ABOUT THE SPEAKER
John McWhorter - Linguist
Linguist John McWhorter thinks about language in relation to race, politics and our shared cultural history.

Why you should listen

John McWhorter is Associate Professor of English and Comparative Literature at Columbia University, teaching linguistics, Western Civilization and music history. He is a regular columnist on language matters and race issues for Time and CNN, writes for the Wall Street Journal "Taste" page, and writes a regular column on language for The Atlantic. His work also appears in the Washington Post, the Chronicle of Higher Education, Aeon magazine, The American Interest and other outlets. He was Contributing Editor at The New Republic from 2001 until 2014.

McWhorter earned his PhD in linguistics from Stanford University in 1993 and is the author of The Power of BabelDoing Our Own ThingOur Magnificent Bastard TongueThe Language Hoax and most recently Words on the Move and Talking Back, Talking Black. The Teaching Company has released four of his audiovisual lecture courses on linguistics. He guest hosted the Lexicon Valley podcast at Slate during the summer of 2016.

Beyond his work in linguistics, McWhorter is the author of Losing the Race and other books on race. He has appeared regularly on Bloggingheads.TV since 2006, and he produces and plays piano for a group cabaret show, New Faces, at the Cornelia Street Cafe in New York City.

More profile about the speaker
John McWhorter | Speaker | TED.com
TED2016

John McWhorter: 4 reasons to learn a new language

Жон МакУортер: Шинэ хэл сурах 4 шалтгаан

Filmed:
4,156,451 views

Англи хэл нь дэлхийн хамгийн түгээмэл хэл болж байгаа ба шууд орчуулгын технологиуд нь жилээс жилд шинэчлэгдэн сайжирч байна. Тэгвэл бид яагаад гадаад хэл сурах шаардлагатай гэж? Хэл судлаач, Колумбын их сургуулийн профессор Жон МакУортер нь гадаад хэлийг эзэмшин суралцах ашиг тустай 4 шалтгааныг хуваалцаж байна.
- Linguist
Linguist John McWhorter thinks about language in relation to race, politics and our shared cultural history. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

Миний яг одоо ярьж буй хэл нь
00:12
The language I'm speaking right now
0
840
2576
00:15
is on its way to becoming
the world's universal language,
1
3440
4336
дэлхийн хамгийн түгээмэл хэл болж байна,
00:19
for better or for worse.
2
7800
2336
сайн, муу аль ч талаараа.
00:22
Let's face it,
3
10160
1216
Бүгдээрээ хүлээн
зөвшөөрцгөөе,
00:23
it's the language of the internet,
4
11400
1856
энэ хэл бол интернетийн хэл,
00:25
it's the language of finance,
5
13280
1976
энэ бол санхүүгийн хэл,
00:27
it's the language of air traffic control,
6
15280
2336
агаарын хөдөлгөөний
хяналтын хэл,
00:29
of popular music,
7
17640
1376
хит дуунуудын хэл,
00:31
diplomacy --
8
19040
1216
дипломат алба гээд
00:32
English is everywhere.
9
20280
1440
англи хэл нь
хаа сайгүй хэрэглэгддэг.
00:34
Now, Mandarin Chinese
is spoken by more people,
10
22320
4096
Харин одоогоор мандарин хятад хэлээр
хамгийн олон хүн ярьдаг ч
00:38
but more Chinese people
are learning English
11
26440
2496
хятад хэлийг сурч байгаа
англи хэлтнүүдээс
00:40
than English speakers
are learning Chinese.
12
28960
2696
илүү олон хятад хүмүүс
англи хэлийг сурч байна.
00:43
Last I heard,
13
31680
1736
Миний хамгийн сүүлд сонссоноор бол
00:45
there are two dozen universities
in China right now
14
33440
3456
яг одоо Хятадад 24 их сургууль
00:48
teaching all in English.
15
36920
2736
бүх хичээлээ англиар зааж байна.
00:51
English is taking over.
16
39680
1400
Англи хэл бүгдийг
байлдан дагуулж байна.
00:53
And in addition to that,
17
41680
1696
Үүнээс гадна
00:55
it's been predicted
that at the end of the century
18
43400
2616
21-р зууны сүүлд
00:58
almost all of the languages
that exist now --
19
46040
2976
одоо оршин тогтнож буй
бараг бүх 6,000 гаруй хэл
01:01
there are about 6,000 --
20
49040
1256
01:02
will no longer be spoken.
21
50320
1896
хэрэглэгдэхээ болино
гэж таамагладаг.
01:04
There will only be some hundreds left.
22
52240
2600
Эдгээрээс хэдэн зуу нь л үлдэх нь.
01:07
And on top of that,
23
55360
1616
Үүнд нэмж хэлэхэд,
01:09
it's at the point where
instant translation of live speech
24
57000
4576
яриаг шууд орчуулах нь
боломжтой болохоос гадна,
жилээс жилд сайжирч байна.
01:13
is not only possible,
but it gets better every year.
25
61600
3120
01:17
The reason I'm reciting
those things to you
26
65360
2736
Энэ бүхнийг давтаад байгаа учир нь
01:20
is because I can tell
that we're getting to the point
27
68120
3136
эдгээр баримт биднийг өөрсдөөсөө
01:23
where a question
is going to start being asked,
28
71280
2216
дараахь асуултыг асуухад хүргэж байна:
01:25
which is: Why should we
learn foreign languages --
29
73520
3536
яагаад гадаад хэл сурах хэрэгтэй гэж?
01:29
other than if English
happens to be foreign to one?
30
77080
3976
Англи хэлнээс бусад
гадаад хэлийг сурах хэрэг байна уу?
01:33
Why bother to learn another one
when it's getting to the point
31
81080
3016
Яагаад хүн бүхэн нэг хэлээр
ойлголцоод болж байхад
01:36
where almost everybody in the world
will be able to communicate in one?
32
84120
5480
бид өөр хэл нэмж сурах ёстой гэж?
01:42
I think there are a lot of reasons,
33
90560
1816
Олон шалтгаан
байгаа гэж бодож байна.
01:44
but I first want to address
34
92400
2336
Гэхдээ хамгийн түрүүнд
хэлэх гэсэн зүйл бол...
01:46
the one that you're probably
most likely to have heard of,
35
94760
2856
Та урд нь сонссон байх л даа.
01:49
because actually it's more
dangerous than you might think.
36
97640
4336
Учир нь энэ таны
бодож байгаагаас ч илүү аюултай.
01:54
And that is the idea
37
102000
1736
Энэ санаа бол
01:55
that a language channels your thoughts,
38
103760
2776
хэл чиний оюун санаагаар дамжихдаа,
01:58
that the vocabulary
and the grammar of different languages
39
106560
4376
өөр өөр хэлний дүрэм, үгийн сангууд нь
02:02
gives everybody
a different kind of acid trip,
40
110960
3816
хүн бүрт адилгүй нөлөөллийг
бий болгодог.
02:06
so to speak.
41
114800
1216
02:08
That is a marvelously enticing idea,
42
116040
4216
Энэхүү хорхой хүрмээр санаа нь,
02:12
but it's kind of fraught.
43
120280
1296
арай бодит бус.
02:13
So it's not that it's untrue completely.
44
121600
3456
Гэхдээ тэр чигтээ ор үндэсгүй бас биш.
02:17
So for example, in French and Spanish
45
125080
3815
Жишээ нь, Франц, Испани хэлэнд
02:20
the word for table is,
for some reason, marked as feminine.
46
128919
4257
ширээ гэдэг үг нь
эм хүйстэй байдаг:
02:25
So, "la table," "la mesa,"
you just have to deal with it.
47
133200
3936
"la table," "la mesa," гэдгийг
чи зүгээр л хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй.
02:29
It has been shown
48
137160
1496
Гэхдээ хэрэв та энэ хоёрын
аль нэгээр ярьдаг бол
02:30
that if you are a speaker
of one of those languages
49
138680
2396
02:33
and you happen to be asked
50
141100
2676
танаас хэрэв ингэж асуувал
02:35
how you would imagine a table talking,
51
143800
4056
ширээ тантай ярьж байна гэж төсөөл.
02:39
then much more often
than could possibly be an accident,
52
147880
3896
Харин ихэнхдээ, тохиолдлоос илүүтэйгээр,
02:43
a French or a Spanish speaker
53
151800
1696
Франц ба Испани хэлтэн
02:45
says that the table would talk
with a high and feminine voice.
54
153520
4856
ширээ эмэгтэй дуу хоолойгоор
ярина гэж хэлдэг.
02:50
So if you're French or Spanish,
to you, a table is kind of a girl,
55
158400
4136
Хэрэв та Франц ба Испани хэлтэн бол ширээ
эмэгтэй хүн шиг болж таарах нь.
02:54
as opposed to if you
are an English speaker.
56
162560
3176
Харин Англи хэлтэй бол
энэ нь эсрэгээрээ байх нь.
02:57
It's hard not to love data like that,
57
165760
1816
Ийм мэдээллэлд дургүй байхын аргагүй.
02:59
and many people
will tell you that that means
58
167600
2136
Олон хүн танд ингэж хэлэх болно:
03:01
that there's a worldview that you have
if you speak one of those languages.
59
169760
4816
аль нэг хэлээр ярьдаг бол дэлхийг харах
онцгой өнцөгтэй гэж.
03:06
But you have to watch out,
60
174600
1296
Гэхдээ болгоомжлоорой,
03:07
because imagine if somebody
put us under the microscope,
61
175920
4456
учир нь та биднийг хэн нэгэн
микроскопын доор тавиад харлаа гэж бодъё,
03:12
the us being those of us
who speak English natively.
62
180400
2456
унаган Англи хэлтнүүдийг.
03:14
What is the worldview from English?
63
182880
3856
Англи хэлтнүүдийн дэлхийг харах
өнцөг юу вэ?
03:18
So for example,
let's take an English speaker.
64
186760
2736
Жишээ нь, Англи хэлтэй хүмүүсийг
аваад үзье.
03:21
Up on the screen, that is Bono.
65
189520
3296
Энэ дэлгэц дээр Боно байна.
03:24
He speaks English.
66
192840
1616
Тэр Англиар ярьдаг.
03:26
I presume he has a worldview.
67
194480
2936
Дэлхийг харах өөрийн гэсэн бодолтой
гэж таамаглаж байна.
03:29
Now, that is Donald Trump.
68
197440
3656
Харин энд Дональд Трамп байна.
03:33
In his way,
69
201120
1216
Өөрийнхөө хэмжээнд л
03:34
he speaks English as well.
70
202360
1416
Англиар ярьчихдаг.
03:35
(Laughter)
71
203800
1520
(Инээд)
03:39
And here is Ms. Kardashian,
72
207520
3336
Харин энд Хатагтай Кардашиан байна,
03:42
and she is an English speaker, too.
73
210880
1976
бас Англиар ярьдаг.
03:44
So here are three speakers
of the English language.
74
212880
2776
За ингээд Англиар ярьдаг гурван хүн байна.
03:47
What worldview do those
three people have in common?
75
215680
3576
Эдгээр хүмүүст дэлхийг харах
ямар өнцөг нь ижил вэ?
03:51
What worldview is shaped through
the English language that unites them?
76
219280
5096
Англи хэл нь ямар ижил төстэй өнцгийг
бий болгож байна вэ?
03:56
It's a highly fraught concept.
77
224400
1816
Энэ нь маш болчимгүй санаа юм.
03:58
And so gradual consensus is becoming
that language can shape thought,
78
226240
4856
Хэл нь оюун санааг хэвшүүлдэг
гэдэгтэй аажмаар санаа нийлж байна,
04:03
but it tends to be in rather darling,
obscure psychological flutters.
79
231120
6456
гэхдээ энэ нь бүрхэг
сэтгэл зүйн чичиргээ юм.
04:09
It's not a matter of giving you
a different pair of glasses on the world.
80
237600
4600
Гол учир нь хэл, танд ертөнцийг харах
өөр шилийг өгөхдөө гол нь биш ээ.
04:14
Now, if that's the case,
81
242680
2336
Хэрэв асуудал ийм юм бол,
04:17
then why learn languages?
82
245040
1936
хэл яагаад сурах хэрэгтэй гэж?
04:19
If it isn't going to change
the way you think,
83
247000
2536
Хэрэв энэ нь яаж боддогийг
өөрчлөхгүйн бол,
04:21
what would the other reasons be?
84
249560
1600
өөр ямар шалтгаан байж болох вэ?
Хэд хэдэн шалтгаан бий.
04:23
There are some.
85
251720
1200
04:25
One of them is that if you
want to imbibe a culture,
86
253600
5376
Эдгээрийн нэг нь, та
тухайн соёлыг таньж мэдэхийг хүсвэл,
04:31
if you want to drink it in,
if you want to become part of it,
87
259000
3136
та үүний нэгэн хэсэг болмоор байвал
04:34
then whether or not
the language channels the culture --
88
262160
3896
хэл, соёлыг илэрхийлэх ч бай үгүй ч бай,
04:38
and that seems doubtful --
89
266080
1936
жоохон эргэлзээтэй л юм,
04:40
if you want to imbibe the culture,
90
268040
1816
тухайн соёлыг таньж мэдэхийг хүсвэл,
04:41
you have to control to some degree
91
269880
2456
та аль нэг түвшинд
04:44
the language that the culture
happens to be conducted in.
92
272360
3336
тухайн соёлын хэлийг хэрэглэх ёстой.
04:47
There's no other way.
93
275720
1696
Үүнээс өөр арга байхгүй.
04:49
There's an interesting
illustration of this.
94
277440
2496
Мөн өөр нэг сонирхолтой гаргалгаа байна.
04:51
I have to go slightly obscure,
but really you should seek it out.
95
279960
3696
Жоохон тодорхой бус
байж магадгүй гэхдээ та сонсоорой.
04:55
There's a movie by the Canadian
film director Denys Arcand --
96
283680
4336
Канадын найруулагч Деннис Аркандын
найруулсан нэг кино бий.
05:00
read out in English on the page,
"Dennis Ar-cand,"
97
288040
2696
Англиар уншвал "Dennis Ar-cand"
гэж уншигдана,
05:02
if you want to look him up.
98
290760
1336
хэрэв та хайж үзье гэвэл.
05:04
He did a film called "Jesus of Montreal."
99
292120
3056
Тэр энэ киногоо "Монтриалын Есүс"
гэж нэрлэсэн байгаа.
05:07
And many of the characters
100
295200
2136
Киноны олон дүрүүд нь
05:09
are vibrant, funny, passionate,
interesting French-Canadian,
101
297360
5056
хөгжилтэй, сонирхолтой,
дүрэлзсэн, гал цогтой Франц-Канад,
Франц хэлтэй бүсгүйчүүд бий.
05:14
French-speaking women.
102
302440
1336
05:15
There's one scene closest to the end,
103
303800
2456
Дуусахын алдад нэгэн хэсэгт нь
05:18
where they have to take a friend
to an Anglophone hospital.
104
306280
3456
найзыгаа Англи хэлээр ярьдаг
эмнэлэгт аваачиж буй үзэгдэл гардаг.
05:21
In the hospital,
they have to speak English.
105
309760
2096
Эмнэлэгт тэд нар
Англиар ярих хэрэг гардаг.
05:23
Now, they speak English
but it's not their native language,
106
311880
2856
Тэд Англиар ярьсан боловч,
энэ нь тэдний унаган хэл биш,
05:26
they'd rather not speak English.
107
314760
1696
Ангиар ярихгүй байхыг
илүүд үзсэн.
05:28
And they speak it more slowly,
108
316480
1936
Тэд маш удаанаар ярьж эхэлсэн,
05:30
they have accents, they're not idiomatic.
109
318440
1976
тэд харийн бас аялгатай ярьж байсан.
05:32
Suddenly these characters
that you've fallen in love with
110
320440
2696
Таны хайрлаж, биширч байсан дүрүүд
05:35
become husks of themselves,
they're shadows of themselves.
111
323160
3400
гэнэт өөрсдийнхөө хальсан бие,
сүүдэр нь болцгоосон.
05:39
To go into a culture
112
327280
1696
Тухайн соёлд нэвтрэхийн тулд
05:41
and to only ever process people
through that kind of skrim curtain
113
329000
4016
ганц энэ үйл явцаар дамжин
хаалттай хөшигний ард гарах нь
05:45
is to never truly get the culture.
114
333040
2896
тухайн соёлд нэвтрэх боломжийг олгохгүй.
05:47
And so the extent that hundreds
of languages will be left,
115
335960
2776
Тиймээс зуу гаран хэл оршин тогтнож
үлдэнэ гэвэл,
05:50
one reason to learn them
116
338760
1256
нэг шалтгаан нь
05:52
is because they are tickets
to being able to participate
117
340040
3696
танд тухайн соёлоор ярилцдаг хүмүүстэй
05:55
in the culture of the people
who speak them,
118
343760
2256
харилцах боломжийг бий болох болно.
05:58
just by virtue of the fact
that it is their code.
119
346040
3176
Учир нь энэ нь
тэдний код гэхэд юм уу даа.
Энэ бол эхний шалтгаан юм.
06:01
So that's one reason.
120
349240
1240
06:03
Second reason:
121
351440
1296
Хоёрдох шалтгаан бол
06:04
it's been shown
122
352760
1416
одоогоор батлагдсанаар бол
06:06
that if you speak two languages,
dementia is less likely to set in,
123
354200
4936
хоёр хэлээр ярьдаг бол ухаан муудах
өвчин тусах магадлал бага ба
06:11
and that you are probably
a better multitasker.
124
359160
3336
та мөн олон ажлыг амжуулахдаа
гаргууд байх нь.
06:14
And these are factors that set in early,
125
362520
3416
Энэ хүчин зүйлс нь
эртнээс тавигдсан гэхэд болно.
06:17
and so that ought to give you some sense
126
365960
1936
Танд ойлгомжтой байж магадгүй,
06:19
of when to give junior or juniorette
lessons in another language.
127
367920
4536
хэзээнээс анхан шатны хичээлээ эхлэх вэ.
06:24
Bilingualism is healthy.
128
372480
2416
2 хэлтэй байх нь бас маш эрүүл.
06:26
And then, third --
129
374920
1896
Бас гуравдугаарт,
06:28
languages are just an awful lot of fun.
130
376840
3400
хэл судална гэдэг үнэхээр зугаатай.
06:32
Much more fun than we're often told.
131
380800
1736
Бидэнд хэлж заадгаас илүү шүү.
06:34
So for example,
Arabic: "kataba," he wrote,
132
382560
3296
Жишээ нь, Араб хэлэнд
"катаба - тэр эрэгтэй бичсэн",
06:37
"yaktubu," he writes, she writes.
133
385880
3216
"яактубу - тэр эрэгтэй,
тэр эмэгтэй бичдэг."
06:41
"Uktub," write, in the imperative.
134
389120
3016
"Уктуб" гэж бичвэл захирах төлөв болно.
06:44
What do those things have in common?
135
392160
1896
Хоорондоо юугаараа ижил төстэй байна?
06:46
All those things have in common
136
394080
2096
Ижил төстэй зүйл нь
06:48
the consonants sitting
in the middle like pillars.
137
396200
3536
гийгүүлэгч авиа нь
дунд нь яг багана шиг байна.
06:51
They stay still,
138
399760
1456
Дунд нь байрлаад,
06:53
and the vowels
dance around the consonants.
139
401240
3136
эгшгүүд нь гийгүүлэгч авиануудаа тойроод
бүжиж байх шиг санагдана.
06:56
Who wouldn't want to roll
that around in their mouths?
140
404400
3176
Амандаа ингэж уянгалуулахыг
хэн хүсэхгүй билээ?
06:59
You can get that from Hebrew,
141
407600
1416
Eврей хэлэнд ч бас адил.
07:01
you can get that from Ethiopia's
main language, Amharic.
142
409040
3656
Этиопийн гол хэл болох
Амарик хэл ч бас ийм байдаг.
07:04
That's fun.
143
412720
1416
Бас энэ нь маш зугаатай.
07:06
Or languages have different word orders.
144
414160
3416
Хэлний үгсийн дараалал нь өөр байдаг.
07:09
Learning how to speak
with different word order
145
417600
2216
Дараалал нь өөр хэлийг сурах нь
07:11
is like driving on the different side
of a street if you go to certain country,
146
419840
4976
аль нэг улсад очоод,
замын эсрэг урсгалаар машин барихтай ижил
07:16
or the feeling that you get when you
put Witch Hazel around your eyes
147
424840
4496
эсвэл Шулмын үнэрт тосыг нүдэндээ түрхэх
тэр мэдрэмжтэй адилтгаж болно,
07:21
and you feel the tingle.
148
429360
1336
бүх биеэр тань мэдрэгдэнэ.
07:22
A language can do that to you.
149
430720
2576
Хэл сурах нь ийм л
мэдрэмжийг бий болгодог
07:25
So for example,
150
433320
1216
Жишээ нь,
07:26
"The Cat in the Hat Comes Back,"
151
434560
2016
"Малгайтай муур эргэн ирсэн нь"
07:28
a book that I'm sure
we all often return to,
152
436600
2496
гэдэг номыг бид ихэвчлэн
07:31
like "Moby Dick."
153
439120
1256
"Моби Диктэй" адил боддог.
07:32
One phrase in it is,
"Do you know where I found him?
154
440400
5096
Нэгэн өгүүлбэрт
"Түүнийг би хаанаас олохыг мэдэх үү?
07:37
Do you know where he was?
He was eating cake in the tub,
155
445520
2656
Тэр хаана байсан бэ? Ваннанд
суугаад бялуу идэж байсан,
07:40
Yes he was!"
156
448200
1216
Яг тийм!"
07:41
Fine. Now, if you learn that
in Mandarin Chinese,
157
449440
2336
За одоо үүнийгээ
Хятад хэлээр хэлээд үзвэл
07:43
then you have to master,
158
451800
1256
ингэж хэлэх болно:
07:45
"You can know, I did where him find?
159
453080
2256
"Түүнийг хаанаас олохыг
та мэдэж болно?
07:47
He was tub inside gorging cake,
160
455360
1816
Ваннанд суугаад бялууг идэж байсан,
07:49
No mistake gorging chewing!"
161
457200
1816
ховдоглон хазахдаа алдаагүй шүү".
07:51
That just feels good.
162
459040
1216
Сайхан мэдрэмж төрдөг.
07:52
Imagine being able to do that
for years and years at a time.
163
460280
4296
Үүнийг жил болгон хийнэ гээд бод доо.
07:56
Or, have you ever learned any Cambodian?
164
464600
4336
Та Камбож хэлийг судалж байсан уу?
08:00
Me either, but if I did,
165
468960
3016
Би судалж байгаагүй ч
08:04
I would get to roll around in my mouth
not some baker's dozen of vowels
166
472000
4616
амандаа эгшгүүдийг уянгалуулаад л
яг Англи хэлэнд байдаг шиг.
08:08
like English has,
167
476640
1256
08:09
but a good 30 different vowels
168
477920
3016
Гэхдээ 30 өөр авиатай
08:12
scooching and oozing around
in the Cambodian mouth
169
480960
3896
Камбож хэлийг аман дотроо
уянгалуулна гэдэг
08:16
like bees in a hive.
170
484880
2336
яг зөгий үүрэндээ шаагилдах шиг.
08:19
That is what a language can get you.
171
487240
2520
Хэл сурах нь ийм л зүйл.
08:22
And more to the point,
172
490440
1256
Мөн түүнчлэн,
08:23
we live in an era when it's never been
easier to teach yourself another language.
173
491720
3936
бидний амьдарч буй эрин зуун шиг
хэл сурахад хэзээ ч ийм амархан байсангүй.
08:27
It used to be that you had
to go to a classroom,
174
495680
2256
Урд нь ангид сууж сурах хэрэгтэй байлаа.
08:29
and there would be
some diligent teacher --
175
497960
2056
Тэр ангид нэгэн хичээнгүй багш,
08:32
some genius teacher in there --
176
500040
1616
гоц ухаантай багш,
08:33
but that person was only
in there at certain times
177
501680
2336
тэр ангид хичээл заах хугацаандаа л байна.
08:36
and you had to go then,
178
504040
1256
Тэгээд тарах цаг болно.
08:37
and then was not most times.
179
505320
1816
08:39
You had to go to class.
180
507160
1400
Та хичээлд явах хэрэгтэй.
08:40
If you didn't have that,
you had something called a record.
181
508974
2762
Хэрвээ ангид суухгүй гэвэл
дуу хураагуур ашиглаж болно.
08:43
I cut my teeth on those.
182
511760
1696
Би урд нь бас хэрэглэдэг л байсан.
08:45
There was only so much data on a record,
183
513480
2696
Архивт маш их мэдээлэл байдаг,
08:48
or a cassette,
184
516200
1256
бас дуут хальсан дээр,
08:49
or even that antique object known as a CD.
185
517480
2336
мөн эртний эдлэл гэж нэрлэж болох
CD байна.
08:51
Other than that you had books
that didn't work,
186
519840
2616
Бас жаахан үр дүн муутай ч
ном гэж зүйл байна,
08:54
that's just the way it was.
187
522480
1376
ийм л байсан даа.
08:55
Today you can lay down --
188
523880
2896
Харин та өнөөдөр
тухтайхан шиг
08:58
lie on your living room floor,
189
526800
2456
унтлагын өрөөндөө
юм уу газар хэвтэж байгаад
09:01
sipping bourbon,
190
529280
1216
бурбон уусан шигээ
09:02
and teach yourself
any language that you want to
191
530520
2776
суръя гэсэн ямар ч хэлээ
09:05
with wonderful sets
such as Rosetta Stone.
192
533320
2576
Розета Стоун гэгдэх программыг
ашиглан сурч болох нь.
09:07
I highly recommend
the lesser known Glossika as well.
193
535920
3136
Мөн Глоссика программыг
бас санал болгох байна.
09:11
You can do it any time,
194
539080
1296
Та хэзээ ч хийж болно,
09:12
therefore you can do it more and better.
195
540400
2600
тиймээс та илүү сайнаар
илүү ихээр сурч чадна.
09:15
You can give yourself your morning
pleasures in various languages.
196
543480
3816
Та өглөөд олон төрлийн хэлийг ашиглан
сайхан мэдрэмжийг авч болно.
09:19
I take some "Dilbert" in various
languages every single morning;
197
547320
3736
Би өглөө бүр "Дилбэрт" гэдгийг
олон янзын хэлээр хэлдэг.
09:23
it can increase your skills.
198
551080
1656
Энэ таны чадварыг
нэмэгдүүлнэ.
09:24
Couldn't have done it 20 years ago
199
552760
1856
20 жилийн өмнө
суръя гэсэн ямар ч хэлийг
09:26
when the idea of having
any language you wanted
200
554640
3536
халаасан дотрох утаснаасаа сурна гэдэг
09:30
in your pocket,
201
558200
1576
09:31
coming from your phone,
202
559800
1496
дээд зиндааныханд
зориулагдсан
09:33
would have sounded like science fiction
to very sophisticated people.
203
561320
3720
шинжлэх ухааны уран зөгнөлт
зохиол шиг санагдах байсан.
09:37
So I highly recommend
204
565800
2536
Тиймээс би та бүхэнд ингэж зөвлөх байна:
09:40
that you teach yourself languages
other than the one that I'm speaking,
205
568360
3976
миний ярьж байгаагаас өөр хэлийг
өөртөө заагаарай.
09:44
because there's never been
a better time to do it.
206
572360
3176
Учир нь үүнийг хийх илүү сайн цаг
одооноос өөр байхгүй шүү.
09:47
It's an awful lot of fun.
207
575560
1496
Мөн үнэхээр хөгжилтэй гээч.
09:49
It won't change your mind,
208
577080
1816
Санаа бодлыг таны өөрчлөхгүй ч,
09:50
but it will most certainly blow your mind.
209
578920
3176
таныг гарцаагүй гайхшруулах болно.
09:54
Thank you very much.
210
582120
1216
Маш их баярлалаа.
09:55
(Applause)
211
583360
4801
(Алга ташилт)
Translated by khongorzul batbold
Reviewed by Indra Ganzorig

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
John McWhorter - Linguist
Linguist John McWhorter thinks about language in relation to race, politics and our shared cultural history.

Why you should listen

John McWhorter is Associate Professor of English and Comparative Literature at Columbia University, teaching linguistics, Western Civilization and music history. He is a regular columnist on language matters and race issues for Time and CNN, writes for the Wall Street Journal "Taste" page, and writes a regular column on language for The Atlantic. His work also appears in the Washington Post, the Chronicle of Higher Education, Aeon magazine, The American Interest and other outlets. He was Contributing Editor at The New Republic from 2001 until 2014.

McWhorter earned his PhD in linguistics from Stanford University in 1993 and is the author of The Power of BabelDoing Our Own ThingOur Magnificent Bastard TongueThe Language Hoax and most recently Words on the Move and Talking Back, Talking Black. The Teaching Company has released four of his audiovisual lecture courses on linguistics. He guest hosted the Lexicon Valley podcast at Slate during the summer of 2016.

Beyond his work in linguistics, McWhorter is the author of Losing the Race and other books on race. He has appeared regularly on Bloggingheads.TV since 2006, and he produces and plays piano for a group cabaret show, New Faces, at the Cornelia Street Cafe in New York City.

More profile about the speaker
John McWhorter | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee