TED2014
Barry Schwartz: The way we think about work is broken
Barry Schwartz: İşle ilgili düşünce şeklimiz hatalı
Filmed:
Readability: 4.3
3,253,011 views
Bir işi doyurucu yapan şey nedir? Maaş bordrosunun yanı sıra, Barry Schwartz'ın söylediği gibi, işle ilgili mevcut düşünme şeklimizin yalnızca göz ardı ettiği manevi değerler var. Çalışanları dişli çarkı gibi düşünmekten vazgeçme zamanı.
Barry Schwartz - Psychologist
Barry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom. Full bio
Barry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Today I'm going to talk about work.
0
200
2030
Bugün iş hakkında konuşacağım.
00:15
And the question I want to ask
and answer is this:
and answer is this:
1
3130
3050
Sormak ve cevaplamak istediğim soru şu:
00:18
"Why do we work?"
2
6190
1930
"Niye çalışıyoruz?"
00:21
Why do we drag ourselves
out of bed every morning
out of bed every morning
3
9140
3920
Neden bir TED benzeri maceradan
diğerine atlamakla
diğerine atlamakla
00:25
instead of living our lives
4
13070
2030
dolu bir hayat yaşamak yerine,
00:27
just filled with bouncing from one
TED-like adventure to another?
TED-like adventure to another?
5
15110
5070
her sabah kendimizi yataktan
dışarı sürüklüyoruz?
dışarı sürüklüyoruz?
00:32
(Laughter)
6
20190
1820
(Gülüşmeler)
00:34
You may be asking yourselves
that very question.
that very question.
7
22010
3070
Kendinize tam da bu soruyu
soruyor olabilirsiniz.
soruyor olabilirsiniz.
00:37
Now, I know of course,
we have to make a living,
we have to make a living,
8
25090
2110
Biliyorum, elbette ki geçinmek zorundayız;
00:39
but nobody in this room thinks
that that's the answer to the question,
that that's the answer to the question,
9
27210
3840
ama "Niye çalışıyoruz?" sorusuna
cevabın bu olmadığını bu odadaki
cevabın bu olmadığını bu odadaki
00:43
"Why do we work?"
10
31060
1040
herkes biliyor.
00:44
For folks in this room,
the work we do is challenging,
the work we do is challenging,
11
32110
3990
Bu odadaki kişiler için,
yaptığımız iş zorlayıcı,
yaptığımız iş zorlayıcı,
00:48
it's engaging, it's stimulating,
it's meaningful.
it's meaningful.
12
36110
3900
ilgi uyandırıcı, ilham verici, anlamlı.
00:52
And if we're lucky,
it might even be important.
it might even be important.
13
40020
3050
Eğer şanslıysak, önemli bile olabilir.
00:55
So, we wouldn't work
if we didn't get paid,
if we didn't get paid,
14
43160
2000
Eğer para verilmeseydi, çalışmazdık;
00:57
but that's not why we do what we do.
15
45170
2870
ama yaptığımız şeyi yapma
sebebimiz bu değil.
sebebimiz bu değil.
01:00
And in general,
16
48050
1040
Bence genelde,
01:01
I think we think that material rewards
are a pretty bad reason
are a pretty bad reason
17
49100
3060
yaptığımız işi yapmak için
maddi ödüllerin oldukça
maddi ödüllerin oldukça
01:04
for doing the work that we do.
18
52170
1920
kötü bir sebep olduğunu düşünüyoruz.
01:06
When we say of somebody
that he's "in it for the money,"
that he's "in it for the money,"
19
54100
4030
Biri hakkında "işi para
için yapıyor" dersek,
için yapıyor" dersek,
01:10
we are not just being descriptive.
20
58140
2870
pek iyi tasvir etmiş olmayız.
01:13
(Laughter)
21
61020
1070
(Gülüşmeler)
01:14
Now, I think this is totally obvious,
22
62100
2020
Bence bu tamamen aşikâr;
01:16
but the very obviousness of it
raises what is for me
raises what is for me
23
64130
2980
ama benim için bu kadar açık olması
01:19
an incredibly profound question.
24
67120
2100
inanılmaz derin bir soruyu akla getiriyor.
01:21
Why, if this is so obvious,
25
69230
2810
Eğer bu kadar aşikârsa,
01:24
why is it that for the overwhelming
majority of people on the planet,
majority of people on the planet,
26
72050
5080
niye gezegendeki insanların
çok büyük bir çoğunluğunun
çok büyük bir çoğunluğunun
01:30
the work they do
has none of the characteristics
has none of the characteristics
27
78060
3950
yaptıkları iş, bizi her sabah uyandırıp,
yataktan kaldırarak
yataktan kaldırarak
01:34
that get us up and out of bed
and off to the office every morning?
and off to the office every morning?
28
82020
4180
ofise gitmemizi sağlayan özelliklerin
hiçbirine sahip değil?
hiçbirine sahip değil?
01:38
How is it that we allow
the majority of people on the planet
the majority of people on the planet
29
86210
3890
Nasıl oluyor da gezegendeki
insanların çoğunun
insanların çoğunun
01:42
to do work that is monotonous,
meaningless and soul-deadening?
meaningless and soul-deadening?
30
90110
4990
monoton, anlamsız ve insanı tüketen işler
yapmalarına izin veriyoruz?
yapmalarına izin veriyoruz?
01:47
Why is it that as capitalism developed,
31
95110
2960
Neden kapitalizm geliştikçe,
01:50
it created a mode of production,
of goods and services,
of goods and services,
32
98080
3040
işten gelebilecek maddi olmayan
tatminlerin hepsini yok eden
tatminlerin hepsini yok eden
01:53
in which all the nonmaterial satisfactions
that might come from work were eliminated?
that might come from work were eliminated?
33
101130
5960
mallar ve hizmetleri üreten
bir model yarattık?
bir model yarattık?
02:00
Workers who do this kind of work,
34
108090
2010
Bu tip işleri yapan çalışanlar,
02:02
whether they do it in factories,
in call centers,
in call centers,
35
110110
2950
ister fabrikalarda, çağrı
merkezlerinde olsun,
merkezlerinde olsun,
02:05
or in fulfillment warehouses,
36
113070
2110
isterse ikmal depolarında,
02:07
do it for pay.
37
115190
1990
işi para için yapıyorlar.
02:09
There is certainly no other earthly reason
to do what they do except for pay.
to do what they do except for pay.
38
117190
5810
Yaptıkları işi yapmak için para dışında
kesinlikle akla gelen başka bir neden yok.
kesinlikle akla gelen başka bir neden yok.
02:15
So the question is, "Why?"
39
123010
2060
Soru ise, "Neden?"
02:18
And here's the answer:
40
126000
1220
İşte cevabı:
02:20
the answer is technology.
41
128160
2940
Cevap, teknoloji.
02:23
Now, I know, I know --
42
131110
1080
Evet, biliyorum, biliyorum --
02:24
yeah, yeah, yeah, technology, automation
screws people, blah blah --
screws people, blah blah --
43
132200
3880
evet, evet, evet, teknoloji, otomasyon
insanları mahveder, falan filan --
insanları mahveder, falan filan --
02:28
that's not what I mean.
44
136090
1110
demek istediğim o değil.
02:29
I'm not talking about
the kind of technology
the kind of technology
45
137210
2910
Hayatımızı çevreleyen ve
insanların öğrenmek için
insanların öğrenmek için
02:32
that has enveloped our lives,
and that people come to TED to hear about.
and that people come to TED to hear about.
46
140130
3990
TED'e geldiği tür bir
teknolojiden bahsetmiyorum.
teknolojiden bahsetmiyorum.
02:36
I'm not talking about
the technology of things,
the technology of things,
47
144130
2980
Nesnelerin teknolojisinden bahsetmiyorum,
02:39
profound though that is.
48
147120
1980
ne kadar önemli olsa da.
02:41
I'm talking about another technology.
49
149110
1980
Diğer bir teknolojiden bahsediyorum.
02:43
I'm talking about the technology of ideas.
50
151100
2980
Fikirlerin teknolojisinden bahsediyorum.
02:47
I call it, "idea technology" --
51
155050
2090
Ona "fikir teknolojisi" diyorum --
02:49
how clever of me.
52
157140
1070
ne kadar akıllıyım.
02:50
(Laughter)
53
158220
1810
(Gülüşmeler)
02:52
In addition to creating things,
science creates ideas.
science creates ideas.
54
160030
4110
Bilim nesneler yaratmak yanında,
fikirler de yaratır.
fikirler de yaratır.
02:56
Science creates ways of understanding.
55
164150
2970
Bilim, kavrama yolları yaratır.
02:59
And in the social sciences,
56
167130
1940
Sosyal bilimlerde,
03:01
the ways of understanding that get created
are ways of understanding ourselves.
are ways of understanding ourselves.
57
169080
4980
yaratılan kavrama yolları,
kendimizi anlama yollarıdır.
kendimizi anlama yollarıdır.
03:06
And they have an enormous influence
on how we think, what we aspire to,
on how we think, what we aspire to,
58
174070
4060
Nasıl düşündüğümüz, ne istediğimiz
ve nasıl davrandığımızla ilgili
ve nasıl davrandığımızla ilgili
03:10
and how we act.
59
178140
1890
muazzam bir etkisi vardır.
03:12
If you think your poverty
is God's will, you pray.
is God's will, you pray.
60
180040
3160
Eğer yoksulluğunuzun Tanrı'nın iradesi
olduğunu düşünürseniz, dua edersiniz.
olduğunu düşünürseniz, dua edersiniz.
03:16
If you think your poverty is the result
of your own inadequacy,
of your own inadequacy,
61
184050
4110
Eğer yoksulluğunuzun kendi yetersizliğinizin
sonucu olduğunu düşünürseniz,
sonucu olduğunu düşünürseniz,
03:20
you shrink into despair.
62
188170
2940
umutsuzluğa düşersiniz.
03:23
And if you think your poverty is
the result of oppression and domination,
the result of oppression and domination,
63
191120
4090
Yoksulluğunuzun nedeninin zulüm
ve baskının sonucu olduğunu düşünürseniz,
ve baskının sonucu olduğunu düşünürseniz,
03:27
then you rise up in revolt.
64
195220
2000
o zaman başkaldırırsınız.
03:29
Whether your response to poverty
is resignation or revolution,
is resignation or revolution,
65
197230
4790
Yoksulluğa cevabınızın çekilme
veya devrim olması,
veya devrim olması,
03:34
depends on how you understand
the sources of your poverty.
the sources of your poverty.
66
202030
3170
yoksulluğunuzun kaynağını ne
olarak algıladığınıza bağlı.
olarak algıladığınıza bağlı.
03:37
This is the role that ideas play
in shaping us as human beings,
in shaping us as human beings,
67
205210
5890
Fikirlerin biz insanları şekillendirmede
oynadığı rol budur
oynadığı rol budur
03:43
and this is why idea technology may be
the most profoundly important technology
the most profoundly important technology
68
211110
5930
ve belki de bilimin bize verdiği
en önemli teknoloji
en önemli teknoloji
03:49
that science gives us.
69
217050
1510
fikir teknolojisidir.
03:51
And there's something special
about idea technology,
about idea technology,
70
219100
3920
Fikir teknolojisini, nesnelerin
teknolojisinden farklı yapan
teknolojisinden farklı yapan
03:55
that makes it different
from the technology of things.
from the technology of things.
71
223120
2910
özel bir şey var.
03:58
With things, if the technology sucks,
72
226040
3140
Nesneler söz konusu olunca,
eğer teknoloji kötüyse,
eğer teknoloji kötüyse,
04:01
it just vanishes, right?
73
229190
2040
sadece kaybolur, değil mi?
04:04
Bad technology disappears.
74
232000
2110
Kötü teknoloji yok olur.
04:06
With ideas --
75
234120
1890
Fikirlere gelince --
04:08
false ideas about human beings
will not go away
will not go away
76
236020
5030
insanların yanlış fikirleri,
eğer insanlar
eğer insanlar
04:13
if people believe that they're true.
77
241060
2420
doğru olduklarına inanıyorlarsa gitmez.
04:16
Because if people believe
that they're true,
that they're true,
78
244230
2870
Çünkü eğer insanlar doğru
olduklarına inanıyorlarsa,
olduklarına inanıyorlarsa,
04:19
they create ways of living
and institutions
and institutions
79
247110
3040
bu yanlış fikirlerle tutarlı
yaşama biçimleri
yaşama biçimleri
04:22
that are consistent
with these very false ideas.
with these very false ideas.
80
250160
3850
ve kurumlar yaratırlar.
04:26
And that's how the industrial revolution
created a factory system
created a factory system
81
254020
4020
İşte sanayi devrimi böyle bir
fabrika sistemi yarattı,
fabrika sistemi yarattı,
04:30
in which there was really nothing you
could possibly get out of your day's work,
could possibly get out of your day's work,
82
258050
4140
günün sonunda para almak dışında,
muhtemelen işinizden
muhtemelen işinizden
04:34
except for the pay at the end of the day.
83
262200
2870
elde edebileceğiniz başka
bir şeyin olmadığı bir yer.
bir şeyin olmadığı bir yer.
04:37
Because the father --
one of the fathers
one of the fathers
84
265080
1990
Çünkü Sanayi Devrimi'nin babası,
04:39
of the Industrial Revolution,
Adam Smith --
Adam Smith --
85
267070
2050
babalarından biri olan Adam Smith,
04:41
was convinced that human beings
were by their very natures lazy,
were by their very natures lazy,
86
269130
3970
insanların doğasının tembel olduğuna
ve uğraşmaya değer
ve uğraşmaya değer
04:45
and wouldn't do anything
unless you made it worth their while,
unless you made it worth their while,
87
273110
3000
hâle getirmediğiniz sürece hiçbir
şey yapmayacaklarına inanmıştı.
şey yapmayacaklarına inanmıştı.
04:48
and the way you made it worth their while
88
276120
1990
Uğraşmaya değer hâle getirmenin yolu ise,
04:50
was by incentivizing,
by giving them rewards.
by giving them rewards.
89
278120
2990
teşvik etmek, onlara ödüller vermekti.
04:53
That was the only reason
anyone ever did anything.
anyone ever did anything.
90
281120
2940
İnsanların herhangi bir şey
yapmalarının tek nedeni buydu.
yapmalarının tek nedeni buydu.
04:56
So we created a factory system consistent
with that false view of human nature.
with that false view of human nature.
91
284070
5140
Böylece insan doğası ile ilgili bu yanlış
düşünceyle tutarlı bir fabrika sistemi yarattık.
düşünceyle tutarlı bir fabrika sistemi yarattık.
05:01
But once that system
of production was in place,
of production was in place,
92
289220
2960
Ancak bu üretim sistemi bir
kere uygulamaya konunca,
kere uygulamaya konunca,
05:04
there was really no other way
for people to operate,
for people to operate,
93
292190
2990
Adam Smith'in görüşüyle
tutarlı bir yol dışında,
tutarlı bir yol dışında,
05:07
except in a way that was consistent
with Adam Smith's vision.
with Adam Smith's vision.
94
295190
4840
insanların başka türlü
çalışmasının bir yolu yoktu.
çalışmasının bir yolu yoktu.
05:12
So the work example is merely an example
95
300150
3000
Yani çalışma örneği,
sadece yanlış fikirlerin
sadece yanlış fikirlerin
05:15
of how false ideas
can create a circumstance
can create a circumstance
96
303160
4050
nasıl onları gerçek hâle getiren
koşullar yaratabildiğini
koşullar yaratabildiğini
05:19
that ends up making them true.
97
307220
2850
gösteren bir örnek.
05:23
It is not true
98
311140
1980
"Artık işlerin iyi yapılmadığı",
05:25
that you "just can't get
good help anymore."
good help anymore."
99
313160
3030
doğru değil.
05:29
It is true
100
317210
1830
İnsanlara küçük düşürücü
05:31
that you "can't get good help anymore"
101
319120
2910
ve sıkıcı işler verdiğinizde,
05:34
when you give people work to do
that is demeaning and soulless.
that is demeaning and soulless.
102
322040
4980
"artık işlerin iyi yapılmadığı" ise doğru.
05:39
And interestingly enough, Adam Smith --
103
327030
2060
Oldukça ilginç, Adam Smith --
05:41
the same guy who gave us
this incredible invention
this incredible invention
104
329100
3960
bize kitle üretimi ve iş bölümünü içeren
05:45
of mass production, and division of labor
105
333070
2100
bu inanılmaz icadı sunan aynı kişi
05:47
-- understood this.
106
335180
1040
-- bunu anlamıştı.
05:48
He said, of people who worked
in assembly lines,
in assembly lines,
107
336230
3940
Montaj hatlarında çalışan insanlar,
05:52
of men who worked
in assembly lines, he says:
in assembly lines, he says:
108
340180
2020
montaj hatlarında çalışan
adamlar için şöyle dedi:
adamlar için şöyle dedi:
05:54
"He generally becomes as stupid as it is
possible for a human being to become."
possible for a human being to become."
109
342210
6810
"Kişi genelde bir insanın mümkün
olabileceği en aptal hâle gelir."
olabileceği en aptal hâle gelir."
06:01
Now, notice the word here is "become."
110
349170
2020
Dikkat edin, burada kelime "hâle gelmek".
06:03
"He generally becomes as stupid as it is
possible for a human being to become."
possible for a human being to become."
111
351200
6020
"Kişi genelde bir insanın mümkün
olabileceği en aptal hâle gelir."
olabileceği en aptal hâle gelir."
06:09
Whether he intended it or not,
what Adam Smith was telling us there,
what Adam Smith was telling us there,
112
357230
3890
Kasten veya değil, Adam Smith'in
bize bu konuda söylediği şey,
bize bu konuda söylediği şey,
06:13
is that the very shape of the institution
within which people work
within which people work
113
361130
3900
insanların çalıştığı kuruluşun şeklinin
06:17
creates people who are fitted
to the demands of that institution
to the demands of that institution
114
365040
4090
o kuruluşun taleplerine uygun
insanlar yarattığı
insanlar yarattığı
06:21
and deprives people of the opportunity
115
369140
2890
ve işlerinden almaları gereken
türde bir tatmini
türde bir tatmini
06:24
to derive the kinds of satisfactions
from their work that we take for granted.
from their work that we take for granted.
116
372040
4470
elde etmeleri imkânından
yoksun bıraktığı.
yoksun bıraktığı.
06:29
The thing about science --
natural science --
natural science --
117
377100
2990
Bilimle ilgili şey şu --
doğa bilimleri --
doğa bilimleri --
06:32
is that we can spin fantastic
theories about the cosmos,
theories about the cosmos,
118
380100
4110
kozmosla ilgili inanılmaz
teoriler üretebiliriz
teoriler üretebiliriz
06:36
and have complete confidence
119
384220
1940
ve kozmosun teorilerimize
06:38
that the cosmos is completely
indifferent to our theories.
indifferent to our theories.
120
386170
4260
karşı tamamen kayıtsız olduğuna eminiz.
06:43
It's going to work the same damn way
121
391000
2010
Kozmos hakkında nasıl bir teoriye
06:45
no matter what theories
we have about the cosmos.
we have about the cosmos.
122
393020
3030
sahip olursak olalım, o aynı
kahrolası şekilde işleyecek.
kahrolası şekilde işleyecek.
06:48
But we do have to worry about
the theories we have of human nature,
the theories we have of human nature,
123
396230
5850
Ama insan doğasıyla ilgili kuramlar
hakkında kaygılanmamız lazım,
hakkında kaygılanmamız lazım,
06:54
because human nature will be changed
by the theories we have
by the theories we have
124
402090
5070
çünkü insan doğası insanları
açıklamamıza ve anlamamıza
açıklamamıza ve anlamamıza
06:59
that are designed to explain
and help us understand human beings.
and help us understand human beings.
125
407170
3990
yardımcı olmak için ortaya konan
kuramlar ile değişecektir.
kuramlar ile değişecektir.
07:03
The distinguished anthropologist,
Clifford Geertz, said, years ago,
Clifford Geertz, said, years ago,
126
411170
4970
Ünlü antropolog
Clifford Geertz yıllar önce,
Clifford Geertz yıllar önce,
07:08
that human beings
are the "unfinished animals."
are the "unfinished animals."
127
416150
3880
insanların "tamamlanmamış hayvanlar"
olduğunu söyledi.
olduğunu söyledi.
07:12
And what he meant by that
was that it is only human nature
was that it is only human nature
128
420040
4010
Bununla kastettiği şey,
sadece insan doğasının
sadece insan doğasının
07:16
to have a human nature
129
424220
1910
insanların yaşadığı toplumun ürünü olan
07:18
that is very much the product
of the society in which people live.
of the society in which people live.
130
426140
4860
insan doğasına sahip olduklarıydı.
07:23
That human nature,
that is to say our human nature,
that is to say our human nature,
131
431010
3100
O insan doğası, yani insan doğamız,
07:26
is much more created
than it is discovered.
than it is discovered.
132
434120
3970
keşfedilmekten çok yaratılıyor.
07:30
We design human nature
133
438100
2040
İnsan doğasını tasarlamak,
07:32
by designing the institutions
within which people live and work.
within which people live and work.
134
440150
4920
insanların yaşadığı ve çalıştığı
kurumları tasarlamakla olur.
kurumları tasarlamakla olur.
07:37
And so you people --
135
445080
1130
Yani siz insanlar --
07:38
pretty much the closest I ever get
to being with masters of the universe --
to being with masters of the universe --
136
446220
4810
evrenin efendilerine şimdiye dek ancak
bu kadar yakın olabildim --
bu kadar yakın olabildim --
07:43
you people should be asking
yourself a question,
yourself a question,
137
451040
3980
siz insanlar, kendi örgütlerinizi
yönetmek için geri döndüğünüzde
yönetmek için geri döndüğünüzde
07:47
as you go back home
to run your organizations.
to run your organizations.
138
455020
3030
kendinize bir soru sormalısınız.
07:50
Just what kind of human nature
do you want to help design?
do you want to help design?
139
458060
4070
Sadece ne tür bir insan doğası
tasarlamaya katkıda bulunmak istiyorsunuz?
tasarlamaya katkıda bulunmak istiyorsunuz?
07:54
Thank you.
140
462140
1060
Teşekkür ederim.
07:55
(Applause)
141
463200
1880
(Alkış)
07:57
Thanks.
142
465090
1040
Teşekkürler.
ABOUT THE SPEAKER
Barry Schwartz - PsychologistBarry Schwartz studies the link between economics and psychology, offering startling insights into modern life. Lately, working with Ken Sharpe, he's studying wisdom.
Why you should listen
In his 2004 book The Paradox of Choice, Barry Schwartz tackles one of the great mysteries of modern life: Why is it that societies of great abundance — where individuals are offered more freedom and choice (personal, professional, material) than ever before — are now witnessing a near-epidemic of depression? Conventional wisdom tells us that greater choice is for the greater good, but Schwartz argues the opposite: He makes a compelling case that the abundance of choice in today's western world is actually making us miserable.
Infinite choice is paralyzing, Schwartz argues, and exhausting to the human psyche. It leads us to set unreasonably high expectations, question our choices before we even make them and blame our failures entirely on ourselves. His relatable examples, from consumer products (jeans, TVs, salad dressings) to lifestyle choices (where to live, what job to take, who and when to marry), underscore this central point: Too much choice undermines happiness.
Schwartz's previous research has addressed morality, decision-making and the varied inter-relationships between science and society. Before Paradox he published The Costs of Living, which traces the impact of free-market thinking on the explosion of consumerism -- and the effect of the new capitalism on social and cultural institutions that once operated above the market, such as medicine, sports, and the law.
Both books level serious criticism of modern western society, illuminating the under-reported psychological plagues of our time. But they also offer concrete ideas on addressing the problems, from a personal and societal level.
Schwartz is the author of the TED Book, Why We Work.
Barry Schwartz | Speaker | TED.com