Billie Jean King: This tennis icon paved the way for women in sports
Billie Jean King: Biểu tượng quần vợt này đã mở đường cho phụ nữ trong thể thao.
Billie Jean King won 39 Grand Slam titles during her tennis career, and has long been a pioneer for equality and social justice. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
the video again of the match,
video của trận đấu,
like the fate of the world's women
như thể số phận của phụ nữ trên thế giới
he was the former number one player,
ông ấy từng là vậy động viên số một,
một vận động viên
mà tôi luôn ngưỡng mộ.
actually, because I respected him.
tôi thắng được ông, vì tôi tôn trọng ông
and especially my dad always said:
và đặc biệt là bố tôi luôn nói:
and never underestimate them, ever."
không bao giờ được xem thường họ"
He was absolutely correct.
Hoàn toàn đúng.
thay đổi xã hội
whenever we announced it,
mỗi khi phải nói về nó,
was on my shoulders.
đang đặt trên đôi vai mình vậy.
to put women back 50 years, at least."
đi lùi lại ít nhất 50 năm."
the year before -- June 23, 1972.
chỉ một năm trước đó - 23/6/1972
a one-dollar contract in 1970 --
hợp đồng 1-đô la vào năm 1970 -
third year of having a tour
trong tour thi đấu của chúng tôi
have a place to compete and make a living.
thi thố và kiếm sống.
that one-dollar contract.
ký hợp đồng 1-đô la đó.
born any place in the world --
sinh ra ở bất kỳ nơi nào trên thế giới -
and for us to make a living.
và còn kiếm sống nữa chứ.
we made 14 dollars a day,
chúng tôi kiếm 14 đô-la một ngày
of organizations.
của các tổ chức.
thoát khỏi sự kiềm cặp đó
to break away from that.
about our generation so much;
không phải vì thế hệ của mình;
the future generations.
that came before us, there is no question.
người đi trước nâng đỡ, đó là lẽ thường.
has the chance to make it better.
đều có cơ hội để phát triển tốt hơn.
the hearts and minds to Title IX.
tâm hồn và lý trí vào Điều luật IX.
which a lot of people probably don't,
mà thường là nhiều người sẽ không biết,
to a high school, college or university,
được chuyển đến trường học, đại học,
give equal monies to boys and girls.
tâm hồn và lý trí để gắn kết với nó
to match up with it.
in the hearts and minds.
trong tâm hồn lẫn lý trí.
to ask for a raise.
để đòi hỏi tăng lương.
10, 15 years to ask.
10-15 năm mới dám hỏi.
Cô được tăng không?"
did you get it?"
không nhận ra điều đó,
or whatever, late 40s,
hoặc chừng 40,
of the Women's Movement --
rơi vào giai đoạn phong trào nữ quyền -
they'd come up to me --
họ đến gặp tôi -
who have tears in their eyes,
là người luôn rơi lệ,
when I saw that match,
tôi còn rất trẻ,
as a young man."
khi đã xem lúc còn là thanh niên."
at 12 years old, was President Obama.
ở độ tuổi 12, có Tổng thống Obama.
when I met him, he said:
khi tôi gặp ông:
but I saw that match at 12.
tôi đã xem trận đấu khi 12 tuổi.
in how I raise them."
nuôi dạy con theo một cách khác."
out of it, but different things.
đều đúc kết được nhiều điều từ đó.
at least one or two --
ít nhất một hoặc hai -
along the way made possible.
các cuộc đấu tranh khác đã mang lại
who have also experienced teamwork.
đã trải nghiệm được tinh thần đồng đội.
in a way they hadn't before.
điều chưa từng có trước đây.
in terms of being an athlete,
tạo ra cho vận động viên,
to lobby for equal pay for women athletes
bình đẳng thu nhập cho vận động viên nữ
Leadership Initiative?
Bille Jean King?
to an epiphany I had at 12.
một sự giác ngộ năm 12 tuổi.
vận động viên quần vợt số một thế giới
tennis player in the world,
and I said, "What's that?"
và tôi nói, "Môn gì vậy?"
quần vợt - bóng rổ thì có, và các môn khác
basketball was, other sports.
to play in tournaments
tham gia các giải đấu
at the end of the year.
xếp hạng vào cuối năm.
at the Los Angeles Tennis Club,
vào Câu lạc bộ Quần vợt Los Angeles,
and how tiny it was,
độ ảnh hưởng ít ỏi của nó,
wore white shoes, white clothes,
ai ai cũng mang giày trắng, mặc đồ trắng,
everybody who played was white.
"Where is everyone else?"
"Còn những người khác đâu?"
giành quyền bình đẳng và cơ hội
for equal rights and opportunities
the rest of my life.
suốt phần đời còn lại của mình.
enough to become number one --
để trở thành số một -
it would be harder to have influence,
sẽ khó khăn hơn để gây ảnh hưởng,
that very few people have had."
mà ít người có được."
to make it -- this was only 12.
- mới chỉ 12 tuổi thôi mà.
is a whole other discussion.
nhưng làm lại là chuyện khác.
and I really try to keep my word.
và cố gắng hết sức để giữ lời hứa đó.
just fighting for people.
chỉ đấu tranh cho mọi người.
where did they have to go?
Họ phải đi đến đâu?
hear your own voice.
phải cất lên tiếng nói của mình.
keep coming out all the time,
được nghe đi nghe lại liên tục.
because I had an education.
vì được học hành.
you can be it, you know?
thì sẽ làm được.
thì sẽ làm được.
bạn nhìn vào lãnh đạo khác
you look at other leaders,
look at yourself,
nhìn vào bản thân mình
has inspired so many women everywhere.
đã gợi cảm hứng cho nữ giới khắp nơi.
Leadership Initiative,
Billie Jean King
một trách nhiệm to tát hơn.
about is women taking their voice,
là nữ giới đang cất lên tiếng nói,
into leadership positions.
các vị trí lãnh đạo
about is even bigger than that.
còn to tát hơn thế.
thinking more inclusively --
suy nghĩ mang tính toàn diện hơn -
Nhìn công nghệ xem!
Look at the technology!
It's about connection.
quả là kinh ngạc!
what's possible because of it.
Leadership Initiative
and trying to change it,
và cố gắng thay đổi nó,
and be their authentic selves.
có thể là chính mình.
a perfect example.
tôi sẽ lấy một ví dụ điển hình nhất.
gets up an hour earlier to go to work,
dậy sớm trước một tiếng để đi làm,
probably four, five, six times a day
4, 5, 6 lần một ngày
to keep making sure she fits in.
để làm bản thân mình phù hợp.
whatever that may be,
có tấm bằng dip-lô-ma -
his poverty as a youngster, ever --
đến khó khăn của mình khi còn trẻ
nhìn mình như người có học thức
he was well-educated.
who has an NFL --
có một đội trong NFL
for all of you out there,
nếu ai đó chưa biết,
nghe vô cùng nam tính
and he didn't want anybody to know.
và không muốn ai biết điều đó.
to be their authentic self 24/7,
mọi người đều có thể là chính mình 24/7,
I catch myself to this day.
tôi nắm bắt mình đến ngay nàu
tôi vẫn nắm bắt bản thân, kiểu như,
you know, like,
a little surge in my gut,
hơi nhộn trong ruột một tí,
comfortable in my own skin.
trong chính lớp da của mình.
whatever that is, just let it be.
bất kể thế nào, cứ là chính mình.
the Leadership Initiative did showed that,
Phát kiến Lãnh đạo chỉ ra là,
of being authentic.
với việc sống thật với mình.
is this millennial generation,
thế hệ Millennials (generation Y)
equal opportunities --
tất cả những cơ hội công bằng -
but exist everywhere --
nhưng có ở mọi nơi -
a strategic company that's amazing.
một công ty chiến lược tuyệt vời.
I'm able to do this.
có thể làm được việc này.
từ những người đàn ông
really behind me with power.
with Philip Morris with Virginia Slims,
trong giải Virginia Slims
in my entire life.
trong suốt cuộc đời mình.
là dữ liệu - thực tế.
tiến hành một cuộc khảo sát
chúng tôi tiến hành trong công sở.
they're so fantastic about is --
nhưng điều tuyệt vời ở họ -
"Oh, we're going to get representation."
"Ờ, chúng ta sẽ đi trình diện."
you see everybody represented.
bạn sẽ thấy tất cả mọi người
đấy lại là một điều tốt!
which is so good!
they want connection, engagement.
họ muốn kết nối, muốn được gắn kết.
what you're feeling, what you're thinking,
bạn đang nghĩ gì, cảm thấy gì,
the information at your fingertips,
ở đầu ngón nay của bạn
về thế hệ millennials?
about millennials?
there is really an inclusive work force?
lực lượng lao động được tham gia toàn diện
75 percent of the global workforce
75% lực lượng lao động toàn cầu
to help solve problems.
giải quyết vấn đề.
để làm được điều đó.
the wherewithal to do it.
and they can make big things happen.
và có thể làm nên việc lớn.
with the young people,
in the research about millennials
từ nghiên cứu về thế hệ millennials
of people have with millennials.
mà hầu hết mọi người đều có với thế hệ này
OK, I've been doing my little mini-survey.
Ok, tôi đã làm một khảo sát nhỏ của mình.
who are their bosses, and I go,
sếp của millennials, và tôi hỏi,
như thể đó là câu hỏi hay vậy
about the environment
có bận tâm về môi trường
they cannot focus."
không thể tập trung được."
for an 18-year-old is 37 seconds.
mà một người 18 tuổi tập trung được là 37s
vào một tối :
and she has these workers.
và có thuê vài người làm.
từ một trong số nhưng người làm đó,
just starting -- she goes,
mới bắt đầu thôi - viết là,
because I'm at the hairdresser's."
vì em đang ở chỗ làm tóc."
sorry, how's it going?"
"oh, em tới trễ, xin lỗi, sao rồi chị?
I'd like you leave, you're finished."
Chị muốn em nghỉ việc, em xong rồi."
scares the boomers --
khiến Boomers sợ -
so I think it's good for us to share.
tôi nghĩ chia sẻ được thì tốt.
là những gì chúng ta đang cảm nhận.
and what we're really feeling,
theo cả hai hướng, bạn biết đấy.
both ways, you know?
bởi vì -
being the advocates for Title IX still,
bênh vực cho Điều lệ IX,
to keep protecting the law,
đang cố bảo vệ luật pháp
what Title IX stands for worldwide.
những gì điều luật IX đề cập trên toàn cầu
talk about how Title IX is protected.
về việc Điều luật IX được bảo vệ ra sao.
have gone up against --
ít nhất là trong thể thao,
the hearts and minds --
thắng được tâm hồn và lý trí -
to match the legislation is huge.
duy trì công việc của mình,
for equality, extending it,
cho bình đẳng, và mở rộng nó,
trying to find new ways ... ?
các giải pháp mới...?
because I was always the curious one.
bởi tôi lúc nào cũng là đứa trẻ hiếu kỳ.
a Major League Baseball player.
cầu thủ bóng chày Major League
chúng tôi giỏi thế nào.
if we were any good.
bởi vì chúng tôi luôn tiến tới
we wanted to be the best.
I'm hearing today in TED talks.
từ các bài nói chuyện trên TED hôm nay.
different women,
90 years old, by the way,
đã 90 tuổi rồi -
out that I would never --
mà bản thân tôi không bao giờ -
to get a list out of these figures."
lấy danh sách mấy số liệu này."
I mean, that's amazing, I'm sorry.
ý tôi là, tuyệt vời, tôi xin lỗi.
President Mary Robinson,
Tổng thống Mary Robinson,
62 phần trăm! LGBTQ! Vâng!
on same-sex marriage,
vấn đề hôn nhân đồng giới,
are very hard to hear.
rất khó lọt tai với một số người.
every one of us is an individual,
mỗi một người là một cá thể,
their authentic life.
cuộc sống thật của chính mình.
đồng tình với ai đó,
đều có một bổn phận
the needle forward, always.
đã khơi gợi nhiều cảm hứng.
in the world, plus the people here --
những người ở đây -
cho chúng tôi.
an inspiration for us.
ABOUT THE SPEAKER
Billie Jean King - Tennis legend and activistBillie Jean King won 39 Grand Slam titles during her tennis career, and has long been a pioneer for equality and social justice.
Why you should listen
Named one of the “100 Most Important Americans of the 20th Century” by Life magazine and honored with a Presidential Medal of Freedom, Billie Jean King is the founder of the Billie Jean King Leadership Initiative and the co-founder of World TeamTennis. She founded the Women’s Sports Foundation and the Women’s Tennis Association. In August 2006, the National Tennis Center, home of the US Open, was renamed the USTA Billie Jean King National Tennis Center in honor of her accomplishments, both on and off the court.
King grew up playing tennis in California public parks and won 39 Grand Slam titles during her career. She defeated Bobby Riggs in one of the greatest moments in sports history, the Battle of the Sexes on Sept. 20, 1973. She now serves on the boards of the Women’s Sports Foundation, the Andy Roddick Foundation, the Elton John AIDS Foundation and is a member of the President’s Council on Fitness, Sports and Nutrition.
Billie Jean King | Speaker | TED.com