TEDxPSU
Ali Carr-Chellman: Gaming to re-engage boys in learning
ئەلی کار چێڵمان: یاری بۆ گێڕانەوەی کوڕان بۆ خوێندن
Filmed:
Readability: 3.2
1,257,589 views
ئەلی کار چێڵمان ، باس لە سێ هۆکار دەکات کە بەهۆیەوە کوڕان واز لە خوێندن دەهێنن، هەروەها باس لەو پلانە بەنرخەی خۆی دەکات کە وا لە کوڕان بکات جارێکی تر بچنەوە بەردەم پڕۆسەی خوێندن، بە هێنانی کلتوری کوڕان بۆ ناو هۆڵەکانی خوێندن و دروستکردنی یاری ڤیدیۆیی کە فێرکاری و چێژبەخشێش بێت
Ali Carr-Chellman - Instructional designer
Ali Carr-Chellman is an instructional designer and author who studies the most effective ways to teach kids and to make changes at school. Full bio
Ali Carr-Chellman is an instructional designer and author who studies the most effective ways to teach kids and to make changes at school. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So I'm here to tell you
0
0
2000
من لێرەم تاوەکو پێتان بڵێم
00:17
that we have a problem with boys,
1
2000
2000
کە کێشەیەکمان هەیە لەگەڵ کوڕاندا
00:19
and it's a serious problem with boys.
2
4000
2000
ئەویش کێشەیەکی ڕاستییە
00:21
Their culture isn't working in schools,
3
6000
3000
سروشتییان لەگەڵ خوێندنگەدا ناگوجێ
00:24
and I'm going to share with you
4
9000
2000
منیش لەگەڵ ئێوە پێکەوە باسی
00:26
ways that we can think about overcoming that problem.
5
11000
3000
ڕێگەکانی چارەسەر کردنی ئەم کێشەیە دەکەم
00:29
First, I want to start by saying, this is a boy,
6
14000
3000
سەرەتا، دەمەوێت دەسپێکی قسەکانم بەمە بێت: ئەمە کوڕێکە
00:32
and this is a girl,
7
17000
2000
ئەمەش کچێکە
00:34
and this is probably stereotypically
8
19000
2000
ڕەنگە ئەمەش بە شێوەیەکی گشتی ئەوە بێت
00:36
what you think of as a boy and a girl.
9
21000
2000
کە ئێوە پێی دەڵێن کوڕ و کچ
00:38
If I essentialize gender for you today,
10
23000
2000
ئەگەر باسی گرنگی ڕەگەزتان بۆ بکەم
00:40
then you can dismiss what I have to say.
11
25000
2000
دەتوانن گوێ نەگرن
00:42
So I'm not going to do that. I'm not interested in doing that.
12
27000
2000
لەبەر ئەوەی منیش حەزم لێی نییە باسی ناکەم
00:44
This is a different kind of boy and a different kind of girl.
13
29000
3000
ئەمە جۆرێکی جیاوازی کوڕ و ئەمەش جۆرێکی جیاوازی کچە
00:48
So the point here is that not all boys
14
33000
2000
مەبەستمان لێرەدا ئەوەیە کە مەرج نییە هەموو کوڕێک
00:50
exist within these rigid boundaries
15
35000
2000
لەناو ئەم سنورە ڕەق و وشکەدا بن
00:52
of what we think of as boys and girls,
16
37000
3000
مەبەستم ئەو سنورانەن کە بە خەیاڵی خۆمان بۆ کوڕان و کچانمان درووست کردووە
00:55
and not all girls exist within those rigid boundaries
17
40000
2000
بە هەمان شێوە هەموو کچێکیش لەم سنورە ڕەقەدا نابینرێ
00:57
of what we think of as girls.
18
42000
2000
مەبەستم ئەو سنورانەن کە بە بیرکردنەوە لە کچەکان دروستمان کردوون
00:59
But, in fact, most boys tend to be a certain way,
19
44000
3000
بەڵام، لە ڕاستیدا بەشێکی زۆری کوڕان هەوڵ دەدەن کەسایەتییان جێگیر بێت
01:02
and most girls tend to be a certain way.
20
47000
2000
زۆربەی کچانیش بە هەمان شێوە
01:04
And the point is that, for boys,
21
49000
3000
مەبەستەکە ئەوەیە کە کوڕان
01:07
the way that they exist and the culture that they embrace
22
52000
3000
چۆنیەتی بونییان و سروشتییان
01:10
isn't working well in schools now.
23
55000
2000
بۆ خوێندنگە باش نییە
01:12
How do we know that?
24
57000
2000
چۆن ئەمە دەزانین ؟
01:14
The Hundred Girls Project
25
59000
2000
پڕۆژەی سەد کچەکە
01:16
tells us some really nice statistics.
26
61000
3000
چەند ئامارێکی سەرنج ڕاکێشمان دەداتێ
01:19
For example, for every 100 girls that are suspended from school,
27
64000
3000
بۆ نموونە، لەبەرامبەر هەر ١٠٠ کچێک کە لەخوێندنگە سزا دەدرێن
01:22
there are 250 boys that are suspended from school.
28
67000
3000
٢٥٠ کوڕ سزا دەدرێن
01:25
For every 100 girls who are expelled from school,
29
70000
3000
وە لەبەرامبەر هەر ١٠٠ کچێک کەلە خوێندنگا دەردەکرێن
01:28
there are 335 boys who are expelled from school.
30
73000
3000
٣٣٥ کوڕ دوچاری دەرکردن دەبنەوە
01:31
For every 100 girls in special education,
31
76000
2000
وە لەبەرامبەر ١٠٠ کچ کە پەروەردەی تایبەتییان هەیە
01:33
there are 217 boys.
32
78000
2000
٢١٧ کوڕ هەیە
01:35
For every 100 girls with a learning disability,
33
80000
2000
وە لە بەرامبەر ١٠٠ کچدا کە توانای فێر بونییان نییە
01:37
there are 276 boys.
34
82000
3000
٢٧٦ کوڕ هەیە
01:40
For every 100 girls
35
85000
2000
لەبەرامبەر هەر ١٠٠ کچێک
01:42
with an emotional disturbance diagnosed,
36
87000
2000
کە نەخۆشی سۆزدارییان هەیە
01:44
we have 324 boys.
37
89000
2000
٣٢٤ کوڕ هەیە
01:46
And by the way, all of these numbers are significantly higher
38
91000
3000
ئەوەش بزانن کە ئەم ڕێژانە دەکرێت زیاتر بن
01:49
if you happen to be black,
39
94000
2000
ئەگەر ڕەش پێستیش بن
01:51
if you happen to be poor,
40
96000
2000
ئەگەر هەژار بین
01:53
if you happen to exist in an overcrowded school.
41
98000
3000
ئەگەر لە خوێندنگەیەکی زۆر قەرەباڵغدا بیت
01:57
And if you are a boy,
42
102000
2000
وە ئەگەر کوڕ بیت
01:59
you're four times as likely
43
104000
2000
پێدەچێت چوار جار زیاتر
02:01
to be diagnosed with ADHD --
44
106000
2000
دوچاری نەخۆشی
02:03
Attention Deficit Hyperactivity Disorder.
45
108000
3000
لاوازی گەشەسەندن بییت
02:06
Now there is another side to this.
46
111000
3000
ئەمەش لایەنێکی تری هەیە
02:09
And it is important that we recognize
47
114000
3000
وە گرنگیشە بیزانیت کە
02:12
that women still need help in school,
48
117000
2000
ژنان هێشتا پێویستییان بە یارمەتییە لە خوێندنگاکاندا
02:14
that salaries are still significantly lower,
49
119000
2000
موچەشیان هێشتا بەشێوەیەکی بەرچاو کەمترە
02:16
even when controlled for job types,
50
121000
3000
تەنانەت لە کاتێکدا جۆری کارەکەیان دیاری کراوە و
02:19
and that girls have continued to struggle
51
124000
2000
ئەمە دوای ئەوەی بە بەردەوامی هەوڵییان داوە
02:21
in math and science for years.
52
126000
2000
لە زانستەکان و بیرکاریدا بۆ چەند ساڵێک
02:23
That's all true.
53
128000
2000
ئەمانە هەمووی ڕاستن
02:25
Nothing about that prevents us
54
130000
2000
هیچ کام لەمانە ڕێگریمان ناکەن
02:27
from paying attention to the literacy needs
55
132000
2000
لەوەی گرنگی بەتوانای خوێندنەوە و نوسینی
02:29
of our boys between ages three and 13.
56
134000
2000
کوڕەکانمان بدەین کە تەمەنیان لە نێوان ٣ بۆ ١٣ ساڵاندایە
02:31
And so we should.
57
136000
2000
.
02:33
In fact, what we ought to do is take a page from their playbook,
58
138000
3000
لەڕاستیدا پێوەستە لاپەڕەیەک لە کتێبی پلانەکانیان بکەینەوە
02:36
because the initiatives and programs
59
141000
2000
لەبەر ئەوەی ئەم پڕۆگرام و پێشنیارانەی
02:38
that have been set in place
60
143000
2000
لە شوێنی خۆیدا چێگیر کراوە
02:40
for women in science and engineering and mathematics
61
145000
2000
لە زانست و بیرکاری ئەندازیاریدا بۆ ژنان
02:42
are fantastic.
62
147000
2000
زۆر نایابن
02:44
They've done a lot of good
63
149000
2000
چەندین کاری باشیان کردووە
02:46
for girls in these situations,
64
151000
2000
بۆ کچان لەم حاڵەتانەدا
02:48
and we ought to be thinking about
65
153000
2000
وە ئێمەش پێویستە بیر بکەینەوە
02:50
how we can make that happen for boys too
66
155000
2000
کە چۆن هەمان شت بۆ کوڕانیش بکەین
02:52
in their younger years.
67
157000
2000
لەتەمەنی لاوێتییان دا
02:54
Even in their older years,
68
159000
2000
تەنانەت لە کاتی بەساڵاچونیشیاندا
02:56
what we find is that there's still a problem.
69
161000
2000
بۆمان دەردەکەوێت هێشتا کێشەیەک هەیە
02:58
When we look at the universities,
70
163000
2000
کاتێک سەیری زانکۆکان دەکەین
03:00
60 percent of baccalaureate degrees are going to women now,
71
165000
3000
لە %٦٠ ی بڕوانامەی بەکالۆریۆس ژنان وەریدەگرن
03:03
which is a significant shift.
72
168000
2000
ئەمەش بەرزبونەوەیەکی بەرچاوە
03:05
And in fact, university administrators
73
170000
2000
لەڕاستیدا دەستەی بەڕێوبەرایەتی زانکۆکان
03:07
are a little uncomfortable about the idea
74
172000
2000
کەمێک دڵگرانن دەربارەی ئەوەی کە
03:09
that we may be getting close to 70 percent
75
174000
2000
ئەم ڕێژەیە بەرەوە لە %٧٠ دەچێت
03:11
female population in universities.
76
176000
2000
مەبەستم ڕێژەی ڕەگەزی مێینە یە کە لە زانکۆکان
03:13
This makes university administrators very nervous,
77
178000
3000
بەڕێوبەرایەتی زانکۆکانی دوچاری دڵگرانی کردووە
03:16
because girls don't want to go to schools that don't have boys.
78
181000
3000
چونکە کچان نایانەوێت بچنە خوێندنگەیەکەوە کە کوڕی تێدا نەبێت
03:21
And so we're starting to see the establishment
79
186000
3000
لەبەر ئەوە دەبینین دامەزراوە و
03:24
of men centers and men studies
80
189000
2000
سەنتەری زیاتر دادەمەزرێنن تایبەت بەوەی
03:26
to think about how do we engage men
81
191000
2000
چۆن کوڕان هان بدەین
03:28
in their experiences in the university.
82
193000
2000
زیاتر ئەزمونیان هەبێت لە زانکۆدا
03:30
If you talk to faculty, they may say,
83
195000
2000
ئەگەر لەگەڵ سەرۆک بەشەکەدا قسە بکەین ڕەنگە بڵێن
03:32
"Ugh. Yeah, well, they're playing video games,
84
197000
3000
ئاخ، بەڵێ کوڕان یاری ئەلکترۆنی دەکەن و
03:35
and they're gambling online all night long,
85
200000
3000
بەدرێژایی شەو لەسەر ئینتەرنێت یاری قومار دەکەن
03:38
and they're playing World of Warcraft,
86
203000
2000
وە یاری ''جیهانی جەنگەکان'' (یاری بە ناوبانگ لەسەر PS, X-BOX)
03:40
and that's affecting
87
205000
2000
ئەمەش کاریگەری هەیە لەسەر
03:42
their academic achievement."
88
207000
3000
دەستکەوتە ئەکادمییەکانیان
03:45
Guess what?
89
210000
2000
دەزانن چی؟
03:47
Video games are not the cause.
90
212000
2000
کێشەکە یارییە ئەلکترۆنییەکان نین
03:49
Video games are a symptom.
91
214000
2000
یارییە ئەلکترۆنییەکان هۆکارێکی کێشەکەن
03:51
They were turned off a long time
92
216000
2000
کوڕان ئەم کێشەیەیان هەبووە ماوەیەکی زۆر لەمەوپێش
03:53
before they got here.
93
218000
3000
پێش ئەوەی یارییە ئەلکترۆنییەکان دەرکەون
03:56
So let's talk about why they got turned off
94
221000
2000
باشە با باسی ئەوە بکەین بۆچی ئەو کێشەیەیان هەبوو؟
03:58
when they were between the ages of three and 13.
95
223000
3000
کاتێک لە نێوان تەمەنی ٣ بۆ ١٣ ساڵیدا بوون
04:01
There are three reasons that I believe
96
226000
2000
بڕوام وایە سێ هۆکار هەیە
04:03
that boys are out of sync
97
228000
2000
کە کوڕان ناگونجێن
04:05
with the culture of schools today.
98
230000
2000
لەگەڵ کەلتووری خوێندنگەی ئەمڕۆدا
04:07
The first is zero tolerance.
99
232000
3000
یەکەمین هۆکار نەبوونی لێبوردەییە
04:10
A kindergarten teacher I know,
100
235000
2000
مامۆستایەکی باخچەی ساوایان دەناسم
04:12
her son donated all of his toys to her,
101
237000
3000
کوڕەکەی هەموو بوکە شوشەکانی بەخشی بە دایکی
04:15
and when he did, she had to go through
102
240000
3000
هەر بۆیە دایکی ناچار بوو
04:18
and pull out all the little plastic guns.
103
243000
3000
هەموو دەمانچە پلاستیکەکانی لا بەرێت
04:22
You can't have plastic knives and swords and axes
104
247000
2000
ناکرێت منداڵەکەت چەقۆ و شمشێر و تەوری لاستیکی هەبێت
04:24
and all that kind of thing
105
249000
2000
هەموو ئەم شتانەش
04:26
in a kindergarten classroom.
106
251000
2000
لە پۆلێکی باخچەی ساوایانە
04:28
What is it that we're afraid that this young man is going to do with this gun?
107
253000
3000
ئێمە لە چی دەترسین، دەبێت ئەم منداڵە بچوکە چی بکات بەم دەمانچەیە؟
04:31
I mean, really.
108
256000
2000
بەڕاستیمە
04:33
But here he stands as testament
109
258000
3000
ئەمەش بەڵگەیە لەسەر ئەوەی کە
04:36
to the fact that you can't roughhouse on the playground today.
110
261000
3000
ترسان لە شوێنانەی یارییەکانی لێ دەکرێت، شتێکی ئاسایی نییە
04:39
Now I'm not advocating for bullies.
111
264000
2000
من لایەنگری ئەوان ناکەم
04:41
I'm not suggesting
112
266000
2000
من پێشنیاری ئەوە ناکەم
04:43
that we need to be allowing guns and knives into school.
113
268000
3000
کە ڕێگە بدەین چەقۆ و دەمانچە بهێنرێتە ناو خوێندنگاوە
04:46
But when we say
114
271000
2000
بەڵام کاتێک دەڵێین
04:48
that an Eagle Scout in a high school classroom
115
273000
2000
کە ئەندامێکی خێوەتگەی هەڵۆ
04:50
who has a locked parked car in the parking lot
116
275000
2000
لە ئوتومبێلەکەیدا چەقۆیەک دۆزراوەتەوە
04:52
and a penknife in it
117
277000
2000
لەکاتێکدا ئوتومبێلەکەی لە پارکەکە ڕاگرتووە
04:54
has to be suspended from school,
118
279000
2000
بەو هۆیەوە لە خوێندنگە دەرکراوە
04:56
I think we may have gone a little too far with zero tolerance.
119
281000
3000
پێم وایە ئەم حاڵەتە زۆر بێبەزەییانەیە
04:59
Another way that zero tolerance lives itself out is in the writing of boys.
120
284000
3000
جۆرێکی تری نەبوونی لێبوردەیی پەیوەندیدارە بە نوسینی کوڕانەوە
05:02
In a lot of classrooms today
121
287000
2000
ئەمڕۆ لە زۆربەی پۆلەکاندا
05:04
you're not allowed to write about anything that's violent.
122
289000
2000
ڕێگەت پێ نادرێت هیچ شتێک بنوسیت کە توندوتیژی تێدا بێت
05:06
You're not allowed to write about anything
123
291000
2000
ڕێگەت پێ نادرێت دەربارەی شتێک بنوسیت
05:08
that has to do with video games -- these topics are banned.
124
293000
3000
کە دەربارەی یارییە ئەلکترۆنییەکانە -- ئەم بابەتانە قەدەغەن
05:11
Boy comes home from school, and he says,
125
296000
2000
کوڕ دوای خوێندنگە دەگەڕێنەوە ماڵەوە و دەڵێن
05:13
"I hate writing."
126
298000
2000
ڕقم لە نوسینە
05:15
"Why do you hate writing, son? What's wrong with writing?"
127
300000
2000
بۆچی ڕقت لە نوسینە کوڕم؟ نوسین عەیبی چییە؟
05:17
"Now I have to write what she tells me to write."
128
302000
3000
لەبەر ئەوەی دەبێت ئەوە بنوسم کە ئەو دەیەوێت
05:20
"Okay, what is she telling you to write?"
129
305000
3000
باشە، مامۆستا دەڵێت چی بنوسن؟
05:23
"Poems. I have to write poems.
130
308000
2000
هۆنراوە، دەبێت هۆنراوە بنوسم
05:25
And little moments in my life.
131
310000
2000
ئەگەر بۆ چەند ساتێکی کەمی ژیانم بێت
05:27
I don't want to write that stuff."
132
312000
2000
نامەوێت شتی وا بنوسم
05:29
"All right. Well, what do you want to write? What do you want to write about?"
133
314000
3000
باشە، پێم بڵێ دەتەوێت چی بنوسێت؟ دەربارەی چی بنوسێت؟
05:32
"I want to write about video games. I want to write about leveling-up.
134
317000
3000
دەمەوێت دەربارەی یاری ئەلکترۆنی بنوسم
05:35
I want to write about this really interesting world.
135
320000
2000
دەمەوێت دەربارەی ئەم جیهانە سەرسوڕهێنەرە بنوسم
05:37
I want to write about a tornado that comes into our house
136
322000
3000
دەمەوێت دەربارەی گێژەڵۆکەیەک بنوسم کە دێتە ماڵەکەمانەوە
05:40
and blows all the windows out
137
325000
2000
هەموو پەنجەرەکان دەردەهێنێت و
05:42
and ruins all the furniture and kills everybody."
138
327000
2000
هەموو کەلووپەلەکان تێکدەشکێ و هەموان لەناو دەبات
05:44
"All right. Okay."
139
329000
2000
باشە، باشە
05:46
You tell a teacher that,
140
331000
2000
ئەوە بە مامۆستاکەت بڵێ
05:48
and they'll ask you, in all seriousness,
141
333000
3000
ئەوانیش بەدڵنیاییەوە دەڵێن
05:51
"Should we send this child to the psychologist?"
142
336000
3000
باشە ئەم منداڵە بنێرین بۆ لای پزیشکێکی دەرونی؟
05:54
And the answer is no, he's just a boy.
143
339000
3000
وەڵامەکەشی بریتییە لە نەخێر، ئەو تەنیا کوڕێکی بچوکە
05:57
He's just a little boy.
144
342000
3000
ئەو تەنها کوڕێکی بچوکە
06:00
It's not okay to write these kinds of things
145
345000
2000
لەمڕۆدا نوسینی ئەم جۆرە شتانە
06:02
in classrooms today.
146
347000
2000
لە ناو پۆلدا ئاسایی نییە
06:04
So that's the first reason:
147
349000
2000
کەواتە ئەمە هۆکاری یەکەمە
06:06
zero tolerance policies and the way they're lived out.
148
351000
2000
نەبوونی لێبوردەیی و میهرەبانی
06:08
The next reason that boys' cultures are out of sync with school cultures:
149
353000
3000
هۆکارەکەی تری ئەوەیە کلتووری کوڕان ناگونجێن لەگەڵ بارودۆخی خوێندگاکان
06:11
there are fewer male teachers.
150
356000
2000
ڕێژەی مامۆستایانی نێرینە کەمترە
06:13
Anybody who's over 15 doesn't know what this means,
151
358000
3000
هەرکەسێک لەسەرو ١٥ ساڵەوە بێت نازانێ مانای ئەمە چییە
06:16
because in the last 10 years,
152
361000
2000
لەبەرئەوەی لەماوەی ١٠ ساڵی ڕابردودا
06:18
the number of elementary school classroom teachers
153
363000
2000
ژمارەی مامۆستایانی قوتابخانە سەرەتاییەکان
06:20
has been cut in half.
154
365000
2000
بووە بە نیوە
06:22
We went from 14 percent
155
367000
2000
%١٤ کەم بۆتەوە
06:24
to seven percent.
156
369000
2000
بۆ لە %٧
06:26
That means that 93 percent of the teachers
157
371000
2000
ئەمەش مانای ئەوەیە %٩٣ مامۆستایانی تر
06:28
that our young men get in elementary classrooms
158
373000
2000
کە ئێمە کوڕەکانمان دەنێرین بۆیان
06:30
are women.
159
375000
2000
ئافرەتن
06:32
Now what's the problem with this?
160
377000
2000
ئێستا بابزانین کێشەی ئەم ڕێژەیە چییە؟
06:34
Women are great. Yep, absolutely.
161
379000
2000
ژنان نایابن، بەڵێ بە دڵنیاییەوە
06:36
But male role models for boys
162
381000
3000
چەند کەسێک دەڵێن چەندین هێمای نێرینە هەیە لە ژیانی منداڵاندا بە گشتی
06:39
that say it's all right to be smart --
163
384000
2000
وە ئەوان کەسانی زیرەکن
06:41
they've got dads, they've got pastors,
164
386000
2000
باوکییان هەیە، پشگیریان هەیە
06:43
they've got Cub Scout leaders,
165
388000
2000
ڕاهێنەری وەرزشی و سەرۆکی کەشخەیان هەیە
06:45
but ultimately, six hours a day, five days a week
166
390000
3000
بەڵام منداڵان بە بەردەوامی ٦ سەعات لە ڕۆژێکدا و ٥ ڕۆژ لە هەفتەیەکدا
06:48
they're spending in a classroom,
167
393000
2000
لە پۆلدا بەسەر دەبەن
06:50
and most of those classrooms
168
395000
2000
زۆربەی ئەم پۆلانەش
06:52
are not places where men exist.
169
397000
2000
کوڕی تێدا نییە
06:54
And so they say, I guess this really isn't a place for boys.
170
399000
3000
لەبەر ئەوە دەڵێن، پێم وایە ئەمە شوێنی کوڕان نییە
06:57
This is a place for girls.
171
402000
2000
ئەمە شوێنی کچانە
06:59
And I'm not very good at this,
172
404000
2000
منیش لەمەدا سەرکەوتوو نیم
07:01
so I guess I'd better
173
406000
2000
کەواتە باشترە
07:03
go play video games or get into sports, or something like that,
174
408000
3000
بچم یاری ئەلکترۆنی یان وەرزشی بکەم یان شتێکی لەو جۆرە
07:06
because I obviously don't belong here.
175
411000
2000
لەبەر ئەوەی بە ڕوونی دیارە من بۆ ئێرە ناگونجێم
07:08
Men don't belong here, that's pretty obvious.
176
413000
2000
کوڕان بۆ ئەم شوێنە ناگونچێن ئەمە زۆر ڕوونە
07:10
So that may be a very direct way
177
415000
2000
ڕەنگە ئەمە هۆکاری ڕاستەوخۆی
07:12
that we see it happen.
178
417000
2000
ئەم کێشەیە بێت
07:14
But less directly,
179
419000
2000
بەڵام هۆکارە ناڕاستەوخۆکە
07:16
the lack of male presence in the culture --
180
421000
3000
نەبونی مامۆستای نێرینەیە
07:19
you've got a teachers' lounge,
181
424000
2000
ژوری مامۆستایان هەیە
07:21
and they're having a conversation
182
426000
2000
کە گفتوگۆی جیاوازی تیا دەکرێت
07:23
about Joey and Johnny who beat each other up on the playground.
183
428000
3000
بۆ نمونە دەربارەی (جۆیی) و (جۆنی) کە لەیەکیان داوە
07:26
"What are we going to do with these boys?"
184
431000
2000
چی بکەین لەگەڵ ئەم کوڕانەدا؟
07:28
The answer to that question changes depending on who's sitting around that table.
185
433000
3000
وەڵامی ئەو پرسیارە دەکەوێتە سەر ئەوانەی لە ژووری مامۆستایانەکەن
07:31
Are there men around that table?
186
436000
2000
ئایا لەو ژوورەدا پیاوی لێیە؟
07:33
Are there moms who've raised boys around that table?
187
438000
3000
هیچ دایکێکی لێیە کە کوڕیان هەبێت؟
07:36
You'll see, the conversation changes
188
441000
2000
دەبینیت گفتوگۆکە دەگۆڕێت
07:38
depending upon who's sitting around the table.
189
443000
2000
بەپێی ئەوەی کێ لە سەر ئەو مێزە دانیشتوە
07:40
Third reason that boys are out of sync with school today:
190
445000
3000
هۆکارێکی تر کە کوران ناگونجێن لەگەڵ ڕۆشنبیری خوێندنگاکاندا
07:43
kindergarten is the old second grade, folks.
191
448000
3000
باخچەی ساوایانی ئێستا لە پۆلی دووی سەرەتای جاران دەچێت
07:46
We have a serious compression of the curriculum happening out there.
192
451000
3000
بەشێوەیەکی بەرجاو گوشار دەخرێتە سەر فەرهەنگی خوێندن
07:50
When you're three, you better be able to write your name legibly,
193
455000
2000
کاتێک منداڵکەت ٣ ساڵە پێویستە بتوانی بە شێوەیەکی ڕاست ناوی خۆی بنوسێ
07:52
or else we'll consider it a developmental delay.
194
457000
3000
ئەگەر نا لە ڕووی زانستەوە بە دواکەوتوو هەژمار دەکرێ
07:55
By the time you're in first grade,
195
460000
2000
کاتێک منداڵەکەت لە پۆلی یەکە
07:57
you should be able to read paragraphs of text
196
462000
3000
پێویستە بتوانێ بە شێک تێکست بخوێنێتەوە
08:00
with maybe a picture, maybe not,
197
465000
2000
یاخود لە وێنەیەک تێبگات، کە
08:02
in a book of maybe 25 to 30 pages.
198
467000
2000
لە کتێبێکی ٢٥-٣٠ ڵاپەرەییدایە
08:04
If you don't, we're probably going to be putting you
199
469000
2000
ئەگەر نەتوانێ بیخوێنێتەوە رەنگە بیخەنەوە
08:06
into a Title 1 special reading program.
200
471000
2000
پۆلی ١ بۆ فێربوونی خوێندنەوە
08:08
And if you ask Title 1 teachers, they'll tell you
201
473000
2000
وە کاتێک لە مامۆستایانی پۆلی ١ دەپرسین دەلێن
08:10
they've got about four or five boys for every girl that's in their program,
202
475000
3000
لە بەرامبەر هەموو کچێکدا ٤-٥ کوڕیان هەیە
08:13
in the elementary grades.
203
478000
2000
لە قۆناغەکانی سەرەتایدا
08:15
The reason that this is a problem
204
480000
3000
هۆکاری ئەم کێشەیە
08:18
is because the message that boys are getting
205
483000
3000
ئەو وشانەی کوڕان دەیبیستن بریتیە لە
08:21
is "you need to do
206
486000
2000
ئێوەی کوڕان پێویستە لە سەرتان ئەوە بکەن
08:23
what the teacher asks you to do all the time."
207
488000
3000
کە مامۆستاکە داوای دەکات
08:26
The teacher's salary depends
208
491000
3000
موچەی مامۆستاکە بەندە لەسەر ئەوەی
08:29
on "No Child Left Behind" and "Race to the Top"
209
494000
2000
هیچ مندالێک لە دواوە نەبێت لە پێشبڕکێی خوێندنگاکاندا بۆ باشترین!
08:31
and accountability and testing
210
496000
2000
دابەش کردنی خوێندنگاکان بە پێی نمرە و
08:33
and all of this.
211
498000
2000
هەموو ئەمانە
08:35
So she has to figure out a way
212
500000
2000
پێویستە لە سەر ئەو مامۆستایانە ڕێگەیەک بدۆزنەوە
08:37
to get all these boys through this curriculum --
213
502000
3000
کە هەموو کورەکان پێکەوە بەشداری بکەن
08:40
and girls.
214
505000
2000
کچانیش بە دڵنیاییەوە
08:42
This compressed curriculum is bad
215
507000
2000
ئەمەش فشار دەخاتە سەر خوێندکاران، کە شتێکی باش نی یە
08:44
for all active kids.
216
509000
3000
بۆ هەموو منداڵێکی چالاک
08:47
And what happens is,
217
512000
2000
ئەوەی لە خوندنگاکاندا روودەدات ئەوەیە
08:49
she says, "Please, sit down,
218
514000
3000
مامۆستاکە دەڵێت تکایە دانیشە
08:52
be quiet, do what you're told, follow the rules,
219
517000
3000
بێدەنگ بە، ئەوە بکە کەپێت دەوترێ، پەیڕەوی یاساکان بکە
08:55
manage your time, focus,
220
520000
2000
ئاگات لە کات بێت، ئاگات لە وانەکە بێت
08:57
be a girl."
221
522000
2000
وەک کچ ڕەفتار بکە
08:59
That's what she tells them.
222
524000
2000
مامۆستاکانیان ئەمانەیان پێ دەڵێن
09:01
Indirectly, that's what she tells them.
223
526000
3000
بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ پێیان دەڵێن
09:04
And so this is a very serious problem. Where is it coming from?
224
529000
2000
ئەمەش کێشەیەکی زۆر راستەقینەیە سەرچاوەی کێشە کە کێیە؟
09:06
It's coming from us.
225
531000
2000
ئێمەین!!
09:08
(Laughter)
226
533000
3000
(پێکەنین)
09:11
We want our babies to read when they are six months old.
227
536000
3000
دەمانەوێت منداڵکانمان لە تەمەنی ٦ مانگیدا بخوێنێتەوە
09:14
Have you seen the ads?
228
539000
2000
لە پڕوپاگەندەکاندا بینیوتانە؟
09:16
We want to live in Lake Wobegon
229
541000
2000
دەمانەوێت لە ڕووباری (ویبجۆن) بژین
09:18
where every child is above average,
230
543000
3000
لەو شوێنەی هەموو منداڵەکان زیرەکن
09:21
but what this does to our children is really not healthy.
231
546000
3000
بەڵام ئەمە شتێکی تەندروستی باش نیە لە ژیانی ڕاستەقینەی منداڵکانماندا
09:24
It's not developmentally appropriate,
232
549000
2000
ئەمە شێوازی گەشەسەندنی گونجاو نیە بۆ منداڵەکانمان
09:26
and it's particularly bad for boys.
233
551000
2000
بە تایبەتی بۆ کوڕان
09:28
So what do we do?
234
553000
2000
کەواتە چی بکەین لەم حاڵەتەدا؟
09:30
We need to meet them where they are.
235
555000
2000
پێویستە ئێمە بچین بۆ لایان نەک بەوان بڵێین بێن بۆلامان
09:32
We need to put ourselves into boy culture.
236
557000
3000
پێویستە خۆمان بگونجێنین لەگەڵ خوو و کلتووری ئەواندا
09:35
We need to change the mindset
237
560000
3000
پێویستە ئەقڵییەتی قبوڵ کردنی منداڵانی
09:38
of acceptance in boys in elementary schools.
238
563000
3000
کوڕ بگۆڕین لە قوتابخانە سەرەتاییەکاندا
09:42
More specifically, we can do some very specific things.
239
567000
3000
بەشێوەیەکی تر دەتوانین چەند شتێک سنووردار بکەین
09:45
We can design better games.
240
570000
2000
دەتوانین شێوەیەکی باشتر بدەینە یارییەکان
09:47
Most of the educational games that are out there today
241
572000
2000
زۆربەی یاریە پەروەردەییەکانی ئەمڕۆ
09:49
are really flashcards.
242
574000
2000
یاری فلاشی سەرەتاین!
09:51
They're glorified drill and practice.
243
576000
2000
بە هەوڵێکی کەم هەمووی تەواو دەبن
09:53
They don't have the depth, the rich narrative
244
578000
3000
ئەم یاریانە هەمان قووڵایی و چیرۆکی
09:56
that really engaging video games have,
245
581000
2000
ئەو یاریە ئەلیکترۆنیانەیان نی یە
09:58
that the boys are really interested in.
246
583000
2000
کە کوڕان حەزیان لێیە
10:00
So we need to design better games.
247
585000
2000
لەبەرئەوە پێویستە یاری باشتر دیزاین بکەین
10:02
We need to talk to teachers and parents
248
587000
2000
پێویستە لەگەڵ مامۆستایان و دایک و باوکاندا قسە بکەین
10:04
and school board members and politicians.
249
589000
2000
لەگەڵ بەڕێوەبەرانی خوێندنگاکان و سیاسەتمەدارەکاندا قسە بکەین
10:06
We need to make sure that people see that we need more men in the classroom.
250
591000
3000
پێویستە وا لە خەڵکی بکەین هەست بکەن کە ڕەگەزی نێرینەی زیاترمان دەوێت لە پۆلەکاندا
10:09
We need to look carefully at our zero tolerance policies.
251
594000
2000
پێویستە بە وردی بە شێوازی لێبوردەیماندا بچینەوە
10:11
Do they make sense?
252
596000
2000
ئایا هیچ مانایەک دەبەخشێت؟
10:13
We need to think about
253
598000
2000
پێویستە بیربکەینەوە
10:15
how to uncompress this curriculum if we can,
254
600000
3000
چۆن فشاری سەر بەرنامەی خوێندن لابەرین
10:18
trying to bring boys back into a space
255
603000
2000
تا وەکو ڕەگەزی نێرینە بگێڕینەوە بۆ ئەو شوێنەی
10:20
that is comfortable for them.
256
605000
2000
گونجاوە بۆیان
10:22
All of those conversations need to be happening.
257
607000
2000
هەموو ئەم قسانە دەبێت جێبەجێ بکرێت
10:24
There are some great examples out there
258
609000
2000
چەند نموونەیەکی نایاب هەن
10:26
of schools --
259
611000
2000
دەربارەی خوێندنگاکان
10:28
the New York Times just talked about a school recently.
260
613000
2000
ڕۆژنامەی نیوۆرک تایمز بەم دواییانە باسی
10:30
A game designer from the New School
261
615000
3000
دیزاینەرێکی یاری لە خوێندنگایەکی نوێدا کردووە
10:33
put together a wonderful video gaming school.
262
618000
3000
کە توانیویەتی یارییەکی پەروەردەیی زۆر جوان دروست بکات
10:36
But it only treats a few kids,
263
621000
3000
بەڵام ئەم یارییە خزمەت بە ڕێژەیەکی کەمی منداڵان دەکات
10:39
and so this isn't very scalable.
264
624000
2000
لەبەرئەوە ناتوانین پشتی پێبەستین
10:41
We have to change the culture and the feelings
265
626000
2000
پێویستە کلتوری هەستەکان بگۆڕین
10:43
that politicians and school board members and parents have
266
628000
3000
ئەو هەستەی سیاسەتمەدار و بەڕێوەبەرانی خوێندنگاکان و دایکان و باوکان هەیانە
10:46
about the way we accept and what we accept
267
631000
2000
دەربارەی ئەوەی چی و بە چ شێوەیەک
10:48
in our schools today.
268
633000
2000
لە خوێندنگاکاندا قبوڵی دەکەین
10:51
We need to find more money for game design.
269
636000
2000
پێویستە پارەی زیاتر دابین بکەین بۆ یاریەکان
10:53
Because good games, really good games, cost money,
270
638000
2000
لەبەرئەوەی یاری باش پارەی باشی دەوێت
10:55
and World of Warcraft has quite a budget.
271
640000
2000
یاری جەنگی جیهانی بودجەی تایبەتی خۆی هەیە
10:57
Most of the educational games do not.
272
642000
2000
بەڵام زۆربەی یاریە پەروەردەییەکان نیانە
10:59
Where we started:
273
644000
2000
کەواتە لە کوێوە دەست پێبکەم؟
11:01
my colleagues -- Mike Petner, Shawn Vashaw, myself --
274
646000
3000
هاوڕێیانی زانکۆم (مایک پێنتەر) و (شاون ڤاشا) هەروەها خۆشم
11:04
we started by trying to look at the teachers' attitudes
275
649000
2000
هەوڵماندا لە هەڵوێستی مامۆستایان و بکۆڵینەوە
11:06
and find out how do they really feel about gaming,
276
651000
2000
تاوەکو بزانین هەستیان چۆنە بەرامبەر ئەو خوێندکارانەی یاری دەکەن
11:08
what do they say about it.
277
653000
2000
وە چی دەڵێن لەو بارەیەوە
11:10
And we discovered
278
655000
2000
بۆمان دەرکەوت کە
11:12
that they talk about the kids in their school,
279
657000
2000
لەگەڵ ئەو منداڵانەدا قسە دەکەن
11:14
who talk about gaming,
280
659000
2000
کە حەزیان لەیاری کردنە
11:16
in pretty demeaning ways.
281
661000
2000
شیتانە حەزیان لێ یەتی
11:18
They say, "Oh, yeah. They're always talking about that stuff.
282
663000
3000
وتیان: ئۆو بەڵێ ئەوانە منداڵن هەربەم جۆرە بیردەکەنەوە
11:21
They're talking about their little action figures
283
666000
2000
وە هەمیشە دەربارەی کەسایەتی و پاڵەوانی یارییەکان دەدوێن
11:23
and their little achievements or merit badges,
284
668000
3000
وە دەربارەی سەرکەوتنەکانیان و بە دەستهێنانی پارە لە یاریەکاندا دەدوێن
11:26
or whatever it is that they get.
285
671000
2000
یاخود هەر شتێک بە دەستی بهێنن باسی دەکەن
11:28
And they're always talking about this stuff."
286
673000
2000
زۆربەی کاتەکان باسی ئەم شتانە دەکەن
11:30
And they say these things as if it's okay.
287
675000
2000
بەجۆرێک باسی دەکەن کە زۆر ئاسایی بێت
11:32
But if it were your culture,
288
677000
2000
بەڵام ئەگەر کلتوری ئێمە
11:34
think of how that might feel.
289
679000
2000
وات لێدەکات ئەم هەستە بشاریتەوە
11:36
It's very uncomfortable to be on the receiving end
290
681000
2000
کەواتە ناتوانی وەک مامۆستا لەو شوێنانەدا بیت
11:38
of that kind of language.
291
683000
2000
کە ناتوانی ددان بەو هەستەدا بنێیت
11:40
They're nervous about anything
292
685000
2000
مامۆستایان دژی هەموو شتێکن
11:42
that has anything to do with violence
293
687000
2000
کە دەربارەی توندوتیژی بێت
11:44
because of the zero tolerance policies.
294
689000
2000
بەهۆی سیاسەتی نەبونی لێبوردنەوە
11:46
They are sure that parents and administrators will never accept anything.
295
691000
3000
مامۆستاکان دڵنیان کە دایکان و باوکان و بەڕێوەبەرەکان هەرگیز ئەمە قبوڵ ناکەن
11:49
So we really need to think about looking at teacher attitudes
296
694000
3000
لەبەرئەوە بەڕاستی زۆر گرنگە سەیری هەڵوێستی مامۆستا بکەن
11:52
and finding ways to change the attitudes
297
697000
3000
وە هەوڵبدەین بەڕێگەی جیاواز هەڵوێستیان بگۆڕین
11:55
so that teachers are much more open
298
700000
2000
تاوەکو مامۆستاکان کراوەتربن
11:57
and accepting of boy cultures in their classrooms.
299
702000
3000
وە کلتوری ڕەگەزی نێرینە قبوڵ بکەن لە ناو پۆلەکاندا
12:00
Because, ultimately, if we don't,
300
705000
2000
چونکە ئەگەر وانەکەن
12:02
then we're going to have boys who leave elementary school saying,
301
707000
3000
دەبینین کە منداڵە کوڕەکان هەر لە قۆناغی سەرەتاییەوە واز لە خوێندن دەهێنن و دەڵێن
12:05
"Well I guess that was just a place for girls.
302
710000
2000
ئەم شوێنە تەنها بۆ کجانە
12:07
It wasn't for me.
303
712000
2000
بۆ من نیە
12:09
So I've got to do gaming, or I've got to do sports."
304
714000
3000
لەبەر ئەوە باشترە بچم یان یاری بکەم یان وەرزش
12:12
If we change these things, if we pay attention to these things,
305
717000
3000
بەڵام ئەگەر ئەمانە بگۆڕین ، ئەگەر گرنگی بە چارەسەری ئەم حاڵەتە بدەین و
12:15
and we re-engage boys in their learning,
306
720000
2000
شێوازی فێربونی کوڕان ڕێکبخەینەوە
12:17
they will leave the elementary schools saying, "I'm smart."
307
722000
3000
دەبینن کوڕان خوێندنی سەرەتایی تەواو دەکەن و دەڵێن ''من زیرەکم''
12:20
Thank you.
308
725000
2000
سوپاس
12:22
(Applause)
309
727000
2000
چەپڵە
ABOUT THE SPEAKER
Ali Carr-Chellman - Instructional designerAli Carr-Chellman is an instructional designer and author who studies the most effective ways to teach kids and to make changes at school.
Why you should listen
A former third-grade teacher, Ali Carr-Chellman realized that traditional elementary classrooms weren't for her, in part because she was frustrated by the lack of innovation, agility, and readiness to change in traditional schools. She's now an instructional designer, author and educator, working on how to change and innovate within schools to make education work better for more kids. She teaches at Penn State University in the College of Education, working primarily with doctoral-level students to help produce the next generation of faculty with inspired research ideas and methods. Carr-Chellman also teaches online courses focused on helping practicing teachers learn how to improve their own instructional design practices and how to improve their classrooms.
Her recent research projects include "Bring Back the Boys," looking at ways gaming can be used to re-engage boys in their elementary education. Another projects asks prisoners and homeless people to think about how to reform schools, bringing new voices to the policy-making table.
Ali Carr-Chellman | Speaker | TED.com