TED2015
Dan Ariely: How equal do we want the world to be? You'd be surprised
Dan Ariely: Dünyanın ne kadar eşit olmasını istiyoruz? Şaşırırsınız!
Filmed:
Readability: 3.3
1,928,125 views
Eşitsizliğin büyüdüğü toplumla ilgili haberler hepimizi tedirgin ediyor. Ama neden? Dan Ariely, varlığın toplumda dağılımına ilişkin neyin adil olduğunu düşündüğümüz hakkında yeni ve şaşırtıcı bir araştırmayı açıklıyor. Sonra bunları gerçek bulgularla mukayese ediyor.
Dan Ariely - Behavioral economist
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
The dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
It would be nice to be
objective in life,
objective in life,
0
926
2645
Hayatta tarafsız olmak
00:15
in many ways.
1
3571
2022
pek çok açıdan iyi olurdu.
00:17
The problem is that we have
these color-tinted glasses
these color-tinted glasses
2
5593
3378
Ama sorun, her türlü duruma
bakmak için kullandığımız
bakmak için kullandığımız
00:20
as we look at all kinds of situations.
3
8971
4679
renklendirilmiş gözlüklerimiz.
00:25
For example, think about
something as simple as beer.
something as simple as beer.
4
13650
3716
Mesela, bira gibi basit
bir şey düşünün.
bir şey düşünün.
00:29
If I gave you a few beers to taste
5
17366
2182
Eğer sizden tatmanızı ve
yoğunlukları, acılıkları
yoğunlukları, acılıkları
00:31
and I asked you to rate them
on intensity and bitterness,
on intensity and bitterness,
6
19548
3808
için derecelendirme yapmanızı istesem
00:35
different beers would occupy
different space.
different space.
7
23356
3697
farklı biralar farklı yerlerde yer alırdı.
00:39
But what if we tried
to be objective about it?
to be objective about it?
8
27053
2757
Peki ya bu konuda tarafsız
olmaya çalışırsak?
olmaya çalışırsak?
00:41
In the case of beer,
it would be very simple.
it would be very simple.
9
29810
2160
Konu bira olunca bu çok kolay olurdu.
00:43
What if we did a blind taste?
10
31970
2152
Kapalı gözle tadım yapsak ne olur?
00:46
Well, if we did the same thing,
you tasted the same beer,
you tasted the same beer,
11
34122
2724
Eğer aynı şeyi yaparsak,
aynı biralarla şimdi de
aynı biralarla şimdi de
00:48
now in the blind taste,
things would look slightly different.
things would look slightly different.
12
36846
3971
kapalı gözle tadım yaparsanız
durum biraz farklı gözükürdü.
durum biraz farklı gözükürdü.
00:52
Most of the beers will go into one place.
13
40817
2222
Biraların çoğu tek bir yere toplanırdı.
00:55
You will basically not
be able to distinguish them,
be able to distinguish them,
14
43039
2445
Aslında ayrımını yapamazdınız.
00:57
and the exception, of course,
will be Guinness.
will be Guinness.
15
45484
3089
Tek istisna tabii ki Guinness olurdu.
01:00
(Laughter)
16
48573
2228
(Kahkaha)
01:02
Similarly, we can think about physiology.
17
50801
2786
Fizyolojiyi de benzer şekilde
düşünebiliriz.
düşünebiliriz.
01:05
What happens when people expect
something from their physiology?
something from their physiology?
18
53587
3042
İnsanlar fizyolojilerinden bir şey
beklediğinde ne olur?
beklediğinde ne olur?
01:08
For example, we sold people
pain medications.
pain medications.
19
56629
2508
Mesela, insanlara ağrı kesici ilaç sattık.
01:11
Some people, we told them
the medications were expensive.
the medications were expensive.
20
59137
2739
Bazı insanlara ilacın pahalı
olduğunu söyledik.
olduğunu söyledik.
01:13
Some people, we told them it was cheap.
21
61876
1881
Bazı insanlara da ucuz
olduğunu söyledik.
olduğunu söyledik.
01:15
And the expensive
pain medication worked better.
pain medication worked better.
22
63757
2972
Pahalı olan ağrı kesici ilaç
daha etkili oldu.
daha etkili oldu.
01:18
It relieved more pain from people,
23
66729
2554
İnsanların ağrılarını daha fazla azalttı.
01:21
because expectations
do change our physiology.
do change our physiology.
24
69283
3504
Çünkü beklentiler
fizyolojimizi değiştirir.
fizyolojimizi değiştirir.
01:24
And of course, we all know that in sports,
25
72787
2062
Ve tabii hepimiz konu spor
olunca biliriz ki,
olunca biliriz ki,
01:26
if you are a fan of a particular team,
26
74849
1818
eğer belli bir takımın taraftarıysanız,
01:28
you can't help but see the game
27
76667
2369
oyunun gidişatını takımınız açısından
izlemeye engel olamazsınız.
izlemeye engel olamazsınız.
01:31
develop from the perspective of your team.
28
79036
3505
01:34
So all of those are cases in which
our preconceived notions
our preconceived notions
29
82541
4176
Bu durumların hepsinde
01:38
and our expectations color our world.
30
86717
3440
önyargılı kanaatlerimiz ve beklentilerimiz
dünyamızı renklendiriyor.
dünyamızı renklendiriyor.
01:42
But what happened
in more important questions?
in more important questions?
31
90157
3402
Peki daha önemli sorularda
ne oluyordu?
ne oluyordu?
01:45
What happened with questions
that had to do with social justice?
that had to do with social justice?
32
93559
3552
Sosyal adaletle ilgili sorularda
ne oluyordu?
ne oluyordu?
01:49
So we wanted to think about
what is the blind tasting version
what is the blind tasting version
33
97111
3405
Dolayısıyla kapalı göz testini
01:52
for thinking about inequality?
34
100516
3065
eşitsizlik ile ilgili düşüncelerimize
uyarlamak istedik.
uyarlamak istedik.
01:55
So we started looking at inequality,
35
103581
2299
Önce eşitsizliği ele aldık,
01:57
and we did some large-scale surveys
36
105880
1950
ABD ve diğer ülkeleri kapsayan
01:59
around the U.S. and other countries.
37
107830
2554
geniş ölçekli bazı anketler yaptık.
02:02
So we asked two questions:
38
110384
1951
İki soru sorduk:
02:04
Do people know what kind of
level of inequality we have?
level of inequality we have?
39
112335
3366
"İnsanlar hangi seviyede eşitsizliğimiz
olduğunu biliyor muydu?"
olduğunu biliyor muydu?"
02:07
And then, what level of inequality
do we want to have?
do we want to have?
40
115701
4111
ve "Ne seviyede bir eşitsizlik
istiyoruz?"
istiyoruz?"
02:11
So let's think about the first question.
41
119812
2414
İlk soruyu düşünelim.
02:14
Imagine I took all the people in the U.S.
42
122226
2113
ABD'deki tüm insanları ele aldığımı,
02:16
and I sorted them from
the poorest on the right
the poorest on the right
43
124339
2925
sağa en fakirler sola da en zenginler
gelecek şekilde yerleştirdiğimi
gelecek şekilde yerleştirdiğimi
02:19
to the richest on the left,
44
127264
2392
ve sonra da bunları
beş sıraya ayırdığımı hayal edin.
beş sıraya ayırdığımı hayal edin.
02:21
and then I divided them into five buckets:
45
129656
2662
02:24
the poorest 20 percent,
the next 20 percent,
the next 20 percent,
46
132318
2298
En fakir %20, sonraki %20,
02:26
the next, the next,
and the richest 20 percent.
and the richest 20 percent.
47
134616
2856
sonraki, sonraki ve en zengin %20.
02:29
And then I asked you to tell me
how much wealth do you think
how much wealth do you think
48
137472
2996
Sonra size bu sıralardan her birinde
ne kadar varlık yoğunluğu
ne kadar varlık yoğunluğu
02:32
is concentrated in each of those buckets.
49
140468
2949
olduğunu düşündüğünüzü sordum.
02:35
So to make it simpler,
imagine I ask you to tell me,
imagine I ask you to tell me,
50
143417
2461
Daha basit olması için şöyle
sorduğumu hayal edin:
sorduğumu hayal edin:
02:37
how much wealth do you think
is concentrated
is concentrated
51
145878
2260
"Alt iki sırada bulunan % 40'da
ne kadar varlık olduğunu
düşünüyorsunuz?"
düşünüyorsunuz?"
02:40
in the bottom two buckets,
52
148138
2260
En alt %40'da.
02:42
the bottom 40 percent?
53
150398
2261
Bir saniye düşünün ve
bir sayı belirleyin.
bir sayı belirleyin.
02:44
Take a second. Think about it
and have a number.
and have a number.
54
152659
2692
02:47
Usually we don't think.
55
155351
1904
Genellikle düşünmüyoruz.
02:49
Think for a second,
have a real number in your mind.
have a real number in your mind.
56
157255
2485
Bir saniye için düşünün,
aklınızda gerçek bir sayı belirsin.
aklınızda gerçek bir sayı belirsin.
02:51
You have it?
57
159740
1625
Belirlediniz mi?
02:53
Okay, here's what lots
of Americans tell us.
of Americans tell us.
58
161365
3065
Tamam. İşte birçok Amerikalının
bize söyledikleri.
bize söyledikleri.
02:56
They think that the bottom 20 percent
59
164430
1927
Dipteki % 20'nin, varlığın % 2,9'una
02:58
has about 2.9 percent of the wealth,
60
166357
2322
sahip olduğunu düşünüyorlar.
03:00
the next group has 6.4,
61
168679
2183
Sonraki grubun % 6,4'ü var.
03:02
so together it's slightly more than nine.
62
170862
2507
Yani ikisinin toplamı 9'un biraz üstünde.
03:05
The next group, they say, has 12 percent,
63
173369
3413
Sonraki grup için %12 diyorlar,
03:08
20 percent,
64
176782
1649
%20
03:10
and the richest 20 percent, people think
has 58 percent of the wealth.
has 58 percent of the wealth.
65
178431
4644
ve en zengin %20'nin varlığın %58'ine
sahip olduğunu düşünüyorlar.
sahip olduğunu düşünüyorlar.
03:15
You can see how this relates
to what you thought.
to what you thought.
66
183075
3135
Bunun düşüncelerinizle ne kadar
örtüştüğünü görüyorsunuz.
örtüştüğünü görüyorsunuz.
03:18
Now, what's reality?
67
186210
1741
Peki gerçek nedir?
03:19
Reality is slightly different.
68
187951
1811
Gerçek biraz farklı.
03:21
The bottom 20 percent
has 0.1 percent of the wealth.
has 0.1 percent of the wealth.
69
189762
3813
En alt %20, varlığın %0,1'ine sahip.
03:25
The next 20 percent
has 0.2 percent of the wealth.
has 0.2 percent of the wealth.
70
193575
3251
Sonraki %20, varlığın %0,2'sine sahip.
03:28
Together, it's 0.3.
71
196826
2113
Toplamda %0,3 yapıyor.
03:30
The next group has 3.9,
72
198939
3529
Sonraki grubun %3,9'u var,
03:34
11.3,
73
202468
2183
11,3
03:36
and the richest group
has 84-85 percent of the wealth.
has 84-85 percent of the wealth.
74
204651
5741
ve en zengin grup varlığın
%84-85'ine sahip.
%84-85'ine sahip.
03:42
So what we actually have
and what we think we have
and what we think we have
75
210392
2966
Gerçekte sahip olduğumuzla
sahip olduğumuzu düşündüğümüz
sahip olduğumuzu düşündüğümüz
03:45
are very different.
76
213358
1973
çok farklı.
03:47
What about what we want?
77
215331
2090
Ne istediğimize gelelim.
03:49
How do we even figure this out?
78
217421
1997
Bunu nasıl belirleyeceğiz ki?
03:51
So to look at this,
79
219418
1411
Bunu anlamak için,
03:52
to look at what we really want,
80
220829
1578
gerçekte ne istediğimizi,
03:54
we thought about
the philosopher John Rawls.
the philosopher John Rawls.
81
222407
3065
filozof John Rawls'a yöneldik.
03:57
If you remember John Rawls,
82
225472
1835
Eğer hatırlarsanız John Rawls'ın
03:59
he had this notion
of what's a just society.
of what's a just society.
83
227307
3250
adil bir toplum için şöyle bir
görüşü vardı:
görüşü vardı:
04:02
He said a just society
84
230557
1482
"Adil bir toplum,
toplumla ilgili her şeyi bildiğinizde,
toplumla ilgili her şeyi bildiğinizde,
04:04
is a society that if
you knew everything about it,
you knew everything about it,
85
232039
2715
herhangi bir yerinde
olmak istediğiniz toplumdur." demişti.
olmak istediğiniz toplumdur." demişti.
04:06
you would be willing
to enter it in a random place.
to enter it in a random place.
86
234754
2433
Bu çok güzel bir tanımlama.
04:09
And it's a beautiful definition,
87
237187
1524
04:10
because if you're wealthy,
you might want the wealthy
you might want the wealthy
88
238711
2478
Çünkü eğer varlıklıysan, varlıklılar için
daha fazla para isteyebilirsin,
daha fazla para isteyebilirsin,
04:13
to have more money, the poor to have less.
89
241189
2037
fakirler için daha az.
04:15
If you're poor, you might
want more equality.
want more equality.
90
243226
2109
Eğer fakirsen daha fazla eşitlik
isteyebilirsin.
isteyebilirsin.
04:17
But if you're going
to go into that society
to go into that society
91
245335
2004
Ama herhangi bir olası
yerden gireceğin
yerden gireceğin
04:19
in every possible situation,
and you don't know,
and you don't know,
92
247339
3320
ve nerede olacağını bilmediğin
bir toplum için
bir toplum için
04:22
you have to consider all the aspects.
93
250659
2206
tüm bakış açılarını
değerlendirmen gerekir.
değerlendirmen gerekir.
04:24
It's a little bit like blind tasting
in which you don't know
in which you don't know
94
252865
2926
Biraz kapalı göz testine benziyor.
04:27
what the outcome will be
when you make a decision,
when you make a decision,
95
255791
2670
Sonucun ne olacağını bilmeden
kararını vermek gibi.
kararını vermek gibi.
04:30
and Rawls called this
the "veil of ignorance."
the "veil of ignorance."
96
258461
3715
Rawls buna "cehalet örtüsü" diyor.
04:34
So, we took another group,
a large group of Americans,
a large group of Americans,
97
262176
3607
Başka bir grup, daha geniş bir
Amerikalı grubu aldık ve
Amerikalı grubu aldık ve
04:37
and we asked them the question
in the veil of ignorance.
in the veil of ignorance.
98
265783
2755
soruyu cehalet örtüsü ile sorduk.
04:40
What are the characteristics of a country
that would make you want to join it,
that would make you want to join it,
99
268538
4110
"Sonucunda rastgele bir yere
düşebileceğinizi bilerek,
düşebileceğinizi bilerek,
04:44
knowing that you could end
randomly at any place?
randomly at any place?
100
272648
3158
dâhil olmak isteyeceğiniz ülkenin
nitelikleri nelerdir?" diye sorduk.
nitelikleri nelerdir?" diye sorduk.
04:47
And here is what we got.
101
275806
1479
İşte sonuçlarımız.
04:49
What did people want to give
to the first group,
to the first group,
102
277285
2259
İnsanlar ilk grup olan tabandaki %20'ye
04:51
the bottom 20 percent?
103
279544
2183
ne vermek istiyor?
04:53
They wanted to give them
about 10 percent of the wealth.
about 10 percent of the wealth.
104
281727
2694
Varlığın yaklaşık %10'unu
vermek istediler.
vermek istediler.
04:56
The next group, 14 percent of the wealth,
105
284421
2600
Sonraki gruba varlığın %14'ünü,
04:59
21, 22 and 32.
106
287021
5363
21, 22 ve 32.
05:04
Now, nobody in our sample
wanted full equality.
wanted full equality.
107
292384
3506
Örneklemimizdeki hiç kimse
tam bir eşitlik istemedi.
tam bir eşitlik istemedi.
05:07
Nobody thought that socialism
is a fantastic idea in our sample.
is a fantastic idea in our sample.
108
295890
4433
Örneklemimizde hiç kimse sosyalizmin
harika bir fikir olduğunu düşünmedi.
harika bir fikir olduğunu düşünmedi.
Peki bu ne demek?
05:12
But what does it mean?
109
300323
1288
05:13
It means that we have this knowledge gap
110
301611
2038
Sahip olduğumuz ile sahip
olduğumuzu düşündüğümüz
olduğumuzu düşündüğümüz
05:15
between what we have
and what we think we have,
and what we think we have,
111
303649
2658
arasında bilgi boşluğu var demek.
05:18
but we have at least as big a gap
between what we think is right
between what we think is right
112
306307
3715
Ama en az bir o kadar boşluk da
neyin doğru olduğunu düşündüğümüz
neyin doğru olduğunu düşündüğümüz
ve neye sahip olduğumuzu
düşündüğümüz arasında var.
düşündüğümüz arasında var.
05:22
to what we think we have.
113
310022
2798
05:24
Now, we can ask these questions,
by the way, not just about wealth.
by the way, not just about wealth.
114
312820
3192
Şimdi şu soruları sorabiliriz,
sadece varlıkla ilgili de değil.
sadece varlıkla ilgili de değil.
05:28
We can ask it about other things as well.
115
316012
2415
Başka konuları da pekâlâ sorabiliriz.
05:30
So for example, we asked people
from different parts of the world
from different parts of the world
116
318427
4203
Örneğin, dünyanın farklı yerlerinden
insanlara da bu soruları sorduk,
insanlara da bu soruları sorduk,
05:34
about this question,
117
322630
1718
liberal ve muhafazakâr insanlara
05:36
people who are liberals and conservatives,
118
324348
2343
05:38
and they gave us basically
the same answer.
the same answer.
119
326691
2044
ve aslen aynı cevapları verdiler.
05:40
We asked rich and poor,
they gave us the same answer,
they gave us the same answer,
120
328735
2482
Zengine ve fakire sorduk,
aynı cevabı verdiler,
aynı cevabı verdiler,
05:43
men and women,
121
331217
1301
kadın da, erkek de,
05:44
NPR listeners and Forbes readers.
122
332518
2693
NPR dinleyicisi de, Forbes okuru da.
05:47
We asked people in England,
Australia, the U.S. --
Australia, the U.S. --
123
335211
3229
İngiltere'de, Avusturalya'da,
ABD'de insanlara sorduk--
ABD'de insanlara sorduk--
cevaplar çok benzer.
05:50
very similar answers.
124
338440
1717
05:52
We even asked different
departments of a university.
departments of a university.
125
340157
2771
Bir üniversitenin farklı bölümlerine
bile sorduk.
bile sorduk.
05:54
We went to Harvard and we checked
almost every department,
almost every department,
126
342928
2758
Harvard'a gittik ve neredeyse her
bölümü kontrol ettik.
bölümü kontrol ettik.
05:57
and in fact, from Harvard Business School,
127
345686
2012
Harvard İşletme Okulu'nda,
yani varlıklının daha çoğuna sahip olması
yani varlıklının daha çoğuna sahip olması
05:59
where a few people wanted the wealthy
to have more and the [poor] to have less,
to have more and the [poor] to have less,
128
347698
3712
ve zenginin daha azına sahip olması
gerektiğine inanan çok az insanın olduğu
gerektiğine inanan çok az insanın olduğu
06:03
the similarity was astonishing.
129
351410
2540
yerde de benzerlik hayret vericiydi.
06:05
I know some of you went
to Harvard Business School.
to Harvard Business School.
130
353950
2824
Bazılarınızın Harvard İşletme Okulu'na
gittiğini biliyorum.
gittiğini biliyorum.
06:08
We also asked this question
about something else.
about something else.
131
356774
3346
Başka bir konuda bir soru
daha sorduk.
daha sorduk.
06:12
We asked, what about the ratio
of CEO pay to unskilled workers?
of CEO pay to unskilled workers?
132
360120
4969
Genel müdürlerin maaşının,
vasıfsız işçilere oranını sorduk.
vasıfsız işçilere oranını sorduk.
06:17
So you can see what
people think is the ratio,
people think is the ratio,
133
365089
3157
İnsanların düşündüğü oranı
görebilirsiniz.
görebilirsiniz.
06:20
and then we can ask the question,
what do they think should be the ratio?
what do they think should be the ratio?
134
368246
3901
Sonra da oranın ne olması gerektiğini
düşündüklerini sorabiliriz.
düşündüklerini sorabiliriz.
06:24
And then we can ask, what is reality?
135
372147
2627
Ondan sonra gerçeğin
ne olduğunu sorabiliriz.
ne olduğunu sorabiliriz.
06:26
What is reality? And you could say,
well, it's not that bad, right?
well, it's not that bad, right?
136
374774
3278
Gerçek nedir? O kadar da kötü değilmiş
diyorsunuz, değil mi?
diyorsunuz, değil mi?
06:30
The red and the yellow
are not that different.
are not that different.
137
378052
2153
Kırmızı ve sarı o kadar da
farklı değil.
farklı değil.
06:32
But the fact is, it's because
I didn't draw them on the same scale.
I didn't draw them on the same scale.
138
380205
3920
Ama aslında öyleler, bunun nedeni
onları aynı ölçekte çizmemem.
onları aynı ölçekte çizmemem.
06:38
It's hard to see, there's yellow
and blue in there.
and blue in there.
139
386105
3910
Görmek zor,
içinde sarı ve mavi var.
içinde sarı ve mavi var.
06:42
So what about other outcomes of wealth?
140
390015
2345
Peki varlığın diğer getirilerinde
durum ne?
durum ne?
06:44
Wealth is not just about wealth.
141
392360
1695
Varlık sadece varlıkla ilgili değil.
06:46
We asked, what about things like health?
142
394055
2624
Sağlık gibi şeyler hakkında da
soru sorduk.
soru sorduk.
06:48
What about availability
of prescription medication?
of prescription medication?
143
396679
4133
Reçetelendirilmiş ilaca erişim nasıl?
06:52
What about life expectancy?
144
400812
2020
Hayat beklentisi nedir?
06:54
What about life expectancy of infants?
145
402832
2415
Peki çocuklarda hayat beklentisi ne?
06:57
How do we want this to be distributed?
146
405247
2345
Bunun nasıl dağıtılmasını istiyoruz?
06:59
What about education for young people?
147
407592
2809
Genç insanların eğitimi ne durumda?
07:02
And for older people?
148
410401
1870
Peki yaşlı insanlar için?
07:04
And across all of those things,
what we learned was that people
what we learned was that people
149
412271
2983
Tüm bunlardan sonra, insanların
07:07
don't like inequality of wealth,
150
415254
3158
varlık konusunda eşitsizliği
sevmediğini öğrendik.
sevmediğini öğrendik.
07:10
but there's other things where inequality,
which is an outcome of wealth,
which is an outcome of wealth,
151
418412
3506
Varlığın sonucunda gelişen eşitsizliğin
neden olduğu,
neden olduğu,
07:13
is even more aversive to them:
152
421918
2043
örneğin sağlıkta ve eğitimde eşitsizlik
07:15
for example, inequality
in health or education.
in health or education.
153
423961
3971
onlara daha dayanılmaz geliyordu.
07:19
We also learned that people
are particularly open
are particularly open
154
427932
2461
İnsanların, iş özellikle
kendilerini temsil yeteneği
kendilerini temsil yeteneği
07:22
to changes in equality
when it comes to people
when it comes to people
155
430393
2554
az olanlara geldiğinde,
eşitlik değişimine
eşitlik değişimine
07:24
who have less agency --
156
432947
2044
daha açık olduklarını da öğrendik.
07:26
basically, young kids and babies,
157
434991
2345
Aslen çocuklara ve bebeklere.
07:29
because we don't think of them
as responsible for their situation.
as responsible for their situation.
158
437336
4667
Çünkü onların bulundukları durumdan
sorumlu olduklarını düşünmüyoruz.
sorumlu olduklarını düşünmüyoruz.
07:34
So what are some lessons from this?
159
442003
2345
Bundan çıkarılacak bazı dersler neler?
07:36
We have two gaps:
160
444348
1160
İki boşluğumuz var:
07:37
We have a knowledge gap
and we have a desirability gap
and we have a desirability gap
161
445508
2580
Bilgi boşluğumuz ve
cazibe boşluğumuz var.
cazibe boşluğumuz var.
07:40
And the knowledge gap
is something that we think about,
is something that we think about,
162
448088
2622
Bilgi boşluğu konusunda düşünüyoruz.
07:42
how do we educate people?
163
450710
1370
İnsanları nasıl eğitiyoruz?
07:44
How do we get people to think
differently about inequality
differently about inequality
164
452080
2716
İnsanların, eşitsizlik ve eşitsizliğin
sonuçları olan
sonuçları olan
07:46
and the consequences of inequality
in terms of health, education,
in terms of health, education,
165
454796
3762
sağlık, eğitim, kıskançlık, suç oranları
ve bunun gibi konularda
ve bunun gibi konularda
07:50
jealousy, crime rate, and so on?
166
458558
2391
nasıl farklı düşünmelerini sağlıyoruz?
07:52
Then we have the desirability gap.
167
460949
1881
Bir de cazibe boşluğumuz var.
07:54
How do we get people to think differently
about what we really want?
about what we really want?
168
462830
3823
İnsanlara, gerçekte ne istediğimiz
konusunda nasıl farklı düşündürürüz?
konusunda nasıl farklı düşündürürüz?
07:58
You see, the Rawls definition,
the Rawls way of looking at the world,
the Rawls way of looking at the world,
169
466653
3375
Rawls'ın tanımını duydunuz.
Rawls'ın dünyaya bakış şekli,
Rawls'ın dünyaya bakış şekli,
08:02
the blind tasting approach,
170
470028
1742
kapalı göz yaklaşımıyla.
08:03
takes our selfish motivation
out of the picture.
out of the picture.
171
471770
2925
Bencil motivasyonumuzu resmin
dışına itiyor.
dışına itiyor.
08:06
How do we implement that
to a higher degree
to a higher degree
172
474695
2577
Bunu daha yüksek bir seviyede
daha geniş bir ölçekte
daha geniş bir ölçekte
08:09
on a more extensive scale?
173
477272
2624
nasıl yürürlüğe koyacağız?
08:11
And finally, we also have an action gap.
174
479896
2856
Son olarak bir de eylem boşluğumuz var.
08:14
How do we take these things
and actually do something about it?
and actually do something about it?
175
482752
2949
Tüm bunları alıp bunlarla
ilgili gerçekten ne yapabiliriz?
ilgili gerçekten ne yapabiliriz?
08:17
I think part of the answer
is to think about people
is to think about people
176
485701
2902
Sanıyorum cevabın bir bölümü insanların
08:20
like young kids and babies
that don't have much agency,
that don't have much agency,
177
488603
3112
tıpkı çocuklar ve bebekler gibi
fazla temsilleri olmadığını
düşünmekten geçiyor.
düşünmekten geçiyor.
08:23
because people seem to be
more willing to do this.
more willing to do this.
178
491715
3808
Çünkü insanlar buna daha
istekli gözüküyor.
istekli gözüküyor.
08:27
To summarize, I would say,
next time you go to drink beer or wine,
next time you go to drink beer or wine,
179
495523
5270
Özetlemek gerekirse, gelecek sefer
bira veya şarap içmeye gittiğinizde
bira veya şarap içmeye gittiğinizde
08:32
first of all, think about, what is it
in your experience that is real,
in your experience that is real,
180
500793
4087
ilk olarak deneyiminizde neyin gerçek,
neyin beklentilerden kaynaklanan
neyin beklentilerden kaynaklanan
08:36
and what is it in your experience
that is a placebo effect
that is a placebo effect
181
504880
3274
plasebo etkisi olduğunu düşünün.
08:40
coming from expectations?
182
508154
1604
08:41
And then think about what it also means
for other decisions in your life,
for other decisions in your life,
183
509758
3529
Sonra hayatınızdaki diğer kararlar
için ne ifade ettiğini
için ne ifade ettiğini
08:45
and hopefully also for policy questions
184
513287
2075
ve umut ederim ki hepimizi etkileyen
08:47
that affect all of us.
185
515362
1305
politik soruları da düşünün.
08:48
Thanks a lot.
186
516667
1727
Çok teşekkürler.
08:50
(Applause)
187
518394
2337
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Dan Ariely - Behavioral economistThe dismal science of economics is not as firmly grounded in actual behavior as was once supposed. In "Predictably Irrational," Dan Ariely told us why.
Why you should listen
Dan Ariely is a professor of psychology and behavioral economics at Duke University and a founding member of the Center for Advanced Hindsight. He is the author of the bestsellers Predictably Irrational, The Upside of Irrationality, and The Honest Truth About Dishonesty -- as well as the TED Book Payoff: The Hidden Logic that Shapes Our Motivations.
Through his research and his (often amusing and unorthodox) experiments, he questions the forces that influence human behavior and the irrational ways in which we often all behave.
Dan Ariely | Speaker | TED.com