TEDxBloomington
Shawn Achor: The happy secret to better work
Шон Ачор: Жақсы көңіл-күйдің жұмысқа деген әсері
Filmed:
Readability: 4.3
21,573,773 views
Қаншалықты тынымсыз еңбек етсең, соншалықты жетістікке жетесін деген дұрыс па? TEDxBloomington сақынасында, психология маманы, Шон Ачордың айтуы бойынша "Жақсы көңіл-күй- нәтижелі жұмыстың басты себебі".
Shawn Achor - Psychologist
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology. Full bio
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
When I was seven years old and my sister was just five years old,
0
0
3000
Мен жетіде, ал қарындасым бес жасында болған кезімізде,
00:18
we were playing on top of a bunk bed.
1
3000
3000
бірге екі қабатты төсектің үстіңгі жағында ойнап отырдық.
00:21
I was two years older than my sister at the time --
2
6000
2000
Сол кезде қарындасымнан екі жас ұлы болғанмын –
00:23
I mean, I'm two years older than her now --
3
8000
3000
енді, қазіргі уақытта да арамыз 2 жас –
00:26
but at the time it meant she had to do everything that I wanted to do,
4
11000
3000
бірақ сол кездегі арамыздағы жас айырмашылығымыз мен қалаған барлық нәрсені ол бұлжытпай орындауы тиіс екендігін білдіретін,
00:29
and I wanted to play war.
5
14000
2000
ал мен дәл сол уақытта соғыс ойынын ойнағым келді.
00:31
So we were up on top of our bunk beds.
6
16000
2000
Екеуіміз төсектің екінші қабатында отырмыз.
00:33
And on one side of the bunk bed,
7
18000
2000
Төсектің бір жағына
00:35
I had put out all of my G.I. Joe soldiers and weaponry.
8
20000
2000
ойыншық әскерлер мен соғыс техникасын орналастырып қойдым.
00:37
And on the other side were all my sister's My Little Ponies
9
22000
3000
Ал арғы бетінде кавалериялық шабуылына дайын
00:40
ready for a cavalry charge.
10
25000
2000
қарындасымның аттары тұрды.
00:42
There are differing accounts of what actually happened that afternoon,
11
27000
2000
Сол күнде болған оқиғаның бірнеше нұсқасы бар,
00:44
but since my sister is not here with us today,
12
29000
3000
бірақ бүгін қарындасым осында болмағандықтан
00:47
let me tell you the true story --
13
32000
2000
мен шындықты айтып беремін -
00:49
(Laughter) --
14
34000
2000
(Күлкі) -
00:51
which is my sister's a little bit on the clumsy side.
15
36000
2000
қарындасым біраз ебедейсіз.
00:53
Somehow, without any help or push from her older brother at all,
16
38000
3000
Мен оған еш тиіспесем де, итермесем де,
00:56
suddenly Amy disappeared off of the top of the bunk bed
17
41000
2000
бір уақытта төсектен
00:58
and landed with this crash on the floor.
18
43000
2000
еденге қарай құлай түсті.
01:00
Now I nervously peered over the side of the bed
19
45000
2000
Қарындасыма ештеңе болмағанына көзімді жеткізу үшін,
01:02
to see what had befallen my fallen sister
20
47000
3000
астыға қарай қорқынышпен қарасам,
01:05
and saw that she had landed painfully on her hands and knees
21
50000
2000
оның жерге төрт аяқтап
01:07
on all fours on the ground.
22
52000
2000
қонғанын көрдім.
01:09
I was nervous because my parents had charged me
23
54000
2000
Тұла бойымды қорқыныш билегеннің себебі
01:11
with making sure that my sister and I
24
56000
2000
әке-шешеміз бізге өте абай және
01:13
played as safely and as quietly as possible.
25
58000
3000
тыныш ойнауымызды айтып кеткен.
01:16
And seeing as how I had accidentally broken Amy's arm
26
61000
3000
Бұның себебі, абайсызда мен Эминің қолын сындырып алғанмын
01:19
just one week before ...
27
64000
2000
бір апта бұрын...
01:21
(Laughter)
28
66000
4000
(күлкі)
01:25
... heroically pushing her out of the way
29
70000
2000
... ойын кезінде оны батырлықпен шетке қарай итеріп,
01:27
of an oncoming imaginary sniper bullet,
30
72000
3000
өтірік снайпер оғынан құтқарып алдым.
01:30
(Laughter)
31
75000
2000
(күлкі)
01:32
for which I have yet to be thanked,
32
77000
2000
Содан кейін тіпті маған деген алғысын айтты.
01:34
I was trying as hard as I could --
33
79000
2000
Бүкіл күшімді салдым –
01:36
she didn't even see it coming --
34
81000
2000
қарындасым ол оқты тіпті көрмеген –
01:38
I was trying as hard as I could to be on my best behavior.
35
83000
2000
бүкіл ынтаммен өзімді жақсы ұстауға тырыстым.
01:40
And I saw my sister's face,
36
85000
2000
Қарындасымның ыза мен ауырудан кейпін кеткенін байқадым.
01:42
this wail of pain and suffering and surprise
37
87000
2000
Ол айқай салып жылап бастауға дайын тұрды,
01:44
threatening to erupt from her mouth and threatening to wake
38
89000
2000
және сол жылауын тыныш ұйықтап жатқан ата-анамыз
01:46
my parents from the long winter's nap for which they had settled.
39
91000
3000
естіп қоюлары мүмкін болды,
01:49
So I did the only thing
40
94000
2000
сол себептен ойыма бірінші келген нәрсені істедім.
01:51
my little frantic seven year-old brain could think to do to avert this tragedy.
41
96000
3000
Менің 7 жасар миім осы оқиғаға шешім тапты.
01:54
And if you have children, you've seen this hundreds of times before.
42
99000
2000
Егер бала-шағаңыз бар болса, осы секілді жағдайларды жиі көретін шығарсыздар.
01:56
I said, "Amy, Amy, wait. Don't cry. Don't cry.
43
101000
2000
«Эми, күте тұр! Жылама!
01:58
Did you see how you landed?
44
103000
2000
Қалай құлағаныңды көрдің бе?
02:00
No human lands on all fours like that.
45
105000
3000
Бір де адам төрт аяқтап жерге қона алмайды.
02:03
Amy, I think this means you're a unicorn."
46
108000
3000
Эми, мүмкін, сен – жалғыз мүйізсің!»- дедім.
02:06
(Laughter)
47
111000
3000
(күлкі)
02:09
Now that was cheating, because there was nothing in the world my sister would want more
48
114000
3000
Мен өтірік соқтым, өйткені қарындасымның ең қатты қалаған нәрсесі
02:12
than not to be Amy the hurt five year-old little sister,
49
117000
2000
қолы сынған бес жасар Эмиден ғажайып әлеміндегі
02:14
but Amy the special unicorn.
50
119000
2000
жалғыз мүйіз Эмиге айналуы еді.
02:16
Of course, this was an option that was open to her brain at no point in the past.
51
121000
3000
Бұрын мұндай таңдауы жоқ болатын.
02:19
And you could see how my poor, manipulated sister faced conflict,
52
124000
3000
Ал енді болса байғұс Эми
02:22
as her little brain attempted to devote resources
53
127000
2000
қайшылықпен қарсыласты;
02:24
to feeling the pain and suffering and surprise
54
129000
2000
шын әрі қатты ауыру мен
02:26
she just experienced,
55
131000
2000
ыза сезімдерін,
02:28
or contemplating her new-found identity as a unicorn.
56
133000
2000
әлде жалғыз мүйізге айналуының қуанышын таңдау азабында қалды.
02:30
And the latter won out.
57
135000
2000
Соңында екінші таңдауда тоқталды.
02:32
Instead of crying, instead of ceasing our play,
58
137000
2000
Жылап бастап, ойынды тоқтатып,
02:34
instead of waking my parents,
59
139000
2000
барып ата-аналарымызды оятудың орнына,
02:36
with all the negative consequences that would have ensued for me,
60
141000
2000
ол күлімсіреп
02:38
instead a smile spread across her face
61
143000
2000
жаңа туған жалғыз мүйіздің сәнділігі мен
02:40
and she scrambled right back up onto the bunk bed with all the grace of a baby unicorn ...
62
145000
3000
сынған аяғымен қайтадан төсекке мінді.
02:43
(Laughter)
63
148000
2000
сынған аяғымен қайтадан төсекке мінді.
02:45
... with one broken leg.
64
150000
2000
(күлкі)
02:47
What we stumbled across
65
152000
2000
Сол кезде,
02:49
at this tender age of just five and seven --
66
154000
2000
нәзік жастарымызда,
02:51
we had no idea at the time --
67
156000
2000
нәзік жастарымызда,
02:53
was something that was going be at the vanguard of a scientific revolution
68
158000
3000
20 жылдан кейін адам психикасына көзқарасымызды өзгертіп,
02:56
occurring two decades later in the way that we look at the human brain.
69
161000
3000
ғылымның озат ойы болып шыға келетін идеяны тапқанымызды түсінбедік.
02:59
What we had stumbled across is something called positive psychology,
70
164000
3000
Біз позитивтік психологияның басты ойын таптық.
03:02
which is the reason that I'm here today
71
167000
2000
Бұл жерде тұрғанымның да,
03:04
and the reason that I wake up every morning.
72
169000
2000
әр күн сайын оянғанымның да себебі сол.
03:06
When I first started talking about this research
73
171000
2000
Осы зерттеу жөнінде
03:08
outside of academia, out with companies and schools,
74
173000
2000
әртүрлі мектептер мен компаниялардың өкілдерінің алдында айтқан кезімде,
03:10
the very first thing they said to never do
75
175000
2000
ең басынан презентацияны график кестесімен
03:12
is to start your talk with a graph.
76
177000
2000
бастамауымды талап етті.
03:14
The very first thing I want to do is start my talk with a graph.
77
179000
2000
Қазір презентациямды графикпен бастаймын.
03:16
This graph looks boring,
78
181000
2000
Бұл график зеріктіретін сияқты көрінгенімен,
03:18
but this graph is the reason I get excited and wake up every morning.
79
183000
2000
ар атқан таңымда ол мені сергітіп, қайран қалдырады.
03:20
And this graph doesn't even mean anything; it's fake data.
80
185000
2000
Бұл графиктің мүлдем мағынасы жоқ тіпті мәліметтер ойдан шығарылған.
03:22
What we found is --
81
187000
2000
Шығарған түйініміз:
03:24
(Laughter)
82
189000
4000
(күлкі)
03:28
If I got this data back studying you here in the room, I would be thrilled,
83
193000
3000
егер қазір сіздерді тестілеуден өткізгеннен кейін осы мәліметтер дәлелденсе, мен өте қуанышты боламын.
03:31
because there's very clearly a trend that's going on there,
84
196000
2000
Осылайша олар қоғамдағы орын алған өзгерістердің дәлелі бола алады
03:33
and that means that I can get published,
85
198000
2000
және менің жұмысым баспадан шығуы мүмкін.
03:35
which is all that really matters.
86
200000
2000
және менің жұмысым баспадан шығуы мүмкін.
03:37
The fact that there's one weird red dot that's up above the curve,
87
202000
2000
Мені уайымдататын жалғыз нәрсе де осы. Қисық сызықтың төбесіндегі оғаш қызыл нүктені көріп тұрсыздар ма?
03:39
there's one weirdo in the room --
88
204000
2000
Ол осы залда отырған бір оғаш адам –
03:41
I know who you are, I saw you earlier --
89
206000
3000
сізді кім екеніңізді білемін, мен сізді баяғыда байқадым.
03:44
that's no problem.
90
209000
2000
Бұл нүкте онша маңызды рөлді атқармайды.
03:46
That's no problem, as most of you know,
91
211000
2000
Жалғыз нүкте мүлдем маңызды рөл атқармайды,
03:48
because I can just delete that dot.
92
213000
2000
оны өшіріп тастасақ та болады.
03:50
I can delete that dot because that's clearly a measurement error.
93
215000
2000
Мен оны өшіріп тастасам болады, өйткені анығымен бұл өлшеуде кеткен қателік.
03:52
And we know that's a measurement error
94
217000
2000
Бұл өлшеуде кеткен қателік екенін
03:54
because it's messing up my data.
95
219000
3000
оның берілген мәліметтеріме қайшы тұрғанынан білеміз.
03:57
So one of the very first things we teach people
96
222000
2000
Экономика, статистика, бизнес және психологияның алғашқы сабақтарынан бастап
03:59
in economics and statistics and business and psychology courses
97
224000
3000
адамдарға статистикалық жолына негізделген шараларды қолдана отырып
04:02
is how, in a statistically valid way, do we eliminate the weirdos.
98
227000
3000
ерсілігі бар адамдардан құтылуды үйретеміз.
04:05
How do we eliminate the outliers
99
230000
2000
Графикте сызық түзу және сәнді болуы үшін,
04:07
so we can find the line of best fit?
100
232000
2000
статистикалық ерекшеліктерді қалай алып тастау керек?
04:09
Which is fantastic if I'm trying to find out
101
234000
2000
Таңқаларлық факт
04:11
how many Advil the average person should be taking -- two.
102
236000
3000
"орташа" адамның Адвил дәрісінен нешеу қабылдау керек екенін сұрасақ, екеу деген жауап беріледі.
04:14
But if I'm interested in potential, if I'm interested in your potential,
103
239000
2000
Бірақ егер,мысалы, сіздің потенциалыңыз,
04:16
or for happiness or productivity
104
241000
2000
қуаныш немесе нәтижелілік,
04:18
or energy or creativity,
105
243000
2000
қуат деңгейіңіз қызықтырса,
04:20
what we're doing is we're creating the cult of the average with science.
106
245000
2000
ешкім маған жауап бере алмайды. Ғылым "орташа" адамның түсінігіне табындырды.
04:22
If I asked a question like,
107
247000
2000
Егер мен:
04:24
"How fast can a child learn how to read in a classroom?"
108
249000
2000
« Бала сыныпта қай уақыттың ішінде оқып үйрене алады?» –деп сұрасам,
04:26
scientists change the answer to "How fast does the average child
109
251000
2000
ғалымдар маған: «Орташа» бала сыныпта қай уақыттың ішінде оқып үйрене алады?»
04:28
learn how to read in that classroom?"
110
253000
2000
– деген сұраққа жауап берер еді.
04:30
and then we tailor the class right towards the average.
111
255000
2000
Содан соң біз бүкіл сыныпты орташа деңгеймен бірдей теңгереміз.
04:32
Now if you fall below the average on this curve,
112
257000
2000
Егер сіздердің мәліметтеріңіз орта сызықтан төмен болса,
04:34
then psychologists get thrilled,
113
259000
2000
психологтардың қуанышына шек болмайтын еді,
04:36
because that means you're either depressed or you have a disorder,
114
261000
3000
өйткені бұл депрессия немесе жүйке жүйелерінің бұзылуы, немесе,
04:39
or hopefully both.
115
264000
2000
одан да жақсы, екеуі бірге сізде бар екенін білдіреді.
04:41
We're hoping for both because our business model is,
116
266000
2000
Психологтардың бизнесінің негізі және мақсаты :
04:43
if you come into a therapy session with one problem,
117
268000
2000
егер тұтынушы сеансқа бір мәселемен келсе,
04:45
we want to make sure you leave knowing you have 10,
118
270000
2000
сеанстан кейін мәселелердің саны 10 екеніне сеніп,
04:47
so you keep coming back over and over again.
119
272000
2000
оның қайта-қайта жаңа сеанстарға келуі.
04:49
We'll go back into your childhood if necessary,
120
274000
2000
Керек болса оларды балалық шағынан тауып шығамыз.
04:51
but eventually what we want to do is make you normal again.
121
276000
2000
Қорыта келгенде біздің мақсатымыз – сізді дұрыс кейпіңізге келтіру.
04:53
But normal is merely average.
122
278000
2000
Алайда әдеттегі дұрыс адам дегеніміз – «орташа» адамды білдіреді.
04:55
And what I posit and what positive psychology posits
123
280000
2000
Позитивтік психология шеңберінде егер
04:57
is that if we study what is merely average,
124
282000
2000
біз тек «орташа» адамдардың зерттеуімен шектелсек,
04:59
we will remain merely average.
125
284000
2000
дамусыз тек орта деңгейде қаламыз.
05:01
Then instead of deleting those positive outliers,
126
286000
2000
Сол сәтті ерекшеліктерді шығарудың орнына
05:03
what I intentionally do is come into a population like this one
127
288000
2000
олардың үйіне қонаққа барып:
05:05
and say, why?
128
290000
2000
Осы нәтижеге
05:07
Why is it that some of you are so high above the curve
129
292000
2000
қалай жеттіңіз ?
05:09
in terms of your intellectual ability, athletic ability, musical ability,
130
294000
2000
Ақыл,қуат, музыкалық қабілетіңіз,
05:11
creativity, energy levels,
131
296000
2000
мінез қайраттылығыңыз,стресске қарсы тұрақтылығыңыз,
05:13
your resiliency in the face of challenge, your sense of humor?
132
298000
2000
мысқыл сезіміңіз осы жоғары дәрежеге қалай жетті?.
05:15
Whatever it is, instead of deleting you, what I want to do is study you.
133
300000
3000
Сізді зерттегім келіп тұр,
05:18
Because maybe we can glean information --
134
303000
2000
себебі айтып берер әңгімеңізден
05:20
not just how to move people up to the average,
135
305000
2000
адам психикасын орта деңгейіне дейін қалай жеткізуді ғана емес,
05:22
but how we can move the entire average up
136
307000
3000
бүкіл дүниежүзіндегі офис пен мектептердің орта деңгейін қалай көтеруге болатынын біле аламыз.»
05:25
in our companies and schools worldwide.
137
310000
2000
- деп айтуымыз керек.
05:27
The reason this graph is important to me
138
312000
2000
Бұл график мен үшін өте маңызды,
05:29
is, when I turn on the news, it seems like the majority of the information
139
314000
2000
себебі жаңалықтар бағдарламасын ашқан кезде,
05:31
is not positive, in fact it's negative.
140
316000
2000
олардың дені көрерменге жағымсыз эмоцияларды жеткізетінін көремін.
05:33
Most of it's about murder, corruption, diseases, natural disasters.
141
318000
3000
Олар өлтірушілік,жемқорлық, ауру-сырқаулар мен табиғи ақаулар жөнінде баяндайды.
05:36
And very quickly, my brain starts to think
142
321000
2000
Сол себептен
05:38
that's the accurate ratio of negative to positive in the world.
143
323000
2000
мен әлемдегі жақсы мен жаманның нақты қатынасын осылай қабылдауға өте тез үйреніп қаламын.
05:40
What that's doing is creating something
144
325000
2000
Яғни жаңалықтар
05:42
called the medical school syndrome --
145
327000
2000
«медик студенттің синдромы» атты нұсқамасын туғызады.
05:44
which, if you know people who've been to medical school,
146
329000
2000
Оның мағынасын түсіндіре кетсек,
05:46
during the first year of medical training,
147
331000
2000
алғашқы оқу жылында медицина саласындағы студент
05:48
as you read through a list of all the symptoms and diseases that could happen,
148
333000
2000
әртүрлі сырқаттардың бүкіл белгілерін оқып алып,
05:50
suddenly you realize you have all of them.
149
335000
2000
олардың барлығын өз бойында тауып алатынын білдіреді.
05:52
I have a brother in-law named Bobo -- which is a whole other story.
150
337000
3000
. Менің күйеу балам Бобо – мүлдем басқа жағдай десек болады.
05:55
Bobo married Amy the unicorn.
151
340000
3000
Бобо Эми-жалғыз мүйізге үйленді.
05:58
Bobo called me on the phone
152
343000
3000
Бір күні
06:01
from Yale Medical School,
153
346000
3000
ол маған Иель университетінің медицина факультетінен
06:04
and Bobo said, "Shawn, I have leprosy."
154
349000
2000
телефон соғып: ”Шон, менде алапес бар»-, деді.
06:06
(Laughter)
155
351000
2000
(күлкі)
06:08
Which, even at Yale, is extraordinarily rare.
156
353000
2000
Бұл өте сирек кездесетін ауру, тіпті Иелде.
06:10
But I had no idea how to console poor Bobo
157
355000
3000
Бірақ Бобоны қалай жұбатарымды білмедім,
06:13
because he had just gotten over an entire week of menopause.
158
358000
2000
өйткені біраз уақыт бұрын ол бір апталық менопаузаны басынан өткізді.
06:15
(Laughter)
159
360000
2000
(күлкі)
06:17
See what we're finding is it's not necessarily the reality that shapes us,
160
362000
3000
Демек біздің дүниеге деген көзқарасымыз айналамыздағы әлем арқылы емес,
06:20
but the lens through which your brain views the world that shapes your reality.
161
365000
3000
бізге берілген нұсқамалар арқылы қалыптасады,
06:23
And if we can change the lens, not only can we change your happiness,
162
368000
3000
және сол нұсқамаларды өзгертсек тек бақытты емес,
06:26
we can change every single educational and business outcome at the same time.
163
371000
3000
бірақ оған қоса бизнес пен білім алуда да жемісті бола аламыз.
06:29
When I applied to Harvard, I applied on a dare.
164
374000
2000
Мен Гарвардқа арыз бердім, бірақ өтерімді ойламадым.
06:31
I didn't expect to get in, and my family had no money for college.
165
376000
3000
Отбасымыздың мені сол жақта оқытуға қаражаты болмаған.
06:34
When I got a military scholarship two weeks later, they allowed me to go.
166
379000
2000
Бірақ екі аптаның ішінде маған әскери шәкіртақысы берілді, және маған сол жаққа оқуыма мүмкіндік туылды.
06:36
Suddenly, something that wasn't even a possibility became a reality.
167
381000
3000
Бұрын мүмкінсіз болып көрінген нәрсе кәзір шындық болып шыға келді.
06:39
When I went there, I assumed everyone else would see it as a privilege as well,
168
384000
3000
Басқа студенттер де осындай беделді оқу орнында оқуды
06:42
that they'd be excited to be there.
169
387000
2000
абырой деп санайды деп ойлайтынмын.
06:44
Even if you're in a classroom full of people smarter than you,
170
389000
2000
Тіпті тобыңда барлығы сенен ақылды болса да,
06:46
you'd be happy just to be in that classroom, which is what I felt.
171
391000
2000
сол жақта болудың өзі ғана үлкен бақыт.
06:48
But what I found there
172
393000
2000
Бірақ тапқаным,
06:50
is, while some people experience that,
173
395000
2000
оған қуанатынын кейбір ғана студенттер екенін көрдім.
06:52
when I graduated after my four years
174
397000
2000
Төрт жылдан ішінде оқуымды бітіргеннен кейін
06:54
and then spent the next eight years living in the dorms with the students --
175
399000
2000
Гарвардта тағы 8 жыл, әкімшілік өтініші бойынша, студенттермен бірге тұрдым –
06:56
Harvard asked me to; I wasn't that guy.
176
401000
3000
дұрыс түсінбей қалмаңыз!
06:59
(Laughter)
177
404000
4000
(күлкі)
07:03
I was an officer of Harvard to counsel students through the difficult four years.
178
408000
3000
Мен студенттерге олардың оқуларының 4 жылында консультация бердім.
07:06
And what I found in my research and my teaching
179
411000
2000
Оларды бақылай отырып, мына бір жайтты байқадым:
07:08
is that these students, no matter how happy they were
180
413000
2000
олар өздерінің көрсетілімдеріне қатты қуанғанымен,
07:10
with their original success of getting into the school,
181
415000
3000
екі аптадан кейін
07:13
two weeks later their brains were focused, not on the privilege of being there,
182
418000
3000
олар өздеріне көрсетілген құрметті
07:16
nor on their philosophy or their physics.
183
421000
2000
немесе философия және физиканы емес,
07:18
Their brain was focused on the competition, the workload,
184
423000
2000
олар бәсекені, оқудағы міндеттемені, қиындықтарды -
07:20
the hassles, the stresses, the complaints.
185
425000
2000
қайғыны, шағымдар туралы жайттарды ойлай бастады.
07:22
When I first went in there, I walked into the freshmen dining hall,
186
427000
2000
Осы жерге келе саласымен, асханада мені күтіп отырған,
07:24
which is where my friends from Waco, Texas, which is where I grew up --
187
429000
3000
менің туған жерім Вакодан, Техас -
07:27
I know some of you have heard of it.
188
432000
2000
араларыңызда бұл жерді естігендер бар, келген бірінші курстағы достарыма жүгірдім.
07:29
When they'd come to visit me, they'd look around,
189
434000
2000
. Олар менің хал-жағдайымды білуге келгендер етін.
07:31
they'd say, "This freshman dining hall looks like something
190
436000
2000
Араларында бірі айналаға көз жүгіртіп, аузына сөз алды:
07:33
out of Hogwart's from the movie "Harry Potter," which it does.
191
438000
2000
"Мына асхана "Гарри Поттердағы" Хогвартс асханасы секілді!"
07:35
This is Hogwart's from the movie "Harry Potter" and that's Harvard.
192
440000
2000
Мына жер - Хогвартс, ал мына жер - Гарвард.
07:37
And when they see this,
193
442000
2000
Басқалары бұны байқаған кезде
07:39
they say, "Shawn, why do you waste your time studying happiness at Harvard?
194
444000
2000
маған сұрақтарын жаудыртты: "Шон, неге сен бақытты іздеп - зерттеп әлек болудасың?
07:41
Seriously, what does a Harvard student possibly have
195
446000
2000
Гарвардта білім алатын адам
07:43
to be unhappy about?"
196
448000
2000
қалай бақытсыз бола алады?"
07:45
Embedded within that question
197
450000
2000
Егер бұл сұраққа үңіліп қарасақ,
07:47
is the key to understanding the science of happiness.
198
452000
2000
бақыт сөзінің нені меңзеп отырғанын байқаса болады.
07:49
Because what that question assumes
199
454000
2000
Себебі, бұл сұрақ жобалап
07:51
is that our external world is predictive of our happiness levels,
200
456000
3000
бақыттың дәрежесі сыртқы әлемге тәуелді екенін түсіндіреді.
07:54
when in reality, if I know everything about your external world,
201
459000
2000
Шындығына келетін болсақ,
07:56
I can only predict 10 percent of your long-term happiness.
202
461000
3000
бақытты болуымызға сыртқы әлемнің тигізетін үлесі тек қана 10.
07:59
90 percent of your long-term happiness
203
464000
2000
Ал оның 90 пайызы сыртқы емес,
08:01
is predicted not by the external world,
204
466000
2000
біздің ішкі қабылдау
08:03
but by the way your brain processes the world.
205
468000
2000
түйсігімізге байланысты.
08:05
And if we change it,
206
470000
2000
Егер де біз оны,
08:07
if we change our formula for happiness and success,
207
472000
2000
бақыт пен сәттілік формуласын, өзіміздің көз қарасымызды өзгертетін болсақ,
08:09
what we can do is change the way
208
474000
2000
ол кезде
08:11
that we can then affect reality.
209
476000
2000
айналамыздағы нәрселерде өзгеріске ұшырайды.
08:13
What we found is that only 25 percent of job successes
210
478000
2000
Біз табыстың тек 25% ақыл -
08:15
are predicted by I.Q.
211
480000
2000
парасаттың көмегімен,
08:17
75 percent of job successes
212
482000
2000
ал қалған 75%-ы
08:19
are predicted by your optimism levels, your social support
213
484000
3000
өмірге үмітпен қарай білудің, жаныңдағылардың демеулерінің,
08:22
and your ability to see stress as a challenge instead of as a threat.
214
487000
3000
қиыншылықтарды өзіне қауіп ретінде емес, шақыру, ынталандыру ретінде қабылдай білуде екенін түсіндік.
08:25
I talked to a boarding school up in New England, probably the most prestigious boarding school,
215
490000
3000
Мен Жаңа Англияның ең беделді жеке меншік мектептің бастығымен әңгіме құрған етінмін.
08:28
and they said, "We already know that.
216
493000
2000
Ол: "Біз бұл жағдайды жақсы білеміз.
08:30
So every year, instead of just teaching our students, we also have a wellness week.
217
495000
3000
Әр жыл сайын денсаулық аптасын өткізіп тұрамыз.
08:33
And we're so excited. Monday night we have the world's leading expert
218
498000
3000
Дүйсенбі күні бізге беделді сарапшы келеді,
08:36
coming in to speak about adolescent depression.
219
501000
2000
жасөспірімдердің арасындағы жабығу тақырыбында айтады.
08:38
Tuesday night it's school violence and bullying.
220
503000
2000
Сейсенбі күні мектептегі қатыгездік мәселелерін турасында талқылаймыз.
08:40
Wednesday night is eating disorders.
221
505000
2000
Сәрсенбі күні тамақ мәселесі талқыланады.
08:42
Thursday night is elicit drug use.
222
507000
2000
Ал бейсенбі - нашақорды қалай тани аламыз.
08:44
And Friday night we're trying to decide between risky sex or happiness."
223
509000
3000
Жұма күні қауіпті жыныстық қатынас пен бақыттың арасында таңдау жүргіземіз".
08:47
(Laughter)
224
512000
3000
(Күлкі)
08:50
I said, "That's most people's Friday nights."
225
515000
2000
Мен: "Бұл таңдауды жұма күні бәрі жасайды" деп тіл қаттым.
08:52
(Laughter)
226
517000
3000
(Күлкі)
08:55
(Applause)
227
520000
3000
(Қол шапалақтаулар)
08:58
Which I'm glad you liked, but they did not like that at all.
228
523000
2000
Менің әзілім сіздерге ұнағанына қуаныштымын, алайда олар бұған ренжіп қалды.
09:00
Silence on the phone.
229
525000
2000
алайда олар бұған ренжіп қалды.
09:02
And into the silence, I said, "I'd be happy to speak at your school,
230
527000
2000
Содан соң мен былай дедім: "Мен сіздердің мектептеріңізде қуана сөз сөйлер едім,
09:04
but just so you know, that's not a wellness week, that's a sickness week.
231
529000
3000
бірақ ол кезде денсаулық аптасының орнына ауру апталығы болады.
09:07
What you've done is you've outlined all the negative things that can happen,
232
532000
2000
Сіздер тек болып қалу мүмкін деген бүкіл жаман жағдайлар туралы сөз қозғайсыздар,
09:09
but not talked about the positive."
233
534000
2000
бір жақсы жағдайды мүлде айтпайсыздар."
09:11
The absence of disease is not health.
234
536000
2000
Аурудың болмауы - деннің сау дегені емес.
09:13
Here's how we get to health:
235
538000
2000
Деніміз сау болуымыз үшін,
09:15
We need to reverse the formula for happiness and success.
236
540000
3000
бақыт пен сәттілік формуласына үңілу керек.
09:18
In the last three years, I've traveled to 45 different countries,
237
543000
2000
Соңғы үш жылда 45 елден болып қайттым,
09:20
working with schools and companies
238
545000
2000
әртүрлі мектептерде
09:22
in the midst of an economic downturn.
239
547000
2000
және дағдарысқа ұшыраған көптеген компанияларда болып қайттым.
09:24
And what I found is that most companies and schools
240
549000
2000
Сол кезде байқағаным, серіктестіктер мен мектептердің көбісі
09:26
follow a formula for success, which is this:
241
551000
2000
келесі жетістік формуласын қолданады екен:
09:28
If I work harder, I'll be more successful.
242
553000
2000
Қаншалықты тынымсыз еңбек етсең, соншалықты жетістікке жетесін.
09:30
And if I'm more successful, then I'll be happier.
243
555000
3000
Адам қаншалықты табысты болса, соншалықты ол бақытты.
09:33
That undergirds most of our parenting styles, our managing styles,
244
558000
2000
Бұл біздің тәрбиеміз бен басқаруымыздың,
09:35
the way that we motivate our behavior.
245
560000
2000
сонымен қатар өзіміздің жігерлендіруміздің іргетасы болып келеді.
09:37
And the problem is it's scientifically broken and backwards for two reasons.
246
562000
3000
Бірақ бұл ақиқат екі себеппен дұрыс емес:
09:40
First, every time your brain has a success,
247
565000
3000
Біріншіден, әрқашан сіз бір жетістікке қол жеткізген сайын
09:43
you just changed the goalpost of what success looked like.
248
568000
2000
сізде жаңа мақсаттар пайда болады.
09:45
You got good grades, now you have to get better grades,
249
570000
2000
Жақсы баға алсаңыз, одан күштісін алғыңыз келеді,
09:47
you got into a good school and after you get into a better school,
250
572000
2000
жақсы мектепте білім алсаңыз, одан керемет мектепті армандайсыз,
09:49
you got a good job, now you have to get a better job,
251
574000
2000
жақсы жерде жұмыс істей отырып, одан да жоғарысын қалайсыз,
09:51
you hit your sales target, we're going to change your sales target.
252
576000
2000
сауда нысанына қол жеткізген соң, одан жоғарысына ұмтыласыз.
09:53
And if happiness is on the opposite side of success, your brain never gets there.
253
578000
3000
Егер бақыт жетістіктің артында болса ешқашан да бақытты болмайсыз.
09:56
What we've done is we've pushed happiness
254
581000
2000
Біздің қауым бақыт деген ұғымды
09:58
over the cognitive horizon as a society.
255
583000
3000
әрқашан ой өрістерінен алшақтатып келеді.
10:01
And that's because we think we have to be successful,
256
586000
2000
Біз "алдымен жетістікке жету керек
10:03
then we'll be happier.
257
588000
2000
сосын біз бақытты бола аламыз" деп ойлаймыз.
10:05
But the real problem is our brains work in the opposite order.
258
590000
2000
Негізінде бәрі керісінше.
10:07
If you can raise somebody's level of positivity in the present,
259
592000
3000
Егер біз бақытты болсақ,
10:10
then their brain experiences what we now call a happiness advantage,
260
595000
3000
біздің санамыз жағымды қуатқа еге болады,
10:13
which is your brain at positive
261
598000
2000
айтайын дегенім, егер сіз өзіңізді бақытты сезінсеңіз,
10:15
performs significantly better
262
600000
2000
онда жаман немесе алаңдаулы күйден
10:17
than it does at negative, neutral or stressed.
263
602000
2000
керісінше жақсы жұмыс істей бастайсыз.
10:19
Your intelligence rises, your creativity rises, your energy levels rise.
264
604000
3000
Ақыл-ой, шығармашылық және қуат көрсеткіштері көтеріледі.
10:22
In fact, what we've found
265
607000
2000
Оған қоса
10:24
is that every single business outcome improves.
266
609000
2000
бүкіл карьералық көрсеткіштердің де көтерілуін байқадық.
10:26
Your brain at positive is 31 percent more productive
267
611000
2000
Бақытты адам жаман,байсалды немесе мазасыз көңіл күйіндегі адамнан
10:28
than your brain at negative, neutral or stressed.
268
613000
3000
31% артық табысты жұмыс істейді.
10:31
You're 37 percent better at sales.
269
616000
2000
31% артық табысты жұмыс істейді.
10:33
Doctors are 19 percent faster, more accurate
270
618000
2000
Бақытты дәрігерлер мазасыз
10:35
at coming up with the correct diagnosis
271
620000
2000
немесе байсалды әріптестеріне қарағанда 19%- ға жылдам жұмыс істейді,
10:37
when positive instead of negative, neutral or stressed.
272
622000
2000
әрі нақтырақ диагноз қояды.
10:39
Which means we can reverse the formula.
273
624000
2000
Демек біз жетістіктің формуласын өзгерте аламыз.
10:41
If we can find a way of becoming positive in the present,
274
626000
3000
Егер біз бақытты бола алсақ,
10:44
then our brains work even more successfully
275
629000
2000
еңбегіміздің жемістері табыстырақ болады,
10:46
as we're able to work harder, faster and more intelligently.
276
631000
3000
өйткені біз бұрынғыдан да жылдам,зейінді және ақылды боламыз.
10:49
What we need to be able to do is to reverse this formula
277
634000
3000
Керегі тек формуланы өзгертуіміз,
10:52
so we can start to see what our brains are actually capable of.
278
637000
2000
сонда біз нағыз қолымыз неге келетінін көреміз.
10:54
Because dopamine, which floods into your system when you're positive,
279
639000
2000
Сіз бақытты болған кезіңізде миыңызда допамин өндіріледі.
10:56
has two functions.
280
641000
2000
Ол екі функция атқарады.
10:58
Not only does it make you happier,
281
643000
2000
. Сізді тек бақытты қылып қоймай,
11:00
it turns on all of the learning centers in your brain
282
645000
2000
мидың үйрену орталығын жандандырып,
11:02
allowing you to adapt to the world in a different way.
283
647000
3000
жаңа дағдыларды үйренуге мүмкіншілік туғызады.
11:05
We've found that there are ways that you can train your brain
284
650000
2000
Бақытты болу әдетін қалыптастыру үшін
11:07
to be able to become more positive.
285
652000
2000
миға арналған жаттығулар таптық.
11:09
In just a two-minute span of time done for 21 days in a row,
286
654000
3000
Үш апта бойы екі минуттың ішінде
11:12
we can actually rewire your brain,
287
657000
2000
біз миыңызды басқа райға ауыстырып,
11:14
allowing your brain to actually work
288
659000
2000
жұмысын оптимисттік
11:16
more optimistically and more successfully.
289
661000
2000
әрі табысты қыла аламыз.
11:18
We've done these things in research now
290
663000
2000
Осы жаттығуларды бірге жұмыс істеген
11:20
in every single company that I've worked with,
291
665000
2000
компанияларда тестілеуден өткіздік-
11:22
getting them to write down three new things that they're grateful for
292
667000
2000
адамдар үш апта бойы әр күн сайын
11:24
for 21 days in a row, three new things each day.
293
669000
2000
ризашылығын білдірген 3 оқиға жазып отырды.
11:26
And at the end of that,
294
671000
2000
Осы кезеңнің аяғына қарай әлемдегі жаман емес,қайта жақсы нәрселерді көру әдеті қалыптаса бастайды.
11:28
their brain starts to retain a pattern
295
673000
2000
Жетістіктеріңіздің күнделікті жазылып тұрғаны
11:30
of scanning the world, not for the negative, but for the positive first.
296
675000
3000
олардың есіңізде жандануына себеп болады.
11:33
Journaling about one positive experience you've had over the past 24 hours
297
678000
2000
Жаттығу сіздердің Қылықтарыңыз бен жүріс-тұрыстарыңыз
11:35
allows your brain to relive it.
298
680000
2000
көңіл күйіңізге тікелей әсер тигізетінін көрсетеді.
11:37
Exercise teaches your brain that your behavior matters.
299
682000
3000
көңіл күйіңізге тікелей әсер тигізетінін көрсетеді.
11:40
We find that meditation allows your brain
300
685000
2000
Медитация бір уақытта
11:42
to get over the cultural ADHD that we've been creating
301
687000
3000
бірнеше тапсырмаларды орындауға
11:45
by trying to do multiple tasks at once
302
690000
2000
тырысқанымыздың себебінен туған көңіл немесе ілтипат жетіспеушілік синдромын жеңуге көмектеседі.
11:47
and allows our brains to focus on the task at hand.
303
692000
3000
Ол дәл сол уақыттағы тапсырмаға көңіліңізді толығымен бөлуге көмектеседі.
11:50
And finally, random acts of kindness are conscious acts of kindness.
304
695000
2000
Мейрімділіктің спонтанды көрсетілуі өте маңызды.
11:52
We get people, when they open up their inbox,
305
697000
2000
Біз адамдардан әр күн сайын
11:54
to write one positive email
306
699000
2000
өз араларындағы біреулерге арналған алғысын, ризашылығын
11:56
praising or thanking somebody in their social support network.
307
701000
2000
білдіретін хатты жазуды өтіндік.
11:58
And by doing these activities
308
703000
2000
Осы әрекеттер мен жаттығуларды орындай отырып,
12:00
and by training your brain just like we train our bodies,
309
705000
2000
бақыт пен жетістіктің қатынасының жаңа формуласын шығарып,
12:02
what we've found is we can reverse the formula for happiness and success,
310
707000
3000
бақыт сезімін жай ғана кездейсоқ,
12:05
and in doing so, not only create ripples of positivity,
311
710000
3000
уақытша оқиға емес екенін білдіріп,
12:08
but create a real revolution.
312
713000
2000
сана сезіміміздегі түсініктерді түбегейлі өзгерте аламыз.
12:10
Thank you very much.
313
715000
2000
Назарларыңыз үшін үлкен рахмет.
12:12
(Applause)
314
717000
3000
(қол шапалақтау)
ABOUT THE SPEAKER
Shawn Achor - PsychologistShawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology.
Why you should listen
Shawn Achor is the winner of over a dozen distinguished teaching awards at Harvard University, where he delivered lectures on positive psychology in the most popular class at Harvard.
He is the CEO of Good Think Inc., a Cambridge-based consulting firm which researches positive outliers -- people who are well above average -- to understand where human potential, success and happiness intersect. Based on his research and 12 years of experience at Harvard, he clearly and humorously describes to organizations how to increase happiness and meaning, raise success rates and profitability, and create positive transformations that ripple into more successful cultures. He is also the author of The Happiness Advantage.
Shawn Achor | Speaker | TED.com