TEDxDanubia
Margaret Heffernan: The dangers of willful blindness
Margaret Heffernan: İstemli körlüğün tehlikeleri
Filmed:
Readability: 3.7
1,773,982 views
Gayla Benefield sadece işini yapıyordu - kasabasına ait korkunç bir sırrı ortaya çıkarana kadar, ki bu sır kasabanın ölüm oranı ABD'deki herhangi bir yerde 80 kat daha fazla olmasıydı. Ama bu konuda insanlarla konuşmaya çalıştığında, daha da şok edici bir gerçekle karşılaştı: İnsanlar bilmek istemiyorlardı. Bir parça tarih dersi, bir parça eylem çağrısı olan bu konuşmada, Margaret Heffernan istemli körlüğün tehlikesini ortaya koyuyor ve sesini duyurmaya gönüllü Benefield gibi sıradan insanlara şükrediyor.
Margaret Heffernan - Management thinker
The former CEO of five businesses, Margaret Heffernan explores the all-too-human thought patterns -- like conflict avoidance and selective blindness -- that lead organizations and managers astray. Full bio
The former CEO of five businesses, Margaret Heffernan explores the all-too-human thought patterns -- like conflict avoidance and selective blindness -- that lead organizations and managers astray. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
In the northwest corner of the United States,
0
1268
3585
Birleşik Devletler'in kuzeybatı köşesinde
00:16
right up near the Canadian border,
1
4853
2874
Kanada sınırının hemen yanında,
00:19
there's a little town called Libby, Montana,
2
7727
3826
Libby, Montana adında küçük bir kasaba var
00:23
and it's surrounded by pine trees and lakes
3
11553
4485
ve dört bir tarafı çam ağaçları, göller,
00:28
and just amazing wildlife
4
16038
4723
muhteşem yaban hayatı
00:32
and these enormous trees that scream up into the sky.
5
20761
5338
ve göğe doğru yükselen kocaman ağaçlar ile kaplıdır.
00:38
And in there is a little town called Libby,
6
26099
3519
Ve daha önce ziyaret ettiğim, biraz yalnız
00:41
which I visited, which feels kind of lonely,
7
29618
4345
ve biraz soyutlanmış hisseden
00:45
a little isolated.
8
33963
2397
Libby adında küçük bir kasaba var.
00:48
And in Libby, Montana, there's a rather unusual woman
9
36360
3652
Ve Libby, Montana'da, Gayla Benefield adında
00:52
named Gayla Benefield.
10
40012
2027
oldukça sıradışı bir kadın var.
00:54
She always felt a little bit of an outsider,
11
42039
2363
Rus kökenli bir kadın olarak,
00:56
although she's been there almost all her life,
12
44402
2564
neredeyse hayatı boyunca orada yaşamış
00:58
a woman of Russian extraction.
13
46966
2448
olmasına rağmen, her zaman biraz yabancı hissetti.
01:01
She told me when she went to school,
14
49414
1633
Bana anlattığına göre, okula giderken
01:03
she was the only girl who ever chose
15
51047
1773
mekanik çizim yapmak isteyen
01:04
to do mechanical drawing.
16
52820
3354
tek kız kendisiymiş.
01:08
Later in life, she got a job going house to house
17
56174
3898
Daha sonraki hayatında, evden eve giderek
01:12
reading utility meters -- gas meters, electricity meters.
18
60072
4110
çeşitli sayaçları okuyordu - gaz sayaçları, elektrik sayaçları, gibi.
01:16
And she was doing the work in the middle of the day,
19
64182
3000
Ve bu işi günün ortasında yapıyordu,
01:19
and one thing particularly caught her notice, which was,
20
67182
3427
ve dikkatini çeken özellikle bir şey şuydu,
01:22
in the middle of the day she met a lot of men
21
70609
4106
günün ortasında evde olan, orta yaşlı, geç orta yaşlı,
01:26
who were at home, middle aged, late middle aged,
22
74715
4390
bir sürü adamla karşılaştı, ve bunların bir çoğu
01:31
and a lot of them seemed to be on oxygen tanks.
23
79105
5443
oksijen tankına bağlıydı.
01:36
It struck her as strange.
24
84548
2763
Bu ona çok tuhaf geldi.
01:39
Then, a few years later, her father died at the age of 59,
25
87311
3611
Sonra, bir kaç yıl geçince, babası 59 yaşında öldü,
01:42
five days before he was due to receive his pension.
26
90922
3930
emeklilik ikramiyesini almasına beş gün kala.
01:46
He'd been a miner.
27
94852
1088
Bir madenciydi.
01:47
She thought he must just have been worn out by the work.
28
95940
5442
İşinden dolayı yıpranmış olmalı diye düşündü.
01:53
But then a few years later, her mother died,
29
101382
3732
Ancak bir kaç yıl sonra, annesi öldü,
01:57
and that seemed stranger still,
30
105114
3017
ve bu daha da tuhaf geldi,
02:00
because her mother came from a long line of people
31
108131
2834
çünkü annesi sonsuza dek yaşıyormuş gibi görünen
02:02
who just seemed to live forever.
32
110965
3861
bir aileden geliyordu.
02:06
In fact, Gayla's uncle is still alive to this day,
33
114826
3569
Aslında, Gayla'nın amcası hala yaşıyor,
02:10
and learning how to waltz.
34
118395
2174
ve vals yapmayı öğreniyor.
02:12
It didn't make sense that Gayla's mother
35
120569
3435
Gayla'nın annesinin bu kadar erken yaşta
02:16
should die so young.
36
124004
2454
ölmesi mantıklı gelmiyordu.
02:18
It was an anomaly, and she kept puzzling over anomalies.
37
126458
4244
Bu aykırı bir durumdu ve aykırı durumlar üzerinde düşünmeden edemiyordu.
02:22
And as she did, other ones came to mind.
38
130702
2056
Ve böyle düşündükçe, diğerleri aklına geldi.
02:24
She remembered, for example,
39
132758
1728
Örneğin, annesi bir bacağını kırdığında
02:26
when her mother had broken a leg and went into the hospital,
40
134486
3099
ve hastaneye gittiklerinde ve bir çok röntgen
02:29
and she had a lot of x-rays,
41
137585
1775
çekildiğini hatırlıyordu,
02:31
and two of them were leg x-rays, which made sense,
42
139360
2955
iki tanesi bacaklarının röntgeniydi, bu anlamlıydı,
02:34
but six of them were chest x-rays, which didn't.
43
142315
4810
ama altısı göğüs röntgeniydi, bu da anlamsızdı.
02:39
She puzzled and puzzled over every piece
44
147125
2982
Hayatının her parçası ve anne babasını
02:42
of her life and her parents' life,
45
150107
2376
hayatlarının her parçası üzerinde
02:44
trying to understand what she was seeing.
46
152483
4001
kafa patlattı, ne gördüğünü anlamaya çalıştı.
02:48
She thought about her town.
47
156484
1711
Yaşadığı kasaba hakkında düşündü.
02:50
The town had a vermiculite mine in it.
48
158195
2988
Kasabanın içinde bir vermikülit madeni vardı.
02:53
Vermiculite was used for soil conditioners,
49
161183
2833
Vermikülit toprak kondisyonlayıcı olarak,
02:56
to make plants grow faster and better.
50
164016
3280
bitkilerin daha hızlı ve iyi büyümesi için kullanılıyordu.
02:59
Vermiculite was used to insulate lofts,
51
167296
3058
Vermikülit çatı katlarının izolasyonu için
03:02
huge amounts of it put under the roof
52
170354
2647
kullanılıyordu, uzun Montana kışları
03:05
to keep houses warm during the long Montana winters.
53
173001
3851
boyunca evleri sıcak tutmak için büyük miktarlarda kullanılıyordu.
03:08
Vermiculite was in the playground.
54
176852
2367
Vermikülit çocuk parkındaydı.
03:11
It was in the football ground.
55
179219
1396
Futbol sahasındaydı.
03:12
It was in the skating rink.
56
180615
2490
Buz pateni alanındaydı.
03:15
What she didn't learn until she started working this problem
57
183105
3829
Bu sorunla ilgili çalışmaya başlayana kadar öğrenmediği ise
03:18
is vermiculite is a very toxic form of asbestos.
58
186934
7085
vermikülitin asbestosun çok toksik bir formu olduğuydu.
03:26
When she figured out the puzzle,
59
194019
1779
Bulmacayı çözdüğünde,
03:27
she started telling everyone she could
60
195798
2906
neler olduğunu anlatabildiği herkese
03:30
what had happened, what had been done to her parents
61
198704
2667
anlatmaya çalıştı, bunun anne ve babasına ne yaptığını
03:33
and to the people that she saw on oxygen tanks
62
201371
3070
ve öğleden sonraları evlerinde oksijen tanklarıyla
03:36
at home in the afternoons.
63
204441
3161
gördüğü insanlara ne yaptığını.
03:39
But she was really amazed.
64
207602
1401
Ama hayret içindeydi.
03:41
She thought, when everybody knows, they'll want to do something,
65
209003
2453
Herkes bildiğinde, bir şey yapmak isteyeceklerini düşünmüştü,
03:43
but actually nobody wanted to know.
66
211456
2841
ama aslında kimse bilmek istemiyordu.
03:46
In fact, she became so annoying
67
214297
2115
Aslında, komşularına, arkadaşlarına,
03:48
as she kept insisting on telling this story
68
216412
2437
topluluktaki diğer insanlara bu hikayeyi
03:50
to her neighbors, to her friends, to other people in the community,
69
218849
3128
anlatma konusunda ısrarlı davranınca sinir bozucu olmaya başladı,
03:53
that eventually a bunch of them got together
70
221977
1916
bunun sonucunda bir kaç tanesi bir araya gelerek
03:55
and they made a bumper sticker,
71
223893
1799
bir araba çıkartması yaptılar,
03:57
which they proudly displayed on their cars, which said,
72
225692
3268
bunun arabalarına gururla yapıştırdılar, şöyle yazıyordu,
04:00
"Yes, I'm from Libby, Montana,
73
228960
2146
'Evet, Libby, Montana'danım,
04:03
and no, I don't have asbestosis."
74
231106
5540
ve hayır, asbestozis değilim.'
04:08
But Gayla didn't stop. She kept doing research.
75
236646
3380
Ama Gayla durmadı. Araştırma yapmaya devam etti.
04:12
The advent of the Internet definitely helped her.
76
240026
3191
Internetin gelişmesi kesinlikle ona yardımcı oldu.
04:15
She talked to anybody she could.
77
243217
2020
Konuşabildiği herkesle konuştu.
04:17
She argued and argued, and finally she struck lucky
78
245237
3275
Tartıştı ve tartıştı ve neticede şans kapıyı çaldı,
04:20
when a researcher came through town
79
248512
2200
bir araştırmacı bölgedeki madenlerin
04:22
studying the history of mines in the area,
80
250712
2434
tarihi hakkında araştıma yapmak için
04:25
and she told him her story, and at first, of course,
81
253146
3142
kasabaya geldiğinde ona hikayesini anlattı ve en başında,
04:28
like everyone, he didn't believe her,
82
256288
2271
elbette, herkes gibi, ona inanmadı,
04:30
but he went back to Seattle and he did his own research
83
258559
2317
ama Seattle'a döndü ve kendi araştırmasını yaptı
04:32
and he realized that she was right.
84
260876
4486
ve haklı olduğunu anladı.
04:37
So now she had an ally.
85
265362
4062
Böylece artık bir müttefiği vardı.
04:41
Nevertheless, people still didn't want to know.
86
269424
2590
Yine de, insanlar hala bilmek istemiyorlardı.
04:44
They said things like, "Well, if it were really dangerous,
87
272014
3724
'Peki, eğer gerçekten tehlikeli olsaydı,
04:47
someone would have told us."
88
275738
3033
birileri bize söylerdi' gibi şeyler söylüyorlardı.
04:50
"If that's really why everyone was dying,
89
278771
3022
'Eğer gerçekten herkes bu yüzden ölüyorsa,
04:53
the doctors would have told us."
90
281793
4576
doktorlar bunu bize söylerdi.'
04:58
Some of the guys used to very heavy jobs said,
91
286369
3376
Çok ağır işlerde çalışanlardan bazıları
05:01
"I don't want to be a victim.
92
289745
1811
'Bir kurban olmak istemiyorum.
05:03
I can't possibly be a victim, and anyway,
93
291556
2018
Kesinlikle bir kurban olamam, ve zaten,
05:05
every industry has its accidents."
94
293574
6933
her endüstrinin kazaları olur.' diyorlardı.
05:12
But still Gayla went on, and finally she succeeded
95
300507
3806
Ama Gayla yine de devam etti, ve sonunda federal bir
05:16
in getting a federal agency to come to town
96
304313
2612
devlet dairesini kasabaya getirmeyi ve
05:18
and to screen the inhabitants of the town --
97
306925
4288
kasabada yaşayanları taratmayı başardı --
05:23
15,000 people -- and what they discovered
98
311213
4728
15 bin insan -- ve buldukları şey şuydu;
05:27
was that the town had a mortality rate
99
315941
3419
kasabanın ölüm oranı, ABD'deki
05:31
80 times higher than anywhere in the United States.
100
319360
6058
herhangi bir yerden 80 kat daha fazlaydı.
05:37
That was in 2002, and even at that moment,
101
325418
4016
Bu 2002'deydi, ve bu anda bile,
05:41
no one raised their hand to say, "Gayla,
102
329434
3690
kimse elini kaldırıp, 'Gayla, torunlarının
05:45
look in the playground where your grandchildren are playing.
103
333124
4315
oynadıkları oyun parkına baksana, vermikülitler
05:49
It's lined with vermiculite."
104
337439
4704
çevrilmiş.' demiyordu.
05:54
This wasn't ignorance.
105
342143
3067
Bu cehalet değildi.
05:57
It was willful blindness.
106
345210
2769
Bu istemli körlüktü.
05:59
Willful blindness is a legal concept which means,
107
347979
3479
İstemli körlük hukuki bir terim, eğer bilebileceğin
06:03
if there's information that you could know and you should know
108
351458
2934
ya da bilmen gereken bir bilgi varsa ama sen bir şekilde
06:06
but you somehow manage not to know,
109
354392
3470
bilmemeyi başarıyorsan, kanun
06:09
the law deems that you're willfully blind.
110
357862
2746
senin istemli bir şekilde kör olduğuna hükmediyor.
06:12
You have chosen not to know.
111
360608
3775
Bilmemeyi seçmiş oluyorsun.
06:16
There's a lot of willful blindness around these days.
112
364383
4399
Şu günlerde bir çok istemli körlük var.
06:20
You can see willful blindness in banks,
113
368782
2851
İstemli körlüğü bankalarda,
06:23
when thousands of people sold mortgages to people
114
371633
3057
binlerce insan onları ödeyemeyecek insanlara
06:26
who couldn't afford them.
115
374690
1708
ev kredisi verdiğinde görebilirsiniz.
06:28
You could see them in banks
116
376398
1658
Onları bankalarda kredi oranları
06:30
when interest rates were manipulated
117
378056
2164
manipüle edildiğinde ve orada olan
06:32
and everyone around knew what was going on,
118
380220
2412
herkesin neler olduğunu bildiğinde
06:34
but everyone studiously ignored it.
119
382632
3174
ama herkes titizlikle görmezden geldiğinde görebilirsiniz.
06:37
You can see willful blindness in the Catholic Church,
120
385806
3424
İstemli körlüğü Katolik Kilisesinde görebilirsiniz,
06:41
where decades of child abuse went ignored.
121
389230
4621
on yıllarca çocuk istismarına göz yumulur.
06:45
You could see willful blindness
122
393851
2295
İstemli körlüğü Irak Savaşı
06:48
in the run-up to the Iraq War.
123
396146
4511
tırmandığında görebilirsiniz.
06:52
Willful blindness exists on epic scales like those,
124
400657
3639
İstemli körlük bunun gibi epik ölçeklerde olabilir,
06:56
and it also exists on very small scales,
125
404296
2895
ve aynı zamanda çok küçük ölçeklerde olabilir,
06:59
in people's families, in people's homes and communities,
126
407191
3928
insanların ailelerinde, evlerinde ve topluluklarda,
07:03
and particularly in organizations and institutions.
127
411119
5478
ve özellikle organizasyonlar ve kurumlarda.
07:08
Companies that have been studied for willful blindness
128
416597
4242
İstemli körlükle ilgili çalışılan şirketlerde
07:12
can be asked questions like,
129
420839
2283
şuna benzer sorular sorulabilir,
07:15
"Are there issues at work
130
423122
2826
'İş yerinde insanların
07:17
that people are afraid to raise?"
131
425948
3430
konusunu açmaktan korktuğu konular var mı?
07:21
And when academics have done studies like this
132
429378
2192
Ve akademisyenler ABD'deki şirketlerde
07:23
of corporations in the United States,
133
431570
2320
bu tarz çalışmalar yaptıklarında dahi
07:25
what they find is 85 percent of people say yes.
134
433890
5248
insanların yüzde 85'inin evet dediğini bulmuşlar.
07:31
Eighty-five percent of people know there's a problem,
135
439138
3008
İnsanların yüzden seksen beşi bir sorun olduğunu biliyor,
07:34
but they won't say anything.
136
442146
2075
ama hiçbir şey söylemiyor.
07:36
And when I duplicated the research in Europe,
137
444221
3387
Ve bu çalışmayı Avrupa'da uyguladığımda,
07:39
asking all the same questions,
138
447608
2662
aynı soruları sorduğumda,
07:42
I found exactly the same number.
139
450270
3090
tam olarak aynı sayıya ulaştım.
07:45
Eighty-five percent. That's a lot of silence.
140
453360
4051
Yüzde seksen beş. Bu çok fazla sessizlik demek.
07:49
It's a lot of blindness.
141
457411
2082
Çok fazla körlük.
07:51
And what's really interesting is that when I go to companies in Switzerland,
142
459493
3446
Ve gerçekten ilginç olan, İsviçre'de şirketlere gittiğimde
07:54
they tell me, "This is a uniquely Swiss problem."
143
462939
3616
'Bu sadece İsviçre'ye özgü bir sorun.' diyorlardı.
07:58
And when I go to Germany, they say, "Oh yes, this is the German disease."
144
466555
4200
Ve Almanya'ya gittiğimde, 'Ah evet, bu Alman hastalığı.' diyorlardı.
08:02
And when I go to companies in England, they say,
145
470755
2272
Ve İnglitere'deki şirketlere gittiğimde, 'Ah evet, İngilizler
08:05
"Oh, yeah, the British are really bad at this."
146
473027
3777
bu işte gerçekten kötüler.' diyorlardı.
08:08
And the truth is, this is a human problem.
147
476804
4670
Ve gerçek şu ki, bu bir insan sorunu.
08:13
We're all, under certain circumstances, willfully blind.
148
481474
6365
Hepimiz, belli koşullar altında, istemli olarak körüzdür.
08:19
What the research shows is that some people are blind
149
487839
2484
Araştırmanın gösterdiği, bazılarının korkudan dolayı
08:22
out of fear. They're afraid of retaliation.
150
490323
3669
kör olduğu. Misillemeden korkuyorlar.
08:25
And some people are blind because they think, well,
151
493992
3375
Ve bazı insanlar kör çünkü, şey, bir şeyleri görmenin
08:29
seeing anything is just futile.
152
497367
2418
sadece anlamsız olduğunu düşünüyorlar.
08:31
Nothing's ever going to change.
153
499785
1856
Hiçbir şey değişmeyecek.
08:33
If we make a protest, if we protest against the Iraq War,
154
501641
2814
Eğer protesto edersek, eğer Irak Savaşını protesto edersek,
08:36
nothing changes, so why bother?
155
504455
1770
hiçbir şey değişmez, o zaman neden uğraşasın?
08:38
Better not to see this stuff at all.
156
506225
4542
Bu tarz şeyleri hiç görmemek daha iyi.
08:42
And the recurrent theme that I encounter all the time
157
510767
2999
Ve her zaman karşılaştığım tekrar eden tema
08:45
is people say, "Well, you know,
158
513766
2479
insanların 'Şey, biliyorsun,
08:48
the people who do see, they're whistleblowers,
159
516245
3500
gören insanlar, bunlar muhbirler, ve hepimiz
08:51
and we all know what happens to them."
160
519745
2624
onlara ne olduğunu biliyoruz' demesidir.
08:54
So there's this profound mythology around whistleblowers
161
522369
4049
Yani muhbirler etrafında bu derin mitoloji vardır,
08:58
which says, first of all, they're all crazy.
162
526418
4313
her şeyden önce, onların çılgın olduğunu söyler.
09:02
But what I've found going around the world
163
530731
2313
Ama tüm dünyayı gezerken ve muhbirlerle
09:05
and talking to whistleblowers is, actually,
164
533044
3187
konuşurken gördüğüm, aslında,
09:08
they're very loyal and quite often very conservative people.
165
536231
4755
çok sadık ve sıklıkla çok muhafazakar insanlar oldukları.
09:12
They're hugely dedicated to the institutions that they work for,
166
540986
3905
Kendilerini çalıştıkları kurumlara çok fazla adıyorlar,
09:16
and the reason that they speak up,
167
544891
2307
ve ortaya çıkıp konuşmalarının nedeni,
09:19
the reason they insist on seeing,
168
547198
2882
görmekte ısrar etmelerinin nedeni,
09:22
is because they care so much about the institution
169
550080
3497
kurumu çok fazla önemsemeleri ve kurumu
09:25
and want to keep it healthy.
170
553577
3586
sağlıklı tutmak istemeleri.
09:29
And the other thing that people often say
171
557163
2163
Ve insanların muhbirlerle ilgili
09:31
about whistleblowers is, "Well, there's no point,
172
559326
3228
sıklıkla söylediği diğer şey ise 'Hiç anlamı yok,
09:34
because you see what happens to them.
173
562554
2569
çünkü onlara ne olduğunu görüyorsun.
09:37
They are crushed.
174
565123
1314
Eziliyorlar.
09:38
Nobody would want to go through something like that."
175
566437
3742
Kimse böyle bir durumda olmak istemez.' oluyor.
09:42
And yet, when I talk to whistleblowers,
176
570179
3327
Ve yine de, muhbirlerle konuştuğunuzda,
09:45
the recurrent tone that I hear is pride.
177
573506
5160
tekrar eden bir şekilde duyduğum şey gurur.
09:50
I think of Joe Darby.
178
578666
2385
Joe Darby'i düşünüyorum.
09:53
We all remember the photographs of Abu Ghraib,
179
581051
3452
Hepimiz Abu Ghraib fotoğraflarını hatırlıyoruz,
09:56
which so shocked the world and showed the kind of war
180
584503
3722
Irak'ta ne tür bir savaşın sürdüğünü gösteren
10:00
that was being fought in Iraq.
181
588225
2664
ve dünyayı şok eden fotoğraflar.
10:02
But I wonder who remembers Joe Darby,
182
590889
3011
Ama bu fotoğrafları bulan ve teslim eden
10:05
the very obedient, good soldier
183
593900
3496
çok itaatkar, iyi asker Joe Darby'yi
10:09
who found those photographs and handed them in.
184
597396
4763
kim hatırlıyordur merak ediyorum.
10:14
And he said, "You know, I'm not the kind of guy
185
602159
3718
Ve şöyle demişti, 'İnsanları yüzüstü bırakan
10:17
to rat people out, but some things just cross the line.
186
605877
4226
türde bir insan değilim, ama bazı şeyler sınırı aştı.
10:22
Ignorance is bliss, they say,
187
610103
2096
Cehalet büyük mutluluktur, derler,
10:24
but you can't put up with things like this."
188
612199
3728
ama böyle bir şey bir kenara atamazsınız.'
10:27
I talked to Steve Bolsin, a British doctor,
189
615927
3035
Steve Bolsin ile konuştum, İngiliz bir doktor,
10:30
who fought for five years to draw attention
190
618962
4306
bebekleri öldüren tehlikeli bir cerraha
10:35
to a dangerous surgeon who was killing babies.
191
623268
5023
dikkat çekmek için beş yıl boyunca savaşan doktor.
10:40
And I asked him why he did it, and he said,
192
628291
1926
Ve ona neden yaptığını sördum, ve şöyle cevap verdi,
10:42
"Well, it was really my daughter who prompted me to do it.
193
630217
4232
'Şey, aslında beni harekete geçiren kızımdır.
10:46
She came up to me one night, and she just said,
194
634449
2264
Bir gece yanıma geldi ve şöyle dedi,
10:48
'Dad, you can't let the kids die.'"
195
636713
3429
'Baba çocukların ölmesine izin veremezsin.'
10:52
Or I think of Cynthia Thomas,
196
640142
2751
Ya da Cynthis Thomas aklıma geliyor,
10:54
a really loyal army daughter and army wife,
197
642893
3985
gerçekten sadık bir asker kızı ve eşi,
10:58
who, as she saw her friends and relations
198
646878
2952
Irak Savaşından dönen arkadaşlarını ve akrabalarını
11:01
coming back from the Iraq War, was so shocked
199
649830
4302
görüyor ve onların ruhsal durumundan ve askeriyenin
11:06
by their mental condition
200
654132
1888
bunu fark etmek ve
11:08
and the refusal of the military to recognize and acknowledge
201
656020
4031
travma sonrası stres sendromunu onaylamayı reddetmesinden
11:12
post-traumatic stress syndrome
202
660051
2664
dolayı şok oldu, öyle ki,
11:14
that she set up a cafe in the middle of a military town
203
662715
5608
askeri bir kasabanın orta yerinde bir onlara hukuki,
11:20
to give them legal, psychological and medical assistance.
204
668323
5630
psikolojik ve tıbbi yardım sunan bir kafe açtı.
11:25
And she said to me, she said, "You know, Margaret,
205
673953
2940
Ve bana şöyle dedi, 'Biliyor musun Margaret,
11:28
I always used to say I didn't know what I wanted to be
206
676893
3793
her zaman büyürken ne olacağımı bilemediğimi
11:32
when I grow up.
207
680686
2288
söyler dururdum.
11:34
But I've found myself in this cause,
208
682974
4493
Ama bu amaçta kendimi buldum,
11:39
and I'll never be the same."
209
687467
5017
ve asla aynı olamam artık.'
11:44
We all enjoy so many freedoms today,
210
692484
3296
Hepimiz bir çok özgürlüğün tadını çıkarıyoruz artık,
11:47
hard-won freedoms:
211
695780
1956
zorlukla kazanılan özgürlükler:
11:49
the freedom to write and publish without fear of censorship,
212
697736
3468
yazma ve sansür korkusu olmadan basma özgürlüğü,
11:53
a freedom that wasn't here the last time I came to Hungary;
213
701204
3775
en son Macaristan'a geldiğimde olmayan bir özgürlük;
11:56
a freedom to vote, which women in particular
214
704979
2486
oy kullanma özgürlüğü, özellikle kadınların
11:59
had to fight so hard for;
215
707465
2479
kazanmak için çok savaştığı;
12:01
the freedom for people of different ethnicities and cultures
216
709944
2848
farklı etnik ve kültürel geçmişi olan ve farklı cinsel eğilimi
12:04
and sexual orientation to live the way that they want.
217
712792
4990
olan insanların istedikleri şekilde yaşayabilme özgürlüğü.
12:09
But freedom doesn't exist if you don't use it,
218
717782
4834
Ama eğer kullanmazsanız özgürlük yoktur,
12:14
and what whistleblowers do,
219
722616
2341
ve muhbirlerin yaptığı,
12:16
and what people like Gayla Benefield do
220
724957
2567
ve Gayla Benefield gibi insanların yaptığı
12:19
is they use the freedom that they have.
221
727524
4606
sahip oldukları özgürlüğü kullanmalarıdır.
12:24
And what they're very prepared to do is recognize
222
732130
3482
Ve yapmaya hazır oldukları şey, evet, bir tartışma
12:27
that yes, this is going to be an argument,
223
735612
2630
olacağının ve evet, komşularımla
12:30
and yes I'm going to have a lot of rows
224
738242
2992
ve iş arkadaşlarımla ve arkadaşlarımla
12:33
with my neighbors and my colleagues and my friends,
225
741234
3989
kavgalar edeceğimin ama bu anlaşmazlıkta
12:37
but I'm going to become very good at this conflict.
226
745223
3222
çok iyi olacağımın farkında olmak.
12:40
I'm going to take on the naysayers,
227
748445
2343
Huysuzlarla uğraşacağım,
12:42
because they'll make my argument better and stronger.
228
750788
4920
çünkü benim görüşümü daha iyi ve daha güçlü kılıyorlar.
12:47
I can collaborate with my opponents
229
755708
2432
Yaptığım işte daha iyi olabilmek için
12:50
to become better at what I do.
230
758140
4482
muhaliflerimle iş birliği yapabilirim.
12:54
These are people of immense persistence,
231
762622
2822
Bu insanlar kör olmamak ve sessiz kalmamak için
12:57
incredible patience, and an absolute determination
232
765444
4903
muazzam bir inat, inanılmaz sabır ve kesin kararlılık
13:02
not to be blind and not to be silent.
233
770347
5471
gösteren insanlar.
13:07
When I went to Libby, Montana,
234
775818
3193
Libby, Montana'ya gittiğimde,
13:11
I visited the asbestosis clinic
235
779011
3361
Gayla Benefield'in hayata geçirdiği
13:14
that Gayla Benefield brought into being,
236
782372
3921
asbestozis kliniğini ziyarete gittim,
13:18
a place where at first some of the people
237
786293
2880
başlangıçta yardım isteyen
13:21
who wanted help and needed medical attention
238
789173
3242
ve tıbbi ilgiye ihtiyacı olan bazılarının
13:24
went in the back door
239
792415
2630
sırf onun haklı olduğunu
13:27
because they didn't want to acknowledge
240
795045
2485
kabul etmemek için
13:29
that she'd been right.
241
797530
2445
arka kapıdan girdiği bir yer.
13:31
I sat in a diner, and I watched
242
799975
3173
Bir lokantaya oturdum ve
13:35
as trucks drove up and down the highway,
243
803148
4028
kamyonlar otobandan gelip giderken izledim,
13:39
carting away the earth out of gardens
244
807176
4254
bahçelerden toprağı çıkarıp taşıyorlar
13:43
and replacing it with fresh, uncontaminated soil.
245
811430
6912
ve taze, kirlenmemiş toprakla değiştiriyorlardı.
13:50
I took my 12-year-old daughter with me,
246
818342
2260
12 yaşındaki kızımı benimle birlikte götürdüm,
13:52
because I really wanted her to meet Gayla.
247
820602
3387
çünkü gerçekten Gayla ile tanışmasını istiyordum.
13:55
And she said, "Why? What's the big deal?"
248
823989
2916
Ve şöyle dedi, 'Neden? Ne önemi var?'
13:58
I said, "She's not a movie star,
249
826905
2185
Dedim ki, 'O bir film yıldızı değil,
14:01
and she's not a celebrity, and she's not an expert,
250
829090
4287
ve ünlü biri de değil, ve bir uzman değil,
14:05
and Gayla's the first person who'd say
251
833377
2738
ve Gayla bir azize olmadığını söyleyecek
14:08
she's not a saint.
252
836115
2944
ilk kişi olacaktır.
14:11
The really important thing about Gayla
253
839059
3140
Gayla ile ilgili asıl önemli olan şey,
14:14
is she is ordinary.
254
842199
2667
sıradan olması.
14:16
She's like you, and she's like me.
255
844866
4826
Sizin gibi ve benim gibi.
14:21
She had freedom, and she was ready to use it."
256
849692
5963
Özgürlüğe sahipti ve bunu kullanmaya hazırdı.'
14:27
Thank you very much.
257
855655
1499
Çok teşekkürler.
14:29
(Applause)
258
857154
4724
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Margaret Heffernan - Management thinkerThe former CEO of five businesses, Margaret Heffernan explores the all-too-human thought patterns -- like conflict avoidance and selective blindness -- that lead organizations and managers astray.
Why you should listen
How do organizations think? In her book Willful Blindness, Margaret Heffernan examines why businesses and the people who run them often ignore the obvious -- with consequences as dire as the global financial crisis and Fukushima Daiichi nuclear disaster.
Heffernan began her career in television production, building a track record at the BBC before going on to run the film and television producer trade association IPPA. In the US, Heffernan became a serial entrepreneur and CEO in the wild early days of web business. She now blogs for the Huffington Post and BNET.com. Her latest book, Beyond Measure, a TED Books original, explores the small steps companies can make that lead to big changes in their culture.
Margaret Heffernan | Speaker | TED.com