ABOUT THE SPEAKER
Alice Dreger - Historian
Alice Dreger studies history and anatomy, and acts as a patient advocate.

Why you should listen

Alice Dreger is a professor of clinical medical humanities and bioethics at the Feinberg School of Medicine of Northwestern University in Chicago. She describes her focus as "social justice work in medicine and science" through research, writing, speaking and advocacy.

She's written several books that study subjects on the edge of norm-challenging bodies, including One of Us: Conjoined Twins and the Future of Normal and Hermaphrodites and the Medical Invention of Sex and Intersex in the Age of Ethics.

She says: "The question that has motivated many of my projects is this: Why not change minds instead of bodies?"

JOIN OUR LIVE Q&A with Alice Dreger on June 28, 1pm Eastern, in TED Conversations.

More profile about the speaker
Alice Dreger | Speaker | TED.com
TEDxNorthwesternU

Alice Dreger: Is anatomy destiny?

Alice Dreger: Anatomi kader midir?

Filmed:
1,217,075 views

Alice Dreger yapışık ikizler ve cinsiyetler arası insanlar gibi anatominin uç örnekleriyle çalışıyor. Bakış açısına göre diğer anatomik farklılıkların dışında erkek ve kadın arasında sıklıkla belirsiz bir çizgi bulunuyor. Ve bu büyük bir soru olarak karşımıza çıkıyor: Neden anatomimizin kaderimizi belirlemesine izin veriyoruz?
- Historian
Alice Dreger studies history and anatomy, and acts as a patient advocate. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I want you to imaginehayal etmek two couplesçiftler
0
0
3000
Sizden iki çift hayal etmenizi istiyorum
00:18
in the middleorta of 1979
1
3000
2000
1979 yılının ortasında
00:20
on the exactkesin sameaynı day, at the exactkesin sameaynı momentan,
2
5000
3000
aynı günde ve aynı anda
00:23
eachher conceivinghamile a babybebek -- okay?
3
8000
2000
her iki çiftte bebek yapıyor -- tamam.
00:25
So two couplesçiftler eachher conceivinghamile one babybebek.
4
10000
2000
Bu iki çiftin her biri bir bebek yapıyor.
00:27
Now I don't want you to spendharcamak too much time imagininghayal the conceptionfikir,
5
12000
3000
Yalnız bebek yapma kısmını çok fazla hayal etmenizi istemiyorum,
00:30
because if you spendharcamak all that time imagininghayal that conceptionfikir,
6
15000
2000
çünkü o kısmı hayal etmeye çok vakit harcarsanız,
00:32
you're not going to listen to me.
7
17000
2000
beni dinlemezsiniz.
00:34
So just imaginehayal etmek that for a momentan.
8
19000
2000
Şimdi sadece o anı hayal edin.
00:36
And in this scenariosenaryo,
9
21000
2000
Ve bu senaryoda,
00:38
I want to imaginehayal etmek that, in one casedurum,
10
23000
2000
ve bu bir örnekte şunu hayal etmenizi istiyorum,
00:40
the spermsperm is carryingtaşıma a Y chromosomekromozom,
11
25000
2000
sperm Y kromozomu taşıyor,
00:42
meetingtoplantı that X chromosomekromozom of the eggYumurta.
12
27000
2000
yumurtanın X kromozomuyla birleşiyor.
00:44
And in the other casedurum,
13
29000
2000
ve diğer örnekte,
00:46
the spermsperm is carryingtaşıma an X chromosomekromozom,
14
31000
2000
sperm X kromozomu taşıyor,
00:48
meetingtoplantı the X chromosomekromozom of the eggYumurta.
15
33000
2000
yumurtanın X kromozomuyla birleşiyor.
00:50
BothHer ikisi de are viableyaşayabilir; bothher ikisi de take off.
16
35000
2000
Her ikiside canlı, yola çıkıyor.
00:52
We'llWe'll come back to these people latersonra.
17
37000
2000
Bu insanlara tekrar döneceğiz.
00:54
So I weargiyinmek two hatsşapka
18
39000
2000
Genel olarak yaptığım işlerde
00:56
in mostçoğu of what I do.
19
41000
2000
iki şapka takıyorum.
00:58
As the one hatşapka,
20
43000
2000
Bu şapkanın birisinde,
01:00
I do historytarih of anatomyanatomi.
21
45000
2000
Anatomi tarihi yapıyorum.
01:02
I'm a historiantarihçi by trainingEğitim,
22
47000
2000
Ben tarih eğitimi almış biriyim,
01:04
and what I studyders çalışma in that casedurum
23
49000
2000
ve bu alandaki çalışmalarım
01:06
is the way that people have dealtele with anatomyanatomi --
24
51000
3000
insanların anatomiyle nasıl ilgilendikleri --
01:09
meaninganlam humaninsan bodiesbedenler, animalhayvan bodiesbedenler --
25
54000
2000
insan ve hayvan vücutlarını kastediyorum --
01:11
how they dealtele with bodilybedensel fluidssıvıları, conceptskavramlar of bodiesbedenler;
26
56000
3000
vücut sıvılarına bakış açıları, vücutların konseptleri,
01:14
how have they thought about bodiesbedenler.
27
59000
2000
vücutlar hakkında nasıl düşündüklerini kapsıyor.
01:16
The other hatşapka that I've wornsöz konusu ürün in my work
28
61000
2000
İşimde taktığım diğer şapkayı da
01:18
is as an activisteylemci,
29
63000
2000
bir eylemci olarak
01:20
as a patienthasta advocatesavunucu --
30
65000
2000
bir hasta sözcüsü olarak --
01:22
or, as I sometimesara sıra say, as an impatientsabırsız advocatesavunucu --
31
67000
3000
yada bazen söylediğim gibi, sabırsız bir savunucu olarak --
01:25
for people who are patientshastalar of doctorsdoktorlar.
32
70000
2000
doktorların hastası olan insanlar için kullanıyorum.
01:27
In that casedurum, what I've workedişlenmiş with
33
72000
2000
Bu durumlarda, çalıştığım
01:29
is people who have bodyvücut typestürleri
34
74000
2000
insanların vücut tipleri
01:31
that challengemeydan okuma socialsosyal normsnormlar.
35
76000
2000
sosyal normlara meydan okuyor.
01:33
So some of what I've workedişlenmiş on, for exampleörnek,
36
78000
2000
Yani çalıştığım insanların bir kısmı, örneğin,
01:35
is people who are conjoinedyapışık twinsİkizler --
37
80000
2000
yapışık ikizler,
01:37
two people withiniçinde one bodyvücut.
38
82000
2000
tek bir vücutta iki insan,
01:39
Some of what I've workedişlenmiş on is people who have dwarfismcücelik --
39
84000
2000
çalıştığım insanların bir kısmı cüce --
01:41
so people who are much shorterdaha kısa than typicaltipik.
40
86000
3000
boyu ortalamadan çok kısa olan insanlar.
01:44
And a lot of what I've workedişlenmiş on
41
89000
2000
Ve çalıştığım insanların büyük bir kısmıda
01:46
is people who have atypicalAtipik sexseks --
42
91000
2000
atipik cinsiyeti olan insanlar --
01:48
so people who don't have the standardstandart maleerkek
43
93000
2000
yani standart erkek yada
01:50
or the standardstandart femalekadın bodyvücut typestürleri.
44
95000
2000
standart kadın vücudu olmayan insanlar.
01:52
And as a generalgenel termterim, we can use the termterim intersexinterseks for this.
45
97000
4000
Bunun için genel bir tabir olan cinsiyetler arası terimini kullanıyoruz.
01:56
Intersexİnterseks comesgeliyor in a lot of differentfarklı formsformlar.
46
101000
2000
cinsiyetler arası pek çok değişik formda bulunur.
01:58
I'll just give you a fewaz examplesörnekler
47
103000
2000
Size hemen standart erkek yada kadın
02:00
of the typestürleri of waysyolları you can have sexseks
48
105000
2000
standartlarına uymayan birkaç
02:02
that isn't standardstandart for maleerkek or femalekadın.
49
107000
2000
cinsiyet örneği vereceğim.
02:04
So in one instanceörnek,
50
109000
2000
Bunların bir kısmında,
02:06
you can have somebodybirisi who has an XYXY chromosomalKromozom basistemel,
51
111000
3000
elinizde XY kromozom temelli birisi var,
02:09
and that SRYSRY genegen on the Y chromosomekromozom
52
114000
3000
ve Y kromozomunda SRY geni bulunuyor
02:12
tellsanlatır the proto-gonadsProto-gonads, whichhangi we all have in the fetalFetal life,
53
117000
2000
bu gen proto-yumurtalık\erbezlerine, ki cenin halindeyken hepimizde bulunur,
02:14
to becomeolmak testestestislerde tanısal yaklaşım.
54
119000
2000
testis olmalarını söylüyor.
02:16
And so in the fetalFetal life the testestestislerde tanısal yaklaşım are pumpingpompalama out testosteronetestosteron.
55
121000
3000
Ve böylece daha ceninken testistler testesteron pompalamaya başlıyor.
02:19
But because this individualbireysel lacksyoksun receptorsreseptörleri
56
124000
3000
ancak bu ayrı reseptörlerin eksikliğinden
02:22
to hearduymak that testosteronetestosteron,
57
127000
2000
bu testesterona
02:24
the bodyvücut doesn't reacttepki to the testosteronetestosteron.
58
129000
2000
vücut reaksiyon veremiyor.
02:26
And this is a syndromesendrom calleddenilen androgenandrojen insensitivityDuyarsızlık syndromesendrom.
59
131000
4000
Ve bu sendroma androjen duyarsızlık sendromu deniliyor.
02:30
So lots of levelsseviyeleri of testosteronetestosteron, but no reactionreaksiyon to it.
60
135000
3000
Pek çok seviyede testesteron var ama hiç birine reaksiyon yok.
02:33
As a consequencesonuç, the bodyvücut developsgeliştirir
61
138000
2000
Sonuç olarak vücut
02:35
more alonguzun bir the femalekadın typicaltipik pathyol.
62
140000
2000
daha çok kadınsal tipe doğru yöneliyor.
02:37
When the childçocuk is borndoğmuş, she looksgörünüyor like a girlkız.
63
142000
2000
Bebek doğduğu zaman kıza beziyor.
02:39
She is a girlkız. She is raisedkalkık as a girlkız.
64
144000
3000
O bir kız ve bir kız gibi yetiştiriliyor.
02:42
And it's oftensık sık not untila kadar she hitsisabetler pubertyergenlik
65
147000
2000
ve bu kız ergenlik çağına gelinceye kadar böyle devam ediyor.
02:44
and she's growingbüyüyen and developinggelişen breastsgöğüsler,
66
149000
2000
ve kız büyüyor, göğüsleri gelişmeye başlıyor,
02:46
but she's not gettingalma her perioddönem,
67
151000
2000
ancak reglisi başlamıyor,
02:48
that somebodybirisi figuresrakamlar out something'sşey up here.
68
153000
2000
birilerinin burda ne olduğunu bulması gerek.
02:50
And they do some teststestler and figureşekil out
69
155000
2000
ve anlamak için testler yapılmaya başlanıyor
02:52
that, insteadyerine of havingsahip olan ovariesYumurtalık insideiçeride and a uterusRahim,
70
157000
2000
ve vücutta yumurtalıklar ve bir rahim yerine,
02:54
she actuallyaslında has testestestislerde tanısal yaklaşım insideiçeride, and she has a Y chromosomekromozom.
71
159000
3000
bu kızın içinde testisler var ve bir Y kromozomuna sahip.
02:57
Now what's importantönemli to understandanlama
72
162000
2000
Şimdi anlanması gereken önemli nokta
02:59
is you mayMayıs ayı think of this personkişi as really beingolmak maleerkek,
73
164000
2000
sizin bu kişilerin gerçekte erkek olduğunu düşünebilmenizdir.
03:01
but they're really not.
74
166000
2000
ancak erkek değiller.
03:03
FemalesKadın, like maleserkek,
75
168000
2000
Kadınlar, erkekler gibi,
03:05
have in our bodiesbedenler something calleddenilen the adrenalBöbrek üstü glandsbezleri.
76
170000
2000
vücutlarımızda böbreküstü bezleri olarak adlandırılan yapılar var.
03:07
They're in the back of our bodyvücut.
77
172000
2000
Vücudumuzun arka tarafındalar.
03:09
And the adrenalBöbrek üstü glandsbezleri make androgensandrojenler,
78
174000
2000
Ve böbrek üstü bezleri androjen üretirler,
03:11
whichhangi are a masculinizingmasculinizing hormonehormon.
79
176000
2000
yani erkeklik hormonu.
03:13
MostÇoğu femaleskadın like me -- I believe myselfkendim to be a typicaltipik femalekadın --
80
178000
2000
Benim gibi pek çok kadın -- kendimi tipik bir kadın olarak kabul ediyorum --
03:15
I don't actuallyaslında know my chromosomalKromozom make-upkalıcı makyaj
81
180000
2000
Kendi kromozomsal statümü bilmiyorum
03:17
but I think I'm probablymuhtemelen typicaltipik --
82
182000
2000
ama muhtemelen tipik olduğumu düşünüyorum --
03:19
mostçoğu femaleskadın like me are actuallyaslında androgen-sensitiveandrojen-duyarlı.
83
184000
3000
benim gibi pek çok kadın aslında androjen duyarlıdır.
03:22
We're makingyapma androgenandrojen, and we're respondingtepki vermek to androgensandrojenler.
84
187000
3000
Bizde androjen üretiyoruz, ve androjenlere tepki veriyoruz.
03:25
The consequencesonuç is that somebodybirisi like me
85
190000
2000
Sonuç olarak benim gibi birisi
03:27
has actuallyaslında had a brainbeyin exposedmaruz to more androgensandrojenler
86
192000
3000
testislerle doğan androjen duyarsızlık
03:30
than the womankadın borndoğmuş with testestestislerde tanısal yaklaşım
87
195000
2000
sendromuna sahip kadınlara oranla
03:32
who has androgenandrojen insensitivityDuyarsızlık syndromesendrom.
88
197000
2000
daha fazla androjene açık bir beyne sahip.
03:34
So sexseks is really complicatedkarmaşık; it's not just that intersexinterseks people
89
199000
2000
Kısaca cinsiyet işi gerçekten karışık, ve tüm bu
03:36
are in the middleorta of all the sexseks spectrumspektrum --
90
201000
2000
cinsiyet tayfı arasında sadece cinsiyetler arası insanlar yok
03:38
in some waysyolları, they can be all over the placeyer.
91
203000
2000
bir şekilde başka cinsiyet peoblemleri de var.
03:40
AnotherBaşka bir exampleörnek:
92
205000
2000
Başka bir örnek
03:42
a fewaz yearsyıl agoönce I got a call from a man who was 19 yearsyıl oldeski,
93
207000
3000
birkaç yıl önce 19 yaşında bir erkek beni aradı,
03:45
who was borndoğmuş a boyoğlan, raisedkalkık a boyoğlan,
94
210000
2000
erkek olarak doğmuş, erkek olarak yetiştirilmiş,
03:47
had a girlfriendkız arkadaşı, had sexseks with his girlfriendkız arkadaşı,
95
212000
3000
kız arkadaşı olan, kız arkadaşıyla cinselik yaşayan
03:50
had a life as a guy
96
215000
2000
erkek gibi hayatı olan birisi
03:52
and had just foundbulunan out that he had ovariesYumurtalık and a uterusRahim insideiçeride.
97
217000
3000
ve kısa bir süre önce yumurtalıkları ve rahmi olduğunu öğreniyor.
03:55
What he had was an extremeaşırı formform
98
220000
2000
ancak durumu çok uç noktada ve doğuştan
03:57
of a conditionşart calleddenilen congenitalKonjenital adrenalBöbrek üstü hyperplasiaHiperplazi.
99
222000
2000
böbreküstü bezi fazlalığı olarak adlandırılan bir durumu var.
03:59
He had XXXX chromosomeskromozomlar,
100
224000
2000
XX kromozomlarına sahip
04:01
and in the wombrahim,
101
226000
2000
ve ana rahmindeyken,
04:03
his adrenalBöbrek üstü glandsbezleri were in suchböyle highyüksek geardişli
102
228000
2000
böbreküstü bezleri çok fazla çalışmış
04:05
that it createdoluşturulan, essentiallyesasen, a masculineeril hormonalhormonal environmentçevre.
103
230000
4000
ve bu durum aslında erkeksi bir hormon ortamı yaratmış.
04:09
And as a consequencesonuç, his genitalsüreme organları were masculinzedmasculinzed,
104
234000
2000
ve sonucunda cinsel organları erkeksileşmiş,
04:11
his brainbeyin was subjectkonu
105
236000
2000
ve beynide daha çok
04:13
to the more typicaltipik masculineeril componentbileşen of hormoneshormonlar.
106
238000
2000
erkeksi hormonların birleşimine sahip olmuş.
04:15
And he was borndoğmuş looking like a boyoğlan -- nobodykimse suspectedşüpheli anything.
107
240000
3000
ve doğduğunda bir erkek gibi görünüyormuş -- kimse birşeyden süphelenmemiş.
04:18
And it was only when he had reachedulaştı the ageyaş of 19
108
243000
3000
ve bu 19 yaşına gelene kadar devam etmiş
04:21
that he beganbaşladı to have enoughyeterli medicaltıbbi problemssorunlar
109
246000
2000
ama sonrasında bazı tıbbi problemler yaşamaya başlamış
04:23
actuallyaslında from menstruatingadet görüyor internallyiçten,
110
248000
2000
içsel bir regli yaşıyormuş
04:25
that doctorsdoktorlar figuredanladım out that, in factgerçek, he was femalekadın internallyiçten.
111
250000
3000
doktorlar bunun sebebini bu genç adamın içinin kadın olmasına bağlamışlar.
04:28
Okay, so just one more quickhızlı exampleörnek
112
253000
2000
Tamam, hemen sizin cinsiyetler arası
04:30
of a way you can have intersexinterseks.
113
255000
2000
olabileceğiniz bir başka örneğe geçiyorum
04:32
Some people who have XXXX chromosomeskromozomlar
114
257000
2000
XX kromozomu olan insanların bir kısmı
04:34
developgeliştirmek what are calleddenilen ovotestisovotestis,
115
259000
2000
ovo-testis geliştirirler,
04:36
whichhangi is when you have ovarianYumurtalık tissuedoku
116
261000
2000
yani rahim dokunuz vardır
04:38
with testicularTestis tissuedoku wrappedörtülü around it.
117
263000
2000
ve rahim testis dokusu ile çevrelenmiştir.
04:40
And we're not exactlykesinlikle sure why that happensolur.
118
265000
2000
Bunun niye olduğu konusunu tam bilemiyoruz.
04:42
So sexseks can come in lots of differentfarklı varietiesçeşitleri.
119
267000
3000
Kısaca cinsiyetin çok farklı çeşitlemeleri vardır.
04:45
The reasonneden
120
270000
2000
Bu çocukların
04:47
that childrençocuklar with these kindsçeşit of bodiesbedenler --
121
272000
2000
bu vücutlarla olması
04:49
whetherolup olmadığını it's dwarfismcücelik, or it's conjoinedyapışık twinningeşleştirme,
122
274000
3000
ister cücelik, ister yapışık ikizlik,
04:52
or it's an intersexinterseks typetip --
123
277000
2000
yada cinsiyetler arası tipte --
04:54
are oftensık sık normalizedNormalleştirilmiş by surgeonscerrahlar
124
279000
2000
ki bunlar genellikle ameliyatla normala döndürülür
04:56
is not because it actuallyaslında leavesyapraklar them better off
125
281000
2000
bu tıbben gerekli değildir ama
04:58
in termsşartlar of physicalfiziksel healthsağlık.
126
283000
2000
psikolojik olarak daha iyi hissederler.
05:00
In manyçok casesvakalar, people are actuallyaslında perfectlykusursuzca healthysağlıklı.
127
285000
3000
Pek çok durumda bu insanlar çok sağlıklıdır.
05:03
The reasonneden they're oftensık sık subjectkonu to variousçeşitli kindsçeşit of surgeriesameliyatları
128
288000
3000
Bu çesit operasyonlara girmelerinin sebebi
05:06
is because they threatentehdit our socialsosyal categorieskategoriler.
129
291000
3000
sosyal katogorilerimizi tehdit etmelerindendir.
05:09
Or systemsistem has been basedmerkezli typicallytipik on the ideaFikir
130
294000
3000
Yada sistem genel olarak belli anatomilerin
05:12
that a particularbelirli kindtür of anatomyanatomi comesgeliyor with a particularbelirli identityKimlik.
131
297000
3000
belli kimliklerle gelmesi temeline dayandırılmıştır.
05:15
So we have the conceptkavram that what it meansanlamına geliyor to be a womankadın
132
300000
2000
Kadın kimliğine sahip olmak için
05:17
is to have a femalekadın identityKimlik;
133
302000
2000
kadın anlamına gelen bir konseptimiz vardır
05:19
what it meansanlamına geliyor to be a blacksiyah personkişi is, allegedlyİddiaya göre,
134
304000
2000
iddialara göre zenci olmak için
05:21
is to have an AfricanAfrika anatomyanatomi
135
306000
3000
genlerinizde afrikalı
05:24
in termsşartlar of your historytarih.
136
309000
2000
anatomisi bulunmalıdır.
05:26
And so we have this terriblyson derece simplisticbasit ideaFikir.
137
311000
3000
Elimizde çok ama çok basit bir fikir var.
05:29
And when we're facedyüzlü with a bodyvücut
138
314000
2000
Ve bir vücutla karşı karşıya geldiğimizde
05:31
that actuallyaslında presentshediyeler us something quiteoldukça differentfarklı,
139
316000
3000
o bize çok daha farklı birşeyler anlatır,
05:34
it startlesşaşırtıyor us in termsşartlar of those categorizationskategorilere ayırma işlemi.
140
319000
3000
o katogorilendirmeden dolayı bizi ürkütür.
05:37
So we have a lot of very romanticromantik ideasfikirler in our culturekültür
141
322000
2000
Yani kültürümüz bireysellikle ilgili çok
05:39
about individualismbireycilik.
142
324000
2000
romantik fikirlere sahiptir.
05:41
And our nation'snationâ €™ s really foundedkurulmuş on a very romanticromantik conceptkavram of individualismbireycilik.
143
326000
3000
Ve aslında bizim ülkemizde çok romantik bir bireysellik fikri üzerine kurulmuştur.
05:44
Well you can imaginehayal etmek how startlingşaşırtıcı then it is
144
329000
3000
Nasıl başladığını söyle hayal edebilirsiniz
05:47
when you have childrençocuklar that are borndoğmuş
145
332000
2000
bir bedende iki insan olan
05:49
who are two people insideiçeride of one bodyvücut.
146
334000
2000
çocuklarınız doğduğu zaman.
05:51
Where I ranran into the mostçoğu heatsıcaklık from this mostçoğu recentlyson günlerde
147
336000
4000
Ben bu ateşli duruma son olarak geçen yıl
05:55
was last yearyıl the SouthGüney AfricanAfrika runnerRunner, CasterCaster SemenyaPolokwane,
148
340000
3000
Güney Afrikalı koşucu, Caster Semenya'nın cinsiyeti
05:58
had her sexseks calleddenilen into questionsoru at the InternationalUluslararası GamesOyunlar in BerlinBerlin.
149
343000
3000
Berlin'deki Uluslararası Müsabakalarda tartışma konusu olunca katıldım.
06:01
I had a lot of journalistsgazeteciler callingçağrı me, askingsormak me,
150
346000
3000
Pek çok gazeteci beni arayıp,
06:04
"WhichHangi is the testÖlçek they're going to runkoş
151
349000
2000
Bana Caster Semenya'nın
06:06
that will tell us whetherolup olmadığını or not
152
351000
2000
erkek yada kadın olduğunu anlamak için
06:08
CasterCaster SemenyaPolokwane is maleerkek or femalekadın?"
153
353000
2000
hangi testlerin yapılacağını sordu.
06:10
And I had to explainaçıklamak to the journalistsgazeteciler there isn't suchböyle a testÖlçek.
154
355000
3000
Ve ben gazetecilere öyle bir test olmadığını açıklamak zorunda kaldım.
06:13
In factgerçek, we now know
155
358000
2000
Aslında şimdi biliyoruz ki
06:15
that sexseks is complicatedkarmaşık enoughyeterli
156
360000
2000
cinsiyet kendi başına yeteri kadar karmaşık
06:17
that we have to admititiraf etmek
157
362000
2000
ve doğanın kadınlar ve erkekler olarak
06:19
naturedoğa doesn't drawçekmek the linehat for us betweenarasında maleerkek and femalekadın,
158
364000
3000
aramızda bir çizgi çizmediğini kabullenmek zorundayız.
06:22
or betweenarasında maleerkek and intersexinterseks and femalekadın and intersexinterseks;
159
367000
3000
yada erkek ve cinsiyetler arası yada kadın ve cinsiyetler arası.
06:25
we actuallyaslında drawçekmek that linehat on naturedoğa.
160
370000
3000
Doğada çizgiyi çizen aslında biziz.
06:28
So what we have is a sortçeşit of situationdurum
161
373000
2000
Şimdi öyle bir komuma geldik ki
06:30
where the fartherdaha uzağa our scienceBilim goesgider,
162
375000
2000
bilim ilerledikçe
06:32
the more we have to admititiraf etmek to ourselveskendimizi
163
377000
2000
kendimize itiraf etmemiz gereken
06:34
that these categorieskategoriler
164
379000
2000
bizim durağan anatomik
06:36
that we thought of as stablekararlı anatomicalanatomik categorieskategoriler
165
381000
2000
katogoriler olarak düşünüp
06:38
that mappedeşlenen very simplybasitçe
166
383000
2000
basitçe haritalandırıp
06:40
to stablekararlı identityKimlik categorieskategoriler
167
385000
2000
durağan kimlik katogorileri oluşturduğumuz
06:42
are a lot more fuzzybelirsiz than we thought.
168
387000
2000
bu kategorilerin düşündüğümüzden çok daha karmaşık olduğudur.
06:44
And it's not just in termsşartlar of sexseks.
169
389000
2000
Ve bu sadece cinsiyet anlamında da değildir.
06:46
It's alsoAyrıca in termsşartlar of raceyarış,
170
391000
2000
Aynı zamanda ırk olarak,
06:48
whichhangi turnsdönüşler out to be vastlyçok more complicatedkarmaşık
171
393000
2000
ki bu terminolojimizin izin
06:50
than our terminologyterminoloji has allowedizin.
172
395000
2000
verdiğinden çok daha karmaşıktır.
06:52
As we look, we get into all sortssıralar of uncomfortablerahatsız areasalanlar.
173
397000
3000
Araştırdıkça çok daha rahatsız alanlara ilerliyoruz.
06:55
We look, for exampleörnek, about the factgerçek
174
400000
2000
Örneğin inceleyince
06:57
that we sharepay at leasten az 95 percentyüzde of our DNADNA
175
402000
2000
DNA'larımızın %95'i şempanzelerle
06:59
with chimpanzeesşempanzelerin.
176
404000
2000
aynı.
07:01
What are we to make of the factgerçek
177
406000
2000
Bizi onlardan farklı kılan
07:03
that we differfarklılık from them only really by a fewaz nucleotidesnükleotit?
178
408000
3000
sadece bir kaç nükleotit midir?
07:06
And as we get fartherdaha uzağa and fartherdaha uzağa with our scienceBilim,
179
411000
3000
İnceledikçe ve bilimde ilerledikçe,
07:09
we get more and more into a discomforteddiscomforted zonebölge
180
414000
2000
basitçe hazırladığımız kategorilerin biraz fazla
07:11
where we have to acknowledgekabul
181
416000
2000
basitçe hazırlandığı gerçeğini kabul
07:13
that the simplisticbasit categorieskategoriler we'vebiz ettik had
182
418000
2000
etmemizi gerektiren çok daha fazla
07:15
are probablymuhtemelen overlyaşırı derecede simplisticbasit.
183
420000
2000
rahatsız edici bir noktaya doğru gidiyoruz.
07:17
So we're seeinggörme this
184
422000
2000
Ve bunu insan hayatının
07:19
in all sortssıralar of placesyerler in humaninsan life.
185
424000
2000
her alanında görüyoruz.
07:21
One of the placesyerler we're seeinggörme it, for exampleörnek,
186
426000
2000
Mesela bugün kültürümüzde
07:23
in our culturekültür todaybugün, in the UnitedAmerika StatesBirleşik todaybugün,
187
428000
2000
Amerikada gördüğümüz bir başka örnek,
07:25
is battlessavaşlar over the beginningbaşlangıç of life and the endson of life.
188
430000
3000
hayatın başlaması ve sonlanması tartışması.
07:28
We have difficultzor conversationskonuşmaları
189
433000
2000
Vücudun cenin halinden farklı olarak
07:30
about at what pointpuan we decidekarar ver a bodyvücut becomesolur a humaninsan,
190
435000
3000
ne zaman insan olmaya haklı olarak
07:33
suchböyle that it has a differentfarklı right than a fetalFetal life.
191
438000
3000
karar verdiğiyle ilgili farklı görüşlerimiz var.
07:36
We have very difficultzor conversationskonuşmaları nowadaysşu günlerde --
192
441000
2000
Bugünlerde birinin ne zaman öldüğü gibi
07:38
probablymuhtemelen not out in the openaçık as much as withiniçinde medicinetıp --
193
443000
3000
-- muhtemelen tıptaki kadar açık olmasada --
07:41
about the questionsoru of when somebody'sbiri var deadölü.
194
446000
2000
çok zor konuları tartışıyoruz.
07:43
In the pastgeçmiş, our ancestorsatalarımız never had to strugglemücadele so much
195
448000
2000
Geçmişte atalarımız birisi öldüğü zaman
07:45
with this questionsoru of when somebodybirisi was deadölü.
196
450000
2000
bu soruyla bu kadar cebelleşmiyorlardı.
07:47
At mostçoğu, they'dgittiklerini stickÇubuk a feathergeçiş yumuşatma on somebody'sbiri var noseburun,
197
452000
2000
Çoğunlukla kişinin burnunun altına tüy tutuyorlardı,
07:49
and if it twitchedseğirdi, they didn't burygömmek them yethenüz.
198
454000
2000
eğer tüy kıpırdarsa defnetmiyorlardı.
07:51
If it stoppeddurduruldu twitchingseğirmesi, you burygömmek them.
199
456000
3000
Kıpırdamazda defnediyorlardı.
07:54
But todaybugün, we have a situationdurum
200
459000
2000
Ama bugün, biz insanların yaşamsal organlarını alıp
07:56
where we want to take vitalhayati organsorganları out of beingsvarlıklar
201
461000
2000
başka insanlara verme
07:58
and give them to other beingsvarlıklar.
202
463000
2000
durumundayız.
08:00
And as a consequencesonuç,
203
465000
2000
Ve sonuç olarak
08:02
we're stucksıkışmış with havingsahip olan to strugglemücadele with this really difficultzor questionsoru
204
467000
2000
kimin ölü olduğuyla ilgili bu çok zor
08:04
about who'skim deadölü,
205
469000
2000
soruyla uğraşıp duruyoruz.
08:06
and this leadspotansiyel müşteriler us to a really difficultzor situationdurum
206
471000
2000
Ve bu bizi daha önceden yaptığımız basit kategorilerin
08:08
where we don't have suchböyle simplebasit categorieskategoriler as we'vebiz ettik had before.
207
473000
3000
olmadığı çok daha zor noktalara götürüyor.
08:11
Now you mightbelki think that all this breaking-downson dakika aşağı of categorieskategoriler
208
476000
3000
Şimdi pek çoğunuz bu bozulan kategorilerin
08:14
would make somebodybirisi like me really happymutlu.
209
479000
2000
benim gibi birini mutlu ettiğini düşünebilirsiniz.
08:16
I'm a politicalsiyasi progressiveilerici, I defendsavunmak people with unusualolağandışı bodiesbedenler,
210
481000
3000
Ben politik bir yenilikçiyim, vüducudu normal olmayan insanları savunuyorum,
08:19
but I have to admititiraf etmek to you that it makesmarkaları me nervoussinir.
211
484000
2000
ama itiraf etmeliyim ki bu beni bile endişelendiriyor.
08:21
UnderstandingAnlama that these categorieskategoriler
212
486000
2000
Bu kategorilerin düşündüğümüzden çok daha
08:23
are really much more unstablekararsız than we thought makesmarkaları me tensegergin.
213
488000
3000
fazla değişken olması beni geriyor.
08:26
And it makesmarkaları me tensegergin
214
491000
2000
Ve beni demokrasinin bakış açısından
08:28
from the pointpuan of viewgörünüm of thinkingdüşünme about democracydemokrasi.
215
493000
2000
düşününce gerginleştiriyor.
08:30
So in ordersipariş to tell you about that tensiongerginlik,
216
495000
2000
Tüm bu gerilimi size anlatabilmek için,
08:32
I have to first admititiraf etmek to you that I'm a hugeKocaman fanyelpaze of the FoundingKurucu FathersBabalar.
217
497000
3000
size ilk önce Amerikanın kurucularının büyük bir hayranı olduğumu belirtmeliyim.
08:35
I know they were racistsırkçılar, I know they were sexistcinsiyet ayrımı,
218
500000
2000
Irkçı olduklarını ve cinsiyet ayrımı yaptıklarını biliyorum,
08:37
but they were great.
219
502000
2000
ama harikalardı.
08:39
I mean, they were so bravecesur and so boldcesur
220
504000
3000
Yani çok cesur ve kararlılardı
08:42
and so radicalradikal in what they did
221
507000
3000
ve yaptıkları çok radikaldi
08:45
that I find myselfkendim watchingseyretme that cheesyPeynirli musicalmüzikal "1776" everyher fewaz yearsyıl,
222
510000
3000
bu yüzden bir kaç yılda bir uyduruk ''1776'' müzikalini izliyorum,
08:48
and it's not because of the musicmüzik, whichhangi is totallybütünüyle forgettable"unutulabilir".
223
513000
3000
sadece çok kolay unutulan müziğinden dolayı değil.
08:51
It's because of what happenedolmuş in 1776
224
516000
2000
1776'da Amerikanın kurucularıyla
08:53
with the FoundingKurucu FathersBabalar.
225
518000
2000
ne olduğundan.
08:55
The FoundingKurucu FathersBabalar were, for my pointpuan of viewgörünüm,
226
520000
2000
Benim fikrime göre Amerikanın kurucuları,
08:57
the originalorijinal anatomicalanatomik activistseylemciler,
227
522000
2000
orjinal anatomikal aktivistlerdi,
08:59
and this is why.
228
524000
2000
iste buda sebep.
09:01
What they rejectedreddedilen was an anatomicalanatomik conceptkavram
229
526000
3000
Reddettikleri şey anatomiksel kavramdı
09:04
and replaceddeğiştirilir it with anotherbir diğeri one
230
529000
2000
ve onu bir başka şeyle değiştirdiler
09:06
that was radicalradikal and beautifulgüzel and heldbekletilen us for 200 yearsyıl.
231
531000
3000
ve bu güzel radikallik bizi 200 senedir tutuyor.
09:09
So as you all recallhatırlama,
232
534000
2000
Hepinizin hatırladığı gibi
09:11
what our FoundingKurucu FathersBabalar were rejectingreddetmeden was a conceptkavram of monarchymonarşi,
233
536000
3000
kurucularımızın reddettiği kavram monarşiydi.
09:14
and the monarchymonarşi was basicallytemel olarak basedmerkezli
234
539000
2000
ve monarşi çok basit bir
09:16
on a very simplisticbasit conceptkavram of anatomyanatomi.
235
541000
2000
anatomi kavramına dayandırılmıştır.
09:18
The monarchshükümdarları of the oldeski worldDünya
236
543000
2000
Eski dünyanın kralları
09:20
didn't have a conceptkavram of DNADNA,
237
545000
2000
DNA kavramından habersizdi,
09:22
but they did have a conceptkavram of birthrightDoğuştan gelen hakları.
238
547000
2000
ama doğumla kazanılan haklar kavramına sahiptiler.
09:24
They had a conceptkavram of bluemavi bloodkan.
239
549000
2000
Aristokrat kavramına sahiptiler.
09:26
They had the ideaFikir that the people who would be in politicalsiyasi powergüç
240
551000
3000
Politik güç içinde olabilecek insanların bu güce
09:29
should be in politicalsiyasi powergüç
241
554000
2000
dededen babadan gelen ve ilerleyen kandaki
09:31
because of the bloodkan beingolmak passedgeçti down
242
556000
2000
politik güç sayesinde
09:33
from grandfatherBüyük baba to fatherbaba to sonoğul and so forthileri.
243
558000
3000
sahip olmaları gerektiği fikrine sahiptiler.
09:36
The FoundingKurucu FathersBabalar rejectedreddedilen that ideaFikir,
244
561000
2000
Kurucularımız bu fikri reddetti,
09:38
and they replaceddeğiştirilir it with a newyeni anatomicalanatomik conceptkavram,
245
563000
3000
ve onu başka bir anatomiksel kavramla değiştirdiler,
09:41
and that conceptkavram
246
566000
2000
ve bu kavram
09:43
was all menerkekler are createdoluşturulan equaleşit.
247
568000
2000
tüm insanların eşit yaratıldığıydı.
09:45
They leveledTesviye that playingoynama fieldalan
248
570000
2000
Oyun alanını dengelediler
09:47
and decidedkarar the anatomyanatomi that matteredönemi yoktu
249
572000
2000
ve önemli olanın
09:49
was the commonalityortak özellikleri of anatomyanatomi,
250
574000
2000
anatominin farklılıkları yerine
09:51
not the differencefark in anatomyanatomi,
251
576000
2000
benzerlikleri olduğuna karar verdiler.
09:53
and that was a really radicalradikal thing to do.
252
578000
3000
Ve bu çok radikalce bir hareketti.
09:56
Now they were doing it in partBölüm
253
581000
2000
Şimdi onlar bunun bir kısmını yaptılar
09:58
because they were partBölüm of an EnlightenmentAydınlanma systemsistem
254
583000
2000
çünkü iki şeyin birlikte büyüdüğü
10:00
where two things were growingbüyüyen up togetherbirlikte.
255
585000
2000
Aydınlanma sisteminin bir parçasıydılar.
10:02
And that was democracydemokrasi growingbüyüyen up,
256
587000
2000
Ve bir yandan demokrası yükselirken,
10:04
but it was alsoAyrıca scienceBilim growingbüyüyen up at the sameaynı time.
257
589000
3000
aynı zamanda diğer taraftan bilimde yükseliyordu.
10:07
And it's really clearaçık, if you look at the historytarih of the FoundingKurucu FathersBabalar,
258
592000
2000
Ve bu çok açık, eğer kurucularımızın tarihine bakarsanız,
10:09
a lot of them were very interestedilgili in scienceBilim,
259
594000
2000
pek çoğunun bilimle ilgilendiğini,
10:11
and they were interestedilgili in a conceptkavram
260
596000
2000
ve doğacı dünya kavramıyla
10:13
of a naturalisticdoğal worldDünya.
261
598000
2000
ilgili olduklarını göreceksiniz.
10:15
They were movinghareketli away from supernaturaldoğaüstü explanationsaçıklamalar,
262
600000
3000
Doğaüstü açıklamalardan uzaklaşıyorlardı,
10:18
and they were rejectingreddetmeden things like a supernaturaldoğaüstü conceptkavram of powergüç,
263
603000
3000
ve doğumla kazanılan
10:21
where it transmittedaktarılan
264
606000
2000
belirsiz doğaüstü
10:23
because of a very vaguebelirsiz conceptkavram of birthrightDoğuştan gelen hakları.
265
608000
3000
güç gibi kavramları reddediyorlardı,
10:26
They were movinghareketli towardskarşı a naturalisticdoğal conceptkavram.
266
611000
2000
Daha doğacı bir kavrama doğru ilerliyorladı.
10:28
And if you look, for exampleörnek, in the DeclarationBildirimi of IndependenceBağımsızlık,
267
613000
3000
Örneğin Bağımsızlık Bildirgesine bakacak olursanız,
10:31
they talk about naturedoğa and nature'sdoğanın God.
268
616000
3000
doğa ve doğanın tanrısından bahsettiklerini göreceksiniz.
10:34
They don't talk about God and God'sTanrı'nın naturedoğa.
269
619000
2000
Tanrı ve tanrının doğası hakkında konuşmuyorlar.
10:36
They're talkingkonuşma about the powergüç of naturedoğa
270
621000
2000
Bize kim olduğumuzu anlatmak için
10:38
to tell us who we are.
271
623000
2000
doğanın gücü hakkında konuşuyorlar.
10:40
So as partBölüm of that,
272
625000
2000
Yani bunun bir kısmı,
10:42
they were cominggelecek to us with a conceptkavram
273
627000
2000
bize getirdikleri konsept
10:44
that was about anatomicalanatomik commonalityortak özellikleri.
274
629000
2000
anatomiksel benzerlikler hakkındaydı.
10:46
And in doing so, they were really settingayar up in a beautifulgüzel way
275
631000
3000
ve bunu gelecekte insan hakları hareketlerine yönlendirecek
10:49
the CivilSivil RightsHakları movementhareket of the futuregelecek.
276
634000
2000
çok güzel bir yöntemle yaptılar.
10:51
They didn't think of it that way, but they did it for us, and it was great.
277
636000
3000
Bu şekilde olacağını düşünmediler ama bizim için yaptılar ve bu takdire şayan.
10:54
So what happenedolmuş yearsyıl afterwardsonra?
278
639000
2000
Peki yıllar sonra ne oldu?
10:56
What happenedolmuş was womenkadınlar, for exampleörnek,
279
641000
2000
Mesela oy hakkına sahip olmak
10:58
who wanted the right to voteoy,
280
643000
2000
isteyen kadına ne oldu
11:00
tookaldı the FoundingKurucu Fathers'Babalar conceptkavram
281
645000
2000
kurucularımıza göre anatomik benzerlikler
11:02
of anatomicalanatomik commonalityortak özellikleri beingolmak more importantönemli
282
647000
2000
anatomik farklılıklardan
11:04
than anatomicalanatomik differencefark
283
649000
2000
çok daha önemliydi
11:06
and said, "The factgerçek that we have a uterusRahim and ovariesYumurtalık
284
651000
2000
ve o kadın dediki '' bizim rahmimiz ve yumurtalıklarımızın olması
11:08
is not significantönemli enoughyeterli in termsşartlar of a differencefark
285
653000
3000
oy hakkımızın olmamasını
11:11
to mean that we shouldn'tolmamalı have the right to voteoy,
286
656000
2000
tam vatandaşlık hakkımızın olmaması
11:13
the right to fulltam citizenshipvatandaşlık,
287
658000
2000
ve mülk sahibi olma hakkımız vs
11:15
the right to ownkendi propertyözellik, etcvb., etcvb."
288
660000
2000
için yeterli farkı yaratmıyor''
11:17
And womenkadınlar successfullybaşarılı olarak arguedsavundu that.
289
662000
2000
ve kadınlar bunu ustaca tartıştılar.
11:19
NextSonraki camegeldi the successfulbaşarılı CivilSivil RightsHakları movementhareket,
290
664000
3000
Sonrasında başarılı İnsan Hakları hareketleri geldi,
11:22
where we foundbulunan people like SojournerSojourner TruthGerçek şu ki
291
667000
2000
ve Sojourner Truth gibi '' Ben kadın değilmiyim''
11:24
talkingkonuşma about, "Ain'tDeğil I a womankadın?"
292
669000
2000
diye soran insanları bulduk.
11:26
We find menerkekler
293
671000
2000
Ve İnsan Hakları hareketinin
11:28
on the marchingyürüyen lineshatlar of the CivilSivil RightsHakları movementhareket
294
673000
2000
ön saflarında yürüyen ve
11:30
sayingsöz, "I am a man."
295
675000
2000
''ben erkeğim''diyen erkekler tanıdık.
11:32
Again, people of colorrenk
296
677000
2000
Yine insanların renkleri
11:34
appealingçekici to a commonalityortak özellikleri of anatomyanatomi over a differencefark of anatomyanatomi,
297
679000
2000
anotomik farklılıktansa anatomik benzerliğe bir kez daha
11:36
again, successfullybaşarılı olarak.
298
681000
2000
başarılı bir şekilde galip geldi.
11:38
We see the sameaynı thing with the disabilitysakatlık rightshaklar movementhareket.
299
683000
3000
Aynı şeyi Engelli Hakları hareketlerinde de gördük.
11:42
The problemsorun is, of coursekurs,
300
687000
2000
Burdaki problem şudur,
11:44
that, as we beginbaşla to look at all that commonalityortak özellikleri,
301
689000
2000
benzerlikleri görmeye başladıkça
11:46
we have to beginbaşla to questionsoru
302
691000
2000
neden bu ayrımları yaptığımızı
11:48
why we maintainsürdürmek certainbelli divisionsbölümler.
303
693000
2000
sorgulamaya başladık.
11:50
Now mindus you, I want to maintainsürdürmek some divisionsbölümler,
304
695000
2000
Şimdi dikkat edin, sizden kültürümüzde belli
11:52
anatomicallyAnatomik olarak, in our culturekültür.
305
697000
2000
anatomiksel ayrımlar yapmanızı istiyorum.
11:54
For exampleörnek, I don't want
306
699000
2000
Mesela, bir balığa
11:56
to give a fishbalık the sameaynı rightshaklar as a humaninsan.
307
701000
2000
bir insanın hakkını vermek istemiyorum.
11:58
I don't want to say we give up entirelyBaştan sona on anatomyanatomi.
308
703000
2000
Anatomiden tamamiyle vazgeçtik demek istemiyorum.
12:00
I don't want to say five-year-oldsbeş yaşındakiler
309
705000
2000
Beş yaşındakilere
12:02
should be allowedizin to consentrazı olmak to sexseks or consentrazı olmak to marryevlenmek.
310
707000
3000
cinsellik yada evlilik hakkı verilsinde istemiyorum.
12:05
So there are some anatomicalanatomik divisionsbölümler
311
710000
2000
Gçrüğünüz gibi belli anatomik ayrımlar var.
12:07
that make senseduyu to me and that I think we should retaintutmak.
312
712000
3000
Bana bir anlam ifade eden ve uymamız gereken.
12:10
But the challengemeydan okuma is tryingçalışıyor to figureşekil out whichhangi onesolanlar they are
313
715000
3000
Ama burda zor olan bunlardan hangisinin uymamız gerekenler olduğu
12:13
and why do we retaintutmak them and do they have meaninganlam.
314
718000
3000
ve neden uymamız gerektiği, anlamlarının ne olduğu.
12:16
So let's go back to those two beingsvarlıklar
315
721000
2000
Hadi şimdi konuşmamın başındaki
12:18
conceivedgebe at the beginningbaşlangıç of this talk.
316
723000
2000
o bebek yapan iki çifte dönelim.
12:20
We have two beingsvarlıklar, bothher ikisi de conceivedgebe
317
725000
2000
İki çiftimiz var, ikiside 1976 yılının ortasında
12:22
in the middleorta of 1979 on the exactkesin sameaynı day.
318
727000
3000
tamda aynı günde bebek yaptılar.
12:25
Let's imaginehayal etmek one of them, MaryMary,
319
730000
2000
Diyelimki bunlardan biri, Mary,
12:27
is borndoğmuş threeüç monthsay prematurelyzamanından önce,
320
732000
2000
üç ay erken doğdu,
12:29
so she's borndoğmuş on JuneHaziran 1, 1980.
321
734000
2000
yani 1 ocak 1980'de doğdu.
12:31
HenryHenry, by contrastkontrast, is borndoğmuş at termterim,
322
736000
2000
Diğer taraftan Henry tam zamanında
12:33
so he's borndoğmuş on MarchMart 1, 1980.
323
738000
3000
1 nisan 1980'de doğdu.
12:36
SimplySadece by virtueErdem of the factgerçek
324
741000
2000
Mary 3 ay önce premature olarak
12:38
that MaryMary was borndoğmuş prematurelyzamanından önce threeüç monthsay,
325
743000
2000
doğmasından dolayı
12:40
she comesgeliyor into all sortssıralar of rightshaklar
326
745000
2000
Tüm haklara Henry'den üç ay daha önce
12:42
threeüç monthsay earlierdaha erken than HenryHenry does --
327
747000
3000
sahip oluyor --
12:45
the right to consentrazı olmak to sexseks,
328
750000
2000
Cinsellik iznine
12:47
the right to voteoy, the right to drinkiçki.
329
752000
2000
oy kullanma, alkol alma hakkı gibi.
12:49
HenryHenry has to wait for all of that,
330
754000
2000
Tüm bunlar için Henry'nin beklemesi lazım,
12:51
not because he's actuallyaslında any differentfarklı in ageyaş, biologicallybiyolojik olarak,
331
756000
3000
biyolojik olarak farklı bir yaşta olduğu için değil,
12:54
exceptdışında in termsşartlar of when he was borndoğmuş.
332
759000
2000
ne zaman doğduğundan dolayı.
12:56
We find other kindsçeşit of weirdnesstuhaflık in termsşartlar of what theironların rightshaklar are.
333
761000
3000
Haklarının ne olduğuyla ilgili başka gariplikler de bulduk.
12:59
HenryHenry, by virtueErdem of beingolmak assumedkabul to be maleerkek --
334
764000
3000
Henry, sırf erkek olduğu için --
13:02
althougholmasına rağmen I haven'tyok told you that he's the XYXY one --
335
767000
2000
ki henüz size onun XY olduğunu bile söylemedim --
13:04
by virtueErdem of beingolmak assumedkabul to be maleerkek
336
769000
3000
sırf erkek olmasından dolayı
13:07
is now liablesorumlu to be draftedhazırlanan,
337
772000
2000
askerlik hizmetinden sorumlu,
13:09
whichhangi MaryMary does not need to worryendişelenmek about.
338
774000
2000
bunun için Marry'nin endişelenmesine gerek bile yok.
13:11
MaryMary, meanwhileo esnada, cannotyapamam in all the statesdevletler
339
776000
2000
Bu arada Mary tüm eyaletlerde
13:13
have the sameaynı right that HenryHenry has in all the statesdevletler,
340
778000
2000
Henry'nin sahip olduğu haklarada sahip değil.
13:15
namelyyani, the right to marryevlenmek.
341
780000
2000
MEsela evlenme hakkı.
13:17
HenryHenry can marryevlenmek in everyher statebelirtmek, bildirmek a womankadın,
342
782000
3000
Henry bütün eyaletlerde bir kadınla evlenebilirken,
13:20
but MaryMary can only marryevlenmek todaybugün in a fewaz statesdevletler a womankadın.
343
785000
4000
Mary bugün sadece birkaç eyalette bir kadınla evlenebilir.
13:24
So we have these anatomicalanatomik categorieskategoriler that persistinat
344
789000
3000
Gördüğünüz gibi pek çok yönden problemli ve
13:27
that are in manyçok waysyolları problematicsorunsal and questionablekuşkulu.
345
792000
3000
sorgulanabilir anatomik kategorilerimiz hala var.
13:30
And the questionsoru to me becomesolur:
346
795000
2000
Ve ben şu soruya takılıyorum,
13:32
What do we do,
347
797000
2000
Ne yapacağız
13:34
as our scienceBilim getsalır to be so good
348
799000
2000
bilim anatomiyle ilgili
13:36
in looking at anatomyanatomi,
349
801000
2000
bu kadar iyi ilerlerken
13:38
that we reachulaşmak the pointpuan where we have to admititiraf etmek
350
803000
3000
anatomi üzerine kurulan demokrasinin
13:41
that a democracydemokrasi that's been basedmerkezli on anatomyanatomi
351
806000
3000
parçalara ayrıldığı bir noktaya geldiğimizi
13:44
mightbelki startbaşlama fallingdüşen apartayrı?
352
809000
2000
kabullenmek zorundamı kalacağız?
13:46
I don't want to give up the scienceBilim,
353
811000
2000
Bilimden vazgeçmek istemiyorum,
13:48
but at the sameaynı time it kindtür of feelshissediyor sometimesara sıra
354
813000
2000
ama aynı zamanda bilim
13:50
like the scienceBilim is cominggelecek out from underaltında us.
355
815000
2000
ayağımızın altından kayıyor gibi hissediyorum.
13:52
So where do we go?
356
817000
2000
Nereye gideceğiz?
13:54
It seemsgörünüyor like what happensolur in our culturekültür
357
819000
2000
Kültürümüzde olanlar bir çeşit
13:56
is a sortçeşit of pragmaticpragmatik attitudetutum:
358
821000
2000
pragmatik tutum gibi görünüyor:
13:58
"Well, we have to drawçekmek the linehat somewherebir yerde,
359
823000
2000
'' Tamam, bu çizgileri biryerlerde çizmek zorundayız,
14:00
so we will drawçekmek the linehat somewherebir yerde."
360
825000
2000
o halde bu çizgileri bir yerlere çekeceğiz.''
14:02
But a lot of people get stucksıkışmış in a very strangegarip positionpozisyon.
361
827000
2000
Ama pek çok kişi garip durumlarla karşı karşıya kalıyor.
14:04
So for exampleörnek,
362
829000
2000
Mesela
14:06
TexasTexas has at one pointpuan decidedkarar
363
831000
2000
bir noktada Teksas şuna karar verdi
14:08
that what it meansanlamına geliyor to marryevlenmek a man
364
833000
2000
bir erkekle evlenmek için
14:10
is to mean that you don't have a Y chromosomekromozom,
365
835000
2000
Y kromozomuna sahip olmamak gereklidir,
14:12
and what it meansanlamına geliyor to marryevlenmek a womankadın meansanlamına geliyor you do have a Y chromosomekromozom.
366
837000
2000
ve bir kadınla evlenmek için Y kromozomuna sahip olmalısınız.
14:14
Now in practiceuygulama they don't actuallyaslında testÖlçek people for theironların chromosomeskromozomlar.
367
839000
3000
Pratikte insanların kromozomlarını test etmiyorlar
14:17
But this is alsoAyrıca very bizarretuhaf,
368
842000
2000
ama bu
14:19
because of the storyÖykü I told you at the beginningbaşlangıç
369
844000
2000
size başlangıçta anlattığım androjen yetersizlik
14:21
about androgenandrojen insensitivityDuyarsızlık syndromesendrom.
370
846000
2000
Sendromundan dolayı çok tuhaf.
14:23
If we look at one of the foundingkurucu fathersbabalar of modernmodern democracydemokrasi,
371
848000
3000
Modern demokrasinin kurucuları olan kurucularımıza bakarsak,
14:26
DrDr. MartinMartin LutherLuther KingKral,
372
851000
2000
Dr. Martin Luther King,
14:28
he offersteklifler us something of a solutionçözüm in his "I have a dreamrüya" speechkonuşma.
373
853000
3000
Bize ''Bir hayalim var'' isimli konuşmasında bir çözüm sunuyor.
14:31
He saysdiyor we should judgehakim people "basedmerkezli not on the colorrenk of theironların skincilt,
374
856000
3000
Bize 'insanları ciltlerinin rengine göre'' yargılamamız anatomiden daha da
14:34
but on the contentiçerik of theironların characterkarakter,"
375
859000
2000
ileri giderek karakterlerine göre yargılamamız
14:36
movinghareketli beyondötesinde anatomyanatomi.
376
861000
2000
gerektiğini söylüyor.
14:38
And I want to say, "Yeah, that soundssesleri like a really good ideaFikir."
377
863000
3000
ve bende ''hah, bu gerçekten iyi bir fikir gibi görünüyor'' demek istiyorum
14:41
But in practiceuygulama, how do you do it?
378
866000
2000
Ama pratikte bunu nasıl yaparsınız?
14:43
How do you judgehakim people basedmerkezli on the contentiçerik of characterkarakter?
379
868000
3000
İnsanları karakterlerinin içeriğine göre nasıl yargılarsınız?
14:46
I alsoAyrıca want to pointpuan out
380
871000
2000
Aynı zamanda şunuda vurgulamak istiyorum
14:48
that I'm not sure that is how we should distributedağıtmak rightshaklar in termsşartlar of humansinsanlar,
381
873000
3000
İnsanlara haklarını nasıl dağıtmamız gerektiğinden de çok emin değilim
14:51
because, I have to admititiraf etmek, that there are some goldenaltın retrieversRetriever I know
382
876000
3000
Çünkü bildiğim bazı golden retriver köpeklerin
14:54
that are probablymuhtemelen more deservinghak of socialsosyal servicesHizmetler
383
879000
2000
bazı insanlardan çok daha fazla sosyal hizmeti hakettiğini
14:56
than some humansinsanlar I know.
384
881000
2000
düöündüğümü itiraf etmeliyim.
14:58
I alsoAyrıca want to say there are probablymuhtemelen alsoAyrıca some yellowSarı LabradorsLabrador'un that I know
385
883000
3000
Hatta tanıdığım bazı sarı labrador köpeklerinde
15:01
that are more capableyetenekli of informedbilgili, intelligentakıllı, matureOlgun decisionskararlar
386
886000
3000
cinsel ilişiler hakkında tanıdığım 40 yaşındaki insanlardan
15:04
about sexualcinsel relationsilişkiler than some 40-year-oldsyıllık bir-yaş that I know.
387
889000
3000
çok daha bilgili, zeki ve olgun kararlar verebileceğini düşünüyorum.
15:07
So how do we operationalizeoperasyonel
388
892000
3000
Peki karakterin içeriği sorusunu
15:10
the questionsoru of contentiçerik of characterkarakter?
389
895000
2000
nasıl çalıştırılabilir hale getireceğiz?
15:12
It turnsdönüşler out to be really difficultzor.
390
897000
2000
Çok zor bir iş gibi görünüyor.
15:14
And partBölüm of me alsoAyrıca wondersharikaları,
391
899000
2000
Ve bir yanım karakterin
15:16
what if contentiçerik of characterkarakter
392
901000
2000
içeriği gelecekte görüntülenebilecek hale gelebilirmi
15:18
turnsdönüşler out to be something that's scannablescannable in the futuregelecek --
393
903000
3000
diye de merak ediyor --
15:21
ableyapabilmek to be seengörüldü with an fMRIfMRI?
394
906000
2000
MRI ile görebilecekmiyiz mesela?
15:23
Do we really want to go there?
395
908000
2000
Gerçekten bu noktaya kadar ilerlemek istiyormuyuz?
15:25
I'm not sure where we go.
396
910000
2000
Nereye gittiğimizden emin değilim.
15:27
What I do know is that it seemsgörünüyor to be really importantönemli
397
912000
2000
Bildiğim birşey varki, oda Amerikanın
15:29
to think about the ideaFikir of the UnitedAmerika StatesBirleşik beingolmak in the leadöncülük etmek
398
914000
3000
liderlik ettiği demokrası hakkında düşünme
15:32
of thinkingdüşünme about this issuekonu of democracydemokrasi.
399
917000
2000
sorununun çok önemli olduğu.
15:34
We'veBiz ettik donetamam a really good job strugglingmücadele with democracydemokrasi,
400
919000
3000
Demokrasiyle mücadelede çok iyi işler çıkardık,
15:37
and I think we would do a good job in the futuregelecek.
401
922000
2000
ve gelecektede iyi işler çikaracağımızı düşünüyorum.
15:39
We don't have a situationdurum that Iranİran has, for exampleörnek,
402
924000
3000
İran'daki gibi bir ortama sahip değiliz, mesela,
15:42
where a man who'skim sexuallycinsel attractedçekti to other menerkekler
403
927000
2000
bir erkek başka bir erkeğe cinsel istek duyduğunda
15:44
is liablesorumlu to be murderedöldürülmüş,
404
929000
2000
ancak cinsiyetini değiştirmeyş kabul ederse
15:46
unlessolmadıkça he's willingistekli to submitGönder to a sexseks changedeğişiklik,
405
931000
2000
yaşamasına izin veriliyor, aksi takdirde
15:48
in whichhangi casedurum he's allowedizin to livecanlı.
406
933000
2000
ölüm cezası uygulanıyor.
15:50
We don't have that kindtür of situationdurum.
407
935000
2000
Bizde böyle durumlar yok.
15:52
I'm gladmemnun to say we don't have the kindtür of situationdurum with --
408
937000
3000
Şunun gibi durumlar olmadığı içinde mutluyum --
15:55
a surgeoncerrah I talkedkonuştuk to a fewaz yearsyıl agoönce
409
940000
2000
bir kaç yıl önce bir cerrahla konuşmuştum
15:57
who had broughtgetirdi over a setset of conjoinedyapışık twinsİkizler
410
942000
3000
sırf kendine isim yapabilmek için
16:00
in ordersipariş to separateayrı them, partlykısmen to make a nameisim for himselfkendisi.
411
945000
2000
yapışık ikizleri ayırmıştı.
16:02
But when I was on the phonetelefon with him,
412
947000
2000
Ama telefonda konuşurken ona
16:04
askingsormak why he was going to do this surgerycerrahlık --
413
949000
2000
--bu kadar riskli bir ameliyatı
16:06
this was a very high-riskyüksek risk surgerycerrahlık --
414
951000
2000
neden yaptığını sordum
16:08
his answerCevap was that, in this other nationulus,
415
953000
2000
cevabı bu çocuklara ülkelerinde
16:10
these childrençocuklar were going to be treatedişlenmiş very badlykötü, and so he had to do this.
416
955000
3000
çok kötü davranıldığı bu yüzden yapmak zorunda olduğuydu.
16:13
My responsetepki to him was, "Well, have you considereddüşünülen politicalsiyasi asylumsığınma
417
958000
3000
Benim cevabımsa ''peki ayırma ameliyatı yerine
16:16
insteadyerine of a separationayırma surgerycerrahlık?"
418
961000
3000
politik sığınma hakkını düşündünüzmü? oldu.
16:19
The UnitedAmerika StatesBirleşik has offeredsunulan tremendousmuazzam possibilityolasılık
419
964000
2000
Amerika insanlara inanılmaz imkanlar sunuyor
16:21
for allowingizin people to be the way they are,
420
966000
3000
onların oldukları gibi yaşamalarına izin vererek
16:24
withoutolmadan havingsahip olan them have to be changeddeğişmiş for the sakeuğruna of the statebelirtmek, bildirmek.
421
969000
3000
onları Amerikanın hatrına değiştirmeden.
16:27
So I think we have to be in the leadöncülük etmek.
422
972000
2000
Bu yüzden liderlik içinde olmamız gerektiğini düşünüyorum.
16:29
Well, just to closekapat, I want to suggestönermek to you
423
974000
3000
Konuşmamı bitirmeden önce size şunu önermek istiyorum
16:32
that I've been talkingkonuşma a lot about the fathersbabalar.
424
977000
2000
kurucularımız hakkında konuşup durdum,
16:34
And I want to think about the possibilitiesolasılıklar
425
979000
3000
ve sizden annelerimizi de bu işe dahil etseydik
16:37
of what democracydemokrasi mightbelki look like, or mightbelki have lookedbaktı like,
426
982000
2000
demokrasinin neye benzeyeceği yada neye benzediği hakkındaki
16:39
if we had more involvedilgili the mothersanneler.
427
984000
3000
ihtimalleri düşünmenizi rica ediyorum.
16:42
And I want to say something a little bitbit radicalradikal for a feministfeminist,
428
987000
3000
Ve size bir feminist için biraz radikalce olacak
16:45
and that is that I think that there mayMayıs ayı be
429
990000
2000
birşey söylemek istiyorum. özellikle
16:47
differentfarklı kindsçeşit of insightsanlayışlar
430
992000
2000
düşünen bir insan grubunun içinde farklı çeşit
16:49
that can come from differentfarklı kindsçeşit of anatomiesanatomileri,
431
994000
2000
anatomiler olduğu zaman
16:51
particularlyözellikle when we have people thinkingdüşünme in groupsgruplar.
432
996000
3000
arklı görüşlerin ortaya çıkacabileceğine inanıyorum.
16:54
Now for yearsyıl, because I've been interestedilgili in intersexinterseks,
433
999000
2000
Şimdi yıllardır cinsiyetler arsı konularıyla ilgileniyorum,
16:56
I've alsoAyrıca been interestedilgili in sexseks differencefark researchAraştırma.
434
1001000
2000
aynı zamanda cinsiyet değiştirme araştırmalarına da ilgiliyim.
16:58
And one of the things that I've been really interestedilgili in
435
1003000
2000
ve özellikle ilgili olduğum bir başka konu da
17:00
is looking at the differencesfarklar betweenarasında maleserkek and femaleskadın
436
1005000
3000
kadınlar ve erkekler arasındaki
17:03
in termsşartlar of the way they think and operateişletmek in the worldDünya.
437
1008000
3000
düşünce ve dünya görüşleri hakkındaki farklılıklar.
17:06
And what we know from cross-culturalkültürler arası studiesçalışmalar
438
1011000
3000
Ve karşılaştırmalı kültürel çalışmalardan biliyoruzki
17:09
is that femaleskadın, on averageortalama --
439
1014000
2000
kadınlar, ortalamada --
17:11
not everyoneherkes, but on averageortalama --
440
1016000
2000
hepsi değil, ortalamada--
17:13
are more inclinedeğimli to be very attentiveözenli
441
1018000
2000
karışık sosyal ilişkilere karşı
17:15
to complexkarmaşık socialsosyal relationsilişkiler
442
1020000
2000
daha dikkatli olmaya yatkınlar
17:17
and to takingalma carebakım of people
443
1022000
2000
ve bir grup içinde insan ilişkilerinde
17:19
who are basicallytemel olarak vulnerablesavunmasız withiniçinde the groupgrup.
444
1024000
3000
çok daha savunmasızdırlar.
17:22
And so if we think about that,
445
1027000
2000
Eğer bunun hakkına düşünürsek
17:24
we have an interestingilginç situationdurum on our handseller.
446
1029000
2000
elimizde çok ilginç bir durum var
17:26
YearsYıl agoönce, when I was in graduatemezun olmak schoolokul,
447
1031000
2000
Yıllar önce master programındayken,
17:28
one of my graduatemezun olmak advisersDanışmanlar who knewbiliyordum I was interestedilgili in feminismFeminizm --
448
1033000
2000
benim feminizimle ilgilendiğimi bilen hocalarımdan bir tanesi --
17:30
I considereddüşünülen myselfkendim a feministfeminist, as I still do --
449
1035000
3000
kendimi feminist sayıyordum ki hala da öyleyim --
17:33
askeddiye sordu a really strangegarip questionsoru.
450
1038000
2000
bana çok garip bir soru sordu.
17:35
He said, "Tell me what's femininekadınsı about feminismFeminizm."
451
1040000
3000
Bana '' Feminizmdeki kadınsılık nedir anlat'' dedi.
17:38
And I thought, "Well that's the dumbestaptal questionsoru I've ever heardduymuş.
452
1043000
2000
Bende '' Bu hayatımda duyduğum en aptalca soru'' diye düşündüm.
17:40
FeminismFeminizm is all about undoinggeri alma stereotypesklişeler about genderCinsiyet,
453
1045000
3000
Feminizim cinsiyetle ilgili tüm önyargıları reddeder
17:43
so there's nothing femininekadınsı about feminismFeminizm."
454
1048000
3000
yani feminizmde kadınsal hiç bir şey yoktur.''
17:46
But the more I thought about his questionsoru,
455
1051000
2000
ama sorusu hakkında düşündükçe
17:48
the more I thought there mightbelki be something femininekadınsı about feminismFeminizm.
456
1053000
3000
feminizmde kadınsal birşeyler olabileceğini düşünmeye başladım
17:51
That is to say, there mightbelki be something, on averageortalama,
457
1056000
3000
Diyelim ki birşeyler var, ortalamada
17:54
differentfarklı about femalekadın brainsbeyin from maleerkek brainsbeyin
458
1059000
3000
kadın beyni erkek beyninden farklıdır
17:57
that makesmarkaları us more attentiveözenli
459
1062000
2000
buda bizi karışık sosyal ilişkilerde
17:59
to deeplyderinden complexkarmaşık socialsosyal relationshipsilişkiler
460
1064000
3000
daha dikkatli yapar
18:02
and more attentiveözenli to takingalma carebakım of the vulnerablesavunmasız.
461
1067000
3000
ve savunmazlara karşı daha özenliyizdir.
18:05
So whereasbuna karşılık the fathersbabalar were extremelyson derece attentiveözenli
462
1070000
3000
Oysa kurucularımızda Amerikadaki bireyleri
18:08
to figuringendam out how to protectkorumak individualsbireyler from the statebelirtmek, bildirmek,
463
1073000
3000
koruma konusunda oldukça duyarlıydı,
18:11
it's possiblemümkün that if we injectedenjekte more mothersanneler
464
1076000
2000
Eğer daha fazla anneyi
18:13
into this conceptkavram,
465
1078000
2000
bu duruma müdahil edebilseydik
18:15
what we would have is more of a conceptkavram
466
1080000
2000
elimizde bir kavramdan çok daha fazlası olurdu
18:17
of, not just how to protectkorumak,
467
1082000
2000
sadece nasıl korumak değil
18:19
but how to carebakım for eachher other.
468
1084000
2000
birbirimizi nasıl kollayacağımızıda bilirdik.
18:21
And maybe that's where we need to go in the futuregelecek,
469
1086000
3000
Belkide gelecekte gitmemiz gereken yer bu,
18:24
when we take democracydemokrasi beyondötesinde anatomyanatomi,
470
1089000
2000
Demokrasiyi anatominin ötesine taşıdığımızda --
18:26
is to think lessaz about the individualbireysel bodyvücut,
471
1091000
2000
Kimlik için bireylerin vücutları hakkında
18:28
in termsşartlar of the identityKimlik,
472
1093000
2000
daha az düşünüp
18:30
and think more about those relationshipsilişkiler.
473
1095000
2000
ilişkiler hakkında daha çok düşündüğümüzde.
18:32
So that as we the people try to createyaratmak a more perfectmükemmel unionbirlik,
474
1097000
3000
Yani biz insanlar daha mükemmel birlikler yaratmayı denerken,
18:35
we're thinkingdüşünme about what we do for eachher other.
475
1100000
3000
Birbirimiz için ne yapabileceğimizi düşünüyoruz.
18:38
Thank you.
476
1103000
2000
Teşekkürler.
18:40
(ApplauseAlkış)
477
1105000
3000
(Alkışlama)
Translated by Kerime Gunturk
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Alice Dreger - Historian
Alice Dreger studies history and anatomy, and acts as a patient advocate.

Why you should listen

Alice Dreger is a professor of clinical medical humanities and bioethics at the Feinberg School of Medicine of Northwestern University in Chicago. She describes her focus as "social justice work in medicine and science" through research, writing, speaking and advocacy.

She's written several books that study subjects on the edge of norm-challenging bodies, including One of Us: Conjoined Twins and the Future of Normal and Hermaphrodites and the Medical Invention of Sex and Intersex in the Age of Ethics.

She says: "The question that has motivated many of my projects is this: Why not change minds instead of bodies?"

JOIN OUR LIVE Q&A with Alice Dreger on June 28, 1pm Eastern, in TED Conversations.

More profile about the speaker
Alice Dreger | Speaker | TED.com