ABOUT THE SPEAKER

Glenn Greenwald - Journalist
Glenn Greenwald is the journalist who has done the most to expose and explain the Edward Snowden files.

Why you should listen

As one of the first journalists privy to NSA whistleblower Edward Snowden’s archives, Glenn Greenwald has a unique window into the inner workings of the NSA and Britain's GCHQ. A vocal advocate for civil liberties in the face of growing post-9/11 authoritarianism, Greenwald was a natural outlet for Snowden, who’d admired his combative writing style in Salon and elsewhere.

Since his original Guardian exposés of Snowden’s revelations, Pulitzer winner Greenwald continues to stoke public debate on surveillance and privacy both in the media, on The Intercept, and with his new book No Place to Hide -- and suggests that the there are more shocking revelations to come.

More profile about the speaker
Glenn Greenwald | Speaker | TED.com

TEDGlobal 2014

Glenn Greenwald: Why privacy matters

Glenn Greenwald: Pse ka rëndësi privatësia

Filmed: 2014-10-02

Readability: 5.1

2,346,660 views

Glenn Greenwald qe nga reporterët e parë që vunë re — dhe shkruan mbi — dokumentet e Edward Snowden-it, me zbulimin në to të survejimit të thellë të qytetarëve privatë në Shtetet e Bashkuara. Në këtë bisedë përvëluese, Greenwald-i mbron idenë pse lypset të shqetësoheni dhe kujdeseni për privatësinë, edhe kur nuk “po bëni ndonjë gjë që duhet fshehur."

Glenn Greenwald - Journalist
Glenn Greenwald is the journalist who has done the most to expose and explain the Edward Snowden files. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12

There is an entire genre of YouTube videos

0

855

2943

Ka një zhanër të tërë videosh YouTube

00:15

devoted to an experience which

1

3798

2013

kushtuar rasteve të cilat,

00:17

I am certain that everyone in this room has had.

2

5811

2577

jam i sigurt se kushdo në
këtë sallë i ka provuar.

00:20

It entails an individual who,

3

8388

2013

Bëhet fjalë për rastet kur dikush,

00:22

thinking they're alone,

4

10401

1563

duke menduar që është vetëm,

00:23

engages in some expressive behavior —

5

11964

3206

fillon e sillet paksa haptazi —

00:27

wild singing, gyrating dancing,

6

15170

2507

të kënduar të tërbuar, kërcim tërë tundje,

00:29

some mild sexual activity —

7

17677

2603

ndonjë veprim të butë seksual —

për të zbuluar më pas që,
në fakt, s’është vetëm,

00:32

only to discover that, in fact, they are not alone,

8

20280

2598

00:34

that there is a person watching and lurking,

9

22878

3045

që dikush po e vëzhgon dhe përgjon,

00:37

the discovery of which causes them

10

25923

1755

zbulim që e bën

00:39

to immediately cease what they were doing

11

27678

1900

të ndalë në vend çka po bënte,

00:41

in horror.

12

29578

1890

i tmerruar.

00:43

The sense of shame and humiliation

13

31468

2082

Në fytyrën e tij, ndjesia e turpit

00:45

in their face is palpable.

14

33550

2283

dhe poshtërimit është e prekshme.

00:47

It's the sense of,

15

35833

1732

Është ndjesia e,

00:49

"This is something I'm willing to do

16

37565

1733

“Kjo është diçka që dua ta bëj

00:51

only if no one else is watching."

17

39298

3600

vetëm kur nuk më sheh njeri.”

00:54

This is the crux of the work

18

42898

2418

Ky është thelbi i punës

00:57

on which I have been singularly focused

19

45316

2047

mbi të cilën jam përqendruar tërësisht

00:59

for the last 16 months,

20

47363

1875

në 16 muajt e fundit,

01:01

the question of why privacy matters,

21

49238

2062

pyetja pse ka rëndësi privatësia,

01:03

a question that has arisen

22

51300

1938

pyetje që ka lindur

01:05

in the context of a global debate,

23

53238

3122

në kontekstin e një debati global,

01:08

enabled by the revelations of Edward Snowden

24

56360

2488

shkaktuar nga zbulimet
e Edward Snowden-it

01:10

that the United States and its partners,

25

58848

2341

sipas të cilave ShBA-të
dhe partnerët e tij,

01:13

unbeknownst to the entire world,

26

61189

2022

fshehurazi krejt botës,

01:15

has converted the Internet,

27

63211

2092

e kanë shndërruar Internetin,

01:17

once heralded as an unprecedented tool

28

65303

2801

dikur të mbajtur si një mjet të paparë

01:20

of liberation and democratization,

29

68104

3316

çlirimi dhe demokratizimi,

01:23

into an unprecedented zone

30

71420

1769

në një zonë të paparë survejimi

01:25

of mass, indiscriminate surveillance.

31

73189

4094

masiv dhe pa dallim.

Ka një ndjesi të rëndomtë

01:29

There is a very common sentiment

32

77283

1957

që lind nga ky debat,

01:31

that arises in this debate,

33

79240

1486

01:32

even among people who are uncomfortable

34

80726

1957

madje edhe mes personave
që s’ndihen rehat

01:34

with mass surveillance, which says

35

82683

2054

me survejimin në masë, sipas të cilës

01:36

that there is no real harm

36

84737

1923

nuk ka rrezik të njëmendtë

01:38

that comes from this large-scale invasion

37

86660

2745

që vjen prej kësaj mësymjeje
në shkallë të gjerë,

01:41

because only people who are engaged in bad acts

38

89405

3274

ngaqë vetëm ata që merren
me punë të mbrapshta

01:44

have a reason to want to hide

39

92679

2069

kanë arsye për të dashur të fshihen

01:46

and to care about their privacy.

40

94748

2711

dhe të merakosen për privatësinë e tyre.

01:49

This worldview is implicitly grounded

41

97459

2781

Ky botëkuptim bazohet heshtur

01:52

in the proposition that there are
two kinds of people in the world,

42

100240

2176

në tezën se në botë ka dy lloje njerëzish,

01:54

good people and bad people.

43

102416

2036

njerëz të mirë dhe të këqij.

01:56

Bad people are those who plot terrorist attacks

44

104452

2968

Të këqij janë ata që
thurin sulme terroriste

01:59

or who engage in violent criminality

45

107420

1498

ose që kryejnë krime të dhunshme,

02:00

and therefore have reasons to
want to hide what they're doing,

46

108918

3152

ndaj ka arsye të duan të fshehin sa bëjnë,

02:04

have reasons to care about their privacy.

47

112070

2057

kanë arsye të merakosen
për privatësinë e tyre.

02:06

But by contrast, good people

48

114127

2823

Përkundrazi, njerëzit e mirë

02:08

are people who go to work,

49

116950

1653

janë ata që shkojnë në punë,

02:10

come home, raise their children, watch television.

50

118603

2902

kthehen në shtëpi, rritin
kalamaj, shohin televizor.

02:13

They use the Internet not to plot bombing attacks

51

121505

2756

Internetin e përdorin jo
për të thurur sulme me bomba

02:16

but to read the news or exchange recipes

52

124261

2475

por për të lexuar lajmet dhe
shkëmbyer receta gatimesh

02:18

or to plan their kids' Little League games,

53

126736

2474

apo për të planifikuar lojërat e kalamajve,

02:21

and those people are doing nothing wrong

54

129210

2318

dhe këta nuk bëjnë asgjë të dëmshme

02:23

and therefore have nothing to hide

55

131528

2047

ndaj nuk kanë se ç’të fshehin,

02:25

and no reason to fear

56

133575

2362

as arsye për të pasur frikë

02:27

the government monitoring them.

57

135937

2442

se mos i mbikëqyr qeveria.

02:30

The people who are actually saying that

58

138379

1810

Njerëzit që shprehen kështu

02:32

are engaged in a very extreme act

59

140189

2779

i kanë hyrë një valleje tejet të skajshme

02:34

of self-deprecation.

60

142968

1556

vetë-nënvlerësimi.

02:36

What they're really saying is,

61

144524

1909

Që faktikisht duhet kuptuar kështu,

02:38

"I have agreed to make myself

62

146433

2193

“Kam rënë dakord ta bëj veten

02:40

such a harmless and unthreatening

63

148626

2846

një person kaq të padëmshëm dhe për

02:43

and uninteresting person that I actually don't fear

64

151472

2958

të mos u pasur frikë,
sa në fakt nuk trembem

02:46

having the government know what it is that I'm doing."

65

154430

3349

se mos qeveria e merr vesh se ç’po bëj.”

02:49

This mindset has found what I think

66

157779

1804

Kjo mendësi, sipas meje,

02:51

is its purest expression

67

159583

2069

gjeti shprehjen e saj më të kulluar,

02:53

in a 2009 interview with

68

161652

2307

në një intervistë të 2009-s me

02:55

the longtime CEO of Google, Eric Schmidt, who,

69

163959

2935

CEO-n e Google-it, Eric Schmidt, i cili,

02:58

when asked about all the different ways his company

70

166894

2542

i pyetur mbi tërë ato rrugë
me të cilat kompania e tij

03:01

is causing invasions of privacy

71

169436

2172

po shkakton mësymjen ndaj privatësisë

03:03

for hundreds of millions of people around the world,

72

171608

2609

së qindra milionë njerëzve anembanë botës,

03:06

said this: He said,

73

174217

1991

u shpreh:

03:08

"If you're doing something that you don't want

74

176208

1676

“Nëse bëni diçka që s’doni

03:09

other people to know,

75

177884

2014

ta marrin vesh të tjerët,

03:11

maybe you shouldn't be doing it in the first place."

76

179898

4005

ndoshta më mirë s’duhet ta bënit fare.”

03:15

Now, there's all kinds of things to say about

77

183903

1985

Për këtë mendësi mund

03:17

that mentality,

78

185888

2345

të thuhen plot gjëra,

03:20

the first of which is that the people who say that,

79

188233

3240

e para, njerëzit që thonë se,

03:23

who say that privacy isn't really important,

80

191473

2115

privatësia s’është kushedi e rëndësishme,

03:25

they don't actually believe it,

81

193588

2947

nuk e besojnë këtë,

dhe rruga se si ta dini që
s’e besojnë me tërë mend

03:28

and the way you know that
they don't actually believe it

82

196535

1822

03:30

is that while they say with their
words that privacy doesn't matter,

83

198357

2869

është se, teksa me fjalë thonë
se privatësia nuk ka rëndësi,

03:33

with their actions, they take all kinds of steps

84

201226

3161

me vepra bëjnë çmos të ruajnë

03:36

to safeguard their privacy.

85

204387

2767

privatësinë e tyre të paprekur .

03:39

They put passwords on their email

86

207154

1818

Email-in dhe llogaritë e mediave shoqërore

03:40

and their social media accounts,

87

208972

1770

i mbrojnë me fjalëkalime,

03:42

they put locks on their bedroom

88

210742

1879

dhomat e gjumit dhe banjat

03:44

and bathroom doors,

89

212621

1349

me brava dhe çelësa, hapa

03:45

all steps designed to prevent other people

90

213970

2700

të konceptuar që të gjithë
për t’u penguar të tjerëve

03:48

from entering what they consider their private realm

91

216670

2902

hyrjen në çka e konsiderojnë
si zonë private

03:51

and knowing what it is that they
don't want other people to know.

92

219572

3701

dhe të dinë ato çka këta
nuk duan t’i marrin vesh të tjerët.

03:55

The very same Eric Schmidt, the CEO of Google,

93

223273

3060

Po i njëjti Eric Schmidt, CEO i Google-it,

03:58

ordered his employees at Google

94

226333

2609

i urdhëroi të punësuarit në Google

04:00

to cease speaking with the online

95

228942

1935

të ndalnin së komunikuari me revistën

04:02

Internet magazine CNET

96

230877

2273

internet CNET,

04:05

after CNET published an article

97

233150

2590

pasi CNET-i botoi një artikull

04:07

full of personal, private information

98

235740

2033

plot të dhëna personale, private

04:09

about Eric Schmidt,

99

237773

2081

mbi Eric Schmidt-in,

04:11

which it obtained exclusively
through Google searches

100

239854

3116

të cilat i patën vetëm
përmes kërkimesh me Google

04:14

and using other Google products. (Laughter)

101

242970

3341

dhe duke përdorur produkte
të tjera Google. (Të qeshura)

04:18

This same division can be seen

102

246311

1857

E njëjta mospërputhje mund të shihet

04:20

with the CEO of Facebook, Mark Zuckerberg,

103

248168

2462

edhe me CEO-n e Facebook-ut,
Mark Zuckerberg, i cili

04:22

who in an infamous interview in 2010

104

250630

3530

në një intervistë famëkeqe të 2010-s

04:26

pronounced that privacy is no longer

105

254160

2399

njoftoi se privatësia nuk është më

04:28

a "social norm."

106

256559

3025

një “normë sociale”.

04:31

Last year, Mark Zuckerberg and his new wife

107

259584

2556

Vjet, Mark Zuckerberg dhe e bashkëshortja
e tij e re,

04:34

purchased not only their own house

108

262140

2305

blenë në Palo Alto
jo vetëm shtëpinë e tyre,

04:36

but also all four adjacent houses in Palo Alto

109

264445

3875

por që të katra shtëpitë ngjitur,

04:40

for a total of 30 million dollars

110

268320

1614

me një vlerë prej 30 milionë
dollarësh gjithsej,

04:41

in order to ensure that they enjoyed a zone of privacy

111

269934

3532

që të jenë të sigurt se
gëzojnë një zonë privatësie

04:45

that prevented other people from monitoring

112

273466

2126

që i pengon njerëzit të mbikëqyrin

04:47

what they do in their personal lives.

113

275592

3599

se ç’bëjnë ata në jetën e tyre private.

Këto 16 muajt e fundit, teksa e kam
diskutuar këtë temë nëpër botë,

04:51

Over the last 16 months, as I've
debated this issue around the world,

114

279191

2753

04:53

every single time somebody has said to me,

115

281944

2416

sa herë që dikush më thoshte,

04:56

"I don't really worry about invasions of privacy

116

284360

1509

“Nuk merakosem për
mësymjet ndaj privatësisë

04:57

because I don't have anything to hide."

117

285869

1609

ngaqë nuk kam se ç’të fsheh.”

04:59

I always say the same thing to them.

118

287478

1700

U them gjithnjë të njëjtën gjë.

05:01

I get out a pen, I write down my email address.

119

289178

2293

Marr një laps, shkruaj
adresën time të email-it.

05:03

I say, "Here's my email address.

120

291471

1642

Dhe u them, “Ja adresa ime email.

05:05

What I want you to do when you get home

121

293113

1699

Dua që kur të shkoni në shtëpi

05:06

is email me the passwords

122

294812

1710

dërgomëni me email fjalëkalimet

05:08

to all of your email accounts,

123

296522

1810

e krejt llogarive tuaja email,

05:10

not just the nice, respectable work one in your name,

124

298332

2554

jo të të mirit, të respektueshmit
të punës, me emrin tuaj,

05:12

but all of them,

125

300886

1550

por të krejt llogarive,

05:14

because I want to be able to just troll through

126

302436

2061

dua thjesht të mundem të hedh një sy

05:16

what it is you're doing online,

127

304497

1679

se ç’bëni në Internet,

05:18

read what I want to read and
publish whatever I find interesting.

128

306176

2562

të lexoj ç’të kem qejf dhe të botoj
ç’më duket me interes.

05:20

After all, if you're not a bad person,

129

308738

1800

Tek e fundit, nëse s’jeni njeri i keq,

05:22

if you're doing nothing wrong,

130

310538

1822

nëse nuk bëni gjëra të mbrapshta,

05:24

you should have nothing to hide."

131

312360

2980

s’keni se ç’të fshihni.”

05:27

Not a single person has taken me up on that offer.

132

315340

3533

Ofertën time nuk e shfrytëzoi
as edhe një i vetëm.

05:30

I check and — (Applause)

133

318873

4005

E kontrolloj — (Duartrokitje)

05:34

I check that email account religiously all the time.

134

322878

3240

gjithë kohën atë llogari email,
me devotshmëri prej fetari.

05:38

It's a very desolate place.

135

326118

3205

Atë vend të shkretë.

05:41

And there's a reason for that,

136

329323

1787

Kjo e ka një arsye, që është

05:43

which is that we as human beings,

137

331110

2041

se ne, si qenie njerëzore,

05:45

even those of us who in words

138

333151

1954

madje edhe ata prej nesh, që me fjalë

05:47

disclaim the importance of our own privacy,

139

335105

2441

e shfuqizojnë rëndësinë
e privatësisë së secilit,

05:49

instinctively understand

140

337546

2137

e kuptojmë instinktivisht

05:51

the profound importance of it.

141

339683

2194

rëndësinë e thellë të saj.

05:53

It is true that as human beings, we're social animals,

142

341877

2827

Është e vërtetë se ne, si qenie njerëzore,
jemi kafshë shoqërore,

05:56

which means we have a need for other people

143

344704

2149

që do të thotë se kemi nevojë që të tjerët

05:58

to know what we're doing and saying and thinking,

144

346853

2744

të dinë se ç’bëjmë, ç’themi, ç’mendojmë,

06:01

which is why we voluntarily publish
information about ourselves online.

145

349597

4270

dhe kjo është arsyeja pse publikojmë me
dashje në Internet të dhëna rreth vetes.

06:05

But equally essential to what it means

146

353867

2846

Por, po njësoj thelbësore për të qenët

06:08

to be a free and fulfilled human being

147

356713

2581

qenie njerëzore e lirë dhe e plotësuar

06:11

is to have a place that we can go

148

359294

2137

është të kemi një vend ku mund të shkojmë

06:13

and be free of the judgmental eyes of other people.

149

361431

4028

dhe të jemi të lirë nga sytë
gjykues të njerëzve të tjerë.

06:17

There's a reason why we seek that out,

150

365459

2007

Ka një arsye pse kërkojmë ta arrijmë këtë.

06:19

and our reason is that all of us —

151

367466

2910

Dhe arsyeja jonë është se të gjithë ne —

06:22

not just terrorists and criminals, all of us —

152

370376

3328

jo thjesht terroristët dhe
keqbërësit, krejt ne —

06:25

have things to hide.

153

373704

2045

kemi gjëra për të fshehur.

06:27

There are all sorts of things that we do and think

154

375749

2747

Bëjmë dhe mendojmë lloj-lloj gjërash

06:30

that we're willing to tell our physician

155

378496

2701

që pranojmë t’ia tregojmë mjekut,

06:33

or our lawyer or our psychologist or our spouse

156

381197

3755

avokatit, psikologut, apo bashkëshortes,

06:36

or our best friend that we would be mortified

157

384952

2338

apo shokut të ngushtë, por
që do të na poshtëronte

06:39

for the rest of the world to learn.

158

387290

1960

po t’i marrë vesh bota.

06:41

We make judgments every single day

159

389250

2202

Ne japim gjykime çdo ditë

06:43

about the kinds of things that we say and think and do

160

391452

2458

mbi gjërat që themi, mendojmë dhe bëjmë,

06:45

that we're willing to have other people know,

161

393910

1721

të cilat jemi të gatshëm
t’ua bëjmë të ditura të tjerëve,

06:47

and the kinds of things that we say and think and do

162

395631

1990

por dhe mbi gjëra që themi,
mendojmë dhe bëjmë

06:49

that we don't want anyone else to know about.

163

397621

2329

dhe që nuk duam t’i dijë tjetërkush.

06:51

People can very easily in words claim

164

399950

3327

Njerëzit, me fjalë, mund
të pretendojnë fare kollaj

06:55

that they don't value their privacy,

165

403277

2162

se nuk i japin vlerë privatësisë së tyre,

06:57

but their actions negate the authenticity of that belief.

166

405439

4977

por veprimet e tyre e mohojnë
mirëfilltësinë e këtij besimi.

07:02

Now, there's a reason why privacy is so craved

167

410416

3730

Ka një arsye pse privatësia
dëshirohet me kaq zjarr

07:06

universally and instinctively.

168

414146

1744

gjithkund dhe instinktivisht.

07:07

It isn't just a reflexive movement

169

415890

1887

Nuk është thjesht një veprim refleksiv

07:09

like breathing air or drinking water.

170

417777

2714

si thithja e ajrit apo pirja e ujit.

07:12

The reason is that when we're in a state

171

420491

2440

Arsyeja është se, kur gjendemi në rrethana

07:14

where we can be monitored,
where we can be watched,

172

422931

2657

prej ku mund të vëzhgohemi,
prej ku mund të mbikëqyremi,

07:17

our behavior changes dramatically.

173

425588

2676

sjellja jonë ndryshon në mënyrë dramatike.

07:20

The range of behavioral options that we consider

174

428264

3033

Gama e sjelljeve të mundshme
që bluajmë me veten,

07:23

when we think we're being watched

175

431297

1808

kur mendojmë se po mbikëqyremi,

07:25

severely reduce.

176

433105

2155

zvogëlohet rreptësisht.

07:27

This is just a fact of human nature

177

435260

2215

Ky është thjesht fakt i natyrës njerëzore

07:29

that has been recognized in social science

178

437475

2288

që është mirëpranuar nga shkenca shoqërore

07:31

and in literature and in religion

179

439763

1907

letërsia dhe feja

07:33

and in virtually every field of discipline.

180

441670

2228

dhe praktikisht nga çdo fushë e llojit.

07:35

There are dozens of psychological studies

181

443898

2782

Ka me dhjetëra studime psikologjike

07:38

that prove that when somebody knows

182

446680

2551

që provojnë se kur dikush e di

07:41

that they might be watched,

183

449231

1569

se mund të jetë duke u mbikëqyrur,

07:42

the behavior they engage in

184

450800

1692

sjellja që shfaq

07:44

is vastly more conformist and compliant.

185

452492

3482

është shumë më konformiste
dhe në pajtim me normat.

07:47

Human shame is a very powerful motivator,

186

455974

3345

Turpërimi është motivues shumë i fuqishëm,

07:51

as is the desire to avoid it,

187

459319

2911

siç është edhe dëshira për ta shmangur,

07:54

and that's the reason why people,

188

462230

1499

dhe kjo është arsyeja pse njerëzit,

07:55

when they're in a state of
being watched, make decisions

189

463729

2239

kur gjenden nën vëzhgim, marrin vendime

07:57

not that are the byproduct of their own agency

190

465968

3262

që nuk janë fryt i vullnetit të tyre,

08:01

but that are about the expectations

191

469230

2012

por janë ajo çka presin

08:03

that others have of them

192

471242

1452

të tjerët prej tyre,

08:04

or the mandates of societal orthodoxy.

193

472694

4434

ose ato që dikton ortodoksia shoqërore.

08:09

This realization was exploited most powerfully

194

477128

2867

Kjo nuhatje, për qëllime pragmatike

08:11

for pragmatic ends by the 18th-
century philosopher Jeremy Bentham,

195

479995

4141

u shfrytëzua më fort nga filozofi
i shekullit të 18-të, Jeremy Bentham,

08:16

who set out to resolve an important problem

196

484136

2351

i cili iu vu zgjidhjes së
një problemi të rëndësishëm

08:18

ushered in by the industrial age,

197

486487

1802

të prurë nga epoka industriale, kur

08:20

where, for the first time, institutions had become

198

488289

2358

për herë të parë, institucionet u bënë

08:22

so large and centralized

199

490647

1997

kaq të mëdha dhe të centralizuara

08:24

that they were no longer able to monitor

200

492644

1828

sa që s’qenë më në gjendje të mbikëqyrnin,

08:26

and therefore control each one
of their individual members,

201

494472

2953

ndaj edhe të kontrollonin, secilin
prej anëtarëve të saj individualë,

08:29

and the solution that he devised

202

497425

1881

dhe zgjidhja që hartoi

08:31

was an architectural design

203

499306

2203

qe një koncept arkitekturor

08:33

originally intended to be implemented in prisons

204

501509

2716

i menduar fillimisht për burgjet

08:36

that he called the panopticon,

205

504225

2319

të cilin e pat quajtur panoptikon

08:38

the primary attribute of which was the construction

206

506544

2360

atributi parësor i të cilit ishte ngritja e

08:40

of an enormous tower in the center of the institution

207

508904

3071

një kulle të stërmadhe në
qendër të institucionit,

08:43

where whoever controlled the institution

208

511975

2148

ku, cilido që kontrollonte institucionin,

08:46

could at any moment watch any of the inmates,

209

514123

2685

mundej në çfarëdo çasti të vëzhgonte
këdo nga të dënuarit,

08:48

although they couldn't watch all of them at all times.

210

516808

3322

edhe pse nuk i vëzhgonin dot
të gjithë dhe tërë kohën.

08:52

And crucial to this design

211

520130

2055

Thelbësore për këtë konceptim

qe fakti që të dënuarit s’mund

08:54

was that the inmates could not actually

212

522185

1795

08:55

see into the panopticon, into the tower,

213

523980

2876

të shihnin dot në panoptikon, në kullë,

08:58

and so they never knew

214

526856

1672

ndaj s’kish nga ta dinin

09:00

if they were being watched or even when.

215

528528

2172

nëse vëzhgoheshin, ose kur.

09:02

And what made him so excited about this discovery

216

530700

3583

Ajo që e ngazëlleu më shumë te ky zbulim

09:06

was that that would mean that the prisoners

217

534283

1873

qe se kjo do të thoshte që të burgosurve

09:08

would have to assume that they were being watched

218

536156

3028

do t’u duhej të supozonin se vëzhgoheshin

09:11

at any given moment,

219

539184

1685

në çfarëdo çasti,

09:12

which would be the ultimate enforcer

220

540869

1878

çka do të qe mjeti i përsosur shtrëngues

09:14

for obedience and compliance.

221

542747

3678

për bindje dhe konformizëm.

09:18

The 20th-century French philosopher Michel Foucault

222

546425

2925

Filozofi frëng i shekullit të 20-të,
Michel Foucault

09:21

realized that that model could be used

223

549350

1925

kuptoi që ky model mund të përdorej

09:23

not just for prisons but for every institution

224

551275

3115

jo thjesht për burgjet, por
për çdo institucion

09:26

that seeks to control human behavior:

225

554390

1950

që përpiqet të kontrollojë sjelljen njerëzore:

09:28

schools, hospitals, factories, workplaces.

226

556340

2875

shkolla, spitale, fabrika, vende pune.

09:31

And what he said was that this mindset,

227

559215

2198

Dhe, sipas tij, kjo mendësi,

09:33

this framework discovered by Bentham,

228

561413

2426

kjo strukturë e zbuluar nga Bentham,

09:35

was the key means of societal control

229

563839

3329

qe mjeti kyç i kontrollit mbi shoqërinë

09:39

for modern, Western societies,

230

567168

2002

për shoqëritë moderne, perëndimore

09:41

which no longer need

231

569170

1774

të cilat nuk kanë më nevojë

09:42

the overt weapons of tyranny —

232

570944

1907

për armët e tiranisë së hapët —

09:44

punishing or imprisoning or killing dissidents,

233

572851

2396

ndëshkim, burgosje ose vrasje të disidentëve,

09:47

or legally compelling loyalty to a particular party —

234

575247

3314

apo besnikëri të detyruar ligjërisht
ndaj një partie të dhënë —

09:50

because mass surveillance creates

235

578561

2399

ngaqë survejimi në masë krijon

09:52

a prison in the mind

236

580960

2555

brenda mendjes një burg

09:55

that is a much more subtle

237

583515

1843

që është shumë më i hollë

09:57

though much more effective means

238

585358

1889

por shumë më i efektshëm për

09:59

of fostering compliance with social norms

239

587247

3049

farkëtimin e pajtueshmërisë
me normat shoqërore

10:02

or with social orthodoxy,

240

590296

1462

apo me ortodoksinë sociale,

10:03

much more effective

241

591758

1562

shumë më i efektshëm

10:05

than brute force could ever be.

242

593320

3125

se sa mund të jetë dhuna e pastër.

10:08

The most iconic work of literature about surveillance

243

596445

2818

Vepra letrare më përfaqësuese mbi survejimin

10:11

and privacy is the George Orwell novel "1984,"

244

599263

3550

dhe privatësinë është romani
i George Orwell-it "1984",

10:14

which we all learn in school, and
therefore it's almost become a cliche.

245

602813

3467

studiuar nga tërë ne në shkollë, ndaj
edhe është bërë si një lloj klisheje.

10:18

In fact, whenever you bring it up
in a debate about surveillance,

246

606280

2069

Në fakt, sa herë që e përmendni
në ndonjë debat mbi survejimin,

10:20

people instantaneously dismiss it

247

608349

2249

njerëzit ta hedhin poshtë menjëherë

10:22

as inapplicable, and what they say is,

248

610598

2302

si diçka që nuk ka vend, duke të thënë,

10:24

"Oh, well in '1984,' there were
monitors in people's homes,

249

612900

3283

“Te "1984" në shtëpitë
e miletit kishte monitorë,

10:28

they were being watched at every given moment,

250

616183

2165

vëzhgoheshin në çdo çast,

10:30

and that has nothing to do with
the surveillance state that we face."

251

618348

3962

por kjo nuk hyn gjëkundi te gjendja
e survejimit me të cilën përballemi.”

10:34

That is an actual fundamental misapprehension

252

622310

2920

Ka një keqkuptim themelor

10:37

of the warnings that Orwell issued in "1984."

253

625230

2701

të alarmeve të dhëna
nga Orwell-i tek "1984".

10:39

The warning that he was issuing

254

627931

1651

Alarmi që ai dha,

10:41

was about a surveillance state

255

629582

1608

lidhej me shtetin e survejimit,

10:43

not that monitored everybody at all times,

256

631190

2164

jo se ky mbikëqyrte këdo gjithë kohën,

10:45

but where people were aware that they could

257

633354

2053

por ngaqë njerëzit e dinin se mund

10:47

be monitored at any given moment.

258

635407

1629

mbikëqyreshin në çdo çast.

10:49

Here is how Orwell's narrator, Winston Smith,

259

637036

3074

Ja si e përshkruan sistemin e survejimit

10:52

described the surveillance system

260

640110

2040

me të cilin përballeshin,

10:54

that they faced:

261

642150

1398

rrëfimtari i Orwell-it, Winston Smith:

10:55

"There was, of course, no way of knowing

262

643548

2427

“Sigurisht që s’kish mundësi të dihej

10:57

whether you were being watched
at any given moment."

263

645975

2317

nëse po vëzhgoheshit apo jo
në një çast të dhënë.”

11:00

He went on to say,

264

648292

1451

Për të vazhduar më tej,

11:01

"At any rate, they could plug in your wire

265

649743

1711

“Sido që të ishte, fishën tuaj

11:03

whenever they wanted to.

266

651454

1709

mund ta lidhnin kur të donin.

11:05

You had to live, did live,

267

653163

2579

Duhej të jetonit, në fakt jetonit,

11:07

from habit that became instinct,

268

655742

2253

me zakonin që u bë instinkt,

11:09

in the assumption that every sound you made

269

657995

2495

me hamendjen se çdo tingull i juaji

11:12

was overheard and except in darkness

270

660490

2190

kapej dhe analizohej nga dikush në errësirë,

11:14

every movement scrutinized."

271

662680

2739

çdo lëvizje merrej në shqyrtim.”

11:17

The Abrahamic religions similarly posit

272

665419

3346

Në mënyrë të ngjashme,
fetë abrahamike postulojnë

11:20

that there's an invisible, all-knowing authority

273

668765

2943

se ka një autoritet të padukshëm,
të gjithëditur

11:23

who, because of its omniscience,

274

671708

1743

i cili, ngaqë di gjithçka,

11:25

always watches whatever you're doing,

275

673451

1896

mbikëqyr gjithë kohën çfarëdo që bëni,

11:27

which means you never have a private moment,

276

675347

2773

që do të thotë se nuk ju mbetet
kurrë një çast privat,

11:30

the ultimate enforcer

277

678120

1684

mjeti i përsosur shtrëngues

11:31

for obedience to its dictates.

278

679804

2990

për bindje ndaj diktatit të tij.

11:34

What all of these seemingly disparate works

279

682794

3404

Ato çka këto vepra, në dukje
pa lidhje me njëra-tjetrën,

11:38

recognize, the conclusion that they all reach,

280

686198

2786

lejojnë të shihet, përfundimi
që del nga krejt ato,

11:40

is that a society in which people

281

688984

2322

është se një shoqëri në të cilën njerëzit

11:43

can be monitored at all times

282

691306

2307

mund të mbikëqyren gjithë kohën

11:45

is a society that breeds conformity

283

693613

2655

është një shoqëri që pjell konformizëm

11:48

and obedience and submission,

284

696268

2242

bindje pa kushte dhe nënshtrim,

11:50

which is why every tyrant,

285

698510

1511

prandaj çdo tiran,

11:52

the most overt to the most subtle,

286

700021

2082

nga më i paskrupulli te më i stërholluari,

11:54

craves that system.

287

702103

2263

kanë uri për atë sistem.

11:56

Conversely, even more importantly,

288

704366

2654

Në të kundërt, madje më me rëndësi,

11:59

it is a realm of privacy,

289

707020

2440

aftësia për t’u tërhequr diku

12:01

the ability to go somewhere where we can think

290

709460

3010

ku mund të mendojmë,

12:04

and reason and interact and speak

291

712470

3158

arsyetojmë, ndërveprojmë dhe flasim

12:07

without the judgmental eyes
of others being cast upon us,

292

715628

3654

pa pasur mbi kurriz sytë e botës,

12:11

in which creativity and exploration

293

719282

3543

diku ku fryma krijuese, zhbiruese

12:14

and dissent exclusively reside,

294

722825

3028

dhe mospajtimi kanë vatrën e tyre,

12:17

and that is the reason why,

295

725853

1821

hyn te sfera e privatësisë.

12:19

when we allow a society to exist

296

727674

2576

Kur lejojmë ekzistencën e një shoqërie

12:22

in which we're subject to constant monitoring,

297

730250

2163

te e cila jemi subjekt mbikëqyrjeje

12:24

we allow the essence of human freedom

298

732413

2977

konstante, lejojmë gjymtimin e rëndë

12:27

to be severely crippled.

299

735390

2951

të thelbit të lirisë njerëzore.

12:30

The last point I want to observe about this mindset,

300

738341

3122

Pika e fundit që dua të prek
lidhur me këtë mendësi,

12:33

the idea that only people who
are doing something wrong

301

741463

1925

idenë se vetëm personat që
bëjnë diçka të mbrapshtë

12:35

have things to hide and therefore
reasons to care about privacy,

302

743388

3882

kanë se ç’të fshehin, pra edhe arsye
për t’u kujdesur për privatësinë,

12:39

is that it entrenches two very destructive messages,

303

747270

4006

është ngulitja prej saj e dy
mesazheve shumë rrënuese,

12:43

two destructive lessons,

304

751276

2028

e dy mësimeve rrënuese.

12:45

the first of which is that

305

753304

1756

I pari është se të vetmit

12:47

the only people who care about privacy,

306

755060

2120

që merakosen për privatësinë,

12:49

the only people who will seek out privacy,

307

757180

2056

të vetmit që kërkojnë privatësi,

12:51

are by definition bad people.

308

759236

4075

janë, me përkufizim, të ligjtë.

12:55

This is a conclusion that we should have

309

763311

2132

Ky është një përfundim për të cilin i kemi

12:57

all kinds of reasons for avoiding,

310

765443

2528

të gjitha arsyet pse duhet shmangur,

12:59

the most important of which is that when you say,

311

767971

2752

më e rëndësishmja prej tyre
është se kur thoni,

13:02

"somebody who is doing bad things,"

312

770723

2377

“dikush po bën diçka të mbrapshtë”,

13:05

you probably mean things
like plotting a terrorist attack

313

773100

2837

ka gjasa që e keni fjalën për gjëra
të tilla si plani për një sulm terrorist

13:07

or engaging in violent criminality,

314

775937

2041

apo pjesëmarrja në krime të dhunshme,

13:09

a much narrower conception

315

777978

2540

një kuptim shumë i ngushtë

13:12

of what people who wield power mean

316

780518

2452

i asaj që njerëzit që kanë
pushtetin nënkuptojnë

13:14

when they say, "doing bad things."

317

782970

2050

kur thonë, “po bën gjëra të mbrapshta”.

13:17

For them, "doing bad things" typically means

318

785020

2307

Për ta, “të bësh gjëra të mbrapshta”
zakonisht nënkupton

13:19

doing something that poses meaningful challenges

319

787327

3071

të bërit e diçkaje që paraqet
sfida kuptimplote

13:22

to the exercise of our own power.

320

790398

3105

ndaj ushtrimit të pushtetit që u japim.

13:25

The other really destructive

321

793503

1950

Mësimi tjetër vërtet rrënues

13:27

and, I think, even more insidious lesson

322

795453

1908

dhe, mendoj, edhe më tinëzar,

13:29

that comes from accepting this mindset

323

797361

2779

që vjen prej pranimit të kësaj mendësie,

13:32

is there's an implicit bargain

324

800140

2766

është se ka një përfitim të pashprehur,

13:34

that people who accept this mindset have accepted,

325

802906

3344

të pranuar nga njerëzit
që pranojnë këtë mendësi,

13:38

and that bargain is this:

326

806250

1455

dhe ky përfitim është:

13:39

If you're willing to render yourself

327

807705

1972

Nëse pranoni ta bëni vetveten

13:41

sufficiently harmless,

328

809677

2102

mjaftueshëm të parrezik,

13:43

sufficiently unthreatening

329

811779

2170

mjaftueshëm jo kërcënues

13:45

to those who wield political power,

330

813949

1882

për ata që kanë pushtet politik,

13:47

then and only then can you be free

331

815831

3036

atëherë dhe vetëm atëherë
mund të jeni të lirë

13:50

of the dangers of surveillance.

332

818867

2108

nga rreziqet e survejimit.

13:52

It's only those who are dissidents,

333

820975

2385

Vetëm ata që janë mospajtues,

13:55

who challenge power,

334

823360

1481

që sfidojnë pushtetet,

13:56

who have something to worry about.

335

824841

1812

paskan pse të shqetësohen.

13:58

There are all kinds of reasons why we
should want to avoid that lesson as well.

336

826653

3407

I kemi të gjitha arsyet pse
duhet t’i shmangim këto mësime.

14:02

You may be a person who, right now,

337

830060

2238

Mund të jeni një person që, tani për tani,

14:04

doesn't want to engage in that behavior,

338

832298

2072

nuk dëshiron të merret me diçka me spec,

14:06

but at some point in the future you might.

339

834370

2455

por mund të dojë në të ardhmen.

14:08

Even if you're somebody who decides

340

836825

1674

Edhe nëse jeni dikush që vendos

14:10

that you never want to,

341

838499

1765

vetë se rasti s’do të vijë kurrë,

14:12

the fact that there are other people

342

840264

1634

fakti që ka të tjerë persona

14:13

who are willing to and able to resist

343

841898

2204

që duan dhe janë në gjendje
të bëjnë qëndresë

14:16

and be adversarial to those in power —

344

844102

2034

dhe të jenë kundërshtarë të atyre në pushtet —

14:18

dissidents and journalists

345

846136

1534

disidentë, gazetarë

14:19

and activists and a whole range of others —

346

847670

2088

veprimtarë, dhe një gamë
e tërë rastesh të tjera —

14:21

is something that brings us all collective good

347

849758

2494

është diçka që na sjell krejt
neve një të mirë kolektive

14:24

that we should want to preserve.

348

852252

2978

që do të ishte mirë ta ruanim.

14:27

Equally critical is that the measure

349

855230

2094

Po njësoj jetik është fakti që kuti

14:29

of how free a society is

350

857324

2263

se sa e lirë është një shoqëri,

14:31

is not how it treats its good,

351

859587

2150

s’është mënyra si i trajton ajo shtetasit

14:33

obedient, compliant citizens,

352

861737

2463

e mirë, të bindurit, ata në rregull me normat,

14:36

but how it treats its dissidents

353

864200

1840

por se si trajton mospajtuesit

14:38

and those who resist orthodoxy.

354

866040

3115

dhe ata që i bëjnë qëndresë
ortodoksisë sociale.

14:41

But the most important reason

355

869155

1597

Por arsyeja më e rëndësishme

14:42

is that a system of mass surveillance

356

870752

2401

është se një sistem i survejimit masiv

14:45

suppresses our own freedom in all sorts of ways.

357

873153

2617

shtyp lirinë tonë në të gjitha drejtimet.

14:47

It renders off-limits

358

875770

1801

Na i bën të ndaluara krejt

14:49

all kinds of behavioral choices

359

877571

2006

zgjedhjet mbi mundësitë e sjelljeve

14:51

without our even knowing that it's happened.

360

879577

3553

pa e ditur ne hiç se ka ndodhur.

14:55

The renowned socialist activist Rosa Luxemburg

361

883130

2482

Veprimtarja e njohur socialiste,
Rosa Luxemburg

14:57

once said, "He who does not move

362

885612

2493

dikur tha, “Ai që nuk luan vendit

15:00

does not notice his chains."

363

888105

3356

nuk i vë re vargonjtë e tij.”

15:03

We can try and render the chains

364

891461

1689

Mund të orvatemi për t’i bërë të padukshëm

15:05

of mass surveillance invisible or undetectable,

365

893150

3089

ose të pakapshëm vargonjtë
e survejimit në masë,

15:08

but the constraints that it imposes on us

366

896239

2666

por kufizimet që imponojnë mbi ne

15:10

do not become any less potent.

367

898905

2545

nuk bëhen më pak të fuqishme.

15:13

Thank you very much.

368

901450

1608

Shumë faleminderit.

15:15

(Applause)

369

903058

1431

(Duartrokitje)

15:16

Thank you.

370

904489

1507

Faleminderit.

15:17

(Applause)

371

905996

4897

(Duartrokitje)

15:22

Thank you.

372

910893

2387

Faleminderit.

15:25

(Applause)

373

913280

2842

(Duartrokitje)

15:31

Bruno Giussani: Glenn, thank you.

374

919320

2292

Bruno Giussani: Faleminderit, Glen.

15:33

The case is rather convincing, I have to say,

375

921612

2289

Më duhet të them që shtjellimi
është jo pak bindës,

15:35

but I want to bring you back

376

923901

1565

por dua që t’u kthehemi

15:37

to the last 16 months and to Edward Snowden

377

925466

3351

16 muajve të fundit dhe Edward Snowden-it

15:40

for a few questions, if you don't mind.

378

928817

2065

për pak pyetje, nëse s’prish punë.

15:42

The first one is personal to you.

379

930882

2488

E para është personale për ju.

15:45

We have all read about the arrest of your partner,

380

933370

3041

Të gjithë kemi lexuar për
arrestimin e partnerit tuaj,

15:48

David Miranda in London, and other difficulties,

381

936411

3310

David Miranda, në Londër,
dhe vështirësi të tjera,

15:51

but I assume that

382

939721

2084

por them se lidhur me

15:53

in terms of personal engagement and risk,

383

941805

3356

angazhimin dhe rreziqet personale,

15:57

that the pressure on you is not that easy

384

945161

1804

atë trysni mbi ju,
s’është edhe aq e lehtë

15:58

to take on the biggest sovereign
organizations in the world.

385

946965

2945

të merresh me organizmat më
të mëdhenj sovranë të botës.

16:01

Tell us a little bit about that.

386

949910

2435

Na tregoni pak mbi këtë anë.

16:04

Glenn Greenwald: You know, I think
one of the things that happens

387

952345

1655

Glenn Greenwald: Mendoj se
një nga gjërat që ndodh

16:06

is that people's courage in this regard

388

954000

1932

është se kuraja e njerëzve në këtë

16:07

gets contagious,

389

955932

1712

drejtim bëhet ngjitëse,

16:09

and so although I and the other
journalists with whom I was working

390

957644

3463

ndaj, edhe pse unë dhe gazetarë
të tjerë me të cilët punoja

16:13

were certainly aware of the risk —

391

961107

1536

ishim të ndërgjegjshëm për rrezikun —

16:14

the United States continues to be
the most powerful country in the world

392

962643

2722

ShBA-të vazhdojnë të jenë
vendi më i fuqishëm në botë

16:17

and doesn't appreciate it when you

393

965365

1998

dhe nuk gëzohen kur ju

16:19

disclose thousands of their secrets

394

967363

1922

botoni në Internet, sipas qejfit,

16:21

on the Internet at will —

395

969285

2511

mijëra të fshehta të tyre —

16:23

seeing somebody who is a 29-year-old

396

971796

3469

kur sheh dikë që është 29 vjeç

16:27

ordinary person who grew up in

397

975265

2019

njeri i rëndomtë që u rrit në

16:29

a very ordinary environment

398

977284

2313

në një mjedis më se të rëndomtë,

16:31

exercise the degree of principled
courage that Edward Snowden risked,

399

979597

3723

të shfaqë atë shkallë kuraje
të parimtë, siç rrezikoi Edward Snowden-i,

16:35

knowing that he was going to go
to prison for the rest of his life

400

983320

2220

duke e ditur se e priste burgu për
gjithë jetën nga këtej e tutje

16:37

or that his life would unravel,

401

985540

1782

ose jeta e tij do të shkërmoqej,

16:39

inspired me and inspired other journalists

402

987322

1975

më frymëzoi mua dhe gazetarë të tjerë

16:41

and inspired, I think, people around the world,

403

989297

1823

dhe frymëzoi, mendoj, njerëz kudo në botë,

16:43

including future whistleblowers,

404

991120

1688

përfshi sekretnxjerrës të ardhshëm,

16:44

to realize that they can engage
in that kind of behavior as well.

405

992808

3515

të kuptojnë se mund t’i hyjnë
edhe ata kësaj valleje.

16:48

BG: I'm curious about your
relationship with Ed Snowden,

406

996323

2486

BG: Jam kureshtar të di mbi
marrëdhëniet tuaja me Ed Snowden-in,

16:50

because you have spoken with him a lot,

407

998809

3181

ngaqë ju keni folur mjaft me të,

16:53

and you certainly continue doing so,

408

1001990

1763

dhe sigurisht që vazhdoni ende,

16:55

but in your book, you never call him Edward,

409

1003753

2636

por në librin tuaj,
s’e thërrisni kurrë Eduard,

16:58

nor Ed, you say "Snowden." How come?

410

1006389

3460

as Ed; ju thoni "Snowden". Pse?

17:01

GG: You know, I'm sure that's something

411

1009849

1644

GG: Jam i sigurt se kjo është diçka

17:03

for a team of psychologists to examine.
(Laughter)

412

1011493

3331

që duhet parë nga ndonjë ekip psikologësh
(Të qeshura)

17:06

I don't really know. The reason I think that,

413

1014824

3589

Vërtet nuk e di. Arsyeja, mendoj, është se

17:10

one of the important objectives that he actually had,

414

1018413

3554

një nga objektivat
e rëndësishëm që ai pati,

17:13

one of his, I think, most important tactics,

415

1021967

2336

një nga taktikat e tij
më të rëndësishme, mendoj,

17:16

was that he knew that one of the ways

416

1024303

2207

qe që e dinte se një nga rrugët

17:18

to distract attention from the
substance of the revelations

417

1026510

2690

për të shmangur vëmendjen nga
thelbi i zbulimeve do të ish

17:21

would be to try and personalize the focus on him,

418

1029200

2650

orvatja për personalizim
të vëmendjes mbi të,

dhe për këtë arsye ai
ndenji jashtë medias.

17:23

and for that reason, he stayed out of the media.

419

1031850

2067

U përpoq që jeta e tij
personale të mos qe kurrë

17:25

He tried not to ever have his personal life

420

1033917

2509

subjekt ekzaminimi,

17:28

subject to examination,

421

1036426

1679

17:30

and so I think calling him Snowden

422

1038105

2714

ndaj mendoj që ta thërrasësh Snowden

17:32

is a way of just identifying him
as this important historical actor

423

1040819

3574

është një rrugë për identifikimin e tij
si një aktor të rëndësishëm historik

17:36

rather than trying to personalize him in a way

424

1044393

1872

në vend se të orvatesh
ta personalizosh në një mënyrë

17:38

that might distract attention from the substance.

425

1046265

2880

që mund të shmangë vëmendjen prej thelbit.

17:41

Moderator: So his revelations, your analysis,

426

1049145

1457

Moderatori: Zbulimet e tij, analiza juaj,

17:42

the work of other journalists,

427

1050602

1776

puna e gazetarëve të tjerë,

17:44

have really developed the debate,

428

1052378

3000

i dha vërtet jetë debatit,

17:47

and many governments, for example, have reacted,

429

1055378

2128

dhe mjaft qeveri, bie fjala, kanë reaguar,

17:49

including in Brazil, with projects and programs

430

1057506

2604

përfshi Brazilin, me projekte dhe programe

17:52

to reshape a little bit the design of the Internet, etc.

431

1060110

2854

për ta ripunuar paksa
formën e Internetit, etj.

17:54

There are a lot of things going on in that sense.

432

1062964

2752

Ka plot gjëra që po bëhen në atë drejtim.

17:57

But I'm wondering, for you personally,

433

1065716

2270

Pyes veten, për ju personalisht,

17:59

what is the endgame?

434

1067986

1651

cila është mbyllja e gjithë kësaj?

18:01

At what point will you think,

435

1069637

1633

Në ç’pikë do të mendoni se,

18:03

well, actually, we've succeeded
in moving the dial?

436

1071270

3192

më në fund ia dolëm
ta rregullojmë me sukses?

18:06

GG: Well, I mean, the endgame for me as a journalist

437

1074462

2278

GG: Për mua si gazetar, mbyllja

18:08

is very simple, which is to make sure

438

1076740

2443

është shumë e thjeshtë, të sigurohemi

18:11

that every single document that's newsworthy

439

1079183

2012

se çdo dokument që ia vlen

18:13

and that ought to be disclosed

440

1081195

1646

dhe që duhet të publikohet

18:14

ends up being disclosed,

441

1082841

1480

të përfundojë i publikuar,

18:16

and that secrets that should never
have been kept in the first place

442

1084321

2037

dhe të fshehtat që nuk duhej
të ishin ruajtur fare të fshehta,

18:18

end up uncovered.

443

1086358

1475

të dalin sheshit.

18:19

To me, that's the essence of journalism

444

1087833

1847

Për mua, ky është thelbi i gazetarisë

18:21

and that's what I'm committed to doing.

445

1089680

1527

dhe këtij i jam përkushtuar.

18:23

As somebody who finds mass surveillance odious

446

1091207

2474

Si dikush të cilit survejimi
në masë i duket i urryer,

18:25

for all the reasons I just talked about and a lot more,

447

1093681

2187

për krejt arsyet që sapo
preka dhe mjaft të tjera,

18:27

I mean, I look at this as work that will never end

448

1095868

2526

këtë punë e shoh si një
që nuk mbaron kurrë,

18:30

until governments around the world

449

1098394

2177

deri sa qeveri anembanë botës

18:32

are no longer able to subject entire populations

450

1100571

2619

të mos jenë më në gjendje t’ia nënshtrojnë

18:35

to monitoring and surveillance

451

1103190

1486

popullsi të tëra mbikëqyrjes dhe survejimit,

18:36

unless they convince some court or some entity

452

1104676

2589

veç kur bindin një gjykatë apo ent tjetër

18:39

that the person they've targeted

453

1107265

1722

se personi që kanë në shënjestër

18:40

has actually done something wrong.

454

1108987

2591

ka bërë vërtet diçka të mbrapshtë.

18:43

To me, that's the way that
privacy can be rejuvenated.

455

1111578

3235

Për mua, kjo është rruga me të cilën
mund të ripërtërihet privatësia.

18:46

BG: So Snowden is very,
as we've seen at TED,

456

1114813

2346

BG: Snowden-i siç e kemi
parë në TED, është shumë,

18:49

is very articulate in presenting and portraying himself

457

1117159

2768

shumë elokuent në paraqitjen
dhe portretizimin

18:51

as a defender of democratic values

458

1119927

2280

e vetes si mbrojtës i vlerave

18:54

and democratic principles.

459

1122207

1713

dhe parimeve demokratike.

18:55

But then, many people really
find it difficult to believe

460

1123920

3028

Por shumë njerëz e kanë vërtet
të vështirë të besojnë

18:58

that those are his only motivations.

461

1126948

2402

se ky është motivacioni i tij i vetëm.

19:01

They find it difficult to believe

462

1129350

1478

E kanë të vështirë të besojnë

19:02

that there was no money involved,

463

1130828

1621

se paraja nuk hyn gjëkundi,

19:04

that he didn't sell some of those secrets,

464

1132449

1911

se nuk ka shitur ndonjë të fshehtë,

19:06

even to China and to Russia,

465

1134360

1829

te Kina apo Rusia,

19:08

which are clearly not the best friends

466

1136189

2544

që dihet se nuk janë miqtë më të mirë

19:10

of the United States right now.

467

1138733

2169

të Shteteve të Bashkuara sot për sot.

19:12

And I'm sure many people in the room

468

1140902

1706

Dhe jam i sigurt se shumë
vetë në këtë sallë

19:14

are wondering the same question.

469

1142608

2270

bëjnë të njëjtën pyetje.

19:16

Do you consider it possible there is

470

1144878

1883

Mendoni se mundet të ketë edhe

19:18

that part of Snowden we've not seen yet?

471

1146761

2612

një anë të tillë të Snowden-it
që s’e kemi parë ende?

19:21

GG: No, I consider that absurd and idiotic.

472

1149373

3181

GG: Jo, mua kjo më duket absurde dhe idiote.

19:24

(Laughter) If you wanted to,

473

1152554

2414

(Të qeshura) Nëse do të donit,

19:26

and I know you're just playing devil's advocate,

474

1154968

2462

e di që thjesht po bëni avokatin e djallit,

19:29

but if you wanted to sell

475

1157430

3211

por nëse do të donit t’i shisni

19:32

secrets to another country,

476

1160641

1906

të fshehta një vendi tjetër,

19:34

which he could have done and become

477

1162547

1717

çka mund ta kish bërë, dhe të gdhihej

19:36

extremely rich doing so,

478

1164264

1646

tejet i pasur nga kjo,

19:37

the last thing you would
do is take those secrets

479

1165910

1981

gjëja e fundit që do të bënit
është t’ua jepnit këto të fshehta

19:39

and give them to journalists and
ask journalists to publish them,

480

1167891

2744

gazetarëve dhe t’u kërkonit t’i botojnë,

19:42

because it makes those secrets worthless.

481

1170635

2026

pasi kjo i bën të pavlera të fshehtat.

19:44

People who want to enrich themselves

482

1172661

1648

Njerëzit që duan të pasurojnë veten

19:46

do it secretly by selling
secrets to the government,

483

1174309

1970

e bëjnë këtë fshehtas, duke
ia shitur të fshehtat qeverisë,

19:48

but I think there's one important point worth making,

484

1176279

1821

por mendoj se ka një gjë
të rëndësishme për të thënë,

19:50

which is, that accusation comes from

485

1178100

2238

faktin se këto akuza vijnë nga

19:52

people in the U.S. government,

486

1180338

1832

persona në qeverinë e ShBA-ve,

19:54

from people in the media who are loyalists

487

1182170

2020

nga persona në media që janë

19:56

to these various governments,

488

1184190

1598

besnikë qeverish të ndryshme,

19:57

and I think a lot of times when people make accusations like that about other people —

489

1185788

3148

dhe mendoj se, shpesh, kur dikush bën
akuza si kjo kundër të tjerëve —

20:00

"Oh, he can't really be doing this

490

1188936

1605

“Oh, vërtet, s’mund ta bëjë dot

20:02

for principled reasons,

491

1190541

1665

nisur nga parimet,

20:04

he must have some corrupt, nefarious reason" —

492

1192206

2242

do ketë ndonjë arsye
të korruptuari, të poshtër” —

20:06

they're saying a lot more about themselves

493

1194448

2107

tregon më shumë mbi vetveten,

20:08

than they are the target of their accusations,

494

1196555

1826

se sa mbi objektivin e akuzave të tyre,

20:10

because — (Applause) —

495

1198381

4385

ngaqë — (Duartrokitje) —

20:14

those people, the ones who make that accusation,

496

1202766

2520

këta njerëz, këta që bëjnë akuza të tilla,

20:17

they themselves never act

497

1205286

1904

këta vetë nuk veprojnë kurrë

20:19

for any reason other than corrupt reasons,

498

1207190

1922

për tjetër motiv veç motivesh të korruptuarish,

20:21

so they assume

499

1209112

1632

ndaj besojnë se

20:22

that everybody else is plagued by the same disease

500

1210744

2632

këdo tjetër e ka pllakosur po ajo sëmundje

20:25

of soullessness as they are,

501

1213376

2002

e pashpirtësisë, si ata vetë,

20:27

and so that's the assumption.

502

1215378

1871

dhe ky është thelbi i gjithë kësaj.

20:29

(Applause)

503

1217249

1627

(Duartrokitje)

20:30

BG: Glenn, thank you very much.
GG: Thank you very much.

504

1218876

2484

BG: Glen, shumë faleminderit.
GG: Faleminderit juve.

20:33

BG: Glenn Greenwald.

505

1221360

2332

BG: Glenn Greenwald.

20:35

(Applause)

506

1223692

1114

(Duartrokitje)

Translated by Besnik Bleta
Reviewed by Dejvi Azis

ABOUT THE SPEAKER

Glenn Greenwald - Journalist
Glenn Greenwald is the journalist who has done the most to expose and explain the Edward Snowden files.

Why you should listen

As one of the first journalists privy to NSA whistleblower Edward Snowden’s archives, Glenn Greenwald has a unique window into the inner workings of the NSA and Britain's GCHQ. A vocal advocate for civil liberties in the face of growing post-9/11 authoritarianism, Greenwald was a natural outlet for Snowden, who’d admired his combative writing style in Salon and elsewhere.

Since his original Guardian exposés of Snowden’s revelations, Pulitzer winner Greenwald continues to stoke public debate on surveillance and privacy both in the media, on The Intercept, and with his new book No Place to Hide -- and suggests that the there are more shocking revelations to come.

More profile about the speaker
Glenn Greenwald | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Glenn Greenwald: Pse ka rëndësi privatësia | TED Talk | TED.com