ABOUT THE SPEAKER
Lucianne Walkowicz - Stellar astronomer
Lucianne Walkowicz works on NASA's Kepler mission, studying starspots and "the tempestuous tantrums of stellar flares."

Why you should listen

Lucianne Walkowicz is an Astronomer at the Adler Planetarium in Chicago. She studies stellar magnetic activity and how stars influence a planet's suitability as a host for alien life. She is also an artist and works in a variety of media, from oil paint to sound. She got her taste for astronomy as an undergrad at Johns Hopkins, testing detectors for the Hubble Space Telescope’s new camera (installed in 2002). She also learned to love the dark stellar denizens of our galaxy, the red dwarfs, which became the topic of her PhD dissertation at University of Washington. Nowadays, she works on NASA’s Kepler mission, studying starspots and the tempestuous tantrums of stellar flares to understand stellar magnetic fields. She is particularly interested in how the high energy radiation from stars influences the habitability of planets around alien suns. Lucianne is also a leader in the Large Synoptic Survey Telescope, a new project that will scan the sky every night for 10 years to create a huge cosmic movie of our Universe.

More profile about the speaker
Lucianne Walkowicz | Speaker | TED.com
TED2015

Lucianne Walkowicz: Let's not use Mars as a backup planet

Lucianne Walkowicz: အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို အရန်ဂြိုဟ်အဖြစ် မသုံးပဲထားရအောင်။

Filmed:
2,273,259 views

Stellar နတ္ခတ္တဗေဒပညာရှင်နဲ့ TED ဝါရင့် ဝိုင်းတော်သား Lucianne Walkowicz ဟာ NASA ရဲ့ Keplar အထူးတာဝန်အဖွဲ့မှာ လုပ်ကိုင်နေပြီး စင်္ကြဝဠာထဲမှာရှိတဲ့ သက်ရှိကို အထောက်အပံ့ပြုတဲ့နေရာတွေကို ရှာဖွေနေသူပါ။ဒါကြောင့် သူမကနေပြီး အင်္ဂါဂြိုဟ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး သေသေချာချာ တွေးခေါ်ကြဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို ပြောလိုက်တော့ နားထောင်သင့်လှပါတယ်။ ဒီဟောပြောချက် အတိုလေးထဲမှာ သူမအကြံပြုထားတာက ကျွန်တော်တို့ ကမ္ဘာကြီးကို ရှုပ်ပွအောင်လုပ်ပြီးရင် အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို နောက်ဆုံး သွားနေကြမယ့် နေရာတစ်ခုအဖြစ် အိပ်မက်မက်တာကို ရပ်တန့်လိုက်ကြဖို့နဲ့ နက္ခတ်တာရာဆိုင်ရာ စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း ကမ္ဘာကြီးကို ထိန်သိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းအကြောင်းကို တစ်ခုတည်းသော ပန်းတိုင်ရဲ့ ဘက်နှစ်ဘက်လို စတင်တွေးကြဖို့ပါ။ သူမပြောတာက "ကမ္ဘာမြေနဲ့တူတဲ့ ဂြိုဟ်တစ်လုံးကို ကြိုးပမ်းရှာလေလေ၊ ကျွန်မတို့ရဲ့ ကမ္ဘာမြေကို ပိုတန်ဖိုးထားလာလေလေပါ"တဲ့။
- Stellar astronomer
Lucianne Walkowicz works on NASA's Kepler mission, studying starspots and "the tempestuous tantrums of stellar flares." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
We're at a tipping point in human history,
0
926
2490
ကျွန်မတို့ဟာ လူ့သမိုင်းရဲ့
အရေးပါတဲ့ အခြေအနေမှာပါ
00:15
a species poised between gaining the stars
and losing the planet we call home.
1
3416
5527
ကြယ်တွေလှမ်းယူချိန်မှာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့
ဂြိုဟ်ကို ဆုံးရှုံ​တော့မယ့် မျိုးစိတ်ပါ။
00:21
Even in just the past few years,
we've greatly expanded
2
9332
2730
မကြာသေးတဲ့ နှစ်တွေကတောင်
ကမ္ဘာမြေရဲ့ စကြာဝဠာထဲ ပါဝင်
00:24
our knowledge of how Earth fits
within the context of our universe.
3
12062
4330
ဆက်နွယ်မှု ​အကြောင်း အသိပညာတွေကို
အတော့်ကို ချဲ့ထွင်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
00:28
NASA's Kepler mission has discovered
4
16392
2738
NASA ရဲ့ Kepler အထူးစူးစမ်း​ေ၇း
အအဖွဲ့က ကြယ်တွေတစ်ဝိုက်က
00:31
thousands of potential planets
around other stars,
5
19130
2949
လူနေနိုင်ဖို့ အလားအလာရှိတဲ့
ဂြိုဟ်တွေကိုထောင်ချီ တွေ့ရှိထားတယ်။
00:34
indicating that Earth is but one
of billions of planets in our galaxy.
6
22079
4194
ကမ္ဘာဂြိုဟ်ဟာ ဟင်းလင်းပြင် ကြယ်စုထဲက
သန်းထောင်ချီ ဂြိုဟ်တွေထဲက တစ်ခုမျှပါ။
00:38
Kepler is a space telescope
7
26273
1870
Kepler ဟာ ဂြိုဟ်တွေ ကြယ်တွေရှေ့မှ
00:40
that measures the subtle dimming of stars
as planets pass in front of them,
8
28143
4291
ဖြတ်သွားစဥ် ကျွန်မတို့ဆီလာတဲ့ အလင်းကို
နည်းနည်းလေး ကာဆီးရင်း ကြယ်တွေရဲ့
00:44
blocking just a little bit
of that light from reaching us.
9
32434
2848
အလင်းရောင်ကိုတိုင်းတာတဲ့ သိမ်မွေ့တဲ့
အာကာသ မှန်ပြောင်းပါ။
00:47
Kepler's data reveals planets' sizes
10
35732
2600
Kepler ရဲ့ ဒေတာက ဂြိုဟ်တွေရဲ့
အရွယ်အစားအပြင်
00:50
as well as their distance
from their parent star.
11
38332
2786
၄င်းတို့ရဲ့ ပင်မကြယ်ကနေ
အကွာအဝေးကိုပါ ပြပါတယ်။
00:53
Together, this helps us understand
whether these planets are small and rocky,
12
41118
4040
ပေါင်းလိုက်တော့ ဒီဂြိုဟ်တွေဟာ ကျွန်မတို့
နေအဖွဲ့အစည်းက ဂြိုဟ်တွေလိုပဲ သေးလား၊
00:57
like the terrestrial planets
in our own Solar System,
13
45158
2555
ကျောက်တုံးတွေနဲ့ပြည့်နေလား၊
ပင်မနေမှ အလင်းဘယ်လောက်
00:59
and also how much light they receive
from their parent sun.
14
47713
3366
ရရှိတယ်ဆိုတာကိုလည်း နားလည်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။
01:03
In turn, this provides clues as to whether
these planets that we discover
15
51079
3878
တစ်ဖက်မှာ ဒါက ကျွန်မတို့ရှာတွေ့တဲ့
ဒီဂြိုဟ်တွေဟာ နေထိုင်လို့ရ၊ မရ
01:06
might be habitable or not.
16
54957
2461
သဲလွန်စတွေ ပေးနိုင်တာပေါ့။
01:09
Unfortunately, at the same time
as we're discovering this treasure trove
17
57418
4063
ဖြစ်ချင်တော့ တစ်ချိန်တည်းမှာ နေလို့
ရမယ်လို့ အလားအလာရှိတဲ့ ကမ္ဘာတွေရဲ့
01:13
of potentially habitable worlds,
18
61481
2113
ရတနာသိုက်ကို ကျွန်မတို့ ရှာတွေ့နေစဉ်မှာ
01:15
our own planet is sagging
under the weight of humanity.
19
63594
3460
ကျွန်မတို့ရဲ့ ဂြိုဟ်ဟာ လူသားရဲ့
၀န်ထုပ်၀န်ပိုး အောက်မှာ အိကျနေပါတယ်။
01:19
2014 was the hottest year on record.
20
67054
4412
မှတ်တမ်းအရ ၂၀၁၄ ခုဟာ အပူဆုံးနှစ်ပါ။
01:23
Glaciers and sea ice that have
been with us for millennia
21
71466
3343
ကျွန်မတို့နဲ့အတူ နှစ်ထောင်ချီ ရှိလာခဲ့တဲ့
ရေခဲမြစ်တွေနဲ့ ပင်လယ်တွေဟာ
01:26
are now disappearing
in a matter of decades.
22
74809
3135
အခုတော့ ဆယ်စုနှစ် တွေဆိုတဲ့
အချိန်မှာ ပျောက်ကွယ်သွားတော့မယ်။
01:29
These planetary-scale environmental
changes that we have set in motion
23
77944
5111
ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ လက်ချက် ဂြိုဟ်တစ်ခုလုံး
ဆိုင်ရာ အဲဒီပတ်ဝန်းကျင် ပြောင်းလဲမှုတွေ
01:35
are rapidly outpacing our ability
to alter their course.
24
83055
3472
ကြောင့် အဲဒီလမ်းကြောင်းမှ တိမ်းရှောင်ရန်
အလားအလာဟာ ကုန်ဆုံးပါတော့မယ်။
01:39
But I'm not a climate scientist,
I'm an astronomer.
25
87347
3715
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မက ရာသီဥတု သိပ္ပံပညာရှင်
မဟုတ်ဘူး၊ နတ္ခတ္တဗေဒပညာရှင်ပါ။
01:43
I study planetary habitability
as influenced by stars
26
91062
3370
ဂြိုဟ်ဆိုင်ရာ နေထိုင်ရနိုင်မှုကို
လေ့လာတယ်၊ ကြယ်တွေရဲ့ သက်ရောက်မှုနဲ့
01:46
with the hopes of finding
the places in the universe
27
94432
2458
စကြာဝဠာထဲမှာ ကိုယ့်ဂြိုဟ်ကို
လွန်ပြီး သက်ရှိတွေ
01:48
where we might discover
life beyond our own planet.
28
96890
2972
တွေ့နိုင်မယ့် နေရာတွေ ရှိနိုင်မလား
ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပါ။
01:51
You could say that I look for
choice alien real estate.
29
99862
3540
ကျွန်မဟာ ရွေးချယ်စရာ အိမ်ခြံမြေ
အသစ်ကို ရှာနေတယ်လို့ ဆိုနိုင်တာပေါ့။
01:55
Now, as somebody who is deeply embedded
in the search for life in the universe,
30
103902
4342
ကဲ စကြာဝဠာထဲမှာ သက်ရှိရှာဖွေရေးကို
နက်နက်နဲနဲ စွဲဝင်နေတဲ့ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့
02:00
I can tell you that the more
you look for planets like Earth,
31
108244
3367
ပြောနိုင်တာက ကမ္ဘာမြေနဲ့တူတဲ့
ဂြိုဟ်ကို ရှာဖို့ ကြိုးစားလေလေ၊
02:03
the more you appreciate
our own planet itself.
32
111611
3646
ကိုယ့်ကမ္ဘာမြေကို ပိုတန်ဖိုးထားလာလေလေပါ။
02:07
Each one of these new worlds
invites a comparison
33
115257
2693
ကမ္ဘာအသစ်တွေထဲက
တစ်ခုချင်းစီကို ကိုယ်အကောင်းဆုံး
02:09
between the newly discovered planet
and the planets we know best:
34
117950
3622
သိထားတဲ့ ဂြိုဟ်တွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ချင်တာ
သဘာဝကျပါတယ်။
02:13
those of our own Solar System.
35
121572
2090
ကျွန်မတို့ရဲ့ နေအဖွဲ့အစည်းက ဂြိုဟ်တွေပေါ့။
02:15
Consider our neighbor, Mars.
36
123662
1962
အိမ်နီးချင်း အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို တွေးလိုက်ပါ။
02:17
Mars is small and rocky,
and though it's a bit far from the Sun,
37
125624
3785
အင်္ဂါဂြိုဟ်ဟာ သေးငယ်ပြီး ကျောက်ထူတယ်၊
နေကနေ နည်းနည်းဝေးပေမဲ့ Kepler လို
02:21
it might be considered
a potentially habitable world
38
129409
2525
အထူးအဖွဲ့ကသာ တွေ့ခဲ့ရင် နေထိုင်ဖို့
အလားအလာရှိနိုင်တဲ့
02:23
if found by a mission like Kepler.
39
131934
2002
ကမ္ဘာတစ်ခုလို့ တွေးနိုင်စရာရှိပါတယ်။
02:25
Indeed, it's possible that Mars
was habitable in the past,
40
133936
3367
တကယ်တော့ အင်္ဂါဂြိုဟ်ဟာ အတိတ်တုန်းက
နေထိုင်လို့ရနိုင်ခဲ့ဖွယ် ရှိပါတယ်။
02:29
and in part, this is why
we study Mars so much.
41
137303
3437
တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ဒါကြောင့်ပဲ
အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို အရမ်းလေ့လာကြတယ်။
02:32
Our rovers, like Curiosity,
crawl across its surface,
42
140740
3390
Curiosity လို ယာဉ်တွေဟာ ၎င်းရဲ့
မျက်နှာပြင်ကို လှိမ့်သွားတယ်၊
02:36
scratching for clues as to the origins
of life as we know it.
43
144130
3250
ကိုယ်သိတဲ့ သက်ရှိမူလအစရဲ့ သဲလွန်စ
ဆိုတာမျိုးတွေကို လှန်လှောရင်းပေါ့။
02:39
Orbiters like the MAVEN mission
sample the Martian atmosphere,
44
147380
3506
MAVEN အထူးအဖွဲ့လို ဂြိုဟ်ထုတွေဟာ
အင်္ဂါဂြိုဟ် လေထုလွာကို နမူနာကောက်ပြီး
02:42
trying to understand how Mars
might have lost its past habitability.
45
150886
3692
၎င်းဟာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး နေထိုင်လို့မရ
ဖြစ်လာတာလဲ နားလည်ဖို့ အားထုတ်ခဲ့တယ်။
02:46
Private spaceflight companies now offer
not just a short trip to near space
46
154578
4565
ပုဂ္ဂလိက အာကာသခရီးစဉ် ကုမ္ပဏီတွေက
အခု အာကာသအနီး ခရီးတိုသာမက အင်္ဂါဂြိုဟ်ပေါ်
02:51
but the tantalizing possibility
of living our lives on Mars.
47
159143
3701
ကျွန်မတို့ နေထိုင်ဖို့ အသည်းယားစရာ
ဖြစ်နိုင်ခြေကိုပါ ကမ်းလှမ်းကြတယ်။
02:54
But though these Martian vistas
48
162844
1950
ဒါပေမဲ့ ဒီ အင်္ဂါဂြိုဟ် မြင်ကွင်းတွေဟာ
02:56
resemble the deserts
of our own home world,
49
164794
2555
ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာမြေက
ကန္တာရတွေနဲ့ ဆင်တူကြကာ
02:59
places that are tied in our imagination
to ideas about pioneering and frontiers,
50
167349
5572
စွန့်စားစရာ နေရာတွေနဲ့ စိတ်ကူးတွေထဲမှာ
ဆက်စပ်နေတဲ့ နေရာမျိုးပါ။
03:04
compared to Earth
51
172921
1672
ကမ္ဘာမြေနဲ့ ယှဉ်ကြည့်မယ်ဆိုရင်
03:06
Mars is a pretty terrible place to live.
52
174593
3297
အင်္ဂါဂြိုဟ်ဟာ နေထိုင်ဖို့
တော်တော်ဆိုးဝါးတဲ့နေရာပါ။
03:09
Consider the extent to which
we have not colonized
53
177890
3274
မသိမ်းပိုက်နိုင်သေးတဲ့
ကိုယ့်ဂြိုဟ်ပေါ်က ကန္တာရတွေဆိုရင်
03:13
the deserts of our own planet,
54
181164
1904
အင်္ဂါဂြိုဟ်နဲ့စာရင်
03:15
places that are lush
by comparison with Mars.
55
183068
2833
စိမ်းလန်း စိုပြေနေတယ်လို့
ထင်စရာရှိပါတယ်။
03:17
Even in the driest,
highest places on Earth,
56
185901
2786
ကမ္ဘာပေါ်က အခြောက်သွေ့ဆုံး
အမြင့်ဆုံး နေရာတွေမှာတောင်
03:20
the air is sweet and thick with oxygen
57
188687
2600
လေထုဟာ မိုင်ထောင်ချီဝေးတဲ့
မိုးသစ်တောတွေဆီက
03:23
exhaled from thousands of miles away
by our rainforests.
58
191287
4087
ရှူထုတ်လိုက်တဲ့ သန့်ရှင်းတဲ့
အောက်စီဂျင်နဲ့ ချိုမြထူထဲပါတယ်။
03:27
I worry -- I worry that this excitement
about colonizing Mars and other planets
59
195374
5944
စိုးရိမ်မိတာက ဒီအင်္ဂါဂြိုဟ်နဲ့ အခြား
ဂြိုဟ်တွေကို သိမ်းပိုကုရေးဆိုတဲ့
03:33
carries with it a long, dark shadow:
60
201318
3111
စိတ်လှုပ်ရှားမှုနဲ့အတူ မှောင်မည်းနေတဲ့
အရိပ်တစ်ခုပါ ပါလာမှာကိုပါ−
03:36
the implication and belief by some
61
204429
2020
တကယ့်ကို နေထိုင်ရန် ကောင်းခဲ့တဲ့
03:38
that Mars will be there to save us
from the self-inflicted destruction
62
206449
3553
ကမ္ဘာမြေကို မိမိဘာသာ ဒုက္ခပေးဖျက်ဆီး
လိုက်ကြတဲ့ ကျွန်မတို့ကို ကယ်တင်
03:42
of the only truly habitable planet
we know of, the Earth.
63
210002
4133
ပေးလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်နဲ့
လက်တွေ့ လုပ်ကိုင်မှုတွေပါပဲ။
03:46
As much as I love
interplanetary exploration,
64
214135
2438
ဂြိုဟ်များအား စူးစမ်းလေ့လာမှုကို
ကျွန်မ အရမ်းနှစ်သက်ပေမဲ့၊
03:48
I deeply disagree with this idea.
65
216573
2345
အဲဒီစိတ်ကူးကိုတော့
အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ချင်ပါတယ်။
03:50
There are many excellent reasons
to go to Mars,
66
218918
2693
အင်္ဂါဂြိုဟ်ကိုသွားဖို့ အကြောင်းပြချက်
ကောင်းတွေ များစွာ
03:53
but for anyone to tell you that Mars
will be there to back up humanity
67
221611
3414
ရှိပေမဲ့ အင်္ဂါဂြိုဟ်ဟာ လူသားကို
ထောက်ပံ့ဖို့ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောတဲ့သူဟာ
03:57
is like the captain of the Titanic
telling you that the real party
68
225025
3108
တကယ့်ဖြစ်မှာက နောက်ပိုင်းတွင်
မြင်ကြရမယ့် အသက်ကယ်လှေတွေပါလို့
04:00
is happening later on the lifeboats.
69
228133
2371
Titanic သင်္ဘော ရေယာဉ်မှူးက
ပြောပြနေတာနဲ့ တူပါတယ်။
04:02
(Laughter)
70
230504
2949
(ရယ်သံများ)
04:05
(Applause)
71
233453
2902
(လက်ခုပ်သံများ)
04:08
Thank you.
72
236355
2787
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
04:11
But the goals of interplanetary
exploration and planetary preservation
73
239142
3786
ဒါပေမဲ့ ဂြိုဟ်များအား လေ့လာ
စူးစမ်းခြင်းနဲ့ ထိန်းသိမ်းထားခြင်းရဲ့
04:14
are not opposed to one another.
74
242928
2181
ရည်ရွယ်ချက်တွေဟာ အချင်းချင်း
မဆန့်ကျင်ပါဘူး။
04:17
No, they're in fact two sides
of the same goal:
75
245109
2531
နိုး၊ တကယ်က တူညီတဲ့ ပန်းတိုင်ရဲ့
ဘက်နှစ်ဘက်ပါ၊
04:19
to understand, preserve
and improve life into the future.
76
247640
4342
အနာဂတ်ထဲမှာ သက်ရှိဘဝကို
နားလည်၊ ထိန်းသိမ်း တိုးတက်ဖို့ပေါ့။
04:23
The extreme environments
of our own world are alien vistas.
77
251982
4063
ကျွန်မတို့ ကိုယ်ပိုင်ကမ္ဘာရဲ့ လွန်ကဲတဲ့
ဝန်းကျင်တွေဟာ စိမ်းနေတဲ့ မြင်ကွင်းတွေပါ။
04:28
They're just closer to home.
78
256045
1881
ဒါတွေဟာ ဇာတိရပ်နဲ့ ပိုပြီးနီးပါတယ်။
04:29
If we can understand how to create
and maintain habitable spaces
79
257926
4179
ဒီကမ္ဘာမြေက စိမ်းကားပြီး နေချင်စရာ
မကောင်းတဲ့ နေရာတွေကို
04:34
out of hostile, inhospitable
spaces here on Earth,
80
262105
3390
နေထိုင်လို့ရတဲ့ နေရုအဖြစ် ဘယ်လို
ဖန်တီးထိန်းသိမ်းမှာကို နားလည်နိုင်ရင်
04:37
perhaps we can meet the needs
of both preserving our own environment
81
265495
3437
ကျွန်မတို့ဟာ ကိုယ့်ဝန်းကျင်ကိုထိန်းသိမ်း
ရေးကိုရော အခြားနေရာသို့
04:40
and moving beyond it.
82
268932
2229
ရွေ့ခြင်းကိုပါ လုပ်နိုင်ကြပါတယ်။
04:43
I leave you with a final
thought experiment:
83
271161
2310
နောက်ဆုံး အတွေး စမ်းသပ်ချက်
တစ်ခု ထားရစ်ခဲ့ပါမယ်၊
04:45
Fermi's paradox.
84
273471
1695
Fermi ရဲ့ ဝိရောဓိ သဘောပါ။
04:47
Many years ago, the physicist Enrico Fermi
asked that, given the fact
85
275166
4862
နှစ်ပေါင်းများစွာက ရူပဗေဒပညာရှင်
Enrico Fermi မေးခဲ့တာက ကျုပ်တို့စကြာဝဠာဟာ
04:52
that our universe has been around
for a very long time
86
280028
2847
ကြာမြင့်လှပြီ ဖြစ်ပြီး ၎င်းရဲ့
အတွင်းမှာလည်း ဂြိုဟ်တွေ
04:54
and we expect that there
are many planets within it,
87
282875
2670
အများကြီးရှိတယ်လို့ မျှော်လင့်တာ
ကိုထောက်ဆရင်ဖြင့်
04:57
we should have found evidence
for alien life by now.
88
285545
3088
အခုဆို ဂြိုဟ်သားတွေအတွက် အထောက်
အထား ကျုပ်တို့ တွေ့သင့်ပြီပေါ့၊
05:00
So where are they?
89
288633
2043
ဒီတော့ သူတို့ဘယ်မှာလဲ။
05:02
Well, one possible solution
to Fermi's paradox
90
290676
3367
ကောင်းပြီ၊ Fermi ရဲ့ ဝိရောဓိအတွက်
ဖြစ်နိုင်တဲ့ အဖြေက
05:06
is that, as civilizations become
technologically advanced enough
91
294043
3483
လူ့ယဉ်ကျေးမှုတွေဟာ ကြယ်တွေအလယ်မှာ
နေထိုင်ခြင်းကို စဉ်းစားနိုင်လောက်အောင်
05:09
to consider living amongst the stars,
92
297526
2322
နည်းပညာပိုင်း အဆင့်မြင့်လာပြီး
05:11
they lose sight of how important it is
93
299848
2484
ဒီတိုးတက်မှုတွေကို အစပြုပေးတဲ့ နေထိုင်ရာ
05:14
to safeguard the home worlds that fostered
that advancement to begin with.
94
302332
4528
ကမ္ဘာကြီးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်
ရေးဟာ အရေးကြီးတာကို မျက်ခြေပြတ်သွားပါတယ်။
05:18
It is hubris to believe
that interplanetary colonization alone
95
306860
4388
ဂြိုဟ်နယ်မြေများကို သိမ်းပိုက်ခြင်းကသာ
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကယ်တင်လိမ့်မယ်လို့
05:23
will save us from ourselves,
96
311248
1881
ယုံကြည်ချက်တာ မိုက်မဲတဲ့ စိတ်ကူးပါ၊
05:25
but planetary preservation
and interplanetary exploration
97
313129
3529
ဒါပေမဲ့ ဂြိုဟ်များကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနဲ့
စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း
05:28
can work together.
98
316658
1894
နှစ်ခုစလုံး လုပ်ကိုင်လို့ ရနိုင်ပါတယ်။
05:30
If we truly believe in our ability
99
318552
2123
လူနေထိုင်ရာအတွက်
အင်္ဂါဂြိုဟ်ရဲ့ ကြမ်းလှတဲ့
05:32
to bend the hostile environments of Mars
for human habitation,
100
320675
3506
ဝန်းကျင်တွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ ကိုယ့်
အရည်အချင်းကို တကယ်ယုံကြည်ရင်တော့
05:36
then we should be able to surmount
the far easier task of preserving
101
324181
3586
ကမ္ဘာမြေရဲ့ နေထိုင်ရနိုင်မှုကို
ထိန်းသိမ်းရေးဆိုတဲ့
05:39
the habitability of the Earth.
102
327767
2173
လုပ်ငန်းဆိုတာ အရမ်း လွယ်လာမှာပါ။
05:41
Thank you.
103
329940
1046
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:42
(Applause)
104
330996
6520
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Aung Min

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Lucianne Walkowicz - Stellar astronomer
Lucianne Walkowicz works on NASA's Kepler mission, studying starspots and "the tempestuous tantrums of stellar flares."

Why you should listen

Lucianne Walkowicz is an Astronomer at the Adler Planetarium in Chicago. She studies stellar magnetic activity and how stars influence a planet's suitability as a host for alien life. She is also an artist and works in a variety of media, from oil paint to sound. She got her taste for astronomy as an undergrad at Johns Hopkins, testing detectors for the Hubble Space Telescope’s new camera (installed in 2002). She also learned to love the dark stellar denizens of our galaxy, the red dwarfs, which became the topic of her PhD dissertation at University of Washington. Nowadays, she works on NASA’s Kepler mission, studying starspots and the tempestuous tantrums of stellar flares to understand stellar magnetic fields. She is particularly interested in how the high energy radiation from stars influences the habitability of planets around alien suns. Lucianne is also a leader in the Large Synoptic Survey Telescope, a new project that will scan the sky every night for 10 years to create a huge cosmic movie of our Universe.

More profile about the speaker
Lucianne Walkowicz | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee