Lucianne Walkowicz: Let's not use Mars as a backup planet
Lucianne Walkowicz: အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို အရန်ဂြိုဟ်အဖြစ် မသုံးပဲထားရအောင်။
Lucianne Walkowicz works on NASA's Kepler mission, studying starspots and "the tempestuous tantrums of stellar flares." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
အရေးပါတဲ့ အခြေအနေမှာပါ
and losing the planet we call home.
ဂြိုဟ်ကို ဆုံးရှုံတော့မယ့် မျိုးစိတ်ပါ။
we've greatly expanded
ကမ္ဘာမြေရဲ့ စကြာဝဠာထဲ ပါဝင်
within the context of our universe.
အတော့်ကို ချဲ့ထွင်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
အအဖွဲ့က ကြယ်တွေတစ်ဝိုက်က
around other stars,
ဂြိုဟ်တွေကိုထောင်ချီ တွေ့ရှိထားတယ်။
of billions of planets in our galaxy.
သန်းထောင်ချီ ဂြိုဟ်တွေထဲက တစ်ခုမျှပါ။
as planets pass in front of them,
နည်းနည်းလေး ကာဆီးရင်း ကြယ်တွေရဲ့
of that light from reaching us.
အာကာသ မှန်ပြောင်းပါ။
အရွယ်အစားအပြင်
from their parent star.
အကွာအဝေးကိုပါ ပြပါတယ်။
whether these planets are small and rocky,
နေအဖွဲ့အစည်းက ဂြိုဟ်တွေလိုပဲ သေးလား၊
in our own Solar System,
ပင်မနေမှ အလင်းဘယ်လောက်
from their parent sun.
these planets that we discover
ဒီဂြိုဟ်တွေဟာ နေထိုင်လို့ရ၊ မရ
as we're discovering this treasure trove
ရမယ်လို့ အလားအလာရှိတဲ့ ကမ္ဘာတွေရဲ့
under the weight of humanity.
၀န်ထုပ်၀န်ပိုး အောက်မှာ အိကျနေပါတယ်။
been with us for millennia
ရေခဲမြစ်တွေနဲ့ ပင်လယ်တွေဟာ
in a matter of decades.
အချိန်မှာ ပျောက်ကွယ်သွားတော့မယ်။
changes that we have set in motion
ဆိုင်ရာ အဲဒီပတ်ဝန်းကျင် ပြောင်းလဲမှုတွေ
to alter their course.
အလားအလာဟာ ကုန်ဆုံးပါတော့မယ်။
I'm an astronomer.
မဟုတ်ဘူး၊ နတ္ခတ္တဗေဒပညာရှင်ပါ။
as influenced by stars
လေ့လာတယ်၊ ကြယ်တွေရဲ့ သက်ရောက်မှုနဲ့
the places in the universe
လွန်ပြီး သက်ရှိတွေ
life beyond our own planet.
ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပါ။
choice alien real estate.
အသစ်ကို ရှာနေတယ်လို့ ဆိုနိုင်တာပေါ့။
in the search for life in the universe,
နက်နက်နဲနဲ စွဲဝင်နေတဲ့ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့
you look for planets like Earth,
ဂြိုဟ်ကို ရှာဖို့ ကြိုးစားလေလေ၊
our own planet itself.
invites a comparison
တစ်ခုချင်းစီကို ကိုယ်အကောင်းဆုံး
and the planets we know best:
သဘာဝကျပါတယ်။
and though it's a bit far from the Sun,
နေကနေ နည်းနည်းဝေးပေမဲ့ Kepler လို
a potentially habitable world
အလားအလာရှိနိုင်တဲ့
was habitable in the past,
နေထိုင်လို့ရနိုင်ခဲ့ဖွယ် ရှိပါတယ်။
we study Mars so much.
အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို အရမ်းလေ့လာကြတယ်။
crawl across its surface,
မျက်နှာပြင်ကို လှိမ့်သွားတယ်၊
of life as we know it.
ဆိုတာမျိုးတွေကို လှန်လှောရင်းပေါ့။
sample the Martian atmosphere,
အင်္ဂါဂြိုဟ် လေထုလွာကို နမူနာကောက်ပြီး
might have lost its past habitability.
ဖြစ်လာတာလဲ နားလည်ဖို့ အားထုတ်ခဲ့တယ်။
not just a short trip to near space
အခု အာကာသအနီး ခရီးတိုသာမက အင်္ဂါဂြိုဟ်ပေါ်
of living our lives on Mars.
ဖြစ်နိုင်ခြေကိုပါ ကမ်းလှမ်းကြတယ်။
of our own home world,
ကန္တာရတွေနဲ့ ဆင်တူကြကာ
to ideas about pioneering and frontiers,
ဆက်စပ်နေတဲ့ နေရာမျိုးပါ။
တော်တော်ဆိုးဝါးတဲ့နေရာပါ။
we have not colonized
ကိုယ့်ဂြိုဟ်ပေါ်က ကန္တာရတွေဆိုရင်
by comparison with Mars.
ထင်စရာရှိပါတယ်။
highest places on Earth,
အမြင့်ဆုံး နေရာတွေမှာတောင်
မိုးသစ်တောတွေဆီက
by our rainforests.
အောက်စီဂျင်နဲ့ ချိုမြထူထဲပါတယ်။
about colonizing Mars and other planets
ဂြိုဟ်တွေကို သိမ်းပိုကုရေးဆိုတဲ့
အရိပ်တစ်ခုပါ ပါလာမှာကိုပါ−
from the self-inflicted destruction
လိုက်ကြတဲ့ ကျွန်မတို့ကို ကယ်တင်
we know of, the Earth.
လက်တွေ့ လုပ်ကိုင်မှုတွေပါပဲ။
interplanetary exploration,
ကျွန်မ အရမ်းနှစ်သက်ပေမဲ့၊
အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ချင်ပါတယ်။
to go to Mars,
ကောင်းတွေ များစွာ
will be there to back up humanity
ထောက်ပံ့ဖို့ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောတဲ့သူဟာ
telling you that the real party
မြင်ကြရမယ့် အသက်ကယ်လှေတွေပါလို့
ပြောပြနေတာနဲ့ တူပါတယ်။
exploration and planetary preservation
စူးစမ်းခြင်းနဲ့ ထိန်းသိမ်းထားခြင်းရဲ့
မဆန့်ကျင်ပါဘူး။
of the same goal:
ဘက်နှစ်ဘက်ပါ၊
and improve life into the future.
နားလည်၊ ထိန်းသိမ်း တိုးတက်ဖို့ပေါ့။
of our own world are alien vistas.
ဝန်းကျင်တွေဟာ စိမ်းနေတဲ့ မြင်ကွင်းတွေပါ။
and maintain habitable spaces
မကောင်းတဲ့ နေရာတွေကို
spaces here on Earth,
ဖန်တီးထိန်းသိမ်းမှာကို နားလည်နိုင်ရင်
of both preserving our own environment
ရေးကိုရော အခြားနေရာသို့
thought experiment:
တစ်ခု ထားရစ်ခဲ့ပါမယ်၊
asked that, given the fact
Enrico Fermi မေးခဲ့တာက ကျုပ်တို့စကြာဝဠာဟာ
for a very long time
အတွင်းမှာလည်း ဂြိုဟ်တွေ
are many planets within it,
ကိုထောက်ဆရင်ဖြင့်
for alien life by now.
အထား ကျုပ်တို့ တွေ့သင့်ပြီပေါ့၊
to Fermi's paradox
ဖြစ်နိုင်တဲ့ အဖြေက
technologically advanced enough
နေထိုင်ခြင်းကို စဉ်းစားနိုင်လောက်အောင်
that advancement to begin with.
ရေးဟာ အရေးကြီးတာကို မျက်ခြေပြတ်သွားပါတယ်။
that interplanetary colonization alone
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကယ်တင်လိမ့်မယ်လို့
and interplanetary exploration
စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း
အင်္ဂါဂြိုဟ်ရဲ့ ကြမ်းလှတဲ့
for human habitation,
အရည်အချင်းကို တကယ်ယုံကြည်ရင်တော့
the far easier task of preserving
ထိန်းသိမ်းရေးဆိုတဲ့
ABOUT THE SPEAKER
Lucianne Walkowicz - Stellar astronomerLucianne Walkowicz works on NASA's Kepler mission, studying starspots and "the tempestuous tantrums of stellar flares."
Why you should listen
Lucianne Walkowicz is an Astronomer at the Adler Planetarium in Chicago. She studies stellar magnetic activity and how stars influence a planet's suitability as a host for alien life. She is also an artist and works in a variety of media, from oil paint to sound. She got her taste for astronomy as an undergrad at Johns Hopkins, testing detectors for the Hubble Space Telescope’s new camera (installed in 2002). She also learned to love the dark stellar denizens of our galaxy, the red dwarfs, which became the topic of her PhD dissertation at University of Washington. Nowadays, she works on NASA’s Kepler mission, studying starspots and the tempestuous tantrums of stellar flares to understand stellar magnetic fields. She is particularly interested in how the high energy radiation from stars influences the habitability of planets around alien suns. Lucianne is also a leader in the Large Synoptic Survey Telescope, a new project that will scan the sky every night for 10 years to create a huge cosmic movie of our Universe.
Lucianne Walkowicz | Speaker | TED.com