TED2009
Elizabeth Gilbert: Your elusive creative genius
Ελίζαμπεθ Γκίλμπερτ: Η φευγαλέα δημιουργική ιδιοφυΐα σας
Filmed:
Readability: 3.7
19,049,771 views
Η Ελίζαμπεθ Γκίλμπερτ στοχάζεται τις ανέφικτες προσδοκίες που έχουμε για τους καλλιτέχνες και τις ευφυΐες -- και εξομολογείται τη ριζοσπαστική της ιδέα ότι, αντί να θεωρούμε κάποια σπάνια πρόσωπα ευφυΐες, όλοι διαθέτουμε την ευφυΐα μας, ο καθένας το δικό του τζίνι. Είναι μια διασκεδαστική, προσωπική και εκπληκτικά συγκινητική ομιλία.
Elizabeth Gilbert - Writer
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I am a writer.
0
985
1567
Είμαι συγγραφέας.
00:15
Writing books is my profession but it's more than that, of course.
1
2552
3760
Η συγγραφή βιβλίων δεν είναι μόνο το
επάγγελμά μου, είναι κάτι πολύ περισσότερο.
επάγγελμά μου, είναι κάτι πολύ περισσότερο.
00:19
It is also my great lifelong love and fascination.
2
6312
3924
Είναι η μεγάλη αγάπη
και προσήλωση της ζωής μου.
και προσήλωση της ζωής μου.
00:23
And I don't expect that that's ever going to change.
3
10236
2915
Και δεν νομίζω ότι αυτό θ' αλλάξει ποτέ.
00:25
But, that said, something kind of peculiar has happened recently
4
13151
5035
Παρόλ' αυτά κάτι παράξενο συνέβη πρόσφατα
00:30
in my life and in my career,
5
18186
2249
στη ζωή και στην καριέρα μου,
00:33
which has caused me to have to recalibrate my whole relationship with this work.
6
20435
4767
που μ' έχει κάνει να αναθεωρήσω
όλη μου τη σχέση με τη δουλειά μου.
όλη μου τη σχέση με τη δουλειά μου.
00:38
And the peculiar thing is that I recently wrote this book,
7
25202
3634
Και το παράξενο πράγμα είναι
ότι πρόσφατα έγραψα ένα βιβλίο,
ότι πρόσφατα έγραψα ένα βιβλίο,
00:41
this memoir called "Eat, Pray, Love"
8
28836
1968
τις αναμνήσεις με τίτλο "Eat, Pray, Love"
00:43
which, decidedly unlike any of my previous books,
9
30804
4565
το οποίο σε αντίθεση
με τα προηγούμενα βιβλία μου
με τα προηγούμενα βιβλία μου
00:48
went out in the world for some reason, and became this big,
10
35369
3068
είχε για κάποιο λόγο απήχηση στον κόσμο,
και δημιούργησε μια μεγάλη
και δημιούργησε μια μεγάλη
00:51
mega-sensation, international bestseller thing.
11
38437
3366
σούπερ-εντύπωση,
έγινε παγκόσμιο μπεστ-σέλερ.
έγινε παγκόσμιο μπεστ-σέλερ.
00:54
The result of which is that everywhere I go now,
12
41803
3066
Με αποτέλεσμα, όπου κι αν βρεθώ σήμερα
00:57
people treat me like I'm doomed.
13
44869
2600
να με αντιμετωπίζουν σαν καταδικασμένη.
01:00
Seriously -- doomed, doomed!
14
47469
2882
Αλήθεια -- καταδικασμένη, καταδικασμένη!
01:03
Like, they come up to me now, all worried, and they say,
15
50351
2184
Με πλησιάζουν, ας πούμε,
όλο ανησυχία, και μου λένε:
όλο ανησυχία, και μου λένε:
01:05
"Aren't you afraid you're never going to be able to top that?
16
52535
4705
"Δε φοβάσαι μήπως δεν μπορέσεις ποτέ
να κάνεις κάτι καλύτερο;"
να κάνεις κάτι καλύτερο;"
01:10
Aren't you afraid you're going to keep writing for your whole life
17
57240
3246
"Δε φοβάσαι ότι θα συνεχίσεις
να γράφεις όλη σου τη ζωή
να γράφεις όλη σου τη ζωή
01:13
and you're never again going to create a book
18
60486
2017
αλλά δε θα ξαναμπορέσεις
να γράψεις ένα βιβλίο
να γράψεις ένα βιβλίο
01:15
that anybody in the world cares about at all,
19
62503
2716
που να ενδιαφέρει οποιονδήποτε
στον κόσμο, έστω και λίγο,
στον κόσμο, έστω και λίγο,
01:18
ever again?"
20
65219
2500
ποτέ ξανά;"
01:20
So that's reassuring, you know.
21
67719
2349
Πολύ ενθαρρυντικό· όπως καταλαβαίνετε.
01:22
But it would be worse, except for that I happen to remember
22
70068
2799
Θα μπορούσε να'ναι και χειρότερα,
εκτός από τότε που, θυμάμαι,
εκτός από τότε που, θυμάμαι,
01:25
that over 20 years ago, when I first started telling people -- when I was a teenager --
23
72867
3708
πριν από 20 χρόνια, όταν
πρωτάρχισα να λέω -- στην εφηβεία μου --
πρωτάρχισα να λέω -- στην εφηβεία μου --
01:29
that I wanted to be a writer,
24
76575
1710
ότι ήθελα να γίνω συγγραφέας,
01:31
I was met with this same kind of, sort of fear-based reaction.
25
78285
2971
συνάντησα
την ίδια τρομοκρατημένη αντίδραση.
την ίδια τρομοκρατημένη αντίδραση.
01:34
And people would say, "Aren't you afraid you're never going to have any success?
26
81256
3679
Μου λέγανε "Δε φοβάσαι
μήπως δεν κάνεις ποτέ επιτυχία;"
μήπως δεν κάνεις ποτέ επιτυχία;"
01:37
Aren't you afraid the humiliation of rejection will kill you?
27
84935
3102
Δε φοβάσαι ότι η ταπείνωση
και η απόρριψη θα σε σκοτώσουν;
και η απόρριψη θα σε σκοτώσουν;
01:40
Aren't you afraid that you're going to work your whole life at this craft
28
88037
2815
Δε φοβάσαι μήπως δουλέψεις
όλη σου τη ζωή σ' αυτή την τέχνη
όλη σου τη ζωή σ' αυτή την τέχνη
01:43
and nothing's ever going to come of it
29
90852
1417
και δεν επέρθει τίποτα από αυτό
01:45
and you're going to die on a scrap heap of broken dreams
30
92269
2697
και καταλήξεις να πεθάνεις πάνω
σ' ένα σωρό θρυμματισμένα όνειρα
σ' ένα σωρό θρυμματισμένα όνειρα
01:47
with your mouth filled with bitter ash of failure?"
31
94966
3485
με το στόμα γεμάτο πικρή στάχτη αποτυχίας;
01:51
(Laughter)
32
98451
2053
(Γέλια)
01:53
Like that, you know.
33
100504
1852
Έτσι, που λέτε.
01:55
The answer -- the short answer to all those questions is, "Yes."
34
102356
5161
Η απάντηση -- μονολεκτική απάντηση
σε όλες αυτές τις ερωτήσεις είναι "Ναι".
σε όλες αυτές τις ερωτήσεις είναι "Ναι".
02:00
Yes, I'm afraid of all those things.
35
107517
2300
Ναι, τα φοβάμαι όλα αυτά.
02:02
And I always have been.
36
109817
1265
Πάντα τα φοβόμουνα.
02:03
And I'm afraid of many, many more things besides
37
111082
2133
Και φοβάμαι πολλά ακόμα πράγματα
02:06
that people can't even guess at,
38
113215
2102
που κανείς δεν μπορεί να τα φαντάστει.
02:08
like seaweed and other things that are scary.
39
115317
3981
Τα φύκια, ας πούμε,
και άλλα πράγματα που είναι τρομαχτικά.
και άλλα πράγματα που είναι τρομαχτικά.
02:12
But, when it comes to writing,
40
119298
2251
Όταν όμως πρόκειται για το γράψιμο
02:14
the thing that I've been sort of thinking about lately, and wondering about lately, is why?
41
121549
4001
εκείνο που μ' απασχολεί τώρα τελευταία
και με κάνει ν' αναρωτιέμαι, είναι γιατί;
και με κάνει ν' αναρωτιέμαι, είναι γιατί;
02:18
You know, is it rational?
42
125550
1851
Ξέρετε, είναι λογικό;
02:20
Is it logical that anybody should be expected
43
127401
2847
Είναι λογικό
να θεωρούμε φυσικό ότι κάποιος
να θεωρούμε φυσικό ότι κάποιος
02:23
to be afraid of the work that they feel they were put on this Earth to do.
44
130248
4652
φοβάται τη δουλειά για την οποία
αισθάνεται ότι είναι πλασμένος πάνω στη Γη.
αισθάνεται ότι είναι πλασμένος πάνω στη Γη.
02:27
And what is it specifically about creative ventures
45
134900
4400
Ξέρετε, τι είναι αυτό
στα δημιουργικά επαγγέλματα,
στα δημιουργικά επαγγέλματα,
02:32
that seems to make us really nervous about each other's mental health
46
139300
3472
που φαίνεται να μας κάνει ν' ανησυχούμε
ιδιαίτερα για την ψυχική μας υγεία,
ιδιαίτερα για την ψυχική μας υγεία,
02:35
in a way that other careers kind of don't do, you know?
47
142772
3027
ενώ σ' άλλα επαγγέλματα δεν συμβαίνει;
02:38
Like my dad, for example, was a chemical engineer
48
145799
4023
Ο μπαμπάς μου,
ας πούμε, ήταν χημικός μηχανικός
ας πούμε, ήταν χημικός μηχανικός
02:42
and I don't recall once in his 40 years of chemical engineering
49
149822
3377
και δεν θυμάμαι ούτε μία φορά
στα 40 χρόνια καριέρας
στα 40 χρόνια καριέρας
02:45
anybody asking him if he was afraid to be a chemical engineer, you know?
50
153199
3682
να τον ρωτά κανείς μήπως φοβόταν
που ήταν χημικός μηχανικός.
που ήταν χημικός μηχανικός.
02:49
It didn't -- that chemical-engineering block, John, how's it going?
51
156881
5811
Ποτέ -- ¨Με εκείνο το χημικό στοιχείο,
Τζων, πώς πάει;"
Τζων, πώς πάει;"
02:55
It just didn't come up like that, you know?
52
162692
2164
Δεν υπήρχε κανένα απολύτως θέμα.
02:57
But to be fair, chemical engineers as a group
53
164856
3834
Για να λέμε του στραβού το δίκιο,
οι χημικοί μηχανικοί ως ομάδα
οι χημικοί μηχανικοί ως ομάδα
03:01
haven't really earned a reputation over the centuries
54
168690
2426
δεν απέκτησαν ποτέ τη φήμη,
στη διάρκεια των αιώνων,
στη διάρκεια των αιώνων,
03:03
for being alcoholic manic-depressives.
55
171116
2818
ότι είναι αλκοολικοί μανιο-καταθλιπτικοί.
03:06
(Laughter)
56
173934
1448
(Γέλια)
03:08
We writers, we kind of do have that reputation,
57
175382
2834
Εμείς οι συγγραφείς,
έχουμε κάπως αυτή τη φήμη
έχουμε κάπως αυτή τη φήμη
03:11
and not just writers, but creative people across all genres,
58
178216
3983
κι όχι μόνο οι συγγραφείς, αλλά
οι δημιουργικοί άνθρωποι σ΄ όλα τα είδη
οι δημιουργικοί άνθρωποι σ΄ όλα τα είδη
03:14
it seems, have this reputation for being enormously mentally unstable.
59
182199
4701
φαίνεται, έχουν αυτή τη φήμη,
ότι είναι εντελώς ασταθείς ψυχολογικά.
ότι είναι εντελώς ασταθείς ψυχολογικά.
03:19
And all you have to do is look at the very grim death count
60
186900
3816
Κοιτάξτε απλώς
τη φριχτή στατιστική των θανάτων
τη φριχτή στατιστική των θανάτων
03:23
in the 20th century alone, of really magnificent creative minds
61
190716
3583
μόνο στον 20ο αιώνα,
άνθρωποι με εξαίσια δημιουργικά μυαλά
άνθρωποι με εξαίσια δημιουργικά μυαλά
03:27
who died young and often at their own hands, you know?
62
194299
3126
πέθαναν νέοι και συχνά αυτόχειρες.
03:30
And even the ones who didn't literally commit suicide
63
197425
3266
Ακόμα κι εκείνοι που
δεν αυτοκτόνησαν κυριολεκτικά
δεν αυτοκτόνησαν κυριολεκτικά
03:33
seem to be really undone by their gifts, you know.
64
200691
3376
φαίνονται σαν να τους διέλυσε
το ίδιο τους το χάρισμα.
το ίδιο τους το χάρισμα.
03:36
Norman Mailer, just before he died, last interview, he said
65
204067
2899
Ο Νόρμαν Μέιλερ, μόλις πριν πεθάνει,
στην τελευταία του συνέντευξη, είπε:
στην τελευταία του συνέντευξη, είπε:
03:39
"Every one of my books has killed me a little more."
66
206966
4101
"Κάθε βιβλίο μου
μ' έχει σκοτώσει λίγο ακόμα"
μ' έχει σκοτώσει λίγο ακόμα"
03:43
An extraordinary statement to make about your life's work.
67
211067
3599
Παράδοξη δήλωση για ένα έργο ζωής.
03:47
But we don't even blink when we hear somebody say this
68
214666
2960
Δεν ξαφνιαζόμαστε
καν όταν ακούμε τέτοιες δηλώσεις
καν όταν ακούμε τέτοιες δηλώσεις
03:50
because we've heard that kind of stuff for so long
69
217626
2606
γιατί τις έχουμε ακούσει τόσα χρόνια
03:53
and somehow we've completely internalized and accepted collectively
70
220232
4001
που έχουμε κατά κάποιον τρόπο
συλλογικά εσωτερικέψει και αποδεχτεί
συλλογικά εσωτερικέψει και αποδεχτεί
03:57
this notion that creativity and suffering are somehow inherently linked
71
224233
4667
αυτή την αντίληψη ότι η δημιουργικότητα
και η ταλαιπωρία συνδέονται εσωτερικά
και η ταλαιπωρία συνδέονται εσωτερικά
04:01
and that artistry, in the end, will always ultimately lead to anguish.
72
228900
5066
και ότι η καλλιτεχνία, στο τέλος,
οδηγεί πάντα στο άγχος.
οδηγεί πάντα στο άγχος.
04:06
And the question that I want to ask everybody here today
73
233966
2216
Θέλω όμως να σας ρωτήσω όλους σήμερα
04:08
is are you guys all cool with that idea?
74
236182
2992
συμφωνείτε μ' αυτήν την ιδέα;
04:11
Are you comfortable with that?
75
239174
2207
Σας αναπαύει;
04:14
Because you look at it even from an inch away and, you know ...
76
241381
2951
γιατί λίγο να το καλοσκεφτείς και, ξέρετε,
04:17
I'm not at all comfortable with that assumption.
77
244332
3200
αυτή η παραδοχή δε μ' αρέσει καθόλου.
04:20
I think it's odious.
78
247532
1486
Την θεωρώ απαίσια.
04:21
And I also think it's dangerous,
79
249018
1953
Είναι κι επικίνδυνη, νομίζω,
04:23
and I don't want to see it perpetuated into the next century.
80
250971
2767
και δεν θέλω να τη δω
να επιβιώνει στον επόμενο αιώνα.
να επιβιώνει στον επόμενο αιώνα.
04:26
I think it's better if we encourage our great creative minds to live.
81
253738
4036
Καλύτερα να ενθαρρύνουμε
τις δημιουργικές διάνοιες να ζουν.
τις δημιουργικές διάνοιες να ζουν.
04:30
And I definitely know that, in my case -- in my situation --
82
257774
5775
Και ξέρω απολύτως ότι στην περίπτωσή μου
-- στην κατάστασή μου --
-- στην κατάστασή μου --
04:36
it would be very dangerous for me to start sort of leaking down that dark path
83
263549
5163
θα 'ταν πολύ επικίνδυνο ν' αρχίσω
να ολισθαίνω σ' αυτό το σκοτεινό μονοπάτι
να ολισθαίνω σ' αυτό το σκοτεινό μονοπάτι
04:41
of assumption, particularly given the circumstance
84
268712
3471
της προκατάληψης,
δεδομένης μάλιστα και της στιγμής
δεδομένης μάλιστα και της στιγμής
04:44
that I'm in right now in my career.
85
272183
1903
που βρίσκομαι τώρα στην καριέρα μου.
04:46
Which is -- you know, like check it out,
86
274086
2539
Είμαι, για σκεφτείτε το,
04:49
I'm pretty young, I'm only about 40 years old.
87
276625
1599
αρκετά νέα, γύρω στα 40.
04:51
I still have maybe another four decades of work left in me.
88
278224
3910
Μου μένουν ίσως
άλλες τέσσερις δεκαετίες δουλειάς.
άλλες τέσσερις δεκαετίες δουλειάς.
04:54
And it's exceedingly likely that anything I write from this point forward
89
282134
4517
Και είναι απολύτως πιθανό,
ό,τι και να γράψω από δω και πέρα
ό,τι και να γράψω από δω και πέρα
04:59
is going to be judged by the world as the work that came after
90
286651
2883
να κριθεί ως το έργο που ακολούθησε
05:02
the freakish success of my last book, right?
91
289534
3417
την τερατώδη επιτυχία του
τελευταίου μου βιβλίου, έτσι δεν είναι;
τελευταίου μου βιβλίου, έτσι δεν είναι;
05:05
I should just put it bluntly, because we're all sort of friends here now --
92
292951
3962
Θα το πω ωμά,
είμαστε πια σαν φίλοι εδώ τώρα --
είμαστε πια σαν φίλοι εδώ τώρα --
05:09
it's exceedingly likely that my greatest success is behind me.
93
296913
4281
είναι απολύτως πιθανό η μεγαλύτερη
επιτυχία μου να ανήκει πια στο παρελθόν.
επιτυχία μου να ανήκει πια στο παρελθόν.
05:13
So Jesus, what a thought!
94
301194
2200
Αμάν, τι σκέψη!
05:16
That's the kind of thought that could lead a person
95
303394
2315
Τέτοιες σκέψεις κάνουν τον άνθρωπο
05:18
to start drinking gin at nine o'clock in the morning,
96
305709
2628
να πιάνει το τζιν απ' τις εννιά το πρωί,
05:21
and I don't want to go there.
97
308337
3052
και δε θέλω να μου συμβεί.
05:24
(Laughter)
98
311389
858
(Γέλια)
05:25
I would prefer to keep doing this work that I love.
99
312247
2306
Προτιμώ να συνεχίσω
να κάνω τη δουλειά που αγαπώ.
να κάνω τη δουλειά που αγαπώ.
05:27
And so, the question becomes, how?
100
314553
3686
Πώς λοιπόν; αυτό είναι το ερώτημα.
05:31
And so, it seems to me, upon a lot of reflection,
101
318239
2884
Μου φαίνεται, κατόπιν πολλής σκέψεως,
05:33
that the way that I have to work now, in order to continue writing,
102
321123
3365
ότι, για να συνεχίσω να γράφω,
05:37
is that I have to create some sort of protective psychological construct, right?
103
324488
3801
πρέπει να δημιουργήσω κάποια
ψυχολογική προστασία, έτσι δεν είναι;
ψυχολογική προστασία, έτσι δεν είναι;
05:41
I have to sort of find some way to have a safe distance
104
328289
3533
Πρέπει να βρω τον τρόπο να βρίσκεται
ο εαυτός μου σε απόσταση ασφαλείας
ο εαυτός μου σε απόσταση ασφαλείας
05:44
between me, as I am writing, and my very natural anxiety
105
331822
4885
καθώς γράφω, από το απολύτως φυσικό άγχος
05:49
about what the reaction to that writing is going to be, from now on.
106
336707
3865
για την υποδοχή που από δω και μπρος
επιφυλάσσεται στα γραφτά μου.
επιφυλάσσεται στα γραφτά μου.
05:53
And, as I've been looking over the last year for models for how to do that
107
340572
4268
Κι έτσι όπως ψάχνω εδώ κι ένα χρόνο
για πρότυπα, πώς να το κάνω αυτό,
για πρότυπα, πώς να το κάνω αυτό,
05:57
I've been sort of looking across time,
108
344840
2148
και ψάχνω μέσα στο χρόνο, ας πούμε,
05:59
and I've been trying to find other societies
109
346988
2102
προσπαθώντας να βρω άλλες κοινωνίες
06:01
to see if they might have had better and saner ideas than we have
110
349090
3750
για καλύτερες και πιο λογικές ιδέες
απ' τις δικές μας
απ' τις δικές μας
06:05
about how to help creative people, sort of manage
111
352840
2965
για το πώς βοηθάμε
δημιουργικούς ανθρώπους να μανουβράρουν
δημιουργικούς ανθρώπους να μανουβράρουν
06:08
the inherent emotional risks of creativity.
112
355805
3068
τους εγγενείς συναισθηματικούς κινδύνους
της δημιουργικότητας.
της δημιουργικότητας.
06:11
And that search has led me to ancient Greece and ancient Rome.
113
358873
5015
Η έρευνά μου με οδήγησε
στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη.
στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη.
06:16
So stay with me, because it does circle around and back.
114
363888
2601
Περιμένετε λίγο λοιπόν,
γιατί κάνει κύκλο και ξανάρχεται.
γιατί κάνει κύκλο και ξανάρχεται.
06:19
But, ancient Greece and ancient Rome --
115
366489
2246
Στην αρχαία Ελλάδα
και στην αρχαία Ρώμη πάντως
και στην αρχαία Ρώμη πάντως
06:21
people did not happen to believe that creativity
116
368735
2566
δεν πιστεύανε ότι η δημιουργικότητα
06:24
came from human beings back then, O.K.?
117
371301
2418
πηγάζει από τα ανθρώπινα όντα, εντάξει;
06:26
People believed that creativity was this divine attendant spirit
118
373719
4459
Πιστεύανε ότι δημιουργικότητα
ήταν ένα θείο υπηρετικό πνεύμα
ήταν ένα θείο υπηρετικό πνεύμα
06:30
that came to human beings from some distant and unknowable source,
119
378178
4001
που έφτανε στους ανθρώπους
από κάποια μακρινή, άγνωστη προέλευση,
από κάποια μακρινή, άγνωστη προέλευση,
06:34
for distant and unknowable reasons.
120
382179
2449
για μακρινούς και άγνωστους λόγους.
06:37
The Greeks famously called these divine attendant spirits of creativity "daemons."
121
384628
5251
Οι Έλληνες αποκαλούσαν αυτά τα θεία υπηρετικά
πνεύματα της δημιουργικότητας "δαίμονες".
πνεύματα της δημιουργικότητας "δαίμονες".
06:42
Socrates, famously, believed that he had a daemon
122
389879
3100
Ο Σωκράτης όπως ξέρουμε
πίστευε ότι είχε ένα δαίμονα
πίστευε ότι είχε ένα δαίμονα
06:45
who spoke wisdom to him from afar.
123
392979
2457
που του δίδασκε τη σοφία εξ αποστάσεως.
06:48
The Romans had the same idea,
124
395436
1617
Οι Ρωμαίοι είχαν την ίδια ιδέα,
06:49
but they called that sort of disembodied creative spirit a genius.
125
397053
4610
αλλά ονόμαζαν αυτό το ασώματο
δημιουργικό πνεύμα ευφυΐα (τζίνιους).
δημιουργικό πνεύμα ευφυΐα (τζίνιους).
06:54
Which is great, because the Romans did not actually think
126
401663
2560
Έξοχα, γιατί οι Ρωμαίοι
δεν πίστευαν πραγματικά
δεν πίστευαν πραγματικά
06:57
that a genius was a particularly clever individual.
127
404223
2973
ότι μια ιδοφυία ήταν
ένα πολύ έξυπνο άτομο.
ένα πολύ έξυπνο άτομο.
06:59
They believed that a genius was this, sort of magical divine entity,
128
407196
3683
Πίστευαν ότι η ευφυΐα
ήταν μια μαγική θεϊκή οντότητα,
ήταν μια μαγική θεϊκή οντότητα,
07:03
who was believed to literally live in the walls
129
410879
4182
που ζούσε κυριολεκτικά μέσα στους τοίχους
07:07
of an artist's studio, kind of like Dobby the house elf,
130
415061
3684
στο εργαστήριο του καλλιτέχνη, κάτι
σαν τον Ντόμπυ, το ξωτικό του σπιτιού,
σαν τον Ντόμπυ, το ξωτικό του σπιτιού,
07:11
and who would come out and sort of invisibly assist the artist with their work
131
418745
4033
και έβγαινε και βοηθούσε αόρατα
τον καλλιτέχνη στη δουλειά του
τον καλλιτέχνη στη δουλειά του
07:15
and would shape the outcome of that work.
132
422778
2600
και διαμόρφωνε το αποτέλεσμα
της δουλειάς αυτής.
της δουλειάς αυτής.
07:18
So brilliant -- there it is, right there, that distance that I'm talking about --
133
425378
3551
Έκτακτα λοιπόν
-- να η απόσταση που σας έλεγα --
-- να η απόσταση που σας έλεγα --
07:21
that psychological construct to protect you from the results of your work.
134
428929
4533
η ψυχολογική κατασκευή που σε προστατεύει
από τα αποτελέσματα της δουλειάς σου.
από τα αποτελέσματα της δουλειάς σου.
07:26
And everyone knew that this is how it functioned, right?
135
433462
3608
Κι όλοι ήξεραν πώς έτσι ήτανε τα πράγματα.
07:29
So the ancient artist was protected from certain things,
136
437070
2608
Ο αρχαίος καλλιτέχνης λοιπόν ήταν
προστατευμένος από ορισμένα πράγματα,
προστατευμένος από ορισμένα πράγματα,
07:32
like, for example, too much narcissism, right?
137
439678
2484
όπως από τον πολύ ναρκισσισμός, ας πούμε.
07:34
If your work was brilliant you couldn't take all the credit for it,
138
442162
2994
Αν η δουλειά σου ήταν εξαιρετική δεν
μπορούσες να δεχτείς ολόκληρον τον έπαινο
μπορούσες να δεχτείς ολόκληρον τον έπαινο
07:37
everybody knew that you had this disembodied genius who had helped you.
139
445156
3940
όλοι ήξεραν
ότι σε είχε βοηθήσει το ασώματο τζίνι.
ότι σε είχε βοηθήσει το ασώματο τζίνι.
07:41
If your work bombed, not entirely your fault, you know?
140
449096
3369
Κι αν η δουλειά σου ήταν για τα μπάζα,
δεν έφταιγες κι εντελώς.
δεν έφταιγες κι εντελώς.
07:45
Everyone knew your genius was kind of lame.
141
452465
2769
Όλοι ήξεραν ότι το τζίνι σου
ήταν ανεπαρκές, ας πούμε.
ήταν ανεπαρκές, ας πούμε.
07:48
And this is how people thought about creativity in the West for a really long time.
142
455234
5461
Κάπως έτσι έβλεπαν τη δημιουργικότητα
στη Δύση για μεγάλη περίοδο της ιστορίας.
στη Δύση για μεγάλη περίοδο της ιστορίας.
07:53
And then the Renaissance came and everything changed,
143
460695
2300
Κι έπειτα ήρθε η Αναγέννηση
και όλα αλλάξανε,
και όλα αλλάξανε,
07:55
and we had this big idea, and the big idea was
144
462995
2183
είχαμε τη φαεινή ιδέα
07:57
let's put the individual human being at the center of the universe
145
465178
3451
να βάλουμε το άτομο
στο κέντρο του σύμπαντος
στο κέντρο του σύμπαντος
08:01
above all gods and mysteries, and there's no more room
146
468629
2256
πάνω από θεούς και μυστήρια,
και χάθηκε ο χώρος
και χάθηκε ο χώρος
08:03
for mystical creatures who take dictation from the divine.
147
470885
3110
για μυστικές υπάρξεις
που δέχονται οδηγίες απ' το θεϊκό.
που δέχονται οδηγίες απ' το θεϊκό.
08:06
And it's the beginning of rational humanism,
148
473995
2335
Είναι η αρχή του ορθολογικού ουμανισμού,
08:09
and people started to believe that creativity
149
476330
1949
και ο κόσμος άρχισε
να πιστεύει ότι η δημιουργικότητα
να πιστεύει ότι η δημιουργικότητα
08:11
came completely from the self of the individual.
150
478279
2682
πηγάζει εξ ολοκλήρου από το ατόμο.
08:13
And for the first time in history,
151
480961
2250
Και για πρώτη φορά στην ιστορία,
08:16
you start to hear people referring to this or that artist as being a genius
152
483211
5111
οι άνθρωποι αρχίζουν να λένε
πως ο ίδιος ο καλλιτέχνης είναι ιδιοφυΐα
πως ο ίδιος ο καλλιτέχνης είναι ιδιοφυΐα
08:21
rather than having a genius.
153
488322
1841
αντί να λένε ότι έχει ένα τζίνι.
08:22
And I got to tell you, I think that was a huge error.
154
490163
3324
Τεράστιο λάθος, πρέπει να σας ομολογήσω.
08:26
You know, I think that allowing somebody, one mere person
155
493487
4246
Όταν το απλό άτομο
08:30
to believe that he or she is like, the vessel,
156
497733
2763
αρχίζει να πιστεύει ότι είναι το σκεύος
08:33
you know, like the font and the essence and the source
157
500496
2249
το δοχείο, η ουσία και η πηγή
08:35
of all divine, creative, unknowable, eternal mystery
158
502745
3700
κάθε θείου, δημιουργικού,
απαράγνωστου, αιωνίου μυστηρίου
απαράγνωστου, αιωνίου μυστηρίου
08:39
is just a smidge too much responsibility to put on one fragile, human psyche.
159
506445
6085
αναλαμβάνει υπερβολική ευθύνη
για μια εύθραυστη ανθρώπινη ψυχή.
για μια εύθραυστη ανθρώπινη ψυχή.
08:45
It's like asking somebody to swallow the sun.
160
512530
3515
Είναι σα να λες σε κάποιον
να καταπιεί τον ήλιο.
να καταπιεί τον ήλιο.
08:48
It just completely warps and distorts egos,
161
516045
2651
Τσαλακώνει και παραμορφώνει
τις προσωπικότητες εντελώς
τις προσωπικότητες εντελώς
08:51
and it creates all these unmanageable expectations about performance.
162
518696
3550
και γεννά όλες αυτές
τις ασυμμάζευτες προσδοκίες για απόδοση.
τις ασυμμάζευτες προσδοκίες για απόδοση.
08:55
And I think the pressure of that
163
522246
1999
Νομίζω ότι αυτή η πίεση
08:57
has been killing off our artists for the last 500 years.
164
524245
3217
σκοτώνει καλλιτέχνες εδώ και 500 χρόνια.
09:00
And, if this is true,
165
527462
2665
Κι αν αυτό στέκει,
09:02
and I think it is true,
166
530127
1586
και νομίζω ότι στέκει,
09:04
the question becomes, what now?
167
531713
2865
το ερώτημα είναι, και τι κάνουμε τώρα;
09:07
Can we do this differently?
168
534578
1869
Μπορούμε να πράξουμε διαφορετικά;
09:09
Maybe go back to some more ancient understanding
169
536447
3396
Να πάμε ίσως πίσω σε αρχαιότερη αντίληψη
09:12
about the relationship between humans and the creative mystery.
170
539843
4501
για τη σχέση μεταξύ ανθρώπων
και μυστηρίου της δημιουργίας.
και μυστηρίου της δημιουργίας.
09:17
Maybe not.
171
544344
1353
Ίσως όχι.
09:18
Maybe we can't just erase 500 years of rational humanistic thought
172
545697
3882
Ίσως να μη μπορούμε να διαγράψουμε έτσι
500 χρόνια ορθολογικής ανθρωπιστικής σκέψης
500 χρόνια ορθολογικής ανθρωπιστικής σκέψης
09:22
in one 18 minute speech.
173
549579
2158
με μια ομιλία 18 λεπτών.
09:24
And there's probably people in this audience
174
551737
2709
Υπάρχουν μάλλον μέλη του κοινού
09:27
who would raise really legitimate scientific suspicions
175
554446
4115
που θα είχαν όντως
θεμιτές επιστημονικές υποψίες
θεμιτές επιστημονικές υποψίες
09:31
about the notion of, basically fairies
176
558561
2379
για την αντίληψη, κατά βάθος, ότι νεράιδες
09:33
who follow people around rubbing fairy juice on their projects and stuff.
177
560940
4988
παίρνουν τον κόσμο από πίσω περιχύνοντας
με νεραϊδόζουμο τα έργα τους κ.λπ.
με νεραϊδόζουμο τα έργα τους κ.λπ.
09:38
I'm not, probably, going to bring you all along with me on this.
178
565928
4317
Ίσως να μη συμφωνήσετε εντελώς μαζί μου.
09:43
But the question that I kind of want to pose is --
179
570245
2785
Η ερώτηση όμως
που θέλω κάπως να θέσω είναι --
που θέλω κάπως να θέσω είναι --
09:45
you know, why not?
180
573030
2197
ξέρετε, γιατί όχι;
09:48
Why not think about it this way?
181
575227
1922
Γιατί να μη το σκεφτούμε έτσι;
09:49
Because it makes as much sense as anything else I have ever heard
182
577149
4112
Γιατί στέκει όσο
και ό,τι άλλη εξήγηση έχω ποτέ ακούσει
και ό,τι άλλη εξήγηση έχω ποτέ ακούσει
09:54
in terms of explaining the utter maddening capriciousness
183
581261
3956
για την εξωφρενική δυστροπία
09:58
of the creative process.
184
585217
1545
της δημιουργικής διαδικασίας.
09:59
A process which, as anybody who has ever tried to make something --
185
586762
2879
Μια διαδικασία, πού όπως ξέρει ο κάθε άνθρωπος
που έχει προσπαθήσει να δημιουργήσει κάτι --
που έχει προσπαθήσει να δημιουργήσει κάτι --
10:02
which is to say basically everyone here ---
186
589641
2426
δηλαδή, κατά βάθος,
ο καθένας μας εδωπέρα --
ο καθένας μας εδωπέρα --
10:04
knows does not always behave rationally.
187
592067
3111
δεν εξελίσσεται πάντα ορθολογικά.
10:07
And, in fact, can sometimes feel downright paranormal.
188
595178
4583
Ορισμένες φορές μάλιστα
δίνει την αίσθηση το αφύσικου.
δίνει την αίσθηση το αφύσικου.
10:12
I had this encounter recently where I met the extraordinary American poet Ruth Stone,
189
599761
5485
Συνάντησα πρόσφατα την εξαιρετική
Αμερικανίδα ποιήτρια Ρουθ Στόουν,
Αμερικανίδα ποιήτρια Ρουθ Στόουν,
10:18
who's now in her 90s, but she's been a poet her entire life
190
605246
2835
που είναι τώρα στα 90 της,
αλλά έγραφε όλη της τη ζωή
αλλά έγραφε όλη της τη ζωή
10:20
and she told me that when she was growing up in rural Virginia,
191
608081
3230
και μου είπε ότι όταν ήταν μικρή
στην αγροτική Βιρτζίνια,
στην αγροτική Βιρτζίνια,
10:24
she would be out working in the fields,
192
611311
1601
δούλευε στα χωράφια,
10:25
and she said she would feel and hear a poem
193
612912
3157
και μου είπε ότι ένιωθε
και άκουγε το ποίημα
και άκουγε το ποίημα
10:28
coming at her from over the landscape.
194
616069
2007
να της έρχεται από μακριά.
10:30
And she said it was like a thunderous train of air.
195
618076
3157
Ήταν σαν ανεμοθύελλα, μου είπε.
10:34
And it would come barreling down at her over the landscape.
196
621233
2328
Και ριχνόταν απάνω της
από το τοπίο γύρω της.
από το τοπίο γύρω της.
10:36
And she felt it coming, because it would shake the earth under her feet.
197
623561
3602
Και το ένιωθε να 'ρχεται, γιατί
κουνιόταν η γη κάτ' απ' τα πόδια της.
κουνιόταν η γη κάτ' απ' τα πόδια της.
10:39
She knew that she had only one thing to do at that point,
198
627163
3099
Ήξερε ότι ένα μόνο πράμα
μπορούσε να κάνει εκείνη τη στιγμή,
μπορούσε να κάνει εκείνη τη στιγμή,
10:43
and that was to, in her words, "run like hell."
199
630262
2151
'να τρέξει σαν τρελή', όπως είπε.
10:45
And she would run like hell to the house
200
632413
1732
Και έτρεχε σαν τρελή στο σπίτι
10:46
and she would be getting chased by this poem,
201
634145
1686
και την κυνηγούσε από πίσω το ποίημα,
10:48
and the whole deal was that she had to get to a piece of paper and a pencil
202
635831
3130
και όλη η υπόθεση ήταν να πιάσει
ένα κομμάτι χαρτί κι ένα μολύβι
ένα κομμάτι χαρτί κι ένα μολύβι
10:51
fast enough so that when it thundered through her, she could collect it
203
638961
3068
αρκετά γρήγορα, ώστε όταν άστραφτε
και βρόνταγε μέσα της, να το μαζέψει
και βρόνταγε μέσα της, να το μαζέψει
10:54
and grab it on the page.
204
642029
1501
και να το χώσει πάνω στη σελίδα.
10:56
And other times she wouldn't be fast enough,
205
643530
1955
Άλλες φορές δεν ήταν αρκετά γρήγορη,
10:58
so she'd be running and running and running, and she wouldn't get to the house
206
645485
3327
κι έτρεχε, έτρεχε,
έτρεχε αλλά δεν έφτανε στο σπίτι
έτρεχε αλλά δεν έφτανε στο σπίτι
11:01
and the poem would barrel through her and she would miss it
207
648812
2838
και το ποίημα κυλούσε
από μέσα της και το έχανε
από μέσα της και το έχανε
11:04
and she said it would continue on across the landscape,
208
651650
2288
και, μου είπε, εκείνο
συνέχιζε την διαδρομή του πέρα μακριά,
συνέχιζε την διαδρομή του πέρα μακριά,
11:06
looking, as she put it "for another poet."
209
653938
2964
ψάχνοντας, όπως είπε, 'γι' άλλον ποιητή'.
11:09
And then there were these times --
210
656902
2370
Άλλες φορές --
11:12
this is the piece I never forgot --
211
659272
2379
κι αυτό ποτέ δεν θα το ξεχάσω --
11:14
she said that there were moments where she would almost miss it, right?
212
661651
3199
μου είπε υπήρχαν στιγμές
που παραλίγο να το χάσει, εντάξει;
που παραλίγο να το χάσει, εντάξει;
11:17
So, she's running to the house and she's looking for the paper
213
664850
2351
Καθώς τρέχει λοιπόν στο σπίτι
και ψάχνει το χαρτί
και ψάχνει το χαρτί
11:20
and the poem passes through her,
214
667201
2100
και το ποίημα τη διαπερνά,
11:22
and she grabs a pencil just as it's going through her,
215
669301
2934
κι αρπάζει το μολύβι
ακριβώς τη στιγμή που τη διαπερνά,
ακριβώς τη στιγμή που τη διαπερνά,
11:25
and then she said, it was like she would reach out with her other hand
216
672235
2568
και τότε, μου είπε,
ήταν σαν να άπλωνε το άλλο χέρι
ήταν σαν να άπλωνε το άλλο χέρι
11:27
and she would catch it.
217
674803
1707
και το τσάκωνε στον αέρα.
11:29
She would catch the poem by its tail,
218
676510
2281
Το έπιανε απ' την ουρά,
11:31
and she would pull it backwards into her body
219
678791
2778
και το τράβαγε πάλι μέσα στο σώμα της
11:34
as she was transcribing on the page.
220
681569
1860
και το μετέγραφε στο χαρτί.
11:36
And in these instances, the poem would come up on the page perfect and intact
221
683429
4855
Σ' αυτές τις περιπτώσεις, το ποίημα
έβγαινε στη σελίδα άψογο και άθικτο
έβγαινε στη σελίδα άψογο και άθικτο
11:41
but backwards, from the last word to the first.
222
688284
3405
αλλά ανάποδα,
από την τελευταία λέξη μέχρι την πρώτη.
από την τελευταία λέξη μέχρι την πρώτη.
11:44
(Laughter)
223
691689
1712
(Γέλια)
11:46
So when I heard that I was like -- that's uncanny,
224
693401
4717
Μου είπε λοιπόν ότι ένιωθα
-- είναι παράξενο,
-- είναι παράξενο,
11:50
that's exactly what my creative process is like.
225
698118
2501
έτσι ακριβώς είναι
και η δική μου η δημιουργική διαδικασία.
και η δική μου η δημιουργική διαδικασία.
11:53
(Laughter)
226
700619
3613
(Γέλια)
11:57
That's not at all what my creative process is -- I'm not the pipeline!
227
704232
3066
΄Οχι απλώς αυτό όμως
-- δεν είμαι ένας αγωγός!
-- δεν είμαι ένας αγωγός!
12:00
I'm a mule, and the way that I have to work
228
707298
1854
Είμαι ένα μουλάρι,
και ο τρόπος που πρέπει να δουλέψω
και ο τρόπος που πρέπει να δουλέψω
12:01
is that I have to get up at the same time every day,
229
709152
1667
είναι ότι πρέπει να σηκωθώ
την ίδια ώρα κάθε μέρα,
την ίδια ώρα κάθε μέρα,
12:03
and sweat and labor and barrel through it really awkwardly.
230
710819
2797
και αρκετά αδέξια να ιδρώσω
και να κουραστώ και να τρέξω όλη μέρα.
και να κουραστώ και να τρέξω όλη μέρα.
12:06
But even I, in my mulishness,
231
713616
3000
Ακόμα όμως και μέσα στη μουλαροσύνη μου,
12:09
even I have brushed up against that thing, at times.
232
716616
3868
το έχω αγγίξει αυτό το πράγμα,
ορισμένες φορές.
ορισμένες φορές.
12:13
And I would imagine that a lot of you have too.
233
720484
1959
Φαντάζομαι ότι και πολλοί από σας επίσης.
12:15
You know, even I have had work or ideas come through me from a source
234
722443
3609
Ξέρετε, κι εγώ είχα δουλειά και ιδέες
που μου κατέβηκαν από κάποια πηγή
που μου κατέβηκαν από κάποια πηγή
12:18
that I honestly cannot identify.
235
726052
2511
που πραγματικά δεν μπορώ να εντοπίσω.
12:21
And what is that thing?
236
728563
1596
Ποιο είναι άραγε αυτό το πράγμα;
12:22
And how are we to relate to it in a way that will not make us lose our minds,
237
730159
4038
Και πώς να αποκτήσουμε μια σχέση
μαζί του χωρίς να μας τρελάνει,
μαζί του χωρίς να μας τρελάνει,
12:26
but, in fact, might actually keep us sane?
238
734197
2886
αλλά, ακριβώς το αντίθετο,
να μας κρατήσει νηφάλιους;
να μας κρατήσει νηφάλιους;
12:29
And for me, the best contemporary example that I have of how to do that
239
737083
3779
Το καλύτερο σύγχρονο παράδειγμα
που ξέρω για το πώς μπορεί να γίνει αυτό
που ξέρω για το πώς μπορεί να γίνει αυτό
12:33
is the musician Tom Waits,
240
740862
2332
είναι ο μουσικός Τομ Γουέιτς,
12:35
who I got to interview several years ago on a magazine assignment.
241
743194
4541
που μου έδωσε συνέντευξη εδώ
και αρκετά χρόνια για κάποιο περιοδικό.
και αρκετά χρόνια για κάποιο περιοδικό.
12:40
And we were talking about this,
242
747735
1249
Μιλούσαμε γι' αυτό,
12:41
and you know, Tom, for most of his life he was pretty much the embodiment
243
748984
3713
και, ξέρετε, ο Τομ, το μεγαλύτερο μέρος
της ζωής του υπήρξε η ενσάρκωση
της ζωής του υπήρξε η ενσάρκωση
12:45
of the tormented contemporary modern artist,
244
752697
1924
του τυραννισμένου σύγχρονου καλλιτέχνη,
12:47
trying to control and manage and dominate
245
754621
2623
που προσπαθεί να ελέγξει,
να διαχειριστεί και να κυριαρχήσει
να διαχειριστεί και να κυριαρχήσει
12:50
these sort of uncontrollable creative impulses
246
757244
2474
πάνω σ' αυτές
τις ανεξέλεγκτες δημιουργικές επιθυμίες
τις ανεξέλεγκτες δημιουργικές επιθυμίες
12:52
that were totally internalized.
247
759718
1887
που ήταν εντελώς εσωτερικευμένες.
12:54
But then he got older, he got calmer,
248
761605
2005
Καθώς μεγάλωνε όμως, ηρεμούσε,
12:56
and one day he was driving down the freeway in Los Angeles he told me,
249
763610
2923
και μια μέρα οδηγούσε στον αυτοκινητόδρομο
στο Λος Άντζελες, μου είπε,
στο Λος Άντζελες, μου είπε,
12:59
and this is when it all changed for him.
250
766533
1840
και όλα άλλαξανε στη ζωή του.
13:01
And he's speeding along, and all of a sudden
251
768373
1991
Εκεί που τρέχει λοιπόν, εντελώς ξαφνικά,
13:03
he hears this little fragment of melody,
252
770364
3741
ακούει ένα μικρό μελωδικό απόσπασμα,
13:06
that comes into his head as inspiration often comes, elusive and tantalizing,
253
774105
4029
που του 'ρχεται μέσα στο κεφάλι όπως
συχνά η έμπνευση, φευγαλέα και προκλητική,
συχνά η έμπνευση, φευγαλέα και προκλητική,
13:10
and he wants it, you know, it's gorgeous,
254
778134
2128
και τη θέλει, καταλαβαίνετε,
είναι πανέμορφη,
είναι πανέμορφη,
13:13
and he longs for it, but he has no way to get it.
255
780262
2071
και την επιθυμεί,
αλλά δεν μπορεί να την πιάσει.
αλλά δεν μπορεί να την πιάσει.
13:15
He doesn't have a piece of paper, he doesn't have a pencil,
256
782333
1868
Δεν έχει μαζί του χαρτί, δεν έχει μολύβι,
13:17
he doesn't have a tape recorder.
257
784201
1451
δεν έχει μαγνητόφωνο.
13:18
So he starts to feel all of that old anxiety start to rise in him
258
785652
2968
Αρχίζει λοιπόν να νιώθει όλο αυτό
το άγχος να φουσκώνει μέσα του
το άγχος να φουσκώνει μέσα του
13:21
like, "I'm going to lose this thing,
259
788620
1991
του τύπου "πάει χάθηκε" ας πούμε,
13:23
and then I'm going to be haunted by this song forever.
260
790611
1920
"και μετά θα με κυνηγάει για πάντα.
13:25
I'm not good enough, and I can't do it."
261
792531
1771
Δεν είμαι αρκετά καλός, δεν μπορώ".
13:27
And instead of panicking, he just stopped.
262
794302
2392
Αντί όμως να τον πιάσει ο πανικός,
απλώς σταμάτησε.
απλώς σταμάτησε.
13:29
He just stopped that whole mental process
263
796694
1748
Σταμάτησε όλη αυτή την αλυσίδα των σκέψεων
13:31
and he did something completely novel.
264
798442
2155
και έκανε κάτι εντελώς καινούργιο.
13:33
He just looked up at the sky, and he said,
265
800597
2722
Κοίταξε ψηλά τον ουρανό, και είπε,
13:36
"Excuse me, can you not see that I'm driving?"
266
803319
3014
"Συγγνώμη, δε βλέπεις ότι οδηγώ;"
13:39
(Laughter)
267
806333
3701
(Γέλια)
13:42
"Do I look like I can write down a song right now?
268
810034
2734
"Σου φαίνεται ότι μπορώ
να γράψω τραγούδι αυτή τη στιγμή;
να γράψω τραγούδι αυτή τη στιγμή;
13:45
If you really want to exist, come back at a more opportune moment
269
812768
3845
Αν πραγματικά θέλεις να υπάρχεις,
έλα σε καλύτερη στιγμή
έλα σε καλύτερη στιγμή
13:49
when I can take care of you.
270
816613
1662
όταν θα μπορώ να σoυ αφιερώσω χρόνο.
13:51
Otherwise, go bother somebody else today.
271
818275
3077
Αλλιώς, πήγαινε να ενοχλήσεις
κάναν άλλο σήμερα.
κάναν άλλο σήμερα.
13:54
Go bother Leonard Cohen."
272
821352
3296
Πήγαινε να ενοχλήσεις τον Λέοναρντ Κόεν".
13:57
And his whole work process changed after that.
273
824648
3132
Μετά απ' αυτό όλη του
η δημιουργική διαδικασία άλλαξε.
η δημιουργική διαδικασία άλλαξε.
14:00
Not the work, the work was still oftentimes as dark as ever.
274
827780
3608
Όχι η δουλειά, η δουλειά ήταν συχνά
όσο σκοτεινή ήταν πάντα.
όσο σκοτεινή ήταν πάντα.
14:04
But the process, and the heavy anxiety around it
275
831388
3059
Η διαδικασία όμως, η αβάσταχτη αγωνία της
14:07
was released when he took the genie, the genius out of him
276
834447
2986
αποφορτίστηκε όταν έβγαλε
από μέσα του το τζίνι, τον δαίμονα
από μέσα του το τζίνι, τον δαίμονα
14:10
where it was causing nothing but trouble, and released it kind of back where it came from,
277
837433
3371
που μόνο προβλήματα του δημιουργούσε,
και τον έστειλε από κει που ήρθε,
και τον έστειλε από κει που ήρθε,
14:13
and realized that this didn't have to be this internalized, tormented thing.
278
840804
3556
και συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν ανάγκη
να τον εσωτερικεύει και να τυραννιέται.
να τον εσωτερικεύει και να τυραννιέται.
14:17
It could be this peculiar, wondrous, bizarre collaboration
279
844360
3744
Μπορεί να είναι μια παράξενη,
θαυμαστή, παράδοξη συνεργασία
θαυμαστή, παράδοξη συνεργασία
14:20
kind of conversation between Tom and the strange, external thing
280
848104
4132
ένας διάλογος ανάμεσα στον Τομ
και αυτό το περίεργο, εξωτερικό πράγμα
και αυτό το περίεργο, εξωτερικό πράγμα
14:25
that was not quite Tom.
281
852236
2376
που δεν ήταν ακριβώς ο Τομ.
14:27
So when I heard that story it started to shift a little bit
282
854612
2706
Μετά απ' αυτή την ιστορία άρχισε να μετατοπίζεται λίγο
14:30
the way that I worked too, and it already saved me once.
283
857318
2629
και ο δικός μου τρόπος δουλειάς,
και ήδη μ΄ έχει σώσει μια φορά.
και ήδη μ΄ έχει σώσει μια φορά.
14:32
This idea, it saved me when I was in the middle of writing "Eat, Pray, Love,"
284
859947
3331
Αυτή η ιδέα μ' έσωσε όταν καθώς
έγραφα το "Eat, Pray, Love",
έγραφα το "Eat, Pray, Love",
14:36
and I fell into one of those, sort of pits of despair
285
863278
2588
κι έπεσα στο πηγάδι, ας πούμε,
της απελπισίας
της απελπισίας
14:38
that we all fall into when we're working on something and it's not coming
286
865866
3341
σ' αυτό που πέφτουμε όλοι μέσα
όταν προσπαθούμε κάτι και δεν έρχεται
όταν προσπαθούμε κάτι και δεν έρχεται
14:42
and you start to think this is going to be a disaster,
287
869207
2242
και αρχίζεις και σκέφτεσαι
ότι θα είναι μεγάλη καταστροφή,
ότι θα είναι μεγάλη καταστροφή,
14:44
this is going to be the worst book ever written.
288
871449
1761
θα 'ναι το χειρότερο βιβλίο
όλων των εποχών.
όλων των εποχών.
14:46
Not just bad, but the worst book ever written.
289
873210
2147
Όχι απλώς κακό,
αλλά το χειρότερο όλων των εποχών.
αλλά το χειρότερο όλων των εποχών.
14:48
And I started to think I should just dump this project.
290
875357
3962
Και άρχισα να σκέφτομαι
ότι θα 'πρεπε να το παρατήσω.
ότι θα 'πρεπε να το παρατήσω.
14:52
But then I remembered Tom talking to the open air
291
879319
3075
Αλλά θυμήθηκα τον Τομ
που μίλαγε στον ουρανό
που μίλαγε στον ουρανό
14:55
and I tried it.
292
882394
2048
και το δοκίμασα.
14:57
So I just lifted my face up from the manuscript
293
884442
2492
Σήκωσα το πρόσωπό μου από το χειρόγραφο
14:59
and I directed my comments to an empty corner of the room.
294
886934
2930
και απευθύνθηκα
σε μια άδεια γωνία του δωματίου.
σε μια άδεια γωνία του δωματίου.
15:02
And I said aloud, "Listen you, thing,
295
889864
3578
Και είπα δυνατά, 'Άκου δω, εσύ,
15:06
you and I both know that if this book isn't brilliant
296
893442
3198
ξέρουμε κι οι δυο μας ότι,
αν το βιβλίο δεν βγει εξαιρετικό
αν το βιβλίο δεν βγει εξαιρετικό
15:09
that is not entirely my fault, right?
297
896640
1801
δεν θα φταίω μόνο εγώ, έτσι;
15:11
Because you can see that I am putting everything I have into this,
298
898441
3327
Διότι βλέπεις ότι δίνω όλο μου το είναι,
15:14
I don't have any more than this.
299
901768
1368
δεν έχω άλλο να δώσω.
15:15
So if you want it to be better, then you've got to show up and do your part of the deal.
300
903136
3226
Αν λοιπόν το θες καλύτερο,
τότε φανερώσου να βάλεις κι εσύ ένα χεράκι.
τότε φανερώσου να βάλεις κι εσύ ένα χεράκι.
15:19
O.K. But if you don't do that, you know what, the hell with it.
301
906362
2994
Εντάξει; Αν όμως δεν έρθεις,
ξέρεις κάτι· να πάει στο διάολο.
ξέρεις κάτι· να πάει στο διάολο.
15:22
I'm going to keep writing anyway because that's my job.
302
909356
2936
Θα συνεχίσω να γράφω έτσι κι αλλιώς
γιατί είναι η δουλειά μου.
γιατί είναι η δουλειά μου.
15:25
And I would please like the record to reflect today
303
912292
1899
Και θα 'θελα να γραφτεί
στα πρακτικά ότι σήμερα
στα πρακτικά ότι σήμερα
15:26
that I showed up for my part of the job."
304
914191
2300
εμφανίστηκα
για το δικό μου μέρος της δουλειάς."
για το δικό μου μέρος της δουλειάς."
15:29
(Laughter)
305
916491
3698
(Γέλια)
15:32
Because --
306
920189
2087
Γιατί --
15:35
(Applause)
307
922276
2074
(Χειροκρότημα)
15:37
in the end it's like this, O.K. --
308
924350
2172
έτσι είναι στο τέλος, οκ --
15:39
centuries ago in the deserts of North Africa,
309
926522
2401
αιώνες πριν
στις ερήμους της Βόρειας Αφρικής,
στις ερήμους της Βόρειας Αφρικής,
15:41
people used to gather for these moonlight dances of sacred dance and music
310
928923
4667
μαζευόταν ο κόσμος για ιερούς χορούς
και μουσική στο φως της σελήνης
και μουσική στο φως της σελήνης
15:46
that would go on for hours and hours, until dawn.
311
933590
2704
που κρατούσαν ώρες κι ώρες, ως την αυγή.
15:49
And they were always magnificent, because the dancers were professionals
312
936294
3027
Ήταν πάντα θαυμάσιες γιορτές,
γιατί οι χορευτές ήταν επαγγελματίες
γιατί οι χορευτές ήταν επαγγελματίες
15:52
and they were terrific, right?
313
939321
1174
και ήταν απίθανοι, έτσι δεν είναι;
15:53
But every once in a while, very rarely, something would happen,
314
940495
3818
Κάθε τόσο όμως, πολύ σπάνια, κάτι γινόταν
15:57
and one of these performers would actually become transcendent.
315
944313
3512
και κάποιος από τους καλλιτέχνες αυτούς
γινόταν όντως υπερφυσικός.
γινόταν όντως υπερφυσικός.
16:00
And I know you know what I'm talking about,
316
947825
2284
Ξέρω ότι ξέρετε για τι πράμα μιλάω,
16:02
because I know you've all seen, at some point in your life, a performance like this.
317
950109
3954
γιατί ξέρω ότι όλοι σας έχετε δει, κάποια
στιγμή στη ζωή σας, μια πράξη σαν αυτή.
στιγμή στη ζωή σας, μια πράξη σαν αυτή.
16:06
It was like time would stop,
318
954063
2095
Σαν να σταματάει ο χρόνος,
16:08
and the dancer would sort of step through some kind of portal
319
956158
2375
ο χορευτής περνάει μέσα από κάτι σαν πύλη
16:11
and he wasn't doing anything different than he had ever done, 1,000 nights before,
320
958533
4491
και ενώ δεν κάνει τίποτα διαφορετικό απ΄ό,τι
έκανε και τις προηγούμενες 1.000 νύχτες,
έκανε και τις προηγούμενες 1.000 νύχτες,
16:15
but everything would align.
321
963024
1751
όλα έρχονται σε αρμονία.
16:17
And all of a sudden, he would no longer appear to be merely human.
322
964775
3032
Και ξαφνικά,
παύει να φαίνεται απλά ανθρώπινος.
παύει να φαίνεται απλά ανθρώπινος.
16:20
He would be lit from within, and lit from below
323
967807
2534
Λάμπει από μέσα του, φωτίζεται από κάτω
16:23
and all lit up on fire with divinity.
324
970341
3790
και λαμπαδιάζει από θεϊκότητα.
16:26
And when this happened, back then,
325
974131
2145
Όταν κάτι τέτοιο συνέβαινε, τότε,
16:29
people knew it for what it was, you know, they called it by its name.
326
976276
4216
ο κόσμος το αναγνώριζε,
το έλεγε με τ' όνομά του.
το έλεγε με τ' όνομά του.
16:33
They would put their hands together and they would start to chant,
327
980492
2632
Ενώνανε τα χέρια τους
και άρχιζαν να ψέλνουν,
και άρχιζαν να ψέλνουν,
16:35
"Allah, Allah, Allah, God, God, God."
328
983124
4100
"Αλάχ, Αλάχ, Αλάχ,
Θεέ μου, Θεέ μου, Θεέ μου."
Θεέ μου, Θεέ μου, Θεέ μου."
16:40
That's God, you know.
329
987224
3102
Είναι ο Θεός, καταλαβαίνετε.
16:43
Curious historical footnote --
330
990326
2680
Να κι ένα ιστορικό παραλειπόμενο --
16:45
when the Moors invaded southern Spain, they took this custom with them
331
993006
4841
όταν οι Μαυριτανοί εισέβαλαν στη νότιο Ισπανία,
έφεραν κι αυτή τη συνήθεια μαζί τους
έφεραν κι αυτή τη συνήθεια μαζί τους
16:50
and the pronunciation changed over the centuries
332
997847
2245
και η προφορά άλλαξε μέσα στους αιώνες
16:52
from "Allah, Allah, Allah," to "Olé, olé, olé,"
333
1000092
2865
κι έγινε από "Αλάχ, Αλάχ, Αλάχ"
σε "Ολέ, ολέ, ολέ"
σε "Ολέ, ολέ, ολέ"
16:55
which you still hear in bullfights and in flamenco dances.
334
1002957
3174
που ακόμα ακούγεται
στις ταυρομαχίες και στο φλαμένκο.
στις ταυρομαχίες και στο φλαμένκο.
16:58
In Spain, when a performer has done something impossible and magic,
335
1006131
3653
Στην Ισπανία, όταν ο καλλιτέχνης
κάνει κάτι αξεπέραστο και μαγικό,
κάνει κάτι αξεπέραστο και μαγικό,
17:02
"Allah, olé, olé, Allah, magnificent, bravo,"
336
1009784
3149
"Αλάχ, όλε, όλε, Αλάχ, θαυμάσιο, μπράβο"
17:05
incomprehensible, there it is -- a glimpse of God.
337
1012933
3404
ακατανόητο, να 'το -- μια ματιά του Θεού.
17:09
Which is great, because we need that.
338
1016337
2172
Και πολύ σωστά, γιατί το χρειαζόμαστε.
17:11
But, the tricky bit comes the next morning,
339
1018509
3851
Τα δύσκολα όμως έρχονται το επόμενο πρωί,
17:15
for the dancer himself, when he wakes up
340
1022360
2925
για τον ίδιο το χορευτή, όταν ξυπνά
17:18
and discovers that it's Tuesday at 11 a.m., and he's no longer a glimpse of God.
341
1025285
3949
και ανακαλύπτει ότι είναι Τρίτη ώρα 11
και δεν είναι πια μια ματιά του Θεού.
και δεν είναι πια μια ματιά του Θεού.
17:22
He's just an aging mortal with really bad knees,
342
1029234
3492
Είναι ένας θνητός που γερνάει
και τα γόνατά του πονάνε
και τα γόνατά του πονάνε
17:25
and maybe he's never going to ascend to that height again.
343
1032726
4240
και ίσως δεν θ' ανέβει
ποτέ ξανά σ' αυτό το ύψος.
ποτέ ξανά σ' αυτό το ύψος.
17:29
And maybe nobody will ever chant God's name again as he spins,
344
1036966
3727
Κανείς ίσως πια δεν θα ψάλει
το όνομα του Θεού καθώς φέρνει βόλτες,
το όνομα του Θεού καθώς φέρνει βόλτες,
17:33
and what is he then to do with the rest of his life?
345
1040693
2858
και τι θ΄απογίνει
στο υπόλοιπο της ζωής του;
στο υπόλοιπο της ζωής του;
17:36
This is hard.
346
1043551
1382
Είναι σκληρό.
17:37
This is one of the most painful reconciliations to make
347
1044933
2842
Είναι ο πιο οδυνηρός συμβιβασμός
17:40
in a creative life.
348
1047775
2091
σε μια ζωή δημιουργίας.
17:42
But maybe it doesn't have to be quite so full of anguish
349
1049866
3183
Δεν χρειάζεται όμως
να είναι τόσο γεμάτη αγωνία
να είναι τόσο γεμάτη αγωνία
17:45
if you never happened to believe, in the first place,
350
1053049
3267
αν δεν πίστεψες εξ αρχής,
17:49
that the most extraordinary aspects of your being came from you.
351
1056316
4105
ότι οι πιο εξαιρετικές πλευρές της ύπαρξής
σου προέρχονται από σένα τον ίδιο.
σου προέρχονται από σένα τον ίδιο.
17:53
But maybe if you just believed that they were on loan to you
352
1060421
2861
Ίσως αν πιστέψεις
ότι σου τις έχει δανείσει
ότι σου τις έχει δανείσει
17:56
from some unimaginable source for some exquisite portion of your life
353
1063282
3806
μια αφάνταστη πηγή
για ένα υπέροχο διάστημα της ζωής σου
για ένα υπέροχο διάστημα της ζωής σου
17:59
to be passed along when you're finished, with somebody else.
354
1067088
3844
για να τις μεταβιβάσεις,
όταν τελειώσεις, σε κάποιον άλλο.
όταν τελειώσεις, σε κάποιον άλλο.
18:03
And, you know, if we think about it this way it starts to change everything.
355
1070932
4884
Αν το σκεφτούμε έτσι,
ξέρετε, όλα αρχίζουν ν' αλλάζουν.
ξέρετε, όλα αρχίζουν ν' αλλάζουν.
18:08
This is how I've started to think,
356
1075816
1634
Έτσι κι εγώ άρχισα να σκέφτομαι,
18:10
and this is certainly how I've been thinking in the last few months
357
1077450
3349
και πραγματικά έτσι σκέφτομαι
εδώ και μερικούς μήνες
εδώ και μερικούς μήνες
18:13
as I've been working on the book that will soon be published,
358
1080799
2841
καθώς δουλεύω το βιβλίο
που θα δημοσιευτεί σύντομα,
που θα δημοσιευτεί σύντομα,
18:16
as the dangerously, frighteningly over-anticipated follow up
359
1083640
3643
ως η επικίνδυνη,
τρομακτικά υπερ-αναμενόμενη συνέχεια
τρομακτικά υπερ-αναμενόμενη συνέχεια
18:20
to my freakish success.
360
1087283
2660
της τερατώδους επιτυχίας μου.
18:22
And what I have to, sort of keep telling myself
361
1089943
2923
Αυτό που επαναλαμβάνω στον εαυτό μου
18:25
when I get really psyched out about that,
362
1092866
2025
όταν μου τη δίνει,
18:27
is, don't be afraid.
363
1094891
2175
είναι, μη φοβάσαι.
18:29
Don't be daunted.
364
1097066
1366
Μη σε πιάνει δέος.
18:31
Just do your job.
365
1098432
1983
Κάνε τη δουλειά σου.
18:33
Continue to show up for your piece of it, whatever that might be.
366
1100415
2975
Συνέχισε να εμφανίζεσαι για το δικό σου
μερίδιο, όποιο κι αν είναι αυτό.
μερίδιο, όποιο κι αν είναι αυτό.
18:36
If your job is to dance, do your dance.
367
1103390
2910
Αν η δουλειά σου
είναι να χορεύεις, χόρευε.
είναι να χορεύεις, χόρευε.
18:39
If the divine, cockeyed genius assigned to your case
368
1106300
3965
Αν το θεϊκό,
18:43
decides to let some sort of wonderment be glimpsed, for just one moment
369
1110265
5084
αποφασίσει ν' αφήσει το θαύμα να φανεί,
για μια στιγμή
για μια στιγμή
18:48
through your efforts, then "Olé!"
370
1115349
2000
μέσω των κόπων σου, τότε "Ολέ!"
18:50
And if not, do your dance anyhow.
371
1117349
3639
Αν όχι, εσύ χόρευε, ούτως ή άλλως.
18:53
And "Olé!" to you, nonetheless.
372
1120988
1681
Και "ολέ" σε σένα, έτσι κι αλλιώς.
18:55
I believe this and I feel that we must teach it.
373
1122669
2000
Το πιστεύω αυτό και νιώθω
ότι πρέπει να το διδάσκουμε.
ότι πρέπει να το διδάσκουμε.
18:57
"Olé!" to you, nonetheless,
374
1124669
1788
"Ολέ!" σε σένα, έτσι κι αλλιώς,
18:59
just for having the sheer human love and stubbornness
375
1126457
3313
μόνο και μόνο για την απλή
ανθρώπινη αγάπη και το πείσμα
ανθρώπινη αγάπη και το πείσμα
19:02
to keep showing up.
376
1129770
1845
να συνεχίζεις να εμφανίζεσαι.
19:04
Thank you.
377
1131615
1675
Ευχαριστώ.
19:06
(Applause)
378
1133290
2075
(Χειροκρότημα)
19:08
Thank you.
379
1135365
1491
Ευχαριστώ.
19:09
(Applause)
380
1136856
3114
(Χειροκρότημα)
19:12
June Cohen: Olé!
381
1139970
1833
Τζουν Κόεν: Ολέ!
19:14
(Applause)
382
1141803
3700
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Gilbert - WriterThe author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both.
Why you should listen
Elizabeth Gilbert faced down a premidlife crisis by doing what we all secretly dream of -- running off for a year. Her travels through Italy, India and Indonesia resulted in the megabestselling and deeply beloved memoir Eat, Pray, Love, about her process of finding herself by leaving home.
She's a longtime magazine writer -- covering music and politics for Spin and GQ -- as well as a novelist and short-story writer. Her books include the story collection Pilgrims, the novel Stern Men (about lobster fishermen in Maine) and a biography of the woodsman Eustace Conway, called The Last American Man. Her work has been the basis for two movies so far (Coyote Ugly, based on her own tale of working at the famously raunchy bar in New York City), and Eat, Pray, Love, with the part of Gilbert played by Julia Roberts. Not bad for a year off.
In 2010, Elizabeth published Committed, a memoir exploring her ambivalent feelings about the institution of marriage. And her 2013 novel, The Signature of All Things, is "a sprawling tale of 19th century botanical exploration."
Gilbert also owns and runs the import shop Two Buttons in Frenchtown, New Jersey.
Elizabeth Gilbert | Speaker | TED.com