Mission Blue II
Carl Safina: What are animals thinking and feeling?
Carl Safina: Hayvanlar ne düşünüyor ve hissediyor?
Filmed:
Readability: 3.2
2,341,963 views
Hayvanların beyinlerinde neler oluyor? Ne düşündüklerini ve hissettiklerini veya bunu yapıp yapmadıklarını bilebilir miyiz? Carl Safina bunu yapabileceğimizi düşünüyor. Ekoloji, biyoloji ve davranış bilimlerini içeren keşifler ve hikâyeler ile, balinaların, kurtların, fillerin ve albatrosların hikâyelerini bir araya getiriyor; tıpkı bizim düşündüğümüz, hissettiğimiz, alet kullandığımız ve duygularımızı ifade ettiğimiz gibi bizimle dünyayı paylaşan diğer canlıların – ve zihinlerin – de öyle olduklarını öne sürüyor.
Carl Safina - Ecologist, writer
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature. Full bio
Carl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Have you ever wondered
what animals think and feel?
what animals think and feel?
0
999
3516
Hayvanların ne düşündüklerini ve
hissettiklerini hiç merak ettiniz mi?
hissettiklerini hiç merak ettiniz mi?
00:17
Let's start with a question:
1
5020
1884
Bir soru ile başlayalım:
00:19
Does my dog really love me,
or does she just want a treat?
or does she just want a treat?
2
7654
4119
Köpeğim gerçekten beni seviyor mu,
yoksa sadece bir ödül maması mı istiyor?
yoksa sadece bir ödül maması mı istiyor?
00:24
Well, it's easy to see
that our dog really loves us,
that our dog really loves us,
3
12991
4967
Köpeğimizin gerçekten bizi
sevdiğini görmek kolay,
sevdiğini görmek kolay,
00:29
easy to see, right,
4
17982
2081
o tüylü küçük kafasında neler olduğunu
00:32
what's going on in that fuzzy little head.
5
20087
3650
görmek kolay, değil mi?
00:36
What is going on?
6
24593
1375
Neler oluyor?
00:39
Something's going on.
7
27155
1726
Bir şeyler oluyor.
00:41
But why is the question always
do they love us?
do they love us?
8
29864
4399
Peki neden soru hep
onların bizi sevip sevmediği.
onların bizi sevip sevmediği.
00:46
Why is it always about us?
9
34287
2111
Neden hep bizimle ilgili?
00:48
Why are we such narcissists?
10
36422
2643
Niye böyle narsistiz?
00:52
I found a different question
to ask animals.
to ask animals.
11
40674
3039
Hayvanlara soracak
başka bir soru buldum.
başka bir soru buldum.
00:57
Who are you?
12
45911
1417
Siz kimsiniz?
01:01
There are capacities of the human mind
13
49910
2895
İnsan zihninin, sadece insan zihninin
01:04
that we tend to think are capacities
only of the human mind.
only of the human mind.
14
52829
4862
yeteneği olduğunu
düşündüğümüz yetenekler var.
düşündüğümüz yetenekler var.
01:10
But is that true?
15
58176
1358
Ama bu doğru mu?
01:12
What are other beings
doing with those brains?
doing with those brains?
16
60047
3975
Diğer canlılar o beyinleriyle
ne yapıyorlar?
ne yapıyorlar?
01:16
What are they thinking and feeling?
17
64554
2353
Ne düşünüyorlar ve hissediyorlar?
01:19
Is there a way to know?
18
67570
1633
Bilmenin bir yolu var mı?
01:21
I think there is a way in.
19
69227
1674
Bence bir yolu var.
01:22
I think there are several ways in.
20
70925
1690
Bence birkaç yolu var.
01:24
We can look at evolution,
we can look at their brains
we can look at their brains
21
72950
4122
Evrime bakabiliriz,
beyinlerine bakabiliriz
beyinlerine bakabiliriz
01:29
and we can watch what they do.
22
77096
2480
ve neler yaptıklarını izleyebiliriz.
01:33
The first thing to remember is:
our brain is inherited.
our brain is inherited.
23
81316
3939
Aklımızda tutmamız gereken ilk şey:
Bizim beynimiz kalıtımsal.
Bizim beynimiz kalıtımsal.
01:38
The first neurons came from jellyfish.
24
86253
3707
İlk nöronlar denizanalarından gelmiş.
01:42
Jellyfish gave rise
to the first chordates.
to the first chordates.
25
90435
2840
Denizanaları ilk kordatları
meydana getirmiş.
meydana getirmiş.
01:45
The first chordates gave rise
to the first vertebrates.
to the first vertebrates.
26
93299
3668
İlk kordatlar ilk omurgalıları
meydana getirmiş.
meydana getirmiş.
01:49
The vertebrates came out of the sea,
27
97277
2418
Omurgalılar denizden gelmişler
01:51
and here we are.
28
99719
1336
ve işte biz buradayız.
01:54
But it's still true that a neuron,
a nerve cell, looks the same
a nerve cell, looks the same
29
102737
5590
Ancak bir nöronun, bir sinir hücresinin
bir kerevitte, bir kuşta ve sizde
bir kerevitte, bir kuşta ve sizde
02:00
in a crayfish, a bird or you.
30
108351
3417
hâlâ aynı göründüğü doğru.
02:04
What does that say
about the minds of crayfish?
about the minds of crayfish?
31
112427
3541
Bu kerevitin zihniyle ilgili
ne anlama geliyor?
ne anlama geliyor?
02:08
Can we tell anything about that?
32
116880
1557
Bununla ilgili bir şey
söyleyebilir miyiz?
söyleyebilir miyiz?
02:10
Well, it turns out that
if you give a crayfish
if you give a crayfish
33
118461
4029
Eğer bir kerevite bir sürü küçük
02:14
a lot of little tiny electric shocks
34
122514
2657
elektroşok verirseniz,
02:17
every time it tries
to come out of its burrow,
to come out of its burrow,
35
125195
2296
yuvasından her dışarı çıkmak istediğinde,
02:19
it will develop anxiety.
36
127515
2185
endişesinin arttığı ortaya çıkmıştır.
02:23
If you give the crayfish the same drug
37
131133
3418
Eğer kerevite insanlardaki
kaygı bozukluğunu
kaygı bozukluğunu
02:26
used to treat anxiety disorder in humans,
38
134575
2923
tedavi eden ilaçların aynısı verilirse,
02:29
it relaxes and comes out and explores.
39
137522
3081
rahatlayıp dışarı çıkıyor
ve etrafı keşfediyor.
ve etrafı keşfediyor.
02:34
How do we show how much
we care about crayfish anxiety?
we care about crayfish anxiety?
40
142308
3087
Kerevitin kaygılarını ne kadar
umursadığımızı nasıl gösterebiliriz?
umursadığımızı nasıl gösterebiliriz?
02:37
Mostly, we boil them.
41
145905
1354
Çoğunlukla onları haşlıyoruz.
02:39
(Laughter)
42
147283
1316
(Gülüşmeler)
02:42
Octopuses use tools,
as well as do most apes
as well as do most apes
43
150490
5358
Ahtapotlar alet kullanır,
çoğu maymun da öyle
çoğu maymun da öyle
02:47
and they recognize human faces.
44
155872
2343
ve insan yüzünü tanırlar.
02:50
How do we celebrate the ape-like
intelligence of this invertebrate?
intelligence of this invertebrate?
45
158808
4784
Bu omurgasızın maymuna benzer
zekâsını nasıl methedersiniz?
zekâsını nasıl methedersiniz?
02:55
Mostly boiled.
46
163999
1447
Çoğunlukla haşlayarak.
02:58
If a grouper chases a fish
into a crevice in the coral,
into a crevice in the coral,
47
166669
4306
Bir orfoz balığı, bir balığı bir mercan
kayalığı içindeki yarığa kovaladığında,
kayalığı içindeki yarığa kovaladığında,
03:02
it will sometimes go to where it knows
a moray eel is sleeping
a moray eel is sleeping
48
170999
4976
bazen müren balığının
uyuduğunu bildiği yere gider,
uyuduğunu bildiği yere gider,
03:07
and it will signal
to the moray, "Follow me,"
to the moray, "Follow me,"
49
175999
3573
müren balığına
"Beni takip et" sinyali verir
"Beni takip et" sinyali verir
03:11
and the moray will understand that signal.
50
179596
2541
ve müren balığı da bu sinyali anlar.
03:14
The moray may go into the crevice
and get the fish,
and get the fish,
51
182816
2977
Müren balığı yarığa girip balığı alabilir,
03:17
but the fish may bolt
and the grouper may get it.
and the grouper may get it.
52
185817
2658
ama balık kaçabilir ve
orfoz balığı da onu kapabilir.
orfoz balığı da onu kapabilir.
03:20
This is an ancient partnership that we
have just recently found out about.
have just recently found out about.
53
188880
6031
Bu yeni keşfettiğimiz eski bir ortaklık.
03:26
How do we celebrate
that ancient partnership?
that ancient partnership?
54
194935
3085
Bu eski ortaklığı nasıl kutlayabiliriz?
03:30
Mostly fried.
55
198044
1578
Çoğunlukla kızartarak.
03:32
A pattern is emerging and it says
a lot more about us
a lot more about us
56
200918
3600
Onlardan çok, bizim hakkımızda bir şeyler
03:36
than it does about them.
57
204542
2160
söyleyen bir düzen ortaya çıkıyor.
03:39
Sea otters use tools
58
207610
2405
Deniz samurları alet kullanır
03:42
and they take time away
from what they're doing
from what they're doing
59
210039
2977
ve bebeklerine yaptıkları
şeyi göstermek için
şeyi göstermek için
03:45
to show their babies what to do,
which is called teaching.
which is called teaching.
60
213040
4141
zaman harcarlar, buna öğretme denir.
03:49
Chimpanzees don't teach.
61
217205
2678
Şempanzeler öğretmezler.
03:52
Killer whales teach
and killer whales share food.
and killer whales share food.
62
220999
3810
Orkalar öğretirler ve
yiyeceklerini paylaşırlar.
yiyeceklerini paylaşırlar.
03:58
When evolution makes something new,
63
226879
2034
Evrim yeni bir şeyler yaptığında,
04:00
it uses the parts it has
in stock, off the shelf,
in stock, off the shelf,
64
228937
4353
yeni bir dönemece girmeden önce
04:05
before it fabricates a new twist.
65
233314
2462
stoktaki, hazırdaki parçalardan kullanır.
04:07
And our brain has come to us
66
235800
2176
Beynimiz bize çok uzun bir zaman
04:10
through the enormity
of the deep sweep of time.
of the deep sweep of time.
67
238000
4401
geçtikten sonra geldi.
04:14
If you look at the human brain
compared to a chimpanzee brain,
compared to a chimpanzee brain,
68
242425
3589
Şempanze beynine kıyaslayarak
insan beynine bakarsanız,
insan beynine bakarsanız,
04:18
what you see is we have basically
a very big chimpanzee brain.
a very big chimpanzee brain.
69
246038
3664
gördüğünüz şey esasen çok büyük
bir şempanze beynimiz olduğu.
bir şempanze beynimiz olduğu.
04:21
It's a good thing ours is bigger,
because we're also really insecure.
because we're also really insecure.
70
249726
3941
Bizimkinin büyük olması iyi bir şey,
çünkü biz gerçekten güvensiziz.
çünkü biz gerçekten güvensiziz.
04:25
(Laughter)
71
253691
2062
(Gülüşmeler)
04:27
But, uh oh, there's a dolphin,
72
255777
3116
Ama işte bir yunus,
04:30
a bigger brain with more convolutions.
73
258917
2976
daha fazla kıvrımı olan,
daha büyük bir beyin.
daha büyük bir beyin.
04:34
OK, maybe you're saying,
all right, well, we see brains,
all right, well, we see brains,
74
262777
2707
Tamam, belki şöyle diyorsunuz,
beyinler görüyoruz,
beyinler görüyoruz,
04:37
but what does that
have to say about minds?
have to say about minds?
75
265508
2427
ama bu zihinler hakkında neler söylüyor?
04:40
Well, we can see the working of the mind
76
268347
3871
Zihnin çalışmasını, davranışların
04:44
in the logic of behaviors.
77
272242
1709
mantığında görebiliyoruz.
04:46
So these elephants, you can see,
78
274530
3631
Şöyle ki bu filler gördüğünüz gibi,
04:50
obviously, they are resting.
79
278185
2600
belli ki dinleniyorlar.
04:53
They have found a patch of shade
under the palm trees
under the palm trees
80
281118
4364
Bebeklerinin uyuması için
palmiye ağaçlarının altında
palmiye ağaçlarının altında
04:57
under which to let their babies sleep,
81
285506
2800
bir parça gölge buldular,
05:00
while they doze but remain vigilant.
82
288330
2619
kendileriyse tetikte kalarak uyukladılar.
05:03
We make perfect sense of that image
83
291491
2852
Bu görüntü tamamen mantıklı geliyor,
05:06
just as they make perfect sense
of what they're doing
of what they're doing
84
294367
3631
aynen kendi yaptıklarının da
onlara mantıklı geldiği gibi,
onlara mantıklı geldiği gibi,
05:10
because under the arc of the same sun
on the same plains,
on the same plains,
85
298022
3802
çünkü aynı güneşin yörüngesi
altında, aynı arazide,
altında, aynı arazide,
05:13
listening to the howls
of the same dangers,
of the same dangers,
86
301848
3426
aynı tehlikelerin uğultusunu dinlerken,
05:17
they became who they are
and we became who we are.
and we became who we are.
87
305298
4411
onlar kendileri hâline geldiler ve
biz de kendimiz hâline geldik.
biz de kendimiz hâline geldik.
05:22
We've been neighbors for a very long time.
88
310536
2176
Çok uzun zamandır komşuyuz.
05:24
No one would mistake
these elephants as being relaxed.
these elephants as being relaxed.
89
312736
3444
Kimse bu filleri rahatlamış sanamaz.
05:28
They're obviously very
concerned about something.
concerned about something.
90
316204
2912
Belli ki bir şeyler konusunda endişeliler.
05:31
What are they concerned about?
91
319140
1976
Ne hakkında endişeliler?
05:33
It turns out that if you record
the voices of tourists
the voices of tourists
92
321680
3640
Turistlerin seslerini kaydedip
05:37
and you play that recording
from a speaker hidden in bushes,
from a speaker hidden in bushes,
93
325344
4694
çalılara gizli bir hoparlörden
bu kaydı çaldığınızda,
bu kaydı çaldığınızda,
05:42
elephants will ignore it,
because tourists never bother elephants.
because tourists never bother elephants.
94
330062
3635
filler aldırmazlar, çünkü turistler
hiçbir zaman filleri rahatsız etmez.
hiçbir zaman filleri rahatsız etmez.
05:46
But if you record the voices of herders
95
334102
4742
Ama mızrak taşıyarak,
su çukurlarında karşılaştıklarında
su çukurlarında karşılaştıklarında
05:50
who carry spears and often hurt elephants
in confrontations at water holes,
in confrontations at water holes,
96
338868
5089
çoğu zaman filleri yaralayan
çobanların seslerini kaydederseniz,
çobanların seslerini kaydederseniz,
05:55
the elephants will bunch up
and run away from the hidden speaker.
and run away from the hidden speaker.
97
343981
4694
filler toparlanıp saklı
hoparlörden kaçacaklardır.
hoparlörden kaçacaklardır.
06:00
Not only do elephants know
that there are humans,
that there are humans,
98
348699
3359
Filler sadece insanların olduğunu değil,
06:04
they know that there are
different kinds of humans,
different kinds of humans,
99
352082
2536
farklı çeşitte insanlar olduğunu,
06:06
and that some are OK
and some are dangerous.
and some are dangerous.
100
354642
3582
bazılarının zararsız, bazılarınınsa
zararlı olduğunu biliyorlar.
zararlı olduğunu biliyorlar.
06:10
They have been watching us for much longer
than we have been watching them.
than we have been watching them.
101
358248
5067
Bizim onları seyrettiğimizden daha
uzun süredir bizi seyrediyorlar.
uzun süredir bizi seyrediyorlar.
06:15
They know us better than we know them.
102
363339
2290
Bizi, bizim onları bildiğimizden
daha iyi biliyorlar.
daha iyi biliyorlar.
06:18
We have the same imperatives:
103
366272
2848
Aynı zorunluluklarımız var:
06:21
take care of our babies,
find food, try to stay alive.
find food, try to stay alive.
104
369144
4495
Bebeklerimize bakıyoruz, yiyecek
buluyoruz, hayatta kalmaya çalışıyoruz.
buluyoruz, hayatta kalmaya çalışıyoruz.
06:26
Whether we're outfitted for hiking
in the hills of Africa
in the hills of Africa
105
374478
3829
İster Afrika'nın tepelerinde yürümek
için donanımlı olalım,
için donanımlı olalım,
06:30
or outfitted for diving under the sea,
we are basically the same.
we are basically the same.
106
378331
4183
isterse deniz altına dalmak için
donanımlı olalım, esasen aynıyız.
donanımlı olalım, esasen aynıyız.
06:34
We are kin under the skin.
107
382538
1978
Aslında akrabayız.
06:36
The elephant has the same skeleton,
108
384999
2403
Fil aynı iskelete sahip,
06:39
the killer whale has the same skeleton,
109
387426
2342
orka aynı iskelete sahip,
06:41
as do we.
110
389792
1236
biz de öyle.
06:45
We see helping where help is needed.
111
393674
2262
Yardıma ihtiyaç olduğunda yardım görürüz.
06:48
We see curiosity in the young.
112
396560
2628
Gençlerde merak görürüz.
06:52
We see the bonds of family connections.
113
400467
3603
Aile bağlarını görürüz.
06:57
We recognize affection.
114
405776
2047
Şefkati tanırız.
07:00
Courtship is courtship.
115
408522
2161
Kur yapma, kur yapmadır.
07:03
And then we ask, "Are they conscious?"
116
411999
2683
Sonra şöyle sorarız, "Bilinçliler mi?"
07:07
When you get general anesthesia,
it makes you unconscious,
it makes you unconscious,
117
415300
2900
Genel anestezi aldığınızda,
bilinçsiz hâle gelirsiniz,
bilinçsiz hâle gelirsiniz,
07:10
which means you have
no sensation of anything.
no sensation of anything.
118
418224
2835
bu da sizin hiçbir şeyi
hissetmediğiniz anlamına gelir.
hissetmediğiniz anlamına gelir.
07:13
Consciousness is simply
the thing that feels like something.
the thing that feels like something.
119
421083
3571
Bilinç, kısaca bir şeyler
hissettiren şeydir.
hissettiren şeydir.
07:17
If you see, if you hear, if you feel,
if you're aware of anything,
if you're aware of anything,
120
425292
4149
Eğer görüyor, işitiyor, hissediyorsanız,
bir şeylerin farkındaysanız,
bir şeylerin farkındaysanız,
07:21
you are conscious, and they are conscious.
121
429465
3052
bilinçlisiniz ve onlar da bilinçli.
07:27
Some people say
122
435165
1166
Bazı insanlar,
07:28
well, there are certain things
that make humans humans,
that make humans humans,
123
436355
2605
insanları insan yapan belli
şeylerin olduğunu söyler
şeylerin olduğunu söyler
07:30
and one of those things is empathy.
124
438984
1922
ve bu şeylerden biri empatidir.
07:32
Empathy is the mind's ability
to match moods with your companions.
to match moods with your companions.
125
440930
5687
Empati, aklınızın yanınızdakilerle
ruh hâlinizi eşleştirme kabiliyetidir.
ruh hâlinizi eşleştirme kabiliyetidir.
07:39
It's a very useful thing.
126
447442
1583
Çok yararlı bir şeydir.
07:41
If your companions start to move quickly,
127
449049
2160
Yanınızdakiler hızlı
hareket etmeye başlarsa,
hareket etmeye başlarsa,
07:43
you have to feel like
you need to hurry up.
you need to hurry up.
128
451233
2235
acele etmeniz gerektiğini
hissetmeniz lazım.
hissetmeniz lazım.
07:45
We're all in a hurry now.
129
453492
1730
Şimdi hepimizin acelesi var.
07:47
The oldest form of empathy
is contagious fear.
is contagious fear.
130
455246
3487
Empatinin en eski türü bulaşıcı korkudur.
07:50
If your companions suddenly
startle and fly away,
startle and fly away,
131
458757
2846
Eğer yanınızdakiler
birden ürküp kaçarlarsa,
birden ürküp kaçarlarsa,
07:53
it does not work very well for you to say,
132
461627
2164
sizin için şunu söylemek iyi olmaz,
07:55
"Jeez, I wonder why everybody just left."
133
463815
2903
"Tanrım, herkesin niye
kaçtığını merak ediyorum."
kaçtığını merak ediyorum."
07:58
(Laughter)
134
466742
1532
(Gülüşmeler)
08:03
Empathy is old, but empathy,
like everything else in life,
like everything else in life,
135
471136
3839
Empati eskidir, ama empati
hayattaki her şey gibi
hayattaki her şey gibi
08:06
comes on a sliding scale
and has its elaboration.
and has its elaboration.
136
474999
3911
değişken ölçeklidir ve
kendine has detayları vardır.
kendine has detayları vardır.
08:10
So there's basic empathy:
you feel sad, it makes me sad.
you feel sad, it makes me sad.
137
478934
3721
Şöyle ki basit empati vardır:
Kötü hissederseniz, beni kötü hissettirir.
Kötü hissederseniz, beni kötü hissettirir.
08:14
I see you happy, it makes me happy.
138
482679
1937
Sizi mutlu görürüm, beni mutlu eder.
08:17
Then there's something
that I call sympathy,
that I call sympathy,
139
485192
2783
Sonra sempati dediğimiz şey vardır,
08:19
a little more removed:
140
487999
1860
biraz daha mesafeli:
08:22
"I'm sorry to hear that your grandmother
has just passed away.
has just passed away.
141
490365
3467
"Büyükannenizin vefatını
duyduğuma çok üzüldüm.
duyduğuma çok üzüldüm.
08:25
I don't feel that same grief,
but I get it; I know what you feel
but I get it; I know what you feel
142
493856
3627
Aynı acıyı hissetmiyorum, ama anlıyorum;
ne hissettiğinizi biliyorum
ne hissettiğinizi biliyorum
08:29
and it concerns me."
143
497507
1413
ve bu beni endişelendiriyor."
08:30
And then if we're motivated
to act on sympathy,
to act on sympathy,
144
498944
2617
Eğer sempati ile harekete
geçmeye istekliysek,
geçmeye istekliysek,
08:33
I call that compassion.
145
501585
1806
ona şefkat deriz.
08:36
Far from being the thing
that makes us human,
that makes us human,
146
504061
3550
Bizi insan yapan şeyden
çok uzak olmakla birlikte,
çok uzak olmakla birlikte,
08:39
human empathy is far from perfect.
147
507635
3340
insan empatisi mükemmel
olmaktan uzaktır.
olmaktan uzaktır.
08:42
We round up empathic creatures,
we kill them and we eat them.
we kill them and we eat them.
148
510999
5011
Empati gösteren canlıları yakalıyoruz,
öldürüyoruz ve onları yiyoruz.
öldürüyoruz ve onları yiyoruz.
08:48
Now, maybe you say OK,
well, those are different species.
well, those are different species.
149
516034
2867
Belki de tamam diyorsunuz,
ama onlar farklı türler.
ama onlar farklı türler.
08:50
That's just predation,
and humans are predators.
and humans are predators.
150
518925
3718
Bu bir yırtıcılık
ve insanlar yırtıcıdır.
ve insanlar yırtıcıdır.
08:54
But we don't treat our own kind
too well either.
too well either.
151
522667
5336
Ama kendi türümüze
de çok iyi davranmıyoruz.
de çok iyi davranmıyoruz.
09:01
People who seem to know
only one thing about animal behavior
only one thing about animal behavior
152
529212
3154
Hayvan davranışları hakkında
sadece bir tek şey biliyor gibi
sadece bir tek şey biliyor gibi
09:04
know that you must never attribute
human thoughts and emotions
human thoughts and emotions
153
532390
3973
gözüken insanlar, insan düşüncelerini
ve davranışlarını diğer türlere
ve davranışlarını diğer türlere
09:08
to other species.
154
536387
1801
atfetmemek gerektiğini bilir.
09:10
Well, I think that's silly,
155
538723
1821
Bence bu aptalca,
09:12
because attributing human thoughts
and emotions to other species
and emotions to other species
156
540568
4122
çünkü insan düşünce ve davranışlarını
diğer türlere atfetmek,
diğer türlere atfetmek,
09:16
is the best first guess about what
they're doing and how they're feeling,
they're doing and how they're feeling,
157
544714
4251
neler yaptıkları ve nasıl düşündükleri
hakkında akla ilk gelen en iyi tahmin,
hakkında akla ilk gelen en iyi tahmin,
09:20
because their brains
are basically the same as ours.
are basically the same as ours.
158
548989
3313
çünkü beyinleri esasında bizimkiyle aynı.
09:24
They have the same structures.
159
552326
1731
Aynı yapıya sahipler.
09:26
The same hormones that create
mood and motivation in us
mood and motivation in us
160
554081
5050
Bizde mizacı ve motivasyonu
yaratan aynı hormonlar
yaratan aynı hormonlar
09:31
are in those brains as well.
161
559155
2258
onların beyinlerinde de var.
09:35
It is not scientific to say that they
are hungry when they're hunting
are hungry when they're hunting
162
563050
5070
Avlandıkları zaman aç olduklarını,
dilleri dışardayken yorgun olduklarını
dilleri dışardayken yorgun olduklarını
09:40
and they're tired when
their tongues are hanging out,
their tongues are hanging out,
163
568144
2947
ve yavrularıyla oynadıklarında
09:43
and then say when they're playing
with their children
with their children
164
571115
2690
neşeli ve mutlu davrandıklarını
09:45
and acting joyful and happy,
165
573829
1911
söylemek bilimsel değil;
09:47
we have no idea if they can possibly
be experiencing anything.
be experiencing anything.
166
575764
4789
bir şeyler deneyimleyebilme
ihtimalleri hakkında bir fikrimiz yok.
ihtimalleri hakkında bir fikrimiz yok.
09:52
That is not scientific.
167
580577
1994
Bu bilimsel değil.
09:55
So OK, so a reporter said to me,
168
583619
2685
Bir muhabir bana şöyle demişti,
"Belki, ama diğer hayvanların
düşünebildiklerini
düşünebildiklerini
09:58
"Maybe, but how do you really know
that other animals can think and feel?"
that other animals can think and feel?"
169
586328
4308
ve hissedebildiklerini gerçekten
nasıl biliyorsunuz?"
nasıl biliyorsunuz?"
10:02
And I started to rifle
through all the hundreds
through all the hundreds
170
590660
3055
Kitabıma koyduğum yüzlerce
10:05
of scientific references
that I put in my book
that I put in my book
171
593739
2499
bilimsel referansı taramaya başladım
10:08
and I realized that the answer
was right in the room with me.
was right in the room with me.
172
596262
3240
ve cevabın odanın içinde, yanımda
olduğunu fark ettim.
olduğunu fark ettim.
10:11
When my dog gets off the rug
and comes over to me --
and comes over to me --
173
599526
3753
Köpeğim halıdan kalkıp
bana doğru geldiğinde --
bana doğru geldiğinde --
10:15
not to the couch, to me --
174
603303
1762
kanepeye değil, bana doğru --
10:17
and she rolls over on her back
and exposes her belly,
and exposes her belly,
175
605089
4177
ve sırtüstü yatıp karnını açtığında,
10:21
she has had the thought,
"I would like my belly rubbed.
"I would like my belly rubbed.
176
609290
2868
şöyle düşünüyordu,
"Karnımın okşanmasını istiyorum.
"Karnımın okşanmasını istiyorum.
10:26
I know that I can go over to Carl,
177
614565
2536
Carl'a gidebileceğimi biliyorum,
10:29
he will understand what I'm asking.
178
617125
2313
o ne istediğimi anlayacaktır.
10:32
I know I can trust him
because we're family.
because we're family.
179
620084
2496
Ona güvenebileceğimi biliyorum,
çünkü aileyiz.
çünkü aileyiz.
10:35
He'll get the job done,
and it will feel good."
and it will feel good."
180
623406
2715
Bu işi yapacaktır ve
kendimi iyi hissedeceğim."
kendimi iyi hissedeceğim."
10:38
(Laughter)
181
626145
1886
(Gülüşmeler)
10:40
She has thought and she has felt,
182
628055
3329
Düşündü ve hissetti,
10:43
and it's really not
more complicated than that.
more complicated than that.
183
631408
2664
gerçekten bundan daha karmaşık değil.
10:46
But we see other animals
and we say, "Oh look, killer whales,
and we say, "Oh look, killer whales,
184
634096
4613
Ancak diğer hayvanları görürüz
ve şöyle deriz, "Bak orkalar,
ve şöyle deriz, "Bak orkalar,
10:50
wolves, elephants:
185
638733
2410
kurtlar, filler:
10:53
that's not how they see it."
186
641167
1611
Onlar öyle görmüyor."
10:55
That tall-finned male is L41.
187
643714
4294
Bu uzun yüzgeçli erkek, L41.
11:00
He's 38 years old.
188
648032
2047
38 yaşında.
11:02
The female right on his left side is L22.
189
650103
3472
Tam sağındaki dişi ise L22.
11:05
She's 44.
190
653899
1552
44 yaşında.
11:07
They've known each other for decades.
191
655475
2635
Birbirlerini onlarca yıldır tanıyorlar.
11:10
They know exactly who they are.
192
658650
1972
Birbirlerinin kim olduğunu biliyorlar.
11:12
They know who their friends are.
193
660646
1551
Arkadaşlarını biliyorlar.
11:14
They know who their rivals are.
194
662221
1698
Rakiplerini biliyorlar.
11:15
Their life follows the arc of a career.
195
663943
2113
Hayatları uğraşılarının
seyrini takip eder.
seyrini takip eder.
11:18
They know where they are all the time.
196
666802
2234
Nerede olduklarını her zaman bilirler.
11:22
This is an elephant named Philo.
197
670863
2375
Bu Philo adında bir fil.
11:25
He was a young male.
198
673667
1828
Genç bir erkekti.
11:27
This is him four days later.
199
675519
1818
Bu dört gün sonraki hâli.
11:30
Humans not only can feel grief,
we create an awful lot of it.
we create an awful lot of it.
200
678999
5330
İnsanlar sadece acı hissetmiyor,
çok fazla da yaratıyorlar.
çok fazla da yaratıyorlar.
11:38
We want to carve their teeth.
201
686648
2314
Dişlerini çıkarmak istiyoruz.
11:42
Why can't we wait for them to die?
202
690153
3304
Neden ölmelerini bekleyemiyoruz?
11:47
Elephants once ranged from the shores
of the Mediterranean Sea
of the Mediterranean Sea
203
695998
3468
Filler bir zamanlar Akdeniz kıyılarından
11:51
all the way down to the Cape of Good Hope.
204
699490
2075
ta Ümit Burnu'na kadar
olan alana dağılmışlardı.
olan alana dağılmışlardı.
11:53
In 1980, there were vast
strongholds of elephant range
strongholds of elephant range
205
701589
3386
1980'de Orta ve Doğu Afrika'da
fil sürüleri için
fil sürüleri için
11:56
in Central and Eastern Africa.
206
704999
2188
geniş alanlar vardı.
11:59
And now their range is shattered
into little shards.
into little shards.
207
707211
4337
Şimdiyse alanları küçük
parçalara ayrılmış durumda.
parçalara ayrılmış durumda.
12:03
This is the geography of an animal
that we are driving to extinction,
that we are driving to extinction,
208
711572
4679
Yok olmaya götürdüğümüz
hayvanların coğrafyası işte bu;
hayvanların coğrafyası işte bu;
12:08
a fellow being, the most
magnificent creature on land.
magnificent creature on land.
209
716275
3849
kardeş bir cins, yeryüzündeki
en muhteşem yaratık.
en muhteşem yaratık.
12:13
Of course, we take much better care
of our wildlife in the United States.
of our wildlife in the United States.
210
721288
4028
Elbette Amerika Birleşik Devletleri'nde
yaban hayatına daha çok dikkat ediyoruz.
yaban hayatına daha çok dikkat ediyoruz.
12:17
In Yellowstone National Park,
we killed every single wolf.
we killed every single wolf.
211
725681
4235
Yellowstone Millî Parkı'ndaki
bütün kurtları öldürdük.
bütün kurtları öldürdük.
12:21
We killed every single wolf
south of the Canadian border, actually.
south of the Canadian border, actually.
212
729940
3449
Aslında Kanada sınırının güneyinde de
bütün kurtları öldürdük.
bütün kurtları öldürdük.
12:25
But in the park, park rangers
did that in the 1920s,
did that in the 1920s,
213
733413
4393
Ancak park içinde, park bekçileri
bunu 1920'lerde yaptı
bunu 1920'lerde yaptı
12:29
and then 60 years later
they had to bring them back,
they had to bring them back,
214
737830
2591
ve 60 sene sonra
geri getirmek zorunda kaldılar,
geri getirmek zorunda kaldılar,
12:32
because the elk numbers
had gotten out of control.
had gotten out of control.
215
740445
2907
çünkü geyik sayısı
kontrol edilemez hale geldi.
kontrol edilemez hale geldi.
12:36
And then people came.
216
744511
1274
Sonra insanlar geldi.
12:37
People came by the thousands
to see the wolves,
to see the wolves,
217
745809
3724
Binlerce insan kurtları görmeye geldi,
12:41
the most accessibly
visible wolves in the world.
visible wolves in the world.
218
749557
3495
dünyadaki en kolayca görülebilir kurtları.
12:45
And I went there and I watched
this incredible family of wolves.
this incredible family of wolves.
219
753512
3252
Oraya gittim ve bu inanılmaz
kurt ailesini seyrettim.
kurt ailesini seyrettim.
12:48
A pack is a family.
220
756788
1453
Bir sürü, bir ailedir.
12:50
It has some breeding adults
and the young of several generations.
and the young of several generations.
221
758265
3575
Üreyen yetişkinleri ve
birkaç neslin gençleri var.
birkaç neslin gençleri var.
12:55
And I watched the most famous, most stable
pack in Yellowstone National Park.
pack in Yellowstone National Park.
222
763158
4616
En ünlü, en sağlam sürüyü
Yellowstone Millî Parkı'nda seyrettim.
Yellowstone Millî Parkı'nda seyrettim.
13:00
And then, when they wandered
just outside the border,
just outside the border,
223
768370
3130
Sonra sınırın biraz
dışında gezindiklerinde,
dışında gezindiklerinde,
13:03
two of their adults were killed,
224
771524
2681
içlerinden iki yetişkin öldürüldü,
13:06
including the mother,
225
774229
2253
anne dâhil,
13:08
which we sometimes call the alpha female.
226
776506
2178
ki bazen ona alfa dişi deriz.
13:11
The rest of the family immediately
descended into sibling rivalry.
descended into sibling rivalry.
227
779502
4243
Geri kalan aile hemen
kardeş rekabetine girdi.
kardeş rekabetine girdi.
13:16
Sisters kicked out other sisters.
228
784871
2241
Kız kardeşler diğer kız kardeşleri attı.
13:19
That one on the left tried for days
to rejoin her family.
to rejoin her family.
229
787565
3481
Soldaki günlerce ailesine
geri katılmaya çalıştı.
geri katılmaya çalıştı.
13:23
They wouldn't let her
because they were jealous of her.
because they were jealous of her.
230
791070
2692
İzin vermediler, çünkü kıskanıyorlardı.
13:25
She was getting too much attention
from two new males,
from two new males,
231
793786
2813
İki yeni erkekten çok
fazla ilgi görüyordu
fazla ilgi görüyordu
13:28
and she was the precocious one.
232
796623
2018
ve daha gelişmiş olandı.
13:30
That was too much for them.
233
798665
1653
Bu onlar için çok fazlaydı.
13:32
She wound up wandering
outside the park and getting shot.
outside the park and getting shot.
234
800342
2725
Sonuçta parkın dışında
dolaştı ve vuruldu.
dolaştı ve vuruldu.
13:36
The alpha male wound up
being ejected from his own family.
being ejected from his own family.
235
804463
3409
Alfa erkeği kendi ailesinden
çıkmaya mahkûm oldu.
çıkmaya mahkûm oldu.
13:40
As winter was coming in,
236
808436
2003
Kış yaklaşırken
13:42
he lost his territory,
his hunting support,
his hunting support,
237
810463
3750
bölgesini, avlanma desteğini,
13:46
the members of his family and his mate.
238
814237
2471
aile üyelerini ve arkadaşlarını kaybetti.
13:50
We cause so much pain to them.
239
818883
3624
Onlara çok fazla acı veriyoruz.
13:55
The mystery is, why don't
they hurt us more than they do?
they hurt us more than they do?
240
823665
4960
Neden bize zarar verdiklerinden daha
fazla zarar vermedikleri bir sır.
fazla zarar vermedikleri bir sır.
14:01
This whale had just finished eating
part of a grey whale
part of a grey whale
241
829855
3198
Bu balina, arkadaşlarıyla
öldürdükleri gri balinanın
öldürdükleri gri balinanın
14:05
with his companions
who had killed that whale.
who had killed that whale.
242
833077
2579
parçalarını yemeyi yeni bitirmişti.
14:07
Those people in the boat
had nothing at all to fear.
had nothing at all to fear.
243
835680
3084
Teknedeki bu insanların
korkmaları için bir neden yoktu.
korkmaları için bir neden yoktu.
14:11
This whale is T20.
244
839999
1989
Bu balina T20.
14:14
He had just finished tearing a seal
into three pieces with two companions.
into three pieces with two companions.
245
842488
4251
İki arkadaşıyla beraber bir foku daha
yeni üç parçaya ayırmıştı.
yeni üç parçaya ayırmıştı.
14:19
The seal weighed about as much
as the people in the boat.
as the people in the boat.
246
847168
2692
Fokun ağırlığı teknedeki
insanlar kadar vardı.
insanlar kadar vardı.
14:21
They had nothing to fear.
247
849884
1503
Korkacak bir şeyleri yoktu.
14:24
They eat seals.
248
852189
1422
Onlar fokları yiyorlar.
14:26
Why don't they eat us?
249
854699
1686
Peki neden bizi yemiyorlar?
14:30
Why can we trust them around our toddlers?
250
858823
3760
Küçük çocuklarımız yanlarındayken
onlara nasıl güvenebiliyoruz?
onlara nasıl güvenebiliyoruz?
14:36
Why is it that killer whales have returned
to researchers lost in thick fog
to researchers lost in thick fog
251
864488
5902
Neden orkalar yoğun siste
kaybolan araştırmacılara gelip,
kaybolan araştırmacılara gelip,
14:42
and led them miles until the fog parted
252
870414
3330
sis dağılıncaya dek onlara millerce
yol gösterdiler
yol gösterdiler
14:45
and the researchers' home
was right there on the shoreline?
was right there on the shoreline?
253
873768
3165
ve araştırmacıların evi işte
orada, kıyıdaydı?
orada, kıyıdaydı?
14:48
And that's happened more than one time.
254
876957
2016
Bu bir kereden fazla oldu.
14:53
In the Bahamas, there's a woman
named Denise Herzing,
named Denise Herzing,
255
881171
2575
Bahamalar'da Denise Herzing
adında bir kadın var,
adında bir kadın var,
14:55
and she studies spotted dolphins
and they know her.
and they know her.
256
883770
3324
benekli yunusları araştırıyor
ve onu tanıyorlar.
ve onu tanıyorlar.
14:59
She knows them very well.
She knows who they all are.
She knows who they all are.
257
887118
2598
O onları çok iyi biliyor.
Hepsini tanıyor.
Hepsini tanıyor.
Yunuslar onu biliyor.
Araştırma teknesini tanıyor.
Araştırma teknesini tanıyor.
15:01
They know her.
They recognize the research boat.
They recognize the research boat.
258
889740
2262
15:04
When she shows up,
it's a big happy reunion.
it's a big happy reunion.
259
892026
2230
Çıkıp geldiğinde büyük,
mutlu bir kavuşma anı.
mutlu bir kavuşma anı.
15:06
Except, one time showed up and they
didn't want to come near the boat,
didn't want to come near the boat,
260
894280
3315
Yalnız bir kere ortaya çıktığında
teknenin yanına gelmek istemediler
teknenin yanına gelmek istemediler
15:09
and that was really strange.
261
897619
2074
ve bu gerçekten garipti.
15:11
And they couldn't figure out
what was going on
what was going on
262
899717
2164
Ne olduğunu anlayamadılar,
15:13
until somebody came out on deck
263
901905
1500
ta ki biri güverteye çıkıp
15:15
and announced that one
of the people onboard had died
of the people onboard had died
264
903429
2635
teknedeki birinin yatağında
uyurken öldüğünü
uyurken öldüğünü
15:18
during a nap in his bunk.
265
906088
1771
anons edinceye dek.
15:20
How could dolphins know
that one of the human hearts
that one of the human hearts
266
908740
3926
Yunuslar insanlardan birinin kalbinin
15:24
had just stopped?
267
912690
1469
durduğunu nasıl biliyorlardı?
15:26
Why would they care?
268
914818
2290
Neden önemsiyorlar?
15:29
And why would it spook them?
269
917132
2193
Bu neden onları korkuttu?
15:33
These mysterious things just hint at
all of the things that are going on
all of the things that are going on
270
921111
5299
Bu gizemli canlılar,
bizimle birlikte dünyada bulunan,
bizimle birlikte dünyada bulunan,
15:38
in the minds that are with us on Earth
271
926434
2742
neredeyse kendilerini
hiç düşünmediğimiz bütün canlıların
hiç düşünmediğimiz bütün canlıların
15:41
that we almost never think about at all.
272
929200
4231
zihinlerinde neler olduğuna
işaret ediyorlar.
işaret ediyorlar.
15:46
At an aquarium in South Africa
273
934258
2172
Güney Afrika'da bir akvaryumda
15:48
was a little baby bottle-nosed
dolphin named Dolly.
dolphin named Dolly.
274
936454
3224
Dolly adında şişe burunlu
yavru bir yunus vardı.
yavru bir yunus vardı.
15:52
She was nursing, and one day
a keeper took a cigarette break
a keeper took a cigarette break
275
940178
6144
Süt emiyordu ve bir gün bir bakıcı
sigara molası verdi,
sigara molası verdi,
15:58
and he was looking into the window
into their pool, smoking.
into their pool, smoking.
276
946346
4107
pencereden havuzlarına doğru
bakıyordu, sigara içerek.
bakıyordu, sigara içerek.
16:02
Dolly came over and looked at him,
277
950477
2374
Dolly geldi ve ona baktı,
16:04
went back to her mother,
nursed for a minute or two,
nursed for a minute or two,
278
952875
3878
annesine geri gitti,
bir, iki dakika süt emdi,
bir, iki dakika süt emdi,
16:08
came back to the window
279
956777
1803
pencereye geri geldi
16:10
and released a cloud of milk
that enveloped her head like smoke.
that enveloped her head like smoke.
280
958604
5665
ve başını duman gibi
sarmalayan bir süt bulutu bıraktı.
sarmalayan bir süt bulutu bıraktı.
16:16
Somehow, this baby bottle-nosed dolphin
281
964293
3106
Bir şekilde, bu bebek şişe burunlu yunus
16:19
got the idea of using milk
to represent smoke.
to represent smoke.
282
967423
4289
dumanı temsil etmesi için
sütü kullanma fikrini bulmuştu.
sütü kullanma fikrini bulmuştu.
16:24
When human beings use one thing
to represent another,
to represent another,
283
972211
3348
İnsanlar bir şeyi temsil etmesi
için bir diğerini kullanınca,
için bir diğerini kullanınca,
16:27
we call that art.
284
975583
2025
ona sanat denir.
16:29
(Laughter)
285
977632
2023
(Gülüşmeler)
16:31
The things that make us human
286
979679
1531
Bizi insan yapan şeyler,
16:33
are not the things
that we think make us human.
that we think make us human.
287
981234
3080
bizi insan yaptığını
düşündüğümüz şeyler değil.
düşündüğümüz şeyler değil.
16:36
What makes us human is that,
288
984781
2324
Bizi insan yapan şey,
16:39
of all these things that our minds
and their minds have,
and their minds have,
289
987129
3136
bizim zihinlerimizle onların zihinlerinin
sahip olduğu bütün şeyler içinde,
sahip olduğu bütün şeyler içinde,
16:42
we are the most extreme.
290
990289
2240
en uçta olan olmamız.
16:46
We are the most compassionate,
291
994347
2289
Biz bu dünyada var olmuş olan
16:48
most violent, most creative
292
996660
3017
en merhametli, en vahşi,
en yaratıcı ve en yıkıcı hayvanız
16:51
and most destructive animal
that has ever been on this planet,
that has ever been on this planet,
293
999701
4660
16:56
and we are all of those things
all jumbled up together.
all jumbled up together.
294
1004385
3724
ve biz bütün bunların birbirine
geçmiş hepsiyiz.
geçmiş hepsiyiz.
17:01
But love is not the thing
that makes us human.
that makes us human.
295
1009341
4238
Ancak bizi insan yapan şey sevgi değil.
17:06
It's not special to us.
296
1014242
2352
Bize özel bir şey değil.
17:09
We are not the only ones
who care about our mates.
who care about our mates.
297
1017674
3971
Eşlerini umursayanlar bir tek biz değiliz.
17:13
We are not the only ones
who care about our children.
who care about our children.
298
1021669
3338
Çocuklarını umursayanlar
bir tek biz değiliz.
bir tek biz değiliz.
17:18
Albatrosses frequently fly six,
sometimes ten thousand miles
sometimes ten thousand miles
299
1026904
4970
Albatroslar birkaç hafta boyunca sık sık
altı, bazen de on bin mil
altı, bazen de on bin mil
17:23
over several weeks to deliver
one meal, one big meal,
one meal, one big meal,
300
1031898
4487
onları bekleyen yavrularına bir besin,
17:28
to their chick who is waiting for them.
301
1036409
1976
büyük bir yemek ulaştırmak için uçar.
17:30
They nest on the most remote islands
in the oceans of the world,
in the oceans of the world,
302
1038835
4398
Dünyadaki okyanusların
en uzak adalarında yaşarlar
en uzak adalarında yaşarlar
17:35
and this is what it looks like.
303
1043257
2373
ve işte böyle görünür.
17:39
Passing life from one generation
to the next is the chain of being.
to the next is the chain of being.
304
1047370
4180
Yaşamı bir nesilden diğerine
geçirmek, var oluş zinciridir.
geçirmek, var oluş zinciridir.
17:43
If that stops, it all goes away.
305
1051574
2976
Eğer bu durursa, hepsi biter.
17:46
If anything is sacred, that is,
and into that sacred relationship
and into that sacred relationship
306
1054975
4650
Eğer kutsal bir şey varsa, bu odur
ve bu kutsal ilişkiye
ve bu kutsal ilişkiye
17:51
comes our plastic trash.
307
1059649
2831
plastik çöplerimiz girer.
17:54
All of these birds
have plastic in them now.
have plastic in them now.
308
1062504
2687
Bütün bu kuşların içinde
artık plastik var.
artık plastik var.
17:57
This is an albatross six months old,
ready to fledge --
ready to fledge --
309
1065990
4651
Bu altı aylık bir albatros,
tüylenmeye hazır,
tüylenmeye hazır,
18:02
died, packed with red cigarette lighters.
310
1070665
4001
kırmızı sigara
çakmaklarıyla dolarak öldü.
çakmaklarıyla dolarak öldü.
18:06
This is not the relationship
we are supposed to have
we are supposed to have
311
1074690
3285
Dünyayla olması gereken
18:09
with the rest of the world.
312
1077999
1586
ilişkimiz bu değil.
18:11
But we, who have named
ourselves after our brains,
ourselves after our brains,
313
1079609
3324
Ancak kendimizi beyinlerimizle
ifade eden bizler,
ifade eden bizler,
18:16
never think about the consequences.
314
1084195
3386
hiçbir zaman sonuçları düşünmüyoruz.
18:21
When we welcome new
human life into the world,
human life into the world,
315
1089041
3120
Dünyaya yeni bir insan getirdiğimizde,
18:24
we welcome our babies
into the company of other creatures.
into the company of other creatures.
316
1092185
4503
bebeklerimizi diğer canlıların
yanında karşılıyoruz.
yanında karşılıyoruz.
18:28
We paint animals on the walls.
317
1096712
2093
Duvarlara hayvan resimleri çiziyoruz.
18:30
We don't paint cell phones.
318
1098829
1828
Cep telefonu çizmiyoruz.
18:32
We don't paint work cubicles.
319
1100681
2143
İşteki odalarımızı çizmiyoruz.
18:34
We paint animals to show them
that we are not alone.
that we are not alone.
320
1102848
3901
Tek başımıza olmadığımızı onlara
göstermek için hayvanları çiziyoruz.
göstermek için hayvanları çiziyoruz.
18:39
We have company.
321
1107316
1743
Bize eşlik edenler var.
18:42
And every one of those animals
in every painting of Noah's ark,
in every painting of Noah's ark,
322
1110527
4740
Her Nuh'un gemisi resmindeki
kurtuluşa layık görülen
kurtuluşa layık görülen
18:47
deemed worthy of salvation
is in mortal danger now,
is in mortal danger now,
323
1115291
4340
her bir hayvan, şimdi
ölüm tehlikesi altında
ölüm tehlikesi altında
18:51
and their flood is us.
324
1119655
2253
ve onların tufanları ise biziz.
18:55
So we started with a question:
325
1123704
2299
Bir soru ile başlamıştık:
18:58
Do they love us?
326
1126027
1864
Bizi seviyorlar mı?
19:01
We're going to ask another question.
327
1129999
2048
Başka bir soru soracağız:
19:04
Are we capable of using what we have
328
1132999
3610
Yalnızca devam etmelerini umursamak adına
19:09
to care enough to simply
let them continue?
let them continue?
329
1137918
4173
sahip olduğumuz şeyi
kullanmaya muktedir miyiz?
kullanmaya muktedir miyiz?
19:16
Thank you very much.
330
1144725
1341
Çok teşekkürler.
19:18
(Applause)
331
1146090
5640
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Carl Safina - Ecologist, writerCarl Safina's writing explores the scientific, moral and social dimensions of our relationship with nature.
Why you should listen
Carl Safina explores how the ocean is changing and what those changes mean for wildlife and for people.
Safina is author of seven books, including Song for the Blue Ocean, which was a New York Times Notable Book of the Year, Eye of the Albatross, Voyage of the Turtle and The View From Lazy Point. Safina is founding president of The Safina Center at Stony Brook University, where he also co-chairs the University's Alan Alda Center for Communicating Science. A winner of the 2012 Orion Award and a MacArthur Prize, among others, his work has been featured in outlets such as The New York Times, National Geographic, CNN.com and The Huffington Post, and he hosts “Saving the Ocean” on PBS.
His latest book, Beyond Words: What Animals Think And Feel, explores the inner lives of animals.
Carl Safina | Speaker | TED.com