TEDxMidAtlantic 2013
Jackie Savitz: Save the oceans, feed the world!
Jackie Savitz: Cứu lấy đại dương, nuôi dưỡng thế giới!
Filmed:
Readability: 4
1,259,324 views
Một nhà sinh học biển có thể nói gì về nạn đói toàn cầu? Vâng, theo Jackie Savitz, cải tạo đại dương thế giới có thể giúp nuôi sống hàng triệu người đói kém trên hành tinh này. Trong bài chia sẻ mang tính khai sáng này, Savitz thuật lại những gì đang xảy ra với ngành thủy sản toàn cầu - không tốt đẹp chút nào - và mang đến những ý tưởng thông minh về phương hướng giải quyết cũng như tạo ra nhiều thức ăn cho nhân loại.
Jackie Savitz - Ocean advocate
Jackie Savitz works to protect the world's oceans. A marine biologist, she is passionate that saving the seas will benefit us all. Full bio
Jackie Savitz works to protect the world's oceans. A marine biologist, she is passionate that saving the seas will benefit us all. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Có lẽ bạn đang tự hỏi
00:13
You may be wondering
0
1014
1216
00:14
why a marine biologist from Oceana
1
2230
1834
tại sao một nhà sinh học biển
từ Oceana
từ Oceana
00:16
would come here today to talk to you
2
4064
1840
lại đến đây, hôm nay
để nói về nạn đói toàn cầu.
để nói về nạn đói toàn cầu.
00:17
about world hunger.
3
5904
1236
00:19
I'm here today because
4
7140
2151
Tôi ở đây ngày hôm nay bởi vì
00:21
saving the oceans is more than an ecological desire.
5
9291
3235
cứu sống đại dương không chỉ là
ước mong về sinh thái.
ước mong về sinh thái.
00:24
It's more than a thing we're doing
6
12526
2144
Nó vượt xa thứ
mà chúng tôi đang làm
mà chúng tôi đang làm
00:26
because we want to create jobs for fishermen
7
14670
1798
vì muốn tạo việc làm
cho ngư dân
cho ngư dân
00:28
or preserve fishermen's jobs.
8
16468
2084
hay bảo vệ công việc của họ.
00:30
It's more than an economic pursuit.
9
18552
3348
Nó còn quan trọng hơn cả
việc theo đuổi về mặt kinh tế.
việc theo đuổi về mặt kinh tế.
00:33
Saving the oceans can feed the world.
10
21900
2612
Cứu lấy đại dương
có thể nuôi sống thế giới
có thể nuôi sống thế giới
00:36
Let me show you how.
11
24512
1826
Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy.
00:38
As you know, there are already
12
26338
1802
Bạn biết đấy, hiện nay
00:40
more than a billion hungry people on this planet.
13
28140
2626
có hơn 1 tỉ người đói ăn
trên toàn cầu.
trên toàn cầu.
00:42
We're expecting that problem to get worse
14
30766
2350
Vấn đề này, được dự đoán,
sẽ trở nên xấu hơn
sẽ trở nên xấu hơn
00:45
as world population grows to nine billion
15
33116
2430
khi dân số thế giới
tăng lên chín
tăng lên chín
00:47
or 10 billion by midcentury,
16
35546
1864
hay mười tỉ người
vào giữa thế kỉ,
vào giữa thế kỉ,
00:49
and we can expect to have greater pressure
17
37410
2978
và áp lực về nguồn lương thực
được dự báo
được dự báo
00:52
on our food resources.
18
40388
1858
sẽ ngày càng tăng.
00:54
And this is a big concern,
19
42246
1044
Đây là mối quan tâm lớn
00:55
especially considering where we are now.
20
43290
2666
đặc biệt là tại nơi đây.
00:57
Now we know that our arable land per capita
21
45956
2712
Ta biết rằng
đất canh tác trên đầu người
đất canh tác trên đầu người
01:00
is already on the decline
22
48668
1428
trên đà giảm xuống
01:02
in both developed and developing countries.
23
50096
2709
tại những nước phát triển
và đang phát triển.
và đang phát triển.
01:04
We know that we're headed for climate change,
24
52805
2655
Ta biết mình đang phải
đối phó với biến đổi khí hậu,
đối phó với biến đổi khí hậu,
01:07
which is going to change rainfall patterns,
25
55460
2416
làm thay đổi lượng mưa,
01:09
making some areas drier, as you can see in orange,
26
57876
3310
khiến một số khu vực trở nên khô cằn
vùng màu cam,
vùng màu cam,
01:13
and others wetter, in blue,
27
61186
2311
và nơi khác ẩm ướt hơn,
màu xanh,
màu xanh,
01:15
causing droughts in our breadbaskets,
28
63497
1743
gây ra hạn hán
ở những vựa lúa,
ở những vựa lúa,
01:17
in places like the Midwest and Central Europe,
29
65240
1850
Trung Đông và Trung Âu,
và lũ lụt ở nhiều nơi khác.
và lũ lụt ở nhiều nơi khác.
01:19
and floods in others.
30
67090
1282
Sẽ khó để canh tác
01:20
It's going to make it harder for the land
31
68372
1762
01:22
to help us solve the hunger problem.
32
70134
2556
và giải quyết nạn đói hơn.
01:24
And that's why the oceans need
to be their most abundant,
to be their most abundant,
33
72690
2464
Vậy nên, đại dương phải
là nguồn cung lương thực
là nguồn cung lương thực
01:27
so that the oceans can provide us
34
75154
1574
phong phú nhất
cho chúng ta.
cho chúng ta.
01:28
as much food as possible.
35
76728
2593
Đó là điều
mà đại dương đã làm
mà đại dương đã làm
01:31
And that's something the oceans have been doing
36
79321
1647
01:32
for us for a long time.
37
80968
2642
cho chúng ta
từ lâu lắm rồi.
từ lâu lắm rồi.
01:35
As far back as we can go, we've seen an increase
38
83610
2680
Quá khứ đã chứng minh
có một sự tăng trưởng
có một sự tăng trưởng
01:38
in the amount of food we've been able to harvest
39
86290
1943
về số lượng thức ăn
đánh bắt được
đánh bắt được
01:40
from our oceans.
40
88233
1664
từ đại dương.
01:41
It just seemed like it was continuing to increase,
41
89897
2488
Có lẽ nó sẽ vẫn tiếp tục tăng
01:44
until about 1980,
42
92385
1404
cho đến năm 1980,
01:45
when we started to see a decline.
43
93789
2796
bắt đầu có sự suy giảm.
01:48
You've heard of peak oil.
44
96585
1598
Bạn đã nghe đến
đỉnh điểm dầu mỏ.
đỉnh điểm dầu mỏ.
01:50
Maybe this is peak fish.
45
98183
1987
Có lẽ đây gọi là đỉnh điểm cá.
Hy vọng là không phải.
Tôi sẽ nói về nó sau.
Tôi sẽ nói về nó sau.
01:52
I hope not. I'm going to come back to that.
46
100170
1800
01:53
But you can see about an 18-percent decline
47
101970
2503
Bạn có thể thấy
tổng lượng cá
tổng lượng cá
01:56
in the amount of fish we've gotten in our world catch
48
104473
2952
thu được trên toàn thế giới
đã giảm 18%
đã giảm 18%
01:59
since 1980.
49
107425
1355
kể từ năm 1980.
02:00
And this is a big problem. It's continuing.
50
108780
2260
Vấn đề lớn này
vẫn tiếp tục xảy ra.
vẫn tiếp tục xảy ra.
02:03
This red line is continuing to go down.
51
111040
2357
Đường màu đỏ
tiếp tục đi xuống.
tiếp tục đi xuống.
02:05
But we know how to turn it around,
52
113397
2096
Nhưng vẫn có cách
xoay chuyển,
xoay chuyển,
02:07
and that's what I'm going to talk about today.
53
115493
1690
là điều tôi mà sẽ chia sẻ
hôm nay.
hôm nay.
02:09
We know how to turn that curve back upwards.
54
117183
2400
Có cách làm cho đường cong
hướng lên trên
hướng lên trên
02:11
This doesn't have to be peak fish.
55
119583
2447
để đây không phải
là đỉnh điểm cá.
là đỉnh điểm cá.
02:14
If we do a few simple things in targeted places,
56
122030
3189
Nếu làm một vài điều giản đơn
tại các vùng cụ thể,
tại các vùng cụ thể,
02:17
we can bring our fisheries back and use them
57
125219
2483
ta có thể mang ngư dân trở lại
và từ đó
và từ đó
02:19
to feed people.
58
127702
2264
nuôi sống mọi người.
02:21
First we want to know where the fish are,
59
129966
1920
Đầu tiên, cần phải biết
nơi nào có cá,
nơi nào có cá,
02:23
so let's look where the fish are.
60
131886
1571
hãy nhìn
nơi chúng sinh sống
nơi chúng sinh sống
02:25
It turns out the fish, conveniently,
61
133457
1894
Cá sinh sống
02:27
are located for the most part
62
135351
2216
tại hầu hết
02:29
in our coastal areas of the countries,
63
137567
2063
các vùng ven biển
của các quốc gia
của các quốc gia
02:31
in coastal zones,
64
139630
1305
tại khu vực ven biển,
02:32
and these are areas that national jurisdictions
65
140935
2404
có các khu được quản lý
02:35
have control over,
66
143339
1382
bởi pháp lý quốc gia,
02:36
and they can manage their fisheries
67
144721
1824
và họ có thể quản lý
các bãi cá
các bãi cá
02:38
in these coastal areas.
68
146545
1659
tại đây.
02:40
Coastal countries tend to have jurisdictions
69
148204
2258
Các quốc gia ven biển
có xu hướng
có xu hướng
02:42
that go out about 200 nautical miles,
70
150462
2608
đặt thẩm quyền của mình
trong phạm vi 200 hải lý,
trong phạm vi 200 hải lý,
02:45
in areas that are called exclusive economic zones,
71
153070
3371
các vùng này được gọi là
vùng đặc quyền kinh tế,
vùng đặc quyền kinh tế,
02:48
and this is a good thing that they can control
72
156441
1993
điều tốt là
họ có thể kiểm soát
họ có thể kiểm soát
02:50
their fisheries in these areas,
73
158434
1161
các bãi cá tại đây,
02:51
because the high seas,
74
159595
1516
vì tại những vùng khơi xa,
02:53
which are the darker areas on this map,
75
161111
2293
màu tối hơn trên bản đồ này,
02:55
the high seas, it's a lot harder to control things,
76
163404
2199
việc quản lý sẽ khó khăn hơn,
02:57
because it has to be done internationally.
77
165603
2089
vì đòi hỏi
tầm mức quốc tế.
tầm mức quốc tế.
02:59
You get into international agreements,
78
167692
1867
Sang đến
các hiệp ước quốc tế,
các hiệp ước quốc tế,
nếu ai theo dõi
các hiệp ước về biến đổi khí hậu,
các hiệp ước về biến đổi khí hậu,
03:01
and if any of you are tracking
the climate change agreement,
the climate change agreement,
79
169559
2248
03:03
you know this can be a very slow,
80
171807
1712
sẽ biết rằng
đây là một quá trình
đây là một quá trình
03:05
frustrating, tedious process.
81
173519
1982
chậm chạp, dễ gây nản lòng
và nhạt nhẽo.
và nhạt nhẽo.
03:07
And so controlling things nationally
82
175501
1722
Vì thế, kiểm soát phạm vi quốc gia
03:09
is a great thing to be able to do.
83
177223
2774
là ý tưởng hay có thể thực hiện.
03:11
How many fish are actually in these coastal areas
84
179997
2197
Có bao nhiêu cá
tại vùng ven biển
tại vùng ven biển
03:14
compared to the high seas?
85
182194
1577
so với vùng khơi?
03:15
Well, you can see here about
86
183771
1510
Có thể thấy ở đây
03:17
seven times as many fish in the coastal areas
87
185281
3083
số lượng cá vùng ven biển
nhiều gấp bảy lần
nhiều gấp bảy lần
03:20
than there are in the high seas,
88
188364
1587
so với số lượng
ngoài khơi xa,
ngoài khơi xa,
03:21
so this is a perfect place for us to be focusing,
89
189951
2216
đây là đích ngắm lý tưởng,
03:24
because we can actually get a lot done.
90
192167
2144
bởi ta có thể
làm được nhiều thứ.
làm được nhiều thứ.
03:26
We can restore a lot of our fisheries
91
194311
2390
Ta có thể phục hồi
rất nhiều bãi cá
rất nhiều bãi cá
03:28
if we focus in these coastal areas.
92
196701
2194
nếu tập trung
vào những vùng ven biển này.
vào những vùng ven biển này.
03:30
But how many of these countries
do we have to work in?
do we have to work in?
93
198895
3024
Nhưng phải làm việc đó
tại bao nhiêu quốc gia?
tại bao nhiêu quốc gia?
03:33
There's something like 80 coastal countries.
94
201919
1602
Có khoảng 80 quốc gia ven biển.
03:35
Do we have to fix fisheries management
95
203521
1986
Liệu có phải sửa đổi
việc quản lý bãi cá
việc quản lý bãi cá
03:37
in all of those countries?
96
205507
1403
tại tất cả các nước này ?
03:38
So we asked ourselves, how many countries
97
206910
2122
Ta tự hỏi,
cần tập trung vào
cần tập trung vào
03:41
do we need to focus on,
98
209032
1407
bao nhiêu quốc gia ?
03:42
keeping in mind that the European Union
99
210439
1862
Nhớ rằng Liên minh Châu Âu
03:44
conveniently manages its fisheries
100
212301
1569
thuận lợi quản lý các bãi cá
03:45
through a common fisheries policy?
101
213870
2367
nhờ vào một chính sách chung.
03:48
So if we got good fisheries management
102
216237
2292
Vì thế, nếu quản lý tốt
bãi cá ở các nước thuộc Liên minh Châu Âu,
và 9 quốc gia khác,
và 9 quốc gia khác,
03:50
in the European Union and,
say, nine other countries,
say, nine other countries,
103
218529
3265
03:53
how much of our fisheries would we be covering?
104
221794
2089
có bao nhiêu bãi cá
sẽ được kiểm soát?
sẽ được kiểm soát?
03:55
Turns out, European Union plus nine countries
105
223883
3057
Suy ra, Liên minh Châu Âu
cùng với 9 nước khác
cùng với 9 nước khác
03:58
covers about two thirds of the world's fish catch.
106
226940
3114
đã chiếm 2/3 sản lượng
đánh bắt toàn cầu.
đánh bắt toàn cầu.
04:02
If we took it up to 24 countries
plus the European Union,
plus the European Union,
107
230054
3279
Nếu có 24 quốc gia
cộng thêm Liên minh Châu Âu,
cộng thêm Liên minh Châu Âu,
04:05
we would up to 90 percent,
108
233333
1722
con số này sẽ lên đến 90%,
04:07
almost all of the world's fish catch.
109
235055
3210
chiếm hầu hết sản lượng
đánh bắt toàn cầu.
đánh bắt toàn cầu.
04:10
So we think we can work in
a limited number of places
a limited number of places
110
238265
2928
Thế nên, ta có thể can thiệp
tại một vài nơi
tại một vài nơi
04:13
to make the fisheries come back.
111
241193
1692
để cải tổ bãi cá.
04:14
But what do we have to do in these places?
112
242885
2612
Nhưng phải làm gì đây ?
Dựa trên các kết quả
tại Mỹ
tại Mỹ
04:17
Well, based on our work in the United States
113
245497
1795
và các nơi khác,
chúng tôi biết rằng
chúng tôi biết rằng
04:19
and elsewhere, we know that there are
114
247292
1588
04:20
three key things we have to do
115
248880
1841
có ba điều quan trọng phải làm
04:22
to bring fisheries back, and they are:
116
250721
2706
để mang đàn cá trở lại:
04:25
We need to set quotas or limits
117
253427
1946
(1) Đặt ra các hạn ngạch
hoặc giới hạn
hoặc giới hạn
04:27
on how much we take;
118
255373
2107
về số lượng cá được đánh bắt;
04:29
we need to reduce bycatch, which is the accidental
119
257480
2793
(2) Giảm đánh bắt tùy tiện,
04:32
catching and killing of fish that we're not targeting,
120
260273
2336
điều đó thật lãng phí;
04:34
and it's very wasteful;
121
262609
1850
04:36
and three, we need to protect habitats,
122
264459
2664
và (3) bảo vệ
môi trường sống,
môi trường sống,
04:39
the nursery areas, the spawning areas
123
267123
2117
các khu vực sinh dưỡng
và sinh sản
và sinh sản
04:41
that these fish need to grow
and reproduce successfully
and reproduce successfully
124
269240
2570
cho các loài cá
04:43
so that they can rebuild their populations.
125
271810
1850
để chúng có thể tái tạo dân số.
04:45
If we do those three things, we
know the fisheries will come back.
know the fisheries will come back.
126
273660
3762
Làm được 3 điều trên,
đàn cá sẽ quay trở lại.
đàn cá sẽ quay trở lại.
Làm sao biết được điều này?
04:49
How do we know?
127
277422
1348
04:50
We know because we've seen it happening
128
278770
2015
Ta biết bởi đã chứng kiến
nó xảy ra
nó xảy ra
04:52
in a lot of different places.
129
280785
1428
tại rất nhiều nơi.
04:54
This is a slide that shows
130
282213
1441
Slide này chỉ ra
04:55
the herring population in Norway
131
283654
2198
số lượng cá trích ở Nauy
04:57
that was crashing since the 1950s.
132
285852
2323
giảm từ những năm 1950.
05:00
It was coming down, and when Norway set limits,
133
288175
2151
Sẽ còn giảm nữa cho đến khi
Nauy đặt ra hạn ngạch
Nauy đặt ra hạn ngạch
05:02
or quotas, on its fishery, what happens?
134
290326
2918
trên các bãi cá,
điều gì đã xảy ra?
điều gì đã xảy ra?
05:05
The fishery comes back.
135
293244
1866
Đàn cá quay trở lại.
05:07
This is another example, also
happens to be from Norway,
happens to be from Norway,
136
295110
2900
Một ví dụ nữa,
cũng xảy ra ở Nauy,
cũng xảy ra ở Nauy,
05:10
of the Norwegian Arctic cod.
137
298010
2458
tại cực bắc của Nauy.
Cùng một giải pháp.
Ngành thủy sản xuống dốc.
Ngành thủy sản xuống dốc.
05:12
Same deal. The fishery is crashing.
138
300468
2056
05:14
They set limits on discards.
139
302524
1960
Và rồi họ đặt hạn ngạch cho
05:16
Discards are these fish they weren't targeting
140
304484
2114
lượng cá
không được bắt có chủ định
không được bắt có chủ định
05:18
and they get thrown overboard wastefully.
141
306598
2602
và bị vứt bỏ trên mạn tàu
một cách lãng phí.
một cách lãng phí.
05:21
When they set the discard limit,
142
309200
1612
Khi đã thiết lập hạn ngạch,
05:22
the fishery came back.
143
310812
2056
ngành cá được phục hồi.
05:24
And it's not just in Norway.
144
312868
1267
Không chỉ ở Nauy.
05:26
We've seen this happening in countries
145
314135
1959
Điều này còn xảy ra
tại nhiều quốc gia trên thế giới.
tại nhiều quốc gia trên thế giới.
05:28
all around the world, time and time again.
146
316094
3059
Khi bắt tay thực hiện
05:31
When these countries step in and they
147
319153
1533
05:32
put in sustainable fisheries management policies,
148
320686
3134
các chính sách
quản lý ngành thủy sản,
quản lý ngành thủy sản,
05:35
the fisheries, which are always crashing, it seems,
149
323820
2816
ngành rất dễ rơi vào suy thoái này
05:38
are starting to come back.
150
326636
1938
dường như bắt đầu
phục hồi .
phục hồi .
05:40
So there's a lot of promise here.
151
328574
1858
Vì thế, nó thực sự hứa hẹn.
05:42
What does this mean for the world fish catch?
152
330432
1692
Rằng nếu ý thức được
việc đánh bắt cá
việc đánh bắt cá
05:44
This means that if we take that fishery catch
153
332124
2336
đang trên đà đi xuống
05:46
that's on the decline
154
334460
1030
05:47
and we could turn it upwards, we could increase it
155
335490
2388
ta có thể xoay chuyển,
gia tăng sản lượng
gia tăng sản lượng
05:49
up to 100 million metric tons per year.
156
337878
3538
lên tới 100 triệu tấn mỗi năm.
05:53
So we didn't have peak fish yet.
157
341416
1973
Như thế, sẽ không có
đỉnh điểm cá.
đỉnh điểm cá.
05:55
We still have an opportunity
158
343389
1527
Vẫn còn cơ hội để
không chỉ mang đàn cá trở lại
không chỉ mang đàn cá trở lại
05:56
to not only bring the fish back
159
344916
1301
05:58
but to actually get more fish
160
346217
1703
mà còn đánh bắt được
nhiều cá hơn
nhiều cá hơn
05:59
that can feed more people
161
347920
1451
nuôi sống nhiều người hơn
06:01
than we currently are now.
162
349371
1502
so với hiện tại.
06:02
How many more? Right about now,
163
350873
2106
Nhiều là bao nhiêu?
Ngày nay,
Ngày nay,
06:04
we can feed about 450 million people
164
352979
2881
ta có thể chăm lo
cho 450 triệu người
cho 450 triệu người
06:07
a fish meal a day
165
355860
974
mỗi ngày một bữa cá
06:08
based on the current world fish catch,
166
356834
2250
dựa trên sản lượng
đánh bắt hiện tại,
đánh bắt hiện tại,
06:11
which, of course, you know is going down,
167
359084
2464
tất nhiên, bạn biết đó
con số này
con số này
06:13
so that number will go down over time
168
361548
1655
sẽ giảm đi theo thời gian
06:15
if we don't fix it,
169
363203
1603
nếu không được cải tạo,
06:16
but if we put fishery management practices
170
364806
2410
nhưng nếu áp dụng
các phương pháp vừa nêu
các phương pháp vừa nêu
06:19
like the ones I've described in place
171
367216
2564
vào quản lý thủy sản
06:21
in 10 to 25 countries,
172
369780
2105
tại khoảng 10, 20 quốc gia,
06:23
we could bring that number up
173
371885
1479
ta có thể gia tăng con số này
06:25
and feed as many as 700 million people a year
174
373364
3554
và cung cấp bữa cá cho
700 triệu người mỗi năm
700 triệu người mỗi năm
06:28
a healthy fish meal.
175
376918
1548
06:30
We should obviously do this just because
176
378466
1542
Cần phải làm điều này
06:32
it's a good thing to deal with the hunger problem,
177
380008
2992
vì đó là biện pháp giải quyết nạn đói,
hữu hiệu và sinh nhiều lợi nhuận.
hữu hiệu và sinh nhiều lợi nhuận.
06:35
but it's also cost-effective.
178
383000
1177
06:36
It turns out fish is the most cost-effective protein
179
384177
4347
Hoá ra, cá là loại protein
kinh tế nhất trên hành tinh này.
kinh tế nhất trên hành tinh này.
06:40
on the planet.
180
388524
1376
Khi so sánh lượng protein nhận được
trên 1 đô la đầu tư vào cá
trên 1 đô la đầu tư vào cá
06:41
If you look at how much fish protein you get
181
389900
2130
06:44
per dollar invested
182
392030
1000
so với protein
có trong các loại thịt khác,
có trong các loại thịt khác,
06:45
compared to all of the other animal proteins,
183
393030
2732
06:47
obviously, fish is a good business decision.
184
395762
2930
hiển nhiên rằng,
cá là một lựa chọn đầu tư tốt.
cá là một lựa chọn đầu tư tốt.
06:50
It also doesn't need a lot of land,
185
398692
1600
Cá không cần nhiều đất sinh sống
06:52
something that's in short supply,
186
400292
1466
một số cần rất ít,
06:53
compared to other protein sources.
187
401758
3518
so với các nguồn protein khác.
06:57
And it doesn't need a lot of fresh water.
188
405276
2631
Nó cũng không cần nhiều nước sạch.
06:59
It uses a lot less fresh water than,
189
407907
2072
Cá sử dụng ít nước sạch hơn
07:01
for example, cattle,
190
409979
1041
hơn cả gia súc,
07:03
where you have to irrigate a field
191
411020
2154
bạn phải tưới nước
cho ruộng đồng
cho ruộng đồng
07:05
so that you can grow the food to graze the cattle.
192
413174
3143
để trồng thức ăn
cho đàn gia súc.
cho đàn gia súc.
07:08
It also has a very low carbon footprint.
193
416317
2119
Cá cũng thải ra
rất ít khí carbon
rất ít khí carbon
07:10
It has a little bit of a carbon footprint
194
418436
1880
vì ta phải ra khơi
để đánh bắt.
để đánh bắt.
07:12
because we do have to get out and catch the fish.
195
420316
1999
Việc này cũng tốn
ít nhiên liệu,
ít nhiên liệu,
07:14
It takes a little bit of fuel,
196
422315
1495
07:15
but as you know, agriculture
can have a carbon footprint,
can have a carbon footprint,
197
423810
2222
như bạn biết đấy,
cá thải ra ít khí carbon hơn
cá thải ra ít khí carbon hơn
07:18
and fish has a much smaller one,
198
426032
1554
so với ngành nông nghiệp,
07:19
so it's less polluting.
199
427586
1774
thế nên, ít gây ô nhiễm hơn.
07:21
It's already a big part of our diet,
200
429360
2381
Cá là một phần quan trọng
trong chế độ ăn uống,
trong chế độ ăn uống,
07:23
but it can be a bigger part of our diet,
201
431741
2089
và có thể trở thành
thành phần chính,
thành phần chính,
07:25
which is a good thing, because we know
202
433830
1731
vì đó là thực phẩm
giàu dinh dưỡng,
giàu dinh dưỡng,
07:27
that it's healthy for us.
203
435561
1625
và có lợi cho sức khỏe.
07:29
It can reduce our risks of cancer,
204
437186
2325
Cá làm giảm nguy cơ
bị ung thư,
bị ung thư,
07:31
heart disease and obesity.
205
439511
1889
bệnh tim và béo phì.
07:33
In fact, our CEO Andy Sharpless,
206
441400
1971
CEO của chúng tôi,
Andy Shaprless
Andy Shaprless
07:35
who is the originator of this concept, actually,
207
443371
2589
người khởi xướng khái niệm này,
07:37
he likes to say fish is the perfect protein.
208
445960
3920
hay nói rằng
cá là nguồn protein hoàn hảo.
cá là nguồn protein hoàn hảo.
07:41
Andy also talks about the fact that
209
449880
2250
Ông cũng nói về thực tế
07:44
our ocean conservation movement really grew
210
452130
2506
chiến dịch bảo tồn đại dương
của chúng tôi
của chúng tôi
07:46
out of the land conservation movement,
211
454636
2232
đã vượt mặt
chương trình bảo tồn đất đai,
chương trình bảo tồn đất đai,
07:48
and in land conservation,
212
456868
1492
và trong việc bảo tồn đất,
07:50
we have this problem where biodiversity
213
458360
3064
chúng ta gặp rắc rối
tại nơi mà đa dạng sinh học
tại nơi mà đa dạng sinh học
07:53
is at war with food production.
214
461424
3000
cản trở việc sản xuất lương thực.
07:56
You have to cut down the biodiverse forest
215
464424
2791
Bạn phải chặt rừng
07:59
if you want to get the field
216
467215
1893
để lấy đất trồng ngô
08:01
to grow the corn to feed people with,
217
469108
2230
nuôi sống con người,
08:03
and so there's a constant push-pull there.
218
471338
1842
và vì thế luôn có
một sự giằng co.
một sự giằng co.
08:05
There's a constant tough decision
219
473180
1548
Một quyết định khó khăn
08:06
that has to be made between
220
474728
1839
khi đứng trước
08:08
two very important things:
221
476567
2021
hai lựa chọn rất quan trọng:
08:10
maintaining biodiversity and feeding people.
222
478588
3093
duy trì đa dạng sinh học
và nuôi dưỡng con người.
và nuôi dưỡng con người.
08:13
But in the oceans, we don't have that war.
223
481681
2300
Với biển khơi,
không có sự tranh chấp như thế.
không có sự tranh chấp như thế.
08:15
In the oceans, biodiversity is not at war
224
483981
2557
Đa dạng sinh học
không gây chiến
không gây chiến
08:18
with abundance.
225
486538
1162
với sự phong phú.
08:19
In fact, they're aligned.
226
487700
2105
Thực tế, chúng gắn liền với nhau.
08:21
When we do things that produce biodiversity,
227
489805
3173
Khi làm cho mọi loài
trở nên phong phú
trở nên phong phú
08:24
we actually get more abundance,
228
492978
2052
ta càng thu được
nhiều lợi ích hơn,
nhiều lợi ích hơn,
08:27
and that's important so that we can feed people.
229
495030
3816
để nuôi sống con người.
08:30
Now, there's a catch.
230
498846
2730
Vâng, nhưng cũng có mặt hạn chế.
08:33
Didn't anyone get that? (Laughter)
231
501576
2545
Có ai không hiểu không? (Cười)
08:36
Illegal fishing.
232
504121
2043
Đánh bắt cá trái phép.
08:38
Illegal fishing undermines the type of
233
506164
1566
Đánh bắt trái phép cản trợ
08:39
sustainable fisheries management I'm talking about.
234
507730
2250
việc quản lý thủy sản bền vững.
08:41
It can be when you catch fish using gears
235
509980
2480
Đó có thể là sử dụng
thiết bị đánh bắt cá bị cấm,
thiết bị đánh bắt cá bị cấm,
08:44
that have been prohibited,
236
512460
1029
08:45
when you fish in places where
you're not supposed to fish,
you're not supposed to fish,
237
513489
2651
hay đánh bắt cá
ở nơi không được phép,
ở nơi không được phép,
08:48
you catch fish that are the wrong
size or the wrong species.
size or the wrong species.
238
516140
3238
hoặc đánh bắt sai
số lượng hoặc chủng loại.
số lượng hoặc chủng loại.
08:51
Illegal fishing cheats the consumer
239
519378
1965
Đánh bắt trái phép
lừa dối người tiêu dùng
lừa dối người tiêu dùng
08:53
and it also cheats honest fishermen,
240
521343
2207
và các ngư dân chất phác,
08:55
and it needs to stop.
241
523550
1160
và cần bị ngăn chặn.
08:56
The way illegal fish get into our
market is through seafood fraud.
market is through seafood fraud.
242
524710
3077
Cá đánh bắt trái phép
được buôn lậu vào thị trường.
được buôn lậu vào thị trường.
08:59
You might have heard about this.
243
527787
1449
Có thể bạn đã nghe nói
đến việc này.
đến việc này.
09:01
It's when fish are labeled as something they're not.
244
529236
3184
Là khi loại cá này
được dán tên loại cá khác.
được dán tên loại cá khác.
09:04
Think about the last time you had fish.
245
532420
1535
Hãy nhớ lại
bữa cá trước mà bạn từng ăn.
bữa cá trước mà bạn từng ăn.
09:05
What were you eating?
246
533955
790
Bạn ăn cá gì?
09:06
Are you sure that's what it was?
247
534745
1771
Bạn có chắc
là loại cá đấy không?
là loại cá đấy không?
09:08
Because we tested 1,300 different fish samples
248
536516
2724
Chúng tôi đã kiểm tra
1300 mẫu cá khác nhau
1300 mẫu cá khác nhau
09:11
and about a third of them
249
539240
1242
và 1/3 số đó
09:12
were not what they were labeled to be.
250
540482
1738
không đúng với nhãn mác.
09:14
Snappers, nine out of 10
snappers were not snapper.
snappers were not snapper.
251
542220
2740
Với cá chỉ vàng
9 / 10 không phải cá chỉ vàng.
9 / 10 không phải cá chỉ vàng.
09:16
Fifty-nine percent of the tuna we tested
252
544960
2220
59% mẫu cá ngừ
mà chúng tôi kiểm tra
mà chúng tôi kiểm tra
09:19
was mislabeled.
253
547180
1970
không phải là cá ngừ.
09:21
And red snapper, we tested 120 samples,
254
549150
2628
Trong 120 mẫu cá chỉ vàng đỏ,
mà chúng tôi kiểm nghiệm ,
mà chúng tôi kiểm nghiệm ,
09:23
and only seven of them were really red snapper,
255
551778
1916
chỉ có 7 mẫu
là đúng,
là đúng,
09:25
so good luck finding a red snapper.
256
553694
3544
vậy nên chúc bạn may mắn.
09:29
Seafood has a really complex supply chain,
257
557238
2228
Hải sản có một chuỗi cung ứng phức tạp,
09:31
and at every step in this supply chain,
258
559466
2296
và ở mỗi giai đoạn
trong chuỗi cung ứng này,
trong chuỗi cung ứng này,
09:33
there's an opportunity for seafood fraud,
259
561762
2190
đều có khe hở
cho việc buôn lậu,
cho việc buôn lậu,
09:35
unless we have traceability.
260
563952
2128
trừ khi ta có thể
truy xuất nguồn gốc.
truy xuất nguồn gốc.
09:38
Traceability is a way where the seafood industry
261
566080
2719
Truy xuất nguồn gốc
cho phép ta theo dõi đường đi
cho phép ta theo dõi đường đi
09:40
can track the seafood from the boat to the plate
262
568799
2297
của hải sản từ thuyền lên bàn ăn
09:43
to make sure that the consumer can then find out
263
571096
2531
để đảm bảo người tiêu dùng
có thể tìm ra
có thể tìm ra
09:45
where their seafood came from.
264
573627
1647
nguồn gốc của
món hải sản.
món hải sản.
Đây là điều quan trọng.
09:47
This is a really important thing.
265
575274
1756
Một số doanh nghiệp
đang triển khai, nhưng còn quá ít
đang triển khai, nhưng còn quá ít
09:49
It's being done by some in
the industry, but not enough,
the industry, but not enough,
266
577030
2568
09:51
so we're pushing a law in Congress
267
579598
1347
vì thế, chúng tôi đề xuất
dự luật về AN TOÀN Hải Sản,
dự luật về AN TOÀN Hải Sản,
09:52
called the SAFE Seafood Act,
268
580945
1406
09:54
and I'm very excited today to announce the release
269
582351
2639
hôm nay, tôi vui mừng
được thông báo
được thông báo
09:56
of a chef's petition, where 450 chefs
270
584990
2644
450 đầu đếp
09:59
have signed a petition calling on Congress
271
587634
2672
đã ký vào bản kiến nghị
kêu gọi Quốc hội
kêu gọi Quốc hội
10:02
to support the SAFE Seafood Act.
272
590306
2202
phê chuẩn
Đạo luật AN TOÀN Hải Sản này,
Đạo luật AN TOÀN Hải Sản này,
10:04
It has a lot of celebrity chefs you may know --
273
592508
1828
Có rất nhiều đầu bếp nổi tiếng
10:06
Anthony Bourdain, Mario Batali,
274
594336
3204
Anthony Bourdain, Mario Batali,
10:09
Barton Seaver and others —
275
597540
1676
Barton Seaver và nhiều người khác
10:11
and they've signed it because they believe
276
599216
1754
ký vào bản kiến nghị
vì tin rằng
vì tin rằng
10:12
that people have a right to know
277
600970
1328
mọi người có quyền được biết
về thứ mà họ đang ăn.
về thứ mà họ đang ăn.
10:14
about what they're eating.
278
602298
2375
10:16
(Applause)
279
604673
5183
(Vỗ tay)
Các ngư dân cũng thế,
đó là cơ hội tốt
đó là cơ hội tốt
10:22
Fishermen like it too, so there's a good chance
280
610464
1956
10:24
we can get the kind of support we need
281
612420
1600
để nhận sự hỗ trợ từ họ
và thông qua đạo luật này,
và thông qua đạo luật này,
10:26
to get this bill through,
282
614020
934
10:26
and it comes at a critical time,
283
614954
1524
vào đúng
thời điểm quan trọng,
thời điểm quan trọng,
10:28
because this is the way we stop seafood fraud,
284
616478
2106
vì đây là cách chấm dứt
nạn buôn lậu hải sản,
nạn buôn lậu hải sản,
10:30
this is the way we curb illegal fishing,
285
618584
2066
hạn chế
đánh bắt cá bất hợp pháp
đánh bắt cá bất hợp pháp
10:32
and this is the way we make sure
286
620650
1872
và đảm bảo việc
thực hiện hiệu quả
thực hiện hiệu quả
10:34
that quotas, habitat protection,
287
622522
1704
các chỉ tiêu, bảo vệ môi trường sống,
10:36
and bycatch reductions can do the jobs
288
624226
1880
và giảm thiểu đánh bắt bừa bãi.
10:38
they can do.
289
626106
1177
10:39
We know that we can manage
our fisheries sustainably.
our fisheries sustainably.
290
627283
3176
Ta có thể quản lý ngành thủy sản
một cách bền vững,
một cách bền vững,
10:42
We know that we can produce
291
630459
1642
mang lại bữa ăn dinh dưỡng
10:44
healthy meals for hundreds of millions of people
292
632101
3769
cho hàng trăm triệu người
mà không cần sử dụng nhiều đất đai,
hay tài nguyên nước,
hay tài nguyên nước,
10:47
that don't use the land, that don't use much water,
293
635870
2245
10:50
have a low carbon footprint,
294
638115
1185
giảm thiểu khí thải carbon,
mà còn rất kinh tế.
mà còn rất kinh tế.
10:51
and are cost-effective.
295
639300
1802
Chúng ta biết rằng
cứu lấy đại dương
cứu lấy đại dương
10:53
We know that saving the oceans
296
641102
1988
10:55
can feed the world,
297
643090
1583
có thể nuôi sống thế giới,
10:56
and we need to start now.
298
644673
2387
và cần bắt tay ngay
vào việc này.
vào việc này.
10:59
(Applause)
299
647060
2757
(Vỗ tay)
11:01
Thank you. (Applause)
300
649817
3708
Cảm ơn. (Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Jackie Savitz - Ocean advocateJackie Savitz works to protect the world's oceans. A marine biologist, she is passionate that saving the seas will benefit us all.
Why you should listen
Jackie Savitz is the Vice President for US Oceans at Oceana, an organization focused on conserving and saving the world's oceans. With a background in marine biology and environmental toxicology, she has worked at Oceana for more than a decade and has produced campaigns focused on sea-affecting hazards such as climate change, mercury, and cruise ship pollution.
Ocean water runs in Jackie's blood. She earned her bachelor’s degree in marine science and biology from the University of Miami, and then went on to get her master's in environmental science from the Chesapeake Biological Laboratory at the University of Maryland. That led her to spend some five years working to protect Chesapeake Bay, before working at ocean-focused groups such as Coast Alliance, a network of over 600 American organizations working to protect the coasts from pollution and development.
Watch her talk from TEDxMidAtlantic 2018 here.
Jackie Savitz | Speaker | TED.com