TEDGlobal 2009
Shereen El Feki: Pop culture in the Arab world
Shereen El Feki: Kultura pop w świecie arabskim
Filmed:
Readability: 4.6
585,274 views
Na konferencji TEDGlobal University, Shereen El Feki pokazuje, w jaki sposób kultura arabska zapożycza elementy kultury zachodniej - klipy muzyczne, komiksy a nawet lalkę Barbie - i odpowiednio je adaptuje. Podane przykłady pokazują, że kultury mogą się przeplatać, zamiast dzielić.
Shereen El Feki - Arab sexuality expert
Shereen El Feki works and writes on sexuality and social change in the Arab world. Full bio
Shereen El Feki works and writes on sexuality and social change in the Arab world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:17
Hello, everyone. Because this is my first time at TED,
0
2000
4000
Ponieważ występuję tu po raz pierwszy,
00:21
I've decided to bring along an old friend
1
6000
2000
przywiozłam dobrą przyjaciółkę,
00:23
to help break the ice a bit.
2
8000
4000
żeby pomogła mi przełamać pierwsze lody.
00:27
Yes. That's right. This is Barbie.
3
12000
3000
Zgadza się. To Barbie.
00:30
She's 50 years old. And she's looking as young as ever.
4
15000
3000
Ma już 50 lat, ale wciąż wygląda młodo.
00:33
(Laughter)
5
18000
1000
(Śmiech)
00:34
But I'd also like to introduce you to
6
19000
2000
Chcę również przedstawić kogoś,
00:36
what may be an unfamiliar face.
7
21000
4000
kogo pewnie jeszcze nie znacie.
00:40
This is Fulla. Fulla is the Arab world's answer to Barbie.
8
25000
5000
To jest Fulla, arabska odpowiedź na Barbie.
00:45
Now, according to proponents of the clash of civilizations,
9
30000
3000
Wg orędowników zderzenia kultur,
00:48
Barbie and Fulla occupy these completely separate spheres.
10
33000
4000
Barbie i Fulla należą do osobnych sfer.
00:52
They have different interests. They have divergent values.
11
37000
3000
Różnią je zainteresowania i wartości.
00:55
And should they ever come in contact ...
12
40000
3000
Gdyby kiedykolwiek się zetknęły,
00:58
well, I've got to tell you, it's just not going to be pretty.
13
43000
3000
skutki byłyby opłakane.
01:01
My experience, however, in the Islamic world is very different.
14
46000
4000
Z doświadczenia wiem, że jest inaczej.
01:05
Where I work, in the Arab region,
15
50000
2000
W krajach arabskich, gdzie pracuję,
01:07
people are busy taking up Western innovations
16
52000
2000
ludzie szybko akceptują nowinki z Zachodu
01:09
and changing them into things
17
54000
2000
i zmieniają je w rzeczy
01:11
which are neither conventionally Western,
18
56000
2000
ani nie konwencjonalnie zachodnie,
01:13
nor are they traditionally Islamic.
19
58000
2000
ani tradycyjnie islamskie.
01:15
I want to show you two examples.
20
60000
2000
Pokażę dwa przykłady.
01:17
The first is 4Shbab.
21
62000
2000
Pierwszy to 4Shbab,
01:19
It means "for youth" and it's a new Arab TV channel.
22
64000
4000
co znaczy "dla młodych". To nowy, arabski program.
01:23
(Video): Video clips from across the globe.
23
68000
3000
(Wideo): Klipy z różnych stron świata.
01:26
The USA.
24
71000
2000
Stany Zjednoczone.
01:28
♫ I am not afraid to stand alone ♫
25
73000
3000
♫ Nie boję się być sam ♫
01:32
♫ I am not afraid to stand alone, if Allah is by my side ♫
26
77000
4000
♫ Nie boję się być sam, gdy Allah jest przy mnie ♫
01:36
♫ I am not afraid to stand alone ♫
27
81000
3000
♫ Nie boję się być sam ♫
01:39
♫ Everything will be all right ♫
28
84000
2000
♫ Wszystko będzie dobrze ♫
01:41
♫ I am not afraid to stand alone ♫
29
86000
2000
♫ Nie boję się być sam ♫
01:43
The Arab world.
30
88000
2000
Świat arabski.
01:46
(Music)
31
91000
14000
(Muzyka)
02:00
♫ She was preserved by modesty of the religion ♫
32
105000
4000
♫ Okrywała ją skromność religii, ♫
02:04
♫ She was adorned by the light of the Quran ♫
33
109000
4000
♫ Stroiło ją światło Koranu ♫
02:13
Shereen El Feki: 4Shbab has been dubbed Islamic MTV.
34
118000
4000
Shereen El Feki: 4Shbab nazywają islamskim MTV.
02:17
Its creator, who is an Egyptian TV producer
35
122000
2000
Jego twórca, egipski producent telewizyjny,
02:19
called Ahmed Abu Haïba,
36
124000
2000
Ahmed Abou Haïba,
02:21
wants young people to be inspired
37
126000
2000
chce, by młodych ludzi
02:23
by Islam to lead better lives.
38
128000
3000
islam inspirował do lepszego życia.
02:26
He reckons the best way to get that message across
39
131000
2000
Uważa, że najlepszym przekaźnikiem
02:28
is to use the enormously popular medium of music videos.
40
133000
4000
są szalenie popularne klipy muzyczne.
02:32
4Shbab was set up as an alternative
41
137000
3000
4Shbab utworzono jako alternatywę
02:35
to existing Arab music channels.
42
140000
2000
dla istniejących arabskich programów muzycznych.
02:37
And they look something like this.
43
142000
2000
A wyglądają one na przykład tak.
02:39
(Music)
44
144000
3000
(Muzyka)
02:47
That, by the way is Haifa Wehbe. She's a Lebanese pop star
45
152000
3000
To jest Haifa Wehbe, libańska gwiazda pop
02:50
and pan-Arab pin-up girl.
46
155000
3000
i panarabska idolka.
02:53
In the world of 4Shbab, it's not about bump and grind.
47
158000
3000
W świecie 4Shbab nie chodzi o ruchy biodrami,
02:56
But it's not about fire and brimstone either.
48
161000
3000
ale również nie chodzi o straszenie piekłem.
02:59
Its videos are intended to show
49
164000
2000
Te klipy mają pokazać
03:01
a kinder, gentler face of Islam,
50
166000
3000
łagodniejszą twarz islamu,
03:04
for young people to deal with life's challenges.
51
169000
3000
by pomóc młodzieży sprostać życiowym wyzwaniom.
03:07
Now, my second example is for a slightly younger crowd.
52
172000
3000
Drugi przykład jest dla młodszych odbiorców.
03:10
And it's called "The 99."
53
175000
3000
Nazywa się "99".
03:13
Now, these are the world's first Islamic superheroes.
54
178000
3000
To pierwsi islamscy superbohaterowie.
03:16
They were created by a Kuwaiti psychologist
55
181000
2000
Stworzył ich psycholog z Kuwejtu,
03:18
called Naif Al Mutawa.
56
183000
2000
Nayef Al Mutawa,
03:20
And his desire is to rescue Islam
57
185000
2000
który chce obronić islam
03:22
from images of intolerance,
58
187000
2000
przed wizerunkiem nietolerancji,
03:24
all in a child-friendly format.
59
189000
4000
w formie przyjaznej dzieciom.
03:28
"The 99." The characters are meant to embody
60
193000
2000
W "99" bohaterowie mają uosabiać
03:30
the 99 attributes of Allah:
61
195000
3000
99 cech Allaha,
03:33
justice, wisdom, mercy, among others.
62
198000
3000
m.in. sprawiedliwość, mądrość i miłosierdzie.
03:36
So, for example, there is the character of Noora.
63
201000
4000
Jedną z bohaterek jest Noora,
03:40
She is meant to have the power
64
205000
2000
która potrafi
03:42
to look inside people
65
207000
2000
zajrzeć w głąb ludzi,
03:44
and see the good and bad in everyone.
66
209000
3000
i zobaczyć w nich dobro i zło.
03:47
Another character called Jami
67
212000
2000
Inny bohater, Jami,
03:49
has the ability to create fantastic inventions.
68
214000
4000
potrafi tworzyć fantastyczne wynalazki.
03:53
Now, "The 99" is not just a comic book.
69
218000
2000
"99" to nie tylko komiks.
03:55
It's now a theme park.
70
220000
2000
Założono też park rozrywki.
03:57
There is an animated series in the works.
71
222000
2000
Trwają prace nad serialem animowanym.
03:59
And by this time next year,
72
224000
2000
Mniej więcej za rok,
04:01
the likes of Superman and Wonder Woman
73
226000
2000
odpowiednicy Supermana i Wonder Woman
04:03
will have joined forces with "The 99"
74
228000
2000
wraz z bohaterami "99"
04:05
to beat injustice wherever they find it.
75
230000
6000
będą zwalczać wszelką niesprawiedliwość.
04:11
"The 99" and 4Shbab are just two of many examples
76
236000
3000
"99" i 4Shbab to tylko dwa przykłady
04:14
of this sort of Islamic cross-cultural hybridization.
77
239000
4000
krzyżowania się kultur.
04:18
We're not talking here about a clash of civilizations.
78
243000
3000
Nie mówimy tutaj o starciu kultur.
04:21
Nor is it some sort of indistinguishable mash.
79
246000
3000
Nie jest to również jednolita papka.
04:24
I like to think of it as a mesh of civilizations,
80
249000
3000
Moim zdaniem to sieć cywilizacji,
04:27
in which the strands of different cultures are intertwined.
81
252000
4000
w której przeplatają się włókna różnych kultur.
04:31
Now, while 4Shbab and "The 99" may look new and shiny,
82
256000
3000
Chociaż 4Shbab i "99" wydają się nowatorskie,
04:34
there is actually a very long tradition of this.
83
259000
3000
istnieje długa tradycja krzyżowania kultur.
04:37
Throughout its history, Islam has borrowed and adapted from other civilizations
84
262000
5000
Islam zawsze pożyczał od innych cywilizacji,
04:42
both ancient and modern.
85
267000
2000
zarówno antycznych, jak i współczesnych.
04:44
After all, it's the Quran which encourages us to do this:
86
269000
3000
Sam Koran zaczęca nas do tego.
04:49
"We made you into nations and tribes
87
274000
2000
"Podzieliliśmy Was na narody i plemiona,
04:51
so that you could learn from one another."
88
276000
2000
byście mogli się od siebie uczyć."
04:53
And to my mind, those are pretty wise words,
89
278000
3000
Uważam, że to całkiem mądre słowa,
04:56
no matter what your creed. Thank you.
90
281000
3000
bez względu na wyznanie. Dziękuję.
04:59
(Applause)
91
284000
1000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Shereen El Feki - Arab sexuality expertShereen El Feki works and writes on sexuality and social change in the Arab world.
Why you should listen
Dividing her time between London and Cairo, TED Fellow Shereen El Feki works on issues related to health and social welfare in the Arab region -- including intimate attitudes toward sexual (and political) freedoms, as explored in her new book, Sex and the Citadel.
Half-Egyptian and half-Welsh, El Feki was brought up in Canada. She started her professional life in medical science, with a PhD in molecular immunology from the University of Cambridge, and later worked as healthcare correspondent at The Economist. She also is a former vice chair of the United Nations' Global Commission on HIV and Law. While she has worked in regional media as a presenter with the Al Jazeera Network, and continues to write on social issues in the Arab world, her passion lies in projects that aim to better understand, and surmount, the social challenges facing Arabs, particularly young people.
Read a Q&A with Sheeren El Feki on the TED Fellows site.
Shereen El Feki | Speaker | TED.com