TED2009
Elizabeth Gilbert: Your elusive creative genius
Elizabeth Gilber mbi shtimin e krijimtarise
Filmed:
Readability: 3.7
19,049,771 views
Elizabeth GIlbert flet për gjërat e pamundura që i presim nga artistët dhe gjenitë - dhe ndanë idenë radikale se, në vend se personat e rrallë të "jenë" gjenial, te gjithë ne "kemi" gjenialitet. Është një fjalim zbavitës, personal dhe prekës.
Elizabeth Gilbert - Writer
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I am a writer.
0
985
1567
Unë jam shkrimtare.
00:15
Writing books is my profession but it's more than that, of course.
1
2552
3760
Shkrimi i librave është profesioni im, por kuptohet ka edhe arsye tjera.
00:19
It is also my great lifelong love and fascination.
2
6312
3924
Është gjithashtu dashuria ime me e madhe dhe magjepsje.
00:23
And I don't expect that that's ever going to change.
3
10236
2915
Dhe nuk pres se kjo do ndryshoj ndonjëherë.
00:25
But, that said, something kind of peculiar has happened recently
4
13151
5035
Por, megjithatë, diçka e veçantë ka ndodhur kohës së fundit.
00:30
in my life and in my career,
5
18186
2249
në jetën dhe karierën time,
00:33
which has caused me to have to recalibrate my whole relationship with this work.
6
20435
4767
që më ka bërë të rishqyrtoj lidhjen time me këtë punë.
00:38
And the peculiar thing is that I recently wrote this book,
7
25202
3634
Dhe gjëja e veçantë është qe kohet fundit kam shkruar këtë libër,
00:41
this memoir called "Eat, Pray, Love"
8
28836
1968
këtë shënim autobiografik të quajtur "Ushqehu, Lutu, Dashuro"
00:43
which, decidedly unlike any of my previous books,
9
30804
4565
e cila, padyshim ndryshe nga librat e mi te meparshem,
00:48
went out in the world for some reason, and became this big,
10
35369
3068
doli në këtë botë per disa arsye, dhe u bë kaq i madhe,
00:51
mega-sensation, international bestseller thing.
11
38437
3366
një sensacion i madh, bestseller ndërkombëtarë.
00:54
The result of which is that everywhere I go now,
12
41803
3066
Rezultati i së cilës është se ku do që shkoj tani,
00:57
people treat me like I'm doomed.
13
44869
2600
njerëzit më trajtojnë sikur të jem fatkeqe.
01:00
Seriously -- doomed, doomed!
14
47469
2882
Seriozisht -- fatkeqe, fatkeqe!
01:03
Like, they come up to me now, all worried, and they say,
15
50351
2184
Sikur, ata vijnë tek unë tash, të gjithë të shqetesuar, dhe thonë,
01:05
"Aren't you afraid you're never going to be able to top that?
16
52535
4705
"A nuk jeni e frikësuar -- a nuk jëni e frikësuar se kurrë nuk do të mund të kalosh këtë?
01:10
Aren't you afraid you're going to keep writing for your whole life
17
57240
3246
A nuk jeni e frikësuar se do të duhet të shkruani tash për tërë jetën
01:13
and you're never again going to create a book
18
60486
2017
dhe kurrë më nuk do të mund të shkruani një libër
01:15
that anybody in the world cares about at all,
19
62503
2716
që ndokush në botë do të kishte interesim,
01:18
ever again?"
20
65219
2500
kurrë më?
01:20
So that's reassuring, you know.
21
67719
2349
Pra kjo është diçka siguruese,
01:22
But it would be worse, except for that I happen to remember
22
70068
2799
Por mund te ndodh edhe më keq, përveç se kujtoj
01:25
that over 20 years ago, when I first started telling people -- when I was a teenager --
23
72867
3708
se para 20 viteve, kur së pari fillova t'u tregoj njerëzve -- kur isha nje adoleshente --
01:29
that I wanted to be a writer,
24
76575
1710
se doja të bëhem shkrimtare,
01:31
I was met with this same kind of, sort of fear-based reaction.
25
78285
2971
u pata takuar me të njëjtin lloj të reagimit të frikshëm.
01:34
And people would say, "Aren't you afraid you're never going to have any success?
26
81256
3679
Dhe njerëzit do të thonin, "A nuk frikësoheni se kurrë nuk do të arrini sukses?
01:37
Aren't you afraid the humiliation of rejection will kill you?
27
84935
3102
A nuk frikësoheni se turpërimi i refuzimit do t'ju mbys?
01:40
Aren't you afraid that you're going to work your whole life at this craft
28
88037
2815
A nuk keni frike se do të punoni tërë jetën tuaj në këtë zanat
01:43
and nothing's ever going to come of it
29
90852
1417
dhe asgje prej gjeje do të dal prej saj
01:45
and you're going to die on a scrap heap of broken dreams
30
92269
2697
dhe ju do të vdisni në grumbullin e copëzave të ëndërrave të thyera
01:47
with your mouth filled with bitter ash of failure?"
31
94966
3485
me gojën tuaj të mbushur me hirin e hidhët të dështimit?"
01:51
(Laughter)
32
98451
2053
(Qeshje)
01:53
Like that, you know.
33
100504
1852
Ashtu, kuptoni.
01:55
The answer -- the short answer to all those questions is, "Yes."
34
102356
5161
Përgjigja -- përgjigja e shkurtë e gjithë këtyre pyetjeve është, "Po."
02:00
Yes, I'm afraid of all those things.
35
107517
2300
Po, jam e frikësuar nga gjithë ato gjëra.
02:02
And I always have been.
36
109817
1265
Dhe gjithmonë kam qenë.
02:03
And I'm afraid of many, many more things besides
37
111082
2133
Dhe kam frike nga shumë shumë gjëra tjera veç këtyre
02:06
that people can't even guess at,
38
113215
2102
që njerëzit as që mund ta marrin me mend.
02:08
like seaweed and other things that are scary.
39
115317
3981
Si algat e detit, dhe gjërat tjera që janë frikësuese.
02:12
But, when it comes to writing,
40
119298
2251
Por, kur flasim për të shkruarit
02:14
the thing that I've been sort of thinking about lately, and wondering about lately, is why?
41
121549
4001
gjëja për të cilën kam menduar kohëve të fundit, dhe pyes veten, është pse?
02:18
You know, is it rational?
42
125550
1851
E dini, a është racionale?
02:20
Is it logical that anybody should be expected
43
127401
2847
A është e logjikshme se çdokush duhet
02:23
to be afraid of the work that they feel they were put on this Earth to do.
44
130248
4652
të frikësohet nga puna për të cilën janë sjellur në këtë Tokë për ta bërë.
02:27
And what is it specifically about creative ventures
45
134900
4400
Dhe çka është specifike për përpjekjet krijuese
02:32
that seems to make us really nervous about each other's mental health
46
139300
3472
që na bëjnë shumë nervoz për shëndetin mendor të njëri tjetrit
02:35
in a way that other careers kind of don't do, you know?
47
142772
3027
në mënyrën që profesionet e tjera nuk e bëjnë, e dini?
02:38
Like my dad, for example, was a chemical engineer
48
145799
4023
Si babai im, për shembull, ka qenë inxhinier kimik
02:42
and I don't recall once in his 40 years of chemical engineering
49
149822
3377
dhe nuk më kujtohet asnjëherë se në 40 vitet e tij si inxhinier kimik
02:45
anybody asking him if he was afraid to be a chemical engineer, you know?
50
153199
3682
ndokush ta ketë pyetur nëse ai ishte i frikësuar të jetë inxhinier kimik?
02:49
It didn't -- that chemical-engineering block, John, how's it going?
51
156881
5811
Nuk ndodhi -- ajo pengesa e inxhinieris kimike John, si po kalon?
02:55
It just didn't come up like that, you know?
52
162692
2164
Thjeshtë nuk ndodhi ashtu, e dini?
02:57
But to be fair, chemical engineers as a group
53
164856
3834
Por të jemi të drejtë, inxhinierët kimik si grup
03:01
haven't really earned a reputation over the centuries
54
168690
2426
nuk kanë fituar ndonje reputacion përgjatë shekujve
03:03
for being alcoholic manic-depressives.
55
171116
2818
për të qenë alkoholik dhe depresivë.
03:06
(Laughter)
56
173934
1448
(Qeshje)
03:08
We writers, we kind of do have that reputation,
57
175382
2834
Ne shkrimtarët, në njëfarë mënyrë ne e kemi këtë famë,
03:11
and not just writers, but creative people across all genres,
58
178216
3983
dhe jo vetëm shkrimtarët, por njerëzit krijues të të gjitha zhanreve,
03:14
it seems, have this reputation for being enormously mentally unstable.
59
182199
4701
si duket, e kanë këtë famë ngase janë shumë jostabel mentalisht.
03:19
And all you have to do is look at the very grim death count
60
186900
3816
Dhe çka duhet të bëjmë është të shikojmë numrin e vdekjeve të zymta
03:23
in the 20th century alone, of really magnificent creative minds
61
190716
3583
të mendjeve me të medha krijuese, vetem ne shekullin e 20
03:27
who died young and often at their own hands, you know?
62
194299
3126
që kanë vdekur të rinj dhe shpesh në vetmi, e dini?
03:30
And even the ones who didn't literally commit suicide
63
197425
3266
Por edhe ata që në të vërtetë nuk kanë bërë vetëvrasje
03:33
seem to be really undone by their gifts, you know.
64
200691
3376
duket se janë të fikur nga dhuntia e tyre, e dini.
03:36
Norman Mailer, just before he died, last interview, he said
65
204067
2899
Norman Mailer, pak para se të vdiste, në intervistën e fundit, tha
03:39
"Every one of my books has killed me a little more."
66
206966
4101
"Secili prej librave të mi më ka mbytyr nga pak."
03:43
An extraordinary statement to make about your life's work.
67
211067
3599
Një deklarim i jashtëzakonshëm për ta thënë për punën që bën tërë jetën, e dini.
03:47
But we don't even blink when we hear somebody say this
68
214666
2960
Por ne as që trembim sytë kur dëgjojmë dikend duke thënë këtë
03:50
because we've heard that kind of stuff for so long
69
217626
2606
sepse kemi dëgjuar këso gjërash për gjatë kohë
03:53
and somehow we've completely internalized and accepted collectively
70
220232
4001
dhe disi të gjithë ne në mënyrë kolektive e kemi pranuar
03:57
this notion that creativity and suffering are somehow inherently linked
71
224233
4667
këtë nocion se krijimtaria dhe vuajtja janë në njëfarë mënyrë të lidhura
04:01
and that artistry, in the end, will always ultimately lead to anguish.
72
228900
5066
dhe se puna artistike, në fund, gjithmonë përfundimisht shpie në vuajtje.
04:06
And the question that I want to ask everybody here today
73
233966
2216
Dhe pyetja të cilën dua ta parashtroj sot te të gjithë ju
04:08
is are you guys all cool with that idea?
74
236182
2992
është se a jeni ju gjithë të rehatshëm me një ide të tillë?
04:11
Are you comfortable with that?
75
239174
2207
A jeni të qetë me këtë --
04:14
Because you look at it even from an inch away and, you know ...
76
241381
2951
sepse e shihni atë nga një largësi me tej -- e kuptoni
04:17
I'm not at all comfortable with that assumption.
77
244332
3200
Unë nuk jam e rehatshme me atë tezë.
04:20
I think it's odious.
78
247532
1486
Mendoj se është e neveritshme.
04:21
And I also think it's dangerous,
79
249018
1953
Dhe gjithashtu mendoj se është e rrezikshme,
04:23
and I don't want to see it perpetuated into the next century.
80
250971
2767
dhe nuk dua të shoh se si përjetësohet në shekullin e ardhshëm.
04:26
I think it's better if we encourage our great creative minds to live.
81
253738
4036
Mendoj se është më mirë nëse i inkurajojmë mendjet tona krijuese të jetojnë.
04:30
And I definitely know that, in my case -- in my situation --
82
257774
5775
Dhe unë definitivisht e di këtë, në rastin tim -- në situatën time --
04:36
it would be very dangerous for me to start sort of leaking down that dark path
83
263549
5163
do të ishte shumë e rrezikshme për mua që të nisem asaj rruge të errët
04:41
of assumption, particularly given the circumstance
84
268712
3471
të supozimit, në veçanti duke i patur parasysh rrethanat
04:44
that I'm in right now in my career.
85
272183
1903
në të cilat jam tash në karierën time.
04:46
Which is -- you know, like check it out,
86
274086
2539
Që -- e dini, dëgjoni,
04:49
I'm pretty young, I'm only about 40 years old.
87
276625
1599
Unë jam shumë e re, unë jam vetëm 40 vjeçe.
04:51
I still have maybe another four decades of work left in me.
88
278224
3910
Ndoshta kam edhe katër dekada pune përpara.
04:54
And it's exceedingly likely that anything I write from this point forward
89
282134
4517
Dhe është jashtëzakonisht e mundshme që çfarëdo që shkruaj prej tash e tutje
04:59
is going to be judged by the world as the work that came after
90
286651
2883
do të gjykohet nga bota sikur edhe puna qe vjen pas
05:02
the freakish success of my last book, right?
91
289534
3417
suksesit të madh të librit tim të fundit, ashtu?
05:05
I should just put it bluntly, because we're all sort of friends here now --
92
292951
3962
Do ta them troç, pasi ne gjithë jemi shokë këtu --
05:09
it's exceedingly likely that my greatest success is behind me.
93
296913
4281
është jashtëzakonisht premtuese se suksesi im më i madh është pas meje.
05:13
So Jesus, what a thought!
94
301194
2200
Oh, Zot, çfarë mendimi!
05:16
That's the kind of thought that could lead a person
95
303394
2315
E dini ky është ai lloj i mendimit që e shpien njeriun
05:18
to start drinking gin at nine o'clock in the morning,
96
305709
2628
të fillojë të konsumojë xhin në ora nëntë të mëngjesit,
05:21
and I don't want to go there.
97
308337
3052
dhe unë nuk dua të shkoj andej.
05:24
(Laughter)
98
311389
858
(Qeshje)
05:25
I would prefer to keep doing this work that I love.
99
312247
2306
Preferoj të bëjë këtë punë që e dua.
05:27
And so, the question becomes, how?
100
314553
3686
Dhe kështu, pyetja pason, si?
05:31
And so, it seems to me, upon a lot of reflection,
101
318239
2884
Dhe kështu, më duket mua, pas shumë të menduarit,
05:33
that the way that I have to work now, in order to continue writing,
102
321123
3365
se mënyra si duhet të punoj tash, në mënyrë që të vazhdoj të shkruaj,
05:37
is that I have to create some sort of protective psychological construct, right?
103
324488
3801
është se duhet të krijojë një lloj mbrojtje psikologjike, a po?
05:41
I have to sort of find some way to have a safe distance
104
328289
3533
Duhet që, në ndonjë mënyrë të gjejë rrugën që të ketë nje distance mbrojtese
05:44
between me, as I am writing, and my very natural anxiety
105
331822
4885
ndërmjet mua, si shkrimtare, dhe shqetësimit tim natyral
05:49
about what the reaction to that writing is going to be, from now on.
106
336707
3865
për reagimin që do të bëhet ndaj atyre shkrimeve, duke u nisur që tani.
05:53
And, as I've been looking over the last year for models for how to do that
107
340572
4268
Dhe, kam kërkuar viteve të fundit për model si ta arrijë këtë
05:57
I've been sort of looking across time,
108
344840
2148
Në njëfarë mënyre kam kërkuar nëpër kohë,
05:59
and I've been trying to find other societies
109
346988
2102
dhe jam munduar të kërkoj shoqëri tjera
06:01
to see if they might have had better and saner ideas than we have
110
349090
3750
të shoh mos mund të kenë pasur ide më të arsyeshme nga ato që i kemi ne
06:05
about how to help creative people, sort of manage
111
352840
2965
për ate se si ti ndihmojmë njerëzve kreative, në njëfarë mënyre të menaxhojmë
06:08
the inherent emotional risks of creativity.
112
355805
3068
rreziqet e pandashme emocionale të krijmtarise.
06:11
And that search has led me to ancient Greece and ancient Rome.
113
358873
5015
Dhe ky kërkim më ka dërguar tek Grekët dhe Romakët e lashte.
06:16
So stay with me, because it does circle around and back.
114
363888
2601
Qëndroni me mua, sepse biseda sillet rrotull dhe kthehet prapë.
06:19
But, ancient Greece and ancient Rome --
115
366489
2246
Por, Grekët e vjetër dhe Romakët e vjetër --
06:21
people did not happen to believe that creativity
116
368735
2566
ata njerëz nuk kanë besuar se krijimtaria
06:24
came from human beings back then, O.K.?
117
371301
2418
buronte nga njerëzit, në rregull?
06:26
People believed that creativity was this divine attendant spirit
118
373719
4459
Njerëzit besonis se krijimtaria ishte shpirt i shënjtë
06:30
that came to human beings from some distant and unknowable source,
119
378178
4001
që u vinte njerëzve nga një burim i largët dhe i panjohur,
06:34
for distant and unknowable reasons.
120
382179
2449
për arsye të largëta dhe të panjohura.
06:37
The Greeks famously called these divine attendant spirits of creativity "daemons."
121
384628
5251
Grekët me krenari kanë quajtur këta shpirtra të shënjtë "djaj."
06:42
Socrates, famously, believed that he had a daemon
122
389879
3100
Sokrati, me krenari, besonte se kishte një djall
06:45
who spoke wisdom to him from afar.
123
392979
2457
i cili i fliste atij urtësi nga larg.
06:48
The Romans had the same idea,
124
395436
1617
Romakët kishin ide të njejta,
06:49
but they called that sort of disembodied creative spirit a genius.
125
397053
4610
por e quajtën gjeni atë shpirt kreativë.
06:54
Which is great, because the Romans did not actually think
126
401663
2560
Që është shumë mirë, pasi Romakët në të vërtetë nuk menduan
06:57
that a genius was a particularly clever individual.
127
404223
2973
se gjeniu është një person i mençur.
06:59
They believed that a genius was this, sort of magical divine entity,
128
407196
3683
Ata besuan se gjeniu ishtë ky, njëfarë qenie e shenjtë magjike,
07:03
who was believed to literally live in the walls
129
410879
4182
që jetonte nëpër muret
07:07
of an artist's studio, kind of like Dobby the house elf,
130
415061
3684
e studios së artistit, njesoj si Dobby, elfi i shtepise
07:11
and who would come out and sort of invisibly assist the artist with their work
131
418745
4033
dhe i cili do të dilte dhe në mënyrë të padukshme do të ndihmonte artistin me punën e tij
07:15
and would shape the outcome of that work.
132
422778
2600
dhe do të formonte atë veprimtari.
07:18
So brilliant -- there it is, right there, that distance that I'm talking about --
133
425378
3551
Sa madhështore -- ja ku është, ja largësia për të cilën po flas --
07:21
that psychological construct to protect you from the results of your work.
134
428929
4533
atë krijesë psikologjike që do të mbrojë ty nga rezultatet e punës tënde.
07:26
And everyone knew that this is how it functioned, right?
135
433462
3608
Dhe të gjithë e dinin se kështu funksiononte kjo gjë, ashtu?
07:29
So the ancient artist was protected from certain things,
136
437070
2608
D.m.th artisti i lashte ishte i mbrojtur nga disa gjëra,
07:32
like, for example, too much narcissism, right?
137
439678
2484
sikur, për shembull, teprica e narcisizmit, po jo?
07:34
If your work was brilliant you couldn't take all the credit for it,
138
442162
2994
Nëse veprimtaria juaj ishte briliante nuk kishe mundësi të merrje gjithë mirenjohjen për vete,
07:37
everybody knew that you had this disembodied genius who had helped you.
139
445156
3940
gjithkush e dinte se ju kishit këtë gjeni që ju kishte ndihmuar.
07:41
If your work bombed, not entirely your fault, you know?
140
449096
3369
Nëse veprimtaria juaj ishte e dështuar, nuk ishte gjithë faji juaj, a po?
07:45
Everyone knew your genius was kind of lame.
141
452465
2769
Gjithkush e dinte se gjeniu juaj ishte i çalë.
07:48
And this is how people thought about creativity in the West for a really long time.
142
455234
5461
Dhe kështu mendonin për kreativitetin, njerëzit në Perëndim për një kohë të gjatë.
07:53
And then the Renaissance came and everything changed,
143
460695
2300
Dhe pastaj erdhi Rilindja dhe gjithçka ndryshoi,
07:55
and we had this big idea, and the big idea was
144
462995
2183
dhe patëm këtë ide të madhe, dhe kjo ideja e madhe ishte
07:57
let's put the individual human being at the center of the universe
145
465178
3451
ta vendosim njeriun në qendër të universit
08:01
above all gods and mysteries, and there's no more room
146
468629
2256
mbi gjithë zotërat dhe misteret, dhe nuk mbetet vend
08:03
for mystical creatures who take dictation from the divine.
147
470885
3110
për krijesat mistike që pranojnë diktim nga hyjnitë.
08:06
And it's the beginning of rational humanism,
148
473995
2335
Dhe kjo ishte fillimi i humanizmit racional,
08:09
and people started to believe that creativity
149
476330
1949
dhe njerëzit filluan të besojnë se krijimtaria
08:11
came completely from the self of the individual.
150
478279
2682
vinte tërësisht nga vetvetja e njeriut.
08:13
And for the first time in history,
151
480961
2250
Dhe për herë të parë në histori,
08:16
you start to hear people referring to this or that artist as being a genius
152
483211
5111
ju filloni të dëgjoni se si njerëzit i referohen atij apo këtij aristi si gjeni
08:21
rather than having a genius.
153
488322
1841
në vend qe të thonin se ai posedon gjeniun.
08:22
And I got to tell you, I think that was a huge error.
154
490163
3324
Dhe duhet të ju them, mendoj se kjo ishte gabim i madh.
08:26
You know, I think that allowing somebody, one mere person
155
493487
4246
Mendoj se të lejojmë dikend, një person të thjeshtë
08:30
to believe that he or she is like, the vessel,
156
497733
2763
të besoj se ai apo ajo është sikur një enë
08:33
you know, like the font and the essence and the source
157
500496
2249
sikur esenca dhe burimi
08:35
of all divine, creative, unknowable, eternal mystery
158
502745
3700
i çdo gjëje hyjnore, krijuese, të panjohur, misterit i përjetshm
08:39
is just a smidge too much responsibility to put on one fragile, human psyche.
159
506445
6085
është shumë përgjegjësi për një mendje njerëzore të thyeshme.
08:45
It's like asking somebody to swallow the sun.
160
512530
3515
Është sikur të kërkosh nga dikush të gelltis diellin.
08:48
It just completely warps and distorts egos,
161
516045
2651
Kjo shkatërron dhe shformon egon,
08:51
and it creates all these unmanageable expectations about performance.
162
518696
3550
dhe krijon gjithë këto premtime të pakontrolluara për shfaqje.
08:55
And I think the pressure of that
163
522246
1999
Dhe mendoj se trysnia e kësaj
08:57
has been killing off our artists for the last 500 years.
164
524245
3217
i ka mbytur artistët në 500 vitet e fundit.
09:00
And, if this is true,
165
527462
2665
Dhe, nëse kjo është e vërtetë,
09:02
and I think it is true,
166
530127
1586
dhe unë mendoj se është e vërtetë,
09:04
the question becomes, what now?
167
531713
2865
parashtrohet pyetja, po tani cfare?
09:07
Can we do this differently?
168
534578
1869
A mund të ndryshojmë diçka?
09:09
Maybe go back to some more ancient understanding
169
536447
3396
Ndoshta duhet të kërkojmë në botëkuptime edhe më të lashta
09:12
about the relationship between humans and the creative mystery.
170
539843
4501
për lidhjen mes njerëzve dhe misterit krijues.
09:17
Maybe not.
171
544344
1353
Ndoshta jo.
09:18
Maybe we can't just erase 500 years of rational humanistic thought
172
545697
3882
Ndoshta nuk mund aty për aty ti shlyejmë 500 vjetë të mendimit racional njerëzor
09:22
in one 18 minute speech.
173
549579
2158
në një fjalim 18 minutësh.
09:24
And there's probably people in this audience
174
551737
2709
Dhe me siguri ka njerëz në këtë audience
09:27
who would raise really legitimate scientific suspicions
175
554446
4115
të cilët do të ngrinin dyshime legjitime shkencore
09:31
about the notion of, basically fairies
176
558561
2379
për nocionin e, esencialisht zanë përrallash
09:33
who follow people around rubbing fairy juice on their projects and stuff.
177
560940
4988
që i ndjekin njerëzit pas duke lyer me pluhur magjik projektet dhe veprimet e tyre.
09:38
I'm not, probably, going to bring you all along with me on this.
178
565928
4317
Unë, me siguri, nuk do të ju detyroj të gjithëve t'më pasoni në këtë.
09:43
But the question that I kind of want to pose is --
179
570245
2785
Por pyetjen të cilën dua ta parashtrojë është --
09:45
you know, why not?
180
573030
2197
e dini, pse jo?
09:48
Why not think about it this way?
181
575227
1922
Pse mos të mendojmë në këtë mënyrë?
09:49
Because it makes as much sense as anything else I have ever heard
182
577149
4112
Sepse ka kuptim po aq sa çdo gjë tjetër që kam dëgjuar
09:54
in terms of explaining the utter maddening capriciousness
183
581261
3956
kur vjen çështja te shpjegimi i trillimieve të çmendura
09:58
of the creative process.
184
585217
1545
të procesit krijues.
09:59
A process which, as anybody who has ever tried to make something --
185
586762
2879
Proces i cili, sikur çdo kush që ka tentuar të krijoj diçka --
10:02
which is to say basically everyone here ---
186
589641
2426
që mendoj është secili këtu ---
10:04
knows does not always behave rationally.
187
592067
3111
e di se nuk sillet gjithmonë racionalisht.
10:07
And, in fact, can sometimes feel downright paranormal.
188
595178
4583
Dhe, në fakt, ndonjëherë ndjehet si diçka e mbinatyshme.
10:12
I had this encounter recently where I met the extraordinary American poet Ruth Stone,
189
599761
5485
Kisha një përjetim të këtillë së fundmi kur u takova me poeten Amerikane Ruth Stone,
10:18
who's now in her 90s, but she's been a poet her entire life
190
605246
2835
e cila tash është në të 90-tat, por ka qenë poete tërë jetën e saj
10:20
and she told me that when she was growing up in rural Virginia,
191
608081
3230
dhe më tha se kur ajo jetonte në Virxhininë rurale,
10:24
she would be out working in the fields,
192
611311
1601
shkonte në fushë për të punuar,
10:25
and she said she would feel and hear a poem
193
612912
3157
dhe ajo thoshte se ajo ndjente dhe dëgjonte poemën
10:28
coming at her from over the landscape.
194
616069
2007
duke i ardhur asaj nga fusha.
10:30
And she said it was like a thunderous train of air.
195
618076
3157
Dhe ajo thoshte se kjo ishte sikur një tren vetëtues i ajrit.
10:34
And it would come barreling down at her over the landscape.
196
621233
2328
Dhe do t'i vinte asaj e derdhur mbi fushë.
10:36
And she felt it coming, because it would shake the earth under her feet.
197
623561
3602
Dhe ajo e ndjente ardhjen e saj, sepse dridhte tokën nën këmbët e saj.
10:39
She knew that she had only one thing to do at that point,
198
627163
3099
Ajo e dinte se në atë moment duhej të bënte vetëm një gjë,
10:43
and that was to, in her words, "run like hell."
199
630262
2151
dhe ajo ishte, siç thotë ajo, "të vraponte sa më shpejtë që mundej."
10:45
And she would run like hell to the house
200
632413
1732
Dhe do të vraponte shpejtë drejtë shtëpisë
10:46
and she would be getting chased by this poem,
201
634145
1686
dhe do të ndiqejj nga kjo poemë,
10:48
and the whole deal was that she had to get to a piece of paper and a pencil
202
635831
3130
dhe gjithë çështja ishte që ajo të merrte një copë letër dhe lapsin
10:51
fast enough so that when it thundered through her, she could collect it
203
638961
3068
sa me shpejt që kur të derdhej mbi të, ajo të mund ta mblidhte
10:54
and grab it on the page.
204
642029
1501
dhe ta kapte në letër.
10:56
And other times she wouldn't be fast enough,
205
643530
1955
Në disa raste tjera ajo nuk do ishte aq e shpejtë,
10:58
so she'd be running and running and running, and she wouldn't get to the house
206
645485
3327
dhe ajo do të vraponte dhe vraponte dhe vraponte, dhe nuk do të arrinte tek shtëpia
11:01
and the poem would barrel through her and she would miss it
207
648812
2838
dhe poema do të derdhej mbi të dhe do ta humbte
11:04
and she said it would continue on across the landscape,
208
651650
2288
dhe ajo tregon se do të vazhdonte poema nëpër fushë,
11:06
looking, as she put it "for another poet."
209
653938
2964
duke kërkuar, siç thotë ajo "për ndonjë poet tjetër."
11:09
And then there were these times --
210
656902
2370
Dhe pastaj ishin ato momente --
11:12
this is the piece I never forgot --
211
659272
2379
kjo është një pjesë që kurrë nuk e harroj --
11:14
she said that there were moments where she would almost miss it, right?
212
661651
3199
ajo tha se kishte momente kur ajo për pak do e humbte, ashtu?
11:17
So, she's running to the house and she's looking for the paper
213
664850
2351
Keshtu që, ajo vraponte per tek shtëpia dhe kërkonte letër
11:20
and the poem passes through her,
214
667201
2100
dhe poema kalon përskaj saj,
11:22
and she grabs a pencil just as it's going through her,
215
669301
2934
dhe ajo kapte lapsin në momentin kur poema kalon përskaj saj
11:25
and then she said, it was like she would reach out with her other hand
216
672235
2568
dhe atëherë thotë ajo, ishte sikur ajo ta zgjaste dorën tjetër
11:27
and she would catch it.
217
674803
1707
dhe do ta kapte.
11:29
She would catch the poem by its tail,
218
676510
2281
Do ta kapte poemën prej bishtit te saj,
11:31
and she would pull it backwards into her body
219
678791
2778
dhe do ta tërhiqte në trupin e vet
11:34
as she was transcribing on the page.
220
681569
1860
derisa ta shkruante në letër.
11:36
And in these instances, the poem would come up on the page perfect and intact
221
683429
4855
Dhe në këto momente, poema do të dilte në letër e përkryer
11:41
but backwards, from the last word to the first.
222
688284
3405
por mbrapsht, nga fjala e fundit deri tek e para.
11:44
(Laughter)
223
691689
1712
(Qeshje)
11:46
So when I heard that I was like -- that's uncanny,
224
693401
4717
Kur degjova këtë thash me vete -- kjo është e çuditshme,
11:50
that's exactly what my creative process is like.
225
698118
2501
kjo është pikërisht njelloj si procesi im i krijues.
11:53
(Laughter)
226
700619
3613
(Qeshje)
11:57
That's not at all what my creative process is -- I'm not the pipeline!
227
704232
3066
Kjo nuk është gjithë procesi i kreativitetit tim -- unë nuk jam gyp furnizimi!
12:00
I'm a mule, and the way that I have to work
228
707298
1854
Unë jam mushkë, dhe mënyrën se si duhet të punojë
12:01
is that I have to get up at the same time every day,
229
709152
1667
është se duhet të ngrihem çdo ditë në të njëjtën kohë,
12:03
and sweat and labor and barrel through it really awkwardly.
230
710819
2797
dhe djersitem dhe punojë tërë ditën në mënyrë të rëndë.
12:06
But even I, in my mulishness,
231
713616
3000
Por edhe unë, me kokëmushkën time,
12:09
even I have brushed up against that thing, at times.
232
716616
3868
edhe unë kam kaluar nëpër aso gjërash, në disa raste.
12:13
And I would imagine that a lot of you have too.
233
720484
1959
Dhe mund të marr me mend se edhe shumë nga ju keni përjetuar gjithashtu.
12:15
You know, even I have had work or ideas come through me from a source
234
722443
3609
Edhe une kam përjetuar te më vijnë nxitje dhe ide nga burime
12:18
that I honestly cannot identify.
235
726052
2511
që me të vërtetë nuk mund ti identifikoj.
12:21
And what is that thing?
236
728563
1596
Dhe çfarë është ajo gjë?
12:22
And how are we to relate to it in a way that will not make us lose our minds,
237
730159
4038
Dhe si mund ta njohim në mënyrën që mos të na bën të humbim mendjen,
12:26
but, in fact, might actually keep us sane?
238
734197
2886
por, në fakt, të na mbaj me mendje në kokë?
12:29
And for me, the best contemporary example that I have of how to do that
239
737083
3779
Dhe për mua, shembulli më i mirë bashkëkohorë se si duhet të bëj këtë
12:33
is the musician Tom Waits,
240
740862
2332
është muzikanti Tom Waits,
12:35
who I got to interview several years ago on a magazine assignment.
241
743194
4541
të cilin e pata intervistuar para disa viteve për një gazetë.
12:40
And we were talking about this,
242
747735
1249
Dhe bisedonim për këtë gjë,
12:41
and you know, Tom, for most of his life he was pretty much the embodiment
243
748984
3713
dhe e dini, Tomi, për kohën më të madhe të jetës së tij ishte personifikim
12:45
of the tormented contemporary modern artist,
244
752697
1924
i artistit bashkëkohorë të vuajtur,
12:47
trying to control and manage and dominate
245
754621
2623
i cili mundohej të kontrollonte dhe menaxhonte dhe mbisundonte
12:50
these sort of uncontrollable creative impulses
246
757244
2474
këto lloj impulsesh krijues të pakontrolluara
12:52
that were totally internalized.
247
759718
1887
që ishin tërësisht të brendshme.
12:54
But then he got older, he got calmer,
248
761605
2005
Por me kohë ai filloi të plaket, filloi të qetësohet,
12:56
and one day he was driving down the freeway in Los Angeles he told me,
249
763610
2923
dhe një ditë më tregon se si po ecte permjet autostradës në Los Angeles,
12:59
and this is when it all changed for him.
250
766533
1840
dhe ky ishte momenti kur gjithçka ndryshoi për atë.
13:01
And he's speeding along, and all of a sudden
251
768373
1991
Dhe ai ecte shpejtë, dhe papritmas
13:03
he hears this little fragment of melody,
252
770364
3741
ai dëgjon një fragment të shkurtë të melodisë,
13:06
that comes into his head as inspiration often comes, elusive and tantalizing,
253
774105
4029
që i vjen në kokën e tij si inspirim që zakonisht vjen në mënyrë të pakapashme
13:10
and he wants it, you know, it's gorgeous,
254
778134
2128
dhe ai e donte këtë, e dini, ishte e bukur,
13:13
and he longs for it, but he has no way to get it.
255
780262
2071
dhe ai e dëshironte këtë, por nuk kishte mënyrë si ta merrte.
13:15
He doesn't have a piece of paper, he doesn't have a pencil,
256
782333
1868
Ai s'kishte një copë letër, s'kishte as laps,
13:17
he doesn't have a tape recorder.
257
784201
1451
s'kishte audio-inçizues.
13:18
So he starts to feel all of that old anxiety start to rise in him
258
785652
2968
Dhe ai fillon të ndjen se si i rritet shqetësimi
13:21
like, "I'm going to lose this thing,
259
788620
1991
sikur, "Do ta humbas këtë gjë,
13:23
and then I'm going to be haunted by this song forever.
260
790611
1920
dhe pastaj do të ndjekem nga kjo këngë tërë jetën.
13:25
I'm not good enough, and I can't do it."
261
792531
1771
Nuk jam i mirë sa duhet, dhe s'mund ta bëjë këtë."
13:27
And instead of panicking, he just stopped.
262
794302
2392
Dhe në vend se të bënte panik, ai vetëm ndalet.
13:29
He just stopped that whole mental process
263
796694
1748
Ai ndalon gjithë atë proces mendor
13:31
and he did something completely novel.
264
798442
2155
dhe bën diçka tërësisht të re.
13:33
He just looked up at the sky, and he said,
265
800597
2722
Ai shikon kah qielli, dhe bërtet,
13:36
"Excuse me, can you not see that I'm driving?"
266
803319
3014
"Më falni, a s'mund të shihni se po i jap makines?"
13:39
(Laughter)
267
806333
3701
(Qeshje)
13:42
"Do I look like I can write down a song right now?
268
810034
2734
"A të dukem se mund të shkruaj nje këngë në këtë moment?
13:45
If you really want to exist, come back at a more opportune moment
269
812768
3845
Nëse me të vërtetë dëshiron të ekzistosh, eja prapë në ndonjë moment më të përshtatshëm
13:49
when I can take care of you.
270
816613
1662
kur mund të kujdesem për ty.
13:51
Otherwise, go bother somebody else today.
271
818275
3077
Përndryshe, ik dhe shko bezdis dike tjetër sot.
13:54
Go bother Leonard Cohen."
272
821352
3296
Shko bezdis Leonard Cohen-in."
13:57
And his whole work process changed after that.
273
824648
3132
Dhe gjithë procesi i punës së tij nga ai moment ndryshoi.
14:00
Not the work, the work was still oftentimes as dark as ever.
274
827780
3608
Jo veprimtaria, veprimtaria ishte prapë në të shumtën e rasteve e errët si gjithmonë.
14:04
But the process, and the heavy anxiety around it
275
831388
3059
Por procesi, dhe ankthi që përcillej me te
14:07
was released when he took the genie, the genius out of him
276
834447
2986
u lirua kur ai largoi gjeniun nga vetvetja e tij
14:10
where it was causing nothing but trouble, and released it kind of back where it came from,
277
837433
3371
i cili shkaktonte vetëm telashe, dhe e liroi të shkojë atje nga kishte ardhur,
14:13
and realized that this didn't have to be this internalized, tormented thing.
278
840804
3556
dhe e kuptoi se kjo nuk duhej të ishte një gjë e brendshme dhe e mundimshme.
14:17
It could be this peculiar, wondrous, bizarre collaboration
279
844360
3744
Mund të ishte ky bashkëpunim i veçantë, i mrekullueshëm, fantastik
14:20
kind of conversation between Tom and the strange, external thing
280
848104
4132
një lloj bisede mes Tom dhe të huajës, gjësë së jashtme
14:25
that was not quite Tom.
281
852236
2376
që nuk ishte tërësisht Tom-i.
14:27
So when I heard that story it started to shift a little bit
282
854612
2706
Kështu që kur e dëgjova këtë tregim, filloi të ndikoj dhe ndryshoj pak
14:30
the way that I worked too, and it already saved me once.
283
857318
2629
mënyrën se si veproja edhe unë, dhe më shpëtoi.
14:32
This idea, it saved me when I was in the middle of writing "Eat, Pray, Love,"
284
859947
3331
Kjo ide, më shpëtoi kur isha duke shkruar "Ushqehu, Lutu, Duaj,"
14:36
and I fell into one of those, sort of pits of despair
285
863278
2588
dhe rashë në njërën nga ato, si të them gropat e dëshpërimit
14:38
that we all fall into when we're working on something and it's not coming
286
865866
3341
në të cilën të gjithë rrezohemi kur punojmë në diçka që nuk na vine
14:42
and you start to think this is going to be a disaster,
287
869207
2242
dhe fillon të mendosh se kjo do të jetë një dështim,
14:44
this is going to be the worst book ever written.
288
871449
1761
kjo do të jetë nje nga ata librat më te keq te shkruar ndonjëherë.
14:46
Not just bad, but the worst book ever written.
289
873210
2147
Jo vetëm e keq, por më i keqi.
14:48
And I started to think I should just dump this project.
290
875357
3962
Dhe fillova të mendoj se duhet ta braktis këtë projekt.
14:52
But then I remembered Tom talking to the open air
291
879319
3075
Por atëherë mu kujtua Tom duke i folur qiellit
14:55
and I tried it.
292
882394
2048
dhe e provova edhe unë.
14:57
So I just lifted my face up from the manuscript
293
884442
2492
Dhe vetëm e ngrita kokën nga dorëshkrimi
14:59
and I directed my comments to an empty corner of the room.
294
886934
2930
dhe ju drejtova një këndi të zbrazët të dhomës.
15:02
And I said aloud, "Listen you, thing,
295
889864
3578
Dhe fola me zë të lartë, "Dëgjo ti, gjë,
15:06
you and I both know that if this book isn't brilliant
296
893442
3198
ti dhe unë, të dy e dimë se nëse ky libër nuk është e shkëlqyer
15:09
that is not entirely my fault, right?
297
896640
1801
nuk është tërësisht faji im, apo jo?
15:11
Because you can see that I am putting everything I have into this,
298
898441
3327
Sepse e sheh se unë jam duke dhënë gjithëçka kam në këtë,
15:14
I don't have any more than this.
299
901768
1368
Nuk kam asgjë më tepër,
15:15
So if you want it to be better, then you've got to show up and do your part of the deal.
300
903136
3226
Kështu që nëse do që të bëhet më mirë, atëherë duhet të shfaqesh dhe të kryesh pjesën tënde.
15:19
O.K. But if you don't do that, you know what, the hell with it.
301
906362
2994
Në rregull. Por, nëse nuk e bën këtë, e di se, vafte ne djall.
15:22
I'm going to keep writing anyway because that's my job.
302
909356
2936
Unë do të vazhdoj të shkruaj sepse kjo është puna ime.
15:25
And I would please like the record to reflect today
303
912292
1899
Dhe të lutem mbaj shënim se sot
15:26
that I showed up for my part of the job."
304
914191
2300
unë erdha këtu për pjesën time të punës."
15:29
(Laughter)
305
916491
3698
(Qeshje)
15:32
Because --
306
920189
2087
Sepse --
15:35
(Applause)
307
922276
2074
(Duartrokitje)
15:37
in the end it's like this, O.K. --
308
924350
2172
në përfundim ndodh kështu, në rregull --
15:39
centuries ago in the deserts of North Africa,
309
926522
2401
para shumë shekujsh në shkretëtirat e Afrikës Veriore,
15:41
people used to gather for these moonlight dances of sacred dance and music
310
928923
4667
njerëzit mblidheshin për vallëzim me muzikë dhe valle të shenjta nën dritën e hënës
15:46
that would go on for hours and hours, until dawn.
311
933590
2704
që zgjasnin me orë të tëra, deri në agim.
15:49
And they were always magnificent, because the dancers were professionals
312
936294
3027
Dhe ishin gjithmonë madhështore, sepse vallëtarët ishin profesionist
15:52
and they were terrific, right?
313
939321
1174
dhe ishin të mrekullueshëm, a po?
15:53
But every once in a while, very rarely, something would happen,
314
940495
3818
Por, kohë pas kohe, rrallë herë, diçka do të ndodhte,
15:57
and one of these performers would actually become transcendent.
315
944313
3512
dhe njëri nga këta vallëtarët do të bëhej i jashtëzakonshëm.
16:00
And I know you know what I'm talking about,
316
947825
2284
Dhe unë e di se ju duhet të dini se për çfarë jam duke folur,
16:02
because I know you've all seen, at some point in your life, a performance like this.
317
950109
3954
sepse e di që të gjithë ju keni parë ndonjëherë në jetë kete lloj vallëzimi.
16:06
It was like time would stop,
318
954063
2095
Ishte sikur koha të ishte ndalur,
16:08
and the dancer would sort of step through some kind of portal
319
956158
2375
dhe vallëzuesi do të kalonte nëpër njëfarë porte
16:11
and he wasn't doing anything different than he had ever done, 1,000 nights before,
320
958533
4491
dhe nuk bënte asgjë më ndryshe se çka kishte bërë 1000 netët e kaluara,
16:15
but everything would align.
321
963024
1751
por gjithçka do të ujdisej.
16:17
And all of a sudden, he would no longer appear to be merely human.
322
964775
3032
Dhe papritmas, ai nuk dukej me si njeri.
16:20
He would be lit from within, and lit from below
323
967807
2534
Ai do të ndriçonte nga brenda, dhe nga poshtë tij
16:23
and all lit up on fire with divinity.
324
970341
3790
dhe gjithçka ndriçonte me hyjnësi.
16:26
And when this happened, back then,
325
974131
2145
Dhe kur kjo ndodhte, atëherë,
16:29
people knew it for what it was, you know, they called it by its name.
326
976276
4216
njerëzit e dinin se çfarë ishte, e quanin sipas emrit të vetë.
16:33
They would put their hands together and they would start to chant,
327
980492
2632
Ata do t'i bashkonin duartë dhe do të fillonin të këndonin,
16:35
"Allah, Allah, Allah, God, God, God."
328
983124
4100
"Allah, Allah, Allah, Zot, Zot, Zot."
16:40
That's God, you know.
329
987224
3102
Ky është Zoti, e dini.
16:43
Curious historical footnote --
330
990326
2680
Një kuriozitet të shkurtë historik --
16:45
when the Moors invaded southern Spain, they took this custom with them
331
993006
4841
kur Murët pushtuan Spanjën jugore, ata morrën këtë zakon me vete
16:50
and the pronunciation changed over the centuries
332
997847
2245
dhe shqiptimi ndryshoi me shekuj
16:52
from "Allah, Allah, Allah," to "Olé, olé, olé,"
333
1000092
2865
nga "Allah, Allah, Allah," në "Ole, ole, ole,"
16:55
which you still hear in bullfights and in flamenco dances.
334
1002957
3174
të cilën edhe sot e dëgjojmë në luftimet me demët dhe vallëzimet flamenko.
16:58
In Spain, when a performer has done something impossible and magic,
335
1006131
3653
Në Spanjë, kur një vallëtarë bënte diçka të pamundshmë dhe magjike,
17:02
"Allah, olé, olé, Allah, magnificent, bravo,"
336
1009784
3149
"Allah, ole, ole, Allah, mrekullueshëm, bravo,"
17:05
incomprehensible, there it is -- a glimpse of God.
337
1012933
3404
e pakuptueshme, kjo është -- një pjesë e Zotit.
17:09
Which is great, because we need that.
338
1016337
2172
Që është shumë mirë, pasi kemi nevojë për këtë.
17:11
But, the tricky bit comes the next morning,
339
1018509
3851
Por, çështja e ndërlikuar vinte te nesermen në mëngjes,
17:15
for the dancer himself, when he wakes up
340
1022360
2925
sepse vetë vallëzuesi, kur zgjohet
17:18
and discovers that it's Tuesday at 11 a.m., and he's no longer a glimpse of God.
341
1025285
3949
dhe kupton se është e Martë ora 11 paradite, dhe se ai nuk është me pjesë e Zotit.
17:22
He's just an aging mortal with really bad knees,
342
1029234
3492
Se ai është vetëm një i vdekshëm që plaket dhe me gjunjë të dobët,
17:25
and maybe he's never going to ascend to that height again.
343
1032726
4240
dhe ndoshta ai kurrë më nuk do të ngritet në atë lartësi.
17:29
And maybe nobody will ever chant God's name again as he spins,
344
1036966
3727
Dhe ndoshta askush më nuk do të këndojë emrin e Zotit derisa ai vërtitet,
17:33
and what is he then to do with the rest of his life?
345
1040693
2858
dhe çka do të bëj ai tani tani per tërë jetën e tij ?
17:36
This is hard.
346
1043551
1382
Kjo është e vështirë.
17:37
This is one of the most painful reconciliations to make
347
1044933
2842
Ky është nje nga pajtimet më te vështira per te bere
17:40
in a creative life.
348
1047775
2091
në jetën kreative.
17:42
But maybe it doesn't have to be quite so full of anguish
349
1049866
3183
Por, ndoshta nuk duhet të jetë kaq e frikshme
17:45
if you never happened to believe, in the first place,
350
1053049
3267
nëse nuk do të besonit në rend të parë,
17:49
that the most extraordinary aspects of your being came from you.
351
1056316
4105
se gjërat më të jashtëzakonshme të qenies tënde vijnë nga ju.
17:53
But maybe if you just believed that they were on loan to you
352
1060421
2861
Por ndoshta vetëm keni besuar se ato ju ishin huazuar juve
17:56
from some unimaginable source for some exquisite portion of your life
353
1063282
3806
nga një burim i paimagjinueshëm për një moment të jetës tënde
17:59
to be passed along when you're finished, with somebody else.
354
1067088
3844
që të bartej në personin tjetër kur ti të mbarosh.
18:03
And, you know, if we think about it this way it starts to change everything.
355
1070932
4884
Dhe, e dini, nëse mendojm për këtë gjë në këtë mënyrë, gjithçka fillon të ndryshoj.
18:08
This is how I've started to think,
356
1075816
1634
Kjo është ajo se si fillova të mendoj unë,
18:10
and this is certainly how I've been thinking in the last few months
357
1077450
3349
dhe kjo është saktsishtë se si kam menduar në disa muajt e fundit
18:13
as I've been working on the book that will soon be published,
358
1080799
2841
derisa punojsha në librin që së shpëjti do të botohet,
18:16
as the dangerously, frighteningly over-anticipated follow up
359
1083640
3643
derisa e paplanifikueshmja e rrezikshme dhe e frikshme i vie pas
18:20
to my freakish success.
360
1087283
2660
suksesit tim monstruoz.
18:22
And what I have to, sort of keep telling myself
361
1089943
2923
Dhe çka duhet t'i them vetvetes
18:25
when I get really psyched out about that,
362
1092866
2025
kur të shqetësohem për këtë,
18:27
is, don't be afraid.
363
1094891
2175
është, mos u frikëso.
18:29
Don't be daunted.
364
1097066
1366
Mos u shkurajo.
18:31
Just do your job.
365
1098432
1983
Vetëm bëje punën tënde.
18:33
Continue to show up for your piece of it, whatever that might be.
366
1100415
2975
Vazhdo të paraqitesh për pjesën tënde, çfarëdo që të jetë ajo.
18:36
If your job is to dance, do your dance.
367
1103390
2910
Nëse puna ytë është të vallëzosh, atëherë vallëzo.
18:39
If the divine, cockeyed genius assigned to your case
368
1106300
3965
Nëse hyjnorja, gjenialja është e përcaktuar për rastin tëndë
18:43
decides to let some sort of wonderment be glimpsed, for just one moment
369
1110265
5084
nëse ajo vendos që shkurtë të ndodh diçka e mrekullueshme
18:48
through your efforts, then "Olé!"
370
1115349
2000
nëpërmes përpjekjeve tua, atëherë "Ole!"
18:50
And if not, do your dance anyhow.
371
1117349
3639
Dhe nëse nuk ndodh, vazhdo të vallëzosh pavarësisht.
18:53
And "Olé!" to you, nonetheless.
372
1120988
1681
Dhe "Ole!" për ty, prapëseprapë.
18:55
I believe this and I feel that we must teach it.
373
1122669
2000
Unë besoj këtë dhe e ndjej se duhet të mësojmë këtë tjerëve.
18:57
"Olé!" to you, nonetheless,
374
1124669
1788
"Ole!" juve, prapëseprapë,
18:59
just for having the sheer human love and stubbornness
375
1126457
3313
vetëm që keni dashurinë njerëzore të çiltër dhe këmbënguljen
19:02
to keep showing up.
376
1129770
1845
që të paraqiteni.
19:04
Thank you.
377
1131615
1675
Ju falemnderit.
19:06
(Applause)
378
1133290
2075
(Duartrokitje)
19:08
Thank you.
379
1135365
1491
Ju falemnderit.
19:09
(Applause)
380
1136856
3114
(Duartrokitje)
19:12
June Cohen: Olé!
381
1139970
1833
June Cohen: Ole!
19:14
(Applause)
382
1141803
3700
(Duartrokitje)
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Gilbert - WriterThe author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both.
Why you should listen
Elizabeth Gilbert faced down a premidlife crisis by doing what we all secretly dream of -- running off for a year. Her travels through Italy, India and Indonesia resulted in the megabestselling and deeply beloved memoir Eat, Pray, Love, about her process of finding herself by leaving home.
She's a longtime magazine writer -- covering music and politics for Spin and GQ -- as well as a novelist and short-story writer. Her books include the story collection Pilgrims, the novel Stern Men (about lobster fishermen in Maine) and a biography of the woodsman Eustace Conway, called The Last American Man. Her work has been the basis for two movies so far (Coyote Ugly, based on her own tale of working at the famously raunchy bar in New York City), and Eat, Pray, Love, with the part of Gilbert played by Julia Roberts. Not bad for a year off.
In 2010, Elizabeth published Committed, a memoir exploring her ambivalent feelings about the institution of marriage. And her 2013 novel, The Signature of All Things, is "a sprawling tale of 19th century botanical exploration."
Gilbert also owns and runs the import shop Two Buttons in Frenchtown, New Jersey.
Elizabeth Gilbert | Speaker | TED.com