TED2004
Matthieu Ricard: The habits of happiness
Matthieu Ricard bàn về các thói quen đem lại hạnh phúc
Filmed:
Readability: 3.8
9,314,836 views
Hạnh phúc là gì? Và làm thế nào để tất cả chúng ta có được hạnh phúc? Từ nhà sinh học trở thành tu sĩ Phật giáo, Matthieu Ricard nói rằng chúng ta có thể huấn luyện tâm trí mình theo những thói quen đem lại hạnh phúc, để có được cảm giác thanh thản và mãn nguyện thật sự.
Matthieu Ricard - Monk, author, photographer
Sometimes called the "happiest man in the world," Matthieu Ricard is a Buddhist monk, author and photographer. Full bio
Sometimes called the "happiest man in the world," Matthieu Ricard is a Buddhist monk, author and photographer. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, I guess it is a result of globalization that you can find
0
0
5000
Tôi đoán là nhờ kết quả của toàn cầu hóa mà bạn có thể tìm thấy
00:17
Coca-Cola tins on top of Everest and a Buddhist monk in Monterey.
1
5000
5000
các lon Coca-Cola trên đỉnh Everest và nhà sư Phật giáo tại Monterey.
00:22
(Laughter)
2
10000
3000
(Cười)
00:25
And so I just came, two days ago, from the Himalayas to your kind invitation.
3
13000
6000
Và vì vậy tôi chỉ đến đây hai ngày trước, từ Himalayas theo lời mời của các bạn.
00:31
So I would like to invite you, also, for a while, to the Himalayas themselves.
4
19000
4000
Vì vậy, tôi cũng muốn mời các bạn, chỉ một lúc thôi, đến Himalayas.
00:37
And to show the place where meditators, like me,
5
25000
6000
Và để xem nơi mà một thiền giả, như tôi,
00:43
who began with being a molecular biologist in Pasteur Institute,
6
31000
4000
người đã bắt đầu sự nghiệp là một nhà sinh học phân tử tại Viện Pasteur,
00:47
and found their way to the mountains.
7
35000
4000
và đã tìm thấy con đường của mình ở vùng núi tuyết.
00:52
So these are a few images I was lucky to take and be there.
8
40000
5000
Đây là một vài hình ảnh mà tôi đã may mắn có mặt ở đó và chụp được.
00:58
There's the Mount Kailash in Eastern Tibet -- wonderful setting.
9
46000
6000
Đây là núi Ngân Sơn (Kailash) ở miền Đông Tây Tạng - một cảnh tượng thật tuyệt vời.
01:04
This is from Marlboro country.
10
52000
2000
Đây là từ đất nước Marlboro.
01:06
(Laughter)
11
54000
5000
(Cười)
01:11
This is a turquoise lake.
12
59000
2000
Đây là hồ Ngọc Lam.
01:13
A meditator.
13
61000
2000
Một thiền giả.
01:16
This is the hottest day of the year somewhere in Eastern Tibet, on August 1.
14
64000
5000
Đây là ngày nóng nhất trong năm ở đâu đó tại miền Đông Tây Tạng vào ngày mồng một tháng 8.
01:21
And the night before, we camped, and my Tibetan friends said,
15
69000
5000
Và đêm trước đó, chúng tôi cắm trại, và các bạn người Tây Tạng của tôi nói rằng,
01:26
"We are going to sleep outside." And I said, "Why? We have enough space in the tent."
16
74000
4000
"Chúng ta sẽ ngủ ở ngoài trời." Và tôi nói, "Tại sao lại thế? Chúng ta có đủ chỗ ở trong lều mà."
01:30
They said, "Yes, but it's summertime."
17
78000
2000
Họ nói, "Đúng, nhưng bây giờ đang là mùa hè."
01:32
(Laughter)
18
80000
4000
(Cười)
01:37
So now, we are going to speak of happiness.
19
85000
3000
Vâng, còn bây giờ, chúng ta sẽ nói về hạnh phúc.
01:40
As a Frenchman, I must say that there are a lot of French intellectuals
20
88000
4000
Vì là một người Pháp, tôi phải nói rằng có rất nhiều trí thức Pháp
01:44
that think happiness is not at all interesting.
21
92000
4000
nghĩ rằng hạnh phúc chẳng có gì thú vị cả.
01:48
(Laughter)
22
96000
1000
(Cười)
01:49
I just wrote an essay on happiness, and there was a controversy.
23
97000
3000
Khi tôi viết một tiểu luận về hạnh phúc, và đã có một cuộc tranh cãi nổ ra.
01:52
And someone wrote an article saying, "Don't impose on us the dirty work of happiness."
24
100000
5000
Và ai đó đã viết trong một bài báo nói rằng, đừng có lợi dụng chúng tôi bằng công trình nghiên cứu dơ bẩn về hạnh phúc.
01:57
(Laughter)
25
105000
2000
(Cười)
01:59
"We don't care about being happy. We need to live with passion.
26
107000
4000
"Chúng tôi không quan tâm đến hạnh phúc Chúng tôi cần sống với niềm đam mê.
02:03
We like the ups and downs of life.
27
111000
3000
Chúng tôi thích những thăng trầm của cuộc đời.
02:06
We like our suffering because it's so good when it ceases for a while."
28
114000
3000
Chúng tôi thích những nỗi đau khổ của mình bởi vì thật tuyệt vời khi nó ngừng lại một lúc."
02:09
(Laughter)
29
117000
4000
(Cười)
02:13
This is what I see from the balcony of my hermitage in the Himalayas.
30
121000
5000
Đây là những gì tôi nhìn thấy từ ban công tại nơi ẩn tu của mình ở dãy Hymalayas.
02:18
It's about two meters by three, and you are all welcome any time.
31
126000
3000
Bạn chỉ cách nơi này khoảng hai ba mét, và tất cả các bạn luôn được chào đón vào bất cứ lúc nào.
02:21
(Laughter)
32
129000
2000
(Cười)
02:23
Now, let's come to happiness or well-being.
33
131000
6000
Bây giờ, hãy đến với chủ đề hạnh phúc hay niềm vui sống.
02:29
And first of all, you know, despite what the French intellectuals say,
34
137000
4000
Và trước hết, bạn biết đấy, cho dù những gì các nhà trí thức Pháp nói,
02:33
it seems that no one wakes up in the morning thinking,
35
141000
3000
có vẻ như là không có ai thức dậy vào buổi sáng suy nghĩ,
02:36
"May I suffer the whole day?"
36
144000
2000
"Liệu tôi có thể khó chịu cả ngày sao?"
02:38
(Laughter)
37
146000
1000
(Cười)
02:39
Which means that somehow -- consciously or not,
38
147000
5000
Có nghĩa là dù gì đi nữa - dù ý thức hay không,
02:44
directly or indirectly, in the short or the long term,
39
152000
4000
trực tiếp hay gián tiếp, trong ngắn hạn hay dài hạn,
02:48
whatever we do, whatever we hope, whatever we dream --
40
156000
4000
bất cứ điều gì chúng ta làm, bất cứ điều gì chúng ta hy vọng, bất cứ điều gì chúng ta ước mơ -
02:52
somehow, is related to a deep, profound desire for well-being or happiness.
41
160000
8000
dù gì đi nữa, cũng đều liên quan đến một ước muốn sâu sắc, có được hạnh phúc hay niềm vui sống.
03:00
As Pascal said, even the one who hangs himself,
42
168000
4000
Như Pascal đã nói, thậm chí là một người treo cổ tự vẫn,
03:04
somehow, is looking for cessation of suffering -- he finds no other way.
43
172000
7000
dù gì đi nữa, cũng đang tìm cách chấm dứt đau khổ -- anh ta không tìm ra cách nào khác.
03:11
But then, if you look in the literature, East and West,
44
179000
3000
Nhưng sau đó, nếu bạn nhìn vào nền văn học Đông Tây,
03:14
you can find incredible diversity of definition of happiness.
45
182000
5000
bạn có thể tìm thấy sự đa dạng đến khó tin trong định nghĩa về hạnh phúc.
03:19
Some people say, I only believed in remembering the past,
46
187000
5000
Một số người nói, tôi chỉ tin vào những gì mình nhớ trong quá khứ,
03:24
imagining the future, never the present.
47
192000
2000
tưởng tượng ra trong tương lai, không bao giờ là hiện tại.
03:26
Some people say happiness is right now;
48
194000
3000
Một số người nói rằng hạnh phúc là ngay bây giờ;
03:29
it's the quality of the freshness of the present moment.
49
197000
4000
đó là phẩm chất tươi mới của thời điểm hiện tại.
03:33
And that led to Henri Bergson, the French philosopher, to say,
50
201000
4000
Và điều đó đã dẫn ta đến với Henri Bergson, triết gia Pháp, người đã nói,
03:37
"All the great thinkers of humanity have left happiness in the vague
51
205000
4000
"Tất cả những nhà tư tưởng lớn của nhân loại đã bỏ lại khái niệm hạnh phúc trong mơ hồ
03:41
so that they could define -- each of them could define their own terms."
52
209000
4000
để họ có thể định nghĩa - mỗi người bọn họ có thể định nghĩa theo cách của riêng mình."
03:46
Well, that would be fine if it was just a secondary preoccupation in life.
53
214000
5000
Vâng, điều đó sẽ tốt nếu hạnh phúc chỉ là mối bận tâm thứ hai trong cuộc sống.
03:52
But now, if it is something that is going to determine
54
220000
3000
Nhưng bây giờ, nếu hạnh phúc là một cái gì đó sẽ xác định
03:55
the quality of every instant of our life,
55
223000
3000
chất lượng của mỗi phút giây trong cuộc đời chúng ta,
03:58
then we better know what it is, have some clearer idea.
56
226000
5000
thì tốt hơn chúng ta nên biết nó là gì, chúng ta nên có một số ý tưởng rõ ràng hơn.
04:03
And probably, the fact that we don't know that is why, so often,
57
231000
5000
Và có lẽ, thực tế là chúng ta không biết lý do tại sao, rất thường xuyên,
04:08
although we seek happiness, it seems we turn our back to it.
58
236000
3000
mặc dù chúng ta tìm kiếm hạnh phúc, có vẻ như chúng ta luôn quay lưng lại với nó.
04:11
Although we want to avoid suffering, it seems we are running somewhat towards it.
59
239000
5000
Mặc dù chúng ta muốn tránh đau khổ, có vẻ như chúng ta đang chạy đến với nó.
04:16
And that can also come from some kind of confusions.
60
244000
4000
Và điều đó cũng có thể đến từ một số nhầm lẫn.
04:20
One of the most common ones is happiness and pleasure.
61
248000
4000
Một trong những nhầm lẫn phổ biến nhất là người ta thường đồng hoá niềm vui với hạnh phúc.
04:24
But, if you look at the characteristics of those two,
62
252000
3000
Tuy nhiên, nếu bạn nhìn vào các đặc tính của cả hai điều này,
04:27
pleasure is contingent upon time, upon its object, upon the place.
63
255000
8000
bạn sẽ thấy niềm vui thì phụ thuộc vào thời gian, vào đối tượng của nó, vào nơi chốn.
04:35
It is something that -- changes of nature.
64
263000
4000
Nó là cái gì đó có bản chất thay đổi.
04:40
Beautiful chocolate cake: first serving is delicious,
65
268000
4000
Chiếc bánh sô-cô-la đẹp đẽ: thưởng thức chiếc đầu tiên rất ngon miệng,
04:44
second one not so much, then we feel disgust.
66
272000
3000
nhưng đến chiếc thứ hai thì đã không còn ngon lắm, sau đó chúng ta cảm thấy phát sợ.
04:47
(Laughter)
67
275000
2000
(Cười)
04:49
That's the nature of things. We get tired.
68
277000
4000
Đó là bản chất của cuộc sống: chúng ta cảm thấy mệt mỏi.
04:53
I used to be a fan of Bach. I used to play it on the guitar, you know.
69
281000
4000
Tôi từng là một người hâm mộ nhạc của Bach. Tôi đã từng chơi nó trên guitar, bạn biết đấy.
04:57
I can hear it two, three, five times.
70
285000
2000
Tôi có thể nghe nó hai, ba hay năm lần.
04:59
If I had to hear it 24 hours, non-stop, it might be very tiring.
71
287000
5000
Nhưng nếu tôi phải nghe nó 24 giờ, không ngừng nghỉ, thì sẽ rất mệt mỏi.
05:04
If you are feeling very cold, you come near a fire, it's so wonderful.
72
292000
5000
Nếu bạn đang cảm thấy rất lạnh, bạn đến gần đống lửa, sẽ rất tuyệt vời.
05:09
Then, after some moments, you just go a little back, and then it starts burning.
73
297000
3000
Sau đó một lúc, thì bạn phải lùi lại một chút, vì nó bắt đầu cháy lan ra.
05:13
It sort of uses itself as you experience it.
74
301000
4000
Nó thiêu cháy bạn khi bạn trải nghiệm nó.
05:19
And also, again, it can -- also, it's something that you --
75
307000
4000
Và lại nữa, nó có thể - là một cái gì đó mà bạn -
05:23
it is not something that is radiating outside.
76
311000
2000
nó không phải là cái gì đó đang lan toả ra bên ngoài.
05:25
Like, you can feel intense pleasure
77
313000
2000
Giống như, bạn có thể cảm thấy niềm vui mãnh liệt
05:27
and some others around you can be suffering a lot.
78
315000
5000
và một số người khác xung quanh bạn thì lại có thể đang rất đau khổ.
05:32
Now, what, then, will be happiness?
79
320000
3000
Vậy thì bây giờ, hạnh phúc là gì nhỉ?
05:35
And happiness, of course, is such a vague word, so let's say well-being.
80
323000
5000
Và "hạnh phúc", tất nhiên, là một từ mơ hồ, vì vậy chúng ta hãy nói "niềm vui sống."
05:42
And so, I think the best definition, according to the Buddhist view,
81
330000
4000
Và như vậy, tôi nghĩ rằng định nghĩa tốt nhất, theo quan điểm của Phật giáo,
05:46
is that well-being is not just a mere pleasurable sensation.
82
334000
7000
là niềm vui sống không phải chỉ là một cảm giác vui thú đơn thuần.
05:53
It is a deep sense of serenity and fulfillment,
83
341000
5000
Hạnh phúc là một ý thức sâu sắc về sự thanh thản và mãn nguyện,
05:58
a state that actually pervades and underlies all emotional states,
84
346000
11000
một trạng thái thực sự tỏa khắp và làm nền tảng cho tất cả các trạng thái cảm xúc khác
06:09
and all the joys and sorrows that can come one's way.
85
357000
4000
và tất cả những nỗi vui buồn có thể đến với cuộc đời của một con người.
06:13
For you, that might be surprising.
86
361000
2000
Đối với bạn, điều đó có thể thật đáng ngạc nhiên.
06:15
Can we have this kind of well-being while being sad? In a way, why not?
87
363000
6000
Liệu chúng ta có thể có được loại hạnh phúc này trong khi đang buồn đau không? Theo một cách nào đó, tại sao lại không nhỉ?
06:21
Because we are speaking of a different level.
88
369000
3000
Bởi vì chúng ta đang nói về một đẳng cấp khác.
06:27
Look at the waves coming here to shore.
89
375000
4000
Nhìn vào những con sóng đang xô vào bờ.
06:31
When you are at the bottom of the wave, you hit the bottom.
90
379000
4000
Khi bạn đang ở dưới đáy của sóng, bạn chạm đáy biển.
06:35
You hit the solid rock.
91
383000
2000
Bạn đâm vào khối đá.
06:37
When you are surfing on the top, you are all elated.
92
385000
2000
Khi bạn đang lướt trên đầu ngọn sóng, tất cả các bạn đều phấn chấn.
06:39
So you go from elation to depression -- there's no depth.
93
387000
3000
Vì vậy, bạn đi từ hứng khởi đến phiền muộn, không có chiều sâu.
06:44
Now, if you look at the high sea, there might be beautiful, calm ocean, like a mirror.
94
392000
6000
Bây giờ, nếu bạn nhìn vào biển sâu, hẳn là nó rất đẹp, đại dương yên bình như mặt gương.
06:50
There might be storms, but the depth of the ocean is still there, unchanged.
95
398000
7000
Có thể có bão tố, nhưng chiều sâu của đại dương vẫn còn đó, nó không hề thay đổi.
06:58
So now, how is that?
96
406000
2000
Vì thì hạnh phúc là thế nào vậy?
07:00
It can only be a state of being, not just a fleeting emotion, sensation.
97
408000
5000
Nó chỉ có thể là một trạng thái sống, không phải chỉ là một cảm giác, cảm xúc thoáng qua.
07:05
Even joy -- that can be the spring of happiness.
98
413000
4000
Ngay cả niềm vui cũng có thể là mùa xuân của hạnh phúc.
07:09
But there's also wicked joy, you can rejoice in someone's suffering.
99
417000
4000
Nhưng có những niềm vui cũng xấu xa, bạn có thể vui mừng trước đau khổ của ai đó.
07:13
So how do we proceed in our quest for happiness? Very often, we look outside.
100
421000
8000
Vậy làm thế nào để chúng ta bước vào hành trình truy tìm hạnh phúc? Thường thì chúng ta nhìn ra bên ngoài.
07:21
We think that if we could gather this and that, all the conditions,
101
429000
5000
Chúng ta nghĩ rằng nếu chúng ta có thể tích luỹ được thứ này thứ nọ, tất cả các điều kiện,
07:26
something that we say, "Everything to be happy --
102
434000
3000
kiểu như chúng ta nói, "[Khi có] tất cả mọi thứ [tôi sẽ] hạnh phúc --
07:29
to have everything to be happy."
103
437000
3000
có được tất cả mọi thứ thì [tôi sẽ] hạnh phúc."
07:32
That very sentence already reveals the doom of destruction of happiness.
104
440000
4000
Đó chính là câu nói đã tuyên án tử hình Hạnh Phúc.
07:36
To have everything. If we miss something, it collapses.
105
444000
5000
Có tất cả mọi thứ. Nhưng nếu chúng ta bỏ lỡ một cái gì đó, thì nó sẽ sụp đổ.
07:41
And also, when things go wrong, we try to fix the outside so much,
106
449000
4000
Và cũng có thể, khi có chuyện đó xảy ra, chúng ta sẽ cố gắng thay đổ bên ngoài nhiều hơn,
07:45
but our control of the outer world is limited, temporary, and often, illusory.
107
453000
9000
nhưng sự kiểm soát của chúng ta với thế giới bên ngoài thì rất hữu hạn, mang tính tạm thời, và thường là, viển vông.
07:54
So now, look at inner conditions. Aren't they stronger?
108
462000
4000
Vậy nên bây giờ, bạn hãy nhìn vào những điều kiện bên trong. Chẳng phải chúng mạnh mẽ hơn sao?
07:58
Isn't it the mind that translates the outer condition into happiness and suffering?
109
466000
6000
Chẳng phải là tâm thức đã phiên dịch điều kiện bên ngoài thành hạnh phúc và đau khổ hay sao?
08:04
And isn't that stronger?
110
472000
2000
Chẳng phải nó mạnh mẽ hơn hay sao?
08:06
We know, by experience, that we can be what we call "a little paradise,"
111
474000
5000
Chúng ta biết, bằng kinh nghiệm của mình, rằng chúng ta có thể là những gì chúng ta gọi tên "trong thiên đường bé nhỏ"
08:11
and yet, be completely unhappy within.
112
479000
4000
nhưng trong lòng lại cảm thấy vô cùng bất hạnh.
08:16
The Dalai Lama was once in Portugal,
113
484000
3000
Đạt Lai Lạt Ma đã từng ở Bồ Đào Nha,
08:19
and there was a lot of construction going on everywhere.
114
487000
2000
và đã có rất nhiều công trình xây dựng đang diễn ra ở khắp mọi nơi.
08:21
So one evening, he said, "Look, you are doing all these things,
115
489000
3000
Vì vậy, trong một buổi tối, Ngài nói, "Hãy nhìn xem, các bạn đang làm tất cả những điều này,
08:24
but isn't it nice, also, to build something within?"
116
492000
3000
nhưng chẳng phải cũng đẹp đẽ sao, nếu chúng ta xây dựng một cái gì đó trong lòng mình?"
08:27
And he said, "Unless that -- even you get high-tech flat
117
495000
5000
Và Ngài nói, "Nếu không có điều đó - ngay cả khi bạn sở hữu một căn hộ công nghệ cao
08:32
on the 100th floor of a super-modern and comfortable building,
118
500000
5000
trên tầng thứ 100 của một tòa nhà siêu hiện đại và thoải mái,
08:37
if you are deeply unhappy within,
119
505000
2000
nếu trong sâu thẳm trái bạn bạn cảm thấy không hạnh phúc,
08:39
all you are going to look for is a window from which to jump."
120
507000
3000
tất cả những gì các bạn sẽ tìm kiếm là một chiếc cửa sổ để nhảy xuống từ đó."
08:44
So now, at the opposite,
121
512000
2000
Vậy nên bây giờ, ngược lại,
08:46
we know a lot of people who, in very difficult circumstances,
122
514000
4000
chúng ta biết rất nhiều người đang ở trong những hoàn cảnh hết sức khó khăn
08:50
manage to keep serenity, inner strength, inner freedom, confidence.
123
518000
6000
đã giữ được sự bình an, sức mạnh nội tâm, tự do nội tâm, sự tự tin.
08:57
So now, if the inner conditions are stronger --
124
525000
2000
Vậy nên bây giờ, nếu các điều kiện bên trong nội tâm được mạnh mẽ hơn -
08:59
of course, the outer conditions do influence,
125
527000
3000
tất nhiên, các điều kiện bên ngoài cũng có ảnh hưởng,
09:02
and it's wonderful to live longer, healthier,
126
530000
4000
và cũng rất tuyệt vời nếu có thể sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn,
09:06
to have access to information, education, to be able to travel,
127
534000
3000
có thể tiếp cận thông tin, giáo dục, để có thể đi du lịch,
09:09
to have freedom. It's highly desirable.
128
537000
5000
có tự do, chúng thật đáng mong muốn.
09:14
However, this is not enough. Those are just auxiliary, help conditions.
129
542000
6000
Tuy nhiên, điều này là chưa đủ, những điều này chỉ mang tính phụ trợ, mang tính điều kiện.
09:20
The experience that translates everything is within the mind.
130
548000
5000
Kinh nghiệm truyền đạt lại, mọi thứ đều nằm trong tâm.
09:25
So then, when we ask oneself how to nurture the condition for happiness,
131
553000
6000
Vì vậy, sau đó, khi chúng ta tự hỏi bản thân làm thế nào để có thể nuôi dưỡng các điều kiện cho hạnh phúc,
09:31
the inner conditions, and which are those which will undermine happiness.
132
559000
5000
các điều kiện nội tâm, và đâu là những điều sẽ làm suy yếu hạnh phúc.
09:37
So then, this just needs to have some experience.
133
565000
3000
Điều này cần có một số kinh nghiệm.
09:40
We have to know from ourselves, there are certain states of mind
134
568000
3000
Chúng ta phải biết về bản thân mình, có những tâm trạng
09:43
that are conducive to this flourishing, to this well-being,
135
571000
3000
có lợi cho tâm trạng an lạc, hạnh phúc này,
09:46
what the Greeks called eudaimonia, flourishing.
136
574000
5000
điều mà trong tiếng Hy Lạp gọi là eudaimonia, niềm an lạc
09:51
There are some which are adverse to this well-being.
137
579000
4000
Nhưng có một số tâm trạng lại có hại hạnh phúc này.
09:56
And so, if we look from our own experience,
138
584000
3000
Và vì vậy, nếu chúng ta nhìn vào kinh nghiệm của bản thân --
09:59
anger, hatred, jealousy, arrogance, obsessive desire, strong grasping,
139
587000
9000
giận dữ, căm ghét, ghen tị, nóng nảy, ham muốn, tham lam --
10:08
they don't leave us in such a good state after we have experienced it.
140
596000
5000
chúng không để lại ta một tâm trạng tốt đẹp gì sau khi ta đã trải qua nó.
10:13
And also, they are detrimental to others' happiness.
141
601000
3000
Và chúng cũng không có ích lợi gì cho hạnh phúc của những người khác.
10:17
So we may consider that the more those are invading our mind,
142
605000
4000
Vì vậy chúng ta có thể thấy rằng các tâm trạng này càng xâm chiếm tâm trí chúng ta bao nhiêu,
10:21
and, like a chain reaction, the more we feel miserable, we feel tormented.
143
609000
5000
giống như một chuỗi phản ứng, chúng ta càng cảm thấy khổ sở, dằn vặt bấy nhiêu.
10:27
At the opposite, everyone knows deep within that an act of selfless generosity,
144
615000
6000
Ngược lại, tận trong sâu thẳm trái tim mình, mỗi người đều biết rằng một hành động với lòng rộng lượng vị tha
10:33
if from the distance, without anyone knowing anything about it,
145
621000
5000
tới một nơi xa xôi, mà không một ai biết chút nào về nó,
10:38
we could save a child's life, make someone happy.
146
626000
4000
chúng ta có thể cứu được cuộc đời một đứa trẻ, khiến cho ai đó hạnh phúc.
10:42
We don't need the recognition. We don't need any gratitude.
147
630000
3000
Chúng ta không cần sự công nhận. Chúng ta không cần sự biết ơn.
10:45
Just the mere fact of doing that fills such a sense of adequation with our deep nature.
148
633000
8000
Chỉ đơn thuần là làm việc đó, đem đến cảm giác thăng bằng cho tâm hồn chúng ta.
10:53
And we would like to be like that all the time.
149
641000
3000
Và chúng ta luôn muốn như thế.
10:56
So is that possible, to change our way of being, to transform one's mind?
150
644000
6000
Vậy thì liệu chúng ta có thể thay đổi cách sống của mình? Chuyển hoá tâm thức của một người?
11:02
Aren't those negative emotions, or destructive emotions,
151
650000
4000
Chẳng phải những cảm xúc tiêu cực, hay những cảm xúc phá hoại,
11:06
inherent to the nature of mind?
152
654000
3000
là cố hữu trong bản chất của tâm hay sao?
11:09
Is change possible in our emotions, in our traits, in our moods?
153
657000
6000
Có thể nào thay đổi cảm xúc, tính cách và tâm trạng của chúng ta?
11:15
For that we have to ask, what is nature of mind?
154
663000
3000
Để làm được điều đó buộc chúng ta phải tự hỏi, bản chất của tâm là gì?
11:18
And if we look from the experiential point of view,
155
666000
4000
Và nếu chúng ta nhìn từ quan điểm thực nghiệm,
11:22
there is a primary quality of consciousness
156
670000
3000
có một phẩm chất nguyên thuỷ của ý thức,
11:25
that's just the mere fact to be cognitive, to be aware.
157
673000
5000
đó chỉ đơn thuần là sự nhận biết, nhận thức,
11:30
Consciousness is like a mirror that allows all images to rise on it.
158
678000
5000
Ý thức giống như một tấm gương cho phép mọi hình ảnh khởi lên trên nó.
11:35
You can have ugly faces, beautiful faces in the mirror.
159
683000
3000
Bạn có thể có những khuôn mặt xấu xí, khuôn mặt xinh đẹp trong gương.
11:38
The mirror allows that, but the mirror is not tainted,
160
686000
4000
Tấm gương cho phép điều đó, nhưng tấm gương thì không bị ô nhiễm,
11:42
is not modified, is not altered by those images.
161
690000
4000
không bị biến đổi, không bị thay đổi bởi những hình ảnh này.
11:46
Likewise, behind every single thought there is the bare consciousness, pure awareness.
162
694000
8000
Tương tự như vậy, đằng sau mỗi suy nghĩ có một ý thức, một sự nhận biết thuần khiết
11:54
This is the nature. It cannot be tainted intrinsically with hatred or jealousy because,
163
702000
6000
Đó là bản chất của tâm. Về bản chất, nó không thể bị ô nhiễm bởi lòng căm thù hay ghen tị bởi vì,
12:00
then, if it was always there -- like a dye that would permeate the whole cloth --
164
708000
5000
nó đã luôn có đó - giống như thuốc nhuộm sẽ thấm sâu vào từng thớ vải của toàn bộ tấm vải --
12:05
then it would be found all the time, somewhere.
165
713000
3000
nó sẽ luôn được tìm thấy, ở đâu đó.
12:08
We know we're not always angry, always jealous, always generous.
166
716000
5000
Chúng ta biết rằng không phải lúc nào mình cũng giận dữ, ghen tị, hào phóng
12:13
So, because the basic fabric of consciousness
167
721000
3000
Bởi vì chất liệu cơ bản của tâm thức
12:16
is this pure cognitive quality that differentiates it from a stone,
168
724000
4000
là năng lực nhận thức thuần khiết này, khiến nó khác biệt với một hòn đá,
12:20
there is a possibility for change because all emotions are fleeting.
169
728000
4000
có khả năng thay đổi bởi vì tất cả những cảm xúc đều đang trôi đi.
12:24
That is the ground for mind training.
170
732000
3000
Đó là nền tảng của sự rèn luyện tâm thức.
12:27
Mind training is based on the idea that two opposite mental factors
171
735000
5000
Sự rèn luyện tâm thức dựa trên ý tưởng rằng hai nhân tố tinh thần đối nghịch
12:32
cannot happen at the same time.
172
740000
2000
không thể cùng xảy ra một lúc.
12:34
You could go from love to hate.
173
742000
2000
Bạn có thể đi từ yêu sang ghét.
12:36
But you cannot, at the same time, toward the same object,
174
744000
3000
Nhưng bạn không thể, cùng một lúc, vừa muốn làm hại lại vừa muốn đối xử tốt,
12:39
the same person, want to harm and want to do good.
175
747000
4000
với cùng một đối tượng, với cùng một người được.
12:43
You cannot, in the same gesture, shake hand and give a blow.
176
751000
4000
Bạn không thể, trong cùng một cử chỉ, vừa bắt tay lại vừa cúi đầu được.
12:47
So, there are natural antidotes to emotions
177
755000
4000
Vậy nên có những phương thuốc đối trị cho các cảm xúc
12:51
that are destructive to our inner well-being.
178
759000
3000
phá hoại sự an lạc nội tâm.
12:54
So that's the way to proceed. Rejoicing compared to jealousy.
179
762000
6000
Đó là cách để tiếp tục. Hoan hỉ so với ghen tị.
13:00
A kind of sense of inner freedom as opposite to intense grasping and obsession.
180
768000
7000
Một ý thức về tự do nội tâm trái ngược với sự bám chấp và ám ảnh đầy căng thẳng.
13:08
Benevolence, loving kindness against hatred.
181
776000
5000
Lòng nhân ái, yêu thương thì trái ngược với hận thù.
13:13
But, of course, each emotion then would need a particular antidote.
182
781000
5000
Nhưng tất nhiên, mỗi cảm xúc sẽ cần một phương thuốc đối trị phù hợp.
13:18
Another way is to try to find a general antidote to all emotions,
183
786000
5000
Một cách khác là cố gắng tìm ra một phương thuốc đối trị chung cho tất cả các cảm xúc.
13:23
and that's by looking at the very nature.
184
791000
3000
và đó là bằng cách nhìn vào chính bản chất của chúng.
13:26
Usually, when we feel annoyed, hatred or upset with someone,
185
794000
6000
Thông thường, khi chúng ta cảm thấy khó chịu, căm hận hay bực mình với ai đó,
13:32
or obsessed with something, the mind goes again and again to that object.
186
800000
4000
hay bị ảm ảnh về điều gì đó, tâm trí cứ trở đi trở lại với đối tượng đó.
13:36
Each time it goes to the object, it reinforces that obsession or that annoyance.
187
804000
6000
Mỗi lần tiếp cận đối tượng, nó lại gia tăng thêm nỗi ám ảnh hay sự khó chịu đó.
13:42
So then, it's a self-perpetuating process.
188
810000
4000
Và vì vậy, đó là một quá trình không ngừng lặp đi lặp lại.
13:46
So what we need to look now is, instead of looking outward, we look inward.
189
814000
5000
Bây giờ những gì chúng ta cần nhìn, không phải là hướng ra bên ngoài, mà là hướng vào bên trong nội tâm của mình.
13:51
Look at anger itself.
190
819000
2000
Hãy nhìn vào chính sự giận dữ;
13:53
It looks very menacing, like a billowing monsoon cloud or thunderstorm.
191
821000
6000
nó trong có vẻ rất hăm doạ, giống như một đám mây đen đang vần vũ hay một trận bão tố sấm chớp.
13:59
But we think we could sit on the cloud -- but if you go there, it's just mist.
192
827000
4000
Chúng ta nghĩ mình có thể ngồi trên mây, nhưng nếu bạn tới đó, nó chỉ là một làn sương mù.
14:03
Likewise, if you look at the thought of anger,
193
831000
3000
Tương tự như vậy, nếu bạn nhìn vào những tư tưởng giận dữ,
14:06
it will vanish like frost under the morning sun.
194
834000
4000
nó sẽ biến mất giống như giọt sương tan biến dưới ánh nắng bình minh.
14:10
If you do this again and again, the propensity,
195
838000
3000
Nếu bạn làm điều này nhiều lần, cái khuynh hướng,
14:13
the tendencies for anger to arise again
196
841000
3000
xu hướng giận dữ tiếp tục khởi lên
14:16
will be less and less each time you dissolve it.
197
844000
3000
sẽ ít dần đi sau mỗi lần bạn làm nó tan biến.
14:19
And, at the end, although it may rise, it will just cross the mind,
198
847000
4000
Và, cuối cùng thì, dù nó có thể khởi lên, nó sẽ chỉ lướt qua tâm trí,
14:23
like a bird crossing the sky without leaving any track.
199
851000
3000
như một con chim bay lượn trên bầu trời xanh mà không để lại dấu vết.
14:26
So this is the principal of mind training.
200
854000
4000
Đây là một nguyên tắc để rèn luyện tâm thức.
14:30
Now, it takes time because we -- it took time for all those faults in our mind,
201
858000
9000
Bây giờ, nó đòi hỏi thời gian bởi vì chúng ta - cũng đã mất thời gian để tích tập những tất cả những điều sai trái này trong tâm thức mình,
14:39
the tendencies, to build up, so it will take time to unfold them as well.
202
867000
4000
vậy nên cũng sẽ đòi hỏi mất thời gian để chúng lộ diện.
14:43
But that's the only way to go.
203
871000
2000
Nhưng đó là con đường duy nhất [mà chúng ta phải] đi qua.
14:45
Mind transformation -- that is the very meaning of meditation.
204
873000
5000
Sự chuyển hoá tâm thức, đó là chính là ý nghĩa của thiền tập.
14:50
It means familiarization with a new way of being,
205
878000
3000
Nó có nghĩa là làm quen với một cách sống mới,
14:53
new way of perceiving things, which is more in adequation with reality,
206
881000
4000
một cách nhận thức mới mẻ về sự vật, gần gũi hơn với thực tại.
14:57
with interdependence, with the stream and continuous transformation,
207
885000
4000
với sự tương thuộc, với dòng chảy và sự chuyển hoá liên tục
15:01
which our being and our consciousness is.
208
889000
3000
chính là bản thể và ý thức của chúng ta.
15:04
So, the interface with cognitive science,
209
892000
2000
Vì vậy: điểm chung với khoa học nhận thức,
15:06
since we need to come to that, and it was, I suppose, the subject of --
210
894000
3000
khi chúng ta cần nói tới nó, và tôi cho rằng, đó là chủ đề về --
15:09
we have to deal in such a short time
211
897000
2000
chúng ta phải trao đổi trong một thời gian ngắn như thế này --
15:11
with brain plasticity. The brain was thought to be more or less fixed.
212
899000
4000
sự mềm dẻo của não bộ. Người ta từng nghĩ rằng não bộ ít nhiều ổn định hơn.
15:15
All the nominal connections, in numbers and quantities, were thought --
213
903000
4000
Trong 20 năm qua, người ta từng nghĩ rằng tất cả những kết nối trên danh nghĩa, cả về số lượng và chất lượng,
15:19
until the last 20 years -- thought to be more or less fixed when we reached adult age.
214
907000
6000
ít nhiều ổn định, người ta nghĩ rằng nó ít nhiều ổn định khi chúng ta đến tuổi trưởng thành.
15:25
Now, recently, it has been found that it can change a lot.
215
913000
3000
Gần đây, người ta phát hiện ra rằng nó có thể thay đổi rất nhiều.
15:28
A violinist, as we heard, who has done 10,000 hours of violin practice,
216
916000
4000
Một nghệ sĩ violin, như chúng ta biết, đã trải qua 10.000 giờ tập luyện,
15:32
some area that controls the movements of fingers in the brain change a lot,
217
920000
5000
một số vùng trong não bộ kiểm soát những hoạt động của các ngón tay đã thay đổi rất nhiều,
15:37
increasing reinforcement of the synaptic connections.
218
925000
4000
tăng cường sự củng cố của những kết nối khớp thần kinh.
15:41
So can we do that with human qualities?
219
929000
4000
Liệu chúng ta có thể làm điều đó với những phẩm chất của con người?
15:45
With loving kindness, with patience, with openness?
220
933000
4000
Với tình yêu thương, với sự nhẫn nại và sự cởi mở?
15:49
So that's what those great meditators have been doing.
221
937000
4000
Đó chính là những gì mà các thiền giả vĩ đại đã và đang làm.
15:53
Some of them who came to the labs, like in Madison, Wisconsin, or in Berkeley,
222
941000
7000
Một vài người trong họ đã đến các phòng thí nghiệm, như ở Madison, Wisconsin hay ở Berkeley,
16:00
did 20 to 40,000 hours of meditation.
223
948000
5000
họ đều là những người đã hành thiền từ 20 đến 40.000 giờ.
16:05
They do, like, three years' retreat, where they do meditate 12 hours a day.
224
953000
3000
Họ đã hành thiền 12 giờ mỗi ngày giống như khoá tu nhập thất ba năm.
16:08
And then, the rest of their life, they will do that three or four hours a day.
225
956000
4000
Và rồi, trong phần đời còn lại, họ sẽ hành thiền ba hay bốn giờ mỗi ngày.
16:12
They are real Olympic champions of mind training.
226
960000
3000
Họ là những nhà quán quân Olympic đích thực trong bộ môn rèn luyện tâm thức.
16:15
(Laughter)
227
963000
3000
(Cười)
16:18
This is the place where the meditators -- you can see it's kind of inspiring.
228
966000
4000
Đây là nơi mà những thiền giả ở - bạn có thể thấy nó thật truyền cảm hứng.
16:22
Now, here with 256 electrodes.
229
970000
3000
Còn đây là với 256 điện cực trên đầu.
16:25
(Laughter)
230
973000
4000
(Cười)
16:31
So what did they find? Of course, same thing.
231
979000
4000
Vậy họ đã tìm thấy điều gì? Dĩ nhiên, cùng một thứ.
16:35
The scientific embargo -- if ever has been to submitted to "Nature,"
232
983000
4000
Vùng cấm trong khoa học -- đã từng chịu sự quy định của "Tự nhiên,"
16:39
hopefully, it will be accepted.
233
987000
3000
hy vọng rằng nó sẽ được chấp nhận.
16:42
It deals with the state of compassion, unconditional compassion.
234
990000
3000
Đề cập đến tâm từ, lòng yêu thương vô điều kiện.
16:45
We asked meditators, who have been doing that for years and years and years,
235
993000
4000
Chúng tôi đã yêu cầu các thiền giả, những người đã thực hành như thế trong rất nhiều năm,
16:49
to put their mind in a state where there's nothing but loving kindness,
236
997000
5000
đưa tâm họ vào trạng thái nơi mà chỉ có tình yêu thương --
16:54
total availability to sentient being.
237
1002000
2000
hoàn toàn vì lợi ích của tất cả chúng sinh.
16:56
Of course, during the training, we do that with objects.
238
1004000
2000
Dĩ nhiên, trong quá trình rèn luyện, chúng tôi đã làm điều đó với các đối tượng cụ thể.
16:58
We think of people suffering, we think of people we love,
239
1006000
3000
Chúng tôi đã nghĩ về những người đang phải chịu đau khổ, chúng tôi nghĩ về những người mà mình yêu thương,
17:01
but at some point, it can be a state which is all pervading.
240
1009000
4000
nhưng đôi khi, nó có thể là một trạng thái bao trùm tất cả [chúng sinh].
17:05
Here is the preliminary result, which I can show because it's already been shown.
241
1013000
5000
Đây là kết quả ban đầu, đây là điều tôi có thể cho các bạn xem vì gần đây nó đã được công bố.
17:10
The bell curve shows 150 controls, and what is being looked at
242
1018000
7000
Đường cong đồ thị chỉ ra 150 điểm kiểm soát, và những gì chúng ta đang nhìn cho thấy
17:17
is the difference between the right and the left frontal lobe.
243
1025000
4000
sự khác biệt giữa thuỳ trán bên phải và bên trái.
17:21
In very short, people who have more activity in the right side of the prefrontal cortex
244
1029000
5000
Nói một cách ngắn gọn, những người có nhiều hoạt động hơn ở phần vỏ não trước trán bên phải
17:26
are more depressed, withdrawn. They don't describe a lot of positive affect.
245
1034000
6000
sẽ buồn phiền, lãnh đạm hơn -- họ không thể hiện nhiều tình cảm tích cực.
17:33
It's the opposite on the left side: more tendency to altruism,
246
1041000
5000
Đối diện là phần vỏ não bên trái: có xu hướng vị tha hơn,
17:38
to happiness, to express, and curiosity and so forth.
247
1046000
5000
hạnh phúc, thể hiện, tò mò... hơn.
17:43
So there's a basic line for people. And also, it can be changed.
248
1051000
4000
Vậy nên có một giới hạn chung cho mọi người. Và nó cũng có thể được thay đổi.
17:47
If you see a comic movie, you go off to the left side.
249
1055000
2000
Nếu bạn xem phim hài, bạn sẽ kích hoạt phần vỏ não trước trán bên trái.
17:49
If you are happy about something, you'll go more to the left side.
250
1057000
3000
Nếu bạn cảm thấy hạnh phúc về điều gì, bạn sẽ kích hoạt vỏ não trước trán bên trái nhiều hơn
17:52
If you have a bout of depression, you'll go to the right side.
251
1060000
4000
Nếu bạn buồn phiền, bạn sẽ kích hoạt vỏ não trước trán bên phải.
17:56
Here, the -0.5 is the full standard deviation
252
1064000
6000
Còn ở đây, độ lệch chuẩn là -0.5
18:02
of a meditator who meditated on compassion.
253
1070000
3000
của hành giả đang thiền về lòng từ bi.
18:05
It's something that is totally out of the bell curve.
254
1073000
4000
Nó là điều gì đó hoàn toàn ở ngoài đường cong của đồ thị.
18:09
So, I've no time to go into all the different scientific results.
255
1077000
4000
Tôi không còn thời gian để đi vào chi tiết tất cả các kết quả nghiên cứu khoa học khác.
18:13
Hopefully, they will come.
256
1081000
2000
Hy vọng rằng, sắp tới chúng sẽ được công bố.
18:15
But they found that -- this is after three and a half hours in an fMRI,
257
1083000
4000
Nhưng họ phát hiện ra rằng - đây kết quả sau ba giờ rưỡi ở trong máy chức năng cộng hưởng từ (fMRI),
18:19
it's like coming out of a space ship.
258
1087000
3000
trông giống như là đi vào một con tàu không gian.
18:24
Also, it has been shown in other labs --
259
1092000
2000
Một số phòng thí nghiệm khác cũng đã công bố,
18:26
for instance, Paul Ekman's labs in Berkeley --
260
1094000
4000
chẳng hạn, phòng thí nghiệm của Paul Ekman tại Berkeley --
18:30
that some meditators are able, also,
261
1098000
2000
rằng một số thiền giả cũng có khả năng
18:32
to control their emotional response more than it could be thought.
262
1100000
4000
kiểm soát các phản ứng cảm xúc nhiều hơn người ta tưởng,
18:36
Like the startle experiments, for example.
263
1104000
2000
Chẳng hạn như những thí nghiệm giật mình.
18:38
If you sit a guy on a chair with all this kind of apparatus measuring your physiology,
264
1106000
4000
Nếu bạn đặt một chàng trai vào ghế với tất cả các loại máy đo lường chức năng sinh lý của bạn,
18:42
and there's kind of a bomb that goes off, it's so instinctive response that,
265
1110000
5000
và có một quả bom phát nổ, người ta sẽ có một phản ứng thuộc về bản năng đến nỗi mà,
18:47
in 20 years, they never saw anyone who will not jump.
266
1115000
4000
trong 20 năm qua, họ chưa bao giờ thấy ai không giật mình.
18:51
Some meditators, without trying to stop it,
267
1119000
3000
Một số thiền giả, không cố gắng ngăn chặn điều đó,
18:54
but simply by being completely open,
268
1122000
3000
mà chỉ đơn giản là ở trong thại thái hoàn toàn cởi mở,
18:57
thinking that that bang is just going to be just a small event like a shooting star,
269
1125000
5000
nghĩ rằng tiếng nổ chỉ là một sự kiện nhỏ như một ngôi sao chổi đang bay qua,
19:02
they are able not to move at all.
270
1130000
2000
họ có khả năng không giật mình chút nào.
19:04
So the whole point of that is not, sort of, to make, like,
271
1132000
4000
Vậy nên toàn bộ vấn đề ở đây không phải là, kiểu như, biểu diễn
19:08
a circus thing of showing exceptional beings who can jump, or whatever.
272
1136000
7000
một trò xiếc để trưng ra những con người đặc biệt có thể không giật mình hay gì đó.
19:15
It's more to say that mind training matters. That this is not just a luxury.
273
1143000
6000
Mà điều quan trọng hơn là sự rèn luyện tâm thức. Đây không phải chỉ là một điều xa xỉ.
19:21
This is not a supplementary vitamin for the soul.
274
1149000
5000
Đây không phải là một loại vitamin bổ sung cho tâm hồn;
19:26
This is something that's going to determine the quality of every instant of our lives.
275
1154000
6000
đây là thứ sẽ xác định chất lượng mỗi giây phút trong cuộc đời chúng ta.
19:32
We are ready to spend 15 years achieving education.
276
1160000
4000
Chúng ta sẵn sàng bỏ ra 15 năm để hoàn thành giáo dục phổ thông.
19:36
We love to do jogging, fitness.
277
1164000
3000
Chúng ta thích chạy bộ, tăng cường sức khoẻ.
19:39
We do all kinds of things to remain beautiful.
278
1167000
4000
Chúng ta làm đủ mọi thứ để duy trì nhan sắc.
19:43
Yet, we spend surprisingly little time taking care of what matters most --
279
1171000
7000
Nhưng thật đáng ngạc nhiên là chúng ta lại dành ra quá ít thời gian để chăm lo cho điều quan trọng bậc nhất:
19:50
the way our mind functions --
280
1178000
3000
thể cách mà tâm trí chúng ta hoạt động.
19:53
which, again, is the ultimate thing that determines the quality of our experience.
281
1181000
5000
Điều này, một lần nữa, lại là điều tối hậu xác định chất lượng kinh nghiệm sống của chúng ta.
19:58
Now, our compassion is supposed to be put in action.
282
1186000
4000
Giờ đây, lòng từ bi của chúng ta cần phải được biến thành hành động.
20:02
That's what we try to do in different places.
283
1190000
3000
Đó là những gì chúng tôi đã cố gắng làm ở những nơi khác nhau.
20:05
Just this one example is worth a lot of work.
284
1193000
4000
Chỉ một ví dụ này là xứng đáng cho rất nhiều việc [mà chúng tôi đã làm].
20:09
This lady with bone TB, left alone in a tent, is going to die with her only daughter.
285
1197000
6000
Người phụ nữ này bị bệnh lao, bị bỏ lại một mình cô độc trong lều, đang chuẩn bị chết với cháu gái duy nhất,
20:15
One year later, how she is.
286
1203000
3000
Một năm sau, giờ thì bà ấy trông như thế này.
20:20
Different schools and clinics we've been doing in Tibet.
287
1208000
4000
Những ngôi trường và bệnh viện chúng tôi đã làm ở Tây Tạng.
20:26
And just, I leave you with the beauty of those looks
288
1214000
4000
Và đây, tôi sẽ cho các bạn xem vẻ đẹp của những hình ảnh này
20:30
that tells more about happiness than I could ever say.
289
1218000
5000
chúng sẽ nói cho bạn biết về hạnh phúc nhiều hơn những gì tôi có thể nói.
20:35
And jumping monks of Tibet.
290
1223000
2000
Và đây là những nhà sư Tây Tạng đang nhảy.
20:37
(Laughter)
291
1225000
2000
(Cười)
20:39
Flying monks.
292
1227000
2000
Nhà sư đang bay.
20:47
Thank you very much.
293
1235000
2000
Cám ơn các bạn rất nhiều.
ABOUT THE SPEAKER
Matthieu Ricard - Monk, author, photographerSometimes called the "happiest man in the world," Matthieu Ricard is a Buddhist monk, author and photographer.
Why you should listen
After training in biochemistry at the Institute Pasteur, Matthieu Ricard left science behind to move to the Himalayas and become a Buddhist monk -- and to pursue happiness, both at a basic human level and as a subject of inquiry. Achieving happiness, he has come to believe, requires the same kind of effort and mind training that any other serious pursuit involves.
His deep and scientifically tinged reflections on happiness and Buddhism have turned into several books, including The Quantum and the Lotus: A Journey to the Frontiers Where Science and Buddhism Meet. At the same time, he also makes sensitive and jaw-droppingly gorgeous photographs of his beloved Tibet and the spiritual hermitage where he lives and works on humanitarian projects.
His latest book on happiness is Happiness: A Guide to Developing Life's Most Important Skill; his latest book of photographs is Tibet: An Inner Journey.
Matthieu Ricard | Speaker | TED.com