TED2016
Uri Hasson: This is your brain on communication
Uri Hasson: Beyniniz iletişim kurarken
Filmed:
Readability: 4.1
2,688,957 views
Nörobilimci Uri Hasson, insan iletişiminin temellerini araştırıyor ve laboratuvarındaki deneyler, farklı dillerden dahi olsa beyinlerimizin aynı hikâye ya da fikri duyduğunda aynı tepkileri verdiğini ya da hizalandığını ortaya çıkarıyor. Bu muhteşem sinirsel mekanizma beyin kalıplarını iletmemizi, hatıra ve bilgileri paylaşmamızı sağlıyor. Hasson diyor ki ''İletişim kurabiliriz çünkü anlamı temsil eden ortak bir kodumuz var.''
Uri Hasson - Neuroscientist
Why do great thoughts and stories resonate so strongly with so many people, and how do we communicate them? Using fMRI experiments, Uri Hasson is looking for the answers. Full bio
Why do great thoughts and stories resonate so strongly with so many people, and how do we communicate them? Using fMRI experiments, Uri Hasson is looking for the answers. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Imagine that you invented a device
0
806
2075
Rüyalarımı, anılarımı, fikirlerimi
00:14
that can record my memories,
1
2905
1672
kaydedebilen ve beyninize
00:16
my dreams, my ideas,
2
4601
2037
gönderebilen bir cihaz
00:18
and transmit them to your brain.
3
6662
1663
icat ettiğinizi hayal edin.
00:20
That would be a game-changing
technology, right?
technology, right?
4
8755
3075
Ezber bozan bir teknoloji olurdu,
öyle değil mi?
öyle değil mi?
00:23
But in fact, we already
possess this device,
possess this device,
5
11854
3038
Aslında zaten böyle bir
cihazımız var,
cihazımız var,
00:26
and it's called human communication system
6
14916
2644
adı da insan iletişim sistemi ve
00:29
and effective storytelling.
7
17584
1848
etkili hikâye anlatımı.
00:31
To understand how this device works,
8
19874
2460
Bu cihazın nasıl çalıştığını
anlamak için,
anlamak için,
00:34
we have to look into our brains.
9
22358
2415
beyinlerimize bakmamız gerekecek.
00:36
And we have to formulate the question
in a slightly different manner.
in a slightly different manner.
10
24797
3586
Soruyu da biraz daha farklı
formüle etmemiz gerekmekte.
formüle etmemiz gerekmekte.
00:40
Now we have to ask
11
28407
1463
Şimdi sormamız gereken,
00:42
how these neuron patterns in my brain
12
30309
2616
beynimde anılarım ve fikirlerimle
00:44
that are associated
with my memories and ideas
with my memories and ideas
13
32949
3202
bağlantılı bu sinir hücreleri modellerinin
00:48
are transmitted into your brains.
14
36175
2519
sizin beyninize nasıl aktarılacağıdır.
00:51
And we think there are two factors
that enable us to communicate.
that enable us to communicate.
15
39702
3368
Sanırım iletişim kurmamızı sağlayan
iki unsur bulunmakta.
iki unsur bulunmakta.
00:55
First, your brain is now
physically coupled to the sound wave
physically coupled to the sound wave
16
43094
4055
İlk olarak beyniniz, benim gönderdiğim
00:59
that I'm transmitting to your brain.
17
47173
2475
ses dalgaları ile eşleşmekte.
01:01
And second, we developed
a common neural protocol
a common neural protocol
18
49672
3378
İkincisi, iletişim kurmamızı
sağlayan ortak bir
sağlayan ortak bir
01:05
that enabled us to communicate.
19
53074
1758
sinirsel protokol geliştirdik.
01:07
So how do we know that?
20
55459
1262
Bunu nasıl mı biliyoruz?
01:09
In my lab in Princeton,
21
57292
1893
Princeton'daki laboratuvarımda,
01:11
we bring people to the fMRI scanner
and we scan their brains
and we scan their brains
22
59209
3505
insanları fMRI (emar) tarayıcılarına
sokup hikâye anlatırken ya da
sokup hikâye anlatırken ya da
01:14
while they are either telling
or listening to real-life stories.
or listening to real-life stories.
23
62738
3900
gerçek yaşam hikâyeleri
dinlerken beyinlerini taradık.
dinlerken beyinlerini taradık.
01:18
And to give you a sense
of the stimulus we are using,
of the stimulus we are using,
24
66662
2624
Size, kullandığımız uyaran
hakkında fikir sahibi
hakkında fikir sahibi
01:21
let me play 20 seconds
from a story that we used,
from a story that we used,
25
69310
3984
yapmak için çok yetenekli bir hikâye
anlatıcısı tarafından anlatılan
anlatıcısı tarafından anlatılan
01:25
told by a very talented storyteller,
26
73318
2324
bir hikâyeden 20 dakika dinleteceğim.
01:27
Jim O'Grady.
27
75666
1151
Jim O'Grady anlatmakta.
01:30
(Audio) Jim O'Grady: So I'm banging out
my story and I know it's good,
my story and I know it's good,
28
78244
3333
(Ses) Jim O'Grady: Hikâyemi haykırıyorum,
hikâyemin çok güzel olduğunu
hikâyemin çok güzel olduğunu
01:33
and then I start to make it better --
29
81601
2290
biliyorum ve daha da
iyi yapmaya başlıyorum--
iyi yapmaya başlıyorum--
01:35
(Laughter)
30
83915
2484
(Gülüşmeler)
01:38
by adding an element of embellishment.
31
86423
2335
onu süsleyerek.
01:41
Reporters call this "making shit up."
32
89502
3308
Muhabirler buna ''zırvalamak'' der.
01:44
(Laughter)
33
92834
2271
(Gülüşmeler)
01:47
And they recommend
against crossing that line.
against crossing that line.
34
95735
3116
Bu çizgiyi geçmeyi önermezler.
01:52
But I had just seen the line crossed
between a high-powered dean
between a high-powered dean
35
100208
4604
Fakat çizginin yüksek nüfuzlu
bir dekan ve bir pasta saldırısıyla
bir dekan ve bir pasta saldırısıyla
01:56
and assault with a pastry.
36
104836
1426
kesildiğine şahit oldum.
01:58
And I kinda liked it."
37
106286
1492
Hoşuma gitmedi de değil.''
01:59
Uri Hasson: OK, so now
let's look into your brain
let's look into your brain
38
107802
2374
Uri Hasson: Tamam şimdi
beyinlerinize bakalım ve
beyinlerinize bakalım ve
02:02
and see what's happening
when you listen to these kinds of stories.
when you listen to these kinds of stories.
39
110200
3228
bu tarz hikâyeler dinlerken
neler olduğunu görelim.
neler olduğunu görelim.
02:05
And let's start simple -- let's start
with one listener and one brain area:
with one listener and one brain area:
40
113452
4044
Basitten başlayalım -- Bir dinleyici
ve bir beyin alanı ile başlayalım:
ve bir beyin alanı ile başlayalım:
02:09
the auditory cortex that processes
the sounds that come from the ear.
the sounds that come from the ear.
41
117520
3489
duyma merkezi kulaktan
gelen sesleri işler.
gelen sesleri işler.
02:13
And as you can see,
in this particular brain area,
in this particular brain area,
42
121033
2444
Göreceğiniz gibi bu özel beyin alanında,
02:15
the responses are going up and down
as the story is unfolding.
as the story is unfolding.
43
123501
3492
hikâye devam ettikçe,
tepkiler aşağı ve yukarı gidiyor.
tepkiler aşağı ve yukarı gidiyor.
02:19
Now we can take these responses
44
127017
1593
Şimdi bu tepkileri alıp,
02:20
and compare them to the responses
in other listeners
in other listeners
45
128634
2801
aynı beyin alanında
diğer dinleyicilerin tepkileri
diğer dinleyicilerin tepkileri
02:23
in the same brain area.
46
131459
1475
ile kıyaslayabiliriz.
02:24
And we can ask:
47
132958
1167
Sorabiliriz:
02:26
How similar are the responses
across all listeners?
across all listeners?
48
134149
3235
Tüm dinleyiciler arasında
tepkiler ne kadar benzemekte?
tepkiler ne kadar benzemekte?
02:30
So here you can see five listeners.
49
138018
2362
Burada beş dinleyici görmektesiniz.
02:32
And we start to scan their brains
before the story starts,
before the story starts,
50
140983
3453
Hikâye başlamadan önce
karanlıkta uzanırken ve
karanlıkta uzanırken ve
02:36
when they're simply lying in the dark
and waiting for the story to begin.
and waiting for the story to begin.
51
144460
3539
hikâyenin başlamasını beklerken
beyinlerini tarayacağız.
beyinlerini tarayacağız.
02:40
As you can see,
52
148023
1154
Görebileceğiniz gibi,
02:41
the brain area is going up and down
in each one of them,
in each one of them,
53
149201
2758
her birinde beyin alanları
yukarı ve aşağı hareket etmekte,
yukarı ve aşağı hareket etmekte,
02:43
but the responses are very different,
54
151983
1775
ancak tepkiler oldukça farklı ve
02:45
and not in sync.
55
153782
1667
eşzamanlı değiller.
02:47
However, immediately
as the story is starting,
as the story is starting,
56
155473
2706
Bununla birlikte, hikâye
başlar başlamaz, anında
başlar başlamaz, anında
02:50
something amazing is happening.
57
158203
1686
hayret verici bir şey oluyor.
02:52
(Audio) JO: So I'm banging out my story
and I know it's good,
and I know it's good,
58
160857
2929
(Ses) JO: Hikâyemi haykırıyorum ve
iyi olduğunu biliyorum ve
iyi olduğunu biliyorum ve
02:55
and then I start to make it --
59
163810
1528
daha iyi yapmaya--
02:57
UH: Suddenly, you can see
that the responses in all of the subjects
that the responses in all of the subjects
60
165362
3297
UH: Aniden, görebileceğiniz gibi
deneklerin tümündeki tepkiler
deneklerin tümündeki tepkiler
03:00
lock to the story,
61
168683
1152
hikâyeye kitleniyor ve
03:01
and now they are going up and down
in a very similar way
in a very similar way
62
169859
3429
tüm dinleyicilerde benzer şekilde
03:05
across all listeners.
63
173312
1554
aşağı ve yukarı hareket ediyor.
03:06
And in fact, this is exactly
what is happening now in your brains
what is happening now in your brains
64
174890
3049
Gerçekte de bu aslında şu anda
benim konuşmamı dinlerken
benim konuşmamı dinlerken
03:09
when you listen to my sound speaking.
65
177963
2873
sizlerin beyinlerine olan şey.
03:12
We call this effect "neural entrainment."
66
180860
3008
Bu etkiye ''sinirsel kenetlenme'' deriz.
03:16
And to explain to you
what is neural entrainment,
what is neural entrainment,
67
184374
2312
Sizlere sinirsel kenetlenmenin
ne olduğundan önce
ne olduğundan önce
03:18
let me first explain
what is physical entrainment.
what is physical entrainment.
68
186710
2610
fiziksel kenetlenmeyi anlatayım.
03:22
So, we'll look and see five metronomes.
69
190076
2750
Bakarız ve beş metronom görürüz.
03:24
Think of these five metronomes
as five brains.
as five brains.
70
192850
2996
Bu beş metronomu
beş beyin olarak düşünün.
beş beyin olarak düşünün.
03:27
And similar to the listeners
before the story starts,
before the story starts,
71
195870
2750
Hikâye başlamadan önce
dinleyenlere benzer olarak
dinleyenlere benzer olarak
03:30
these metronomes are going to click,
72
198644
1813
bu metronomlar klikleyecek,
03:32
but they're going to click out of phase.
73
200481
2159
ancak fazın dışında klikleyecek.
03:35
(Clicking)
74
203059
4396
(Klikliyor)
03:39
Now see what will happen
when I connect them together
when I connect them together
75
207479
3001
Şimdi bunları bu iki silindire
03:42
by placing them on these two cylinders.
76
210504
2141
koyarak birleştirdiğimde
neler olduğuna bakın.
neler olduğuna bakın.
03:45
(Clicking)
77
213880
3221
(Klikliyor)
03:49
Now these two cylinders start to rotate.
78
217125
2612
Şimdi bu iki silindir rotasyona başlıyor.
03:51
This rotation vibration
is going through the wood
is going through the wood
79
219761
3129
Bu rotasyon titreşimi tahtayı geçecek ve
03:54
and is going to couple
all the metronomes together.
all the metronomes together.
80
222914
3005
tüm metronomlarla eşleşecek.
03:57
And now listen to the click.
81
225943
1612
Şimdi klik sesini dinleyin.
03:59
(Synchronized clicking)
82
227579
4667
(Eşzamanlı klik sesleri)
04:09
This is what you call
physical entrainment.
physical entrainment.
83
237834
2624
Bu fiziksel kenetlenmedir.
04:12
Now let's go back to the brain and ask:
84
240482
2243
Şimdi beyine geri dönüp soralım:
04:14
What's driving this neural entrainment?
85
242749
2144
Bu sinirsel kenetlenmeyi sağlayan nedir?
04:16
Is it simply the sounds
that the speaker is producing?
that the speaker is producing?
86
244917
2785
Sadece hoparlörden gelen sesler mi?
04:19
Or maybe it's the words.
87
247726
1323
Belki de kelimelerdir.
04:21
Or maybe it's the meaning
that the speaker is trying to convey.
that the speaker is trying to convey.
88
249073
3646
Ya da belki hoparlörün ilettiği anlamdır.
04:24
So to test it, we did
the following experiment.
the following experiment.
89
252743
2760
Bu nedenle test etmek için
aşağıdaki deneyi yaptık.
aşağıdaki deneyi yaptık.
04:27
First, we took the story
and played it backwards.
and played it backwards.
90
255527
3201
Önce, hikâyeyi sondan başa dinlettik.
04:30
And that preserved many
of the original auditory features,
of the original auditory features,
91
258752
3126
Bu birçok duyulan özelliği korudu,
04:33
but removed the meaning.
92
261902
2013
ancak anlamı yok etti.
04:35
And it sounds something like that.
93
263939
1671
Bunun gibi bir şey duyuluyordu.
04:37
(Audio) JO: (Unintelligible)
94
265634
5138
(Ses) JO: (Anlaşılmıyor)
04:43
And we flashed colors in the two brains
95
271296
2352
İki beyin arasındaki renkleri
insanlar arasında
insanlar arasında
04:45
to indicate brain areas that respond
very similarly across people.
very similarly across people.
96
273672
3912
oldukça benzer tepki veren
beyin alanlarını göstermek için parlattık.
beyin alanlarını göstermek için parlattık.
04:49
And as you can see,
97
277608
1154
Göreceğiniz üzere,
04:50
this incoming sound induced entrainment
or alignment in all of the brains
or alignment in all of the brains
98
278786
3768
bu gelen ses, tüm beyinlerde
sesleri işleyen işitme kortekslerindeki
sesleri işleyen işitme kortekslerindeki
04:54
in auditory cortices
that process the sounds,
that process the sounds,
99
282578
2732
tepki ya da hizalanmayı başlattı.
04:57
but it didn't spread
deeper into the brain.
deeper into the brain.
100
285334
2224
Ancak beynin derinliklerine yayamadı.
05:00
Now we can take these sounds
and build words out of it.
and build words out of it.
101
288051
3404
Şimdi bu sesleri
kelimelere dönüştürebiliriz.
kelimelere dönüştürebiliriz.
05:03
So if we take Jim O'Grady
and scramble the words,
and scramble the words,
102
291479
2656
Yani Jim Grady'i alıp
kelimeleri karıştırırsak
kelimeleri karıştırırsak
05:06
we'll get a list of words.
103
294159
1240
bir kelime listemiz olur.
05:07
(Audio) JO: ... an animal ...
assorted facts ...
assorted facts ...
104
295423
2262
(Ses) JO:...bir hayvan...
çeşitli gerçekler...
çeşitli gerçekler...
05:09
and right on ... pie man ...
potentially ... my stories
potentially ... my stories
105
297709
2892
gerçekte...tart adam...
potansiyel olarak...hikâyelerim
potansiyel olarak...hikâyelerim
05:12
UH: And you can see that these words
start to induce alignment
start to induce alignment
106
300625
2942
UH: Gördüğünüz gibi bu kelimeler
erken dil gelişim alanlarında
erken dil gelişim alanlarında
05:15
in early language areas,
but not more than that.
but not more than that.
107
303591
2605
uyum yaratabilir ama
bundan daha fazlasını değil.
bundan daha fazlasını değil.
05:18
Now we can take the words
and start to build sentences out of them.
and start to build sentences out of them.
108
306220
3817
Şimdi kelimeleri alıp
bunlardan cümleler yaratabiliriz.
bunlardan cümleler yaratabiliriz.
05:23
(Audio) JO: And they recommend
against crossing that line.
against crossing that line.
109
311561
3000
(Ses) JO: Bu çizgiyi geçmeme
tavsiyesinde bulundular.
tavsiyesinde bulundular.
05:28
He says: "Dear Jim,
Good story. Nice details.
Good story. Nice details.
110
316021
3642
''Sevgili Jim. Güzel hikâye,
Hoş ayrıntılar.
Hoş ayrıntılar.
05:32
Didn't she only know
about him through me?"
about him through me?"
111
320369
2152
Onu benim vasıtamla
tanımıyor muydu?'' diyor.
tanımıyor muydu?'' diyor.
05:34
UH: Now you can see that the responses
in all the language areas
in all the language areas
112
322545
3135
UH: Şimdi göreceğiniz gibi tüm
dil alanlarındaki tepkiler, hangi
dil alanlarındaki tepkiler, hangi
05:37
that process the incoming language
113
325704
1691
dilden olursa olsun gelen dili
05:39
become aligned or similar
across all listeners.
across all listeners.
114
327419
2379
işlerken aynı ya da benzer
şekilde hizalanıyor.
şekilde hizalanıyor.
05:42
However, only when we use
the full, engaging, coherent story
the full, engaging, coherent story
115
330218
4677
Bununla birlikte, sadece tüm,
anlamlı, uyumlu hikâyeyi kullandığımızda
anlamlı, uyumlu hikâyeyi kullandığımızda
05:46
do the responses spread
deeper into the brain
deeper into the brain
116
334919
2225
tepkiler frontal ve
yan korteksi de içeren
yan korteksi de içeren
05:49
into higher-order areas,
117
337168
1531
beynin derinliklerine,
05:50
which include the frontal cortex
and the parietal cortex,
and the parietal cortex,
118
338723
3101
daha üst sıralara yayılır ve
05:53
and make all of them
respond very similarly.
respond very similarly.
119
341848
2588
hepsini aynı tepkileri verir hâle getirir.
05:56
And we believe that these responses
in higher-order areas are induced
in higher-order areas are induced
120
344460
3269
Tüm dinleyenlerde benzer hâle gelen
bu üst düzey alanlardaki
bu üst düzey alanlardaki
05:59
or become similar across listeners
121
347753
2126
kelimeler ya da seslerden değil,
06:01
because of the meaning
conveyed by the speaker,
conveyed by the speaker,
122
349903
2740
tepkilerin konuşanın ilettiği anlamdan
06:04
and not by words or sound.
123
352667
1601
kaynaklandığını düşünürüz.
06:06
And if we are right,
there's a strong prediction over here
there's a strong prediction over here
124
354635
2715
Eğer haklıysak, burada
şöyle güçlü bir tahmin yapabiliriz;
şöyle güçlü bir tahmin yapabiliriz;
06:09
if I tell you the exact same ideas
125
357374
2362
size tamamıyla aynı fikirleri
06:11
using two very different sets of words,
126
359760
2644
çok farklı kelimelerden oluşan
iki ayrı şekilde söylesem
iki ayrı şekilde söylesem
06:14
your brain responses
will still be similar.
will still be similar.
127
362428
2551
beyin tepkileriniz yine aynı olacaktır.
06:17
And to test it, we did
the following experiment in my lab.
the following experiment in my lab.
128
365499
3014
Bunu test etmek için
laboratuvarımda aşağıdaki deneyi yaptık.
laboratuvarımda aşağıdaki deneyi yaptık.
06:21
We took the English story
129
369142
1808
İngilizce bir hikâyeyi aldık ve
06:22
and translated it to Russian.
130
370974
2136
Rusça'ya çevirdik.
06:25
Now you have two different sounds
and linguistic systems
and linguistic systems
131
373134
4224
Şimdi tamamıyla aynı anlamı veren
06:29
that convey the exact same meaning.
132
377382
2294
iki ayrı ses ve sözdiziminiz var.
06:31
And you play the English story
to the English listeners
to the English listeners
133
379700
3648
İngilizce hikâyeyi İngiliz dinleyicilere,
06:35
and the Russian story
to the Russian listeners,
to the Russian listeners,
134
383372
2352
Rusça hikâyeyi de Rus
dinleyicilere çalıyorsunuz,
dinleyicilere çalıyorsunuz,
06:37
and we can compare their responses
across the groups.
across the groups.
135
385748
3045
tepkileri de gruplar
genelinde kıyasladık.
genelinde kıyasladık.
06:40
And when we did that, we didn't see
responses that are similar
responses that are similar
136
388817
3571
Bunu yaparken de duyma kortekslerindeki
06:44
in auditory cortices in language,
137
392412
2281
benzer tepkileri görmedik,
06:46
because the language
and sound are very different.
and sound are very different.
138
394717
2378
çünkü dil ve sesler oldukça farklıydı.
06:49
However, you can see
that the responses in high-order areas
that the responses in high-order areas
139
397119
2768
Bununla birlikte, yüksek
seviyedeki alanlarda tepkilerin
seviyedeki alanlarda tepkilerin
06:51
were still similar
across these two groups.
across these two groups.
140
399921
2494
iki grupta da aynı
olduğunu görebilirsiniz.
olduğunu görebilirsiniz.
06:55
We believe this is because they understood
the story in a very similar way,
the story in a very similar way,
141
403068
4092
Hikâye bittikten sonra doğrulattığımız
üzere, bunun iki grubun da hikâyeyi
üzere, bunun iki grubun da hikâyeyi
06:59
as we confirmed, using a test
after the story ended.
after the story ended.
142
407184
4026
benzer şekilde anlamasından
kaynaklandığına inanıyoruz.
kaynaklandığına inanıyoruz.
07:04
And we think that this alignment
is necessary for communication.
is necessary for communication.
143
412321
3687
Bu uyumun iletişim için
önemli olduğunu düşünmekteyiz.
önemli olduğunu düşünmekteyiz.
07:08
For example, as you can tell,
144
416032
2626
Örneğin, anlayacağınız gibi,
07:10
I am not a native English speaker.
145
418682
2027
İngilizce benim ana dilim değil.
07:12
I grew up with another language,
146
420733
1881
Birçoğunuz gibi
07:14
and the same might be for many
of you in the audience.
of you in the audience.
147
422638
2654
başka bir dili konuşarak büyüdüm.
07:17
And still, we can communicate.
148
425316
1999
Ama yine de anlaşabiliyoruz.
07:19
How come?
149
427339
1151
Nasıl oluyor?
07:20
We think we can communicate
because we have this common code
because we have this common code
150
428514
3079
Anlamı taşıyan ortak bir
kod sayesinde iletişim
kod sayesinde iletişim
07:23
that presents meaning.
151
431617
1427
kurduğumuzu sanıyoruz.
07:25
So far, I've only talked about
what's happening in the listener's brain,
what's happening in the listener's brain,
152
433921
3446
Şu ana kadar sadece dinleyenin
beyninde ne olduğundan, beyninizde
beyninde ne olduğundan, beyninizde
07:29
in your brain, when
you're listening to talks.
you're listening to talks.
153
437391
2247
konuşmaları dinlerken
olanlardan bahsettim.
olanlardan bahsettim.
07:31
But what's happening
in the speaker's brain, in my brain,
in the speaker's brain, in my brain,
154
439662
2699
Peki konuşanın beyninde
neler oluyor, ben size
neler oluyor, ben size
07:34
when I'm speaking to you?
155
442385
1807
konuşurken beynimde ne oluyor?
07:36
To look in the speaker's brain,
156
444216
1857
Konuşanın beynine bakmak için
07:38
we asked the speaker
to go into the scanner,
to go into the scanner,
157
446097
3096
konuşandan tarayıcıya girmesini istedik,
07:41
we scan his brain
158
449217
1602
beynini taradık ve
07:42
and then compare his brain responses
to the brain responses of the listeners
to the brain responses of the listeners
159
450843
4007
beyin tepkilerini hikâyeyi
dinleyenlerin beyin
dinleyenlerin beyin
07:46
listening to the story.
160
454874
1802
tepkileri ile karşılaştırdık.
07:48
You have to remember that producing speech
and comprehending speech
and comprehending speech
161
456700
4210
Unutmayın ki konuşmayı üretmek ve
konuşmayı anlamak birbirinden
konuşmayı anlamak birbirinden
07:52
are very different processes.
162
460934
1723
oldukça farklı süreçlerdir.
07:54
Here we're asking: How similar are they?
163
462681
2244
Burada sorumuz: Ne kadar benzerler?
07:58
To our surprise,
164
466164
1407
Sürpriz olarak gördük ki,
07:59
we saw that all these complex
patterns within the listeners
patterns within the listeners
165
467595
4871
dinleyenlerin tüm bu karışık
modelleri aslında
modelleri aslında
08:04
actually came from the speaker brain.
166
472490
2707
konuşanın beyninden gelmektedir.
08:07
So production and comprehension
rely on very similar processes.
rely on very similar processes.
167
475221
3685
Yani üretim ve anlama oldukça
benzer süreçlere dayanmaktadır.
benzer süreçlere dayanmaktadır.
08:10
And we also found
168
478930
1572
Yine keşfettik ki
08:12
the stronger the similarity
between the listener's brain
between the listener's brain
169
480526
3706
dinleyenin ve konuşanın
beynindeki benzerlikler
beynindeki benzerlikler
08:16
and the speaker's brain,
170
484256
1499
ne kadar güçlü ise,
08:17
the better the communication.
171
485779
1905
iletişim o kadar iyidir.
08:19
So I know that if you
are completely confused now,
are completely confused now,
172
487708
3965
Biliyorum ki eğer şu anda
kafanız karışmışsa,
kafanız karışmışsa,
08:23
and I do hope that this is not the case,
173
491697
2021
ki böyle olmadığını umuyorum,
08:25
your brain responses
are very different than mine.
are very different than mine.
174
493742
2393
beyin tepkileriniz
benimkilerden oldukça farklı.
benimkilerden oldukça farklı.
08:28
But I also know that if you really
understand me now,
understand me now,
175
496159
3107
Ancak yine biliyorum ki
beni anlıyorsanız,
beni anlıyorsanız,
08:31
then your brain ... and your brain
... and your brain
... and your brain
176
499290
2891
o zaman beyniniz...
ve beyniniz... ve beyniniz
ve beyniniz... ve beyniniz
08:34
are really similar to mine.
177
502205
1728
benimkine oldukça benzer.
08:37
Now, let's take all
this information together and ask:
this information together and ask:
178
505793
3095
Şimdi tüm bu bilgileri
toparlayalım ve soralım:
toparlayalım ve soralım:
08:40
How can we use it to transmit
a memory that I have
a memory that I have
179
508912
3337
Bunu benim beynimden
sizinkine bir anı transfer
sizinkine bir anı transfer
08:44
from my brain to your brains?
180
512273
2186
etmek için nasıl kullanabiliriz?
08:47
So we did the following experiment.
181
515037
2118
Bunun için aşağıdaki deneyi yaptık.
08:49
We let people watch,
for the first time in their life,
for the first time in their life,
182
517648
2573
Hayatlarında ilk defa
BBC TV dizisi Sherlock'u
BBC TV dizisi Sherlock'u
08:52
a TV episode from the BBC series
"Sherlock," while we scanned their brains.
"Sherlock," while we scanned their brains.
183
520245
4134
izleyen kişilerin beynini taradık.
08:56
And then we asked them
to go back to the scanner
to go back to the scanner
184
524403
2801
Sonra onlardan tekrar
tarayıcıya girerek daha önce
tarayıcıya girerek daha önce
08:59
and tell the story to another person
that never watched the movie.
that never watched the movie.
185
527228
3899
izlememiş bir başka kişiye
filmi anlatmalarını istedik.
filmi anlatmalarını istedik.
09:03
So let's be specific.
186
531151
1660
Daha açık olalım.
09:04
Think about this exact scene,
187
532835
2047
Şu sahneyi düşünün,
09:06
when Sherlock is entering
the cab in London
the cab in London
188
534906
2584
Sherlock Londra'da,
aradığı katil tarafından
aradığı katil tarafından
09:09
driven by the murderer he is looking for.
189
537514
2296
kullanılan taksiye biniyor.
09:12
With me, as a viewer,
190
540398
2496
Bir izleyici olarak,
09:14
there is a specific brain pattern
in my brain when I watch it.
in my brain when I watch it.
191
542918
3500
izlerken beynimde özel
bir kalıp vardır.
bir kalıp vardır.
09:19
Now, the exact same pattern,
I can reactivate in my brain again
I can reactivate in my brain again
192
547179
3772
Şimdi tamamen aynı kalıbı
Sherlock, Londra, katil
Sherlock, Londra, katil
09:22
by telling the world:
Sherlock, London, murderer.
Sherlock, London, murderer.
193
550975
3656
diyerek tekrar canlandırabilirim.
09:27
And when I'm transmitting
these words to your brains now,
these words to your brains now,
194
555369
3110
Ben bu kelimeleri sizin
beyninize aktarırken de,
beyninize aktarırken de,
09:30
you have to reconstruct it in your mind.
195
558503
2485
siz yeniden yapılandırmak zorundasınız.
09:33
In fact, we see that pattern
emerging now in your brains.
emerging now in your brains.
196
561012
4549
Aslında, bu kalıbın şu anda
beyinlerinizde oluştuğunu görüyoruz.
beyinlerinizde oluştuğunu görüyoruz.
09:37
And we were really surprised to see
197
565585
2515
Ben size bu sahneleri anlatırken
09:40
that the pattern you have
now in your brains
now in your brains
198
568124
2255
şu anda beyinlerinizde oluşan bu kalıbın,
09:42
when I'm describing to you these scenes
199
570403
1912
birkaç ay önce filmi tarayıcıda
09:44
would be very similar to the pattern
I had when I watched this movie
I had when I watched this movie
200
572339
3822
izlerkenki kalıplarla aynı
olduğunu gördüğümüzde de
olduğunu gördüğümüzde de
09:48
a few months ago in the scanner.
201
576185
2138
oldukça şaşırdık.
09:50
This starts to tell you
about the mechanism
about the mechanism
202
578347
2104
Bu sizlere nasıl hikâye anlatabilmemizi,
09:52
by which we can tell stories
and transmit information.
and transmit information.
203
580475
2742
bilgi aktarmamızı sağlayan
mekanizmayı açıklayacaktır.
mekanizmayı açıklayacaktır.
09:55
Because, for example,
204
583733
1876
Çünkü, örneğin,
09:57
now you're listening really hard
and trying to understand what I'm saying.
and trying to understand what I'm saying.
205
585633
3512
şimdi gerçekten dikkatlice
dinliyorsunuz ve anlamaya çalışıyorsunuz.
dinliyorsunuz ve anlamaya çalışıyorsunuz.
10:01
And I know that it's not easy.
206
589169
1550
Kolay olmadığını biliyorum.
10:02
But I hope that at one point
in the talk we clicked, and you got me.
in the talk we clicked, and you got me.
207
590743
4036
Ancak umuyorum ki konuşmada
bir noktada tuşa bastık ve anladınız.
bir noktada tuşa bastık ve anladınız.
10:06
And I think that in a few hours,
a few days, a few months,
a few days, a few months,
208
594803
3898
Belki de birkaç saat, birkaç gün,
birkaç ay içerisinde, bir partide
birkaç ay içerisinde, bir partide
10:10
you're going to meet someone at a party,
209
598725
2144
biriyle tanışacaksınız ve bu konuşmadan
10:12
and you're going to tell him
about this lecture,
about this lecture,
210
600893
3548
bahsedeceksiniz ve aniden
10:16
and suddenly it will be as if
he is standing now here with us.
he is standing now here with us.
211
604465
3638
sanki o da burada bizimle
berabermiş gibi olacak.
berabermiş gibi olacak.
10:20
Now you can see
how we can take this mechanism
how we can take this mechanism
212
608127
2850
Gördüğünüz gibi bu mekanizmayı
alıp insanlar arasında
alıp insanlar arasında
10:23
and try to transmit memories
and knowledge across people,
and knowledge across people,
213
611001
3931
hatıra ve bilgi transfer
etmek için kullanabiliriz,
etmek için kullanabiliriz,
10:26
which is wonderful, right?
214
614956
2047
inanılmaz, değil mi?
10:29
But our ability to communicate
relies on our ability
relies on our ability
215
617027
3167
Ancak iletişim kurabilme yeteneğimiz ortak
10:32
to have common ground.
216
620218
2566
bir zeminde buluşabilmemize bağlıdır.
10:34
Because, for example,
217
622808
1205
Çünkü, örneğin,
10:36
if I'm going to use the British synonym
218
624037
3767
''taksi'' yerine İngiltere'de
10:39
"hackney carriage" instead of "cab,"
219
627828
2378
eşanlamlı olan ''hackney arabası'' desem
10:42
I know that I'm going to be misaligned
with most of you in the audience.
with most of you in the audience.
220
630230
4039
birçoğunuz için bir anlam ifade etmeyecek.
10:46
This alignment depends
not only on our ability
not only on our ability
221
634720
2191
Uyum sadece temel fikri
anlama yeteneğimize
anlama yeteneğimize
10:48
to understand the basic concept;
222
636935
2034
bağlı değildir;
10:50
it also depends on our ability to develop
common ground and understanding
common ground and understanding
223
638993
4795
aynı zamanda ortak zemin, anlayış ve
paylaşılan inanç sistemine
paylaşılan inanç sistemine
10:55
and shared belief systems.
224
643812
1787
sahip olmamıza da bağlıdır.
10:57
Because we know that in many cases,
225
645623
1834
Çünkü biliyoruz ki birçok durumda
10:59
people understand the exact
same story in very different ways.
same story in very different ways.
226
647481
4043
insanlar aynı hikâyeyi
çok farklı biçimlerde anlayabilirler.
çok farklı biçimlerde anlayabilirler.
11:04
So to test it in the lab,
we did the following experiment.
we did the following experiment.
227
652460
3041
Yine laboratuvarda şu deneyi yaptık.
11:08
We took a story by J.D. Salinger,
228
656089
2931
J.D. Salinger'ın bir hikâyesini aldık,
11:11
in which a husband lost track
of his wife in the middle of a party,
of his wife in the middle of a party,
229
659044
4335
hikâyede bir partide eşini kaybeden
bir adam en iyi arkadaşını arıyor ve
bir adam en iyi arkadaşını arıyor ve
11:15
and he's calling his best friend, asking,
"Did you see my wife?"
"Did you see my wife?"
230
663403
3687
''Karımı gördün mü?'' diye soruyor.
11:19
For half of the subjects,
231
667836
1207
Deneklerin yarısına,
11:21
we said that the wife was having
an affair with the best friend.
an affair with the best friend.
232
669067
4141
karısının kocasının en iyi arkadaşı
ile ilişki yaşadığını söyledik.
ile ilişki yaşadığını söyledik.
11:25
For the other half,
233
673232
1151
Diğer yarısına ise
11:26
we said that the wife is loyal
and the husband is very jealous.
and the husband is very jealous.
234
674407
5105
eşinin sadık olduğunu ancak
kocasının çok kıskanç olduğunu söyledik.
kocasının çok kıskanç olduğunu söyledik.
11:32
This one sentence before the story started
235
680127
2688
Hikâye başlamadan önceki bu tek cümle
11:34
was enough to make the brain responses
236
682839
2301
kadının kocasını aldattığını düşünen
11:37
of all the people that believed
the wife was having an affair
the wife was having an affair
237
685164
3044
tüm kişilerin beyin tepkileri
yüksek seviye alanlarında
yüksek seviye alanlarında
11:40
be very similar in these high-order areas
238
688232
2437
aynı ve diğer türlü düşünen
11:42
and different than the other group.
239
690693
2222
gruptan da farklı idi.
11:44
And if one sentence is enough
to make your brain similar
to make your brain similar
240
692939
3673
Eğer tek bir cümle ile
beyin tepkileriniz diğer insanlarla
11:48
to people that think like you
241
696636
1603
11:50
and very different than people
that think differently than you,
that think differently than you,
242
698263
2953
aynı ve sizden farklı düşünen
diğerleri ile farklı olabiliyorsa
diğerleri ile farklı olabiliyorsa
11:53
think how this effect is going
to be amplified in real life,
to be amplified in real life,
243
701240
3477
bu etkinin gerçek hayatta
nasıl yansıyacağını düşünün.
nasıl yansıyacağını düşünün.
11:56
when we are all listening
to the exact same news item
to the exact same news item
244
704741
2892
Tamamıyla aynı haberi dinlerken,
11:59
after being exposed
day after day after day
day after day after day
245
707657
3748
her geçen gün,
bize farklı bakış açıları sunan
bize farklı bakış açıları sunan
12:03
to different media channels,
like Fox News or The New York Times,
like Fox News or The New York Times,
246
711429
3812
Fox Haber, New York Times gibi
farklı haber kanallarını dinleyerek,
farklı haber kanallarını dinleyerek,
12:07
that give us very different
perspectives on reality.
perspectives on reality.
247
715265
3113
nasıl etkilendiğimizi bir düşünün.
12:11
So let me summarize.
248
719556
1353
Şimdi özetleyelim.
12:13
If everything worked as planned tonight,
249
721529
2089
Bu akşam her şey
planlandığı gibi giderse,
planlandığı gibi giderse,
12:15
I used my ability to vocalize sound
to be coupled to your brains.
to be coupled to your brains.
250
723642
4299
sesimi beyinlerinizle eşleştirme
yeteneğimi kullandım.
yeteneğimi kullandım.
12:19
And I used this coupling
251
727965
1503
Bu eşleştirmeyi de
12:21
to transmit my brain patterns associated
with my memories and ideas
with my memories and ideas
252
729492
3841
hatıralarım ve fikirlerimle birleşen
beyin kalıplarımı sizlerin beynine
beyin kalıplarımı sizlerin beynine
12:25
into your brains.
253
733357
1316
aktarmak için kullandım.
12:27
In this, I start to reveal
the hidden neural mechanism
the hidden neural mechanism
254
735201
3798
Bunu yaparken de
iletişim kurarken kullandığımız
iletişim kurarken kullandığımız
12:31
by which we communicate.
255
739023
1635
gizli mekanizmayı kullandım.
12:32
And we know that in the future
it will enable us to improve
it will enable us to improve
256
740682
2967
Biliyoruz ki, bu, gelecekte bizim
12:35
and facilitate communication.
257
743673
1990
iletişimi geliştirmemize yardımcı olacak.
12:38
But these studies also reveal
258
746111
1694
Ancak bu çalışmalar aynı zamanda
12:40
that communication relies
on a common ground.
on a common ground.
259
748535
3286
göstermiştir ki, iletişim
ortak bir zemine dayanır.
ortak bir zemine dayanır.
12:43
And we have to be
really worried as a society
really worried as a society
260
751845
2462
Toplum olarak gerçekten
endişelenmemiz gereken an,
endişelenmemiz gereken an,
12:46
if we lose this common ground
and our ability to speak with people
and our ability to speak with people
261
754331
4036
bu ortak zemini ve bizden farklı
düşüncelerde olanlarla konuşma
düşüncelerde olanlarla konuşma
12:50
that are slightly different than us
262
758391
2117
yeteneğimizi, mikrofonu ve düşünme
12:52
because we let a few very strong
media channels
media channels
263
760532
3388
şeklimizi kontrol edebilen birkaç
güçlü medya kanalı yüzünden
güçlü medya kanalı yüzünden
12:55
take control of the mic,
264
763944
1541
kaybettiğimiz
12:57
and manipulate and control
the way we all think.
the way we all think.
265
765509
3775
zaman olacaktır.
13:01
And I'm not sure how to fix it
because I'm only a scientist.
because I'm only a scientist.
266
769308
2901
Nasıl düzeltilir bilemiyorum,
çünkü ben sadece bilim adamıyım.
çünkü ben sadece bilim adamıyım.
13:04
But maybe one way to do it
267
772233
2460
Belki de bir yolu
13:06
is to go back to the more
natural way of communication,
natural way of communication,
268
774717
2647
iletişimin daha doğal hâli olan
diyaloğa dönmektir,
diyaloğa dönmektir,
13:09
which is a dialogue,
269
777388
1602
burada ben sadece konuşan değil,
13:11
in which it's not only me
speaking to you now,
speaking to you now,
270
779014
2507
hem konuşan hem dinleyen olduğum
13:13
but a more natural way of talking,
271
781994
2216
konuşmanın daha doğal hâline.
13:16
in which I am speaking and I am listening,
272
784234
3277
Bu şekilde birlikte
13:19
and together we are trying to come
to a common ground and new ideas.
to a common ground and new ideas.
273
787535
4720
ortak bir zeminde ve yeni fikirlerde
buluşmaya çalışırız.
buluşmaya çalışırız.
13:24
Because after all,
274
792279
1158
Çünkü her şeyden önce,
13:25
the people we are coupled to
define who we are.
define who we are.
275
793461
3664
eşleştiğimiz insanlar
kim olduğumuzu anlatır.
kim olduğumuzu anlatır.
13:29
And our desire to be coupled
to another brain
to another brain
276
797149
2389
Başka bir beyinle eşleşme isteği de
13:31
is something very basic
that starts at a very early age.
that starts at a very early age.
277
799562
4517
çok erken yaşlarda başlayan
temel bir istektir.
temel bir istektir.
13:36
So let me finish with an example
from my own private life
from my own private life
278
804103
4187
Şimdi eşleştiğimiz insanların
bizi nasıl tanımladığına iyi
bizi nasıl tanımladığına iyi
13:41
that I think is a good example
of how coupling to other people
of how coupling to other people
279
809044
4311
bir örnek olduğunu düşündüğüm
13:45
is really going to define who we are.
280
813379
2274
kendi hayatımdan bir örnekle tamamlayayım.
13:48
This my son Jonathan at a very early age.
281
816294
3074
Bu benim oğlum Jonathan
daha çok küçükken.
daha çok küçükken.
13:51
See how he developed
a vocal game together with my wife,
a vocal game together with my wife,
282
819392
4150
Sadece başka biriyle eşleşme
arzusu ve saf mutluluğu ile
arzusu ve saf mutluluğu ile
13:55
only from the desire and pure joy
of being coupled to another human being.
of being coupled to another human being.
283
823566
5231
eşimle beraber nasıl
bir ses oyunu geliştirdiğine bakın.
bir ses oyunu geliştirdiğine bakın.
14:01
(Both vocalizing)
284
829556
4917
(İkisi de sesler çıkarıyorlar)
14:14
(Laughter)
285
842915
2328
(Gülüşmeler)
14:17
Now, think how the ability of my son
286
845267
3797
Şimdi düşünün,
14:21
to be coupled to us
and other people in his life
and other people in his life
287
849088
2762
oğlumun bizimle ve hayatındaki
diğer insanlarla eşleşme
diğer insanlarla eşleşme
14:23
is going to shape the man
he is going to become.
he is going to become.
288
851874
2858
yeteneği, dönüşeceği yetişkini
nasıl şekillendiriyor.
nasıl şekillendiriyor.
14:26
And think how you change on a daily basis
289
854756
2415
Diğer insanlarla etkileşimle ve
14:29
from the interaction and coupling
to other people in your life.
to other people in your life.
290
857195
4323
birlikteliklerinizle, fikirlerinizin
nasıl günbegün değiştiğini düşünün.
nasıl günbegün değiştiğini düşünün.
14:34
So keep being coupled to other people.
291
862562
2103
Yani diğer insanlarla
eşleşmeye devam edin.
eşleşmeye devam edin.
14:37
Keep spreading your ideas,
292
865157
1549
Fikirlerinizi yayın,
14:38
because the sum of all of us
together, coupled,
together, coupled,
293
866730
3244
çünkü hepimizin toplamı,
birlikte, eşleşerek,
birlikte, eşleşerek,
14:41
is greater than our parts.
294
869998
1594
parçalarınızdan daha güçlüdür.
14:43
Thank you.
295
871616
1166
Teşekkürler.
14:44
(Applause)
296
872806
5662
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Uri Hasson - NeuroscientistWhy do great thoughts and stories resonate so strongly with so many people, and how do we communicate them? Using fMRI experiments, Uri Hasson is looking for the answers.
Why you should listen
Rather than purging real-world complexity from his experiments, Uri Hasson and his Princeton lab collaborators use messy, real-life stimuli to study how our brains communicate with other brains.
Using fMRI to peer into his subjects’ brain activity, Hasson has discovered that a great storyteller literally causes the neurons of an audience to closely sync with the storyteller’s brain -- a finding that has far-reaching implications for communicators, teachers, performers, and scientists alike.
Uri Hasson | Speaker | TED.com