ABOUT THE SPEAKER
Mark Pagel - Evolutionary biologist
Using biological evolution as a template, Mark Pagel wonders how languages evolve.

Why you should listen

Mark Pagel builds statistical models to examine the evolutionary processes imprinted in human behavior, from genomics to the emergence of complex systems -- to culture. His latest work examines the parallels between linguistic and biological evolution by applying methods of phylogenetics, or the study of evolutionary relatedness among groups, essentially viewing language as a culturally transmitted replicator with many of the same properties we find in genes. He’s looking for patterns in the rates of evolution of language elements, and hoping to find the social factors that influence trends of language evolution.
 
At the University of Reading, Pagel heads the Evolution Laboratory in the biology department, where he explores such questions as, "Why would humans evolve a system of communication that prevents them with communicating with other members of the same species?" He has used statistical methods to reconstruct features of dinosaur genomes, and to infer ancestral features of genes and proteins.

He says: "Just as we have highly conserved genes, we have highly conserved words. Language shows a truly remarkable fidelity."

More profile about the speaker
Mark Pagel | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2011

Mark Pagel: How language transformed humanity

مارک پاگل: چگونه زبان بشريت را تغییر داد؟

Filmed:
1,708,914 views

مارک پاگل زیست شناس نظریه جذابی در مورد اینکه چگونه سیستم پیچیده زبان انسانها تکامل يافت، مطرح می کند . او اظهار می کند که زبان قطعه‌اي از "تکنولوژی اجتماعی" است که به قبايل انسانهای اولیه امكان دسترسی به یک ابزار جديد قدرتمند، يعني همكاري را داد.
- Evolutionary biologist
Using biological evolution as a template, Mark Pagel wonders how languages evolve. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
Eachهر یک of you possessesدارایی دارد
0
0
2000
هر یک از شما دارای
00:17
the mostاکثر powerfulقدرتمند, dangerousخطرناک است and subversiveخرابکاری traitصفات
1
2000
3000
یکی از قدرتمندترین، خطرناک ترین و خرابکارانه ترین صفات
00:20
that naturalطبیعی است selectionانتخاب has ever devisedطراحی شده.
2
5000
3000
که طبیعت تا کنون ابداع کرده است، هستید.
00:23
It's a pieceقطعه of neuralعصبی audioسمعی technologyتکنولوژی
3
8000
3000
این یک قطعه از فن آوری های عصبی صوتی
00:26
for rewiringبازخوانی other people'sمردم mindsذهنها.
4
11000
2000
برای اتصال ذهن افراد به یکدیگر است.
00:28
I'm talkingصحبت کردن about your languageزبان, of courseدوره,
5
13000
3000
البته، من درباره زبان شما صحبت می کنم
00:31
because it allowsاجازه می دهد you to implantایمپلنت a thought from your mindذهن
6
16000
3000
زیرا این به شما اجازه می دهد که تفکری را از ذهن خود
00:34
directlyبه طور مستقیم into someoneکسی else'sچیز دیگری است mindذهن,
7
19000
3000
مستقیما" به ذهن فرد دیگری قرار دهند ،
00:37
and they can attemptتلاش کنید to do the sameیکسان to you,
8
22000
2000
و آنها می توانند مبادرت به کاری مشابه برای شما کنند،
00:39
withoutبدون eitherیا of you havingداشتن to performانجام دادن surgeryعمل جراحي.
9
24000
3000
بدون نیاز به انجام جراحی .
00:42
Insteadبجای, when you speakصحبت,
10
27000
2000
در عوض، زمانی که صحبت می کنید،
00:44
you're actuallyدر واقع usingاستفاده كردن a formفرم of telemetryتله متری
11
29000
2000
شما در واقع فرمی از تله متری( مسافت سنج)
00:46
not so differentناهمسان
12
31000
2000
نه چندان متفاوت
00:48
from the remoteاز راه دور controlکنترل deviceدستگاه for your televisionتلویزیون.
13
33000
2000
از دستگاه کنترل از راه دور تلویزیون تان استفاده می کنید.
00:50
It's just that, whereasدر حالی که that deviceدستگاه
14
35000
2000
مسئله این است که، در حالی که این دستگاه
00:52
reliesتکیه می کند on pulsesپالس ها of infraredفرو سرخ lightسبک,
15
37000
2000
متکی بر پالس نور مادون قرمز است،
00:54
your languageزبان reliesتکیه می کند on pulsesپالس ها,
16
39000
3000
زبان شما متکی به پالس،
00:57
discreteگسسته pulsesپالس ها, of soundصدا.
17
42000
2000
پالس گسسته صدا است.
00:59
And just as you use the remoteاز راه دور controlکنترل deviceدستگاه
18
44000
3000
و همانطور که شما از دستگاه کنترل
01:02
to alterتغییر دادن the internalداخلی settingsتنظیمات of your televisionتلویزیون
19
47000
2000
از راه دور برای تغییر تنظیمات داخلی از تلویزیون
01:04
to suitکت و شلوار your moodحالت,
20
49000
2000
با توجه به حوصله تان استفاده می کنید،
01:06
you use your languageزبان
21
51000
2000
شما از زبانتان
01:08
to alterتغییر دادن the settingsتنظیمات insideداخل someoneکسی else'sچیز دیگری است brainمغز
22
53000
2000
برای تغییر تنظیمات در داخل مغز شخص دیگری
01:10
to suitکت و شلوار your interestsمنافع.
23
55000
2000
با توجه به منافع خود استفاده می کنید.
01:12
Languagesزبان ها are genesژن ها talkingصحبت کردن,
24
57000
2000
زبانها ژنهای صحبت کردن ،
01:14
gettingگرفتن things that they want.
25
59000
2000
برای گرفتن چیزهایی که آنها می خواهند هستند.
01:16
And just imagineتصور کن the senseاحساس of wonderتعجب in a babyعزیزم
26
61000
3000
و فقط حس تعجب را در یک نوزاد
01:19
when it first discoversکشف می کند that, merelyصرفا - فقط by utteringاظهارنظر a soundصدا,
27
64000
3000
هنگامی که او برای اولین بار در می یابد
01:22
it can get objectsاشیاء to moveحرکت acrossدر سراسر a roomاتاق
28
67000
2000
می تواند اشیاء را در یک اتاق به حرکت دربياورد تصور کنید
01:24
as if by magicشعبده بازي,
29
69000
2000
و بوسیله این جادو
01:26
and maybe even into its mouthدهان.
30
71000
3000
حتی شاید آن را بر دهان بگذارد.
01:29
Now language'sزبان ها subversiveخرابکاری powerقدرت
31
74000
2000
حال، قدرت ویرانگر زبان
01:31
has been recognizedشناسایی شده throughoutدر سراسر the agesسنین
32
76000
2000
در طول قرون سانسور شناخته شده بود،
01:33
in censorshipسانسور, in booksکتاب ها you can't readخواندن,
33
78000
2000
در کتاب‌هايي كه نمی‌توانستيد بخوانید،
01:35
phrasesعبارات you can't use
34
80000
2000
و عباراتي كه نمی توانستید مورد استفاده قرار دهید
01:37
and wordsکلمات you can't say.
35
82000
2000
و کلماتي كه نمی توانستيد بیان کنید.
01:39
In factواقعیت, the Towerبرج of Babelبابل storyداستان in the Bibleکتاب مقدس
36
84000
3000
در حقیقت، داستان برج بابل در کتاب مقدس
01:42
is a fableافسانه and warningهشدار
37
87000
2000
افسانه و هشدار
01:44
about the powerقدرت of languageزبان.
38
89000
2000
در مورد قدرت زبان است.
01:46
Accordingبا توجه to that storyداستان, earlyزود humansانسان developedتوسعه یافته the conceitافسون
39
91000
3000
بر اساس این داستان، بشر اولیه اين استعاره غريب را گسترش داد
01:49
that, by usingاستفاده كردن theirخودشان languageزبان to work togetherبا یکدیگر,
40
94000
2000
که، با استفاده از زبان برای کار با یکدیگر،
01:51
they could buildساختن a towerبرج
41
96000
2000
می توانند یک برج
01:53
that would take them all the way to heavenبهشت.
42
98000
2000
بسازند که همه را به راه بهشت ببرد.
01:55
Now God, angeredخشمگین at this attemptتلاش کنید to usurpغصب his powerقدرت,
43
100000
3000
خداوند ، خشمگین براین تلاش براي غصب قدرتش،
01:58
destroyedنابود the towerبرج,
44
103000
3000
برج را تخریب کرد،
02:01
and then to ensureاطمینان حاصل کنید
45
106000
2000
و سپس برای حصول اطمینان از
02:03
that it would never be rebuiltبازسازی,
46
108000
2000
اینکه این ( برج) هرگز دوباره بازسازی نشود،
02:05
he scatteredپراکنده the people by givingدادن them differentناهمسان languagesزبان ها --
47
110000
3000
با دادن زبان های مختلف به آنها، مردم را پراکنده کرد --
02:08
confusedسردرگم them by givingدادن them differentناهمسان languagesزبان ها.
48
113000
3000
با دادن زبان های مختلف آنها را به اشتباه انداخت.
02:11
And this leadsمنجر می شود to the wonderfulفوق العاده ironyطنز
49
116000
2000
و این منجر به تناقض جالبي شد
02:13
that our languagesزبان ها existوجود دارد to preventجلوگیری کردن us from communicatingارتباط برقرار کردن.
50
118000
3000
که زبانهای ما موجود هستند تا مانع از برقراري ارتباط ما شوند.
02:16
Even todayامروز,
51
121000
2000
حتی امروز ،
02:18
we know that there are wordsکلمات we cannotنمی توان use,
52
123000
2000
ما می دانیم کلماتی هست که ما نمی توانیم بکارببریم ،
02:20
phrasesعبارات we cannotنمی توان say,
53
125000
2000
عباراتی که ما نمی توانیم بگوئیم ،
02:22
because if we do so,
54
127000
2000
چون اگر ما آنها را بکار ببریم،
02:24
we mightممکن be accostedبرخورد کرد, jailedزندانی شده,
55
129000
3000
ممکن است مواجه با زندان شویم،
02:27
or even killedکشته شده.
56
132000
2000
و یا حتی کشته شویم.
02:29
And all of this from a puffپف of airهوا
57
134000
2000
و همه این مشكلات فقط به خاطر یک پف هواي
02:31
emanatingاخراج from our mouthsدهان.
58
136000
2000
نشأت گرفته از دهان مان است.
02:33
Now all this fussسر و صدا about a singleتنها one of our traitsصفات
59
138000
3000
این همه سر و صدا در مورد یکی از صفات مان است
02:36
tellsمی گوید us there's something worthارزش explainingتوضیح دادن.
60
141000
2000
که به ما می گوید چیزی هست که ارزش توضیح دادن دارد.
02:38
And that is how and why
61
143000
2000
و آن اين است كه چگونه و چرا
02:40
did this remarkableقابل توجه traitصفات evolveتکامل یابد,
62
145000
2000
این خصوصیت عالی تکامل یافته،
02:42
and why did it evolveتکامل یابد
63
147000
2000
و چرا آن فقط در
02:44
only in our speciesگونه ها?
64
149000
2000
بشر تکامل یافته است؟
02:46
Now it's a little bitبیت of a surpriseتعجب
65
151000
2000
کمی تعجب آور است
02:48
that to get an answerپاسخ to that questionسوال,
66
153000
2000
که برای دریافت پاسخ این سوال،
02:50
we have to go to toolابزار use
67
155000
2000
ما باید استفاده شامپانزه
02:52
in the chimpanzeesشامپانزه ها.
68
157000
2000
از ابزار را بررسي كنيم.
02:54
Now these chimpanzeesشامپانزه ها are usingاستفاده كردن toolsابزار,
69
159000
2000
شامپانزه ها از ابزارها استفاده می کنند ،
02:56
and we take that as a signامضا کردن of theirخودشان intelligenceهوش.
70
161000
3000
و ما آن را به عنوان نشانه ای از هوش آنها می دانیم.
02:59
But if they really were intelligentباهوش - هوشمند,
71
164000
2000
اما اگر آنها واقعا" با هوش هستند،
03:01
why would they use a stickچوب to extractاستخراج کردن termitesموریانه ها from the groundزمینی
72
166000
3000
چرا به جای بیل از یک شاخه برای بیرون آوردن
03:04
ratherنسبتا than a shovelبیل?
73
169000
2000
موریانه ها استفاده می کنند؟
03:06
And if they really were intelligentباهوش - هوشمند,
74
171000
3000
و اگر آنها واقعا" باهوش هستند،
03:09
why would they crackترک openباز کن nutsآجیل with a rockسنگ?
75
174000
2000
چرا گردو با بادام را با یک قلوه سنگ می شکنند ؟
03:11
Why wouldn'tنمی خواهم they just go to a shopفروشگاه and buyخرید a bagکیسه of nutsآجیل
76
176000
3000
چرا به یک فروشگاه نمی روند و یک بسته آجیل را
03:14
that somebodyکسی elseچیز دیگری had alreadyقبلا crackedترک خورده openباز کن for them?
77
179000
3000
که یک نفر قبلا" آنها را برای شکسته است نمی خرند.
03:17
Why not? I mean, that's what we do.
78
182000
2000
چرا که نه؟ منظورم این است این کاریست که ما می کنیم.
03:19
Now the reasonدلیل the chimpanzeesشامپانزه ها don't do that
79
184000
2000
دلیل اینکه شامپانزه ها این کار را نمی کنند
03:21
is that they lackعدم what psychologistsروانشناسان and anthropologistsانسان شناسان call
80
186000
3000
این است که آنها فاقد چیزی هستنتد که انسان شناسان و روانشناسان به آن
03:24
socialاجتماعی learningیادگیری.
81
189000
2000
یادگیری اجتماعی می گویند.
03:26
They seemبه نظر می رسد to lackعدم the abilityتوانایی
82
191000
2000
به نظر می رسد آنها فاقد توانایی
03:28
to learnیاد گرفتن from othersدیگران
83
193000
2000
یادگیری از ديگران
03:30
by copyingکپی برداری or imitatingتقلید کردن
84
195000
2000
با کپی کردن ؛ تقلید کردن
03:32
or simplyبه سادگی watchingتماشا کردن.
85
197000
2000
و یا نگاه کردن ساده هستند.
03:34
As a resultنتيجه,
86
199000
2000
و به همین دلیل،
03:36
they can't improveبهتر کردن on others'دیگران' ideasایده ها
87
201000
2000
آنها نمی توانند ایده های دیگران
03:38
or learnیاد گرفتن from others'دیگران' mistakesاشتباهات --
88
203000
2000
را اصلاح کنند و یا از اشتباهات دیگران درس بگیرند--
03:40
benefitسود from others'دیگران' wisdomحکمت.
89
205000
2000
و از خرد دیگران بهرمند شوند.
03:42
And so they just do the sameیکسان thing
90
207000
2000
بنابراین آنها فقط کارهای مشابه
03:44
over and over and over again.
91
209000
2000
را بارها و بارها انجام می دهند.
03:46
In factواقعیت, we could go away for a millionمیلیون yearsسالها and come back
92
211000
4000
در حقیقت، ما میتوانیم میلیونها سال به عقب برویم و برگردیم
03:50
and these chimpanzeesشامپانزه ها would be doing the sameیکسان thing
93
215000
3000
و شامپانزه ها
03:53
with the sameیکسان sticksچوب for the termitesموریانه ها
94
218000
2000
با همان شاخه ها برای موریانها ها
03:55
and the sameیکسان rocksسنگ ها to crackترک openباز کن the nutsآجیل.
95
220000
3000
و همان قلوه سنگها برای شکستن گردو و بادام به همان شکل انجام خواهند داد.
03:58
Now this mayممکن است soundصدا arrogantمتکبر, or even fullپر شده of hubrisهابریس.
96
223000
3000
این یه نظر خودبینی و یا پر از غرور باشد.
04:01
How do we know this?
97
226000
2000
ما چگونه این را می دانیم؟
04:03
Because this is exactlyدقیقا what our ancestorsاجداد, the Homoهومو erectusارکتوس, did.
98
228000
3000
زیرا این دقیقا همان چیزی است که اجداد ما، هومو ارکتوس‌ها ( انسان‌هاي اولیه ) ، انجام دادند.
04:06
These uprightراست apesمرد عنکبوتی
99
231000
2000
این شپامپانزاده های قائم
04:08
evolvedتکامل یافته است on the Africanآفریقایی savannaساوانا
100
233000
2000
دشتهای بی درخت آفریقایی
04:10
about two millionمیلیون yearsسالها agoپیش,
101
235000
2000
حدود یک یا دو میلیون سال پیش تکامل یافته ،
04:12
and they madeساخته شده these splendidپر زرق و برق دار handدست axesمحورها
102
237000
2000
و این تبرهاي دستی پر شکوه را
04:14
that fitمناسب wonderfullyعالی بود into your handsدست ها.
103
239000
2000
که به خوبی در دستتان جا گرفته را ساخته اند.
04:16
But if we look at the fossilفسیلی recordرکورد,
104
241000
2000
اما اگر ما به فسیل ها نگاه کنید ،
04:18
we see that they madeساخته شده the sameیکسان handدست axeتبر
105
243000
3000
مشاهده می کنیم که آنها تبرهای دستی یکسانی را
04:21
over and over and over again
106
246000
2000
بارها و بارها برای
04:23
for one millionمیلیون yearsسالها.
107
248000
2000
یک میلیون سال ساخته اند.
04:25
You can followدنبال کردن it throughاز طریق the fossilفسیلی recordرکورد.
108
250000
2000
شما می توانید آن را از طریق فسیل ها دنبال کنید.
04:27
Now if we make some guessesحدس بزنید about how long Homoهومو erectusارکتوس livedزندگی می کرد,
109
252000
2000
اگر ما حدس بزنیم که چه مدت هومو ارکتوس ( انسان اولیه ) زندگی می کرده ،
04:29
what theirخودشان generationنسل time was,
110
254000
2000
نسل همزمان آنها چگونه بوداند ،
04:31
that's about 40,000 generationsنسل ها
111
256000
3000
در حدود 40000 نسل
04:34
of parentsپدر و مادر to offspringفرزند, and other individualsاشخاص حقیقی watchingتماشا کردن,
112
259000
3000
از پدران و مادران به فرزندان، ودیگر ناظران،
04:37
in whichکه that handدست axeتبر didn't changeتغییر دادن.
113
262000
2000
که این تبر دستی دست تغییر نکرده است.
04:39
It's not even clearروشن است
114
264000
2000
حتی روشن نیست
04:41
that our very closeبستن geneticژنتیک relativesبستگان, the Neanderthalsنئاندرتال ها,
115
266000
2000
نئاندرتال ( انسانهای غار نشین) که نسبتا" از لحاظ ژنتیکی بسیار نزدیک به ما هستند ،
04:43
had socialاجتماعی learningیادگیری.
116
268000
2000
یادگیری اجتماعی داشته بوده باشند.
04:45
Sure enoughکافی, theirخودشان toolsابزار were more complicatedبغرنج
117
270000
3000
مطمئنا" ، ابزار آنها پیچیده تر از
04:48
than those of Homoهومو erectusارکتوس,
118
273000
2000
هومو ارکتوس( انسان اولیه) است ،
04:50
but they too showedنشان داد very little changeتغییر دادن
119
275000
2000
اما تغییرات کمی را
04:52
over the 300,000 yearsسالها or so
120
277000
3000
در طی 300000سال نشان می دهد
04:55
that those speciesگونه ها, the Neanderthalsنئاندرتال ها,
121
280000
2000
این موجودات ، نئاندرتال ( انسانهای غار نشین)
04:57
livedزندگی می کرد in Eurasiaاوراسیا.
122
282000
2000
در آسیا زندگی می کردند.
04:59
Okay, so what this tellsمی گوید us
123
284000
2000
خوب، آنچه که این به ما می گوید
05:01
is that, contraryمخالف to the oldقدیمی adageادای احترام,
124
286000
3000
این است که بر خلاف این ضرب المثل قدیمی که،
05:04
"monkeyمیمون see, monkeyمیمون do,"
125
289000
3000
" میمون می بیند، میمون انجام می دهد،"
05:07
the surpriseتعجب really is
126
292000
2000
مساله تعجب آور این است که
05:09
that all of the other animalsحیوانات
127
294000
2000
دیگر حیوانات واقعا"
05:11
really cannotنمی توان do that -- at leastکمترین not very much.
128
296000
3000
نمی تواند این کار را انجام دهند -- حداقل نه خیلی.
05:14
And even this pictureعکس
129
299000
2000
و حتي این تصویر
05:16
has the suspiciousمشکوک taintضعف of beingبودن riggedجعلی about it --
130
301000
3000
كه مشکوک به تقلب و دستكاري است --
05:19
something from a Barnumبارونوم & Baileyبیلی circusسیرک.
131
304000
2000
از سیرک بارمنم و بیلی می باشد.
05:21
But by comparisonمقایسه,
132
306000
2000
ولی با مقایسه ،
05:23
we can learnیاد گرفتن.
133
308000
2000
ما می توانیم یاد بگیریم.
05:25
We can learnیاد گرفتن by watchingتماشا کردن other people
134
310000
3000
ما می توانیم با دیدن و کپی کردن
05:28
and copyingکپی برداری or imitatingتقلید کردن
135
313000
2000
و یا تقلید کردن از افراد دیگر
05:30
what they can do.
136
315000
2000
آنچه که آنها انجام می دهند را یاد بگیريم.
05:32
We can then chooseانتخاب کنید, from amongدر میان a rangeدامنه of optionsگزینه ها,
137
317000
3000
سپس می توانیم، از طیف وسیعی از گزینه ها،
05:35
the bestبهترین one.
138
320000
2000
بهترین را انتخاب کنیم.
05:37
We can benefitسود from others'دیگران' ideasایده ها.
139
322000
2000
ما میتوانیم از دیگر افکار بهرمند شویم.
05:39
We can buildساختن on theirخودشان wisdomحکمت.
140
324000
2000
ما میتوانیم بر پایه خرد آنها ( چیزی) را بنا کنیم.
05:41
And as a resultنتيجه, our ideasایده ها do accumulateانباشتن,
141
326000
3000
و به همین دلیل، افکار ما انباشته می شود،
05:44
and our technologyتکنولوژی progressesپیشرفت می کند.
142
329000
4000
و وفن آوری ما پیشرفت می کند.
05:48
And this cumulativeانباشته culturalفرهنگی adaptationانطباق,
143
333000
5000
این سازگاري فرهنگي انباشتي،
05:53
as anthropologistsانسان شناسان call
144
338000
2000
كه انسان شناسان آن را
05:55
this accumulationتجمع of ideasایده ها,
145
340000
2000
انباشت افکار می نامند،
05:57
is responsibleمسئول for everything around you
146
342000
2000
مسئول همه چیز اطراف شما
05:59
in your bustlingشلوغ and teemingپرتقال everydayهر روز livesزندگی می کند.
147
344000
2000
در زندگی روزمره گروهی و شلوغ شماست.
06:01
I mean the worldجهان has changedتغییر کرد out of all proportionتناسب
148
346000
2000
منظورم این است که همه اجزاي جهان
06:03
to what we would recognizeتشخیص
149
348000
2000
نسبت به همه آنچه که ما می شناسیم
06:05
even 1,000 or 2,000 yearsسالها agoپیش.
150
350000
3000
تغییر کرده ،حتی هزار یا دو هزار سال گذشته .
06:08
And all of this because of cumulativeانباشته culturalفرهنگی adaptationانطباق.
151
353000
3000
و همه اینها به دلیل سازگاري فرهنگی انباشتي است.
06:11
The chairsصندلی ها you're sittingنشسته in, the lightsچراغ ها in this auditoriumسالن اجتماعات,
152
356000
2000
صندلی که شما بر آن نشسته اید ، چراغی که در این سالن روشن است،
06:13
my microphoneمیکروفون, the iPadsiPads ها and iPodsآی پاد that you carryحمل around with you --
153
358000
3000
میکروفون من ، آی پاد و آی پادی که شما همه جا آن را حمل می کنید
06:16
all are a resultنتيجه
154
361000
2000
همه در نتیجه
06:18
of cumulativeانباشته culturalفرهنگی adaptationانطباق.
155
363000
2000
سازگاري فرهنگی انباشتي است.
06:20
Now to manyبسیاری commentatorsمفسران,
156
365000
4000
برای بسیای از کارشناسان،
06:24
cumulativeانباشته culturalفرهنگی adaptationانطباق, or socialاجتماعی learningیادگیری,
157
369000
3000
سازگاري فرهنگي انباشتي، یا یادگیری اجتماعی،
06:27
is jobکار doneانجام شده, endپایان of storyداستان.
158
372000
3000
کاري انجام شده و پایان داستان است.
06:30
Our speciesگونه ها can make stuffچیز,
159
375000
3000
بشر می تواند اشیاء را بسازد،
06:33
thereforeاز این رو we prosperedخوشبختی in a way that no other speciesگونه ها has.
160
378000
3000
بنابر این ما در این راه، شکوفا و موفق شدیم و هیچ موجود دیگری نشد.
06:36
In factواقعیت, we can even make the "stuffچیز of life" --
161
381000
3000
در حقیقت، ما حتی می توانیم " مواد ضروری برای زندگی "را بسازیم--
06:39
as I just said, all the stuffچیز around us.
162
384000
2000
و همانطور که گفتم، همه اشیاء اطرافمان را بسازیم.
06:41
But in factواقعیت, it turnsچرخش out
163
386000
2000
اما در واقع، به نظر می رسد
06:43
that some time around 200,000 yearsسالها agoپیش,
164
388000
3000
که زمانی در حدود 200000 سال پیش ،
06:46
when our speciesگونه ها first aroseبه وجود آمد
165
391000
2000
زمانی که بشر در ابتدا به وجود آمد
06:48
and acquiredبه دست آورد socialاجتماعی learningیادگیری,
166
393000
2000
و یادگیری اجتماعی را کسب نمود،
06:50
that this was really the beginningشروع of our storyداستان,
167
395000
2000
این در واقع شروع داستان ما بود،
06:52
not the endپایان of our storyداستان.
168
397000
2000
و نه پایان داستان ما .
06:54
Because our acquisitionاکتساب، حاکمیت of socialاجتماعی learningیادگیری
169
399000
3000
زیرا یادگیری اجتماعی اکتسابی ما
06:57
would createايجاد كردن a socialاجتماعی and evolutionaryتکامل یافته dilemmaدوراهی,
170
402000
3000
می تواند معضل تکاملی و اجتماعی را ایجاد کند ،
07:00
the resolutionوضوح of whichکه, it's fairنمایشگاه to say,
171
405000
3000
منصفانه است که بگویم ، که حل آن،
07:03
would determineتعیین کنید not only the futureآینده courseدوره of our psychologyروانشناسی,
172
408000
4000
نه تنها تعیین کننده مسیر آینده روانشناسی ما،
07:07
but the futureآینده courseدوره of the entireکل worldجهان.
173
412000
2000
بلکه تعيين‌كننده آینده همه جهان است.
07:09
And mostاکثر importantlyمهم است for this,
174
414000
3000
و مهمتر از این،
07:12
it'llآن خواهد شد tell us why we have languageزبان.
175
417000
3000
آن به ما خواهد گفت كه چرا ما سخن‌گفتن داريم.
07:15
And the reasonدلیل that dilemmaدوراهی aroseبه وجود آمد
176
420000
2000
دلیل اینکه این معضل بوجود میاید این است که
07:17
is, it turnsچرخش out, that socialاجتماعی learningیادگیری is visualبصری theftسرقت.
177
422000
3000
یادگیری اجتماعی به سرقت بصری تبدیل می شود .
07:20
If I can learnیاد گرفتن by watchingتماشا کردن you,
178
425000
3000
اگر من میتوانم با نگاه کردن به شما یادبگیرم،
07:23
I can stealسرقت کن your bestبهترین ideasایده ها,
179
428000
2000
میتوانم بهترین فکر تو را بدزدم،
07:25
and I can benefitسود from your effortsتلاش ها,
180
430000
3000
و میتوانم از تلاش تو منتفع شوم،
07:28
withoutبدون havingداشتن to put in the time and energyانرژی that you did
181
433000
2000
بدون صرف انرژی و وقتی که تو
07:30
into developingدر حال توسعه them.
182
435000
2000
برای گسترش آنها گذاشته ای.
07:32
If I can watch whichکه lureعاشقانه you use to catchگرفتن a fishماهی,
183
437000
3000
اگر من می توانم روش بدام انداختن و گرفتن یک ماهی که تو استفاده می کنید را نگاه کنم،
07:35
or I can watch how you flakeپوسته پوسته شدن your handدست axeتبر
184
440000
2000
یا اگر من می توانم تفییر زاویه دست تو را
07:37
to make it better,
185
442000
2000
برای بهتر شدن کار نگاه کنم،
07:39
or if I followدنبال کردن you secretlyمخفیانه to your mushroomقارچ patchپچ,
186
444000
3000
و یا اگر من محرمانه در مخفیگاهت تو را دنبال کنم ،
07:42
I can benefitسود from your knowledgeدانش and wisdomحکمت and skillsمهارت ها,
187
447000
3000
من می توانم از دانش ، خرد، و آگاهی تو بهرمند شوم،
07:45
and maybe even catchگرفتن that fishماهی
188
450000
2000
و حتی شاید من زودتر از تو آن
07:47
before you do.
189
452000
2000
ماهی را بگیرم
07:49
Socialاجتماعی learningیادگیری really is visualبصری theftسرقت.
190
454000
3000
یادگیری اجتماعی واقعا سرقت بصری است.
07:52
And in any speciesگونه ها that acquiredبه دست آورد it,
191
457000
2000
در هر موجودی که این را اکتساب کرده باشد ،
07:54
it would behoovebehoove you
192
459000
2000
واجب است
07:56
to hideپنهان شدن your bestبهترین ideasایده ها,
193
461000
2000
که بهترین افکار خود را پنهان کنید،
07:58
lestمبادا somebodyکسی stealسرقت کن them from you.
194
463000
3000
شاید یک نفر آنها را از شما بدزد.
08:02
And so some time around 200,000 yearsسالها agoپیش,
195
467000
3000
و زمانی حدود 200000 سال گذشته،
08:05
our speciesگونه ها confrontedمقابله با this crisisبحران.
196
470000
3000
گونه ما مواجه با این بحران شد.
08:08
And we really had only two optionsگزینه ها
197
473000
3000
و ما در واقع فقط دو گزینه
08:11
for dealingمعامله with the conflictsدرگیری ها
198
476000
2000
برای مقابله با درگیری هایی
08:13
that visualبصری theftسرقت would bringآوردن.
199
478000
2000
که سرقت های بصری میتوانند به بار بیاورند داریم.
08:15
One of those optionsگزینه ها
200
480000
2000
یکی از این گزینه ها
08:17
was that we could have retreatedعقب نشینی کرد
201
482000
3000
این بود که ما می توانیستم عقب نشینی کنیم به
08:20
into smallکوچک familyخانواده groupsگروه ها.
202
485000
2000
به گروه های کوچک خانوادگی.
08:22
Because then the benefitsمنافع of our ideasایده ها and knowledgeدانش
203
487000
3000
زیرا پس از آن از مزایای نظرات و دانش ما
08:25
would flowجریان just to our relativesبستگان.
204
490000
2000
فقط خانواده و وابستگان ما بهرمند می شوند.
08:27
Had we chosenانتخاب شده this optionگزینه,
205
492000
2000
آیا ما این انتخاب را کرده ایم،
08:29
sometimeچند وقت around 200,000 yearsسالها agoپیش,
206
494000
3000
در حدود 200000 سال پیش
08:32
we would probablyشاید still be livingزندگي كردن like the Neanderthalsنئاندرتال ها were
207
497000
3000
احتمالا ما هنوز مانند انسانهای غارنشین زندگی می کردیم.
08:35
when we first enteredوارد شد Europeاروپا 40,000 yearsسالها agoپیش.
208
500000
3000
هنگامی که 40000 سال پیش وارد اروپا شدیم.
08:38
And this is because in smallکوچک groupsگروه ها
209
503000
2000
و به دلیل اینکه در گروه های کوچک
08:40
there are fewerکمتر ideasایده ها, there are fewerکمتر innovationsنوآوری ها.
210
505000
3000
ایده های کمتری وجود دارد ، و کمتر نوآوری وجود دارد.
08:43
And smallکوچک groupsگروه ها are more proneدمر to accidentsحوادث and badبد luckشانس.
211
508000
3000
و گروه های کوچک بیشتر در معرض ابتلا به حوادث و بد شانسی هستند.
08:46
So if we'dما می خواهیم chosenانتخاب شده that pathمسیر,
212
511000
2000
خوب اگر ما این مسیر را انتخاب می کردیم،
08:48
our evolutionaryتکامل یافته pathمسیر would have led into the forestجنگل --
213
513000
3000
مسیر تکاملی ما رو به جنگل بود --
08:51
and been a shortکوتاه one indeedدر واقع.
214
516000
2000
و، بدون شک کوتاه بود.
08:53
The other optionگزینه we could chooseانتخاب کنید
215
518000
2000
گزینه دیگری که می توانستیم انتخاب کنیم
08:55
was to developتوسعه the systemsسیستم های of communicationارتباطات
216
520000
3000
می توانست توسعه سیستم های ارتباطاتی باشد
08:58
that would allowاجازه دادن us to shareاشتراک گذاری ideasایده ها
217
523000
2000
که به ما اجازه می دهد که ایده ها را به اشتراك گذاشته
09:00
and to cooperateهمکاری کردن amongstدر میان othersدیگران.
218
525000
3000
و با یکدیگر همکاری داشته باشیم.
09:03
Choosingانتخاب this optionگزینه would mean
219
528000
2000
انتخاب این گزینه بدین معنی است
09:05
that a vastlyبه شدت greaterبزرگتر fundسرمایه of accumulatedانباشته شده knowledgeدانش and wisdomحکمت
220
530000
3000
كه صندوق بسیار بزرگی انباشته از دانش و حکمت
09:08
would becomeتبدیل شدن به availableدر دسترس است to any one individualفردی
221
533000
3000
در دسترس هر فرد باشد ،
09:11
than would ever ariseبوجود می آیند from withinدر داخل an individualفردی familyخانواده
222
536000
3000
پس از آن در هر زمان دیگری در درون هر خانواده
09:14
or an individualفردی personفرد on theirخودشان ownخودت.
223
539000
3000
یا هر فرد ( حکمتی ) بوجود می آید خود به خود در دسترس دیگران قرار می گیرد.
09:18
Well, we choseانتخاب کرد the secondدومین optionگزینه,
224
543000
3000
خوب ، ما گزینه دوم را انتخاب کردیم ،
09:21
and languageزبان is the resultنتيجه.
225
546000
3000
و سخن نتیجه آن است.
09:24
Languageزبان evolvedتکامل یافته است to solveحل the crisisبحران
226
549000
2000
زبان برای حل بحران
09:26
of visualبصری theftسرقت.
227
551000
2000
سرقت بصری تکامل یافت.
09:28
Languageزبان is a pieceقطعه of socialاجتماعی technologyتکنولوژی
228
553000
3000
زبان یک بخش از فن آوری اجتماعی است
09:31
for enhancingتقویت the benefitsمنافع of cooperationهمکاری --
229
556000
3000
برای افزایش مزایای همکاری --
09:34
for reachingرسیدن به agreementsموافقتنامه ها, for strikingقابل توجه، برجسته، موثر dealsمعاملات
230
559000
3000
برای رسیدن به توافقات ، برای معاملات برجسته
09:37
and for coordinatingهماهنگی our activitiesفعالیت ها.
231
562000
4000
و هماهنگی فعالیت های ما است.
09:41
And you can see that, in a developingدر حال توسعه societyجامعه
232
566000
2000
و شما می توانید مشاهد کنید که در یک جامعه در حال توسعه
09:43
that was beginningشروع to acquireبه دست آوردن languageزبان,
233
568000
2000
که در ابتدای حصول زبان بود،
09:45
not havingداشتن languageزبان
234
570000
2000
نداشتن زبان
09:47
would be a like a birdپرنده withoutبدون wingsبال ها.
235
572000
2000
مانند یک پرنده بدون بال می بود.
09:49
Just as wingsبال ها openباز کن up this sphereکره of airهوا
236
574000
3000
همانطور که بالها عرصه‌اي از فضا را
09:52
for birdsپرنده ها to exploitبهره برداری,
237
577000
2000
برای پرندگان بازمي‌كنند كه از آن بهره‌ گيرند،
09:54
languageزبان openedافتتاح شد up the sphereکره of cooperationهمکاری
238
579000
2000
زبان حوزه همکاری را
09:56
for humansانسان to exploitبهره برداری.
239
581000
2000
برای انسانها باز مي‌كند تا از آن بهره گيرند.
09:58
And we take this utterlyکاملا for grantedاعطا شده,
240
583000
2000
و ما اين را مسلم مي‌دانيم،
10:00
because we're a speciesگونه ها that is so at home with languageزبان,
241
585000
3000
زیرا ما گونه ای هستیم که در خانه با زبان و سخنگو هستیم.
10:03
but you have to realizeتحقق بخشیدن
242
588000
2000
اما شما باید درک کنید
10:05
that even the simplestساده ترین actsعمل می کند of exchangeتبادل that we engageمشغول کردن in
243
590000
3000
که حتی ساده ترین عمل تبادل که ما درگیر آن هستیم
10:08
are utterlyکاملا dependentوابسته uponبر languageزبان.
244
593000
3000
کاملا وابسته به زبان هست.
10:11
And to see why, considerدر نظر گرفتن two scenariosسناریوها
245
596000
2000
ببینیم که چرا ، ما از اوایل تکامل مان
10:13
from earlyزود in our evolutionسیر تکاملی.
246
598000
2000
دو سناریو را در نظر گرفتیم.
10:15
Let's imagineتصور کن that you are really good
247
600000
2000
بیایید تصور کنید که شما واقعا
10:17
at makingساخت arrowheadsسرنشینان arrowheads,
248
602000
2000
در ساخت سر نیزه خوب هستید،
10:19
but you're hopelessنومید at makingساخت the woodenچوبی shaftsشفت
249
604000
3000
ولی در ساخت دسته چوبی آن
10:22
with the flightپرواز feathersپر attachedمتصل شده.
250
607000
3000
با پری که به آن متصل باشد ناتوانید.
10:25
Two other people you know are very good at makingساخت the woodenچوبی shaftsشفت,
251
610000
3000
دو نفر دیگر که شما می شناسید خیلی خوب در ساخت دسته چوبی هستند،
10:28
but they're hopelessنومید at makingساخت the arrowheadsسرنشینان arrowheads.
252
613000
3000
ولی آنها در ساخت پیکان ناامید کننده اند.
10:31
So what you do is --
253
616000
2000
خوب کاری که شما می کنید این است که--
10:33
one of those people has not really acquiredبه دست آورد languageزبان yetهنوز.
254
618000
3000
یکی از این دو نفر هنوز زبان نمی داند.
10:36
And let's pretendوانمود کنید the other one is good at languageزبان skillsمهارت ها.
255
621000
2000
و اجازه دهید که فرض کنیم که دیگری مهارت خوبی در زبان دارد.
10:38
So what you do one day is you take a pileشمع of arrowheadsسرنشینان arrowheads,
256
623000
3000
خوب کاری که یک روز شما می کنید این است که تعدادی از پیکانها را برمیدارید ،
10:41
and you walkراه رفتن up to the one that can't speakصحبت very well,
257
626000
2000
و می روید پیش کسی که خیلی خوب صحبت نمی کند،
10:43
and you put the arrowheadsسرنشینان arrowheads down in frontجلوی of him,
258
628000
2000
و پیکانها را جلواو می گذارید،
10:45
hopingامید that he'llجهنم get the ideaاندیشه that you want to tradeتجارت your arrowheadsسرنشینان arrowheads
259
630000
3000
و امید دارید که او فکر شما را برای معامله پیکانها
10:48
for finishedتمام شده arrowsفلش ها.
260
633000
2000
برای تکمیل کردن سرنیزه ها را بپذیرد.
10:50
But he looksبه نظر می رسد at the pileشمع of arrowheadsسرنشینان arrowheads, thinksفکر می کند they're a giftهدیه,
261
635000
2000
اما او به توده پیکانها نگاه می کند ، گمان می کند که آنها هدیه هستند،
10:52
picksمی بیند them up, smilesلبخند می زند and walksپیاده روی می کند off.
262
637000
3000
و آنها را بر می دارد، لبخند می زند و می رود.
10:55
Now you pursueدنبال کردن this guy, gesticulatingگوشتی کردن.
263
640000
2000
حالا شما دنبال این فرد با سر و دست اشاره می کنید.
10:57
A scuffleنزاع ensuesنتیجه میگیرد and you get stabbedچاقو - فروبردن - سیخونک زدن
264
642000
2000
دست بیقه می شوید
10:59
with one of your ownخودت arrowheadsسرنشینان arrowheads.
265
644000
3000
و با نوک یکی از پیکانهای خود زخمی می شوید.
11:02
Okay, now replayبازپخش this sceneصحنه now, and you're approachingنزدیک شدن the one who has languageزبان.
266
647000
3000
خوب حالا این صحنه را دوباره تکرار می کنیم،و شما به دیگری که زبان می داند نزدیک می شوید.
11:05
You put down your arrowheadsسرنشینان arrowheads and say,
267
650000
2000
پیکانهایتان را بگذارید و بگویيد،
11:07
"I'd like to tradeتجارت these arrowheadsسرنشینان arrowheads for finishedتمام شده arrowsفلش ها. I'll splitشکاف you 50/50."
268
652000
3000
" من می خواهم این پیکانها را تکمیل کرده و معامله کنم، من با تو پنجاه پنجاه تقسیم می کنم."
11:10
The other one saysمی گوید, "Fine. Looksبه نظر می رسد good to me.
269
655000
2000
و دیگری می گوید،" خوبه. به نظرم خوب می آید.
11:12
We'llخوب do that."
270
657000
3000
ما این کار را می کنیم."
11:15
Now the jobکار is doneانجام شده.
271
660000
3000
و حالا کار تمام شد.
11:18
Onceیک بار we have languageزبان,
272
663000
2000
هنگامی که ما زبان (سخنگو) داریم،
11:20
we can put our ideasایده ها togetherبا یکدیگر and cooperateهمکاری کردن
273
665000
2000
ما می توانیم ایده هایمان را گرد آورده و
11:22
to have a prosperityرفاه
274
667000
2000
برای داشتن اقتصادی بهتر همکاری کنیم
11:24
that we couldn'tنمی توانستم have before we acquiredبه دست آورد it.
275
669000
3000
که ما قبلا نمی توانستیم آن را بدست آوریم.
11:27
And this is why our speciesگونه ها
276
672000
2000
و همین دلیل این است که بشر
11:29
has prosperedخوشبختی around the worldجهان
277
674000
2000
در سراسر جهان شکوفا شده
11:31
while the restباقی مانده of the animalsحیوانات
278
676000
2000
در حالی که بقیه حیوانات
11:33
sitنشستن behindپشت barsکافه ها in zoosباغ وحش, languishingتیره شدن.
279
678000
3000
پشت میله ها در باغ وحش نشسته ، بیحال شده اند.
11:36
That's why we buildساختن spaceفضا shuttlesشاتل and cathedralsکلیساها
280
681000
3000
به همین دلیل که ما سفینه های فضایی و کلیساهای بزرگ می سازیم
11:39
while the restباقی مانده of the worldجهان sticksچوب sticksچوب into the groundزمینی
281
684000
2000
در حالی که بقیه جهان برای استخراج موریانه
11:41
to extractاستخراج کردن termitesموریانه ها.
282
686000
2000
چوب را به زمین فرو می کنند.
11:43
All right, if this viewچشم انداز of languageزبان
283
688000
3000
درسته،اگر این نظر درباره زبان
11:46
and its valueارزش
284
691000
2000
و ارزش آن
11:48
in solvingحل کردن the crisisبحران of visualبصری theftسرقت is trueدرست است,
285
693000
3000
برای حل بحران سرقت بصری درست باشد،
11:51
any speciesگونه ها that acquiresبدست می آورد it
286
696000
2000
هر موجودی که آن را بدست آورد
11:53
should showنشان بده an explosionانفجار of creativityخلاقیت and prosperityرفاه.
287
698000
3000
باید دريايي از خلاقیت و شکوفایی را نشان دهد.
11:56
And this is exactlyدقیقا what the archeologicalباستان شناسی recordرکورد showsنشان می دهد.
288
701000
3000
و این دقیقا همان چیزی است که مدارک باستان شناسی نشان می دهد.
11:59
If you look at our ancestorsاجداد,
289
704000
2000
اگر شما به اجداد مان ،
12:01
the Neanderthalsنئاندرتال ها and the Homoهومو erectusارکتوس, our immediateفوری ancestorsاجداد,
290
706000
3000
نئاندرتال ها( انسانهای غار نشین) و هومو ارکتوس ( انسان اولیه) و اجداد بعد از آن نگاه کنید،
12:04
they're confinedمحدود است to smallکوچک regionsمناطق of the worldجهان.
291
709000
3000
آنها در مناطق کوچکی از جهان محدود هستند.
12:07
But when our speciesگونه ها aroseبه وجود آمد
292
712000
2000
اما وقتی گونه ما
12:09
about 200,000 yearsسالها agoپیش,
293
714000
2000
در حدود 200000 سال پیش به وجود آمد،
12:11
sometimeچند وقت after that we quicklyبه سرعت walkedراه می رفت out of Africaآفریقا
294
716000
3000
زمانی بعد از آن ما خیلی زود از آفریقا خارج
12:14
and spreadانتشار دادن around the entireکل worldجهان,
295
719000
3000
و در سراسر دنیا پخش شدیم،
12:17
occupyingاشغالگر nearlyتقریبا everyهرکدام habitatزیستگاه on Earthزمین.
296
722000
3000
و تقریبا هر زیستگاهی در روی زمین را اشغال کردیم .
12:20
Now whereasدر حالی که other speciesگونه ها are confinedمحدود است
297
725000
3000
در حالی که گونه های دیگر
12:23
to placesمکان ها that theirخودشان genesژن ها adaptانطباق them to,
298
728000
3000
به مکان های محدود شدند که ژن های آنها به آنجا وفق داده شد ،
12:26
with socialاجتماعی learningیادگیری and languageزبان,
299
731000
2000
با یادگیری اجتماعی و زبان
12:28
we could transformتبدیل the environmentمحیط
300
733000
2000
ما می توانیم محیط زیست را
12:30
to suitکت و شلوار our needsنیاز دارد.
301
735000
2000
با نیازهایمان تطبيق دهيم.
12:32
And so we prosperedخوشبختی in a way
302
737000
2000
خوب ما به شیوه ای شکوفا شدیم که
12:34
that no other animalحیوانات has.
303
739000
2000
هیچ یک از جیوانات دیگر نشد.
12:36
Languageزبان really is
304
741000
3000
زبان واقعا"
12:39
the mostاکثر potentقوی traitصفات that has ever evolvedتکامل یافته است.
305
744000
3000
قوی ترین صفتی است که تا کنون تکامل یافته است.
12:42
It is the mostاکثر valuableبا ارزش traitصفات we have
306
747000
3000
این با ارزش ترین صفتی است
12:45
for convertingتبدیل newجدید landsزمین ها and resourcesمنابع
307
750000
3000
که ما برای تبدیل اراضی و منابع جدید داریم
12:48
into more people and theirخودشان genesژن ها
308
753000
3000
و در بیشتر مردم و ژن هایشان
12:51
that naturalطبیعی است selectionانتخاب has ever devisedطراحی شده.
309
756000
2000
بصورت طبیعی تا به حال ابداع شده است.
12:53
Languageزبان really is
310
758000
2000
زبان واقعا
12:55
the voiceصدای of our genesژن ها.
311
760000
2000
صدای ژن های ما می باشد.
12:57
Now havingداشتن evolvedتکامل یافته است languageزبان, thoughگرچه,
312
762000
2000
هر چند با داشتن زبان تکامل یافته ،
12:59
we did something peculiarعجیب و غریب,
313
764000
2000
ما چیزی خاصی ،
13:01
even bizarreعجیب و غریب.
314
766000
2000
حتی عجیب و غریب انجام داده‌ایم.
13:03
As we spreadانتشار دادن out around the worldجهان,
315
768000
2000
همانطور که ما در سراسر جهان گسترش یافتیم ،
13:05
we developedتوسعه یافته thousandsهزاران نفر of differentناهمسان languagesزبان ها.
316
770000
3000
ما هزاران زبان مختلف را گسترش دادیم.
13:08
Currentlyدر حال حاضر, there are about sevenهفت or 8,000
317
773000
2000
در حال حاضر ، حدود هفت یا هشت هزار زبان مختلف
13:10
differentناهمسان languagesزبان ها spokenصحبت کرد on Earthزمین.
318
775000
3000
كه با آنها صحبت مي‌شود بر روی زمین وجود دارد.
13:13
Now you mightممکن say, well, this is just naturalطبیعی است.
319
778000
2000
شما ممکن است بگویید ، خوب ، این خیلی طبیعی است.
13:15
As we divergeواگرایی, our languagesزبان ها are naturallyبه طور طبیعی going to divergeواگرایی.
320
780000
3000
همانطور که ما باهم اختلاف پیدا میکنیم ، زبانهای ما هم طور طبیعی با هم ختلاف پیدا می کنند.
13:18
But the realواقعی puzzleپازل and ironyطنز
321
783000
2000
اما پازل واقعی و دوگانگی آن
13:20
is that the greatestبزرگترین densityچگالی of differentناهمسان languagesزبان ها on Earthزمین
322
785000
3000
این است که بیشترین تراکم زبانهای مختلف بر روی زمین
13:23
is foundپیدا شد where people are mostاکثر tightlyمحکم packedبسته بندی شده togetherبا یکدیگر.
323
788000
4000
در جاهایی یافت می شود که مردم تراکم فشرده تری با یکدیگر دارند.
13:27
If we go to the islandجزیره of Papuaپاپوآ Newجدید Guineaگینه,
324
792000
2000
اگر به جزیره پاپوان در گینه نو برویم،
13:29
we can find about 800 to 1,000
325
794000
3000
ما حدود هشتصد تا هزار
13:32
distinctمتمایز humanانسان languagesزبان ها,
326
797000
2000
زبان متمایز داریم،
13:34
differentناهمسان humanانسان languagesزبان ها,
327
799000
2000
زبانهای مختلف انسانی که
13:36
spokenصحبت کرد on that islandجزیره aloneتنها.
328
801000
2000
تنها در یک جزیره حرف زده می شوند.
13:38
There are placesمکان ها on that islandجزیره
329
803000
2000
در این جزیره مکانهایی هست
13:40
where you can encounterرویارویی a newجدید languageزبان
330
805000
2000
که با زبانهای جدید
13:42
everyهرکدام two or threeسه milesمایل.
331
807000
2000
در هر دو یا سه مایل برخورد می کنیم.
13:44
Now, incredibleباور نکردنی as this soundsبرای تلفن های موبایل,
332
809000
2000
به نظر باورنکردنی می آید
13:46
I onceیک بار metملاقات کرد a Papuanپاپوان man, and I askedپرسید: him if this could possiblyاحتمالا be trueدرست است.
333
811000
3000
یکبار من با مردی از پاپوان ملاقات کردم، و از او پرسیدم آیا این میتواند صحیح باشد.
13:49
And he said to me, "Oh no.
334
814000
2000
او به من گفت ،" آه نه.
13:51
They're farدور closerنزدیک تر togetherبا یکدیگر than that."
335
816000
3000
آنها خیلی نزدیکتر از این به هم هستنتد."
13:54
And it's trueدرست است; there are placesمکان ها on that islandجزیره
336
819000
2000
و این حقیقت دارد؛ جاهایی در آن جزیره وجود دارد
13:56
where you can encounterرویارویی a newجدید languageزبان in underزیر a mileمایل.
337
821000
3000
که شما می توانید با زبان تاره ای در کمتر از یک مایل فاصله برخورد کنید.
13:59
And this is alsoهمچنین trueدرست است of some remoteاز راه دور oceanicاقیانوس islandsجزایر.
338
824000
3000
و این در مورد بعضی از جزایر اقیانوسیه نیز صادق است.
14:03
And so it seemsبه نظر می رسد that we use our languageزبان,
339
828000
2000
خوب به نظر می آید که ما از زبانمان استفاده می کنیم،
14:05
not just to cooperateهمکاری کردن,
340
830000
2000
نه تنها برای همکاری کردن ،
14:07
but to drawقرعه کشی ringsحلقه around our cooperativeتعاونی groupsگروه ها
341
832000
3000
بلکه منظور رسم حلقه ای پیرامون گروه همکارانمان
14:10
and to establishتاسيس كردن identitiesهویت ها,
342
835000
2000
و برای ایجاد هویت،
14:12
and perhapsشاید to protectمحافظت our knowledgeدانش and wisdomحکمت and skillsمهارت ها
343
837000
3000
و شاید برای محافظت از دانش و آگاهی و مهارتها یمان
14:15
from eavesdroppingاستراق سمع from outsideخارج از.
344
840000
3000
از استراق سمع از بیرون .
14:18
And we know this
345
843000
2000
و ما این را میدانیم
14:20
because when we studyمطالعه differentناهمسان languageزبان groupsگروه ها
346
845000
2000
زیرا، زمانی که گروه های زبان های مختلف
14:22
and associateوابسته them with theirخودشان culturesفرهنگ ها,
347
847000
2000
و وابستگی آنها را با فرهنگ شان را مطالعه می کنیم،
14:24
we see that differentناهمسان languagesزبان ها
348
849000
2000
می بینیم که در این زبان های مختلف
14:26
slowآرام the flowجریان of ideasایده ها betweenبین groupsگروه ها.
349
851000
3000
روند تغییر افکار بین گروهها آهسته شده است.
14:29
They slowآرام the flowجریان of technologiesفن آوری ها.
350
854000
3000
روند تغییر فن آوری ها را آهسته می کنند.
14:32
And they even slowآرام the flowجریان of genesژن ها.
351
857000
3000
و حتی روند تفییر ژن را آهسته می کنند.
14:35
Now I can't speakصحبت for you,
352
860000
2000
نمی توانم به شما بگویم،
14:37
but it seemsبه نظر می رسد to be the caseمورد
353
862000
2000
اما به نظر می رسد بدین صورت است
14:39
that we don't have sexارتباط جنسی with people we can't talk to.
354
864000
3000
که اگر ما با افرادی نتوانيم حرف بزنيم نمي‌توانيم با آنها ارتباط جنسی داشته باشيم.
14:43
(Laughterخنده)
355
868000
2000
( خنده تماشاگران)
14:45
Now we have to counterشمارنده that, thoughگرچه,
356
870000
2000
هر چند، اکنون ما باید علیه
14:47
againstدر برابر the evidenceشواهد we'veما هستیم heardشنیدم
357
872000
2000
شواهدی که شنیده ایم
14:49
that we mightممکن have had some ratherنسبتا distastefulناراحت کننده geneticژنتیک dalliancesاختلافات
358
874000
3000
که ممکن است ما بيش از برخی تفريحات ژنیتکی ناخوش آیند
14:52
with the Neanderthalsنئاندرتال ها and the DenisovansDenisovans.
359
877000
2000
نئاندرتال ها( انسانهای غار نشین) و دنیسوانس ( انسانهای ماقبل غار نشین) داشته بوده باشیم ، مقابله کنیم.
14:54
(Laughterخنده)
360
879000
2000
( خنده تماشاگران)
14:56
Okay, this tendencyگرایش we have,
361
881000
2000
خب، این گرایشی که ما داریم،
14:58
this seeminglyظاهرا naturalطبیعی است tendencyگرایش we have,
362
883000
2000
یک گرایش ظاهرا" طبیعی که ما داريم،
15:00
towardsبه سمت isolationانزوا, towardsبه سمت keepingنگه داشتن to ourselvesخودمان,
363
885000
3000
گرايش به انزوا و گرايش به
15:03
crashesسقوط headسر first into our modernمدرن worldجهان.
364
888000
3000
ارتباط ذهني در دنياي مدرن خود.
15:06
This remarkableقابل توجه imageتصویر
365
891000
2000
این تصویر عالی
15:08
is not a mapنقشه of the worldجهان.
366
893000
2000
نقشه جهان نیست.
15:10
In factواقعیت, it's a mapنقشه of Facebookفیس بوک friendshipدوستی linksلینک ها.
367
895000
4000
در حقیقت، این نقشه لینک دوستی فیسبوک است.
15:14
And when you plotطرح those friendshipدوستی linksلینک ها
368
899000
2000
هنگامی که این لینک دوستی را
15:16
by theirخودشان latitudeعرض جغرافیایی and longitudeعرض جغرافیایی,
369
901000
2000
با طول و عرض جغرافیایشان رسم می کنید،
15:18
it literallyعینا drawsتساوی a mapنقشه of the worldجهان.
370
903000
3000
دقیقا" نقشهء جهان را رسم می کنید.
15:21
Our modernمدرن worldجهان is communicatingارتباط برقرار کردن
371
906000
2000
دنیای مدرن ما با
15:23
with itselfخودش and with eachهر یک other
372
908000
2000
خودش و با دیگران
15:25
more than it has
373
910000
2000
بیشتر از هر زمان
15:27
at any time in its pastگذشته.
374
912000
2000
دیگر در گذشته ارتباط برقرار می کند.
15:29
And that communicationارتباطات, that connectivityاتصال around the worldجهان,
375
914000
3000
این ارتباطات، سراسر جهان را به هم متصل می کند،
15:32
that globalizationجهانی سازی
376
917000
2000
این جهانی شدن
15:34
now raisesافزایش می یابد a burdenبارگیری.
377
919000
3000
اكنون بار ما را بيشتر می‌كند.
15:37
Because these differentناهمسان languagesزبان ها
378
922000
2000
زیرا که این زبانهای مختلف
15:39
imposeتحمیل کنید a barrierمانع, as we'veما هستیم just seenمشاهده گردید,
379
924000
2000
یک مانعی را تحمیل می کنند، ( قبلا راجع به آن صحبت کردیم)
15:41
to the transferانتقال of goodsکالاها and ideasایده ها
380
926000
2000
برای انتقال کالاها و ایده ها
15:43
and technologiesفن آوری ها and wisdomحکمت.
381
928000
2000
و فن آوریها و آگاهیها.
15:45
And they imposeتحمیل کنید a barrierمانع to cooperationهمکاری.
382
930000
3000
و زبانهای مختلف مانعی برای همکاری را تحمیل می کنند.
15:48
And nowhereهیچ جایی do we see that more clearlyبه وضوح
383
933000
3000
در هیچ کجا واضح تر از
15:51
than in the Europeanاروپایی Unionاتحادیه,
384
936000
2000
اتحادیه اروپا نمی توانید آن را ببینید،
15:53
whoseکه 27 memberعضو countriesکشورها
385
938000
3000
27 کشور عضو
15:56
speakصحبت 23 officialرسمی languagesزبان ها.
386
941000
3000
با 23 زبان رسمی حرف می زنند.
15:59
The Europeanاروپایی Unionاتحادیه
387
944000
2000
در اتحادیه اروپا
16:01
is now spendingهزینه کردن over one billionبیلیون eurosیورو annuallyسالانه
388
946000
4000
سالیانه یک میلیارد دلار صرف
16:05
translatingترجمه amongدر میان theirخودشان 23 officialرسمی languagesزبان ها.
389
950000
3000
ترجمه میان 23 زبان رسمی می کنند.
16:08
That's something on the orderسفارش
390
953000
2000
که این چیزی است معادل
16:10
of 1.45 billionبیلیون U.S. dollarsدلار
391
955000
2000
1،45 میلیارد دلار آمريكا
16:12
on translationترجمه costsهزینه ها aloneتنها.
392
957000
3000
صرفا هزينه ترجمه.
16:15
Now think of the absurdityپوچ بودن of this situationوضعیت.
393
960000
2000
اکنون در مورد بیهودگی این وضعیت فکر کنید.
16:17
If 27 individualsاشخاص حقیقی
394
962000
2000
اگر 27 نفر
16:19
from those 27 memberعضو statesایالت ها
395
964000
2000
از این 27 کشورهای عضو
16:21
satنشسته around tableجدول, speakingصحبت كردن theirخودشان 23 languagesزبان ها,
396
966000
3000
کنار هم بنشینند، با 23 زبان صحبت کنند،
16:24
some very simpleساده mathematicsریاضیات will tell you
397
969000
2000
یک محاسبه ساده ریاضی به شما می گوید
16:26
that you need an armyارتش of 253 translatorsمترجمان
398
971000
4000
که شما به ارتشی معادل 253 مترجم نیازمندید
16:30
to anticipateپیش بینی کنید all the pairwiseزوج possibilitiesامکانات.
399
975000
4000
تا تمامی احتمالات ممکن را پیش بینی کند
16:34
The Europeanاروپایی Unionاتحادیه employsکار می کند a permanentدائمی staffکارکنان
400
979000
3000
اتحادیه اروپا حدود 2500 مترجم
16:37
of about 2,500 translatorsمترجمان.
401
982000
2000
را در استخدام دائمی دارد.
16:39
And in 2007 aloneتنها --
402
984000
2000
و تنها در سال 2007--
16:41
and I'm sure there are more recentاخیر figuresارقام --
403
986000
2000
و من مطمئن هستم که ارقام در حال حاضر بیشتر هستند--
16:43
something on the orderسفارش of 1.3 millionمیلیون pagesصفحات
404
988000
3000
چیزی حدود 1.3 میلیون صفحه
16:46
were translatedترجمه شده into Englishانگلیسی aloneتنها.
405
991000
3000
در اروپا به تنهایی ترجمه شده
16:49
And so if languageزبان really is
406
994000
3000
خوب اگر زبان واقعا"
16:52
the solutionراه حل to the crisisبحران of visualبصری theftسرقت,
407
997000
3000
راه حل بحران سرقت بصری است،
16:55
if languageزبان really is
408
1000000
2000
اگر زبان واقعا"
16:57
the conduitمجرا of our cooperationهمکاری,
409
1002000
2000
مجرای همکاری مان است،
16:59
the technologyتکنولوژی that our speciesگونه ها derivedنشات گرفته
410
1004000
3000
این فن آوری که بشر ایجاد کرد
17:02
to promoteترویج the freeرایگان flowجریان and exchangeتبادل of ideasایده ها,
411
1007000
4000
برای ترویج روند آزاد و تبادل ایده ها،
17:06
in our modernمدرن worldجهان,
412
1011000
2000
در دنیای مدرن ما،
17:08
we confrontروبرو شدن با a questionسوال.
413
1013000
2000
ما با سوالی مواجه می شویم.
17:10
And that questionسوال is whetherچه
414
1015000
2000
و این سوال این است که آیا
17:12
in this modernمدرن, globalizedجهانی شدن worldجهان
415
1017000
2000
در این دنیای جهانی و مدرن ،
17:14
we can really affordاستطاعت داشتن to have all these differentناهمسان languagesزبان ها.
416
1019000
3000
ما واقعا می توانیم از عهده نگهداری همه این زبانهای مختلف بر آئیم.
17:17
To put it this way, natureطبیعت knowsمی داند no other circumstanceچگونگی، امر، تفصیل، شرایط محیط، پیش امد، شرح
417
1022000
3000
به عبارت ديگر، طبیعت می داند هیچ شرایط محیطی دیگری وجود ندارد
17:20
in whichکه functionallyعملکردی equivalentمعادل traitsصفات coexistهمزیستی.
418
1025000
5000
که در آن صفات مشابه همزیستی داشته باشند.
17:25
One of them always drivesدرایوها the other extinctمنقرض شده.
419
1030000
3000
یکی از آنها همواره جلو میرود و دیگری منقرض می شود.
17:28
And we see this in the inexorableبی وقفه marchمارس
420
1033000
2000
و ما این را در سیر بی‌رحم
17:30
towardsبه سمت standardizationاستاندارد سازی.
421
1035000
2000
روند استانداردسازي می بینیم.
17:32
There are lots and lots of waysراه ها of measuringاندازه گیری things --
422
1037000
3000
روشهای بسیار بسیار زیادی برای اندازه گیری چیزها وجود دارد--
17:35
weighingتوزین them and measuringاندازه گیری theirخودشان lengthطول --
423
1040000
2000
وزن و طول آنها اندازه گیری می شود--
17:37
but the metricمتریک systemسیستم is winningبرنده شدن.
424
1042000
2000
اما سیستم متریک وزن غالب است.
17:39
There are lots and lots of waysراه ها of measuringاندازه گیری time,
425
1044000
3000
و روشهای بسیار بسیار زیادی برای اندازه گیری زمان وجود دارد،
17:42
but a really bizarreعجیب و غریب baseپایه 60 systemسیستم
426
1047000
3000
اما سیستم بسیار عجیب غریب 60
17:45
knownشناخته شده as hoursساعت ها and minutesدقایق and secondsثانیه
427
1050000
2000
شناخته شده برای ساعت و دقیقه و ثانیه است
17:47
is nearlyتقریبا universalجهانی است around the worldجهان.
428
1052000
3000
که تقریبا در سراسر جهان فراگیر است.
17:50
There are manyبسیاری, manyبسیاری waysراه ها
429
1055000
2000
روشهای بسیار بسیار زیادی برای
17:52
of imprintingimprinting CDsسی دی ها or DVDsدی وی دی ها,
430
1057000
2000
پرینت سی دی و دی وی دی هست،
17:54
but those are all beingبودن standardizedاستاندارد شده as well.
431
1059000
3000
اما همه آنها نیز استاندارد شده اند.
17:57
And you can probablyشاید think of manyبسیاری, manyبسیاری more
432
1062000
3000
و احتمالا شما می توانید به
18:00
in your ownخودت everydayهر روز livesزندگی می کند.
433
1065000
2000
روشهای بسیار زیادی برای زندگی روزمره تان فکر کنید.
18:02
And so our modernمدرن worldجهان now
434
1067000
3000
خوب دنیای مدرن ما
18:05
is confrontingمقابله با us with a dilemmaدوراهی.
435
1070000
2000
با معضلي مواجه است.
18:07
And it's the dilemmaدوراهی
436
1072000
2000
و آن معضل این است
18:09
that this Chineseچینی ها man facesچهره ها,
437
1074000
2000
که این مرد چینی ،
18:11
who'sچه کسی است languageزبان is spokenصحبت کرد
438
1076000
2000
به زبانی که او صحبت می کند
18:13
by more people in the worldجهان
439
1078000
2000
که بیشترین مردم دنیا با آن
18:15
than any other singleتنها languageزبان,
440
1080000
3000
در مقابل زبانهای دیگر دنیا تکلم می کنند،
18:18
and yetهنوز he is sittingنشسته at his blackboardتخته سیاه,
441
1083000
4000
و در عین حال او در مقابل تخته سیاهی نشسته که،
18:22
convertingتبدیل Chineseچینی ها phrasesعبارات
442
1087000
3000
عبارات چینی را
18:25
into Englishانگلیسی languageزبان phrasesعبارات.
443
1090000
2000
به عبارات زبان انگلیسی بر می گرداند.
18:27
And what this does is it raisesافزایش می یابد the possibilityامکان پذیری to us
444
1092000
3000
آنچه او انجام می دهد این است که این احتمال را افزایش می دهد
18:30
that in a worldجهان in whichکه we want to promoteترویج
445
1095000
2000
که در جهانی که در آن ما می خواهیم
18:32
cooperationهمکاری and exchangeتبادل,
446
1097000
2000
همکاری و تبادل اطلاعات را ترویج دهیم،
18:34
and in a worldجهان that mightممکن be dependentوابسته more than ever before
447
1099000
3000
در جهاني که ممکن است بیش از هر زمان دیگری وابسته به
18:37
on cooperationهمکاری
448
1102000
2000
همکاری
18:39
to maintainحفظ and enhanceافزایش دادن our levelsسطوح of prosperityرفاه,
449
1104000
3000
برای حفظ و افزایش سطح کامیابی ما باشد،
18:42
his actionsاقدامات suggestپیشنهاد می دهد to us
450
1107000
2000
تاثیر خود را به ما نشان دهد
18:44
it mightممکن be inevitableاجتناب ناپذیر
451
1109000
2000
چه بسا
18:46
that we have to confrontروبرو شدن با the ideaاندیشه
452
1111000
2000
برخورد با این ایده که
18:48
that our destinyسرنوشت is to be one worldجهان with one languageزبان.
453
1113000
3000
که سرنوشت ما این است که یک جهان با یک زبان باشد، اجتناب ناپذیر باشد.
18:51
Thank you.
454
1116000
2000
سپاسگزارم
18:53
(Applauseتشویق و تمجید)
455
1118000
8000
(تشویق تماشاگران)
19:01
Mattمات Ridleyریدلی: Markعلامت, one questionسوال.
456
1126000
2000
مارک یک سوال.
19:03
Svanteسوانته foundپیدا شد that the FOXPFOXP2 geneژن,
457
1128000
3000
سانت (پابو) دریافت که ژن FOXP2،
19:06
whichکه seemsبه نظر می رسد to be associatedهمراه with languageزبان,
458
1131000
2000
که به نظر می رسد با زبان مرتبط باشد،
19:08
was alsoهمچنین sharedبه اشتراک گذاشته شده in the sameیکسان formفرم
459
1133000
2000
به همان شکل
19:10
in Neanderthalsنئاندرتال ها as us.
460
1135000
2000
در نئاندرتال ها( انسانهای غارنشین) بود، که در ما هست.
19:12
Do we have any ideaاندیشه
461
1137000
2000
آیا ما هیچ ایده ای
19:14
how we could have defeatedشکست داد Neanderthalsنئاندرتال ها
462
1139000
2000
که ما چگونه می توانسیم نئاندرتال ها را مغلوب کنیم داريم
19:16
if they alsoهمچنین had languageزبان?
463
1141000
2000
اگر آنها نیز سخنگو بودند؟
19:18
Markعلامت PagelPagel: This is a very good questionسوال.
464
1143000
2000
سوال بسیار خوبی است.
19:20
So manyبسیاری of you will be familiarآشنا with the ideaاندیشه that there's this geneژن calledبه نام FOXPFOXP2
465
1145000
3000
خیلی از شما با این ایده ای به نام FOXP2
19:23
that seemsبه نظر می رسد to be implicatedپیوست in some waysراه ها
466
1148000
3000
که به نظر می رسد به شیوه هایی
19:26
in the fine motorموتور controlکنترل that's associatedهمراه with languageزبان.
467
1151000
3000
در کنترل حرکت های ظریف مرتبط با زبان دخیل باشند آشنا هستید.
19:29
The reasonدلیل why I don't believe that tellsمی گوید us
468
1154000
2000
دلیل اینکه چرا من اعتقاد ندارم
19:31
that the Neanderthalsنئاندرتال ها had languageزبان
469
1156000
2000
که انسانهای نخستین سخنگو بودند
19:33
is -- here'sاینجاست a simpleساده analogyتقلید:
470
1158000
3000
این است -- در اینجا یک قیاس ساده است :
19:36
Ferrarisفراری are carsماشین ها that have enginesموتورها.
471
1161000
3000
اتومبیل فراری دارای موتور است.
19:39
My carماشین has an engineموتور,
472
1164000
2000
اتومبیل من هم موتور دارد،
19:41
but it's not a Ferrariماشین فراری.
473
1166000
2000
اما اتومبیل من اتومبیل فراری نیست.
19:43
Now the simpleساده answerپاسخ then
474
1168000
2000
پاسخ ساده این است
19:45
is that genesژن ها aloneتنها don't, all by themselvesخودشان,
475
1170000
2000
که ژنها
19:47
determineتعیین کنید the outcomeنتیجه
476
1172000
2000
پی آمد چیز
19:49
of very complicatedبغرنج things like languageزبان.
477
1174000
2000
بسیار پیچیده ای مانند زبان را به تنهایی توسط خودشان تعیین نمی کنند.
19:51
What we know about this FOXPFOXP2 and Neanderthalsنئاندرتال ها
478
1176000
2000
چیزی که ما می دانیم درباره FOXP2 و انسان غارنشین
19:53
is that they mayممکن است have had fine motorموتور controlکنترل of theirخودشان mouthsدهان -- who knowsمی داند.
479
1178000
4000
این است آنها احتمالا موتور کنترلی زبانشان را پیدا کرده اند-- کی می دونه.
19:57
But that doesn't tell us they necessarilyلزوما had languageزبان.
480
1182000
2000
اما این به ما نمی گوید که آنها الزاما" سخنگو بودند.
19:59
MRآقای: Thank you very much indeedدر واقع.
481
1184000
2000
از شما بسیار بسیار سپاسگزارم.
20:01
(Applauseتشویق و تمجید)
482
1186000
3000
(تشویق تماشاگران)
Translated by soheila Jafari
Reviewed by Maral Salehi

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mark Pagel - Evolutionary biologist
Using biological evolution as a template, Mark Pagel wonders how languages evolve.

Why you should listen

Mark Pagel builds statistical models to examine the evolutionary processes imprinted in human behavior, from genomics to the emergence of complex systems -- to culture. His latest work examines the parallels between linguistic and biological evolution by applying methods of phylogenetics, or the study of evolutionary relatedness among groups, essentially viewing language as a culturally transmitted replicator with many of the same properties we find in genes. He’s looking for patterns in the rates of evolution of language elements, and hoping to find the social factors that influence trends of language evolution.
 
At the University of Reading, Pagel heads the Evolution Laboratory in the biology department, where he explores such questions as, "Why would humans evolve a system of communication that prevents them with communicating with other members of the same species?" He has used statistical methods to reconstruct features of dinosaur genomes, and to infer ancestral features of genes and proteins.

He says: "Just as we have highly conserved genes, we have highly conserved words. Language shows a truly remarkable fidelity."

More profile about the speaker
Mark Pagel | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee