ABOUT THE SPEAKER

Shawn Achor - Psychologist
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology.

Why you should listen

Shawn Achor is the winner of over a dozen distinguished teaching awards at Harvard University, where he delivered lectures on positive psychology in the most popular class at Harvard.

He is the CEO of Good Think Inc., a Cambridge-based consulting firm which researches positive outliers -- people who are well above average -- to understand where human potential, success and happiness intersect. Based on his research and 12 years of experience at Harvard, he clearly and humorously describes to organizations how to increase happiness and meaning, raise success rates and profitability, and create positive transformations that ripple into more successful cultures. He is also the author of The Happiness Advantage.

More profile about the speaker
Shawn Achor | Speaker | TED.com

TEDxBloomington

Shawn Achor: The happy secret to better work

Шон Эйкор: Аз жаргалтай байх нь амжилтад хүрэхийн нууц

Filmed: 2011-05-11

Readability: 4.3

21,573,773 views

Бид аз жаргалд хүрэхийн тулд сайн ажиллах ёстой гэдэгт итгэдэг. Гэвч үнэн хэрэгтээ байдал эсрэгээрээ бол яах вэ? Сэтгэл зүйч Шон Эйкор TEDxBloomington-д тавьсан сонирхол татам илтгэлдээ аз жаргалтай байх нь амжилт дагуулдаг гэдгийг онцолж байна.

Shawn Achor - Psychologist
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15

When I was seven years old and my sister was just five years old,

0

0

3000

Намайг 7 настай, охин дүү маань
5 настай байхад

00:18

we were playing on top of a bunk bed.

1

3000

3000

бид хоёр давхар орон дээр
тоглож байлаа.

00:21

I was two years older than my sister at the time --

2

6000

2000

Тэр үед би дүүгээсээ
2 насаар ах байсан юм.

00:23

I mean, I'm two years older than her now --

3

8000

3000

Одоо ч гэсэн би 2 насаар ах л даа.

00:26

but at the time it meant she had to do everything that I wanted to do,

4

11000

3000

Гэхдээ тэр үед би түүгээр хүссэн зүйлээ
хийлгэж чаддаг байсан тул

00:29

and I wanted to play war.

5

14000

2000

бид байлдаж тоглодог байв.

00:31

So we were up on top of our bunk beds.

6

16000

2000

Бид 2 давхар орон дээрээ гараад

00:33

And on one side of the bunk bed,

7

18000

2000

орны нэг талд би өөрийнхөө бүх

00:35

I had put out all of my G.I. Joe soldiers and weaponry.

8

20000

2000

баатар цэрэг,
зэвсгээ эгнүүлэн өрөхөд,

00:37

And on the other side were all my sister's My Little Ponies

9

22000

3000

эсрэг талд дүүгийн маань
"Бяцхан одой морьд" дайралтад орох

00:40

ready for a cavalry charge.

10

25000

2000

тушаал хүлээн зогсоно.

00:42

There are differing accounts of what actually happened that afternoon,

11

27000

2000

Тэр өдөр юу болсныг бид
өөр өөрөөр санадаг.

00:44

but since my sister is not here with us today,

12

29000

3000

Гэхдээ дүү маань энд байхгүйгээс хойш

00:47

let me tell you the true story --

13

32000

2000

юу болсныг үнэн мөнөөр нь ярьж өгье.

00:49

(Laughter) --

14

34000

2000

(Инээд)

00:51

which is my sister's a little bit on the clumsy side.

15

36000

2000

Дүү маань жаахан эв дүй муутай болохоор

00:53

Somehow, without any help or push from her older brother at all,

16

38000

3000

том ах нь хуруугаа ч хүргээгүй,
ер нь яагаа ч үгүй байтал

00:56

suddenly Amy disappeared off of the top of the bunk bed

17

41000

2000

орон дээгүүр даваад

00:58

and landed with this crash on the floor.

18

43000

2000

дуу чимээтэйгээр газар ойчоод өгөв.

01:00

Now I nervously peered over the side of the bed

19

45000

2000

Тулаанд ялагдаж орноосоо
унасан дүүдээ

01:02

to see what had befallen my fallen sister

20

47000

3000

санаа зовон доош өнгийтөл

01:05

and saw that she had landed painfully on her hands and knees

21

50000

2000

дүү маань гар, өвдөгөө цохиж
их хүчтэй унасан бололтой

01:07

on all fours on the ground.

22

52000

2000

зовиурлаж байгаа харагдав.

01:09

I was nervous because my parents had charged me

23

54000

2000

Эцэг эх маань дүүтэйгээ
аль болох болгоомжтой,

01:11

with making sure that my sister and I

24

56000

2000

чимээгүйхэн тоглох үүргийг
надад өгсөн болохоор

01:13

played as safely and as quietly as possible.

25

58000

3000

би ч их сандарсан байлаа.

01:16

And seeing as how I had accidentally broken Amy's arm

26

61000

3000

Ядаж байхад би долоохон хоногийн өмнө
Эмигийн гарыг санамсаргүй

01:19

just one week before ...

27

64000

2000

хугалчихсан байдаг.

01:21

(Laughter)

28

66000

4000

(Инээд)

01:25

... heroically pushing her out of the way

29

70000

2000

(Инээд дуусав)

Дүүгээ дайсны сумнаас баатарлагаар аварч
тоглож байгаад болсон хэрэг л дээ.

01:27

of an oncoming imaginary sniper bullet,

30

72000

3000

01:30

(Laughter)

31

75000

2000

(Инээд)

01:32

for which I have yet to be thanked,

32

77000

2000

Одоо болтол баярлалаа ч байхгүй шүү.
Би уг нь хамаг чадлаараа хичээсэн.

01:34

I was trying as hard as I could --

33

79000

2000

01:36

she didn't even see it coming --

34

81000

2000

Дүү маань үүнийг анзаараа ч үгүй.

01:38

I was trying as hard as I could to be on my best behavior.

35

83000

2000

Би хамгаалах гэж чадлаараа л
хичээсэн юм шүү дээ.

01:40

And I saw my sister's face,

36

85000

2000

Дүүгээ хартал

01:42

this wail of pain and suffering and surprise

37

87000

2000

гайхаж цочсон төрх царайд нь тодроод,

01:44

threatening to erupt from her mouth and threatening to wake

38

89000

2000

өвчиндөө шаналан хашгирч,
дулаан хөнжилдөө дугжирч буй

01:46

my parents from the long winter's nap for which they had settled.

39

91000

3000

эцэг эхийг маань сэрээхэд
тун ойрхон байлаа.

01:49

So I did the only thing

40

94000

2000

Тэгэхэд би 7 настай

01:51

my little frantic seven year-old brain could think to do to avert this tragedy.

41

96000

3000

хүүгийн сэтгэж чадах хэмжээнд золгүй
явдлаас гарах арга бодож олсон юм.

01:54

And if you have children, you've seen this hundreds of times before.

42

99000

2000

Хүүхдүүд ийм арга хэрэглэж байхыг
та олонтаа харсан байх.

01:56

I said, "Amy, Amy, wait. Don't cry. Don't cry.

43

101000

2000

Би "Эми, битгий уйлаарай!
Чи яаж бууснаа харав уу?

01:58

Did you see how you landed?

44

103000

2000

02:00

No human lands on all fours like that.

45

105000

3000

Ямар ч хүн ингэж
4 мөчөөрөө бууж чадахгүй.

02:03

Amy, I think this means you're a unicorn."

46

108000

3000

Эми, чи ганц эвэрт
юм биш үү?" гэж хэллээ.

02:06

(Laughter)

47

111000

3000

(Инээд)

02:09

Now that was cheating, because there was nothing in the world my sister would want more

48

114000

3000

Бэртэж гэмтсэн
бяцхан охин байснаас

онцгой нэгэн ганц эвэрт болохыг

02:12

than not to be Amy the hurt five year-old little sister,

49

117000

2000

дүү минь илүүд үзнэ
гэдгийг мэдэж байсан

02:14

but Amy the special unicorn.

50

119000

2000

учир ийм заль хэрэглэсэн дээ.

02:16

Of course, this was an option that was open to her brain at no point in the past.

51

121000

3000

Мэдээж ийм сонголт урьд өмнө нь түүнд

хэн ч өгч байсангүй.

02:19

And you could see how my poor, manipulated sister faced conflict,

52

124000

3000

Миний мэхэнд орсон
хөөрхий дүүгийн минь өмнө

02:22

as her little brain attempted to devote resources

53

127000

2000

өвчиндөө шаналан уйлж хашгирах

02:24

to feeling the pain and suffering and surprise

54

129000

2000

эсвэл "ганц эвэрт" хэмээх

02:26

she just experienced,

55

131000

2000

гайхалтай дүрд хувирах
сонголт тулгарсан юм.

02:28

or contemplating her new-found identity as a unicorn.

56

133000

2000

02:30

And the latter won out.

57

135000

2000

Тэр 2 дахийг нь сонгосон.

02:32

Instead of crying, instead of ceasing our play,

58

137000

2000

Уйлж унжиж, тоглоомоос гарч

02:34

instead of waking my parents,

59

139000

2000

эцэг эхийг сэрээж,

02:36

with all the negative consequences that would have ensued for me,

60

141000

2000

намайг асуудалд оруулахын оронд

02:38

instead a smile spread across her face

61

143000

2000

түүний царайд инээмсэглэл тодроод

02:40

and she scrambled right back up onto the bunk bed with all the grace of a baby unicorn ...

62

145000

3000

бяцхан ганц эвэртийн дүрээр

ор руугаа авиран гарч ирж билээ.

02:43

(Laughter)

63

148000

2000

(Инээд)

02:45

... with one broken leg.

64

150000

2000

Хөл нь хугарсан мөртлөө шүү.

02:47

What we stumbled across

65

152000

2000

5, 7-хон гэнэн хонгор насанд

02:49

at this tender age of just five and seven --

66

154000

2000

бидэн тохиолдсон энэ явдал

02:51

we had no idea at the time --

67

156000

2000

20 жилийн дараа шинжлэх ухааны

02:53

was something that was going be at the vanguard of a scientific revolution

68

158000

3000

нээлт болж, хүмүүний тархийг судлахад
хувьсгал хийнэ гэдгийг

02:56

occurring two decades later in the way that we look at the human brain.

69

161000

3000

тэгэхэд би яахан мэдэх билээ.

02:59

What we had stumbled across is something called positive psychology,

70

164000

3000

Бидэнд тохиолдсон тэр зүйлийг
"эерэг сэтгэл зүй" гэдэг.

03:02

which is the reason that I'm here today

71

167000

2000

Энэ л намайг энд хөтлөн авчирч,

03:04

and the reason that I wake up every morning.

72

169000

2000

энэ л надад өдөр бүр эрч хүч өгдөг.

03:06

When I first started talking about this research

73

171000

2000

Судалгааныхаа талаар танилцуулж байхад

03:08

outside of academia, out with companies and schools,

74

173000

2000

илтгэлээ графикаар л
битгий эхлээрэй

03:10

the very first thing they said to never do

75

175000

2000

гэдгийг хүмүүс надад
хичээнгүйлэн захидаг юм.

03:12

is to start your talk with a graph.

76

177000

2000

03:14

The very first thing I want to do is start my talk with a graph.

77

179000

2000

Гэвч би яриагаа графикаар
эхлүүлэхийг хүсч байна.

03:16

This graph looks boring,

78

181000

2000

Уйтгартай харагдаж байна уу?

03:18

but this graph is the reason I get excited and wake up every morning.

79

183000

2000

Гэвч энэ нь миний сэтгэлийг
өдөр бүр догдлуулдаг.

03:20

And this graph doesn't even mean anything; it's fake data.

80

185000

2000

Шал утгагүй график л даа.
Тоонууд нь ч худлаа.

03:22

What we found is --

81

187000

2000

Бидний олсон зүйл бол...

03:24

(Laughter)

82

189000

4000

(Инээд)

03:28

If I got this data back studying you here in the room, I would be thrilled,

83

193000

3000

Та нарыг судлаад үр дүн нь үүнтэй адил
гарвал би баярлана.

03:31

because there's very clearly a trend that's going on there,

84

196000

2000

Ерөнхий хандлага нь батлагдаж,

03:33

and that means that I can get published,

85

198000

2000

энэ нь судалгаагаа хэвлүүлэх боломж

03:35

which is all that really matters.

86

200000

2000

олдох болохоор надад их чухал л даа.

03:37

The fact that there's one weird red dot that's up above the curve,

87

202000

2000

Харин энэ муруй дээрх
ганц улаан цэг бол

03:39

there's one weirdo in the room --

88

204000

2000

энэ танхимд сууж байгаа
нэгэн этгээд нөхөр юм.

03:41

I know who you are, I saw you earlier --

89

206000

3000

Хэн болохыг нь ч мэдэж байна.

03:44

that's no problem.

90

209000

2000

Түрүүхэн түүнийг харсан.

03:46

That's no problem, as most of you know,

91

211000

2000

Гэхдээ би энэ улаан цэгийг зүгээр аваад
хаячхаж чадах учраас энэ асуудал биш.

03:48

because I can just delete that dot.

92

213000

2000

03:50

I can delete that dot because that's clearly a measurement error.

93

215000

2000

Энэ цэг нь хэмжүүрийн алдаа
учраас устгаж болно.

03:52

And we know that's a measurement error

94

217000

2000

Тоон өгөгдлийг гажуудуулаад байгаа
болохоор энэ хэмжүүрийн алдаа мөн.

03:54

because it's messing up my data.

95

219000

3000

(Инээд)

03:57

So one of the very first things we teach people

96

222000

2000

Эдийн засаг, статистик,
бизнес, сэтгэл зүйн

03:59

in economics and statistics and business and psychology courses

97

224000

3000

ангиудад хачин, гаж
нөхдүүдийг тооцоо судалгаанаас

04:02

is how, in a statistically valid way, do we eliminate the weirdos.

98

227000

3000

статистикийн аргаар хэрхэн авч хаях
аргыг хамгийн түрүүнд заадаг.

04:05

How do we eliminate the outliers

99

230000

2000

Алтан дунджийг олохын тулд гаж
өгөгдлийг тооцооллоос хэрхэн хасах вэ?

04:07

so we can find the line of best fit?

100

232000

2000

04:09

Which is fantastic if I'm trying to find out

101

234000

2000

Энэ арга хүн дунджаар
хэдэн ширхэг өвчин

04:11

how many Advil the average person should be taking -- two.

102

236000

3000

намдаагч хэрэглэх нь зохистой
болохыг тооцоход хэрэгтэй.

04:14

But if I'm interested in potential, if I'm interested in your potential,

103

239000

2000

Харин би таны потенциал,
эсвэл аз жаргалын түвшин,

04:16

or for happiness or productivity

104

241000

2000

ажлын бүтээмж, бүтээлч чанарыг
хэмжье гэвэл энэ арга хэрэггүй.

04:18

or energy or creativity,

105

243000

2000

04:20

what we're doing is we're creating the cult of the average with science.

106

245000

2000

Бид дундаж үзүүлэлтийг тахин
шүтэх үзлийг бий болгосон.

04:22

If I asked a question like,

107

247000

2000

Хэрэв би

04:24

"How fast can a child learn how to read in a classroom?"

108

249000

2000

"Ангид хүүхэд хэр хурдан
уншиж сурах вэ?" гэж асуувал

04:26

scientists change the answer to "How fast does the average child

109

251000

2000

эрдэмтэд асуултыг маань

04:28

learn how to read in that classroom?"

110

253000

2000

"Ангид хүүхэд дунджаар хэр хурдан
уншиж сурах вэ?" гээд өөрчилчихнө.

04:30

and then we tailor the class right towards the average.

111

255000

2000

Тэгээд энэ дунджаа
гол хэмжүүр болгодог.

04:32

Now if you fall below the average on this curve,

112

257000

2000

Хэрэв чи дунджаас доор байвал

04:34

then psychologists get thrilled,

113

259000

2000

сэтгэл зүйчдийн нүд сэргээд ирнэ.

04:36

because that means you're either depressed or you have a disorder,

114

261000

3000

Энэ нь сэтгэл хямрал
эсвэл сэтгэцийн эмгэгийн

04:39

or hopefully both.

115

264000

2000

илрэл гэж бид баярладаг.

04:41

We're hoping for both because our business model is,

116

266000

2000

Сэтгэцийн өвчин бидний орлогын
эх үүсвэр юм шүү дээ.

04:43

if you come into a therapy session with one problem,

117

268000

2000

Хэрэв сэтгэл зүйч дээр нэг оноштой очвол

04:45

we want to make sure you leave knowing you have 10,

118

270000

2000

дахиад 10 онош нэмж тавиад
тогтмол ирүүлээд байхаа

04:47

so you keep coming back over and over again.

119

272000

2000

бид сайн мэднэ.

04:49

We'll go back into your childhood if necessary,

120

274000

2000

Хэрэгтэй гэвэл хүүхэд нас руу
чинь өнгийнө.

04:51

but eventually what we want to do is make you normal again.

121

276000

2000

Яваандаа таныг буцаад энгийн
болгож хувиргана.

04:53

But normal is merely average.

122

278000

2000

Гэвч энгийн гэдэг нь дундаж гэсэн үг.

04:55

And what I posit and what positive psychology posits

123

280000

2000

Эерэг сэтгэл зүй нь хэрэв бид
дундаж үзүүлэлтийг судлах юм бол

04:57

is that if we study what is merely average,

124

282000

2000

04:59

we will remain merely average.

125

284000

2000

дундаж хэвээрээ үлдэнэ гэдгийг баталдаг.

05:01

Then instead of deleting those positive outliers,

126

286000

2000

Харин би дунджаас гажсан өгөгдлүүдийг

05:03

what I intentionally do is come into a population like this one

127

288000

2000

тооцооллоос хасахын оронд нарийвчлан
судалж, "Яагаад?" гэсэн

05:05

and say, why?

128

290000

2000

асуултыг тавьдаг.

05:07

Why is it that some of you are so high above the curve

129

292000

2000

Яагаад бидний зарим нь оюун ухаан,

05:09

in terms of your intellectual ability, athletic ability, musical ability,

130

294000

2000

биеийн хөгжил, хөгжмийн авьяас,
бүтээлч чанар,

05:11

creativity, energy levels,

131

296000

2000

эрч хүч, тэсвэр хатуужил,

05:13

your resiliency in the face of challenge, your sense of humor?

132

298000

2000

хошин шогийн мэдрэмжээрээ
бусдаас илүү байдаг юм бол?

05:15

Whatever it is, instead of deleting you, what I want to do is study you.

133

300000

3000

Эдгээр хүмүүсийг тооцооллоос хасахын
оронд би нарийвчлан судлахыг хүсдэг.

05:18

Because maybe we can glean information --

134

303000

2000

Ингэж дунджаас доогуур хүмүүсийг хэрхэн

05:20

not just how to move people up to the average,

135

305000

2000

дундаж түвшинд
хүргэх аргыг мэдэхээс гадна

05:22

but how we can move the entire average up

136

307000

3000

дундаж үзүүлэлтийг бүхэлд нь хэрхэн
нэмэгдүүлэх аргыг олох боломжтой.

05:25

in our companies and schools worldwide.

137

310000

2000

05:27

The reason this graph is important to me

138

312000

2000

Энэ график надад тун чухал.

05:29

is, when I turn on the news, it seems like the majority of the information

139

314000

2000

Учир нь орчин үеийн дийлэнх
мэдээ, мэдээлэл нь эерэг биш.

05:31

is not positive, in fact it's negative.

140

316000

2000

Дандаа л сөрөг байдаг.

05:33

Most of it's about murder, corruption, diseases, natural disasters.

141

318000

3000

Ихэнх нь аллага, авилга, өвчин,
гамшгийн тухай байдаг шүү дээ.

05:36

And very quickly, my brain starts to think

142

321000

2000

Тийм болохоор эерэг
болон сөрөг зүйлүүдийн

05:38

that's the accurate ratio of negative to positive in the world.

143

323000

2000

харьцаа ямар байдаг талаар бодсон юм.

05:40

What that's doing is creating something

144

325000

2000

Энэ нь "эмчийн сургуулийн
синдромтой" төстэй.

05:42

called the medical school syndrome --

145

327000

2000

05:44

which, if you know people who've been to medical school,

146

329000

2000

Анагаах ухааны сургуулийн
1-р курсийн оюутан

05:46

during the first year of medical training,

147

331000

2000

тэдгээр олон төрлийн өвчний онош,
хамж шинжийг уншиж үзээд

05:48

as you read through a list of all the symptoms and diseases that could happen,

148

333000

2000

05:50

suddenly you realize you have all of them.

149

335000

2000

бүх шинж тэмдэг өөрт нь
байгааг анзаардаг.

05:52

I have a brother in-law named Bobo -- which is a whole other story.

150

337000

3000

(Инээд)

Манай хүргэн Бобогийн хувьд
нөхцөл байдал нь арай өөр л дөө.

05:55

Bobo married Amy the unicorn.

151

340000

3000

Бобо ганц эвэрт Эмитэй гэрлэсэн.

05:58

Bobo called me on the phone

152

343000

3000

Бобо нэг өдөр над руу

(Инээд)

06:01

from Yale Medical School,

153

346000

3000

Йелийн анагаах ухааны
сургуулиас ярьж байна.

06:04

and Bobo said, "Shawn, I have leprosy."

154

349000

2000

Бобо "Шон, би уяман
өвчтэй юм байна" гэдэг байгаа.

06:06

(Laughter)

155

351000

2000

(Инээд)

06:08

Which, even at Yale, is extraordinarily rare.

156

353000

2000

Йелээр зогсохгүй хаана ч
ховор тохиолддог өвчин л дөө.

06:10

But I had no idea how to console poor Bobo

157

355000

3000

Гэвч би Бобог яаж
тайвшруулахаа мэдэхгүй л байлаа.

Учир нь тэр саяхан цэвэршилтийн
7 хоногийг даван туулсан.

06:13

because he had just gotten over an entire week of menopause.

158

358000

2000

06:15

(Laughter)

159

360000

2000

(Инээд)

06:17

See what we're finding is it's not necessarily the reality that shapes us,

160

362000

3000

Бидний ямар хүн болж төлөвшихөд
хүрээлэн буй орчин нөлөөлөхөөс

06:20

but the lens through which your brain views the world that shapes your reality.

161

365000

3000

илүүтэй бидний ертөнцийг харах үзэл
нөлөөлдөг гэдгийг бид мэддэг болсон.

06:23

And if we can change the lens, not only can we change your happiness,

162

368000

3000

Хэрэв бид харах өнцгөө өөрчилбөл
аз жаргалд хүрэхээс гадна

06:26

we can change every single educational and business outcome at the same time.

163

371000

3000

сурлага, хөдөлмөртөө илүү
их амжилтыг олж чадна.

06:29

When I applied to Harvard, I applied on a dare.

164

374000

2000

Би Харвардад тэнцэнэ гэж бодоогүй.

06:31

I didn't expect to get in, and my family had no money for college.

165

376000

3000

Тэгээд ч надад сургалтын
төлбөр хийх мөнгө байгаагүй.

06:34

When I got a military scholarship two weeks later, they allowed me to go.

166

379000

2000

Гэвч 2 долоо хоногийн дараа тэтгэлэг авч,
элсэн орж чадсан юм.

06:36

Suddenly, something that wasn't even a possibility became a reality.

167

381000

3000

Боломжгүй мэт санагдаж байсан
зүйл бодит болж хувирсан.

06:39

When I went there, I assumed everyone else would see it as a privilege as well,

168

384000

3000

Ямар ч хүний хувьд тэнд сурах нь
нэр төрийн хэрэг болов уу

06:42

that they'd be excited to be there.

169

387000

2000

06:44

Even if you're in a classroom full of people smarter than you,

170

389000

2000

гэж боддог байлаа.

Ангид надаас илүү ухаантай
олон залуус байх боловч

06:46

you'd be happy just to be in that classroom, which is what I felt.

171

391000

2000

06:48

But what I found there

172

393000

2000

би зөвхөн тэнд байх завшаан олдсонд
баяртай байв.

06:50

is, while some people experience that,

173

395000

2000

Гэвч зарим нэг хүмүүс л үүнд
баяртай байгааг анзаарсан.

06:52

when I graduated after my four years

174

397000

2000

4 жилийн дараа сургуулиа төгсөөд

06:54

and then spent the next eight years living in the dorms with the students --

175

399000

2000

дараагийн 8 жилд нь сургуулийн дотуур
байранд амьдарсан.

06:56

Harvard asked me to; I wasn't that guy.

176

401000

3000

Харвард надаас гуйсан юм аа.

06:59

(Laughter)

177

404000

4000

(Инээд)

07:03

I was an officer of Harvard to counsel students through the difficult four years.

178

408000

3000

Би оюутнуудад сургуулийн 4 жилийн
амьдралд нь зөвлөгөө өгдөг байлаа.

07:06

And what I found in my research and my teaching

179

411000

2000

Судалгааны ажлаа хийж байхдаа

07:08

is that these students, no matter how happy they were

180

413000

2000

оюутнууд эхэндээ сургуульд
тэнцсэн амжилтандаа бахдан

07:10

with their original success of getting into the school,

181

415000

3000

аз жаргалтай байдаг хэдий ч

07:13

two weeks later their brains were focused, not on the privilege of being there,

182

418000

3000

2 долоо хоног өнгөрөхөд л тэдний бодол
санаа тэнд байх аз завшаан, философи,

07:16

nor on their philosophy or their physics.

183

421000

2000

физикийн хичээлдээ төвлөрөхөөс илүү

07:18

Their brain was focused on the competition, the workload,

184

423000

2000

өрсөлдөөн, ачаалал, бэрхшээл, стресс

07:20

the hassles, the stresses, the complaints.

185

425000

2000

сэтгэл хямралдаа анхаарч эхэлдэг.

07:22

When I first went in there, I walked into the freshmen dining hall,

186

427000

2000

Анх очоод сургуулийнхаа
цайны газарт орсон юм.

07:24

which is where my friends from Waco, Texas, which is where I grew up --

187

429000

3000

Тэнд төрөлх Техасын Вакогоос
ирсэн найзууд минь хүлээж байлаа.

07:27

I know some of you have heard of it.

188

432000

2000

Зарим нь энэ нэрийг сонссон байх.

07:29

When they'd come to visit me, they'd look around,

189

434000

2000

Тэд цайны газрыг үзээд

07:31

they'd say, "This freshman dining hall looks like something

190

436000

2000

"Энэ цайны газар Хогвартстай
адилхан юм" гэж хэлж билээ.

07:33

out of Hogwart's from the movie "Harry Potter," which it does.

191

438000

2000

07:35

This is Hogwart's from the movie "Harry Potter" and that's Harvard.

192

440000

2000

Энэ үнэний ортой.
Энэ Хогвартс, харин энэ бол Харвард.

07:37

And when they see this,

193

442000

2000

Тэд үүнийг харчхаад

07:39

they say, "Shawn, why do you waste your time studying happiness at Harvard?

194

444000

2000

"Чи энд аз жаргалыг судлаад цагаа
хий дэмий үрж байгаа юм биш үү?

07:41

Seriously, what does a Harvard student possibly have

195

446000

2000

07:43

to be unhappy about?"

196

448000

2000

Харвардын оюутнууд юунд
сэтгэл дундуур байх билээ?" гэж асуусан.

07:45

Embedded within that question

197

450000

2000

Энэ асуултын үндсэнд

07:47

is the key to understanding the science of happiness.

198

452000

2000

аз жаргалын нууцыг тайлах
түлхүүр нуугдаж байгаа.

07:49

Because what that question assumes

199

454000

2000

Учир нь энэ асуулт нь хүмүүс

07:51

is that our external world is predictive of our happiness levels,

200

456000

3000

аз жаргал гадаад орчноос хамаардаг
гэж боддогийг хэлээд байна.

07:54

when in reality, if I know everything about your external world,

201

459000

2000

Гэвч бодит байдал дээр гадаад орчноос

07:56

I can only predict 10 percent of your long-term happiness.

202

461000

3000

хүний аз жаргалын зөвхөн
10% нь л хамаатай.

07:59

90 percent of your long-term happiness

203

464000

2000

Урт удаан аз жаргалын 90% нь
гадаад орчноос биш

08:01

is predicted not by the external world,

204

466000

2000

08:03

but by the way your brain processes the world.

205

468000

2000

харин бидний ертөнцийг
харах үзлээс хамаарна.

08:05

And if we change it,

206

470000

2000

Хэрэв бид

08:07

if we change our formula for happiness and success,

207

472000

2000

аз жаргал, амжилтын томьёоллыг өөрчилж,

08:09

what we can do is change the way

208

474000

2000

харах өнцгөө өөрчилж чадвал
бодит амьдралаа өөрчилж чадна.

08:11

that we can then affect reality.

209

476000

2000

Бидний олж мэдсэнээр IQ түвшин ажлын
амжилтын 25%-ийг тодорхойлдог.

08:13

What we found is that only 25 percent of job successes

210

478000

2000

08:15

are predicted by I.Q.

211

480000

2000

08:17

75 percent of job successes

212

482000

2000

Харин үлдсэн 75% нь

08:19

are predicted by your optimism levels, your social support

213

484000

3000

өөдрөг хандлага, бусдын дэмжлэг,
өмнө тулгарах асуудлыг

08:22

and your ability to see stress as a challenge instead of as a threat.

214

487000

3000

бэрхшээл гэхээс илүү сорил шалгуур
гэж үзэх хандлагаас хамаардаг аж.

08:25

I talked to a boarding school up in New England, probably the most prestigious boarding school,

215

490000

3000

Нэр хүндтэйд тооцогддог Шинэ Английн
удирдлагын сургуульд илтгэл тавьж байхад

08:28

and they said, "We already know that.

216

493000

2000

оролцогч нар "Бид үүнийг сайн мэднэ.

08:30

So every year, instead of just teaching our students, we also have a wellness week.

217

495000

3000

Хичээлийн жил бүр эрүүл амьдрах
долоо хоног болдог юм.

08:33

And we're so excited. Monday night we have the world's leading expert

218

498000

3000

Бид бүгд л догдлон хүлээдэг.
Даваа гарагт нь насанд хүрээгүйчүүдийн

08:36

coming in to speak about adolescent depression.

219

501000

2000

сэтгэлийн хямралын тухай лекц болж,

08:38

Tuesday night it's school violence and bullying.

220

503000

2000

мягмар гарагт сургууль дээрх хүчирхийлэл,

08:40

Wednesday night is eating disorders.

221

505000

2000

лхагва гарагт буруу хооллолт,

08:42

Thursday night is elicit drug use.

222

507000

2000

пүрэв гарагт хар тамхины үр дагавар,

08:44

And Friday night we're trying to decide between risky sex or happiness."

223

509000

3000

баасан гарагт эрсдэлтэй секс,
аз жаргал гэсэн сэдвээс сонгодог" гэлээ.

08:47

(Laughter)

224

512000

3000

(Инээд)

Хариуд нь "Наадах чинь ихэнх хүмүүсийн
Баасан гарагмйн орой байна" гээд хэлчихсэн.

08:50

I said, "That's most people's Friday nights."

225

515000

2000

08:52

(Laughter)

226

517000

3000

(Инээд)

08:55

(Applause)

227

520000

3000

(Алга ташилт)

Та нарт таалагдсанд баяртай байна.
Харин тэд гомдчихсон.

08:58

Which I'm glad you liked, but they did not like that at all.

228

523000

2000

09:00

Silence on the phone.

229

525000

2000

Утасны цаана чимээгүй болчихлоо.

09:02

And into the silence, I said, "I'd be happy to speak at your school,

230

527000

2000

Би нам гүмийг эвдэж
"Би танай дээр дуртайяа очиж илтгэл тавья.

09:04

but just so you know, that's not a wellness week, that's a sickness week.

231

529000

3000

Гэвч эрүүл амьдрах аян гэдэг
чинь өвчний аян бололтой.

09:07

What you've done is you've outlined all the negative things that can happen,

232

532000

2000

Та нар учирч болзошгүй
сөрөг зүйл дээр төвлөрөөд

09:09

but not talked about the positive."

233

534000

2000

эерэг зүйлийг нь орхигдуулжээ."

09:11

The absence of disease is not health.

234

536000

2000

Өвчингүй гэдэг нь
эрүүл гэсэн үг биш.

09:13

Here's how we get to health:

235

538000

2000

Эрүүл байхын тулд бид

09:15

We need to reverse the formula for happiness and success.

236

540000

3000

аз жаргал, амжилтын томьёоллоо
эргэж харах хэрэгтэй.

09:18

In the last three years, I've traveled to 45 different countries,

237

543000

2000

Сүүлийн 3 жилд би 45 улс орноор аялж

09:20

working with schools and companies

238

545000

2000

эдийн засгийн уналтад орсон компани,
сургуулиуд дээр очиж ажилласан.

09:22

in the midst of an economic downturn.

239

547000

2000

09:24

And what I found is that most companies and schools

240

549000

2000

Миний анзаарсан нэг зүйл бол тэд бүгд

09:26

follow a formula for success, which is this:

241

551000

2000

амжилтын дүрмээ тодорхойлохдоо

09:28

If I work harder, I'll be more successful.

242

553000

2000

"Би шаргуу ажиллаж байж амжилтад хүрнэ.

09:30

And if I'm more successful, then I'll be happier.

243

555000

3000

Амжилтад хүрвэл аз жаргалд хүрнэ"
гэсэн байдаг.

09:33

That undergirds most of our parenting styles, our managing styles,

244

558000

2000

Энэ бидний хүмүүжил, удирдах арга барил,

09:35

the way that we motivate our behavior.

245

560000

2000

боловсролын суурь болоод ирчихсэн.

09:37

And the problem is it's scientifically broken and backwards for two reasons.

246

562000

3000

Гэвч энэ ойлголт буруу гэдэг нь
2 ч шалтгаанаар ногтлогдсон.

09:40

First, every time your brain has a success,

247

565000

3000

Амжилтад хүрэх тухай бүр

09:43

you just changed the goalpost of what success looked like.

248

568000

2000

бидний тархи дахиад шинэ зорилго тавьдаг.

09:45

You got good grades, now you have to get better grades,

249

570000

2000

Сайн дүн авчихвал дүнгээ
ахиулах зорилго тавина.

09:47

you got into a good school and after you get into a better school,

250

572000

2000

Сайн сургуульд элсвэл
илүү сайнд нь орохыг бодно.

09:49

you got a good job, now you have to get a better job,

251

574000

2000

Ажилд орчхоод
илүү сайн ажил хайна.

09:51

you hit your sales target, we're going to change your sales target.

252

576000

2000

Борлуулалтаа байнга ахиулж байхыг хичээнэ.

09:53

And if happiness is on the opposite side of success, your brain never gets there.

253

578000

3000

Аз жаргалаас илүү амжилтыг чухалчлах нь
биднийг хэзээ ч аз жаргалд хүрэхгүй.

09:56

What we've done is we've pushed happiness

254

581000

2000

Бид аз жаргалыг ирээдүйд
болох холын зүйл мэт сэтгэдэг.

09:58

over the cognitive horizon as a society.

255

583000

3000

Тийм ч болохоор амжилтад хүрч байж
аз жаргалтай болно

10:01

And that's because we think we have to be successful,

256

586000

2000

10:03

then we'll be happier.

257

588000

2000

гэж нийтээрээ боддог.

10:05

But the real problem is our brains work in the opposite order.

258

590000

2000

Гэтэл бидний тархи эсрэгээрээ ажилладаг.

10:07

If you can raise somebody's level of positivity in the present,

259

592000

3000

Сэтгэл өөдрөг болоход хүний тархинд

10:10

then their brain experiences what we now call a happiness advantage,

260

595000

3000

"аз жаргалын давуу тал" гэж
нэрлэгддэг зүйл бий болдог байна.

10:13

which is your brain at positive

261

598000

2000

Үр дүнд тархи нь сэтгэл хөдлөлгүй,
эсвэл гутрангуй байх төлөвөөс

10:15

performs significantly better

262

600000

2000

хавьгүй өндөр түвшинд ажилладаг байна.

10:17

than it does at negative, neutral or stressed.

263

602000

2000

10:19

Your intelligence rises, your creativity rises, your energy levels rise.

264

604000

3000

Оюун ухаан, бүтээлч чанар, эрч хүчний
түвшин бүгд нэмэгддэг аж.

10:22

In fact, what we've found

265

607000

2000

Ерөнхийдөө ажлын бүтээмж бүх
үзүүлэлтээрээ сайжирдаг гэсэн үг юм.

10:24

is that every single business outcome improves.

266

609000

2000

10:26

Your brain at positive is 31 percent more productive

267

611000

2000

Өөдрөг байх үед тархи
сэтгэл хөдлөлгүй эсвэл

10:28

than your brain at negative, neutral or stressed.

268

613000

3000

сэтгэлээр унасан үеэс 31% илүү
бүтээмжтэй байдаг.

10:31

You're 37 percent better at sales.

269

616000

2000

Борлуулалт 37% нэмэгддэг аж.

10:33

Doctors are 19 percent faster, more accurate

270

618000

2000

Сэтгэлээр өөдрөг байгаа эмч нарын

10:35

at coming up with the correct diagnosis

271

620000

2000

ажлын хурд 19%-иар нэмэгдэж,

10:37

when positive instead of negative, neutral or stressed.

272

622000

2000

өвчтөнд зөв онош тогтоож байлаа.

10:39

Which means we can reverse the formula.

273

624000

2000

Бид тогтсон ойлголтоо өөрчилж чадна.

10:41

If we can find a way of becoming positive in the present,

274

626000

3000

Хэрэв бид өөдрөг байж чадвал

10:44

then our brains work even more successfully

275

629000

2000

бидний тархи илүү амжилттай ажиллаж

10:46

as we're able to work harder, faster and more intelligently.

276

631000

3000

бид илүү шаргуу, хурдтай, ухаалгаар
ажиллах боломжтой болно.

10:49

What we need to be able to do is to reverse this formula

277

634000

3000

Бид аз жаргал, амжилтын томьёоллоо өөрчилж

10:52

so we can start to see what our brains are actually capable of.

278

637000

2000

тархиныхаа жинхэнэ чадварыг
нээх бүрэн боломжтой.

10:54

Because dopamine, which floods into your system when you're positive,

279

639000

2000

Учир нь сэтгэл өөдрөг байхад ялгардаг
допамин бодис нь

10:56

has two functions.

280

641000

2000

10:58

Not only does it make you happier,

281

643000

2000

2 үүрэг гүйцэтгэдэг.

Энэ хүнийг аз жаргалтай болгоод зогсохгүй

11:00

it turns on all of the learning centers in your brain

282

645000

2000

суралцах чадварыг хариуцдаг
тархины төвийг идэвхжүүлж

11:02

allowing you to adapt to the world in a different way.

283

647000

3000

асуудлыг өөр өнцгөөс харах
боломжийг нэмэгдүүлдэг аж.

11:05

We've found that there are ways that you can train your brain

284

650000

2000

Бид тархиа хэрхэн дасгалжуулж,
илүү өөдрөг болох

11:07

to be able to become more positive.

285

652000

2000

11:09

In just a two-minute span of time done for 21 days in a row,

286

654000

3000

аргыг олж мэдсэн.

21 өдрийн турш өдөрт 2-хон минут л хийхэд

11:12

we can actually rewire your brain,

287

657000

2000

тархины ажиллагаа өөрчлөгдөж,

11:14

allowing your brain to actually work

288

659000

2000

илүү өөдрөгөөр, илүү амжилт гарган
ажиллах боломжтой болно.

11:16

more optimistically and more successfully.

289

661000

2000

11:18

We've done these things in research now

290

663000

2000

Бид энэ дасгалыг судалгаанд орж буй

11:20

in every single company that I've worked with,

291

665000

2000

байгууллага болгон дээр туршиж байгаа.

11:22

getting them to write down three new things that they're grateful for

292

667000

2000

Оролцогчдод өөрт тохиолдсон талархмаар
3 шинэ зүйлээ 21 өдрийн

11:24

for 21 days in a row, three new things each day.

293

669000

2000

11:26

And at the end of that,

294

671000

2000

турш өдөр бүр бичиж байх даалгавар өгсөн.

11:28

their brain starts to retain a pattern

295

673000

2000

Үүний үр дүнд

тэдний тархины үйл ажиллагаа өөрчлөгдөж

11:30

of scanning the world, not for the negative, but for the positive first.

296

675000

3000

сөрөг мэдээллээс илүүтэй эерэг зүйлд
анхаарах дадал сууж эхэлсэн байна.

11:33

Journaling about one positive experience you've had over the past 24 hours

297

678000

2000

11:35

allows your brain to relive it.

298

680000

2000

Сүүлийн 24 цагт өөрт тохиолдсон
сайхан зүйлээ бичиж тэмдэглэх нь

11:37

Exercise teaches your brain that your behavior matters.

299

682000

3000

ой санаанд хадгалагддаг.

Дасгал нь үйлдэл хэрхэн тархинд
нөлөөлдгийг харуулдаг.

11:40

We find that meditation allows your brain

300

685000

2000

11:42

to get over the cultural ADHD that we've been creating

301

687000

3000

Бясалгал хийх нь олон ажил зэрэг хийхийг

оролдсоноор үүсдэг
анхаарал хомсдлын эмгэг

11:45

by trying to do multiple tasks at once

302

690000

2000

өвчнөөс салгаж, хийж буй

11:47

and allows our brains to focus on the task at hand.

303

692000

3000

өмнөх ажилдаа анхаарлаа
төвлөрүүлэхэд тусалдаг.

11:50

And finally, random acts of kindness are conscious acts of kindness.

304

695000

2000

Хариу нэхэлгүй бусдад туслах,
сайн үйл хийх нь маш чухал.

11:52

We get people, when they open up their inbox,

305

697000

2000

Бид оролцогчдод өдөр бүр дотны хүмүүстээ

11:54

to write one positive email

306

699000

2000

магтаал, талархлын үгтэй

11:56

praising or thanking somebody in their social support network.

307

701000

2000

нэг захидал илгээж байх даалгавар өгсөн.

11:58

And by doing these activities

308

703000

2000

Энэ дасгалыг өдөр тутмын биеийн

12:00

and by training your brain just like we train our bodies,

309

705000

2000

тамирын дасгал хөдөлгөөн
мэт хийж дадсанаар

12:02

what we've found is we can reverse the formula for happiness and success,

310

707000

3000

аз жаргал, амжилтад хүрэх
томьёоллыг өөрчилж чадна.

12:05

and in doing so, not only create ripples of positivity,

311

710000

3000

Хэрэв бид ингэж чадвал
аз жаргалд хүрэх арга ухаанд

12:08

but create a real revolution.

312

713000

2000

жинхэнэ хувьсгал хийх юм.

12:10

Thank you very much.

313

715000

2000

Маш их баярлалаа.

(Алга ташилт)

12:12

(Applause)

314

717000

3000

Translated by Munkhbaatar Lkhagvaa
Reviewed by Indra Ganzorig

ABOUT THE SPEAKER

Shawn Achor - Psychologist
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology.

Why you should listen

Shawn Achor is the winner of over a dozen distinguished teaching awards at Harvard University, where he delivered lectures on positive psychology in the most popular class at Harvard.

He is the CEO of Good Think Inc., a Cambridge-based consulting firm which researches positive outliers -- people who are well above average -- to understand where human potential, success and happiness intersect. Based on his research and 12 years of experience at Harvard, he clearly and humorously describes to organizations how to increase happiness and meaning, raise success rates and profitability, and create positive transformations that ripple into more successful cultures. He is also the author of The Happiness Advantage.

More profile about the speaker
Shawn Achor | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Шон Эйкор: Аз жаргалтай байх нь амжилтад хүрэхийн нууц | TED Talk | TED.com