TEDSalon NY2011
Daniel Goldstein: The battle between your present and future self
დენიელ გოლდსტეინი: ბრძოლა დღევანდელ "მე"-სა და მომავალ "მე"-ს შორის
Filmed:
Readability: 3.7
2,548,111 views
ჩვენ ყოველდღე ვიღებთ გადაწყვეტილებებს, რომლებსაც კარგი ან ცუდი შედეგები მოყვება ჩვენი თავისთვის მომავალში. (დღეს, მხოლოდ ერთხელ, კბილები, რომ არ გავიწმინდო, რა მოხდება?) დენიელ გოლდსტეინი ქმნის ინსტრუმენტებს, რომლებიც გვეხმარება საკუთარი თავი მომავალში წარმოვისახოთ, იმისათვის, რომ ჩვენი მომავალი "მე"-სთვის გონივრული გადაწყვეტილებები მივიღოთ.
Daniel Goldstein - Behavioral economist
Daniel Goldstein studies how we make decisions about our financial selves -- both now and in the future, Full bio
Daniel Goldstein studies how we make decisions about our financial selves -- both now and in the future, Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Do you remember the story
0
0
2000
ალბათ გახსოვთ
00:17
of Odysseus and the Sirens
1
2000
2000
ოდისევსის და სირინოზების ისტორია
00:19
from high school or junior high school?
2
4000
2000
სასკოლო წლებიდან.
00:21
There was this hero, Odysseus, who's heading back home
3
6000
3000
არსებობდა ასეთი გმირი , ოდისევსი.
00:24
after the Trojan War.
4
9000
2000
ის ტროას ომის შემდეგ სახლში ბრუნდება.
00:26
And he's standing on the deck of his ship,
5
11000
2000
დგას თავისი ხომალდის გემბანზე
00:28
he's talking to his first mate,
6
13000
2000
და თავის პირველ თანაშემწეს ელაპარაკება.
00:30
and he's saying,
7
15000
2000
და ეუბნება:
00:32
"Tomorrow, we will sail past those rocks,
8
17000
3000
„ხვალ იმ კლდეების მახლობლად გავცურავთ
00:35
and on those rocks sit some beautiful women
9
20000
2000
სადაც ის ლამაზი ქალები სხედან,
00:37
called Sirens.
10
22000
2000
სირინოზებს რომ ეძახიან.
00:39
And these women sing an enchanting song,
11
24000
3000
ისინი ისეთ მომაჯადოებელ
სიმღერას მღერიან,
სიმღერას მღერიან,
00:42
a song so alluring
12
27000
2000
ისეთი მომნუსხველია,
00:44
that all sailors who hear it
13
29000
2000
რომ ყველა მეზღვაური,
რომელიც მას მოისმენს,
რომელიც მას მოისმენს,
00:46
crash into the rocks and die."
14
31000
2000
კლდეებს ეჯახება და იღუპება.“
00:48
Now you would expect, given that,
15
33000
2000
თქვენ ფიქრობთ, რომ იცოდა რა ეს,
00:50
that they would choose an alternate route around the Sirens,
16
35000
3000
ოდისევსი სხვა მარშრუტით წავიდოდა
და გვერდს აუვლიდა სირინოზებს.
და გვერდს აუვლიდა სირინოზებს.
00:53
but instead Odysseus says,
17
38000
3000
მაგრამ აი, რას ამბობს ის:
00:56
"I want to hear that song.
18
41000
2000
„მე მინდა მათი სიმღერა მოვისმინო.
00:58
And so what I'm going to do
19
43000
2000
ამიტომ, აი, როგორ მოვიქცევით -
01:00
is I'm going to pour wax in the ears
20
45000
2000
ყურებში ცვილს ჩაგასხამთ
01:02
of you and all the men --
21
47000
2000
ყველა თქვენგანს, ყველას ამ ხომალდზე -
01:04
stay with me --
22
49000
2000
მოიცადეთ, მისმინეთ!
01:06
so that you can't hear the song,
23
51000
2000
იმისათვის, რომ თქვენ
სიმღერა ვერ გაიგონოთ.
სიმღერა ვერ გაიგონოთ.
01:08
and then I'm going to have you tie me to the mast
24
53000
3000
მე კი ანძაზე მიმაბამთ,
01:11
so that I can listen
25
56000
2000
ასე მე მათ სიმღერასაც მოვისმენ
01:13
and we can all sail by unaffected."
26
58000
2000
და გვერდსაც უვნებლად ავუქცევთ.“
01:15
So this is a captain
27
60000
3000
აი, ესაა კაპიტანი, რომელიც გემის
01:18
putting the life of every single person on the ship at risk
28
63000
2000
ეკიპაჟის წევრების სიცოცხლეს
საფრთხეში აგდებს
საფრთხეში აგდებს
01:20
so that he can hear a song.
29
65000
2000
იმისათვის, რომ სიმღერა მოისმინოს.
01:22
And I'd like to think if this was the case,
30
67000
2000
მე მგონია, რომ თუკი მართლა ასე მოიქცნენ
01:24
they probably would have rehearsed it a few times.
31
69000
3000
ალბათ ამისთვის მოემზადებოდნენ კიდეც.
01:27
Odysseus would have said, "Okay, let's do a dry run.
32
72000
3000
ოდისევსი იტყოდა „კარგი,
მოდი რეპეტიცია გავიაროთ.
მოდი რეპეტიცია გავიაროთ.
01:30
You tie me to the mast, and I'm going to beg and plead.
33
75000
3000
წარმოიდგინეთ, რომ მიმაბით ანძაზე.
მე დაგიწყებთ მუდარას, რომ გამათავისუფლოთ.
მე დაგიწყებთ მუდარას, რომ გამათავისუფლოთ.
01:33
And no matter what I say, you cannot untie me from the mast.
34
78000
2000
მაგრამ რაც არ უნდა გითხრათ,
არ გამათავისუფლოთ.
არ გამათავისუფლოთ.
01:35
All right, so tie me to the mast."
35
80000
2000
ახლა მოდით და მიმაბით!“
01:37
And the first mate takes a rope
36
82000
2000
პირველი თანაშემწე იღებს თოკს და
01:39
and ties Odysseus to the mast in a nice knot.
37
84000
3000
საფუძვლიანად აბამს ოდისევსს ანძაზე.
01:42
And Odysseus does his best job playacting
38
87000
2000
ოდისევსიც როლში შედის და ამბობს
01:44
and says, "Untie me. Untie me.
39
89000
2000
„ამხსენით! ამხსენით!
01:46
I want to hear that song. Untie me."
40
91000
2000
სიმღერის მოსმენა მინდა. ამხსენით!“
01:48
And the first mate wisely resists
41
93000
2000
პირველი თანაშემწე ბრძნულად
უძლებს მის ვედრებას
უძლებს მის ვედრებას
01:50
and doesn't untie Odysseus.
42
95000
2000
და არ ათავისუფლებს მას.
01:52
And then Odysseus says, "I see that you can get it.
43
97000
3000
მერე ოდისევსი ეუბნება „კარგი,
ვხედავ, რომ გაიგეთ.
ვხედავ, რომ გაიგეთ.
01:55
All right, untie me now and we'll get some dinner."
44
100000
3000
ახლა ამხსენით და ვისადილოთ“
01:58
And the first mate hesitates.
45
103000
2000
მისი პირველი თანაშემწე ორჭოფობას იწყებს.
02:00
He's like, "Is this still the rehearsal,
46
105000
2000
„ეს ისევ რეპეტიციაა?
02:02
or should I untie him?"
47
107000
3000
თუ მართლა ავხსნა?“
02:05
And the first mate thinks,
48
110000
2000
პირველი თანაშემწე ფიქრობს
02:07
"Well, I guess at some point the rehearsal has to end."
49
112000
3000
„როდესღაც რეპეტიციაც ხომ უნდა დასრულდეს?“
02:10
So he unties Odysseus, and Odysseus flips out.
50
115000
3000
ის ათავისუფლებს ოდისევსს.
ოდისევსი გადარეულია.
ოდისევსი გადარეულია.
02:13
He's like, "You idiot. You moron.
51
118000
2000
„შე სულელო! შე შტერო!
02:15
If you do that tomorrow, I'll be dead, you'll be dead,
52
120000
2000
ხვალ, რომ ასე მოიქცე,
მე მოვკვდები, შენც მოკვდები
მე მოვკვდები, შენც მოკვდები
02:17
every single one of the men will be dead.
53
122000
2000
და თითოეული ადამიანი ამ გემზე მოკვდება.
02:19
Now just don't untie me no matter what."
54
124000
3000
არ გამათავისუფლო, რაც არ უნდა მოხდეს.“
02:22
He throws the first mate to the ground.
55
127000
2000
თავის თანაშემწეს მიწაზე ანარცხებს.
02:24
This repeats itself through the night --
56
129000
2000
ასე გრძელდება მთელი ღამე-
02:26
rehearsal, tying to the mast,
57
131000
2000
რეპეტიცია, ანძაზე მიბმა,
02:28
conning his way out of it,
58
133000
2000
თავის დახსნა,
02:30
beating the poor first mate up mercilessly.
59
135000
3000
თანაშემწის უწყალოდ ცემა.
02:33
Hilarity ensues.
60
138000
3000
მხიარულება გრძელდება.
02:36
Tying yourself to a mast
61
141000
2000
საკუთარი თავის ანძაზე მიბმა
02:38
is perhaps the oldest written example
62
143000
2000
ალბათ ყველაზე ძველი
წერილობითი მაგალითია იმისა,
წერილობითი მაგალითია იმისა,
02:40
of what psychologists call a commitment device.
63
145000
3000
რასაც ფსიქოლოგები ვალდებულების
მექანიზმს ეძახიან.
მექანიზმს ეძახიან.
02:43
A commitment device is a decision that you make
64
148000
3000
ვალდებულების მექანიზმი
არის გადაწყვეტილება,
არის გადაწყვეტილება,
02:46
with a cool head to bind yourself
65
151000
3000
რომელსაც იღებ ცივი გონებით,
02:49
so that you don't do something regrettable
66
154000
2000
რომ მომავალში, უნებისყოფობით
არ გააკეთო
არ გააკეთო
02:51
when you have a hot head.
67
156000
3000
რაღაცა, რასაც შემდგომ ინანებ.
02:54
Because there's two heads inside one person
68
159000
2000
ჩვენ ხომ ორი თავი გვაქვს თითქოს -
02:56
when you think about it.
69
161000
2000
რომ დავფიქრდეთ.
02:58
Scholars have long invoked this metaphor of two selves
70
163000
3000
მეცნიერები დიდი ხანია ამ „ორი მეს“
მეტაფორას იყენებენ
მეტაფორას იყენებენ
03:01
when it comes to questions of temptation.
71
166000
3000
როცა ცდუნების თემას განიხილავენ.
03:04
There is first, the present self.
72
169000
3000
ჯერ არსებობს ჩვენი ამჟამინდელი,
დღევანდელი „მე“.
დღევანდელი „მე“.
03:07
This is like Odysseus when he's hearing the song.
73
172000
3000
ეს ის ოდისევსია, რომელსაც სიმღერა ესმის.
03:10
He just wants to get to the front row.
74
175000
2000
მას უნდა რომ წინა რიგებში მოხვდეს.
03:12
He just thinks about the here and now and the immediate gratification.
75
177000
3000
მას მხოლოდ „ახლა და ამჟამად“ ადარდებს
და ის სიამოვნება, რომელსაც უმალ მიიღებს.
და ის სიამოვნება, რომელსაც უმალ მიიღებს.
03:15
But then there's this other self, the future self.
76
180000
3000
მაგრამ ამავე დროს არის
მეორე „მე“, მომავალი „მე“.
მეორე „მე“, მომავალი „მე“.
03:18
This is Odysseus as an old man
77
183000
2000
ეს ის ოდისევსია, რომელიც მოხუცია და
03:20
who wants nothing more than to retire in a sunny villa
78
185000
3000
სხვა არაფერი უნდა თუ არა
მზიან სახლში მშვიდი ცხოვრება
მზიან სახლში მშვიდი ცხოვრება
03:23
with his wife Penelope
79
188000
2000
თავის ცოლ პენელოპესთან ერთად
03:25
outside of Ithaca -- the other one.
80
190000
3000
ითაკასთან ახლოს. ეს მეორეა.
03:31
So why do we need commitment devices?
81
196000
4000
და მაინც, რაში გვჭირდება
ვალდებულების მექანიზმები?
ვალდებულების მექანიზმები?
03:35
Well resisting temptation is hard,
82
200000
2000
ცდუნებაზე უარის თქმა რთულია,
03:37
as the 19th century English economist
83
202000
3000
როგორც მე-19 საუკუნის
ინგლისელი ეკონომისტი
ინგლისელი ეკონომისტი
03:40
Nassau William Senior said,
84
205000
2000
ნასო ვილიამ უფროსი ამბობდა
03:42
"To abstain from the enjoyment which is in our power,
85
207000
3000
„თავი შეიკავო სიამოვნებისგან,
რომელიც ახლა შეგიძლია მიიღო,
რომელიც ახლა შეგიძლია მიიღო,
03:45
or to seek distant rather than immediate results,
86
210000
3000
ან სწრაფ შედეგებს,
გრძელვადიანი შედეგები არჩიო,
გრძელვადიანი შედეგები არჩიო,
03:48
are among the most painful exertions
87
213000
2000
ადამიანური ნებისყოფის ერთერთი
03:50
of the human will."
88
215000
2000
ყველაზე რთული გამოცდაა.“
03:52
If you set goals for yourself and you're like a lot of other people,
89
217000
3000
თუ თქვენ მიზნებს ისახავთ და
სხვა ადამიანებივით ხართ,
სხვა ადამიანებივით ხართ,
03:55
you probably realize
90
220000
2000
კარგად გესმით ალბათ,
03:57
it's not that your goals are physically impossible
91
222000
2000
რომ მათ განა იმიტომ, ვერ აღწევთ,
03:59
that's keeping you from achieving them,
92
224000
2000
რომ ეს ფიზიკურად შეუძლებელია -
04:01
it's that you lack the self-discipline to stick to them.
93
226000
3000
არამედ იმიტომ, რომ ნებისყოფა გაკლიათ.
04:04
It's physically possible to lose weight.
94
229000
2000
ფიზიკურად შესაძლებელია დაიკლო წონა.
04:06
It's physically possible to exercise more.
95
231000
3000
ფიზიკურად შესაძლებელია მეტი ივარჯიშო.
04:09
But resisting temptation
96
234000
2000
მაგრამ ცდუნებაზე უარის თქმა
04:11
is hard.
97
236000
2000
რთულია.
04:13
The other reason
98
238000
2000
ცდუნებაზე უარის თქმა
04:15
that it's difficult to resist temptation
99
240000
3000
კიდევ იმიტომ არის ძნელი, რომ
04:18
is because it's an unequal battle
100
243000
3000
ეს არათანაბარი ბრძოლაა
04:21
between the present self and the future self.
101
246000
2000
დღევანდელ „მე“-სა და
მომავალ „მე“-ს შორის.
მომავალ „მე“-ს შორის.
04:23
I mean, let's face it, the present self is present.
102
248000
2000
ვაღიაროთ, დღევანდელი
“მე” - დღევანდელობაა.
“მე” - დღევანდელობაა.
04:25
It's in control. It's in power right now.
103
250000
3000
ის მართავს სიტუაციას.
ახლა ისაა ძალაუფლებაში.
ახლა ისაა ძალაუფლებაში.
04:28
It has these strong, heroic arms
104
253000
2000
მას აქვს ძლიერი, ჰეროიკული მკლავები
04:30
that can lift doughnuts into your mouth.
105
255000
2000
რომლებიც ნამცხვარს
თქვენ პირთან მიიტანენ.
თქვენ პირთან მიიტანენ.
04:32
And the future self is not even around.
106
257000
3000
მომავალი “მე” ჯერ ახლოსაც კი არ არის.
04:35
It's off in the future. It's weak.
107
260000
3000
ის შორსაა მომავალში. ის სუსტია.
04:38
It doesn't even have a lawyer present.
108
263000
2000
ადვოკატიც კი არ ყავს.
04:40
There's nobody to stick up for the future self.
109
265000
2000
მომავალ “მე”-ს არავინ დაიცავს.
04:42
And so the present self can trounce
110
267000
3000
ამგვარად დღევანდელი “მე” სულ გადათელავს
04:45
all over its dreams.
111
270000
2000
მის ოცნებებს.
04:47
So there's this battle between the two selves that's being fought,
112
272000
4000
ასეთი ბრძოლაა ამ ორ “მე”-ს
შორის და ჩვენ გვჭირდება
შორის და ჩვენ გვჭირდება
04:51
and we need commitment devices
113
276000
2000
ვალდებულების მექანიზმები იმისათვის,
04:53
to level the playing field between the two.
114
278000
3000
რომ ისინი ამ ბრძოლაში
თანაბარ პირობებში იყვნენ.
თანაბარ პირობებში იყვნენ.
04:56
Now I'm a big fan of commitment devices actually.
115
281000
3000
მე ვალდებულების მექანიზმების
დიდი მომხრე ვარ.
დიდი მომხრე ვარ.
04:59
Tying yourself to the mast is the oldest one, but there are other ones
116
284000
3000
ანძაზე მიბმა ყველაზე ძველია,
მაგრამ სხვებიც არსებობს
მაგრამ სხვებიც არსებობს
05:02
such as locking a credit card away with a key
117
287000
4000
მაგალითად საკრედიტო
ბარათის ჩაკეტვა უჯრაში,
ბარათის ჩაკეტვა უჯრაში,
05:06
or not bringing junk food into the house so you won't eat it
118
291000
3000
სახლში არაჯანსაღი საკვების
არ მოტანა, რომ არ ჭამო, ან
არ მოტანა, რომ არ ჭამო, ან
05:09
or unplugging your Internet connection
119
294000
2000
ინტერნეტის კაბელის გამორთვა,
05:11
so you can use your computer.
120
296000
2000
რომ კომპიუტერით იმუშავო.
05:13
I was creating commitment devices of my own
121
298000
2000
ვალდებულების მექანიზმებს
მე თვითონ დიდი ხნის წინ ვიგონებდი
მე თვითონ დიდი ხნის წინ ვიგონებდი
05:15
long before I knew what they were.
122
300000
2000
სანამ გავიგებდი, რომ
რამე ასეთი არსებობდა.
რამე ასეთი არსებობდა.
05:17
So when I was a starving post-doc
123
302000
2000
როცა კოლუმბიის უნივერსიტეტის
05:19
at Columbia University,
124
304000
2000
პოსტ-დოქტორანტურის
მშიერი სტუდენტი ვიყავი,
მშიერი სტუდენტი ვიყავი,
05:21
I was deep in a publish-or-perish phase of my career.
125
306000
3000
ჩემი კარიერის „გამოაქვეყნე
ან გაქრი“ ეტაპზე ვიყავი.
ან გაქრი“ ეტაპზე ვიყავი.
05:24
I had to write five pages a day
126
309000
2000
ყოველ დღე ხუთი გვერდი უნდა დამეწერა
05:26
towards papers
127
311000
2000
ჩემი სტატიებისთვის
05:28
or I would have to give up five dollars.
128
313000
3000
ან ხუთი დოლარი უნდა დამეთმო.
05:31
And when you try to execute these commitment devices,
129
316000
3000
და როცა ვცდილობთ ეს ვალდებულების
მექანიზმები ავამოქმედოთ,
მექანიზმები ავამოქმედოთ,
05:34
you realize the devil is really in the details.
130
319000
2000
მაშინ ვხვდებით, რომ ეშმაკი
მართლაც რომ დეტალებშია.
მართლაც რომ დეტალებშია.
05:36
Because it's not that easy to get rid of five dollars.
131
321000
3000
იმიტომ, რომ არც ისე მარტივია
ხუთი დოლარი მოიშორო.
ხუთი დოლარი მოიშორო.
05:39
I mean, you can't burn it; that's illegal.
132
324000
3000
ვერ დაწვავ, ცხადია - ეს უკანონოა.
05:42
And I thought, well I could give it to a charity
133
327000
2000
ამიტომ ვიფიქრე ქველმოქმედებაზე გავცემთქი,
05:44
or give it to my wife or something like that.
134
329000
2000
ან ცოლს მივცემ ან რამე მსგავსი.
05:46
But then I thought, oh, I'm sending myself mixed messages.
135
331000
2000
მერე მივხვდი, რომ ეს
ორაზროვნება დამაბნევდა.
ორაზროვნება დამაბნევდა.
05:48
Because not writing is bad, but giving to charity is good.
136
333000
3000
არდაწერა - ცუდია, მაგრამ
ქველმოქმედება - კარგია.
ქველმოქმედება - კარგია.
05:51
So then I would kind of justify not writing
137
336000
2000
ასე ხომ ყოველთვის ადვილად
გავიმართლებდი თავს.
გავიმართლებდი თავს.
05:53
by giving a gift.
138
338000
2000
არ ვწერ მაგრამ სამაგიეროდ
საჩუქარს გავცემ.
საჩუქარს გავცემ.
05:55
And then I kind of flipped that around and thought,
139
340000
2000
მერე ეს აზრი განვავითარე,
05:57
well I could give it to the neo-Nazis.
140
342000
2000
შემეძლო ნეონაცისტებისთვის
მიმეცა ეს ფული.
მიმეცა ეს ფული.
05:59
But then I was like, that's more bad than writing is good,
141
344000
3000
მერე მიხვდვი, რომ ეს საქციელი
უფრო ცუდია, ვიდრე წერა არის კარგი,
უფრო ცუდია, ვიდრე წერა არის კარგი,
06:02
and so that wouldn't work.
142
347000
2000
ამიტომ არ გამოდგებოდა.
06:04
So ultimately, I just decided
143
349000
2000
საბოლოოდ, გადავწყვიტე, რომ
06:06
I would leave it in an envelope on the subway.
144
351000
3000
კონვერტში ჩავდებდი და
მეტროში დავტოვებდი.
მეტროში დავტოვებდი.
06:09
Sometimes a good person would find it,
145
354000
2000
მას ხან კარგი ადამიანი იპოვიდა,
06:11
sometimes a bad person would find it.
146
356000
2000
ხან ცუდი ადამიანი იპოვიდა.
06:13
On average, it was just a completely pointless exchange of money
147
358000
3000
საშუალოდ კი ეს სრულიად
უაზრო ქმედება გამოვიდოდა,
უაზრო ქმედება გამოვიდოდა,
06:16
that I would regret.
148
361000
2000
რაც ჩემში სინანულს აღძრავდა.
06:18
(Laughter)
149
363000
3000
(სიცილი)
06:21
Such it is with commitment devices.
150
366000
3000
ასეა ვალდებულების მექანიზმების საქმე.
06:24
But despite my like for them,
151
369000
4000
მიუხედავად იმისა, რომ მე ისინი მომწონს,
06:28
there's two nagging concerns
152
373000
2000
ორი რამ სულ მაფიქრებდა ხოლმე.
06:30
that I've always had about commitment devices,
153
375000
2000
ამ ვალდებულების მექანიზმებთან
დაკავშირებით.
დაკავშირებით.
06:32
and you might feel this if you use them yourself.
154
377000
2000
ამას იგრძნობთ, როგორც კი
ეცდებით, რომ ისინი გამოიყენოთ.
ეცდებით, რომ ისინი გამოიყენოთ.
06:34
So the first is,
155
379000
2000
პირველი ის არის, რომ
06:36
when you've got one of these devices going,
156
381000
2000
როცა ამ მექანიზმს ჩართავ,
06:38
such as this contract to write everyday or pay,
157
383000
3000
მაგალითად როგორიცაა
ჩემი კონტრაქტი - წერა ან ფული,
ჩემი კონტრაქტი - წერა ან ფული,
06:41
it's just a constant reminder
158
386000
2000
ის მუდმივად შეგახსენებს, რომ
06:43
that you have no self-control.
159
388000
2000
ნებისყოფა საერთოდ არ გაქვს.
06:45
You're just telling yourself, "Without you, commitment device,
160
390000
2000
შენ თავს ეუბნები „შენ გარეშე,
ვალდებულების მექანიზმო,
ვალდებულების მექანიზმო,
06:47
I am nothing, I have no self-discipline."
161
392000
3000
მე არარაობა ვარ. ნებისყოფა არ გამაჩნია.“
06:50
And then when you're ever in a situation
162
395000
2000
და როცა აღმოჩნდები სიტუაციაში,
06:52
where you don't have a commitment device in place --
163
397000
3000
რომლისთვისაც ვალდებულების
მექანიზმი არ გაქვს -
მექანიზმი არ გაქვს -
06:55
like, "Oh my God, that person's offering me a doughnut,
164
400000
2000
ფიქრობ „ვაი! ეს ადამიანი
ნამცხვარს მთავაზობს,
ნამცხვარს მთავაზობს,
06:57
and I have no defense mechanism," --
165
402000
2000
მე კი დაცვის მექანიზმი არ მაქვს“ –
06:59
you just eat it.
166
404000
2000
და უბრალოდ ჭამ.
07:01
So I don't like the way that they take the power away from you.
167
406000
3000
ამიტომ არ მომწონს ის, რომ ეს
მექანიზმები ჩვენ ძალას გვართმევს.
მექანიზმები ჩვენ ძალას გვართმევს.
07:04
I think self-discipline is something, it's like a muscle.
168
409000
3000
მე ვფიქრობ ნებისყოფა კუნთივითაა.
07:07
The more you exercise it, the stronger it gets.
169
412000
3000
რაც მეტად ავარჯიშებ, მით
უფრო ძლიერი ხდება.
უფრო ძლიერი ხდება.
07:10
The other problem with commitment devices
170
415000
2000
მეორე პრობლემა, რომელიც
ვალდებულების მექანიზმებს აქვს,
ვალდებულების მექანიზმებს აქვს,
07:12
is that you can always weasel your way out of them.
171
417000
3000
არის ის, რომ ყოველთვის
შეგიძლია თავი დაიძვრინო.
შეგიძლია თავი დაიძვრინო.
07:15
You say, "Well, of course I can't write today,
172
420000
2000
შენ თავს ეუბნები „ცხადია,
რომ დღეს ვერ დავწერ,
რომ დღეს ვერ დავწერ,
07:17
because I'm giving a TEDTalk and I have five media interviews,
173
422000
3000
იმიტომ, რომ ტედ-ზე გამოვდივარ და
კიდევ ხუთი ინტერვიუ მაქვს,
კიდევ ხუთი ინტერვიუ მაქვს,
07:20
and then I'm going to a cocktail party and then I'll be drunk after that.
174
425000
3000
მერე წვეულებაზე მივდივარ,
რომელზეც დავთვრები.
რომელზეც დავთვრები.
07:23
And so there's no way that this is going to work."
175
428000
3000
ასე, რომ არანაირად არ გამოვა.“
07:26
So in effect, you are like Odysseus and the first mate
176
431000
2000
ანუ რეალურად შენში არის ორივე,
07:28
in one person.
177
433000
2000
ოდისევსიც და მისი თანაშემწეც.
07:30
You're putting yourself, you're binding yourself,
178
435000
3000
შენ თავს იბამ და მერე
07:33
and you're weaseling your way out of it,
179
438000
2000
ისევ თავს ითავისუფლებ,
07:35
and then you're beating yourself up afterwards.
180
440000
2000
და მერე კიდევ თვითგვემაში ხარ.
07:37
So I've been working
181
442000
2000
უკვე დაახლოებით ათი წელია
07:39
for about a decade now
182
444000
2000
იმაზე ვმუშაობ, რომ აღმოვაჩინო
07:41
on finding other ways
183
446000
2000
სხვა გზები, როგორ შეიძლება შეიცვალოს
07:43
to change people's relationship to the future self
184
448000
2000
ადამიანის ეს დამოკიდებულება
საკუთარი “მე”-სადმი მომავალში
საკუთარი “მე”-სადმი მომავალში
07:45
without using commitment devices.
185
450000
2000
ვალდებულების მექანიზმების
გამოყენების გარეშე.
გამოყენების გარეშე.
07:47
In particular, I'm interested in the relationship
186
452000
3000
კერძოდ, მე მაინტერესებს
07:50
to the future financial self.
187
455000
3000
მომავალ ფინანსურ “მე”-სთან კავშირი.
07:54
And this is a timely issue.
188
459000
2000
ეს კი ძალიან დროული თემაა.
07:56
I'm talking about the topic of saving.
189
461000
2000
მე დაზოგვაზე ვლაპარაკობ.
07:58
Now saving is a classic two selves problem.
190
463000
2000
დაზოგვა კლასიკურად "ორი მე”-ს პრობლემაა.
08:00
The present self does not want to save at all.
191
465000
3000
დღევანდელ “მე”-ს სულაც არ უნდა დაზოგვა.
08:03
It wants to consume.
192
468000
2000
მას უნდა მოიხმაროს.
08:05
Whereas the future self wants the present self to save.
193
470000
3000
მაშინ, როცა მომავალ “მე”-ს უნდა,
რომ დღევანდელმა “მე”-მ დაზოგოს.
რომ დღევანდელმა “მე”-მ დაზოგოს.
08:09
So this is a timely problem.
194
474000
2000
ასე რომ ეს საკითხი აქტუალურია.
08:11
We look at the savings rate
195
476000
2000
ჩვენ რომ შევხედოთ დაზოგვის კოეფიციენტებს,
08:13
and it has been declining since the 1950s.
196
478000
3000
აღმოვაჩენთ რომ ისინი 1950
წლის მერე სულ მცირდება.
წლის მერე სულ მცირდება.
08:16
At the same time, the Retirement Risk Index,
197
481000
3000
ამავე დროს, საპენსიო რისკის ინდექსი,
ანუ ალბათობა, იმისა,
ანუ ალბათობა, იმისა,
08:19
the chance of not being able to meet your needs in retirement,
198
484000
3000
რომ პენსიაზე საკუთარ საჭიროებებს
ფინანსურად ვერ დააკმაყოფილებ,
ფინანსურად ვერ დააკმაყოფილებ,
08:22
has been increasing.
199
487000
2000
მხოლოდ იზრდება.
08:24
And we're at a situation now
200
489000
2000
ანუ ჩვენ ვართ სიტუაციაში, რომელშიც
08:26
where for every three baby boomers,
201
491000
2000
40 და 50-იან წლებში დაბადებული
ყოველი სამი ადამიანიდან -
ყოველი სამი ადამიანიდან -
08:28
the McKinsey Global Institute predicts
202
493000
2000
ორი, მაკკინზი გლობალ
ინსტიტუტის გათვლებით,
ინსტიტუტის გათვლებით,
08:30
that two will not be able to meet their pre-retirement needs
203
495000
4000
ვეღარ შეიქმნის იმ მატერიალურ პირობებს,
08:34
while they're in retirement.
204
499000
2000
რაც პენსიამდე ქონდა.
08:36
So what can we do about this?
205
501000
3000
რა შეგვიძლია, რომ გავაკეთოთ?
08:39
There's a philosopher, Derek Parfit,
206
504000
3000
აი, რა თქვა ფილოსოფოსმა დერეკ პარფიტმა,
08:42
who said some words that were inspiring to my coauthors and I.
207
507000
3000
რამაც ძალიან შთაგვაგონა
მე და ჩემი თანაავტორები.
მე და ჩემი თანაავტორები.
08:45
He said that, "We might neglect our future selves
208
510000
3000
მან თქვა „ჩვენ შესაძლოა
უგულვებელვყობთ ჩვენ მომავალ „მე“-ს,
უგულვებელვყობთ ჩვენ მომავალ „მე“-ს,
08:48
because of some failure of belief or imagination."
209
513000
4000
იმიტომ, რომ ან არ გვჯერა
ან წარმოსახვა გვაკლია.“
ან წარმოსახვა გვაკლია.“
08:52
That is to say,
210
517000
2000
ეს იმას ნიშნავს, რომ
08:54
we somehow might not believe that we're going to get old,
211
519000
3000
ჩვენ თითქოს არ გვჯერა,
რომ მოვხუცდებით,
რომ მოვხუცდებით,
08:57
or we might not be able to imagine
212
522000
2000
ან არ შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ,
08:59
that we're going to get old some day.
213
524000
2000
რომ ოდესღაც მოვხუცდებით.
09:01
On the one hand, it sounds ridiculous.
214
526000
2000
ერთის მხრივ, ეს სასაცილოდ ჟღერს.
09:03
Of course, we know that we're going to get old.
215
528000
2000
ცხადია, რომ ვიცით, რომ დავბერდებით.
09:05
But aren't there things that we believe and don't believe at the same time?
216
530000
3000
მაგრამ განა არ არსებობს რაღაცეები,
რაც გვჯერა და თან არ გვჯერა?
რაც გვჯერა და თან არ გვჯერა?
09:08
So my coauthors and I have used computers,
217
533000
3000
მე და ჩემმა თანაავტორებმა ჩვენი
დროის ყველაზე მაგარი ინსტრუმენტი,
დროის ყველაზე მაგარი ინსტრუმენტი,
09:11
the greatest tool of our time,
218
536000
2000
კომპიუტერი გამოვიყენეთ, რომ
09:13
to assist people's imagination
219
538000
2000
ადამიანების წარმოსახვას
დავხმარებოდით, რომ
დავხმარებოდით, რომ
09:15
and help them imagine what it might be like
220
540000
3000
მომავალი დაენახათ და ამ მომავალში
09:18
to go into the future.
221
543000
2000
საკუთარი თავი წარმოედგინათ.
09:20
And I'll show you some of these tools right here.
222
545000
3000
რამდენიმე ასეთ ხერხს ახლა გაჩვენებთ.
09:23
The first is called the distribution builder.
223
548000
2000
პირველს ქვია განაწილების ინსტრუმენტი.
09:25
It shows people what the future might be like
224
550000
3000
ის ადამიანებს მომავალს აჩვენებს,
09:28
by showing them a hundred equally probable outcomes
225
553000
3000
აჩვენებს რა 100 თანაბრად შესაძლებელ შედეგს,
09:31
that might be obtained in the future.
226
556000
2000
რომელიც შეიძლება, რომ მომავალში დადგეს.
09:33
Each outcome is shown by one of these markers,
227
558000
3000
ყოველი მათგანი აი, ასეთი ნიშნით აღინიშნება
09:36
and each sits on a row
228
561000
2000
და ყოველი ეს ნიშანი მოთავსებულია რიგში,
09:38
that represents a level of wealth and retirement.
229
563000
2000
რომელიც პენსიისა და სიმდიდრის
დონეზე მიუთითებს.
დონეზე მიუთითებს.
09:40
Being up at the top
230
565000
2000
თუ ეს ნიშანი ზემოთ არის,
09:42
means that you're enjoying a high income in retirement.
231
567000
2000
ეს ნიშნავს, რომ შენ პენსიაზე
მაღალი შემოსავალი გაქვს.
მაღალი შემოსავალი გაქვს.
09:44
Being down at the bottom
232
569000
2000
თუ ნიშანი ქვემოთაა,
09:46
means that you're struggling to make ends meet.
233
571000
2000
ეს ნიშნავს, რომ საკმაოდ გიჭირს.
09:48
When you make an investment,
234
573000
2000
როცა ინვესტიციას აკეთებ,
09:50
what you're really saying is, "I accept
235
575000
2000
შენ ფაქტიურად ასეთ რამეს
ამბობ „მე მესმის, რომ
ამბობ „მე მესმის, რომ
09:52
that any one of these 100 things
236
577000
2000
ამ 100 მოვლენიდან ნებისმიერი
შეიძლება შემემთხვეს
შეიძლება შემემთხვეს
09:54
could happen to me and determine my wealth."
237
579000
2000
და ამან განსაზღვროს ჩემი სიმდიდრეც.“
09:56
Now you can try to move your outcomes around.
238
581000
3000
ასე შეგიძლია ამ შედეგებით ითამაშო.
09:59
You can try to manipulate your fate, like this person is doing,
239
584000
3000
შეგიძლია საკუთარი ბედი განაგო,
აი როგორც ეს ადამიანი აკეთებს.
აი როგორც ეს ადამიანი აკეთებს.
10:02
but it costs you something to do it.
240
587000
2000
მაგრამ ეს უფასოდ არ ხდება.
10:04
It means that you have to save more today.
241
589000
4000
ეს ნიშნავს, რომ დღეს უფრო
მეტი უნდა დაზოგო.
მეტი უნდა დაზოგო.
10:08
Once you find an investment that you're happy with,
242
593000
2000
როცა აღმოაჩენ ინვესტიციას,
რომელიც გიზიდავს,
რომელიც გიზიდავს,
10:10
what people do is they click "done"
243
595000
2000
იღებ საბოლოო გადაწყვეტილებას და ასრულებ -
10:12
and the markers begin to disappear,
244
597000
2000
ნიშნები ქრება,
10:14
slowly, one by one.
245
599000
2000
ასე, ნელნელა.
10:16
It simulates what it is like to invest in something
246
601000
2000
ასე, ხდება სიმულაცია პროცესისა,
10:18
and to watch that investment pan out.
247
603000
3000
როცა ინვესტიციას
აკეთებ და მის შედეგებს იღებ.
აკეთებ და მის შედეგებს იღებ.
10:21
At the end, there will only be one marker left standing
248
606000
3000
ბოლოს მხოლოდ ერთი ნიშანი დარჩება და
10:24
and it will determine our wealth in retirement.
249
609000
3000
ის განსაზღვრავს ჩვენს
სიმდიდრეს საპენსიო ასაკში.
სიმდიდრეს საპენსიო ასაკში.
10:27
Yes, this person retired
250
612000
2000
დიახ, ეს პიროვნება პენსიაზე რომ გავა
10:29
at 150 percent of their working income in retirement.
251
614000
4000
მისი ამჟამინდელი შემოსავლის 150% ექნება.
10:33
They're making more money while retired
252
618000
2000
მას უფრო მეტი ფული ექნება პენსიაზე
10:35
than they were making while they were working.
253
620000
2000
ვიდრე ახლა აქვს, როცა მუშაობს.
10:37
If you're like most people,
254
622000
2000
თქვენც თუ სხვა ბევრი ადამიანივით ხართ,
10:39
just seeing that gave you a small sense of elation and joy --
255
624000
4000
ამის დანახვამ სიხარულის განცდა მოგგვარათ -
10:43
just to think about making
256
628000
2000
ის, რომ
10:45
50 percent more money in retirement than before.
257
630000
3000
50%-ით უფრო მეტი ფული გექნებათ პენსიაზე.
10:48
However, had you ended up on the very bottom,
258
633000
2000
თუმცა, სულ ძირში რომ აღმოჩენილიყავით,
10:50
it might have given you a slight sense
259
635000
2000
ეს ცოტა შეგაშინებდათ
10:52
of dread and/or nausea
260
637000
2000
ან გულს შეგიწუხებდათ იმის წარმოდგენა, რომ
10:54
thinking about struggling to get by in retirement.
261
639000
4000
პენსიაზე კაპიკების ამარა უნდა იარსებოთ.
10:58
By using this tool over and over
262
643000
2000
სიმულაციის ამ ინსტრუმენტის გამოყენებით,
11:00
and simulating outcome after outcome,
263
645000
3000
ცდიან რა სხვადასხვა შედეგებს,
11:03
people can understand
264
648000
2000
ადამიანებს შეუძლიათ გაიაზრონ, რომ
11:05
that the investments and savings that they undertake today
265
650000
3000
მათი დანაზოგები და ინვესტიციები დღეს
11:08
determine their well-being in the future.
266
653000
2000
განაპირობებენ მათ კეთილდღეობას ხვალ.
11:10
Now people are motivated through emotions,
267
655000
3000
ადამიანების მოტივაციას
ემოციები აღძრავს, მაგრამ
ემოციები აღძრავს, მაგრამ
11:13
but different people find different things motivating.
268
658000
3000
სხვადასხვა ადამიანს სხვდასხვა
რამ უქმნის მოტივაციას.
რამ უქმნის მოტივაციას.
11:16
This is a simulation
269
661000
3000
ეს სიმულაციური მოდელი
11:19
that uses graphics,
270
664000
2000
გრაფიკულ გამოსახულებებს იყენებს.
11:21
but other people find motivating what money can buy,
271
666000
2000
ზოგ ადამიანს ის უფრო აინტერესებს ნახოს
11:23
not just numbers.
272
668000
2000
თუ რის ყიდვას შეძლებს,
არა მხოლოდ რიცხვები.
არა მხოლოდ რიცხვები.
11:25
So here I made a distribution builder
273
670000
2000
ამიტომ გავაკეთე განაწილების ინსტრუმენტი
11:27
where instead of showing numerical outcomes,
274
672000
3000
რომელიც ფულის რაოდენობას კი არ აჩვენებს,
11:30
I show people what those outcomes will get you,
275
675000
3000
არამედ იმას თუ რა
შეიძლება ამ ფულით იყიდო -
შეიძლება ამ ფულით იყიდო -
11:33
in particular apartments that you can afford
276
678000
2000
კერძოდ როგორ ბინაში შეძლებ
იცხოვრო თუკი პენსიაზე
იცხოვრო თუკი პენსიაზე
11:35
if you're retiring on 3,000, 2,500,
277
680000
3000
შენი შემოსავალი თვეში არის 3000, 2500,
11:38
2,000 dollars per month and so on.
278
683000
3000
2000 და ა.შ. დოლარი.
11:41
As you move down the ladder of apartments,
279
686000
2000
რაც უფრო ქვემოთ
ჩამოდიხარ შემოსავლის კიბეზე,
ჩამოდიხარ შემოსავლის კიბეზე,
11:43
you see that they get worse and worse.
280
688000
3000
მით უფრო უარესი ბინები გერგება.
11:46
Some of them look like places I lived in as a graduate student.
281
691000
4000
ზოგი მათგანი ჩემი სტუდენტობის
საცხოვრებელს მაგონებს.
საცხოვრებელს მაგონებს.
11:50
And as you get to the very bottom,
282
695000
4000
სულ ქვემოთ რომ ჩამოხვალ,
11:54
you're faced with the unfortunate reality
283
699000
2000
იმ უბადრუკ რეალობას აწყდები,
რომელსაც მიიღებ
რომელსაც მიიღებ
11:56
that if you don't save anything for retirement,
284
701000
2000
თუკი ფულს საერთოდაც არ
დაზოგავ საპენსიოდ
დაზოგავ საპენსიოდ
11:58
you won't be able to afford any housing at all.
285
703000
3000
და სახლი სულაც არ გექნება.
12:01
Those are actual pictures of actual apartments
286
706000
2000
ეს რეალური ფოტოებია ბინების,
12:03
renting for that amount
287
708000
2000
რომლებიც ამ ფასებად ქირავდება
12:05
as advertised on the Internet.
288
710000
2000
ინტერნეტის საშუალებით.
12:07
The last thing I'll show you,
289
712000
2000
ახლა კი ბოლო რამეს გაჩვენებთ.
12:09
the last behavioral time machine,
290
714000
2000
ბოლო ქცევის სიმულატორი,
12:11
is something that I created with Hal Hershfield,
291
716000
3000
რომელიც ჰალ ჰერშფილდთან
ერთად შევქმენი,
ერთად შევქმენი,
12:14
who was introduced to me by my coauthor on a previous project,
292
719000
3000
რომელიც წინა პროექტზე
ჩემმა თანაავტორმა,
ჩემმა თანაავტორმა,
12:17
Bill Sharpe.
293
722000
2000
ბილ შარფმა გამაცნო.
12:19
And what it is
294
724000
2000
ეს არის
12:21
is an exploration into virtual reality.
295
726000
2000
ვირტუალურ რეალობაში შესვლა.
12:23
So what we do is we take pictures of people --
296
728000
3000
აი, რას ვაკეთებთ. ადამიანებს
ვუღებთ სურათებს,
ვუღებთ სურათებს,
12:26
in this case, college-age people --
297
731000
2000
ამ შემთხვევაში კოლეჯის სტუდენტებს -
12:28
and we use software to age them
298
733000
2000
და კომპიუტერის საშუალებით ვაბერებთ
12:30
and show these people what they'll look like
299
735000
3000
რომ დავანახოთ ამ ხალხს,
თუ როგორები იქნებიან
თუ როგორები იქნებიან
12:33
when they're 60, 70, 80 years old.
300
738000
2000
60, 70 ან 80 წლის ასაკში.
12:35
And we try to test
301
740000
2000
ჩვენ ვცდილობთ დავადგინოთ,
12:37
whether actually assisting your imagination
302
742000
3000
ცვლის თუ არა ადამიანების დაზოგვისა და
12:40
by looking at the face of your future self
303
745000
2000
ინვესტირების ქცევას
12:42
can change you investment behavior.
304
747000
2000
ასაკში საკუთარი თავის ხილვა.
12:44
So this is one of our experiments.
305
749000
3000
აი, ერთერთი ჩვენი ექსპერიმენტი.
12:47
Here we see the face of the young subject on the left.
306
752000
3000
ჩვენ ვხედავთ ახალგაზრდა
პირის ფოტოს მარცხნივ.
პირის ფოტოს მარცხნივ.
12:50
He's given a control
307
755000
2000
ის აკონტროლებს იმას
12:52
that allows him to adjust his savings rate.
308
757000
2000
თუ რამდენს დაზოგავს.
12:54
As he moves his savings rate down,
309
759000
2000
რაც უფრო მარცხნივ მოძრაობს,
12:56
it means that he's saving zero
310
761000
2000
მით ნაკლებს ზოგავს
12:58
when it's all the way here at the left.
311
763000
2000
და უკიდურეს მარცხენა წერტილში - ნულს.
13:00
You can see his current annual income --
312
765000
2000
თქვენ ხედავთ მის დღევანდელ შემოსავალს -
13:02
this is the percentage of his paycheck that he can take home today --
313
767000
3000
ეს მისი ხელფასის ის ნაწილია,
რომელსაც ის დღეს იყენებს -
რომელსაც ის დღეს იყენებს -
13:05
is quite high, 91 percent,
314
770000
2000
საკმაოდ მაღალია - 91%,
13:07
but his retirement income is quite low.
315
772000
2000
ამ დროს მისი საპენსიო
შემოსავალი ძალიან დაბალია.
შემოსავალი ძალიან დაბალია.
13:09
He's going to retire on 44 percent
316
774000
2000
პენსიაზე მას მისი დღევანდელი შემოსავლის
13:11
of what he earned while he was working.
317
776000
3000
44% ექნება მხოლოდ.
13:14
If he saves the maximum legal amount,
318
779000
3000
თუკი ის ნებადართულ
მაქსიმუმს დაზოგავს დღეს,
მაქსიმუმს დაზოგავს დღეს,
13:17
his retirement income goes up,
319
782000
2000
მისი საპენსიო შემოსავლებიც გაიზრდება,
13:19
but he's unhappy
320
784000
2000
მაგრამ ეს არ მოსწონს,
13:21
because now he has less money on the left-hand side to spend today.
321
786000
3000
იმიტომ, რომ დღეს სახარჯად
ნაკლები ფული რჩება - მარცხენა მხარეს.
ნაკლები ფული რჩება - მარცხენა მხარეს.
13:25
Other conditions show people the future self.
322
790000
3000
მეორე შემთხვევაში ადამიანები
თავის მომავალ “მე”-ს ხედავენ.
თავის მომავალ “მე”-ს ხედავენ.
13:28
And from the future self's point of view, everything is in reverse.
323
793000
3000
მომავალი “მე”-ს გადმოსახედიდან,
ყველაფერი პირიქითაა.
ყველაფერი პირიქითაა.
13:31
If you save very little,
324
796000
2000
თუ ძალიან ცოტას დაზოგავ,
13:33
the future self is unhappy
325
798000
2000
მომავალი “მე” უკმაყოფლოა
13:35
living on 44 percent of the income.
326
800000
3000
და არ მოსწონს 44%-ზე ცხოვრება.
13:38
Whereas if the present self saves a lot,
327
803000
3000
მაშინ როცა, თუკი დღევანდელი
“მე” ბევრს ზოგავს,
“მე” ბევრს ზოგავს,
13:41
the future self is delighted,
328
806000
2000
მომავალი “მე” აღფრთოვანებულია,
13:43
where the income is close up near 100 percent.
329
808000
3000
როცა მისი შემოსავალი დღევანდელი
შემოსავლის 100%-ს უახლოვდება.
შემოსავლის 100%-ს უახლოვდება.
13:46
To bring this to a wider audience,
330
811000
3000
ფართო აუდიტორიისთვის რომ მეჩვენებინა,
13:49
I've been working with Hal and Allianz
331
814000
3000
ჰალთან და ელიანზთან ერთად ვიმუშავე
13:52
to create something we call the behavioral time machine,
332
817000
3000
და შევქმენით ე.წ. ქცევითი დროის მანქანა,
13:55
in which you not only get to see yourself in the future,
333
820000
3000
რომელშიც შენ არა მხოლოდ ხედავ
საკუთარ თავს მომავალში,
საკუთარ თავს მომავალში,
13:58
but you get to see anticipated emotional reactions
334
823000
3000
არამედ ასევე ხედავ მის მოსალოდნელ
ემოციურ რეაქციებს
ემოციურ რეაქციებს
14:01
to different levels of retirement wealth.
335
826000
3000
საპენსიო ასაკისთვის გამოზოგილი
ფულის სხვდასხვა რაოდენობაზე.
ფულის სხვდასხვა რაოდენობაზე.
14:04
So for instance,
336
829000
2000
აი, მაგალითად,
14:06
here is somebody using the tool.
337
831000
2000
ვიღაცა იყენებს ამ ინსტრუმენტს.
14:08
And just watch the facial expressions
338
833000
2000
დააკვრიდით, როგორ
იცვლება სახის გამომეტყველება
იცვლება სახის გამომეტყველება
14:10
as they move the slider.
339
835000
2000
ნიშნულის მოძრაობასთან ერთად.
14:12
The younger face gets happier and happier, saving nothing.
340
837000
2000
რაც ნაკლებს ზოგავს, მით უფრო
კმაყოფილია ახალგაზრდა სახე.
კმაყოფილია ახალგაზრდა სახე.
14:14
The older face is miserable.
341
839000
2000
ასაკოვანი სახე კი საწყალია.
14:16
And slowly, slowly we're bringing it up to a moderate savings rate.
342
841000
2000
აი ნელნელა ვზრდით
დანაზოგებს საშუალო დონემდე
დანაზოგებს საშუალო დონემდე
14:18
And then it's a high savings rate.
343
843000
2000
და ავდივართ დიდ დანაზოგებზე.
14:20
The younger face is getting unhappy.
344
845000
2000
ახალგაზრდა სახე უკმაყოფილო ხდება,
14:22
The older face is quite pleased
345
847000
2000
ასაკოვანს კი
14:24
with the decision.
346
849000
3000
მოსწონს ეს გადაწყვეტილება.
14:27
We're going to see if this has an effect on what people do.
347
852000
2000
გვაინტერესებს, ახდენს თუ არა
ეს გავლენას ადამიანების ქცევაზე.
ეს გავლენას ადამიანების ქცევაზე.
14:29
And what's nice about it
348
854000
2000
კარგი ისაა, რომ
14:31
is it's not something that biasing people actually,
349
856000
3000
ეს პროგრამა მიკერძოების
საშუალებას არ იძლევა,
საშუალებას არ იძლევა,
14:34
because as one face smiles,
350
859000
2000
იმიტომ, რომ როცა ერთი სახე კმაყოფილია,
14:36
the other face frowns.
351
861000
2000
მეორე იჭმუხნება.
14:38
It's not telling you which way to put the slider,
352
863000
2000
ის არ გკარნახობს, რა მიმართულებით
ამოძრავო ნიშნული.
ამოძრავო ნიშნული.
14:40
it's just reminding you that you are
353
865000
3000
ის უბრალოდ შეგახსენებს, რომ შენ
14:43
connected to and legally tied to
354
868000
2000
დაკავშირებული და
სამართლებრივადაც მიბმული ხარ
სამართლებრივადაც მიბმული ხარ
14:45
this future self.
355
870000
2000
საკუთარ მომავალ “მე”-სთან.
14:47
Your decisions today are going to determine its well-being.
356
872000
3000
შენი გადაწყვეტილება დღეს
განსაზღვრავს მის კეთილდღეობას.
განსაზღვრავს მის კეთილდღეობას.
14:50
And that's something that's easy to forget.
357
875000
3000
ეს საკმაოდ ადვილად გვავიწყდება ხოლმე.
14:53
This use of virtual reality
358
878000
3000
ვირტუალური რეალობის გამოყენება
14:56
is not just good for making people look older.
359
881000
2000
მარტო იმისთვის კი არ გამოდგება,
რომ ადამიანები „დავაბეროთ“.
რომ ადამიანები „დავაბეროთ“.
14:58
There are programs you can get
360
883000
2000
შეგვიძლია ვნახოთ, როგორ იცვლება სახე
15:00
to see how people might look
361
885000
2000
ხანგრძლივი მოწევის,
15:02
if they smoke, if they get too much exposure to the sun,
362
887000
3000
მზეზე ჭარბად ყოფნის,
15:05
if they gain weight and so on.
363
890000
2000
წონის მომატების და სხვა რაღაცეების შედეგად.
15:07
And what's good is,
364
892000
2000
ეს კარგი იმიტომ არის, რომ ჰალისა და
15:09
unlike in the experiments that Hal and myself ran with Russ Smith,
365
894000
3000
ჩემი ექსპერიმენტებისგან განსხვავებით,
რომლებსაც რას სმითთან ერთად ვატარებდით,
რომლებსაც რას სმითთან ერთად ვატარებდით,
15:12
you don't have to program these by yourself
366
897000
2000
შენ თავად არ გჭირდება პროგრამირება,
15:14
in order to see the virtual reality.
367
899000
3000
ვირტუალური რეალობა, რომ ნახო.
15:17
There are applications you can get on smartphones for just a few dollars
368
902000
3000
სმარტფონების აპლიკაციები
ზუსტად იგივეს აკეთებენ...
ზუსტად იგივეს აკეთებენ...
15:20
that do the same thing.
369
905000
2000
სულ რამდენიმე დოლარად იყიდი.
15:22
This is actually a picture of Hal, my coauthor.
370
907000
2000
ეს ჰალის ფოტოა, ჩემი თანაავტორის.
15:24
You might recognize him from the previous demos.
371
909000
3000
წინა სურათებიდან იცნობდით.
15:27
And just for kicks we ran his picture
372
912000
3000
აი ასე, ვიხალისეთ,
15:30
through the balding, aging and weight gain software
373
915000
3000
ხან გავამელოტეთ, ხან
დავაბერეთ და ხან გავასუქეთ,
დავაბერეთ და ხან გავასუქეთ,
15:33
to see how he would look.
374
918000
2000
რომ გვენახა, რა მოხდებოდა.
15:35
Hal is here, so I think we owe it to him as well as yourself
375
920000
3000
ჰალი აქ არის და მგონი დროა მოვრჩეთ
15:38
to disabuse you of that last image.
376
923000
3000
მისი სურათის ბოროტად გამოყენებას.
15:42
And I'll close it there.
377
927000
2000
მე კი ამაზე დავასრულებ.
15:44
On behalf of Hal and myself,
378
929000
2000
ჰალისა და ჩემი სახელით,
15:46
I wish all the best to your present and future selves.
379
931000
2000
ყველაფერს საუკეთესოს გისურვებთ
თქვენ და თქვენ მომავალ “მე”-ებს.
თქვენ და თქვენ მომავალ “მე”-ებს.
15:48
Thank you.
380
933000
2000
მადლობა.
15:50
(Applause)
381
935000
3000
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Daniel Goldstein - Behavioral economistDaniel Goldstein studies how we make decisions about our financial selves -- both now and in the future,
Why you should listen
Daniel Goldstein studies decision-making -- especially how humans make economic and social decisions over the course of our lives, and how we can give ourselves the right incentives, reminders, and rules of thumb to make long-term smart choices rather than short-term fun choices. He runs the blog Decision Science News. Dan is Principal Researcher at Microsoft Research, a former professor at London Business School, and member of the academic advisory board of the Behavioural Insights Team in the UK (aka the Nudge Unit). In 2015, he became President of the Society for Judgment and Decision Making, the largest academic society in Behavioral Economics.
Daniel Goldstein | Speaker | TED.com