Chimamanda Ngozi Adichie: We should all be feminists
Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι: Ας είμαστε όλοι φεμινιστές
Inspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
about one of my greatest friends,
για έναν από τους καλύτερούς μου φίλους,
ρωτούσα τη γνώμη του Οκολόμα.
I would ask Okoloma's opinion.
Sosoliso plane crash
αεροπορικό δυστύχημα του Σοσολίσο
laugh with and truly talk to.
με τον οποίο μπορούσα να διαφωνήσω,
to call me a feminist.
που με αποκάλεσε φεμινίστρια.
we were at his house, arguing.
ήμασταν στο σπίτι του, τσακωνόμασταν.
with half bit knowledge
από τα βιβλία που είχαμε διαβάσει.
particular argument was about,
η συγκεκριμένη συζήτηση,
that as I argued and argued,
"You know, you're a feminist."
«Ξέρεις κάτι; Είσαι φεμινίστρια».
to say something like,
θα χρησιμοποιούσε για να πει,
what this word "feminist" meant,
η λέξη «φεμινίστρια»
να μάθει ότι δεν το ήξερα.
to know that I did not know.
and I continued to argue.
I planned to do when I got home
όταν έφτασα σπίτι
«φεμινίστρια» στο λεξικό.
"feminist" in the dictionary.
who among other things beats his wife
που μεταξύ άλλων χτυπά τη σύζυγό του
the novel in Nigeria,
το μυθιστόρημα στη Νιγηρία,
καλοπροαίρετος άνδρας,
είμαι σίγουρη ότι είμαστε εξοικειωμένοι
to give unsolicited advice.
δίνουν αυτόκλητες συμβουλές.
that my novel was feminist
το μυθιστόρημά μου φεμινιστικό
sadly as he spoke --
καθώς μιλούσε-
call myself a feminist
να αυτοαποκαλούμαι φεμινίστρια
are women who are unhappy
είναι θλιμμένες γυναίκες
"a happy feminist."
«ευτυχισμένη φεμινίστρια».
ακαδημαϊκός μου είπε
της κουλτούρας μας,
by "Western books."
από τα «δυτικά βιβλία».
που είχα διαβάσει
were decidedly unfeminist.
Mills & Boon romance published
κάθε Άρλεκιν που είχε εκδοθεί
να τα τελειώσω.
struggled to finish them.
δεν ήταν Αφρικανικός,
«ευτυχισμένη Αφρικάνα φεμινίστρια».
"a happy African feminist."
feminist who does not hate men
χαρούμενη Αφρικάνα φεμινίστρια
που της αρέσει το λιπ-γκλος
και όχι για τους άνδρες.
for herself but not for men.
was tongue-in-cheek,
λέγονταν χαριτολογώντας,
with baggage, negative baggage.
κουβαλάει αρνητικό φορτίο.
τέτοιου είδους πράγματα.
that sort of thing.
από τα παιδικά μου χρόνια.
στο πρώτο τρίμηνο θα έβαζε ένα τεστ
that she would give the class a test
θα γινόταν επιμελητής της τάξης.
would be the class monitor.
ήταν σημαντικό.
the names of noisemakers --
a cane to hold in your hand
να κρατάς και ένα μπαστούνι
περιπολώντας την τάξη.
and patrol the class for noisemakers.
να χρησιμοποιήσουμε το μπαστούνι.
actually allowed to use the cane.
για τον εννιάχρονο εαυτό μου.
for the nine-year-old me.
επιμελήτρια της τάξης.
to be the class monitor.
είπε ότι ο επιμελητής
that the monitor had to be a boy.
to make that clear earlier
score on the test,
καλύτερο βαθμό στο τεστ
interesting about this
με τρυφερή ψυχή,
την τάξη με ένα μπαστούνι,
in patrolling the class with the cane,
είναι και για τους υπόλοιπους.
is just as obvious to everyone else.
για παράδειγμα.
προοδευτικός άνδρας.
and he would tell me,
ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά
being different or harder for women.
δεν μπορούσε να δει κάτι τόσο φανερό.
could not see what seems so self-evident.
ο Λούι και εγώ βγήκαμε με φίλους.
Louis and I went out with friends.
που δεν γνωρίζουν το Λάγος,
who are not familiar with Lagos,
who hang around outside establishments
έξω από τις εγκαταστάσεις
να παρκάρεις το αμάξι σου.
"help" you park your car.
with the particular theatrics
τα συγκεκριμένα κόλπα του άντρα
εκείνο το απόγευμα.
a parking spot that evening.
να του δώσω φιλοδώρημα.
I decided to leave him a tip.
that I had earned from doing my work,
τα οποία είχα κερδίσει δουλεύοντας,
very grateful and very happy,
πολύ ευγνώμων και χαρούμενος,
I didn't give him the money."
Δεν του έδωσα εγώ τα χρήματα».
στο πρόσωπο του Λούι.
dawn on Louis' face.
είναι διαφορετικοί.
we have different sexual organs,
διαφορετικά σεξουαλικά όργανα
ενώ οι άνδρες όχι.
in general physically stronger than women.
και γενικά είναι πιο δυνατοί σωματικά.
than men in the world,
στον κόσμο παρά άνδρες,
πληθυσμού είναι γυναίκες.
population is female.
and prestige are occupied by men.
και κύρους τις κατέχουν άνδρες.
τόσες λιγότερες γυναίκες υπάρχουν».
the fewer women there are."
of the Lilly Ledbetter law,
για τον νόμο της Λίλι Λεντμπέτερ,
ωραίο όνομα αυτού του νόμου,
alliterative name of that law,
είχαν τα ίδια προσόντα,
being equally qualified,
λόγω του φύλου του.
because he's a man.
κυβερνούν τον κόσμο
πριν από χίλια χρόνια.
ζούσαν σε έναν κόσμο
ό,τι πιο απαραίτητο για την επιβίωση.
the most important attribute for survival.
was more likely to lead,
ήταν πιο πιθανό να ηγηθεί,
are physically stronger.
in a vastly different world.
πολύ διαφορετικό κόσμο.
δεν είναι το πιo δυνατό άτομο,
is not the physically stronger person;
the more intelligent person,
το πιο έξυπνο άτομο,
for those attributes.
για αυτά τα γνωρίσματα.
όσο μια γυναίκα να είναι έξυπνος,
to be intelligent,
of gender had not evolved.
των φύλων δεν έχουν εξελιχθεί.
of one of the best Nigerian hotels.
από τα καλύτερα ξενοδοχεία της Νιγηρίας.
but I thought I probably shouldn't.
αλλά μάλλον δεν θα έπρεπε.
και μου έκανε ενοχλητικές ερωτήσεις,
and asked me annoying questions,
σε ένα ξενοδοχείο μόνη είναι πόρνη.
into a hotel alone is a sex worker.
στην εικονική προσφορά
focus on the ostensible supply
των σεξουαλικών εργαζομένων;
σε πολλά «ευυπόληπτα» μπαρ και κλαμπ.
into many "reputable" bars and clubs.
αν είσαι γυναίκα μόνη,
if you're a woman alone,
εστιατόριο με έναν άνδρα,
a Nigerian restaurant with a man,
τον άνδρα και αγνοεί εμένα.
«Ναι! Το σκέφτηκα αυτό!»
felt like, "Yes! I thought that!"
are more important than women.
είναι πιο σημαντικοί από τις γυναίκες.
δεν σκοπεύουν να μας βλάψουν.
don't intend any harm.
και άλλο να το αισθάνεσαι.
and quite another to feel it emotionally.
I feel invisible.
είμαι άνθρωπος όπως οι άνδρες,
that I am just as human as the man,
είναι που βλάπτουν περισσότερο.
that sting the most.
to be young and female in Lagos,
νέα γυναίκα στο Λάγος,
είναι ένας πολύ σοβαρή αδικία.
is a grave injustice.
να είμαστε θυμωμένοι.
of bringing about positive change;
ότι ο θυμός φέρνει θετικές αλλαγές,
I'm also hopeful.
είμαι επίσης αισιόδοξη.
στην ικανότητα των ανθρώπων
in the ability of human beings
τον εαυτό τους προς το καλύτερο.
themselves for the better.
είναι παντού στον κόσμο,
και η καρδιά μου ανήκει εκεί.
and because it is where my heart is.
and plan for a different world,
και να σχεδιάζουμε έναν διαφορετικό κόσμο,
who are truer to themselves.
και πιο αυθεντικούς άνδρες και γυναίκες.
τις κόρες μας διαφορετικά.
τους γιους μας διαφορετικά.
on how we raise them;
με την ανατροφή τους.
με πολύ στενό τρόπο.
in a very narrow way,
σε ένα μικρό κλουβί
να φοβούνται τον φόβο.
τις αδυναμίες τους και την ευαισθησία.
of weakness, of vulnerability.
τους πραγματικούς τους εαυτούς
in Nigerian speak, "hard man!"
και οι Νιγηριανοί, «σκληρός άνδρας!»
both of them teenagers,
και οι δύο τους έφηβοι,
αποφασίζουν να βγουν
of pocket money, would go out
would be expected always to pay,
to steal money from their parents.
κλέβουν χρήματα από τους γονείς τους.
και τα αγόρια και τα κορίτσια
την αρρενωπότητα με το χρήμα;
«το αγόρι πρέπει να πληρώσει»,
was not "the boy has to pay"
χρήματα πρέπει να πληρώσει»;
πλεονεκτημάτων,
of that historical advantage,
τα παιδιά μας διαφορετικά,
raising children differently,
of having to prove this masculinity.
να αποδεικνύουν την αρρενωπότητά τους.
που κάνουμε στα αγόρια,
ότι πρέπει να είναι σκληροί,
that they have to be hard,
with very fragile egos.
με ένα πολύ εύθραυστο εγώ.
υποχρεωμένο να είναι ένα αγόρι,
the man feels compelled to be,
μεγαλύτερη ζημιά στα κορίτσια
disservice to girls
τα εύθραυστα εγώ των ανδρών.
to cater to the fragile egos of men.
τους εαυτούς τους,
to make themselves smaller,
αλλά όχι πολλές».
but not too successful,
επιτυχημένη, αλλά όχι πολύ,
in your relationship with a man,
την ίδια την υπόθεση;
the premise itself?
be a threat to a man?
να αποτελεί απειλή για έναν άνδρα;
αυτή την λέξη,
to simply dispose of that word,
I dislike more than "emasculation."
περισσότερο από τον «ευνουχισμό».
ότι εκφοβίζω άνδρες.
would be intimidated by me.
δεν μου είχε περάσει από το μυαλό
to me to be worried
be intimidated by me
εκφοβισμένος από εμένα
I would have no interest in.
δεν ενδιαφέρομαι καθόλου.
είναι αναμενόμενο να επιδιώξω το γάμο.
I'm expected to aspire to marriage;
τέτοιες επιλογές στη ζωή μου
that marriage is the most important.
είναι η πιο σημαντική απόφαση.
and love and mutual support.
αγάπης και αλληλοϋποστήριξης.
να λαχταρούν τον γάμο,
to aspire to marriage
που πούλησε το σπίτι της
who decided to sell her house
που θα παντρευτεί να νιώθω κατώτερος.
to intimidate a man who might marry her.
που όταν πηγαίνει σε συνέδρια,
who, when she goes to conferences,
να την «σέβονται».
in the conference to "give her respect."
που είναι τόσο πιεσμένες
who are under so much pressure
even from work to get married,
από τη δουλειά να παντρευτούν,
to make terrible choices.
ηλικίας που είναι άγαμη,
to see it as a deep, personal failure.
ως έντονη προσωπική αποτυχία.
ηλικίας που είναι άγαμος,
who is unmarried,
με την επιλογή του.
to making his pick.
“όχι” σε όλο αυτό».
just say no to all of this."
and more complex.
πολύ πιο δύσκολη και περίπλοκη.
από την κοινωνικοποίησή μας.
from our socialization.
and relationships illustrates this.
και σχέσεις το απεικονίζει.
συχνά γλώσσα ιδιοκτησίας
is often the language of ownership
που ο άνδρας δείχνει στη γυναίκα.
a man shows a woman.
I'm very amused by --
να κάνουν ούτως η άλλως.
that they should not be doing anyway.
in a kind of fondly exasperated way,
και με λίγη αγανάκτηση,
πόσο αρρενωποί είναι,
proves how masculine they are,
στο κλαμπ κάθε βράδυ,
I can't go to the club every night,
I do it only on weekends."
βγαίνω μόνο τα σαββατοκύριακα».
για την ηρεμία του γάμου μου»,
"I did it for peace in my marriage,"
στο ότι παράτησε τη δουλειά της,
about giving up a job,
η μία την άλλη ανταγωνιστικά
each other as competitors --
which I think can be a good thing,
κάτι που νομίζω ότι είναι καλό,
δεν μπορούν να είναι σεξουαλικά όντα
cannot be sexual beings
αν αποκτήσουν κοπέλα.
knowing about our sons' girlfriends.
Θεός φυλάξοι!
τους τέλειους άνδρες για γαμπρούς.
the perfect man to be their husbands.
επαινούμε την παρθενιά τους,
we praise girls for virginity,
την παρθενιά των αγοριών.
μπορεί αυτό να λειτουργήσει επειδή...
this is supposed to work out because ...
την παρθενιά του
is usually a process that involves ...
που περιλαμβάνει...
was gang raped in a university in Nigeria,
κοπέλα στο πανεπιστήμιο της Νιγηρίας.
αρσενικών και θηλυκών,
both male and female,
σε ένα δωμάτιο με τέσσερα αγόρια;»
in a room with four boys?"
the horrible inhumanity of that response,
to think of women as inherently guilty,
ανατραφεί πιστεύοντας
ελάχιστα από το αρσενικό φύλο
to expect so little of men
without any control
είναι θηριώδη όντα χωρίς αυτοέλεγχο
ότι με το να είναι θηλυκά
as though by being born female
που δεν αποδέχονται ότι έχουν επιθυμίες.
who silence themselves.
who cannot say what they truly think,
που δεν λένε την πραγματική τους άποψη,
we did to girls --
που κάνουμε στις κοπέλες-
who have turned pretense into an art form.
την προσποίηση μορφή τέχνης.
τις δουλειές του σπιτιού,
«καλή νοικοκυρά για τον σύζυγο»,
that to be "good wife material"
-χρησιμοποιώντας τη Νιγηριανή λέξη-
to use that Nigerian word --
began to complain that she had changed.
παραπονιόταν ότι είχε αλλάξει.
πώς θα έπρεπε να είμαστε,
πιο χαρούμενοι θα ήμασταν,
our true individual selves,
για να είμαστε πραγματικοί,
των προσδοκιών λόγω φύλου.
of gender expectations.
διαφέρουν από βιολογική άποψη,
undeniably different biologically,
exaggerates the differences
a self-fulfilling process.
πιο πιθανό από τους άνδρες
to do the housework than men,
το μαγείρεμα και το καθάρισμα.
στο γονίδιό τους το μαγείρεμα;
are born with a cooking gene?
το μαγείρεμα ως δικό τους ρόλο;
socialized to see cooking as their role?
women are born with a cooking gene,
μπορεί να έχουν γονίδιο το μαγείρεμα,
των διάσημων μαγείρων του κόσμου,
of the famous cooks in the world,
με τους άνδρες μεγαλώνοντας.
as men when she was growing up.
ευκαιρίες για τις γυναίκες
many more opportunities for women
during my grandmother's time
changes in law,
is our attitude, our mindset,
τα πιστεύω και οι αξίες μας.
and what we value about gender.
μεγαλώναμε τα παιδιά μας
και όχι στο φύλο τους;
και όχι στο φύλο τους;
we focus on interest instead of gender?
που έχει γιο και κόρη,
who have a son and a daughter,
οι γονείς λένε στο κορίτσι:
the parents say to the girl,
για τον αδελφό σου».
for your brother."
particularly like to cook Indomie noodles,
να μαγειρεύει νούντλς Ιντομί,
πώς να μαγειρεύουν;
to cook Indomie?
είναι χρήσιμη ικανότητα για τα αγόρια.
is a very useful skill for boys to have.
to leave such a crucial thing,
να αφήσουμε ένα τόσο σημαντικό πράγμα,
and the same job as her husband.
και ίδια δουλειά με τον σύζυγό της.
αυτή κάνει τις δουλειές του σπιτιού,
she does most of the housework,
changed the baby's diaper,
του μωρού, η γυναίκα τον ευχαριστούσε.
ως κάτι απολύτως φυσιολογικό
as perfectly normal and natural
care for his child?
να νοιάζεται για το παιδί του;
χαρακτηριστικά των φύλων
many of the lessons of gender
με τις προσδοκίες των φύλων.
in the face of gender expectations.
μάθημα έκθεσης σε λύκειο,
a writing class in graduate school,
about the material I would teach
what I enjoy teaching.
have to prove my worth.
να αποδείξω την αξία μου.
that if I looked too feminine,
my shiny lip gloss and my girly skirt,
το γυαλιστερό λιπ-γκλος και τη φούστα μου,
ότι στο θέμα της εμφάνισης
that when it comes to appearance
as the standard, as the norm.
ως τον φυσιολογικό.
για επαγγελματική συνάντηση,
for a business meeting,
about looking too masculine
παραπάνω αρρενωπός
for business meeting,
για επαγγελματική συνάντηση,
about looking too feminine
για το εάν δείχνει πολύ θηλυκή
she will be taken seriously.
το άσχημο κοστούμι εκείνη την μέρα.
that ugly suit that day.
from my closet, by the way.
παρεμπιπτόντως.
that I have now to be myself,
που έχω τώρα να είμαι ο εαυτός μου,
ακόμα περισσότερο από το μάθημά μου
even more from my teaching,
για τη γυναικεία μου μορφή
be apologetic for my femaleness
in all of my femaleness
για όλη τη θηλυπρέπειά μου
conversation to have.
to encounter almost immediate resistance.
σημαίνει άμεση αντίσταση.
από εσάς εδώ σκέφτεστε,
are actually thinking,
actively think about gender
το πρόβλημα των φύλων
τίποτα να το αλλάξουν.
σε ένα εστιατόριο με μια γυναίκα
into a restaurant with a woman
να ρωτήσεις τον σερβιτόρο:
μια μεγαλύτερη εκδοχή αυτής της ομιλίας.
part of a longer version of this talk.
a very uncomfortable conversation to have,
είναι μια άβολη συζήτηση,
να κλείσουμε την συζήτηση.
to close the conversation.
βιολογία και τους πιθήκους,
evolutionary biology and apes,
bow down to male apes
στους αρσενικούς πιθήκους
and have earthworms for breakfast,
"Well, poor men also have a hard time."
αντιμετωπίζουν δυσκολίες».
what this conversation is about.
διαφορετικές μορφές καταπίεσης.
are different forms of oppression.
about systems of oppression
για τις φυλετικές διακρίσεις
to a black man about gender
'my experience as a woman'?
συχνά στην εμπειρία του ως μαύρος.
about his experience as a black man.
αντιμετωπίζουν τον κόσμο διαφορετικά.
experience the world differently.
we experience the world.
που βιώνουμε τον κόσμο.
bottom power is an expression
που περιγράφει μια γυναίκα
something like a woman
για να της κάνουν χάρες οι άνδρες.
to get favors from men.
from time to time --
that somebody else is in a bad mood,
being subordinate to a man is our culture.
υποταγμένη σε έναν άνδρα
who are fifteen and live in Lagos.
taken away and killed.
it was our culture to kill twins.
να σκοτώνουμε τα δίδυμα.
preservation and continuity of a people.
η διατήρηση και η συνέχεια ενός λαού.
περισσότερο για την ιστορία,
in the story of who we are,
για τα προγονικά εδάφη μας.
is not our culture,
δεν είναι μέρος της κουλτούρας,
της κουλτούρας μας.
Okoloma Maduewesi.
Οκολόμα Μαντουαγουέσι.
who passed away in that Sosoliso crash
και όλοι όσοι πέθαναν
by those of us who loved him.
εκείνων που τον αγαπούσαν.
χρόνια που με αποκάλεσε φεμινίστρια.
when he called me a feminist.
in the dictionary that day,
στην κοινωνική, πολιτική
who believes in the social, political
from the stories I've heard,
από ιστορίες που μου έλεγαν,
που δεν ήθελε να παντρευτεί
she did not want to marry
τον άνδρα της επιλογής της.
the man of her choice.
εξέφρασε τη γνώμη της
of access, of land, that sort of thing.
από γη, τέτοιου είδους πράγματα.
τη λέξη «φεμινίστρια»,
did not know that word "feminist,"
να διεκδικούν την λέξη αυτή.
with gender as it is today,
good-looking, lovely man,
ABOUT THE SPEAKER
Chimamanda Ngozi Adichie - NovelistInspired by Nigerian history and tragedies all but forgotten by recent generations of westerners, Chimamanda Ngozi Adichie’s novels and stories are jewels in the crown of diasporan literature.
Why you should listen
In Nigeria, Chimamanda Ngozi Adichie's novel Half of a Yellow Sun has helped inspire new, cross-generational communication about the Biafran war. In this and in her other works, she seeks to instill dignity into the finest details of each character, whether poor, middle class or rich, exposing along the way the deep scars of colonialism in the African landscape.
Adichie's newest book, The Thing Around Your Neck, is a brilliant collection of stories about Nigerians struggling to cope with a corrupted context in their home country, and about the Nigerian immigrant experience.
Adichie builds on the literary tradition of Igbo literary giant Chinua Achebe—and when she found out that Achebe liked Half of a Yellow Sun, she says she cried for a whole day. What he said about her rings true: “We do not usually associate wisdom with beginners, but here is a new writer endowed with the gift of ancient storytellers.”
(Photo: Wani Olatunde)
Chimamanda Ngozi Adichie | Speaker | TED.com