ABOUT THE SPEAKER
Stephen Petranek - Technology forecaster
Stephen Petranek untangles emerging technologies to predict which will become fixtures of our future lives -- and which could potentially save them.

Why you should listen
Writer and technologist Stephen Petranek became a reluctant doomsayer when his earliest TED Talk (“10 ways the world could end”) racked up 1.5 million views. But Petranek is in fact an optimist who believes that humanity will escape its predicaments -- literally. Within a century, he predicts that humans will have established a city of 80,000 on Mars: and that not only is that plausible, but it’s also inevitable.

Petranek is the editor-in-chief of the Breakthrough Technology Alert, a technology newsletter that ties scientific breakthroughs to investment opportunities. He's the author of the TED Book How We'll Live on Mars.
More profile about the speaker
Stephen Petranek | Speaker | TED.com
TED2015

Stephen Petranek: Your kids might live on Mars. Here's how they'll survive

Stephen Petranek: Trẻ em sẽ sống trên sao Hỏa thế nào?

Filmed:
5,768,369 views

Nghe có vẻ giống tiểu thuyết khoa học nhưng nhà báo Stephen Petranek cho rằng trong 20 năm nữa thôi, con người chắc chắn sẽ sống trên sao Hỏa. Với câu chuyện mở, Petranek chứng minh loài người sẽ là giống loài du hành vũ trụ, thêm nữa ông chỉ ra cách con người làm sao Hỏa thành ngôi nhà thứ hai của mình. Ông phát biểu"dù Trái Đất xảy ra thế nào, con người vẫn sẽ sống sót. Chúng ta không bao giờ là con người cuối cùng."
- Technology forecaster
Stephen Petranek untangles emerging technologies to predict which will become fixtures of our future lives -- and which could potentially save them. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
StrapDây đeo yourselveschính mình in,
0
1480
1896
Đeo dây vào,
00:15
we're going to MarsSao Hỏa.
1
3400
1976
chúng ta sẽ đi tới sao Hỏa.
00:17
Not just a fewvài astronautsphi hành gia --
2
5400
2096
Không chỉ riêng một vài phi hành gia
00:19
thousandshàng nghìn of people
are going to colonizethuộc địa MarsSao Hỏa.
3
7520
3136
hàng ngàn người sẽ định cư ở sao Hỏa.
00:22
And I am tellingnói you
that they're going to do this soonSớm.
4
10680
3120
Và tôi nói cho bạn biết rằng
họ sẽ làm điều đó sớm thôi.
00:26
Some of you will endkết thúc up
workingđang làm việc on projectsdự án on MarsSao Hỏa,
5
14640
2896
Một số trong các bạn cuối cùng
sẽ làm việc trên sao Hỏa,
00:29
and I guaranteeBảo hành that some
of your childrenbọn trẻ will endkết thúc up livingsống there.
6
17560
3360
và tôi đảm bảo rằng con bạn sẽ sống ở đó.
00:33
That probablycó lẽ soundsâm thanh preposterouslố bịch,
7
21760
2376
Nghe có vẻ phi lý,
nên tôi sẽ chia sẻ với các bạn
00:36
so I'm going to sharechia sẻ with you
how and when that will happenxảy ra.
8
24160
2880
làm thế nào và khi nào điều đó sẽ xảy ra.
00:39
But first I want to discussbàn luận
the obvioushiển nhiên questioncâu hỏi:
9
27760
3216
Nhưng trước tiên tôi muốn
thảo luận câu hỏi:
00:43
Why the heckheck should we do this?
10
31000
1479
Tại sao chúng ta phải làm thế?
00:45
12 yearsnăm agotrước,
11
33640
1216
12 năm trước,
00:46
I gaveđưa ra a TEDTED talk on 10 wayscách
the worldthế giới could endkết thúc suddenlyđột ngột.
12
34880
3816
tôi có buổi nói chuyện trên TED
về 10 cách thế giới có thể bị diệt.
00:50
We are incrediblyvô cùng vulnerabledễ bị tổn thương
to the whimswhims of our ownsở hữu galaxyThiên hà.
13
38720
4776
Chúng ta cực kỳ dễ bị
các thiên hà bất định tấn công
00:55
A singleĐộc thân, largelớn asteroidtiểu hành tinh
could take us out forevermãi mãi.
14
43520
3576
Một thiên thạch đơn lẻ, to lớn
có thể tiêu diệt chúng ta mãi mãi.
00:59
To survivetồn tại we have to reachchạm tới
beyondvượt ra ngoài the home planethành tinh.
15
47120
3456
Để tồn tại, chúng ta phải vươn xa hơn
ngoài ngôi nhà Trái đất.
01:02
Think what a tragedybi kịch it would be
16
50600
2216
Thử nghĩ xem
đó quả là một bi kịch
01:04
if all that humanscon người have accomplishedhoàn thành
were suddenlyđột ngột obliteratedxoá mờ.
17
52840
3000
nếu tất cả những gì con người đạt được
đột nhiên bị phá hủy.
01:08
And there's anotherkhác reasonlý do we should go:
18
56720
2016
Và thêm một lý do chúng ta nên đi là:
01:10
explorationthăm dò is in our DNADNA.
19
58760
2936
khám phá là bản chất DNA của chúng ta.
01:13
Two milliontriệu yearsnăm agotrước
humanscon người evolvedphát triển in AfricaAfrica
20
61720
3456
2 triệu năm trước
con người đã tiến hóa ở Châu Phi
01:17
and then slowlychậm rãi but surelychắc chắn
spreadLan tràn out acrossbăng qua the entiretoàn bộ planethành tinh
21
65200
4816
sau đó chậm rãi nhưng chắc chắn
lan rộng ra toàn hành tinh
01:22
by reachingđạt into the wildernesshoang dã
that was beyondvượt ra ngoài theirhọ horizonschân trời.
22
70040
3496
bằng cách vươn ra những nơi hoang vu
nằm ngoài không gian của họ.
01:25
This stuffđồ đạc is insidephía trong us.
23
73560
1600
Những thứ này nằm trong chúng ta.
01:27
And they prosperedthịnh vượng doing that.
24
75840
1680
Và chúng làm mọi thứ phát triển.
01:30
Some of the greatestvĩ đại nhất advancesnhững tiến bộ
in civilizationnền văn minh and technologyCông nghệ
25
78240
3896
Một số sự tiến bộ vĩ đại nhất
trong nền văn minh và công nghệ
01:34
cameđã đến because we exploredkhám phá.
26
82160
1920
đã xuất hiện vì chúng ta đã đi tìm kiếm.
01:37
Yes, we could do a lot of good
27
85080
1456
Vâng, có thể làm nhiều việc
01:38
with the moneytiền bạc it will take
to establishthành lập a thrivingphát triển mạnh colonythuộc địa on MarsSao Hỏa.
28
86560
3720
bằng số tiền cần có để thiết lập
một thuộc địa thịnh vượng trên sao Hỏa.
01:42
And yes we should all be takinglấy
farxa better carequan tâm of our ownsở hữu home planethành tinh.
29
90880
4560
Và đúng, chúng ta nên quan tâm nhiều hơn
cho ngôi nhà của chính chúng ta.
01:48
And yes, I worrylo we could screwĐinh ốc up MarsSao Hỏa
the way we'vechúng tôi đã screwedhơi say up EarthTrái đất.
30
96120
4960
Và chúng ta có thể sẽ hủy hoại sao Hỏa
như chúng ta đã làm đối với Trái Đất.
01:54
But think for a momentchốc lát,
31
102320
1616
Nhưng hãy suy nghĩ trong một lát,
01:55
what we had when JohnJohn F. KennedyKennedy
told us we would put a humanNhân loại on the moonmặt trăng.
32
103960
4936
vào thời John F. Kennedy phát biểu rằng
chúng ta sẽ đưa con người lên mặt trăng.
02:00
He excitedbị kích thích an entiretoàn bộ generationthế hệ to dreammơ tưởng.
33
108920
3400
Ông đã khuyến khích cả một thế hệ ước mơ.
02:05
Think how inspiredcảm hứng we will be
to see a landingđổ bộ on MarsSao Hỏa.
34
113400
2936
Sẽ xúc động biết bao nếu chứng kiến
cuộc hạ cánh trên sao Hỏa.
02:08
PerhapsCó lẽ then we will look back at EarthTrái đất
35
116360
2736
Có lẽ sau đó chúng ta nhìn lại Trái đất
02:11
and see that that is
one people insteadthay thế of manynhiều
36
119120
3376
và thấy có một vài người
thay vì nhiều người
02:14
and perhapscó lẽ then
we will look back at EarthTrái đất,
37
122520
2536
và có lẽ sau đó
chúng ta sẽ nhìn về Trái đất,
02:17
as we struggleđấu tranh to survivetồn tại on MarsSao Hỏa,
38
125080
2416
khi chúng ta đang chật vật
sinh tồn trên sao Hỏa,
02:19
and realizenhận ra how preciousquí
the home planethành tinh is.
39
127520
2720
và nhận ra ngôi nhà Trái đất
tuyệt vời đến thế nào
02:23
So let me tell you about the extraordinarybất thường
adventurecuộc phiêu lưu we're about to undertakethực hiện.
40
131520
4920
Nên hãy để tôi nói về cuộc hành trình
ngoạn mục mà chúng ta sắp thực hiện.
02:29
But first,
41
137040
1256
Nhưng đầu tiên,
02:30
a fewvài fascinatinghấp dẫn factssự kiện
about where we're going.
42
138320
2600
một vài sự thật đáng kinh ngạc
về nơi chúng ta sắp đến.
02:34
This picturehình ảnh actuallythực ra representsđại diện
the truethật sizekích thước of MarsSao Hỏa comparedso to EarthTrái đất.
43
142040
4376
Bức tranh này thể hiện kích thức thật
của sao Hỏa sao so với Trái đất.
02:38
MarsSao Hỏa is not our sisterem gái planethành tinh.
44
146440
1896
Sao Hỏa không giống hành tinh chúng ta.
02:40
It's farxa lessít hơn than halfmột nửa
the sizekích thước of the EarthTrái đất,
45
148360
2776
Nó nhỏ hơn một nửa kích thước Trái đất,
02:43
and yetchưa despitemặc dù the factthực tế
that it's smallernhỏ hơn,
46
151160
2016
và dù sự thật là nó nhỏ hơn,
02:45
the surfacebề mặt areakhu vực of MarsSao Hỏa
that you can standđứng on
47
153200
2696
nhưng bề mặt của sao Hỏa
mà bạn có thể đứng lên đó
02:47
is equivalenttương đương to the surfacebề mặt areakhu vực
of the EarthTrái đất that you can standđứng on,
48
155920
3936
tương đương với bề mặt của Trái đất,
02:51
because the EarthTrái đất
is mostlychủ yếu coveredbao phủ by waterNước.
49
159880
2320
bởi Trái đất hầu như
được bao phủ bởi nước.
02:55
The atmospherekhông khí on MarsSao Hỏa is really thingầy --
50
163000
2296
Bầu khí quyển trên sao Hỏa rất mỏng,
02:57
100 timeslần thinnermỏng hơn than on EarthTrái đất --
51
165320
2576
mỏng hơn 100 lần so với trên Trái đất
02:59
and it's not breathablethoáng khí,
it's 96 percentphần trăm carboncarbon dioxidedioxide.
52
167920
4000
và không thể hít thở khí quyển ở đó,
vì 96% là cacbon đioxit.
03:04
It's really coldlạnh there.
53
172760
1616
Trên sao Hỏa rất lạnh.
03:06
The averageTrung bình cộng temperaturenhiệt độ
is minusdấu trừ 81 degreesđộ,
54
174400
2976
Nhiệt độ trung bình là âm 81 độ,
03:09
althoughmặc dù there is
quitekhá a rangephạm vi of temperaturenhiệt độ.
55
177400
3160
mặc dù nhiệt độ trên đó khá đa dạng.
03:13
A day on MarsSao Hỏa is about as long
as a day on EarthTrái đất,
56
181320
2576
Một ngày ở sao Hỏa tương đương
với một ngày ở Trái đất,
03:15
plusthêm about 39 minutesphút.
57
183920
1920
cộng thêm 39 phút.
03:18
SeasonsMùa giải and yearsnăm on MarsSao Hỏa
are twicehai lần as long as they are on EarthTrái đất.
58
186440
5040
Các mùa và năm trên sao Hỏa dài
gấp đôi các mùa và năm trên Trái Đất.
03:24
And for anybodybất kỳ ai who wants to strapdây đeo
on some wingscánh and go flyingbay one day,
59
192000
4656
Và với bất cứ ai muốn đeo thêm đôi cánh
và bay thử một ngày nào đó,
03:28
MarsSao Hỏa has a lot lessít hơn gravitynghiêm trọng than on EarthTrái đất,
60
196680
2816
lực hấp dẫn trên sao Hỏa
ít hơn rất nhiều so với Trái đất.
03:31
and it's the kindloại of placeđịa điểm
61
199520
1256
và đó là nơi mà
03:32
where you can jumpnhảy over your carxe hơi
insteadthay thế of walkđi bộ around it.
62
200800
2800
bạn có thể nhảy qua chiếc xe
thay vì phải đi vòng qua nó.
03:36
Now, as you can see,
MarsSao Hỏa isn't exactlychính xác Earth-likeGiống như trái đất,
63
204120
3656
Bây giờ, như bạn thấy đấy,
sao Hỏa không thật sự giống Trái đất,
03:39
but it's by farxa the mostphần lớn livablelivable
other placeđịa điểm in our entiretoàn bộ solarhệ mặt trời systemhệ thống.
64
207800
4760
nhưng đó là nơi dễ sống nhất ngoài
Trái đất trong hệ mặt trời của chúng ta.
03:45
Here'sĐây là the problemvấn đề.
65
213360
1496
Đây là vấn đề.
03:46
MarsSao Hỏa is a long way away,
66
214880
2176
Sao Hỏa xa rất xa,
03:49
a thousandnghìn timeslần fartherxa hơn away
from us than our ownsở hữu moonmặt trăng.
67
217080
4840
xa chúng ta gấp một ngàn lần
so với mặt trăng.
03:54
The MoonMặt Trăng is 250,000 milesdặm away
68
222560
3776
Mặt trăng cách 250,000 dặm
03:58
and it tooklấy ApolloApollo astronautsphi hành gia
threesố ba daysngày to get there.
69
226360
3640
các phi hành gia Apollo đã mất 3 ngày
để đến được đó.
04:02
MarsSao Hỏa is 250 milliontriệu milesdặm away
70
230720
3136
Sao Hỏa thì cách 250 triệu dặm
04:05
and it will take us
eighttám monthstháng to get there --
71
233880
2256
và chúng ta sẽ mất 8 tháng để đến được đó
04:08
240 daysngày.
72
236160
1280
240 ngày.
04:10
And that's only if we launchphóng
on a very specificriêng day,
73
238080
2576
Và nếu chúng ta phóng tên lửa
vào một ngày thật cụ thể,
04:12
at a very specificriêng time,
74
240680
1736
vào một thời điểm rất cụ thể,
04:14
onceMột lần everymỗi two yearsnăm,
75
242440
1976
cứ hai năm một lần,
04:16
when MarsSao Hỏa and the EarthTrái đất
are alignedliên kết just so,
76
244440
3176
khi sao Hỏa và Trái đất thẳng hàng,
04:19
so the distancekhoảng cách that the rockettên lửa
would have to traveldu lịch will be the shortestngắn nhất.
77
247640
3920
thì khoảng cách mà tên lửa phải đi
sẽ là khoảng cách ngắn nhất.
04:24
240 daysngày is a long time to spendtiêu
trappedbẫy with your colleaguesđồng nghiệp in a tinthiếc can.
78
252640
5080
240 ngày bị nhốt trong cái hộp thiếc
với đồng nghiệp là thời gian rất dài.
04:30
And meanwhiletrong khi đó, our tracktheo dõi recordghi lại
of gettingnhận được to MarsSao Hỏa is lousytồi tệ.
79
258800
4056
Và trong khi đó, hồ sơ theo dõi
các chuyến đến sao Hỏa thì tệ hại.
04:34
We and the RussiansNgười Nga,
the EuropeansNgười châu Âu, the JapaneseNhật bản,
80
262880
2816
Chúng ta và người Nga,
người châu Âu, người Nhật Bản,
04:37
the ChineseTrung Quốc and the IndiansNgười Ấn Độ,
81
265720
1336
người Trung Quốc và Ấn Độ,
04:39
have actuallythực ra sentgởi 44 rocketstên lửa there,
82
267080
2576
thực ra đã gửi 44 chiếc tên lửa lên đó,
04:41
and the vastrộng lớn majorityđa số of them
have eitherhoặc missedbỏ lỡ or crashedbị rơi.
83
269680
3536
và phần lớn trong số đó,
hoặc đã nổ hoặc mất tích.
04:45
Only about a thirdthứ ba of the missionsnhiệm vụ
to MarsSao Hỏa have been successfulthành công.
84
273240
3600
Chỉ 1/3 các phi vụ
lên sao Hỏa là thành công.
04:49
And we don't at the momentchốc lát have
a rockettên lửa biglớn enoughđủ to get there anywaydù sao.
85
277760
4360
Và hiện giờ chúng ta cũng không có
tên lửa đủ lớn để lên sao Hỏa.
04:55
We onceMột lần had that rockettên lửa, the SaturnSao Thổ V.
86
283080
2096
Chúng ta từng có loại tên lửa đó Saturn V.
04:57
A couplevợ chồng of SaturnSao Thổ VsVs
would have gottennhận us there.
87
285200
2616
Một vài chiếc Saturn V
có thể đưa chúng ta lên sao Hỏa.
04:59
It was the mostphần lớn magnificenttráng lệ
machinemáy móc ever builtđược xây dựng by humanscon người,
88
287840
3456
Nó là cỗ máy hoành tráng nhất
mà con người từng chế tạo,
05:03
and it was the rockettên lửa
that tooklấy us to the MoonMặt Trăng.
89
291320
2200
và đó là tên lửa
đã đưa chúng ta đến mặt trăng.
05:06
But the last SaturnSao Thổ V was used in 1973
to launchphóng the SkylabSkylab spacekhông gian stationga tàu,
90
294120
5016
Nhưng chiếc Saturn cuối cùng đựơc dùng
năm 1973 để phóng trạm không gian Skylab,
05:11
and we decidedquyết định to do
something calledgọi là the shuttleđưa đón
91
299160
3096
và chúng ta đã quyết định
làm thứ gì đó mà gọi là con thoi
05:14
insteadthay thế of continuingtiếp tục on to MarsSao Hỏa
after we landedhạ cánh on the MoonMặt Trăng.
92
302280
3640
thay vì tiếp tục tiến hành ở sao Hỏa
sau khi chúng ta đáp xuống mặt trăng.
05:18
The biggestlớn nhất rockettên lửa we have now
93
306680
1456
Tên lửa lớn nhất hiện nay
05:20
is only halfmột nửa biglớn enoughđủ
to get us anything to MarsSao Hỏa.
94
308160
3000
chỉ đủ to bằng một nửa để
có thể đưa bất kỳ thứ gì lên sao Hỏa.
05:24
So gettingnhận được to MarsSao Hỏa is not going to be easydễ dàng
95
312200
3016
Vì thế, lên sao Hỏa không hề dễ dàng
05:27
and that bringsmang lại up
a really interestinghấp dẫn questioncâu hỏi ...
96
315240
3160
và điều đó gợi lên một câu hỏi rất thú vị
05:31
how soonSớm will the first humanscon người
actuallythực ra landđất đai here?
97
319560
4200
chừng nào sẽ có người đầu tiên
thật sự đặt chân lên đó?
05:37
Now, some punditshọc giả think
if we got there by 2050,
98
325160
4336
Hiện, một vài học giả cho rằng
nếu chúng ta lên sao Hỏa vào 2050,
05:41
that'dđiều đó muốn be a prettyđẹp good achievementthành tích.
99
329520
1720
đó sẽ là một thành tựu lớn.
05:43
These daysngày, NASANASA seemsdường như to be sayingnói
that it can get humanscon người to MarsSao Hỏa by 2040.
100
331840
5880
Ngày nay, NASA có vẻ như cho thấy rằng
họ có thể đưa con người lên đó vào 2040.
05:50
Maybe they can.
101
338280
1200
Có lẽ họ có thể.
05:52
I believe that they can get
humanNhân loại beingschúng sanh into MarsSao Hỏa orbitquỹ đạo by 2035.
102
340600
5096
Tôi tin rằng họ có thể đưa con người
vào quỹ đạo sao Hỏa vào 2035.
05:57
But franklythẳng thắn,
103
345720
1256
Nhưng nói thẳng,
05:59
I don't think they're going to botherbận tâm
in 2035 to sendgửi a rockettên lửa to MarsSao Hỏa,
104
347000
4736
Tôi không nghĩ họ quan tâm tên lửa
phóng lên sao Hỏa vào 2035 hay không
06:03
because we will alreadyđã be there.
105
351760
1976
vì chúng ta đã ở đó vào thời gian đó rồi.
06:05
We're going to landđất đai on MarsSao Hỏa in 2027.
106
353760
2960
Chúng ta sẽ đáp xuống sao Hỏa vào 2027.
06:10
And the reasonlý do is
107
358280
1216
Và lý do là
06:11
this man is determinedxác định
to make that happenxảy ra.
108
359520
2056
người đàn ông này
rất quyết tâm làm điều đó.
06:13
His nameTên is ElonElon MuskXạ hương,
he's the CEOGIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH of TeslaTesla MotorsĐộng cơ and SpaceXSpaceX.
109
361600
5480
Tên ông ấy là Elon Musk,
CEO của Tesla Motors và SpaceX.
06:19
Now, he actuallythực ra told me
that we would landđất đai on MarsSao Hỏa by 2025,
110
367920
5056
Thực ra, ông ấy nói với tôi rằng
chúng ta sẽ đáp xuống sao Hỏa vào 2025,
06:25
but ElonElon MuskXạ hương is more
optimisticlạc quan than I am --
111
373000
2896
nhưng Elon Musk lạc quan hơn tôi nhiều --
06:27
and that's going a wayscách --
112
375920
1496
và sẽ có cách thôi --
06:29
so I'm givingtặng him
a couplevợ chồng of yearsnăm of slackslack.
113
377440
2640
nên tôi sẽ cho anh ta vài năm dư ra vậy.
06:32
Still ...
114
380960
1416
Tuy vậy ...
06:34
you've got to askhỏi yourselfbản thân bạn,
115
382400
1336
bạn sẽ phải hỏi chính mình,
06:35
can this guy really do this
by 2025 or 2027?
116
383760
3880
ông ấy thật sự có thể làm điều đó
vào năm 2025 hoặc 2027?
06:40
Well, let's put a decadethập kỷ with ElonElon MuskXạ hương
into a little perspectivequan điểm.
117
388760
3680
Hãy nhìn một thập kỷ của Elon Musk
dưới góc nhìn cụ thể hơn.
06:45
Where was this 10 yearsnăm agotrước?
118
393200
1480
10 năm trước ở đâu rồi nhỉ?
06:47
That's the TeslaTesla electricđiện automobileôtô.
119
395360
2256
Đó là xe điện Tesla.
06:49
In 2005, a lot of people
in the automobileôtô industryngành công nghiệp were sayingnói,
120
397640
3656
Vào năm 2005, rất nhiều người
trong ngành công nghiệp xe hơi nói rằng,
06:53
we would not have
a decentPhong Nha electricđiện carxe hơi for 50 yearsnăm.
121
401320
3440
trong 50 năm tới, chúng ta sẽ không có
chiếc xe ôtô điện đàng hoàng.
07:00
And where was that?
122
408280
1280
Và đây là ở đâu?
07:02
That is SpaceX'sSpaceX của FalconChim ưng 9 rockettên lửa,
123
410120
3176
Đó là chiếc tên lửa Falcon 9 của SpaceX,
07:05
liftingNâng sixsáu tonstấn of suppliesnguồn cung cấp
to the InternationalQuốc tế SpaceSpace StationStation.
124
413320
4376
nhấc bổng 6 tấn phụ kiện
lên Trạm không gian Quốc tế.
07:09
10 yearsnăm agotrước,
125
417720
1216
10 năm trước,
07:10
SpaceXSpaceX had not launchedđưa ra anything,
or firedBị sa thải a rockettên lửa to anywhereở đâu.
126
418960
4560
SpaceX không hề phóng
hay bắn tên lửa đi đâu cả.
07:16
So I think it's a prettyđẹp good betcá cược
127
424600
2536
Nên tôi cho rằng đây là
cuộc cá cược khá hay
07:19
that the personngười who is revolutionizingcách mạng
the automobileôtô industryngành công nghiệp
128
427160
3056
rằng người đang cách mạng hóa
ngành công nghiệp xe hơi
07:22
in lessít hơn than 10 yearsnăm
129
430240
1216
trong vòng dưới 10 năm
07:23
and the personngười who createdtạo an entiretoàn bộ
rockettên lửa companyCông ty in lessít hơn than 10 yearsnăm
130
431480
5816
và người đã tạo ra cả một công ty tên lửa
trong vòng chưa tới 10 năm
07:29
will get us to MarsSao Hỏa by 2027.
131
437320
2240
sẽ đưa chúng ta lên sao Hỏa vào năm 2027.
07:32
Now, you need to know this:
132
440760
2976
Bây giờ bạn cần biết điều này:
07:35
governmentscác chính phủ and robotsrobot
no longerlâu hơn controlđiều khiển this gametrò chơi.
133
443760
3640
nhà nước và robot không còn
điểu khiển cuộc chơi này nữa.
07:40
PrivateRiêng companiescác công ty are leapingnhảy into spacekhông gian
134
448040
2376
Các công ty tư nhân
đang nhảy vào ngành vũ trụ
07:42
and they will be happyvui mừng
to take you to MarsSao Hỏa.
135
450440
2440
và họ sẽ rất hạnh phúc
khi đưa bạn lên sao Hỏa.
07:45
And that raisestăng lên a really biglớn questioncâu hỏi.
136
453800
2960
Và đó gợi lên câu hỏi rất lớn.
07:49
Can we actuallythực ra livetrực tiếp there?
137
457400
2000
Chúng ta thật sự có thể sống trên sao Hoả?
07:52
Now, NASANASA mayTháng Năm not be ablecó thể
to get us there untilcho đến 2040,
138
460680
4176
Bây giờ NASA có thể sẽ không
đưa chúng ta lên đó cho tới năm 2040,
07:56
or we mayTháng Năm get there
a long time before NASANASA,
139
464880
2096
hoặc có thể lên đó
trước NASA thời gian dài,
07:59
but NASANASA has takenLấy a hugekhổng lồ responsibilitytrách nhiệm
in figuringtìm kiếm out how we can livetrực tiếp on MarsSao Hỏa.
140
467000
4960
nhưng NASA đã có vai trò quan trọng khi
tìm ra cách chúng ta sống trên sao Hỏa.
08:04
Let's look at the problemvấn đề this way.
141
472880
2016
Hãy nhìn vấn đề theo hướng này.
08:06
Here'sĐây là what you need to livetrực tiếp on EarthTrái đất:
142
474920
1856
Đây là thứ bạn cần
để sống ở Trái đất:
08:08
foodmón ăn, waterNước, shelternơi trú ẩn and clothingquần áo.
143
476800
3416
thức ăn, nước, nơi ở và quần áo.
08:12
And here'sđây là what you need to livetrực tiếp on MarsSao Hỏa:
144
480240
2496
Và đây là những gì bạn cần
để sống ở sao Hỏa:
08:14
all of the aboveở trên, plusthêm oxygenôxy.
145
482760
2200
tất cả những thứ kể trên, cộng thêm oxy.
08:18
So let's look at the mostphần lớn
importantquan trọng thing on this listdanh sách first.
146
486160
4096
Ví thế, hãy nhìn vào thứ quan trọng nhất
trong danh sách này trước tiên.
08:22
WaterNước is the basisnền tảng
of all life as we know it,
147
490280
3016
Nước là thứ cơ bản của cuộc sống
như chúng ta đã biết,
08:25
and it's farxa too heavynặng for us to carrymang
waterNước from the EarthTrái đất to MarsSao Hỏa to livetrực tiếp,
148
493320
4576
và quá là nặng để chúng ta mang nước
từ Trái đất lên sao Hỏa để sống,
08:29
so we have to find waterNước
if our life is going to succeedthành công on MarsSao Hỏa.
149
497920
4640
vì vậy chúng ta cần tìm nước
nếu muốn xây dựng cuộc sống trên sao Hỏa.
08:35
And if you look at MarsSao Hỏa,
it looksnhìn really drykhô,
150
503840
2496
Và nếu bạn nhìn sao Hỏa, nó nhìn rất khô,
08:38
it looksnhìn like the entiretoàn bộ
planethành tinh is a desertSa mạc.
151
506360
2816
nhìn cứ như toàn bộ hành tinh
là một sa mạc.
08:41
But it turnslượt out that it's not.
152
509200
2016
Nhưng hóa ra lại không phải.
08:43
The soilđất alonemột mình on MarsSao Hỏa
containschứa đựng up to 60 percentphần trăm waterNước.
153
511240
5216
Riêng đất trên sao Hỏa thôi
đã chứa tới 60% nước.
08:48
And a numbercon số of orbitersorbiters that we still
have flyingbay around MarsSao Hỏa have shownđược hiển thị us --
154
516480
4936
Và một vài tàu vũ trụ mà chúng ta đang có
bay xung quanh sao Hỏa đã cho thấy --
08:53
and by the way,
that's a realthực photographảnh chụp --
155
521440
2536
nhân tiện,
đó là ảnh thật đấy --
08:56
that lots of cratersmiệng núi lửa on MarsSao Hỏa
have a sheettấm of waterNước iceNước đá in them.
156
524000
4136
rất nhiều vết lõm trên sao Hỏa
có chứa một lớp nước đá.
09:00
It's not a badxấu placeđịa điểm to startkhởi đầu a colonythuộc địa.
157
528160
2200
Quả là một nơi không tồi để
xây dựng thuộc địa.
09:03
Now, here'sđây là a viewlượt xem of a little digđào
the PhoenixPhoenix LanderTàu đổ bộ did in 2008,
158
531855
4161
Đây là toàn cảnh một cuộc đào nhỏ
thực hiện bởi Phoenix Lander vào năm 2008,
09:08
showinghiển thị that just belowphía dưới
the surfacebề mặt of the soilđất is iceNước đá --
159
536040
3536
chỉ ra rằng ngay bên dưới
bề mặt lớp đất là đá --
09:11
that whitetrắng stuffđồ đạc is iceNước đá.
160
539600
2256
thứ màu trắng đó là đá.
09:13
In the secondthứ hai picturehình ảnh,
161
541880
1256
Trong bức tranh thứ hai,
09:15
which is fourbốn daysngày latermột lát sau
than the first picturehình ảnh,
162
543160
2256
được chụp 4 ngày sau bức tranh thứ nhất,
09:17
you can see that
some of it is evaporatingbốc hơi.
163
545440
2040
có thể thấy vài trong số đó đang bốc hơi.
09:20
OrbitersOrbiters alsocũng thế tell us
164
548040
1376
Tàu vũ trụ cũng cho thấy
09:21
that there are hugekhổng lồ amountslượng
of undergroundngầm waterNước on MarsSao Hỏa
165
549440
3416
có một lượng nước rất lớn
nằm dưới mặt đất trên sao Hỏa
09:24
as well as glacierssông băng.
166
552880
2056
cũng như đá băng.
09:26
In factthực tế, if only the waterNước iceNước đá
at the polescột on MarsSao Hỏa meltedtan chảy,
167
554960
4256
Sự thật là, nếu chỉ nước đá
tại 2 cực của sao Hỏa tan chảy,
09:31
mostphần lớn of the planethành tinh
would be underDưới 30 feetđôi chân of waterNước.
168
559240
2760
phần lớn hành tinh sẽ chìm 30ft dưới nước.
09:34
So there's plentynhiều of waterNước there,
169
562960
2096
Và sẽ có nguồn nước rất lớn trên đó,
09:37
but mostphần lớn of it's iceNước đá,
mostphần lớn of it's undergroundngầm,
170
565080
2536
nhưng đa số trong đó là đá,
phần lớn nằm dưới đất,
09:39
it takes a lot of energynăng lượng to get it
and a lot of humanNhân loại laborlao động.
171
567640
3360
cần rất nhiều năng lượng
và nhân lực để lấy nó.
09:44
This is a devicethiết bị cookednấu chín up
at the UniversityTrường đại học of WashingtonWashington
172
572040
2736
Đây là thiết bị đã được nung nóng
tại đại học Washington
09:46
back in 1998.
173
574800
1480
vào năm 1998.
09:48
It's basicallyvề cơ bản a low-techcông nghệ thấp dehumidifierdehumidifier.
174
576840
3056
Nó cơ bản là một máy
hút ẩm công nghệ thấp.
09:51
And it turnslượt out the MarsSao Hỏa atmospherekhông khí
is oftenthường xuyên 100 percentphần trăm humidẩm ướt.
175
579920
4056
Và hóa ra là bầu khí quyển sao Hỏa
thường là 100% ẩm thấp.
09:56
So this devicethiết bị can extracttrích xuất
all the waterNước that humanscon người will need
176
584000
4376
Nên, thiết bị này có thể tách
toàn bộ lượng nước con người cần
10:00
simplyđơn giản from the atmospherekhông khí on MarsSao Hỏa.
177
588400
2400
hoàn toàn từ bầu khí quyển trên sao Hỏa.
10:04
NextTiếp theo we have to worrylo
about what we will breathethở.
178
592160
2976
Việc tiếp theo chúng ta phải lo lắng
là chúng ta sẽ thở cái gì.
10:07
FranklyThẳng thắn, I was really shockedbị sốc
179
595160
1896
Thẳng thắn mà nói tôi đã bị sốc
10:09
to find out that NASANASA
has this problemvấn đề workedđã làm việc out.
180
597080
2560
khi biết rằng NASA
đã tìm ra cách giải quyết.
10:12
This is a scientistnhà khoa học at MITMIT
namedđặt tên MichaelMichael HechtHecht.
181
600280
2960
Có một nhà khoa học tại MIT
tên là Michael Hecht.
10:16
And he's developedđã phát triển this machinemáy móc, MoxieMoxie.
182
604120
2496
Và anh ấy đã phát triển cỗ máy này, Moxie.
10:18
I love this thing.
183
606640
1216
Tôi yêu thứ này.
10:19
It's a reverseđảo ngược fuelnhiên liệu celltế bào, essentiallybản chất,
184
607880
2576
Đó là cỗ máy đảo ngược
tế bào nhiên liệu, về cơ bản,
10:22
that suckssucks in the MartianSao Hỏa atmospherekhông khí
and pumpsmáy bơm out oxygenôxy.
185
610480
3160
là hút khí quyển trên sao Hỏa
và bơm ra khí oxy.
10:26
And you have to remembernhớ lại that COCO2 --
186
614280
1976
Và bạn phải nhớ rằng CO2
10:28
carboncarbon dioxidedioxide, which is
96 percentphần trăm of Mars'Sao Hỏa' atmospherekhông khí --
187
616280
3856
cacbon đioxit chiếm 96%
bầu khí quyển của sao Hỏa
10:32
COCO2 is basicallyvề cơ bản 78 percentphần trăm oxygenôxy.
188
620160
2800
CO2 cơ bản là 78% khí oxy.
10:35
Now, the nextkế tiếp biglớn roverRover
that NASANASA sendsgửi to MarsSao Hỏa in 2020
189
623920
4336
Bây giờ, người du lịch tiếp theo
mà NASA gửi lên sao Hỏa vào 2029
10:40
is going to have one
of these devicesthiết bị aboardtrên tàu,
190
628280
2216
sẽ có một trong những thiết bị trên tàu,
10:42
and it will be ablecó thể
to producesản xuất enoughđủ oxygenôxy
191
630520
2696
và thiết bị này có thể sản xuất đủ khí oxy
10:45
to keep one personngười alivesống sót indefinitelyvô thời hạn.
192
633240
2696
để giúp một người sống vô thời hạn.
10:47
But the secretbí mật to this --
193
635960
2136
Nhưng bí mật là --
10:50
and that's just for testingthử nghiệm --
194
638120
1696
và đó chỉ dành cho thử nghiệm --
10:51
the secretbí mật to this is that this thing
was designedthiết kế from the get-goGet-go
195
639840
3296
bí mật là ban đầu thứ này được thiết kế
10:55
to be scalablecó thể mở rộng by a factorhệ số of 100.
196
643160
2640
theo tỉ lệ 1/100.
10:58
NextTiếp theo, what will we eatăn?
197
646840
2216
Tiếp theo, chúng ta sẽ ăn gì?
11:01
Well, we'lltốt use hydroponicsHydroponics to growlớn lên foodmón ăn,
198
649080
2936
Chúng ta sẽ sử dụng
thủy canh để trồng thực phẩm,
11:04
but we're not going to be ablecó thể to growlớn lên
199
652040
1856
nhưng chúng ta sẽ không thể trồng
11:05
more than 15 to 20 percentphần trăm
of our foodmón ăn there,
200
653920
2136
nhiều hơn 15 đến 20 phần trăm thức ăn cần
11:08
at leastít nhất not untilcho đến waterNước is runningđang chạy
on the surfacebề mặt of MarsSao Hỏa
201
656080
3496
ít nhất là cho tới khi
nước chảy trên bề mặt của sao Hỏa
11:11
and we actuallythực ra have the probabilityxác suất
and the capabilitykhả năng of plantingtrồng cropscây trồng.
202
659600
4320
và chúng ta thực sự có
tiềm năng và khả năng để trồng trọt.
11:16
In the meantimethời gian chờ đợi,
203
664680
1256
Trong lúc đó,
11:17
mostphần lớn of our foodmón ăn will arriveđến nơi from EarthTrái đất,
204
665960
2096
phần lớn thức ăn chúng ta
sẽ đến từ Trái đất,
11:20
and it will be driedkhô.
205
668080
1200
và là thức ăn khô.
11:22
And then we need some shelternơi trú ẩn.
206
670480
2080
Và sau đó chúng ta cần vài chỗ nghỉ ngơi.
11:25
At first we can use inflatablebơm hơi,
pressurizedáp lực buildingscác tòa nhà
207
673120
3616
Đầu tiên chúng ta có thể
sử dụng tòa nhà bơm hơi
11:28
as well as the landersLanders themselvesbản thân họ.
208
676760
2256
cũng như chính phi thuyền không gian.
11:31
But this really only workscông trinh
duringsuốt trong the daytimeBan ngày.
209
679040
2976
Nhưng điều này
chỉ có hiệu quả vào ban ngày.
11:34
There is too much solarhệ mặt trời radiationsự bức xạ
and too much radiationsự bức xạ from cosmicvũ trụ raystia nắng.
210
682040
5096
Có quá nhiều bức xạ mặt trời
và bức xạ từ các tia vũ trụ.
11:39
So we really have to go undergroundngầm.
211
687160
2176
Vì vậy chúng ta sẽ phải đi dưới lòng đất.
11:41
Now, it turnslượt out that the soilđất on MarsSao Hỏa,
212
689360
2696
Bây giờ, hóa ra đất trên sao Hỏa,
11:44
by and largelớn,
is perfecthoàn hảo for makingchế tạo bricksgạch.
213
692080
2976
nhìn chung, rất tốt để làm gạch.
11:47
And NASANASA has figuredhình dung this one out, too.
214
695080
2216
Và NASA cũng đã nhìn ra điều này.
11:49
They're going to throwném
some polymerpolymer plasticnhựa into the bricksgạch,
215
697320
2856
Họ sẽ cho một ít nhựa polymer vào gạch,
11:52
shove them in a microwavelò vi sóng ovenlò nướng,
216
700200
1776
đặt chúng vào lò vi sóng,
11:54
and then you will be ablecó thể to buildxây dựng
buildingscác tòa nhà with really thickdày wallsbức tường.
217
702000
3256
và sau đó bạn sẽ có thể xây nhà
với những bức tường cực kỳ dày.
11:57
Or we mayTháng Năm choosechọn to livetrực tiếp undergroundngầm
in caveshang động or in lavadung nham tubesống,
218
705280
5976
Hay chúng ta có thể sống dưới lòng đất
trong hang động hoặc các bồn dung nham,
12:03
of which there are plentynhiều.
219
711280
1280
những thứ đó nhiều vô kể.
12:06
And finallycuối cùng there's clothingquần áo.
220
714040
1520
Và cuối cùng là quần áo.
12:08
On EarthTrái đất we have milesdặm
of atmospherekhông khí piledXếp chồng up on us,
221
716120
3216
Trên Trái đất chúng ta có cả mét
bầu khí quyển ở trên chúng ta,
12:11
which createstạo ra 15 poundsbảng of pressuresức ép
on our bodiescơ thể at all timeslần,
222
719360
3296
tạo ra 15 pounds ( khoảng 7kg)
áp lực đè lên chúng ta,
12:14
and we're constantlyliên tục
pushingđẩy out againstchống lại that.
223
722680
2143
và chúng ta liên tục đẩy áp lực đó ra.
12:16
On MarsSao Hỏa there's hardlykhó khăn
any atmospherickhông khí pressuresức ép.
224
724847
2920
Trên sao Hỏa, hầu như không có trọng lực.
12:20
So DavaDava NewmanNewman,
225
728720
1896
Nên Dava Newman,
12:22
a scientistnhà khoa học at MITMIT,
226
730640
1456
một nhà khoa học tại MIT,
12:24
has createdtạo this sleektrơn spacekhông gian suitbộ đồ.
227
732120
3056
đã tạo ra bộ quần áo
không gian trơn bóng này.
12:27
It will keep us togethercùng với nhau,
228
735200
1496
Nó sẽ giúp chúng ta đứng yên,
12:28
blockkhối radiationsự bức xạ and keep us warmấm áp.
229
736720
2240
ngăn chặn bức xạ và giữ ấm cho chúng ta.
12:32
So let's think about this for a minutephút.
230
740160
1896
Hãy nghĩ về điều này một chút nào.
12:34
FoodThực phẩm, shelternơi trú ẩn, clothingquần áo, waterNước, oxygenôxy ...
231
742080
3000
Thức ăn, nhà ở, quần áo, nước, oxy...
12:37
we can do this.
232
745960
1200
có thể lo liệu được.
12:39
We really can.
233
747600
1200
Chúng ta thực sự có thể.
12:41
But it's still a little complicatedphức tạp
and a little difficultkhó khăn.
234
749720
3120
Nhưng vẫn còn một chút
khó khăn và phức tạp.
12:45
So that leadsdẫn to the nextkế tiếp biglớn --
235
753800
2816
Vì thế dẫn đến điều tiếp theo--
12:48
really biglớn stepbậc thang --
236
756640
1576
một bước đi rất lớn --
12:50
in livingsống the good life on MarsSao Hỏa.
237
758240
1816
sống cuộc sống tốt đẹp trên sao Hỏa.
12:52
And that's terraformingterraforming the planethành tinh:
238
760080
1800
Đó chính là địa khai hóa hành tinh:
12:54
makingchế tạo it more like EarthTrái đất,
239
762600
1856
làm cho nó trở nên giống Trái đất hơn,
12:56
reengineeringtái cơ cấu an entiretoàn bộ planethành tinh.
240
764480
2840
tái cấu trúc toàn bộ hành tinh.
13:00
That soundsâm thanh like a lot of hubrishubris,
241
768160
1856
Nghe có vẻ rất kiêu ngạo,
13:02
but the truthsự thật is
242
770040
1216
nhưng sự thật là
13:03
that the technologyCông nghệ to do everything
I'm about to tell you alreadyđã existstồn tại.
243
771280
3880
công nghệ làm ra tất cả mọi thứ
tôi sắp nói thật sự tồn tại.
13:08
First we'vechúng tôi đã got to warmấm áp it up.
244
776200
1720
Đầu tiên, chúng ta sưởi ấm sao Hỏa.
13:10
MarsSao Hỏa is incrediblyvô cùng coldlạnh
because it has a very thingầy atmospherekhông khí.
245
778400
4696
Sao Hỏa cực kỳ lạnh lẽo
vì bầu khí quyển rất mỏng.
13:15
The answercâu trả lời liesdối trá here, at the southmiền Nam polecây sào
and at the northBắc polecây sào of MarsSao Hỏa,
246
783120
4336
Câu trả lời nằm ở đây,
tại cực Bắc và cực Nam của sao Hỏa,
13:19
bothcả hai of which are coveredbao phủ
247
787480
1256
cả 2 đầu đều được bao phủ
13:20
with an incredibleđáng kinh ngạc amountsố lượng
of frozenđông lạnh carboncarbon dioxidedioxide --
248
788760
3176
bởi một lượng cacbon đioxit
đông lạnh đáng kinh ngạc --
13:23
drykhô iceNước đá.
249
791960
1456
đá khô.
13:25
If we heatnhiệt it up,
250
793440
1336
Nếu chúng ta làm nóng nó,
13:26
it sublimesthăng hoa directlytrực tiếp into the atmospherekhông khí
251
794800
2576
nó bốc hơi trực tiếp vào bầu khí quyển
13:29
and thickensdày the atmospherekhông khí
the sametương tự way it does on EarthTrái đất.
252
797400
2816
và làm đặc bầu khí quyển
như trên Trái đất.
13:32
And as we know,
253
800240
1216
Và như chúng ta biết,
13:33
COCO2 is an incrediblyvô cùng
potentmạnh mẽ greenhousenhà kính gaskhí đốt.
254
801480
3640
CO2 is khí nhà kính cực mạnh.
13:37
Now, my favoriteyêu thích way of doing this
is to erectthẳng đứng a very, very largelớn solarhệ mặt trời sailđi thuyền
255
805840
5936
Bây giờ, các làm mà tôi yêu thích nhất là
xây dựng một cánh buồm mặt trời thật lớn
13:43
and focustiêu điểm it --
256
811800
1216
và tập trung vào nó --
13:45
it essentiallybản chất servesphục vụ as a mirrorgương --
257
813040
1736
nó hoạt động như một cái gương --
13:46
and focustiêu điểm it on the southmiền Nam polecây sào
of MarsSao Hỏa at first.
258
814800
2376
và tập trung vào cực Nam
của sao Hỏa trước tiên.
13:49
As the planethành tinh spinsquay, it will heatnhiệt up
all that drykhô iceNước đá, sublimecao siêu it,
259
817200
4016
Khi hành tinh quay, nó sẽ nung nóng
tất cả số lượng đá khô đó, làm nó bốc hơi
13:53
and it will go into the atmospherekhông khí.
260
821240
2256
và đi vào bầu khi quyển.
13:55
It actuallythực ra won'tsẽ không take long
261
823520
1496
Thật sự nó sẽ không mất quá lâu
13:57
for the temperaturenhiệt độ
on MarsSao Hỏa to startkhởi đầu risingtăng lên,
262
825040
2256
để nhiệt độ trên sao Hỏa bắt đầu tăng lên,
13:59
probablycó lẽ lessít hơn than 20 yearsnăm.
263
827320
2560
có lẽ ít hơn 20 năm.
14:02
Right now,
264
830560
1216
Ngay bây giờ,
14:03
on a perfecthoàn hảo day at the equatorđường xích đạo,
265
831800
1976
vào một ngày tuyệt vời tại xích đạo,
14:05
in the middleở giữa of summermùa hè on MarsSao Hỏa,
266
833800
2096
giữa mùa hè trên sao Hỏa,
14:07
temperaturesnhiệt độ can
actuallythực ra reachchạm tới 70 degreesđộ,
267
835920
2456
nhiệt độ trên sao Hỏa
có thể lên tới 70 độ,
14:10
but then they go down
to minusdấu trừ 100 at night.
268
838400
2416
nhưng sau đó chúng tụt xuống
âm 100 độ về đêm.
14:12
(LaughterTiếng cười)
269
840840
1576
( Cười )
14:14
What we're shootingchụp for
is a runawaychạy trốn greenhousenhà kính effecthiệu ứng:
270
842440
3640
Những gì chúng ta đang tiến đến
là hiệu ứng nhà kính:
14:18
enoughđủ temperaturenhiệt độ risetăng lên
to see a lot of that iceNước đá on MarsSao Hỏa --
271
846800
3816
tăng nhiệt độ vừa đủ
để thấy rất nhiều đá trên sao Hỏa --
14:22
especiallyđặc biệt the iceNước đá in the groundđất -- meltlàm tan chảy.
272
850640
2440
đặc biệt là đá nằm trong đất -- tan chảy.
14:26
Then we get some realthực magicma thuật.
273
854000
1400
Sau đó sẽ có phép màu thật.
14:28
As the atmospherekhông khí getsđược thickerdày hơn,
everything getsđược better.
274
856000
3176
Khi bầu khí quyển đặc lại,
mọi thứ sẽ tốt hơn.
14:31
We get more protectionsự bảo vệ from radiationsự bức xạ,
275
859200
2616
Chúng ta sẽ được bảo vệ bởi bức xạ,
14:33
more atmospherekhông khí makeslàm cho us warmerấm hơn,
makeslàm cho the planethành tinh warmerấm hơn,
276
861840
3096
chúng ta ấm hơn, làm hành tinh ấm hơn,
14:36
so we get runningđang chạy waterNước
277
864960
1696
vì vậy chúng ta sẽ có nước chảy
14:38
and that makeslàm cho cropscây trồng possiblekhả thi.
278
866680
1600
có thể trồng trọt được.
14:40
Then more waterNước vaporbay hơi goesđi into the airkhông khí,
forminghình thành yetchưa anotherkhác potentmạnh mẽ greenhousenhà kính gaskhí đốt.
279
868920
4976
Sau đó nước bốc hơi vào không khí,
lại hình thành nên một tầng khí nhà kính.
14:45
It will rainmưa and it will snowtuyết on MarsSao Hỏa.
280
873920
3440
Sẽ có mưa và tuyết trên sao Hỏa.
14:50
And a thickerdày hơn atmospherekhông khí
will createtạo nên enoughđủ pressuresức ép
281
878160
3256
Và một bầu khí quyển dày hơn,
sẽ tạo ra đủ áp lực
14:53
so that we can
throwném away those spacekhông gian suitsphù hợp với.
282
881440
2536
và chúng ta có thể vứt bỏ
bộ quần áo không gian ấy.
14:56
We only need about fivesố năm poundsbảng
of pressuresức ép to survivetồn tại.
283
884000
3376
Chúng ta chỉ cần 5 pounds áp lực
để tồn tại.
14:59
EventuallyCuối cùng, MarsSao Hỏa will be madethực hiện
to feel a lot like BritishNgười Anh ColumbiaColumbia.
284
887400
5280
Đến cuối, sao Hỏa sẽ trở nên
rất giống British Colombia.
15:06
We'llChúng tôi sẽ still be left
with the complicatedphức tạp problemvấn đề
285
894040
2336
Chúng ta sẽ vẫn còn vấn đề phức tạp
15:08
of makingchế tạo the atmospherekhông khí breathablethoáng khí,
286
896400
1736
như tạo bầu khí quyển có thể thở,
15:10
and franklythẳng thắn that could take
1,000 yearsnăm to accomplishhoàn thành.
287
898160
2960
và nói thẳng ra có thể mất 1000 năm
để hoàn thiện.
15:13
But humanscon người are amazinglyđáng kinh ngạc smartthông minh
and incrediblyvô cùng adaptablethích nghi.
288
901800
4136
Nhưng con người thông minh vô cùng
và cực kỳ dễ thích nghi.
15:17
There is no tellingnói what our futureTương lai
technologyCông nghệ will be ablecó thể to accomplishhoàn thành
289
905960
4976
Không ai biết được công nghệ tương lai
sẽ làm được những gì
15:22
and no tellingnói what we can do
with our ownsở hữu bodiescơ thể.
290
910960
2770
hay cơ thể con người có thể
làm nên điều kỳ diệu gì.
15:25
In biologysinh học right now,
291
913750
2506
Trong ngành sinh học ngay lúc này đây,
15:28
we are on the very vergevách đá of beingđang
ablecó thể to controlđiều khiển our ownsở hữu geneticsdi truyền học,
292
916280
5216
chúng ta đang ngay trên bờ vực của việc
có thể hoàn toàn điều khiển gen của mình,
15:33
what the genesgen
in our ownsở hữu bodiescơ thể are doing,
293
921520
2536
gen trong cơ thể chúng ta đang làm gì,
15:36
and certainlychắc chắn,
294
924080
2136
và chắc chắn rằng cuối cùng,
15:38
eventuallycuối cùng, our ownsở hữu evolutionsự phát triển.
295
926240
1880
sẽ là tiến hóa của loài người.
15:40
We could endkết thúc up with a speciesloài
of humanNhân loại beingđang on EarthTrái đất
296
928920
3616
Chúng ta có thể tạo ra
các giống loài con người trên Trái đất
15:44
that is slightlykhinh bỉ differentkhác nhau
from the speciesloài of humanNhân loại beingschúng sanh on MarsSao Hỏa.
297
932560
4040
chỉ khác một chút so với
loài người trên sao Hỏa.
15:50
But what would you do there?
How would you livetrực tiếp?
298
938280
2256
Nhưng bạn sẽ làm gì?
Bạn sẽ sống như thế nào?
15:52
It's going to be
the sametương tự as it is on EarthTrái đất.
299
940560
2440
Sẽ giống như trên Trái đất thôi.
15:55
Somebody'sCủa ai đó going to startkhởi đầu a restaurantnhà hàng,
300
943560
2256
Ai đó sẽ xây dựng một nhà hàng,
15:57
somebody'sai đó going to buildxây dựng an ironbàn là foundrythiết bị đúc.
301
945840
2120
người nào đó sẽ xây một công ty đúc sắt.
16:00
SomeoneAi đó will make
documentaryphim tài liệu moviesphim of MarsSao Hỏa
302
948800
2256
Người khác sẽ àm phim tài liệu về sao Hỏa
16:03
and sellbán them on EarthTrái đất.
303
951080
1400
và bán bộ phim đó ở Trái đất.
16:06
Some idiotkẻ ngốc will startkhởi đầu a realitythực tế TVTRUYỀN HÌNH showchỉ.
304
954560
3016
Vài tên ngốc sẽ bắt đầu
chương trình truyền hình thực tế.
16:09
(LaughterTiếng cười)
305
957600
1440
( Cười )
16:11
There will be softwarephần mềm companiescác công ty,
306
959680
2256
Sẽ có những công ty phần mềm,
16:13
there will be hotelskhách sạn, there will be barsthanh.
307
961960
2400
sẽ có những khách sạn, những quán bar.
16:17
This much is certainchắc chắn:
308
965760
1416
Từng này là chắc chắn:
16:19
it will be the mostphần lớn disruptivegây rối
eventbiến cố in our lifetimeskiếp sống,
309
967200
4216
nó sẽ là sự kiện đột phá nhất
trong cuộc đời chúng ta,
16:23
and I think it will be the mostphần lớn inspiringcảm hứng.
310
971440
2360
và tôi cho rằng
đó sẽ là điều xúc động nhất.
16:26
AskYêu cầu any 10-year-old-tuổi girlcon gái
if she wants to go to MarsSao Hỏa.
311
974800
4056
Hỏi thử một bé gái 10 tuổi xem
cô bé có muốn lên sao Hỏa không.
16:30
ChildrenTrẻ em who are now in elementarytiểu học schooltrường học
are going to choosechọn to livetrực tiếp there.
312
978880
4320
Những đứa trẻ đang học tiểu học
sẽ chọn sống trên đó.
16:36
RememberHãy nhớ when we landedhạ cánh
humanscon người on the MoonMặt Trăng?
313
984280
2400
Bạn còn nhớ khi con người
lên mặt trăng không?
16:39
When that happenedđã xảy ra,
people lookednhìn at eachmỗi other and said,
314
987320
2776
Khi điều đó xảy ra,
mọi người nhìn nhau và nói,
16:42
"If we can do this, we can do anything."
315
990120
2680
"Nếu có thể làm việc này,
chúng ta có thể làm mọi thứ".
16:45
What are they going to think
when we actuallythực ra formhình thức a colonythuộc địa on MarsSao Hỏa?
316
993760
4120
Chúng ta sẽ nghĩ gì khi chúng ta
tạo ra được khu thuộc địa trên sao Hỏa?
16:50
MostHầu hết importantlyquan trọng,
317
998920
1376
Quan trọng nhất là,
16:52
it will make us a spacefaringspacefaring speciesloài.
318
1000320
3376
đó sẽ khiến chúng ta trở thành
giống loài du lịch vào không gian.
16:55
And that meanscó nghĩa humanscon người will survivetồn tại
no mattervấn đề what happensxảy ra on EarthTrái đất.
319
1003720
5456
Có nghĩa là con người vẫn sẽ sống sót
cho dù có chuyện gì xảy ra trên Trái đất.
17:01
We will never be the last of our kindloại.
320
1009200
3096
Chúng ta sẽ không bao giờ là
những loài người cuối cùng.
17:04
Thank you.
321
1012320
1216
Cám ơn.
17:05
(ApplauseVỗ tay)
322
1013560
3580
( Vỗ tay )
Translated by Hằng Phạm
Reviewed by Nguyen Trang (Rin)

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Stephen Petranek - Technology forecaster
Stephen Petranek untangles emerging technologies to predict which will become fixtures of our future lives -- and which could potentially save them.

Why you should listen
Writer and technologist Stephen Petranek became a reluctant doomsayer when his earliest TED Talk (“10 ways the world could end”) racked up 1.5 million views. But Petranek is in fact an optimist who believes that humanity will escape its predicaments -- literally. Within a century, he predicts that humans will have established a city of 80,000 on Mars: and that not only is that plausible, but it’s also inevitable.

Petranek is the editor-in-chief of the Breakthrough Technology Alert, a technology newsletter that ties scientific breakthroughs to investment opportunities. He's the author of the TED Book How We'll Live on Mars.
More profile about the speaker
Stephen Petranek | Speaker | TED.com