TEDGlobal 2017
Edsel Salvaña: The dangerous evolution of HIV
Edsel Salvaña: Sự tiến hóa khôn lường của HIV
Filmed:
Readability: 5.3
1,348,118 views
Bạn nghĩ rằng chúng ta đã thắng cuộc chiến chống lại HIV? Có vẻ không - làn sóng của virus kháng thuốc và thích nghi hơn đang đến. Trong bài nói bổ ích này, Edsel Salvaña miêu tả về một nhóm HIV hung hãn - nhóm phụ AE, đang hoành hành ở đất nước Philipppines của ông, và ông cũng cảnh báo chúng ta về một bệnh dịch có thể đang lan rộng toàn cầu.
Edsel Salvaña - Infectious disease specialist, molecular epidemiologist
TED Fellow Edsel Salvaña studies the genetics of HIV, and he worries that we are just a few mutations away from the next deadly pandemic. Full bio
TED Fellow Edsel Salvaña studies the genetics of HIV, and he worries that we are just a few mutations away from the next deadly pandemic. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
The Philippines: an idyllic country
0
916
2346
Philippines, một đất nước bình dị
00:15
with some of the clearest water
and bluest skies on the planet.
and bluest skies on the planet.
1
3286
3753
với mặt nước và bầu trời
trong xanh nhất hành tinh.
trong xanh nhất hành tinh.
00:19
It is also the epicenter
2
7063
1592
Nơi đây đang còn là tâm chấn
00:20
of one of the fastest-growing
HIV epidemics in the world.
HIV epidemics in the world.
3
8679
3401
của một trong những bệnh dịch đang
phát triển nhanh nhất thế giới - HIV.
phát triển nhanh nhất thế giới - HIV.
00:24
On the surface, it seems
as if we are just a late bloomer.
as if we are just a late bloomer.
4
12494
3808
Nhìn bề ngoài, có vẻ như căn bệnh này
xuất hiện muộn hơn so với các nước khác.
xuất hiện muộn hơn so với các nước khác.
00:28
However, the reasons
for our current epidemic
for our current epidemic
5
16326
2843
Tuy nhiên, những nguyên nhân
dẫn đến dịch bệnh hiện tại
dẫn đến dịch bệnh hiện tại
00:31
are much more complicated
6
19193
1824
phức tạp hơn nhiều
00:33
and may foreshadow
a global resurgence of HIV.
a global resurgence of HIV.
7
21041
3921
và có thể báo trước
sự trỗi dậy của HIV trên toàn cầu.
sự trỗi dậy của HIV trên toàn cầu.
00:38
While overall new cases of HIV
continue to drop in the world,
continue to drop in the world,
8
26128
4481
Trên tổng thể thì các trường hợp nhiễm mới
HIV trên thế giới đang tiếp tục suy giảm,
HIV trên thế giới đang tiếp tục suy giảm,
00:42
this trend may be short-lived
9
30633
2460
xu hướng này có lẽ chỉ là giai đoạn ngắn
00:45
when the next wave of more aggressive
and resistant viruses arrive.
and resistant viruses arrive.
10
33117
3885
khi làn sóng virus hung hãn
và kháng thuốc tốt hơn ập đến kế tiếp.
và kháng thuốc tốt hơn ập đến kế tiếp.
00:49
HIV has a potential to transform itself
into a new and different virus
into a new and different virus
11
37601
5822
HIV có khả năng tự biến đổi
thành một loại virus mới khác
thành một loại virus mới khác
00:55
every time it infects a cell.
12
43447
1555
mỗi khi nó lây nhiễm một tế bào.
00:57
Despite the remarkable progress
we've made in reversing the epidemic,
we've made in reversing the epidemic,
13
45700
4063
Mặc dù chúng ta đã có những tiến bộ
đáng kể để đảo ngược dịch bệnh,
đáng kể để đảo ngược dịch bệnh,
01:01
the truth is that we are just a few
viral mutations away from disaster.
viral mutations away from disaster.
14
49787
4814
sự thật thì chúng ta chỉ cách thảm hoạ
bằng vài lần đột biến virus.
bằng vài lần đột biến virus.
01:07
To appreciate the profound way
in which HIV transforms itself
in which HIV transforms itself
15
55125
3979
Để hiểu rõ cách mà HIV tự biến đổi
01:11
every time it reproduces,
16
59128
1673
mỗi khi nó phân đôi,
01:12
let's make a genetic comparison.
17
60825
1748
hãy cùng làm phép so sánh di truyền.
01:15
If we look at the DNA variation
among humans of different races
among humans of different races
18
63161
3595
Nếu ta nhìn vào sự biến đổi ADN
giữa những người khác chủng tộc
giữa những người khác chủng tộc
01:18
from different continents,
19
66780
1613
từ những châu lục khác nhau,
01:20
the actual DNA difference
is only 0.1 percent.
is only 0.1 percent.
20
68417
3496
sự khác biệt ADN thực tế
chỉ có 0,1 phần trăm.
chỉ có 0,1 phần trăm.
01:24
If we look at the genetic difference
21
72469
2094
Nếu ta nhìn vào sự khác biệt di truyền
01:26
between humans, great apes,
and rhesus macaques,
and rhesus macaques,
22
74587
4134
giữa loài người, khỉ đột, và khỉ vàng,
01:30
that number is seven percent.
23
78745
1929
con số đó là bảy phần trăm.
01:33
In contrast, the genetic difference
between HIV subtypes
between HIV subtypes
24
81348
4111
Ngược lại, sự khác biệt di truyền
giữa các nhóm phụ HIV
giữa các nhóm phụ HIV
01:37
from different patients
25
85483
1575
từ những bệnh nhân khác nhau
01:39
may be as much as 35 percent.
26
87082
2473
có thể lên đến 35 phần trăm.
01:42
Within a person infected with HIV,
27
90094
2747
Bên trong một người bị nhiễm HIV,
01:44
the genetic difference
between an infecting mother virus
between an infecting mother virus
28
92865
3396
sự khác biệt di truyền giữa một virus mẹ
01:48
and subsequent daughter viruses
29
96285
2325
và các virus con
01:50
has been shown to be
as much as five percent.
as much as five percent.
30
98634
2387
đã được chứng minh
là lên đến năm phần trăm.
là lên đến năm phần trăm.
01:53
This is the equivalent of a gorilla
giving birth to a chimpanzee,
giving birth to a chimpanzee,
31
101376
4643
Tương đương với việc một con khỉ đột
sinh ra một con tinh tinh,
sinh ra một con tinh tinh,
01:58
then to an orangutan,
32
106043
1828
sau đó là một con đười ươi,
01:59
then to a baboon,
33
107895
1559
sau đó là một con khỉ đầu chó,
sau đó là bất kỳ loài linh trưởng nào
trong suốt vòng đời của nó.
trong suốt vòng đời của nó.
02:01
then to any random great ape
within its lifetime.
within its lifetime.
34
109478
2873
02:04
There are nearly 100 subtypes of HIV,
35
112375
3941
HIV có gần một trăm nhóm phụ,
cùng với các nhóm phụ mới
được phát hiện thường xuyên.
được phát hiện thường xuyên.
02:08
with new subtypes
being discovered regularly.
being discovered regularly.
36
116340
2469
02:11
HIV in the developed world
is almost all of one subtype:
is almost all of one subtype:
37
119448
5312
Tại các nước phát triển, các loại HIV
hầu hết đều thuộc một loại nhóm phụ:
hầu hết đều thuộc một loại nhóm phụ:
02:16
subtype B.
38
124784
1153
nhóm phụ B.
02:18
Mostly everything we know
and do to treat HIV
and do to treat HIV
39
126850
3850
Hầu như mọi thứ chúng ta
biết và làm để đối phó với HIV
biết và làm để đối phó với HIV
02:22
is based on studies on subtype B,
40
130724
3557
đều dựa vào nghiên cứu trên nhóm phụ B,
02:26
even though it only
accounts for 12 percent
accounts for 12 percent
41
134305
2638
mặc dù chúng chỉ chiếm mười hai phần trăm
02:28
of the total number
of cases of HIV in the world.
of cases of HIV in the world.
42
136967
3484
trong tổng số trường hợp
nhiễm HIV trên thế giới.
nhiễm HIV trên thế giới.
02:33
But because of the profound
genetic difference
genetic difference
43
141182
2611
Nhưng do sự khác biệt sâu xa về di truyền
02:35
among different subtypes,
44
143817
2350
giữa các loại nhóm phụ,
02:38
some subtypes are more likely
to become drug-resistant
to become drug-resistant
45
146191
3437
vài nhóm phụ gần như trở nên kháng thuốc
02:42
or progress to AIDS faster.
46
150168
2024
hay tiến đến AIDS nhanh hơn.
02:44
We discovered that the explosion
of HIV cases in the Philippines
of HIV cases in the Philippines
47
152763
4722
Chúng tôi đã khám phá ra sự bùng phát
số ca nhiễm HIV tại Philippines
số ca nhiễm HIV tại Philippines
02:49
is due to a shift
from the Western subtype B
from the Western subtype B
48
157509
4232
là do sự thay đổi
của nhóm phụ B ở phương Tây
của nhóm phụ B ở phương Tây
02:53
to a more aggressive
Southeast Asian subtype AE.
Southeast Asian subtype AE.
49
161765
4631
thành nhóm phụ AE
mạnh hơn ở Đông Nam Á.
mạnh hơn ở Đông Nam Á.
Chúng ta đang chứng kiến
những bệnh nhân trẻ hơn và ốm nặng hơn
những bệnh nhân trẻ hơn và ốm nặng hơn
02:58
We are seeing younger and sicker patients
50
166794
2731
03:01
with high rates of drug resistance.
51
169549
1980
với tỷ lệ kháng thuốc cao.
03:04
Initial encroachment of this subtype
52
172195
2873
Sự xâm chiếm ban đầu của nhóm phụ này
03:07
is already occurring
in developed countries,
in developed countries,
53
175092
2711
đang dần diễn ra ở các nước phát triển,
03:09
including Australia,
Canada and the United States.
Canada and the United States.
54
177827
3740
bao gồm Úc, Canada và Mỹ.
03:13
We may soon see a similar
explosion of cases in these countries.
explosion of cases in these countries.
55
181591
4504
Chúng ta sẽ sớm nhìn thấy sự bùng nổ
số ca nhiễm HIV tương tự ở những nước này.
số ca nhiễm HIV tương tự ở những nước này.
03:19
And while we think that HIV is done
56
187393
3005
Trong khi ta nghĩ rằng cơn dịch HIV đã qua
03:22
and that the tide has turned for it,
57
190422
1998
và rồi làn sóng đã trở lại,
03:24
just like with real tides,
it can come right back.
it can come right back.
58
192444
2966
giống như cơn thủy triều;
thật vậy, nó có thể quay lại.
thật vậy, nó có thể quay lại.
03:27
In the early 1960s,
malaria was on the ropes.
malaria was on the ropes.
59
195834
3436
Vào đầu những năm 1960,
dịch sốt rét dần suy tàn.
dịch sốt rét dần suy tàn.
03:31
As the number of cases dropped,
60
199294
1995
Khi số người mắc bệnh giảm xuống,
03:33
people and governments
stopped paying attention.
stopped paying attention.
61
201313
2769
người dân và chính phủ
không còn để tâm đến.
không còn để tâm đến.
03:36
The result was a deadly resurgence
of drug-resistant malaria.
of drug-resistant malaria.
62
204106
4754
Kết quả sau đó là sự hồi sinh chết chóc
của loại sốt rét kháng thuốc.
của loại sốt rét kháng thuốc.
03:41
We need to think of HIV
63
209562
1688
Chúng ta cần nghĩ về HIV
03:43
not as a single virus
that we think we've figured out,
that we think we've figured out,
64
211274
3697
không phải như một loại virus đơn lẻ
mà ta nghĩ rằng mình biết hết,
mà ta nghĩ rằng mình biết hết,
03:46
but as a collection of rapidly evolving
and highly unique viruses,
and highly unique viruses,
65
214995
6194
mà là một tổ hợp những virus khác biệt
đang tiến hóa rất nhanh,
đang tiến hóa rất nhanh,
03:53
each of which can set off
the next deadly epidemic.
the next deadly epidemic.
66
221213
2780
và có thể gây ra cơn đại dịch tiếp theo.
03:56
We are incorporating
more powerful and new tools
more powerful and new tools
67
224474
3536
Chúng tôi đang kết hợp
các công cụ mới và hiệu quả hơn
các công cụ mới và hiệu quả hơn
04:00
to help us detect
the next deadly HIV strain,
the next deadly HIV strain,
68
228034
3135
giúp phát hiện ra chủng HIV
chết chóc kế tiếp,
chết chóc kế tiếp,
04:03
and this needs to go hand in hand
with urgent research
with urgent research
69
231193
4028
và điều này phải đi đôi
với việc khẩn trương nghiên cứu
với việc khẩn trương nghiên cứu
04:07
on the behavior and proper treatment
of non-B subtypes.
of non-B subtypes.
70
235245
4472
sự tiến triển và cách điều trị phù hợp
đối với những nhóm phụ khác ngoài nhóm B.
đối với những nhóm phụ khác ngoài nhóm B.
04:12
We need to convince our governments
71
240201
1810
Chúng ta cần thuyết phục chính phủ
04:14
and our funding agencies
72
242035
1650
và các cơ quan tài trợ
04:15
that HIV is not yet done.
73
243709
3298
rằng HIV chưa chấm dứt.
04:20
Over 35 million people have died of HIV.
74
248357
4090
Hơn 35 triệu người đã chết vì HIV.
04:25
We are on the verge
of an AIDS-free generation.
of an AIDS-free generation.
75
253098
3410
Chúng ta đang gần
với một thế hệ không còn AIDS.
với một thế hệ không còn AIDS.
04:28
We need to pay attention.
76
256532
2193
Chúng ta cần quan tâm đến nó.
04:30
We need to remain vigilant
77
258749
2333
Chúng ta cần phải cảnh giác
04:33
and follow through.
78
261106
1497
và theo sát.
04:34
Otherwise, millions more will die.
79
262627
2903
Nếu không thì hàng triệu
người nữa sẽ chết.
người nữa sẽ chết.
04:37
Thank you.
80
265554
1199
Cảm ơn.
04:38
(Applause)
81
266777
4414
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Edsel Salvaña - Infectious disease specialist, molecular epidemiologistTED Fellow Edsel Salvaña studies the genetics of HIV, and he worries that we are just a few mutations away from the next deadly pandemic.
Why you should listen
Dr. Edsel Salvaña discovered that the driving force behind a new AIDS epidemic in the Philippines is the entry and spread of a deadlier strain of HIV -- a situation that can easily occur anywhere in the world.
Salvaña is an infectious disease specialist, molecular epidemiologist and is the director of the Institute of Molecular Biology and Biotechnology at the National Institutes of Health at the University of the Philippines in Manila. He is using next-generation sequencing and other cutting-edge genetic tools to study HIV viral diversity and superinfection. He is looking at how HIV develops drug resistance to better understand why his country suddenly has the fastest growing HIV epidemic in Asia; and why HIV treatment that works well in developed countries is failing on emerging HIV strains in the Philippines and resource-limited settings. He trains doctors in infectious diseases, and supervises the care of several thousand HIV patients at the Philippine General Hospital. He has been a national force in the formulation of HIV treatment guidelines, campaigning against stigma, and raising awareness.
Salvaña's advocacy work has been featured in Science, and he has been recognized with numerous national and international awards including the "Ten Outstanding Young Persons of the World" from JCI International and the Young Physician Leader Award from the Interacademy Medical Panel of the World Academy of Sciences. He was named a TED Fellow in 2017.
Edsel Salvaña | Speaker | TED.com