z lekką rezerwą,
came over to Vera and said ...
Keith can't play."
Keith nie zagra"
the wrong instrument.
niewłaściwy instrument.
tinny upper register,
metaliczną barwę,
such as the Cologne Opera House.
to try to find a replacement piano.
usiłującą zdobyć nowy fortepian.
rain-drenched German teenager,
niemiecką nastolatkę
onto the stage of the opera house,
wyszedł na scenę opery,
pożałowania godnym fortepianie
that something magical was happening.
że dzieje się coś magicznego.
those upper registers,
tones of the keyboard,
a soothing, ambient quality.
wyjątkowo spokojny i nastrojowy.
instrument był cichy,
repetitive riffs in the bass.
dudniące riffy na niższych oktawach.
pounding down on the keys,
łomocąc w klawisze,
to reach the people in the back row.
by muzyka dotarła do ostatnich rzędów.
i solowym albumem jazzowym w historii.
solo jazz album in history.
about Jarrett's initial instinct.
o jego pierwszym odruchu.
in any remotely similar situation,
w podobnej sytuacji
we'd have the same instinct.
to do good work with bad tools.
słabe narzędzia i żąda dobrych wyników.
unnecessary hurdles.
niepotrzebnych przeszkód.
była niewłaściwa.
też często są niewłaściwe
a bit more appreciation
of having to cope with a little mess.
w których musimy opanować chaos.
Daniel Oppenheimer
rozdawanych na zajęciach.
to some of their classes.
in something straightforward,
tradycyjną czcionką,
handouts that were formatted
like Haettenschweiler,
jak Haettenschweiler
like Comic Sans italicized.
Comic Sans kursywą.
to read the more difficult fonts,
zapisane trudniejszymi czcionkami,
about what they were reading,
analizować tekst,
has been testing Harvard undergraduates
badała filtry uwagowe
of their attentional filters.
imagine you're in a restaurant,
że jesteście w restauracji
going on in the restaurant,
innych rozmów,
on what's important to you.
co dla was ważne.
good, strong attentional filters.
że macie silne filtry uwagowe.
subjects struggled with that.
badanych przez Carson.
they had porous filters --
z zewnątrz.
constantly being interrupted
of the world around them.
while they were doing their essays,
podczas odrabiania zadań domowych,
that that was a disadvantage ...
these students had achieved,
ich osiągnięciom
że mimo słabych filtrów
creative milestone in their lives,
grists to their creative mill.
jak zastrzyki inspiracji.
because their box was full of holes.
bo granice były mniej szczelne.
of complicated problems --
a really complicated problem?
zbudować silnik odrzutowy?
of different variables,
of problem all in one go,
tych problemów na raz,
is try to solve it step-by-step.
do tego podejść krok po kroku.
you test it, you improve it.
I dalszych ulepszeń.
will eventually get you a good jet engine.
w końcu powstanie dobry silnik.
implemented in the world.
w wielu różnych dziedzinach.
in high performance cycling,
w kolarstwie wyczynowym,
to optimize their web pages,
użyją tej strategii,
for these step-by-step gains.
to solve a complicated problem.
skomplikowanych problemów.
make it a better way?
które nie powinny zadziałać.
the problem-solving work better.
rozwiązywać problemy.
gradually down a dead end.
zaprowadzić w ślepą uliczkę.
that becomes less likely,
łatwiej tego uniknąć,
becomes more robust.
with some colleagues,
z zespołem
problems to some students,
zagadkę morderstwa.
were collected in groups of four
na czteroosobowe grupy
with information about a crime --
o przestępstwie:
witness statements and three suspects.
oraz danymi trzech podejrzanych.
were asked to figure out who did it,
miały określić, kto to zrobił,
in this experiment.
na dwa sposoby.
z trójki przyjaciół i nieznajomego.
solved the problem more effectively,
quite a lot more effectively.
się wyróżniały.
czworo przyjaciół,
of getting the answer right.
poprawnej odpowiedzi wynosiło 50%.
50-50's not good.
z trzema odpowiedziami?
didn't have any extra information,
żadnych dodatkowych informacji,
to accommodate that awkwardness,
by zapanować nad tą niezręczną sytuacją,
of finding the right answer.
poprawnej odpowiedzi wyniosło 75%.
and the stranger did a better job,
lepiej sobie poradziły,
interviewed the groups of four friends,
wywiady z uczestnikami.
friends and the stranger,
i nieznajomego
it's rather awkward ...
dość niezręcznie...
even though they had.
mimo że tak było.
dealing with here.
rozwiązanie problemu,
żeby nam one pomagały.
getting in the way ...
is really important.
jest taki ważny.
of the world of rock 'n' roll.
he's actually a TED-ster.
rather brilliant.
rock 'n' roll albums of the last 40 years.
ostatnich 40 lat.
and "The Joshua Tree,"
i "The Joshua Tree",
he's worked with everybody.
pracował ze wszystkimi.
these great rock bands better?
te rockowe zespoły jeszcze lepszymi?
the unplayable piano.
do niczego fortepianie.
in which he creates this disruption
wprowadzania chaosu
deck of cards --
thank you, Brian.
- dzięki, Brian.
follow the instructions on the card.
według wskazówek na karcie.
Drummer on the piano --
perkusista do klawiszy -
embarrassing details. Amplify them."
żenującym szczegółom. Wzmocnijcie je."
unpredictable action. Incorporate."
nieprzewidywalny krok. Włączcie go w proces."
in album after album.
wielu albumów.
on an early Brian Eno album.
na jednym z wczesnych albumów Eno.
throwing beer cans across the studio.
że zaczął rzucać wokół puszkami po piwie.
on David Bowie's "Lodger" album,
"Lodger" Bowiego.
he turns to Brian and says,
odwrócił się do Briana i powiedział:
it was a pretty good album,
now uses The Oblique Strategies.
The Oblique Strategies.
to use The Oblique Strategies
żeby też z nich korzystali,
doesn't mean it isn't helping you.
nie znaczy, że nie pomaga.
weren't a deck of cards originally,
nie znajdowały się na kartach.
you might try if you got stuck.
kiedy stanie się w miejscu.
was the least disruptive,
the stupid experiments,
głupich eksperymentów,
with the awkward strangers,
if we're going to accept this.
potrzebujemy perswazji.
from a German teenager,
wzbudzającej poczucie winy,
the unplayable piano.
na najgorszym pianinie świata.
ABOUT THE SPEAKER
Tim Harford - Economist, journalist, broadcasterTim Harford's writings reveal the economic ideas behind everyday experiences.
Why you should listen
In the Undercover Economist column he writes for the Financial Times, Tim Harford looks at familiar situations in unfamiliar ways and explains the fundamental principles of the modern economy. He illuminates them with clear writing and a variety of examples borrowed from daily life.
His book, Adapt: Why Success Always Starts With Failure, argues that the world has become far too unpredictable and complex for today's challenges to be tackled with ready-made solutions and expert opinions. Instead, Harford suggests, we need to learn to embrace failure and to constantly adapt, to improvise rather than plan, to work from the bottom up rather than the top down. His next book, Messy: Thriving in a Tidy-Minded World will be published in September 2016.
Harford also presents the BBC radio series More or Less, a rare broadcast program devoted, as he says, to "the powerful, sometimes beautiful, often abused but ever ubiquitous world of numbers."
He says: "I’d like to see many more complex problems approached with a willingness to experiment."
Tim Harford | Speaker | TED.com