ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com
TED2006

Sir Ken Robinson: Do schools kill creativity?

Кен Робинсон: Сургууль бүтээлч сэтгэхүйг устгаж байна

Filmed:
64,284,825 views

Сэтгэл хөдөлгөм, хөгжилтэй илтгэлээрээ Кен Робинсон бүтээлч сэтгэхүйг хөгжүүлдэг (устгадаггүй) боловсролын системийг бий болгохыг уриалж байна.
- Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:24
Good morning. How are you?
0
0
4678
Өглөөний мэнд. Сайн байцгаана уу?
00:28
(Laughter)
1
4702
1210
Дажгүй өдөр байгаа биз?
00:29
It's been great, hasn't it?
2
5936
2313
Та бүхэн намайг балмагдуулж орхилоо.
00:32
I've been blown away by the whole thing.
3
8273
2456
Үнэнийг хэлэхэд, би явлаа.
00:34
In fact, I'm leaving.
4
10753
1492
(Инээлдэв)
00:36
(Laughter)
5
12269
5567
Энэ чуулганы туршид бид гурван сэдвийн
талаар ярилцаж байна.
00:42
There have been three themes
running through the conference
6
18015
3207
00:45
which are relevant
to what I want to talk about.
7
21246
2507
Эдгээр нь миний илтгэлтэй ч бас
холбоотой.
00:47
One is the extraordinary
evidence of human creativity
8
23777
4690
Эхнийх нь бид бүгдэд байдаг гайхалтай
бүтээлч чадварын талаар нотолж ярьсан
илтгэлүүд байлаа.
00:52
in all of the presentations that we've had
9
28491
2413
00:54
and in all of the people here.
10
30928
1801
Зөвхөн хоорондоо цар хүрээ,
хэмжээгээрээ л ялгаатай байсан.
00:56
Just the variety of it
and the range of it.
11
32753
2651
Хоёр дахь нь бидний хэний ч
тааварлаж үл мэдэх,
01:00
The second is
that it's put us in a place
12
36158
2143
01:02
where we have no idea
what's going to happen,
13
38325
2497
юу ч болж мэдэх
01:04
in terms of the future.
14
40846
1391
ирээдүй.
01:06
No idea how this may play out.
15
42261
2715
Юу болохыг хэн ч мэдэхгүй.
01:09
I have an interest in education.
16
45000
1892
Боловсрол миний сонирхлыг татдаг --
01:10
Actually, what I find is everybody
has an interest in education.
17
46916
4132
үнэндээ миний олж мэдсэн зүйл бол бүгд л
боловсролд анхаардаг.
Үгүй гэж үү? Энэ миний сонирхлыг татдаг.
01:15
Don't you?
18
51072
1138
01:16
I find this very interesting.
19
52234
1481
Хэрвээ та аль нэг үдэшлэгт
очоод өөрийгөө боловсролын
01:17
If you're at a dinner party,
20
53739
1757
01:19
and you say you work in education --
21
55596
2262
салбарт ажилладаг гэж
танилцуулбал --
яг үнэндээ боловсролын салбарт
ажилладаг хүн
01:21
Actually, you're not often
at dinner parties, frankly.
22
57882
2964
үдэшлэгт нэг их очоод байдаггүй л дээ
01:24
(Laughter)
23
60870
3796
(Инээлдэв) Үнэн шүү.
01:28
If you work in education,
you're not asked.
24
64690
2428
Таныг урьдаг ч үгүй. (Инээлдэв)
01:31
(Laughter)
25
67142
3091
01:34
And you're never asked back, curiously.
That's strange to me.
26
70257
3719
Тэгээд та ч очьё ч гэж асуудаггүй.
Хачирхалтай юм шүү.
01:38
But if you are, and you say to somebody,
27
74000
2475
Гэхдээ та уригдлаа гэж бодьё.
хэн нэгэн танаас хийдэг
ажлыг чинь асуулаа
01:40
you know, they say, "What do you do?"
28
76499
1777
Боловсролын салбарт ажилладаг гэж
та хариулна.
01:42
and you say you work in education,
29
78300
1676
01:44
you can see the blood run from their face.
30
80000
2076
Түүний нүүр хүрэнтэж улайхыг
харах болно.
01:46
They're like, "Oh my God,"
you know, "Why me?"
31
82100
2280
"Бурхан минь, яагаад би гэж"
01:48
(Laughter)
32
84404
1637
(инээлдэв)
Үдэшлэг ч ингээд өнгөрлөө дөө
гэж байгаа мэт.
01:50
"My one night out all week."
33
86065
1623
01:51
(Laughter)
34
87712
2610
Дээрээс нь та түүний боловсролыг асуувал
01:54
But if you ask about their education,
they pin you to the wall.
35
90346
3241
тэр таныг ханан дээр өлгөөд
зугтахад бэлэн байх болно.
01:57
Because it's one of those things
that goes deep with people, am I right?
36
93611
3467
Энэ бол эмзэг сэдэв шүү.
Шашин, мөнгө болон бусад сэдвийн адил.
02:01
Like religion, and money and other things.
37
97194
3341
Боловсрол миний анхаарлыг ихээр татдаг.
Бүгдэд л адилхан.
02:04
So I have a big interest in education,
and I think we all do.
38
100559
4352
Яагаад гэвэл боловсрол биднийг огт
02:08
We have a huge vested interest in it,
39
104935
1892
тааварлаж мэдэх боломжгүй ирээдүй рүү
02:10
partly because it's education
that's meant to take us into this future
40
106851
3320
хөтөлдөг болохоор л тэр байх.
02:14
that we can't grasp.
41
110195
1519
02:15
If you think of it,
children starting school this year
42
111873
3499
Энэ жил сургуульд орж байгаа хүүхэд
2065 гэхэд тэтгэвэрт гарна.
02:19
will be retiring in 2065.
43
115396
3524
Одоогоос 5 жилийн дараа гэхэд дэлхий
ямар болох талаар
энэ 4 өдөр илтгэл тавьсан эрхмүүдээс өөр
02:24
Nobody has a clue,
44
120209
1634
02:25
despite all the expertise that's been
on parade for the past four days,
45
121867
3444
хэн ч сайн төсөөлөхгүй л байгаа.
02:29
what the world will look like
in five years' time.
46
125450
2526
Хэдий тийм боловч бид тэдэнд заах л
хэрэгтэй болдог.
02:32
And yet we're meant
to be educating them for it.
47
128000
2294
Тиймээс миний бодлоор ирээдүйг
тааварлаж мэдэхгүй байна гэдэг
нэг бодлыг гайхалтай.
02:34
So the unpredictability,
I think, is extraordinary.
48
130318
2550
02:36
And the third part of this
49
132892
1367
Гуравдах зүйл нь бид бүгдээрээ
02:38
is that we've all agreed, nonetheless,
50
134283
2037
хүүхдүүдийн шинийг эрэлхийлэгч
02:40
on the really extraordinary
capacities that children have --
51
136344
5305
онцгой
инновацийн
02:45
their capacities for innovation.
52
141673
2334
ур чадварыг хүлээн зөвшөөрдөг.
02:48
I mean, Sirena last night
was a marvel, wasn't she?
53
144031
2511
Өчигдөр орой гарсан Сирена,
Марвел дээр гардаг билүү?
02:50
Just seeing what she could do.
54
146566
1610
Түүний чадварыг хар л даа.
02:52
And she's exceptional, but I think
she's not, so to speak,
55
148200
4776
Тэр бол гайхалтай.
Гэхдээ тэр багадаа яриасаг
хүүхэд байгаагүй,
02:57
exceptional in the whole of childhood.
56
153000
3956
тэр тусмаа бага байхдаа.
Тэр бол өөрийнхөө авьяас чадварыг
03:00
What you have there is a person
of extraordinary dedication
57
156980
2796
нээж олж чадсан гайхалтай жишээ.
Миний хэлэхийг хүсч байгаа зүйл бол
03:03
who found a talent.
58
159800
1267
03:05
And my contention is,
all kids have tremendous talents.
59
161091
2609
хүүхэд бүр гайхалтай авьяастай төрдөг
Бид түүнийг хайр найргүй
сүйтгэж үгүй хийдэг.
03:07
And we squander them, pretty ruthlessly.
60
163800
1976
03:09
So I want to talk about education
61
165800
2176
Тиймээс би боловсролын тухай,
мөн бүтээлч сэтгэлгээний талаар
ярихыг хүсэж байна.
03:12
and I want to talk about creativity.
62
168000
1872
03:13
My contention is that creativity now
is as important in education as literacy,
63
169896
6019
Бүтээлч сэтгэлгээ нь хэл бичгийн хичээлээс
дутахгүй чухал ач холбогдолтой.
Бид энэ хоёр хичээлд адилхан
ач холбогдол өгч сурмаар байна.
03:19
and we should treat it
with the same status.
64
175939
2864
(Алга ташилт) Баярлалаа.
03:22
(Applause) Thank you.
65
178827
1971
03:24
(Applause)
66
180822
4345
Миний илтгэл дууслаа. Маш их баярлалаа.
(Инээлдэв)
03:29
That was it, by the way.
67
185485
1259
03:30
Thank you very much.
68
186768
1003
03:31
(Laughter)
69
187795
2115
03:33
So, 15 minutes left.
70
189934
1677
Надад 15 минут үлдэж.
03:35
(Laughter)
71
191635
2936
Би нөгөө тэр газар төрөөд... (Инээлдэв)
03:38
Well, I was born... no.
72
194595
1892
03:40
(Laughter)
73
196511
3032
Би саяхан нэг гайхалтай түүх сонссон юм.
03:43
I heard a great story recently
-- I love telling it --
74
199567
2745
Түүнийг ярих их дуртай.
03:46
of a little girl
who was in a drawing lesson.
75
202336
2715
6 настай нэг охин ангийн хойно суугаад
зургийн хичээлээ хийж байлаа.
03:49
She was six, and she was
at the back, drawing,
76
205075
2135
Тэр охиныг хичээлдээ ерөөсөө анхаарлаа
03:51
and the teacher said this girl
hardly ever paid attention,
77
207234
2800
хандуулахгүй байгааг багш нь анзаарав.
03:54
and in this drawing lesson, she did.
78
210058
1786
Багш шалтгааныг мэдэхээр охин дээр очоод
03:55
The teacher was fascinated.
79
211868
1340
03:57
She went over to her,
and she said, "What are you drawing?"
80
213232
2762
"Чи юу зурж байгаа юм бэ?" гэж асуув.
04:00
And the girl said, "I'm
drawing a picture of God."
81
216018
2491
Охин "Би Бурханыг зурж байна" гэлээ.
Тэгтэл багш нь,
04:03
And the teacher said, "But nobody
knows what God looks like."
82
219642
3318
"Хэн ч Бурханыг ямар
харагддагийг мэдэхгүй шүү дээ"
04:06
And the girl said,
"They will, in a minute."
83
222984
2088
Тэгсэн охин "Нэгхэн минут л
хүлээчих, тэгвэл бүгд мэддэг болно" гэлээ.
04:09
(Laughter)
84
225096
6782
(Инээлдэв)
04:20
When my son was four in England --
85
236662
2267
Миний хүү 4 настай байв.
Бид Англид байлаа.
Үнэндээ тэр бүх газар л
4 настай байсан л даа.
04:23
Actually, he was four
everywhere, to be honest.
86
239413
2191
(Инээлдэв)
04:25
(Laughter)
87
241628
1667
Тодруулахад тэр үргэлж
4 настан шиг сониуч байдаг.
04:27
If we're being strict about it,
wherever he went, he was four that year.
88
243404
3387
Тэр нэг удаа зул сарын баярын жүжигт
оролцсон юм.
04:30
He was in the Nativity play.
Do you remember the story?
89
246815
2638
Та нар сонсоогүй юу?
04:33
(Laughter)
90
249477
1219
Арай ч дээ, маш дуулиантай юм болсон.
04:34
No, it was big, it was a big story.
91
250720
1827
04:36
Mel Gibson did the sequel,
you may have seen it.
92
252571
2305
Ийм юм болсон юм. Мел Гибсон үүнийг
найруулж байлаа.
04:38
(Laughter)
93
254900
1261
04:40
"Nativity II."
94
256185
1310
Зул сарын баярын жүжиг-2.
04:41
But James got the part of Joseph,
which we were thrilled about.
95
257519
4135
Жэймс Жозефийн дүрд авсанд
бид бүгд баярлав.
Хамгийн оргил хэсэг нь байх байлаа.
04:45
We considered this to be
one of the lead parts.
96
261678
2537
"Жэймс Робинсон БОЛ Жосеф"
04:48
We had the place crammed
full of agents in T-shirts:
97
264239
2477
гэсэн цамц өмсөөд дэмжиж суулаа.
(Инээлдэв)
04:50
"James Robinson IS Joseph!" (Laughter)
98
266740
2236
04:53
He didn't have to speak,
99
269000
1607
Түүний хэсэг дээр бараг ярьдаггүй.
04:54
but you know the bit
where the three kings come in?
100
270631
2438
3 хаан орж ирдэг хэсэг байдаг даа.
04:57
They come in bearing gifts,
gold, frankincense and myrrh.
101
273093
2731
Алт, гүгэлийн тос барьсаар орж ирдэг.
04:59
This really happened.
102
275848
1114
Үнэхээр болсон явдал шүү.
05:00
We were sitting there and I think
they just went out of sequence,
103
276986
3090
Тэр гурвыг тайз руу гарахыг
хараад сууж байлаа.
Тэгээд хүүгээсээ асуув.
05:04
because we talked to the little boy
afterward and we said,
104
280100
2776
"Чи гараад хэлэх үгээ мэдэж байгаа биз?"
05:06
"You OK with that?" And he said,
"Yeah, why? Was that wrong?"
105
282900
2876
"Мэднэ ээ, яасан?".
3 хүү тайз руу гарлаа.
05:09
They just switched.
106
285800
1076
Толгойгоо цайны алчуураар ороосон 3 хүү
05:10
The three boys came in,
107
286900
1176
05:12
four-year-olds with tea towels
on their heads,
108
288100
2187
хайрцгуудаа газар тавьлаа.
05:14
and they put these boxes down,
109
290311
1491
Эхний хүү "Би чамд алт авчирлаа".
05:15
and the first boy said,
"I bring you gold."
110
291826
2049
Дараагийн хүү "Би чамд гүгэлийн
тос авчирлаа".
05:17
And the second boy said,
"I bring you myrrh."
111
293899
2138
Гэтэл гурав дах хүү
05:20
And the third boy said, "Frank sent this."
112
296061
2004
"Франк үүнийг чамд өгөөрэй гэсэн"
05:22
(Laughter)
113
298089
2900
(Инээлдэв)
05:34
What these things have in common
is that kids will take a chance.
114
310711
3090
Хүүхдүүд юунаас ч айдаггүй.
Хэрэв тэд мэдэхгүй байгаа л бол
05:37
If they don't know, they'll have a go.
115
313825
2608
алтыг авч л орхино.
05:40
Am I right? They're not
frightened of being wrong.
116
316457
3537
Тийм биз дээ? Тэд буруу хэлэхээс айдаггүй.
Буруу хэлэх гэдэг бүтээлч байна гэсэн үг
бас биш шүү.
05:44
I don't mean to say that being wrong
is the same thing as being creative.
117
320893
3507
Хэрвээ алдахдаа бэлтгэлтэй биш байвал
05:48
What we do know is,
if you're not prepared to be wrong,
118
324886
3090
та хэзээ ч жинхэнээрээ байж чадахгүй --
05:52
you'll never come up
with anything original --
119
328000
2367
Хэрэв алдахдаа бэлтгэлгүй бол шүү дээ.
05:54
if you're not prepared to be wrong.
120
330391
2085
05:56
And by the time they get to be adults,
most kids have lost that capacity.
121
332877
4133
Дараа нь нас ахиж том хүн болохдоо
ихэнх хүүхдүүд энэ чадвараа алддаг.
06:01
They have become
frightened of being wrong.
122
337406
2520
Тэд алдаа гаргахаасаа айж эхэлдэг.
Бидний ажилладаг компаниуд ч
ингэж л шаарддаг.
06:03
And we run our companies like this.
123
339950
1690
06:05
We stigmatize mistakes.
124
341664
1652
Бид алдааг нүд үзүүрлэдэг.
06:07
And we're now running
national education systems
125
343340
2302
Боловсролын систем ч алдааг бидний
гаргаж болохгүй
06:09
where mistakes are the worst
thing you can make.
126
345666
2346
хамгийн муу зүйлд тооцдог.
06:12
And the result is that
we are educating people
127
348700
3208
Үүний "ач"-аар бид өөрсдийгөө бүтээлч
сэтгэлгээгүй болгодог.
06:15
out of their creative capacities.
128
351932
2291
Пикассогийн хэлсэн үг байдаг.
06:18
Picasso once said this, he said
that all children are born artists.
129
354247
4478
Бүх хүүхдүүд зураач төрдөг.
Асуудал нь хүүхдүүд өсч торнихдоо
зураачаараа үлдэж чадах уу гэдэгт л байна.
06:22
The problem is to remain an artist
as we grow up.
130
358749
3222
06:25
I believe this passionately,
that we don't grow into creativity,
131
361995
3081
Би үүнийг зөв гэж боддог.
Бид өсч том болох явцдаа
бүтээлч байдлаа гээдэг.
06:29
we grow out of it.
132
365100
1856
Үнэндээ бидний
боловсрол үүнийг устгадаг.
06:30
Or rather, we get educated out if it.
133
366980
1883
06:33
So why is this?
134
369247
1473
Яагаад ийм зүйл болдог вэ?
06:34
I lived in Stratford-on-Avon
until about five years ago.
135
370826
4081
Одоогоос 5 жилийн өмнө би
Стратфорд-Авонд амьдардаг байлаа.
06:38
In fact, we moved
from Stratford to Los Angeles.
136
374931
2253
Үнэндээ бид Стратфордоос
Лос Анжелест нүүж ирсэн.
Тэгэхээр ямар том өөрчлөлт гарсныг
06:41
So you can imagine
what a seamless transition that was.
137
377872
2664
төсөөлж байгаа байлгүй.
06:44
(Laughter)
138
380560
1416
(Инээлдэв)
Яг үнэндээ, бид Снитерфилд гэдэг газар
амьдардаг байлаа.
06:46
Actually, we lived in a place
called Snitterfield,
139
382000
2376
Стратфордтой хил залгаа.
06:48
just outside Stratford,
140
384400
1251
06:49
which is where
Shakespeare's father was born.
141
385675
2161
Шейкспирийн аавын төрсөн нутаг.
Танд юу бодогдов?
06:52
Are you struck by a new thought? I was.
142
388082
2375
06:54
You don't think of Shakespeare
having a father, do you?
143
390481
2595
Та Шекспирийг аавтай байсныг
мэдээгүй биз дээ?
Мэдэж байсан уу?
06:57
Do you? Because you don't think
of Shakespeare being a child, do you?
144
393100
3876
Бүр түүний хүүхэд насыг төсөөлж ч
байгаагүй биз дээ.
7 настай Шейкспир. Надад л лав
төсөөлөгдөхгүй байна.
07:01
Shakespeare being seven?
145
397000
1567
07:02
I never thought of it.
146
398591
1249
Мэдээж тэр 7 настайдаа
07:03
I mean, he was seven at some point.
147
399864
1684
хэн нэгэн багшийн англи хэлний хичээл дээр
07:05
He was in somebody's
English class, wasn't he?
148
401572
2310
сууж байсан л байж таараа. (Инээлдэв)
07:07
(Laughter)
149
403906
6787
Ямар хэцүү байх бол?
07:14
How annoying would that be?
150
410717
1329
07:16
(Laughter)
151
412070
3000
(Инээлдэв)
07:23
"Must try harder."
152
419729
1035
"Хичээлээ сайн хийгээрэй"
07:24
(Laughter)
153
420788
3900
07:28
Being sent to bed by his dad, you know,
to Shakespeare, "Go to bed, now!
154
424712
3464
"За унтдаа миний хүү"
Аав нь Шекспирт "Яг одоо орондоо ор,
07:32
And put the pencil down."
155
428200
2428
харандаагаа тавь, ингэж ярихаа боль"
07:34
(Laughter)
156
430652
1074
07:35
"And stop speaking like that."
157
431750
1555
07:37
(Laughter)
158
433329
3891
(Инээлдэв)
07:41
"It's confusing everybody."
159
437244
1324
Төсөөлөхөд амаргүй байгаа биз.
07:42
(Laughter)
160
438592
5123
07:47
Anyway, we moved
from Stratford to Los Angeles,
161
443739
5338
За юутай ч бид Стратфордоос Лос Анжелест
нүүж ирлээ.
Уг нь би нүүж ирсэн тухайгаа л
ярих гэсэн юм л даа.
07:53
and I just want to say a word
about the transition.
162
449101
2441
07:55
My son didn't want to come.
163
451566
1410
Гэтэл миний хүү ирэхийг хүссэнгүй.
07:57
I've got two kids;
he's 21 now, my daughter's 16.
164
453000
2976
Тэр одоо 21-тэй, охин дүү нь 16-тай.
08:00
He didn't want to come to Los Angeles.
165
456000
2044
Тэр дуртай Лос Анжелестээ ирэхийг
хүссэнгүй.
08:02
He loved it, but he had
a girlfriend in England.
166
458068
2956
Учир нь тэр Англид
найз охинтой болчихсон.
08:05
This was the love of his life, Sarah.
167
461048
3603
"Энэ насных нь хайр", Сара.
Үерхээд сар орчим болсон.
08:08
He'd known her for a month.
168
464761
1375
08:10
(Laughter)
169
466160
1350
Танд гэж хэлэхэд тэд үерхээд 4 жил
болж байна.
08:11
Mind you, they'd had
their fourth anniversary,
170
467534
2256
08:13
because it's a long time when you're 16.
171
469814
2939
Гэхдээ л 16 насанд 1 сар гэдэг
урт хугацаа шүү.
Тэр онгоцондоо маш ууртай суусан.
08:16
He was really upset on the plane,
172
472777
1661
"Би дахиж хэзээ ч Сара шиг охинтой
учрахгүй"
08:18
he said, "I'll never find
another girl like Sarah."
173
474462
2461
Юу гээч, үнэндээ түүнд нь
бид их баярласан.
08:20
And we were rather pleased
about that, frankly --
174
476947
2378
Яагаад гэвэл -- (Инээлдэв)
08:23
(Laughter)
175
479349
2900
08:31
Because she was the main reason
we were leaving the country.
176
487395
2881
-- тэр охин биднийг Английг
орхих болсон гол шалтгаан байсан юм.
08:34
(Laughter)
177
490300
3000
(Инээлдэв)
08:40
But something strikes you
when you move to America
178
496059
2342
Америкт ирэхэд биднийг нэг зүйл
цочирдуулсан.
Дэлхийн хаана ч очсон адил зүйл л дээ.
08:42
and travel around the world:
179
498425
1366
08:43
Every education system on Earth
has the same hierarchy of subjects.
180
499815
3378
Энэ дэлхийн хаана ч боловсролын систем
адилхан бүтэцтэй байдаг.
Бүх хүнд, хаашаа ч очсон ялгаагүй.
08:47
Every one. Doesn't matter where you go.
181
503537
1955
Үгүй гэж бодож болох юм. Гэхдээ л тийм.
08:49
You'd think it would be
otherwise, but it isn't.
182
505516
2270
Тоо болон хэлний хичээл хамгийн чухал.
08:51
At the top are mathematics and languages,
183
507810
1966
Тэгээд хүмүүнлэг... урлагийн
хичээл хамгийн доор
08:53
then the humanities,
and at the bottom are the arts.
184
509800
2434
Дэлхийн хаана ч адилхан
08:56
Everywhere on Earth.
185
512258
1118
Тэгээд бүтэцдээ урлагийг агуулсан
08:57
And in pretty much every system too,
there's a hierarchy within the arts.
186
513400
4095
бүх системийн хувьд ч мөн адил.
09:01
Art and music are normally
given a higher status in schools
187
517519
2857
Сургуульд урлаг, хөгжим 2-ыг жүжиг бүжиг
2-оос илүүд үзэх тал бий.
09:04
than drama and dance.
188
520400
1167
09:05
There isn't an education
system on the planet
189
521591
2256
Дэлхий дээр тооны хичээл заадгийн адилаар
09:07
that teaches dance everyday to children
190
523871
2058
бүжиг заадаг сургууль байхгүй.
09:09
the way we teach them mathematics. Why?
191
525953
2047
Яагаад? Яагаад байж болохгүй гэж?
09:12
Why not? I think this is rather important.
192
528524
2701
Миний бодлоор энэ нь илүү чухал.
09:15
I think math is very
important, but so is dance.
193
531249
2303
Тооны хичээл чухал, бүжиг ч адилхан.
Хэрэв зөвшөөрбөл хүүхдүүд цаг үргэлж
бүжиглэж байдаг.
09:17
Children dance all the time
if they're allowed to, we all do.
194
533576
2900
Бид бүгдээрээ биетэй биз дээ.
09:20
We all have bodies, don't we?
Did I miss a meeting?
195
536500
2476
Би ямар нэг юмнаас хоцорчихоогүй биз?
09:23
(Laughter)
196
539000
3338
(Инээлдэв)
Үнэндээ бид хүүхдүүдийнхээ бэлхүүснээс
09:26
Truthfully, what happens is,
as children grow up,
197
542510
2335
дээшхийг л эхлээд хөгжүүлж эхэлдэг.
09:28
we start to educate them progressively
from the waist up.
198
544869
2768
Дараа нь толгой тархийг нь анхаардаг.
09:31
And then we focus on their heads.
199
547661
1625
Тэгэхдээ зөвхөн нэг талыг нь л.
09:33
And slightly to one side.
200
549310
1490
Хэрэв та харь гаригийн зочин манай
09:35
If you were to visit
education, as an alien,
201
551319
2657
боловсролын системийг харсан бол
09:38
and say "What's it for, public education?"
202
554000
2976
юуны тулд олон нийтийн сургалтыг заадаг
юм бэ гэж асуух байсан.
09:41
I think you'd have to conclude,
if you look at the output,
203
557000
2776
Энэ сургалтын үр дүнг харах юм бол
үүгээр хэн амжилтад хүрдэг вэ,
09:43
who really succeeds by this,
204
559800
1376
заасан бүхнийг ёсчлон биелүүлдэг,
09:45
who does everything that they should,
205
561200
1776
09:47
who gets all the brownie
points, who are the winners --
206
563000
2731
нэмэлт оноо авдаг вэ,
хэн ялагч нь вэ?
09:49
I think you'd have to conclude
the whole purpose of public education
207
565755
3339
Эцэст нь олон нийтийн сургалт гэдэг зүйл
дэлхий даяар зөвхөн их сургуулийн
профессоруудыг л бэлддэг.
09:53
throughout the world
208
569118
1097
09:54
is to produce university professors.
209
570239
1953
09:56
Isn't it?
210
572216
1311
Үгүй гэж үү?
09:57
They're the people who come out the top.
211
573551
1983
Эдгээр хүмүүс нь хамгийн шилдэгт
тооцогддог.
09:59
And I used to be one, so there.
212
575558
2179
Би ч тэдний нэг л байсан л даа.
10:01
(Laughter)
213
577761
2636
(Инээлдэв)
10:04
And I like university
professors, but you know,
214
580421
3101
Би профессоруудад дуртай.
Гэхдээ л бид тэднийг,
10:07
we shouldn't hold them up
215
583546
1475
бүх хүн төрөлхтний амжилтын дээд нь хэмээн
тамгалах хэрэггүй.
10:09
as the high-water mark
of all human achievement.
216
585045
2931
10:12
They're just a form of life,
217
588000
1976
Тэд бол амьдралын нэг л хэсэг шүү дээ.
10:14
another form of life.
218
590000
1560
Амьдралын нэгэн хэлбэр. Гэхдээ тэдэнд
10:15
But they're rather curious, and I say this
out of affection for them.
219
591584
3298
бусдаас ялгаатай сонирхол татах зүйл бий.
Тэдний нэг зүйл анхаарлыг минь
татдаг байлаа.
10:18
There's something curious
about professors in my experience --
220
594906
2970
Тэд тархин дотроо амьдардаг.
10:21
not all of them, but typically,
they live in their heads.
221
597900
2676
Тархин дотроо, тархины
нэг талдаа амьдардаг.
10:24
They live up there,
and slightly to one side.
222
600600
2143
Тэдний бие салангид, шууд утгаараа шүү.
10:27
They're disembodied, you know,
in a kind of literal way.
223
603495
3374
Тэд өөрийнхөө биеийг харахдаа,
10:30
They look upon their body as a form
of transport for their heads.
224
606893
3093
энэ бол миний тархийг зөөх эрхтэн
гэж боддог.
10:34
(Laughter)
225
610010
6166
(Инээлдэв)
Үгүй гэж үү?
10:40
Don't they?
226
616200
1016
10:41
It's a way of getting
their head to meetings.
227
617240
2222
Тэгснээр тэд уулзалтуудад
очих боломжтой болдог.
10:43
(Laughter)
228
619486
5512
Хэрвээ та өөрийн биеийг жинхэнэ утгаар нь
10:49
If you want real evidence
of out-of-body experiences,
229
625022
3830
ашиглахыг хүсч л байгаа бол хуралд оролцож
10:52
get yourself along to a residential
conference of senior academics,
230
628876
3486
бусад ахмадуудын хамтаар сүүлийн
10:56
and pop into the discotheque
on the final night.
231
632386
2243
орой хажуугийн диско клубт орох л хэрэгтэй
(Инээлдэв)
10:58
(Laughter)
232
634653
2801
Тэнд маш олон нас биед хүрсэн
11:01
And there, you will see it.
233
637478
1356
эрэгтэй, эмэгтэйчүүд
11:02
Grown men and women
writhing uncontrollably, off the beat.
234
638858
4118
биеэ ямар ч хяналтгүйгээр,
их сонин хөдөлгөж байхыг олж харна.
11:07
(Laughter)
235
643000
2867
11:09
Waiting until it ends so they can
go home and write a paper about it.
236
645891
3325
Тэгээд хөгжмийн аяа дуусгаж байж
гэртээ харина.
11:13
(Laughter)
237
649240
1904
Боловсролын систем академик чадварыг
илүүд үздэг.
11:15
Our education system is predicated
on the idea of academic ability.
238
651168
3843
Тэр нь ч шалтгаантай.
11:19
And there's a reason.
239
655035
1241
19-р зуунаас өмнө үнэндээ дэлхийн
хаана ч
11:20
Around the world, there were
no public systems of education,
240
656300
3556
боловсролын систем гэж байсангүй.
11:23
really, before the 19th century.
241
659880
2106
Аж үйлдвэрийн хувьсгалтай хамт
11:26
They all came into being
to meet the needs of industrialism.
242
662010
2957
боловсролын систем бий болсон.
11:29
So the hierarchy is rooted on two ideas.
243
665269
2163
Тиймээс систем 2 үндсэн үзэл
санаанд тулгуурладаг.
11:31
Number one, that the most useful
subjects for work are at the top.
244
667456
4597
Эхнийх нь, хамгийн ашигтай сэдэв
чухалд тооцогдоно.
11:36
So you were
probably steered benignly away
245
672077
2031
Таны хүүхэд насандаа их хийдэг байсан
11:38
from things at school when you
were a kid, things you liked,
246
674132
2934
таны дуртай зүйл
ажилд ороход тань тус болохгүй.
11:41
on the grounds that you would
never get a job doing that. Is that right?
247
677090
3386
Тийм биш гэж үү?
Хөгжим битгий тогло,
11:44
Don't do music, you're not
going to be a musician;
248
680500
2381
хөгжимчин болохгүйгээс хойш,
Зураач болохгүй л бол зураг битгий зур.
11:46
don't do art, you won't be an artist.
249
682905
1801
11:48
Benign advice -- now, profoundly mistaken.
250
684730
3420
Нөхөрсөг зөвлөгөө:
Маш том алдаа гаргаж байна.
11:52
The whole world
is engulfed in a revolution.
251
688174
2145
Дэлхий маш хурдан өөрчлөгдөж байна.
2-рт бидний оюун ухааныг харах бодлыг
11:54
And the second is academic ability,
252
690343
2097
11:56
which has really come to dominate
our view of intelligence,
253
692464
2885
дарангуйлагч академик чадвар,
учир их дээр сургуулиуд энэ төсөөлөл дээр
бий болсон.
11:59
because the universities designed
the system in their image.
254
695373
2903
Энэ өнцгөөр харж чадах аваас дэлхий дээр
12:02
If you think of it, the whole system
of public education around the world
255
698300
3494
байгаа бүх боловсролын системийн туйлын
зорилго нь их дээд сургуульд орох.
12:05
is a protracted process
of university entrance.
256
701818
2226
Үүний гайгаар маш олон авьяас чадвартай
12:08
And the consequence
is that many highly-talented,
257
704068
2333
хүмүүс өөрсдийгөө үнэлэхээ больдог.
12:10
brilliant, creative
people think they're not,
258
706425
2435
Учир нь тэдний сургуульдаа сайн чаддаг
12:12
because the thing
they were good at at school
259
708884
2138
байсан зүйлс бүхэн үнэ цэнэгүй болдог,
12:15
wasn't valued,
or was actually stigmatized.
260
711046
2108
эсвэл гутаагдахад хүрдэг.
Бид ийм байдлыг хүлээн зөвшөөрч болохгүй.
12:17
And I think we can't afford
to go on that way.
261
713383
2296
12:19
In the next 30 years, according to UNESCO,
262
715703
2464
ЮНЕСКО-гийн судалгаагаар дараагийн 30 жилд
12:22
more people worldwide will be graduating
263
718191
2810
хүн төрөлхтний түүхэнд хамгийн олон хүн
их дээд сургууль төгсөх болно.
12:25
through education
than since the beginning of history.
264
721025
2546
Бидний ярилцсан технологи, ажлын үр дүн
12:27
More people, and it's the combination
of all the things we've talked about --
265
723595
3681
улс төрийн газар зүй болон
12:31
technology and its transformation
effect on work, and demography
266
727300
3048
хүн амын өсөлт зэрэг сэдвүүдэд
хүмүүс улам их ач холбогдол өгөх болно.
12:34
and the huge explosion in population.
267
730372
1804
Сайн анзаарвал, боловсролын зэрэг тийм ч
чухал биш болж байна.
12:36
Suddenly, degrees aren't worth anything.
268
732200
2865
12:39
Isn't that true?
269
735089
1380
Тийм биш гэж үү?
Намайг оюутан байхад, боловсролтой
хүн л ажилд орно гэдэг байлаа.
12:40
When I was a student,
if you had a degree, you had a job.
270
736723
2753
12:43
If you didn't have a job,
it's because you didn't want one.
271
739500
2776
Ажилгүй хүн суралцах дургүй байсан гэж
ойлгогддог байв.
12:46
And I didn't want one, frankly. (Laughter)
272
742300
2676
Би сургуульд явах дуртай байгаагүй.
Үнэнээ л хэлье.
(Инээлдэв)
12:49
But now kids with degrees
273
745000
4074
Тэгвэл боловсрол эзэмшсэн хүүхдүүд
видео тоглоом тоглох төлөвлөгөөтэй
харьдаг болж.
12:53
are often heading home
to carry on playing video games,
274
749098
3045
Учир нь өмнө нь бакалавр шаарддаг
байсан ажлууд
12:56
because you need an MA where
the previous job required a BA,
275
752167
3198
магистр шаарддаг болж,
тэгээд дараа нь доктор.
12:59
and now you need a PhD for the other.
276
755389
1787
Энэ бол академик хөөрөгдлийн үр дүн.
13:01
It's a process of academic inflation.
277
757200
1776
13:03
And it indicates the whole
structure of education
278
759000
2376
Боловсролын систем нүдний урд
өөрчлөгдөж байна.
Бид оюун ухааныг үнэлдэг үнэлгээгээ
13:05
is shifting beneath our feet.
279
761400
1433
13:06
We need to radically rethink
our view of intelligence.
280
762857
2620
өөрчлөх шаардлагтай болжээ.
Бид оюун ухааны талаар 3 зүйлийг мэднэ.
13:09
We know three things about intelligence.
281
765501
1995
Нэг. Олон талт байдал.
Бид дэлхий олон талаас нь харж,
туршиж таньж мэддэг.
13:11
One, it's diverse.
282
767520
1227
13:12
We think about the world in all the ways
that we experience it.
283
768771
3005
Бид харж сэтгэдэг, сонсож сэтгэдэг,
хүрэлцэж сэтгэдэг.
13:15
We think visually, we think in sound,
we think kinesthetically.
284
771800
2976
Бид хийсвэрээр сэтгэдэг, хөдөлж сэтгэдэг.
13:18
We think in abstract terms,
we think in movement.
285
774800
2301
Хоёрдугаарт, оюун ухаан бол динамик.
13:21
Secondly, intelligence is dynamic.
286
777246
1754
Өчигдрийн маш олон илтгэл дээр гарсанчлан
13:23
If you look at the interactions
of a human brain,
287
779587
2389
хүний тархины үйл ажиллагааг харах аваас
13:26
as we heard yesterday
from a number of presentations,
288
782000
2976
оюун ухаан гэдэг нь гайхамшигтай
идэвхитэй зүйл.
13:29
intelligence is wonderfully interactive.
289
785000
1976
13:31
The brain isn't divided into compartments.
290
787000
2238
Хүний тархи олон хэсгүүдэд хуваагддаггүй.
13:33
In fact, creativity --
which I define as the process
291
789873
3103
Үнэндээ, миний тодорхойлж байгаагаар
үнэ цэнэ бүхий
13:37
of having original ideas
that have value --
292
793000
2325
анхдагч санааг олох үйл явц болох
бүтээлч сэтгэлгээ нь ямар нэг зарчимлаг
13:39
more often than not comes about
through the interaction
293
795349
2652
хатуу ойлголтуудыг харьцуулснаар
бий болдоггүй.
13:42
of different disciplinary
ways of seeing things.
294
798025
3000
Хүний тархины хоёр хэсгийг
хооронд нь
13:46
By the way, there's a shaft of nerves
that joins the two halves of the brain
295
802310
3666
холбож байдаг мөчирлөсөн эсүүд байдаг.
Түүнийг корпус каллозум гэдэг.
13:50
called the corpus callosum.
296
806000
1491
Энэ эс эмэгтэйчүүдэд илүү зузаан байдаг.
13:51
It's thicker in women.
297
807515
1266
13:53
Following off from Helen yesterday,
298
809088
1741
Өчигдрийн Хелений ярианаас ч бодоход
13:54
this is probably why women
are better at multi-tasking.
299
810853
3123
мададгүй бүсгүйчүүд олон ажил зэрэг
сайн хийж чаддагийн шалтгаан нь тэр байх
13:58
Because you are, aren't you?
300
814000
1817
Үгүй гэж үү?
13:59
There's a raft of research,
but I know it from my personal life.
301
815841
3207
Маш олон судалгаа үүнийг баталдаг.
Өөрийнхөө амьдрал дээрх жишээг хэлье.
14:03
If my wife is cooking a meal at home --
which is not often, thankfully.
302
819738
5238
Манай эхнэр гэртээ хоолоо хийж байлаа.
Азаар дандаа хийгээд байдаггүй л дээ.
14:09
(Laughter)
303
825000
2854
(Инээлдэв)
Түүнд сайн чаддаг зүйл байгаа--
14:11
No, she's good at some things,
but if she's cooking,
304
827878
2498
Тэр хоол хийж байхдаа, хүмүүстэй утсаар
ярина.
14:14
she's dealing with people on the phone,
305
830400
1876
Бараг зэрэг шахуу хүүхдүүдтэйгээ ярина
14:16
she's talking to the kids,
she's painting the ceiling,
306
832300
2556
Ханан дээрээ зураг зурна.
14:18
she's doing open-heart surgery over here.
307
834880
3096
Тэгээд энэ тал зүрхний хагалгаа ч хийнэ.
14:22
If I'm cooking, the door
is shut, the kids are out,
308
838000
2976
Хэрвээ би хоол хийвэл
хаалгаа хаагаад, хүүхдүүдээ гаргана.
14:25
the phone's on the hook,
if she comes in I get annoyed.
309
841000
2976
Утас өлгөөтэй, хэрвээ эхнэр орж ирвэл
би бухимдаж эхлэнэ.
14:28
I say, "Terry, please,
I'm trying to fry an egg in here."
310
844000
3071
"Терри, гуйя, би энд өндөг шарж байна.
Надад битгий саад бол!"
14:31
(Laughter)
311
847095
6730
(Инээлдэв)
14:38
"Give me a break."
312
854254
1200
14:39
(Laughter)
313
855478
1720
14:41
Actually, do you know
that old philosophical thing,
314
857222
2499
Та нар хуучны нэг үгийг мэднэ дээ.
14:43
if a tree falls in a forest
and nobody hears it, did it happen?
315
859745
3253
Ойд нэг мод уналаа. Түүнийг хэн ч
сонсоогүй бол
үнэндээ мод унасан гэж үү?
14:47
Remember that old chestnut?
316
863252
1329
Хөгшин туулайн бөөрний мод мэднэ биз дээ?
14:48
I saw a great t-shirt
recently, which said,
317
864605
2409
Би саяхан нэг мундаг үгтэй цамц харлаа.
14:51
"If a man speaks his mind
in a forest, and no woman hears him,
318
867038
3938
"Ойд залуу дотроо өөртөө зориулж үг хэллээ
Түүнийг бүсгүй сонссонгүй.
14:55
is he still wrong?"
319
871000
1396
Түүний буруу биш биз дээ?" (Инээлдэв)
14:56
(Laughter)
320
872420
5606
15:03
And the third thing about intelligence is,
321
879976
2000
Оюун ухааны талаарх гуравдах зүйл бол
15:06
it's distinct.
322
882000
1369
ялгах чадвар.
15:07
I'm doing a new book at the moment
called "Epiphany,"
323
883754
2573
Би өөрийнхөө авьяас чадварыг нээж
илрүүлсэн хүмүүстэй хийсэн ярилцлагуудыг
15:10
which is based on a series
of interviews with people
324
886351
2474
багтаасан "Эпифани" гэдэг
ном бичиж байгаа.
15:12
about how they discovered their talent.
325
888849
1920
Маш сонирхолтой.
Нэгэн гайхалтай эмэгтэйн яриа хамгийн
15:14
I'm fascinated
by how people got to be there.
326
890793
2169
15:16
It's really prompted by a conversation
I had with a wonderful woman
327
892986
3190
сонирхолтой байсан.
Та нар түүний талаар дуулсан уу?
15:20
who maybe most people
have never heard of, Gillian Lynne.
328
896200
2676
Түүнийг Жилиан Линн гэдэг.
Зарим нь дуулсан л байх.
Их алдартай бүжигчин.
15:22
Have you heard of her? Some have.
329
898900
1630
Бараг бүгд л түүнийг мэддэг.
15:24
She's a choreographer,
and everybody knows her work.
330
900554
2522
"Муурнууд", "Дуурийн хий үзэгдэл"-д
тоглож байсан.
15:27
She did "Cats" and "Phantom of the Opera."
331
903100
2001
Тэр алдартай. Би Английн хааны баллетын
удирдах зөвлөлд байлаа л даа...
15:29
She's wonderful.
332
905125
978
15:30
I used to be on the board
of The Royal Ballet,
333
906127
2146
...та бүхний харж байгаачлан.
15:32
as you can see.
334
908297
1201
15:33
Anyway, Gillian and I had
lunch one day and I said,
335
909522
2400
За тэр ч яахав. Нэг удаа би өдрийн
хоолон дээр түүнээс "Чи яаж яваад бүжигчин
15:36
"How did you get to be a dancer?"
336
912047
1800
15:37
It was interesting.
337
913976
1000
болчихвоо" гэж асуусан юм.
15:39
When she was at school,
she was really hopeless.
338
915000
2350
Тэр сурлагадаа маш муу хүүхэд байж.
15:41
And the school, in the '30s,
wrote to her parents and said,
339
917374
3602
Багш нар нь түүний эцэг эхэд
"Танай хүүхэд огтхон ч
суралцах авьяасгүй"
15:45
"We think Gillian
has a learning disorder."
340
921000
2000
"Тэр төвлөрч чаддаггүй.
Ердөө ч тайван суудаггүй"
15:47
She couldn't concentrate;
she was fidgeting.
341
923024
2142
гэж хүртэл бичиж байв.
Одоо үүнийг "Хэт хөдөлгөөнтөх эмгэг"
гэж оношлоно.
15:49
I think now they'd say she had ADHD.
Wouldn't you?
342
925190
3290
Гэтэл 1930 он гээд бодоод үз дээ.
15:52
But this was the 1930s, and ADHD
hadn't been invented at this point.
343
928504
4059
Энэ эмгэгийг нээж ч амжаагүй байсан юм.
Байх боломжгүй эмгэг байлаа л даа.
15:56
It wasn't an available condition.
344
932587
2389
(Инээлдэв)
15:59
(Laughter)
345
935000
2737
Оношлох боломжтой гэдгийг ч
мэддэггүй байсан юм чинь.
16:01
People weren't aware they could have that.
346
937761
2060
16:03
(Laughter)
347
939845
2134
16:06
Anyway, she went to see this specialist.
348
942003
4278
Юутай ч түүнийг
эмчид үзүүлэв.
16:10
So, this oak-paneled room,
and she was there with her mother,
349
946305
3722
Тэр ээжийн хамт царс модон ханатай өрөөнд,
булангийн сандал дээр 20 минут суух зуур
16:14
and she was led and sat
on this chair at the end,
350
950051
2477
эмч ээжтэй нь түүний сургууль дээр юу
16:16
and she sat on her hands for 20 minutes
while this man talked to her mother
351
952552
3639
болдог, тэр бусдыг хэрхэн бухимдуулдаг
16:20
about the problems
Gillian was having at school.
352
956215
2328
гэрийн даалгавраа дандаа оройтож хийдэг,
16:22
Because she was disturbing people;
her homework was always late; and so on,
353
958567
3677
мөн өөр бусад зүйлсийг ч
орхилгүй ярилцлаа.
16:26
little kid of eight.
354
962268
1096
16:27
In the end, the doctor
went and sat next to Gillian, and said,
355
963388
3055
Эмч энэ бүгдийн дараагаар
"Жилиан, би чиний талаар бүгдийг дууллаа"
16:30
"I've listened to all these
things your mother's told me,
356
966467
2705
"Хоёулаа тусдаа уулзаж болох уу"
гэж асуув.
16:33
I need to speak to her privately.
357
969196
1619
16:34
Wait here. We'll be back;
we won't be very long,"
358
970839
2376
"Эндээ хүлээж байгаарай. Бид удахгүй" гэж
16:37
and they went and left her.
359
973239
2325
хэлээд ээжийг нь түр үлдээжээ.
16:39
But as they went out of the room,
360
975588
1636
Эмч өрөөндөө ороод ширээн дээр байсан
16:41
he turned on the radio
that was sitting on his desk.
361
977248
2500
радиог асаав. Тэгээд өрөөнөөс гарч ирээд
16:44
And when they got out, he said to her
mother, "Just stand and watch her."
362
980342
3430
ээжид хандан
"Та охиноо нэг хар даа" гэж хэлэв
Тэр өрөөнд байхдаа охин нь
16:48
And the minute they left the room,
363
984000
2991
хөгжмийн аянд тохируулан бүжиж байв.
16:51
she was on her feet, moving to the music.
364
987015
2484
16:53
And they watched for a few minutes
and he turned to her mother and said,
365
989523
3453
Тэд охиныг хэдэн минутын туршид
хамт ажиглангаа,
эмч ээжид хандан,
16:57
"Mrs. Lynne, Gillian
isn't sick; she's a dancer.
366
993000
3976
"Хатагтай Линн, Жилиан өвчтөй биш, харин
бүжигчин хүн байна.
17:01
Take her to a dance school."
367
997000
1976
Түүнийг бүжгийн сургуульд
оруул" гэж хэлэв.
17:03
I said, "What happened?"
368
999000
1976
"Тэгээд юу болсон?" гэж намайг асуухад,
17:05
She said, "She did. I can't tell you
how wonderful it was.
369
1001000
2976
"Ээж эмчийн
хэлснийг биелүүлсэн"
Ямар гайхалтай байсан гээч,
17:08
We walked in this room
and it was full of people like me.
370
1004000
2753
Намайг явж ороход надтай адилхан
хүмүүс өрөөгөөр дүүрэн байсан.
17:10
People who couldn't sit still.
371
1006777
2199
Зүгээр зогсож чаддаггүй,
17:13
People who had to move to think."
Who had to move to think.
372
1009000
4587
хөдөлж байж сэтгэдэг хүмүүс.
хөдөлж байж сэтгэдэг.
Тэд баллет, бас товшуур бүжиг бүжиглэдэг.
17:17
They did ballet, they did tap, jazz;
they did modern; they did contemporary.
373
1013746
3630
Тэд жааз, модерн бүжиг бүжиглэдэг.
17:21
She was eventually auditioned
for the Royal Ballet School;
374
1017400
2820
Түүнийг хааны баллетын сургуульд
шалгуулсан.
Тэрээр гайхалтай соло бүжигчин болсон.
17:24
she became a soloist; she had
a wonderful career at the Royal Ballet.
375
1020244
3299
Түүний карьер Хааны баллетэд цэцэглэсэн.
17:27
She eventually graduated
from the Royal Ballet School,
376
1023567
2608
Тэр Хааны баллетээс гарч
"Жилиан Линний
бүжгийн компани" нэртэй
17:30
founded the Gillian Lynne Dance Company,
377
1026200
1975
хувийн компаниа байгуулж
17:32
met Andrew Lloyd Webber.
378
1028200
1243
Эндрью Вебертэй учран,
17:33
She's been responsible for
379
1029568
1409
Тэр түүхэн дэх хамгийн хариуцлагатай
17:35
some of the most successful
musical theater productions in history,
380
1031001
3146
хөгжмийн жүжгүүдийг тайзнаа амилуулж,
сая сая үзэгчдэд баяр баясал авчирсан
тэрбумтан болсон.
17:38
she's given pleasure to millions,
and she's a multi-millionaire.
381
1034172
3072
Гэтэл магадгүй түүнд эмчилгээ хийж,
17:41
Somebody else might have put her
on medication and told her to calm down.
382
1037269
4070
хөдлөхийг нь зогсоож болох л байсан.
Тэгэхээр, миний бодлоор ...
17:45
(Applause)
383
1041364
6782
(Алга ташив)
Миний хэлэхийг хүсэж буй зүйл бол,
17:52
What I think it comes to is this:
384
1048575
1601
17:54
Al Gore spoke the other night
385
1050200
1776
өмнөх өдөр Эл Горийн хэлсэн үг,
17:56
about ecology and the revolution
that was triggered by Rachel Carson.
386
1052000
4269
Рэчел Карсоны илтгэсэн
экологи ба хувьсгал.
18:01
I believe our only hope for the future
387
1057111
2166
Ирээдүйн цор ганц итгэл найдвар бол
хүний экологид
18:03
is to adopt a new conception
of human ecology,
388
1059301
3833
цоо шинэ ойлголтыг бий болгох,
хүний чадамж асар баялаг болох ойлголтыг
18:07
one in which we start
to reconstitute our conception
389
1063158
2818
дахин шинэчлэх явдал юм.
18:10
of the richness of human capacity.
390
1066000
1976
18:12
Our education system has mined our minds
391
1068000
3499
Бидний боловсролын систем
бидний оюун ухаанд
дэлхийн уурхайн баялгийг ухаж гаргах л
18:15
in the way that we strip-mine the earth:
for a particular commodity.
392
1071523
3276
ухааныг суулгаж байна.
18:19
And for the future, it won't serve us.
393
1075188
2484
Тэгвэл ирээдүйд энэ бидэнд тус болохгүй.
Бид үр хүүхдүүдээ сурган хүмүүжүүлж буй
18:21
We have to rethink
the fundamental principles
394
1077696
2280
боловсролын системээ эргэн харах цаг болж.
18:24
on which we're educating our children.
395
1080000
1968
Йонас Салкийн хэлсэн
нэгэн мэргэн үг байдаг.
18:26
There was a wonderful quote
by Jonas Salk, who said,
396
1082087
2674
"Хэрэв дэлхий дээрх бүх шавьж устах аваас,
18:28
"If all the insects
were to disappear from the Earth,
397
1084785
5039
50 жилийн дараа гэхэд дэлхий дээр амьдрал
устах болно.
18:33
within 50 years all life
on Earth would end.
398
1089848
2841
Харин бүх хүн төрөлхтөн устах аваас
50 жилийн дараа
18:37
If all human beings
disappeared from the Earth,
399
1093688
3072
дэлхий дээр амьдрал цэцэглэх болно"
18:40
within 50 years all forms
of life would flourish."
400
1096784
2634
Тэр зөв хэлсэн.
18:44
And he's right.
401
1100244
1285
TED хүний баялаг төсөөллийг
хөгжүүлж байна.
18:46
What TED celebrates is the gift
of the human imagination.
402
1102291
3634
Бид энэ бэлгийг маш ухаалгаар хэрэглэж,
18:50
We have to be careful now
403
1106417
2071
18:52
that we use this gift wisely
404
1108512
2255
өмнө ярилцсан
18:54
and that we avert some of the scenarios
that we've talked about.
405
1110791
3229
зарим нөхцөл байдалд
хүрэхгүй байхыг
хичээх хэрэгтэй.
18:58
And the only way we'll do it is by seeing
our creative capacities
406
1114044
3932
Ингэх цорын ганц зам бол
бид бүтээлч чадварыг хөгжүүлж,
19:02
for the richness they are
407
1118000
1610
итгэл найдвар болсон үр хойч үеэ
19:03
and seeing our children
for the hope that they are.
408
1119634
3182
бэлдэх явдал юм.
Тэдэнд өөрсдийн ирээдүйгээ
19:06
And our task is to educate
their whole being,
409
1122840
2398
итгэл дүүрэн угтахад
хэрэг болох зүйлсийг л заах хэрэгтэй.
19:09
so they can face this future.
410
1125262
1484
Эцэст нь хэлэхэд, бид ирээдүйг харж
чадахгүй байж болно.
19:10
By the way -- we may not see this future,
411
1126770
2206
19:13
but they will.
412
1129000
1430
Тэд харах болно.
19:14
And our job is to help them
make something of it.
413
1130454
3079
Тэднийг харж чадахад л тусалцгаая.
Баярлалаа.
19:17
Thank you very much.
414
1133557
1000
19:18
(Applause)
415
1134581
3000
Translated by Chinzorig Enkhtaivan
Reviewed by Indra Ganzorig

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ken Robinson - Author/educator
Creativity expert Sir Ken Robinson challenges the way we're educating our children. He champions a radical rethink of our school systems, to cultivate creativity and acknowledge multiple types of intelligence.

Why you should listen

Why don't we get the best out of people? Sir Ken Robinson argues that it's because we've been educated to become good workers, rather than creative thinkers. Students with restless minds and bodies -- far from being cultivated for their energy and curiosity -- are ignored or even stigmatized, with terrible consequences. "We are educating people out of their creativity," Robinson says. It's a message with deep resonance. Robinson's TED Talk has been distributed widely around the Web since its release in June 2006. The most popular words framing blog posts on his talk? "Everyone should watch this."

A visionary cultural leader, Sir Ken led the British government's 1998 advisory committee on creative and cultural education, a massive inquiry into the significance of creativity in the educational system and the economy, and was knighted in 2003 for his achievements. His 2009 book, The Element: How Finding Your Passion Changes Everything, is a New York Times bestseller and has been translated into 21 languages. A 10th anniversary edition of his classic work on creativity and innovation, Out of Our Minds: Learning to be Creative, was published in 2011. His 2013 book, Finding Your Element: How to Discover Your Talents and Passions and Transform Your Life, is a practical guide that answers questions about finding your personal Element. In his latest book, Creative Schools: The Grassroots Revolution That’s Transforming Education, he argues for an end to our outmoded industrial educational system and proposes a highly personalized, organic approach that draws on today’s unprecedented technological and professional resources to engage all students.

More profile about the speaker
Ken Robinson | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee