TEDGlobalLondon
Frances Larson: Why public beheadings get millions of views
Frances Larson: Halka açık kafa kesimlerinin milyonlarca kere izlenmesinin sebebi
Filmed:
Readability: 4.9
1,187,917 views
Tarih boyunca rahatsız edici fakat büyüleyici bir yolculukta Frances Larson, insanlığın halka açık idamlarla olan garip ilişkisini inceliyor.. özellikle kafa kesimlerinin. Bize gösterdiği üzere, her zaman kalabalıkların ilgisini çekmişler; önce umumi meydanlarda, şimdiyse YouTube'da. Onları eş derecede ürkütücü ve ilgi uyandırıcı yapan nedir?
Frances Larson - Anthropologist
Frances Larson explores the dark and varied obsessions that our culture has had with decapitated heads and skulls throughout history. Full bio
Frances Larson explores the dark and varied obsessions that our culture has had with decapitated heads and skulls throughout history. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
For the last year,
0
960
1256
Geçtiğimiz yıl içerisinde
00:14
everyone's been watching the same show,
1
2240
2656
herkes aynı şovu izliyordu
00:16
and I'm not talking
about "Game of Thrones,"
about "Game of Thrones,"
2
4920
2216
ve ben Taht Oyunları'ndan değil
00:19
but a horrifying, real-life drama
3
7160
2936
kapatmak için fazla etkileyici
bulunan korkunç
bulunan korkunç
00:22
that's proved too fascinating to turn off.
4
10120
3256
bir gerçek hayat dramasından bahsediyorum.
00:25
It's a show produced by murderers
5
13400
2696
Katiller tarafından yapılan
00:28
and shared around the world
via the Internet.
via the Internet.
6
16120
2760
ve İnternet aracılığıyla tüm dünyayla
paylaşılan bir şov.
paylaşılan bir şov.
00:32
Their names have become familiar:
7
20080
2456
İsimleri artık tanıdık gelmeye başladı:
00:34
James Foley, Steven Sotloff,
David Haines, Alan Henning, Peter Kassig,
David Haines, Alan Henning, Peter Kassig,
8
22560
6896
James Foley, Steven Sotloff,
David Haines, Alan Henning, Peter Kassig,
David Haines, Alan Henning, Peter Kassig,
00:41
Haruna Yukawa, Kenji Goto Jogo.
9
29480
3616
Haruna Yukawa, Kenji Goto Jogo.
00:45
Their beheadings by the Islamic State
10
33120
2696
İslam Devleti tarafından kafalarının
kesilişleri
kesilişleri
00:47
were barbaric,
11
35840
1616
barbarcaydı,
00:49
but if we think they were archaic,
12
37480
2920
ama eğer bunların antik,
00:53
from a remote, obscure age,
13
41280
2856
uzak ve ücra bir çağdan kaldığını
00:56
then we're wrong.
14
44160
1656
düşünüyorsak yanılıyoruz.
00:57
They were uniquely modern,
15
45840
2736
Kendilerine özgü bir şekilde modernlerdi
01:00
because the murderers acted knowing well
16
48600
2856
çünkü katiller, milyonlarca insanın bunu
01:03
that millions of people
would tune in to watch.
would tune in to watch.
17
51480
2680
izleyeceklerini bilerek hareket ettiler.
01:07
The headlines called them
savages and barbarians,
savages and barbarians,
18
55680
3336
Manşetler onları vahşi ve barbar
olarak tanımladılar
olarak tanımladılar
01:11
because the image of one man
overpowering another,
overpowering another,
19
59040
3456
çünkü bir adamın diğerine boyun eğdirdiği
01:14
killing him with a knife to the throat,
20
62520
2255
boynuna bir bıçak dayayarak öldürdüğü
01:16
conforms to our idea
of ancient, primitive practices,
of ancient, primitive practices,
21
64800
4296
görseli, bizim aklımızda kendi kentsel,
medeni yöntemlerimizin tam zıttı
medeni yöntemlerimizin tam zıttı
01:21
the polar opposite
of our urban, civilized ways.
of our urban, civilized ways.
22
69120
3680
olan eski kafalı, ilkel uygulamalarla
eşleşiyor.
eşleşiyor.
01:26
We don't do things like that.
23
74240
2680
Biz böyle şeyler yapmayız.
01:29
But that's the irony.
24
77960
1816
İşte ironi de burada.
01:31
We think a beheading
has nothing to do with us,
has nothing to do with us,
25
79800
2656
İzlemek için ekrana
tıkladığımızda bile bir kafa
tıkladığımızda bile bir kafa
01:34
even as we click on the screen to watch.
26
82480
2840
kesiminin bizimle bir alakası
olmadığını düşünüyoruz.
olmadığını düşünüyoruz.
01:38
But it is to do with us.
27
86280
1880
Ama bizimle bir alakası var.
01:41
The Islamic State beheadings
28
89840
2456
İslam Devleti'nin idamları
01:44
are not ancient or remote.
29
92320
2696
antik ve uzak değil.
01:47
They're a global, 21st century event,
30
95040
3016
Küresel 21. yüzyıl olaylarılar;
01:50
a 21st century event that takes place
in our living rooms, at our desks,
in our living rooms, at our desks,
31
98080
4936
oturma odalarımızda, masalarımızda ve
bilgisayar ekranlarımızda gerçekleşen
bilgisayar ekranlarımızda gerçekleşen
01:55
on our computer screens.
32
103040
2336
21. yüzyıl olayları.
01:57
They're entirely dependent
on the power of technology to connect us.
on the power of technology to connect us.
33
105400
4320
Bu kafa kesmeler tamamen teknolojinin bizi
birleştirme gücüne bağımlılar.
birleştirme gücüne bağımlılar.
02:02
And whether we like it or not,
34
110880
1576
Ve hoşumuza gitse de gitmese de
02:04
everyone who watches
is a part of the show.
is a part of the show.
35
112480
3080
izleyen herkes şovun bir parçası.
02:09
And lots of people watch.
36
117280
2240
Ve onları çok fazla insan izliyor.
02:13
We don't know exactly how many.
37
121560
1536
Tam olarak kaç kişi bilmiyoruz.
02:15
Obviously, it's difficult to calculate.
38
123120
2656
Doğal olarak hesaplaması zor.
02:17
But a poll taken in the UK,
for example, in August 2014,
for example, in August 2014,
39
125800
5656
Ama örneğin Ağustos 2014'te Birleşik
Krallık'ta yapılan bir ankete göre
Krallık'ta yapılan bir ankete göre
02:23
estimated that 1.2 million people
40
131480
4840
James Foley'nin kafasının kesilişini
02:29
had watched the beheading of James Foley
41
137320
3456
yayımlandığı tarihten
itibaren birkaç gün içinde
itibaren birkaç gün içinde
02:32
in the few days after it was released.
42
140800
2640
yaklaşık 1.2 milyon kişi izlemiş.
02:36
And that's just the first few days,
43
144600
2456
Ve bu sadece ilk birkaç gün
02:39
and just Britain.
44
147080
1200
ve sadece Britanya.
02:41
A similar poll taken in the United States
45
149680
2416
Kasım 2014'te ABD'de yapılan benzer
02:44
in November 2014
46
152120
1720
bir ankete göre
02:46
found that nine percent of those surveyed
47
154960
2736
ankete katılanlardan yüzde 9'u
02:49
had watched beheading videos,
48
157720
2080
kafa kesme videoları izlemiş
02:52
and a further 23 percent
49
160520
2256
ve yüzde 23'ü de
02:54
had watched the videos but had stopped
just before the death was shown.
just before the death was shown.
50
162800
4000
videoları izlemiş fakat ölüm sahnesi
gösterilmeden hemen önce kapatmışlardı.
gösterilmeden hemen önce kapatmışlardı.
03:00
Nine percent may be a small minority
of all the people who could watch,
of all the people who could watch,
51
168720
4976
Yüzde dokuz, izleme imkanı olan tüm
insanlar arasında küçük bir azınlık
insanlar arasında küçük bir azınlık
03:05
but it's still a very large crowd.
52
173720
3056
olabilir, ama yine de
epey kalabalık bir grup.
epey kalabalık bir grup.
03:08
And of course that crowd
is growing all the time,
is growing all the time,
53
176800
2736
Tabii bu kalabalık grup
gittikçe büyüyor
gittikçe büyüyor
03:11
because every week, every month,
54
179560
2136
çünkü her hafta, her ay
03:13
more people will keep downloading
and keep watching.
and keep watching.
55
181720
3160
daha fazla insan bu videoları indirip
izlemeye devam edecek.
izlemeye devam edecek.
03:18
If we go back 11 years,
56
186600
1936
11 yıl geriye gidersek,
03:20
before sites like YouTube
and Facebook were born,
and Facebook were born,
57
188560
3456
yani YouTube ve Facebook gibi siteler
henüz doğmamışken,
henüz doğmamışken,
03:24
it was a similar story.
58
192040
1736
benzer bir hikaye vardı.
03:25
When innocent civilians like Daniel Pearl,
59
193800
3376
Daniel Pearl, Nick Berg ve Paul Johnson
gibi masum sivillerin kafaları
gibi masum sivillerin kafaları
03:29
Nick Berg, Paul Johnson, were beheaded,
60
197200
3936
kesildiğinde, bu videolar
03:33
those videos were shown
during the Iraq War.
during the Iraq War.
61
201160
3616
Irak Savaşı sırasında gösterilmişti.
03:36
Nick Berg's beheading
62
204800
1656
Nick Berg'in idamı
03:38
quickly became one of the most
searched for items on the Internet.
searched for items on the Internet.
63
206480
4800
kısa bir sürede İnternette en çok aranan
maddelerden biri oldu.
maddelerden biri oldu.
03:44
Within a day, it was the top search term
64
212200
3016
Bir gün içerisinde, Google,
03:47
across search engines
like Google, Lycos, Yahoo.
like Google, Lycos, Yahoo.
65
215240
5096
Lycos ve Yahoo gibi arama motorlarının
tümünde en çok aranan terim olmuştu.
tümünde en çok aranan terim olmuştu.
03:52
In the week after Nick Berg's beheading,
66
220360
3176
Nick Berg'in idamını takip
eden bir hafta içerisinde
eden bir hafta içerisinde
03:55
these were the top 10 search terms
in the United States.
in the United States.
67
223560
4240
ABD'de en çok aranan 10 terim bunlardı.
04:00
The Berg beheading video remained
the most popular search term for a week,
the most popular search term for a week,
68
228880
4896
Berg'in idamı bir hafta boyunca en popüler
arama terimi olarak yerini korudu
arama terimi olarak yerini korudu
04:05
and it was the second most popular
search term for the whole month of May,
search term for the whole month of May,
69
233800
4616
ve tüm Mayıs ayı boyunca en popüler ikinci
arama terimiydi,
arama terimiydi,
04:10
runner-up only to "American Idol."
70
238440
2720
yalnızca 'American Idol'un
gerisinde kalmıştı.
gerisinde kalmıştı.
04:14
The al-Qaeda-linked website
that first showed Nick Berg's beheading
that first showed Nick Berg's beheading
71
242640
4696
Nick Berg'in kafasının kesilişini ilk
gösteren, El Kaide'ye bağlı web sitesi
gösteren, El Kaide'ye bağlı web sitesi
04:19
had to close down within a couple of days
due to overwhelming traffic to the site.
due to overwhelming traffic to the site.
72
247360
5320
birkaç gün içerisinde yoğunluk
sebebiyle kapanmak zorunda kaldı.
sebebiyle kapanmak zorunda kaldı.
04:25
One Dutch website owner said
that his daily viewing figures
that his daily viewing figures
73
253600
4136
Hollandalı bir web sitesi sahibi, Irak'ta
gerçekleşen her yeni kafa kesiminde
gerçekleşen her yeni kafa kesiminde
04:29
rose from 300,000 to 750,000
74
257760
4816
tıklanma figürlerinin
300.000'den 750.000'e
300.000'den 750.000'e
04:34
every time a beheading in Iraq was shown.
75
262600
2960
yükseldiğini söyledi.
04:38
He told reporters 18 months later
76
266440
3136
18 ay sonra muhabirlere
04:41
that it had been downloaded
many millions of times,
many millions of times,
77
269600
3376
videonun birkaç milyon kere
indirildiğini söyledi
indirildiğini söyledi
04:45
and that's just one website.
78
273000
1920
ve bu yalnızca bir web sitesi.
04:47
A similar pattern was seen again and again
79
275760
2496
Benzer bir örüntü Irak Savaşı boyunca
04:50
when videos of beheadings
were released during the Iraq War.
were released during the Iraq War.
80
278280
4640
kafa kesme videoları yayınladığında
tekrar tekrar görüldü.
tekrar tekrar görüldü.
04:56
Social media sites have made these images
more accessible than ever before,
more accessible than ever before,
81
284880
5016
Sosyal medya siteleri bu görselleri
daha önce hiç olmadığı kadar ulaşılabilir
daha önce hiç olmadığı kadar ulaşılabilir
05:01
but if we take
another step back in history,
another step back in history,
82
289920
3536
bir hale getirdi, ama tarihte geriye
bir adım daha atarsak
bir adım daha atarsak
05:05
we'll see that it was the camera
that first created a new kind of crowd
that first created a new kind of crowd
83
293480
5136
kafa kesimlerini ilk defa umumi bir
gösteri yapanın
gösteri yapanın
05:10
in our history of beheadings
as public spectacle.
as public spectacle.
84
298640
4176
kamera olduğunu görürüz.
05:14
As soon as the camera
appeared on the scene,
appeared on the scene,
85
302840
3056
Kamera bir ömür kadar önce,
05:17
a full lifetime ago on June 17, 1939,
86
305920
3736
17 Haziran 1939'da ilk ortaya çıktığında
05:21
it had an immediate
and unequivocal effect.
and unequivocal effect.
87
309680
3696
ani ve kesin bir etki yarattı.
05:25
That day, the first film of a public
beheading was created in France.
beheading was created in France.
88
313400
5120
O gün Fransa'da, ilk halka açık kafa
kesimi filmi yapıldı.
kesimi filmi yapıldı.
05:31
It was the execution, the guillotining,
of a German serial killer, Eugen Weidmann,
of a German serial killer, Eugen Weidmann,
89
319680
5736
Versailles'daki Saint-Pierre hapisanesinin
önünde, Alman seri katil
önünde, Alman seri katil
05:37
outside the prison
Saint-Pierre in Versailles.
Saint-Pierre in Versailles.
90
325440
2720
Eugen Weidmann'ın giyotinde
idam edilişiydi.
idam edilişiydi.
05:42
Weidmann was due to be executed
at the crack of dawn,
at the crack of dawn,
91
330240
2976
Weidmann'ın idamının, o zamanki
adetlere uygun olarak
adetlere uygun olarak
05:45
as was customary at the time,
92
333240
2176
gün doğumunda idam edilmesine
karar verilmişti
karar verilmişti
05:47
but his executioner was new to the job,
93
335440
2576
ama celladı işinde yeniydi
05:50
and he'd underestimated
how long it would take him to prepare.
how long it would take him to prepare.
94
338040
3856
ve hazırlık yapmasının ne kadar süreceğini
azımsamıştı.
azımsamıştı.
05:53
So Weidmann was executed
at 4:30 in the morning,
at 4:30 in the morning,
95
341920
4136
Bu yüzden Weidmann sabah 4.30'da
idam edilmişti,
idam edilmişti,
05:58
by which time on a June morning,
96
346080
2376
yani bir Haziran sabahında
06:00
there was enough light
to take photographs,
to take photographs,
97
348480
2560
fotoğraf çekmeye yetecek kadar
ışık vardı
ışık vardı
06:03
and a spectator in the crowd
filmed the event,
filmed the event,
98
351880
4136
ve kalabalıktaki izleyicilerden biri,
otoritelerden habersizce
otoritelerden habersizce
06:08
unbeknownst to the authorities.
99
356040
2976
olayı filme kaydetti.
06:11
Several still photographs
were taken as well,
were taken as well,
100
359040
4296
Birkaç fotoğraf da çekilmişti;
06:15
and you can still watch
the film online today
the film online today
101
363360
4136
bugün hala İnternette filmi
izleyebilir
izleyebilir
06:19
and look at the photographs.
102
367520
2120
ve fotoğraflara bakabilirsiniz.
06:22
The crowd on the day
of Weidmann's execution
of Weidmann's execution
103
370960
3416
Weidmann'ın idam günündeki
kalabalık
kalabalık
06:26
was called "unruly"
and "disgusting" by the press,
and "disgusting" by the press,
104
374400
3976
basın tarafından 'başa çıkılamaz' ve
'iğrenç' olarak nitelendirilmişti ama
'iğrenç' olarak nitelendirilmişti ama
06:30
but that was nothing compared
to the untold thousands of people
to the untold thousands of people
105
378400
4176
bu, şimdi eylemi en
ince detayına kadar üst
ince detayına kadar üst
06:34
who could now study the action
106
382600
2616
üste defalarca, kareyi
06:37
over and over again,
107
385240
1216
dondurup izleyebilecek
06:38
freeze-framed in every detail.
108
386480
2280
binlerce kişiye kıyasla
hiçbir şeydi.
hiçbir şeydi.
06:43
The camera may have made these scenes
more accessible than ever before,
more accessible than ever before,
109
391120
4856
Kamera tüm bu sahneleri hiç olmadığı
kadar ulaşılabilir hale getirmiş olabilir;
kadar ulaşılabilir hale getirmiş olabilir;
06:48
but it's not just about the camera.
110
396000
2656
ama bu sadece kamerayla ilgili değil.
06:50
If we take a bigger leap back in history,
111
398680
2416
Tarihte geriye daha büyük
bir atlayış yaparsak
bir atlayış yaparsak
06:53
we'll see that for as long
as there have been
as there have been
112
401120
2176
umumi kafa kesimleri ve
idamlar varolduğu
idamlar varolduğu
06:55
public judicial executions and beheadings,
113
403320
3096
sürece, onları izlemeye gelen
06:58
there have been the crowds to see them.
114
406440
2080
kalabalıklar olduğunu görürüz.
07:01
In London, as late as
the early 19th century,
the early 19th century,
115
409920
3136
Londra'da, 19. yüzyıl kadar yakın
bir tarihte
bir tarihte
07:05
there might be four or five thousand
people to see a standard hanging.
people to see a standard hanging.
116
413080
4656
standart bir asılmayı izlemeye
gelen dört-beş bin kişi olabilir.
gelen dört-beş bin kişi olabilir.
07:09
There could be 40,000 or 50,000
to see a famous criminal killed.
to see a famous criminal killed.
117
417760
4320
Ünlü bir suçlunun öldürüldüğünü görmeye
gelen 40.000 ya da 50.000 kişi olabilir.
gelen 40.000 ya da 50.000 kişi olabilir.
07:15
And a beheading, which was
a rare event in England at the time,
a rare event in England at the time,
118
423080
4416
O zamanlar İngiltere'de nadir bir durum
olan kafa kesimleri ise daha bile çok
olan kafa kesimleri ise daha bile çok
07:19
attracted even more.
119
427520
1320
insanın ilgisini çekiyordu.
07:21
In May 1820,
120
429840
2360
Mayıs 1820'de
07:24
five men known as
the Cato Street Conspirators
the Cato Street Conspirators
121
432920
4016
Cato Sokağı Komplocuları
olarak bilinen beş adam
olarak bilinen beş adam
07:28
were executed in London for plotting
122
436960
2136
Britanya parlamentosunun üyelerine karşı
07:31
to assassinate members
of the British government.
of the British government.
123
439120
2600
bir suikast girişiminden dolayı
idam edilmişlerdi.
idam edilmişlerdi.
07:34
They were hung and then decapitated.
124
442440
3656
Önce asılmış, sonra da kafaları
kesilmişti.
kesilmişti.
07:38
It was a gruesome scene.
125
446120
1976
Tüyler ürpertici bir sahneydi.
07:40
Each man's head was hacked off in turn
and held up to the crowd.
and held up to the crowd.
126
448120
4376
Her adamın kafası tutulup
kalabalığa gösterilmişti.
kalabalığa gösterilmişti.
07:44
And 100,000 people,
127
452520
2176
Ve 100.000 insan,
07:46
that's 10,000 more than can fit
into Wembley Stadium,
into Wembley Stadium,
128
454720
3616
bu Wembley Stadyum'una sığabilecek
sayıdan 10.000 kişi fazla,
sayıdan 10.000 kişi fazla,
07:50
had turned out to watch.
129
458360
1936
izlemeye gelmişti.
07:52
The streets were packed.
130
460320
2256
Sokaklar ağzına kadar doluydu.
07:54
People had rented out
windows and rooftops.
windows and rooftops.
131
462600
4216
İnsanlar pencere ve
çatıları kiraya vermişlerdi.
çatıları kiraya vermişlerdi.
07:58
People had climbed onto carts
and wagons in the street.
and wagons in the street.
132
466840
3016
İnsanlar yolda el arabalarına ve
vagonlara tırmanmışlardı.
vagonlara tırmanmışlardı.
08:01
People climbed lamp posts.
133
469880
2096
İnsanlar sokak lambalarına tırmanmıştı.
08:04
People had been known to have died
in the crush on popular execution days.
in the crush on popular execution days.
134
472000
4800
Popüler idam günlerinde insanların
kalabalıktan ezilerek öldükleri olmuş.
kalabalıktan ezilerek öldükleri olmuş.
08:10
Evidence suggests
that throughout our history
that throughout our history
135
478120
3416
Kanıtlara göre, halka açık
idam ve kafa kesmelerde
idam ve kafa kesmelerde
08:13
of public beheadings
and public executions,
and public executions,
136
481560
3336
izlemeye gelen insanların
08:16
the vast majority of the people
who come to see
who come to see
137
484920
3336
büyük çoğunluğu ya hevesliler
08:20
are either enthusiastic
or, at best, unmoved.
or, at best, unmoved.
138
488280
4200
ya da, en iyi ihtimalle, umursamazlar.
08:25
Disgust has been comparatively rare,
139
493520
3616
İğrenme göreceli olarak az görülmüş
08:29
and even when people
are disgusted and are horrified,
are disgusted and are horrified,
140
497160
4216
ve insanlar iğrenip dehşete
kapılsalar bile
kapılsalar bile
08:33
it doesn't always stop them
from coming out all the same to watch.
from coming out all the same to watch.
141
501400
4040
bu onları gelip aynı şeyi izlemekten
alıkoymuyor.
alıkoymuyor.
08:38
Perhaps the most striking example
142
506600
3216
İnsanların bir kafa kesimini izleyip
08:41
of the human ability to watch
a beheading and remain unmoved
a beheading and remain unmoved
143
509840
5295
umursamaz kalabilmelerinin
ve hatta hayal kırıklığına uğramalarının
ve hatta hayal kırıklığına uğramalarının
08:47
and even be disappointed
144
515159
2337
belki de en etkileyici örneği
08:49
was the introduction in France
in 1792 of the guillotine,
in 1792 of the guillotine,
145
517520
5456
1792'de Fransa'da ünlü kafa kesme makinası
08:55
that famous decapitation machine.
146
523000
3216
giyotinin ortaya çıkışıdır.
08:58
To us in the 21st century,
147
526240
2616
Giyotin, 21. yüzyıldaki bizlere
09:00
the guillotine may seem
like a monstrous contraption,
like a monstrous contraption,
148
528880
3496
vahşi bir mekanizma gibi gelebilir,
09:04
but to the first crowds who saw it,
it was actually a disappointment.
it was actually a disappointment.
149
532400
5160
ama aslında onu gören ilk kalabalıklar
için bir hayal kırıklığıydı.
için bir hayal kırıklığıydı.
09:10
They were used to seeing long, drawn-out,
torturous executions on the scaffold,
torturous executions on the scaffold,
150
538880
6536
Onlar uzun, bitkin, işkence yapılan,
insanların sakatlandığı
insanların sakatlandığı
09:17
where people were mutilated
and burned and pulled apart slowly.
and burned and pulled apart slowly.
151
545440
5456
ve yakıldığı, yavaş yavaş
yok olduğu idamlara alışıktı.
yok olduğu idamlara alışıktı.
09:22
To them, watching
the guillotine in action,
the guillotine in action,
152
550920
2976
Onlar için bir giyotini iş
başında görmek
başında görmek
09:25
it was so quick, there was nothing to see.
153
553920
3176
fazla hızlıydı ve bunda
izlenecek bir şey yoktu.
izlenecek bir şey yoktu.
09:29
The blade fell, the head fell
into a basket, out of sight immediately,
into a basket, out of sight immediately,
154
557120
5216
Bıçak düşüyor, kafa sepete düşüyor, anında
gözden kayboluyordu
gözden kayboluyordu
09:34
and they called out,
155
562360
1696
ve onlar bağırıyorlardı:
09:36
"Give me back my gallows,
give me back my wooden gallows."
give me back my wooden gallows."
156
564080
3840
"Bana asma tahtamı geri ver,
bana tahta asma tahtamı geri ver."
bana tahta asma tahtamı geri ver."
09:41
The end of torturous public
judicial executions in Europe and America
judicial executions in Europe and America
157
569360
5176
Avrupa ve Amerika'da işkenceli
idamın son bulmasının bir sebebi
idamın son bulmasının bir sebebi
09:46
was partly to do with being
more humane towards the criminal,
more humane towards the criminal,
158
574560
3936
suçluya biraz daha insancıl
olmak olsa da
olmak olsa da
09:50
but it was also partly because the crowd
obstinately refused to behave
obstinately refused to behave
159
578520
4736
bir diğer sebep de kalabalığın inatla
davranmaları gerektiği gibi
davranmaları gerektiği gibi
09:55
in the way that they should.
160
583280
2256
davranmayı reddetmeleriydi.
09:57
All too often, execution day
161
585560
2336
İdam günü çoğu zaman
09:59
was more like a carnival
than a solemn ceremony.
than a solemn ceremony.
162
587920
3160
ciddi bir seromoni değil de
karnaval gibiydi.
karnaval gibiydi.
10:04
Today, a public judicial execution
in Europe or America is unthinkable,
in Europe or America is unthinkable,
163
592520
4816
Bugün Avrupa veya Amerika'da halka açık
bir idam düşünülemeyecek şeyler
bir idam düşünülemeyecek şeyler
10:09
but there are other scenarios
that should make us cautious
that should make us cautious
164
597360
2736
ama artık bazı şeylerin farklı olduğunu
ve artık böyle
ve artık böyle
10:12
about thinking
that things are different now
that things are different now
165
600120
2056
davranmadığımızı düşünmeden
önce göz önünde
önce göz önünde
10:14
and we don't behave like that anymore.
166
602200
2320
bulundurmamız gereken
başka senaryolar var.
başka senaryolar var.
10:17
Take, for example,
the incidents of suicide baiting.
the incidents of suicide baiting.
167
605560
4616
Örneğin intihar olaylarını ele alalım.
10:22
This is when a crowd gathers
168
610200
2176
Bunlar, kalabalıkların toplanıp
10:24
to watch a person who has climbed
to the top of a public building
to the top of a public building
169
612400
3616
kendini öldürmek için umumi bir
binanın üstüne
binanın üstüne
10:28
in order to kill themselves,
170
616040
2416
çıkmış bir insanı izlediği ve
10:30
and people in the crowd shout and jeer,
171
618480
2976
"Yap artık! Hadi atla!"
10:33
"Get on with it! Go on and jump!"
172
621480
2080
diye bağırdığı zamanlar.
10:36
This is a well-recognized phenomenon.
173
624600
3496
Bu çokça görülen bir fenomen.
10:40
One paper in 1981 found that in 10
out of 21 threatened suicide attempts,
out of 21 threatened suicide attempts,
174
628120
6256
1981'de yazılan bir makaleye göre 21
intihar denemesinin 10 tanesinde
intihar denemesinin 10 tanesinde
10:46
there was incidents of suicide baiting
and jeering from a crowd.
and jeering from a crowd.
175
634400
4856
kalabalıktan tezahüratlar yükselmişti.
10:51
And there have been incidents
reported in the press this year.
reported in the press this year.
176
639280
5576
Bu sene içerisinde de basında
bu tür olaylara yer verildi.
bu tür olaylara yer verildi.
10:56
This was a very widely reported incident
177
644880
2776
Geçtiğimiz Mart ayında
10:59
in Telford and Shropshire
in March this year.
in March this year.
178
647680
2976
Telford ve Shropshire'da sıkça rapor
edilen bir durumdu.
edilen bir durumdu.
11:02
And when it happens today,
179
650680
1616
Ve bugün bu olduğu zaman
11:04
people take photographs
and they take videos on their phones
and they take videos on their phones
180
652320
3416
insanlar telefonlarıyla fotoğraflar
ve videolar çekip
ve videolar çekip
11:07
and they post those videos online.
181
655760
2200
bu videoları İnternette paylaşıyorlar.
11:12
When it comes to brutal murderers
who post their beheading videos,
who post their beheading videos,
182
660120
3696
Kafa kesme videolarını İnternet'te
paylaşan cani katiller
paylaşan cani katiller
11:15
the Internet has created
a new kind of crowd.
a new kind of crowd.
183
663840
3696
yeni bir tür kalabalık oluşturdular.
11:19
Today, the action takes place
in a distant time and place,
in a distant time and place,
184
667560
5016
Bugünlerde eylem uzak bir yer
ve zamanda gerçekleşiyor,
ve zamanda gerçekleşiyor,
11:24
which gives the viewer a sense
of detachment from what's happening,
of detachment from what's happening,
185
672600
3296
bu izleyiciye, gerçekleşenden
kopuk olduğu hissini,
kopuk olduğu hissini,
11:27
a sense of separation.
186
675920
1256
bir ayrılık hissi veriyor.
11:29
It's nothing to do with me.
187
677200
1736
Benimle hiçbir alakası yok.
11:30
It's already happened.
188
678960
1280
Bu çoktan oldu bile.
11:33
We are also offered
an unprecedented sense of intimacy.
an unprecedented sense of intimacy.
189
681400
3536
Ama diğer yandan, bize sunulan şey
benzeri görülmemiş bir yakınlık.
benzeri görülmemiş bir yakınlık.
11:36
Today, we are all offered front row seats.
190
684960
2696
Bugünlerde hepimiz ön sırada oturuyoruz.
11:39
We can all watch in private,
in our own time and space,
in our own time and space,
191
687680
3736
Özelde, kendi zaman ve mekanımızda
izliyebiliyoruz
izliyebiliyoruz
11:43
and no one need ever know
that we've clicked on the screen to watch.
that we've clicked on the screen to watch.
192
691440
5056
ve kimsenin bizim bunu izlemek için ekrana
tıkladığımızı bilmesine gerek yok.
tıkladığımızı bilmesine gerek yok.
11:48
This sense of separation --
193
696520
1976
Bu ayrılık hissi--
11:50
from other people,
from the event itself --
from the event itself --
194
698520
2976
yani diğer insanlardan ve
eylemin kendisinden--
eylemin kendisinden--
11:53
seems to be key to understanding
our ability to watch,
our ability to watch,
195
701520
3576
izleyebilmemizde
önemli bir rol oynuyor
önemli bir rol oynuyor
11:57
and there are several ways
196
705120
1256
ve İnternet'in
11:58
in which the Internet
creates a sense of detachment
creates a sense of detachment
197
706400
3256
kopukluk hissi yaratarak
bize kişisel etik sorumluluğu
bize kişisel etik sorumluluğu
12:01
that seems to erode
individual moral responsibility.
individual moral responsibility.
198
709680
3600
yok saydırdığı birçok yöntem var.
12:06
Our activities online
are often contrasted with real life,
are often contrasted with real life,
199
714680
3696
Çevrimiçi aktivitemiz genelde
gerçek hayatla karşılaştırılıyor,
gerçek hayatla karşılaştırılıyor,
12:10
as though the things we do online
are somehow less real.
are somehow less real.
200
718400
3080
çevrimiçi yaptıklarımız daha
az gerçekmişçesine.
az gerçekmişçesine.
12:14
We feel less accountable for our actions
201
722280
2976
Çevrimiçi olarak etkileşimde
bulunduğumuzda kendimizi
bulunduğumuzda kendimizi
12:17
when we interact online.
202
725280
3336
eylemlerimizden daha az
mesul hissediyoruz.
mesul hissediyoruz.
12:20
There's a sense of anonymity,
a sense of invisibility,
a sense of invisibility,
203
728640
4096
Bir anonimlik hissi,
bir görünmezlik hissi var ve
bir görünmezlik hissi var ve
12:24
so we feel less accountable
for our behavior.
for our behavior.
204
732760
2640
bu yüzden davranışlarımızdan daha
az mesul hissediyoruz.
az mesul hissediyoruz.
12:28
The Internet also makes it far easier
to stumble upon things inadvertently,
to stumble upon things inadvertently,
205
736800
4616
Ayrıca İnternet, birçok içeriğe
bilmeden ulaşmamızı da kolaylaştırıyor,
bilmeden ulaşmamızı da kolaylaştırıyor,
12:33
things that we would usually avoid
in everyday life.
in everyday life.
206
741440
3616
bunlar günlük hayatta genelde
kaçınacağımız içerikler.
kaçınacağımız içerikler.
12:37
Today, a video can start playing
before you even know what you're watching.
before you even know what you're watching.
207
745080
4856
Şimdilerde, siz daha izlediğinizin farkına
varmadan bir video oynamaya başlayabilir.
varmadan bir video oynamaya başlayabilir.
12:41
Or you may be tempted to look at material
that you wouldn't look at in everyday life
that you wouldn't look at in everyday life
208
749960
4016
Veya günlük hayatta ya da
başkalarıylayken bakmayacağınız
başkalarıylayken bakmayacağınız
12:46
or you wouldn't look at if you
were with other people at the time.
were with other people at the time.
209
754000
3120
materyallere bakmaya
teşvik edilebilirsiniz.
teşvik edilebilirsiniz.
12:50
And when the action is pre-recorded
210
758120
2896
Eylem önceden kaydedilmiş
12:53
and takes place
in a distant time and space,
in a distant time and space,
211
761040
4216
ve sizden uzakta bir zaman
ve mekanda gerçekleştiğinde
ve mekanda gerçekleştiğinde
12:57
watching seems like a passive activity.
212
765280
3976
bunu izlemek pasif bir
aktivite gibi görünür.
aktivite gibi görünür.
13:01
There's nothing I can do about it now.
213
769280
1810
Şu an bununla ilgili bir şey yapamam.
13:03
It's already happened.
214
771120
1550
Bu oldu bile.
13:05
All these things make it easier
as an Internet user
as an Internet user
215
773160
3296
Tüm bunlar bir İnternet
kullanıcısı olarak bizim
kullanıcısı olarak bizim
13:08
for us to give in to our sense
of curiosity about death,
of curiosity about death,
216
776480
3816
ölüme karşı merakımıza boyun
eğmemizi,
eğmemizi,
13:12
to push our personal boundaries,
217
780320
2696
kişisel sınırlarımızı aşmamızı,
13:15
to test our sense of shock,
to explore our sense of shock.
to explore our sense of shock.
218
783040
4920
şok hissimizi test etmemizi, şok
hissimizi keşfetmemizi kolaylaştırıyor.
hissimizi keşfetmemizi kolaylaştırıyor.
13:21
But we're not passive when we watch.
219
789360
2336
Ama aslında izlerken pasif değiliz.
13:23
On the contrary, we're fulfilling
the murderer's desire to be seen.
the murderer's desire to be seen.
220
791720
4496
Tam tersine, katilin izlenme
isteğini yerine getiriryoruz.
isteğini yerine getiriryoruz.
13:28
When the victim of a decapitation
is bound and defenseless,
is bound and defenseless,
221
796240
4456
Kafası kesilen kurban bağlı
ve savunmasızken,
ve savunmasızken,
13:32
he or she essentially becomes
a pawn in their killer's show.
a pawn in their killer's show.
222
800720
4480
temelde katilin şovunda bir
rehin haline geliyor.
rehin haline geliyor.
13:38
Unlike a trophy head
that's taken in battle,
that's taken in battle,
223
806520
2856
Bir savaşı kazanmanın gerektirdiği
şans ve yeteneği temsil
şans ve yeteneği temsil
13:41
that represents the luck and skill
it takes to win a fight,
it takes to win a fight,
224
809400
4320
eden bir kesik kafanın aksine,
13:47
when a beheading is staged,
225
815200
2136
kafa kesimi sahnelendiği ve
13:49
when it's essentially a piece of theater,
226
817360
2936
temelde bir tiyatro
piyesi haline geldiğinde
piyesi haline geldiğinde
13:52
the power comes from the reception
the killer receives as he performs.
the killer receives as he performs.
227
820320
5480
gücün kaynağı, katilin eylemi
gerçekleştirirken aldığı tepkidir.
gerçekleştirirken aldığı tepkidir.
13:58
In other words, watching
is very much part of the event.
is very much part of the event.
228
826880
4736
Yani aslında izlemek, olayın
epey büyük bir parçası.
epey büyük bir parçası.
14:03
The event no longer takes place
in a single location
in a single location
229
831640
3536
Hala öyle gözükse bile artık olay eskiden
olduğu gibi tek bir konumda
olduğu gibi tek bir konumda
14:07
at a certain point in time as it used to
and as it may still appear to.
and as it may still appear to.
230
835200
5160
veya zamanda tek bir anda gerçekleşmiyor.
14:13
Now the event is stretched out
in time and place,
in time and place,
231
841200
3936
Şimdi olay, zaman ve mekana
yayılmış durumda
yayılmış durumda
14:17
and everyone who watches plays their part.
232
845160
2960
ve izleyen herkes bunun bir
parçası haline geliyor.
parçası haline geliyor.
14:21
We should stop watching,
233
849520
1880
İzlemeyi bırakmalıyız, ama
14:24
but we know we won't.
234
852120
1560
bunu yapmayacağımızı biliyoruz.
14:26
History tells us we won't,
235
854440
2456
Tarih bize bırakmayacağımızı söylüyor,
14:28
and the killers know it too.
236
856920
1600
ve katiller de bunu biliyor.
14:31
Thank you.
237
859240
1216
Teşekkürler.
14:32
(Applause)
238
860480
4496
(Alkış)
14:37
Bruno Giussani: Thank you.
Let me get this back. Thank you.
Let me get this back. Thank you.
239
865000
2896
Bruno Giussani: Teşekkürler.
Bunu geri alayım. Teşekkürler.
Bunu geri alayım. Teşekkürler.
14:39
Let's move here. While they install
for the next performance,
for the next performance,
240
867920
2896
Buraya geçelim. Sahne yeni
konuşma için hazırlanırken sana
konuşma için hazırlanırken sana
14:42
I want to ask you the question
that probably many here have,
that probably many here have,
241
870840
2856
buradakilerin de kafasında olan
bir soru sorayım.
bir soru sorayım.
14:45
which is how did you
get interested in this topic?
get interested in this topic?
242
873720
2600
Bu konuya
ilgi duymaya nasıl başladın?
ilgi duymaya nasıl başladın?
14:50
Frances Larson: I used to work at a museum
243
878360
2016
Frances Larson: Eskiden Oxford'da
14:52
called the Pitt Rivers Museum in Oxford,
244
880400
1936
Pitt Rivers Müzesi adlı bir müzede
14:54
which was famous for its display
of shrunken heads from South America.
of shrunken heads from South America.
245
882360
3856
çalışıyordum. Bu müze, Güney Amerika'dan
gelmiş kesik kafa sergisi ile ünlenmişti.
gelmiş kesik kafa sergisi ile ünlenmişti.
14:58
People used to say, "Oh, the shrunken head
museum, the shrunken head museum!"
museum, the shrunken head museum!"
246
886240
3936
İnsanlar: "Ah, kesik kafa müzesi,
kesik kafa müzesi!" derlerdi.
kesik kafa müzesi!" derlerdi.
15:02
And at the time,
I was working on the history
I was working on the history
247
890200
3616
Ben de o zamanlar, kafatası
iskeletlerinin bilimsel toplanışının
iskeletlerinin bilimsel toplanışının
15:05
of scientific collections of skulls.
248
893840
2016
tarihi üzerinde çalışıyordum.
15:07
I was working on the cranial collections,
249
895880
2576
Kafatası koleksiyonları üzerinde
çalışıyordum
çalışıyordum
15:10
and it just struck me as ironic
250
898480
1816
ve insanların buraya bu kanlı, ilkel,
15:12
that here were people coming to see
this gory, primitive, savage culture
this gory, primitive, savage culture
251
900320
4776
vahşi kültürü görmeye gelmeleri ve
gördüklerini şeyin ne olduğunu gerçekten
gördüklerini şeyin ne olduğunu gerçekten
15:17
that they were almost
fantasizing about and creating
fantasizing about and creating
252
905120
3520
anlamadan onunla ilgili
fantaziler kurmaları
fantaziler kurmaları
15:21
without really understanding
what they were seeing,
what they were seeing,
253
909960
2381
bana ironik geldi.
Avrupa ve ABD çapında
Avrupa ve ABD çapında
15:24
and all the while these vast --
I mean hundreds of thousands
I mean hundreds of thousands
254
912365
3571
müzelerimizde yer alan
yüzlerce ve binlerce kafatasından
yüzlerce ve binlerce kafatasından
15:27
of skulls in our museums,
all across Europe and the States --
all across Europe and the States --
255
915960
4136
oluşan koleksiyonlarımız, bir nevi
Aydınlanma çağının
Aydınlanma çağının
15:32
were kind of upholding this Enlightenment
pursuit of scientific rationality.
pursuit of scientific rationality.
256
920120
5256
bilimsel rasyonellik arayışını
gösteriyorlardı.
gösteriyorlardı.
15:37
So I wanted to kind of twist it round
and say, "Let's look at us."
and say, "Let's look at us."
257
925400
5056
Ben de bunu biraz eğip bükerek
"Kendimize bakalım." diye düşündüm.
"Kendimize bakalım." diye düşündüm.
15:42
We're looking through the glass case
at these shrunken heads.
at these shrunken heads.
258
930480
2896
Bu kesik kafalara bir camın
arkasından bakıyoruz.
arkasından bakıyoruz.
15:45
Let's look at our own history and our own
cultural fascination with these things.
cultural fascination with these things.
259
933400
4536
Bir de kendi tarihimizi ve böyle şeylere
karşı büyülenişimizi inceleyelim.
karşı büyülenişimizi inceleyelim.
15:49
BG: Thank you for sharing that.
260
937960
1817
BG: Bunu paylaştığın için teşekkürler.
15:51
FL: Thank you.
261
939802
1174
FL: Ben teşekkür ederim.
15:53
(Applause)
262
941000
3080
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Frances Larson - AnthropologistFrances Larson explores the dark and varied obsessions that our culture has had with decapitated heads and skulls throughout history.
Why you should listen
Oxford anthropologist Frances Larson wrote Severed: A History of Heads Lost and Heads Found. The book, which she describes as a survey of our “traditions of decapitation,” was published in 2014, just before beheadings sadly started populating the front pages of the news once more. She previously wrote an acclaimed biography of Sir Henry Wellcome.
More profile about the speakerFrances Larson | Speaker | TED.com