TEDxBloomington
Shawn Achor: The happy secret to better work
Shawn Achor: ပိုကောင်းတဲ့အလုပ်အတွက် ပျော်ရွှင်ဖွယ် လျှို့ဝှက်ချက်။
Filmed:
Readability: 4.3
21,573,773 views
ပျော်ရွှင်ဖို့အတွက် အလုပ်လုပ်သင့်တယ်လို့ ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်ကြတယ်၊ ဒါပေမဲ့ အဲဒါက ပြောင်းပြန်ရော ဖြစ်နိုင်လား။ ဒီသွက်လက်ပြီး ဖျော်ဖြေမှုပေးတဲ့ ဟောပြာချက်မှာ TEDxBloomington မှ စိတ်ပညာရှင် Shawn Achor ကနေပြီး တကယ်တမ်းကျတော့ ပျော်ရွှင်မှုဟာ ထုတ်လုပ်နိုင်မှုကို စေ့ဆော်ပေးတယ်လို့ ဆွေးနွေးငြင်းခုံထားပါတယ်။
Shawn Achor - Psychologist
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology. Full bio
Shawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
When I was seven years old and my sister was just five years old,
0
0
3000
ကျွန်တော်အသက် ခုနှစ်နှစ်၊
ညီမလေးက ငါးနှစ်ပဲရှိတုန်းက
ညီမလေးက ငါးနှစ်ပဲရှိတုန်းက
00:18
we were playing on top of a bunk bed.
1
3000
3000
နှစ်ထပ်ခုတင်ထိပ်မှာ ကစားနေတုန်းပါ၊
00:21
I was two years older than my sister at the time --
2
6000
2000
အဲဒီအချိန်က ကျွန်တော်က ညီမလေးထက်
နှစ်နှစ်ပိုကြီးပါတယ်၊
နှစ်နှစ်ပိုကြီးပါတယ်၊
00:23
I mean, I'm two years older than her now --
3
8000
3000
ဆိုလိုတာက အခု သူ့မထက်
နှစ်နှစ်ပိုကြီးတာပေါ့။
နှစ်နှစ်ပိုကြီးတာပေါ့။
00:26
but at the time it meant she had to do everything that I wanted to do,
4
11000
3000
ဒါပေမဲ့ အဲဒီအချိန်က ကျွန်တော်လုပ်စေချင်တာ
သူမလုပ်ပေးရတယ်၊ ကျွန်တော်က
သူမလုပ်ပေးရတယ်၊ ကျွန်တော်က
00:29
and I wanted to play war.
5
14000
2000
စစ်တိုက်တမ်း ကစားချင်တယ်လေ။
00:31
So we were up on top of our bunk beds.
6
16000
2000
ကျွန်တော်တို့တွေ နှစ်ထပ်ခုတင်ထိပ်မှာပေါ့။
00:33
And on one side of the bunk bed,
7
18000
2000
ခုတင်ရဲ့ အခြားဘက်မှာ
00:35
I had put out all of my G.I. Joe soldiers and weaponry.
8
20000
2000
ကျွန်တော့ရဲ့ G.I. Joe စစ်သားတွေနဲ့
လက်နက်အစုံခင်းထားတယ်
လက်နက်အစုံခင်းထားတယ်
00:37
And on the other side were all my sister's My Little Ponies
9
22000
3000
အခြားဘက်မှာတော့ ညီမလေးရဲ့
My Little Ponies မြင်းတပ်တွေ
My Little Ponies မြင်းတပ်တွေ
00:40
ready for a cavalry charge.
10
25000
2000
စစ်ဆင်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေတယ်။
00:42
There are differing accounts of what actually happened that afternoon,
11
27000
2000
အဲဒီမွန်းလဲွပိုင်းက တကယ်ဖြစ်ခဲ့တာနဲ့
မတူတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေရှိခဲ့တယ်။
မတူတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေရှိခဲ့တယ်။
00:44
but since my sister is not here with us today,
12
29000
3000
ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ ဒီနေရာမှာ
ကျွန်တော့ညီမ မရှိတော့
ကျွန်တော့ညီမ မရှိတော့
00:47
let me tell you the true story --
13
32000
2000
အဖြစ်မှန်ကို ပြောပြပါရစေ။
00:49
(Laughter) --
14
34000
2000
(ရယ်သံများ)
00:51
which is my sister's a little bit on the clumsy side.
15
36000
2000
ဒါက ကျွန်တော့ ညီမရဲ့ နည်းနည်း
ဖရိုဖရဲဖြစ်တဲ့ဘက်မှာပါ။
ဖရိုဖရဲဖြစ်တဲ့ဘက်မှာပါ။
00:53
Somehow, without any help or push from her older brother at all,
16
38000
3000
ဘာမှန်းမသိရပဲ သူ့အကိုဆီက
လုံးဝ ကူညီတာ၊ တွန်းတာမရှိပဲနဲ့
လုံးဝ ကူညီတာ၊ တွန်းတာမရှိပဲနဲ့
00:56
suddenly Amy disappeared off of the top of the bunk bed
17
41000
2000
နှစ်ထပ်ခုတင်ထိပ်ကနေ
Amy ပျောက်သွားပြီး
Amy ပျောက်သွားပြီး
00:58
and landed with this crash on the floor.
18
43000
2000
ကြမ်းပြင်ပေါ် ဘုန်းကနဲကျသွားတယ်။
01:00
Now I nervously peered over the side of the bed
19
45000
2000
ညီမကျသွားအောင်
ဘာက တွန်းချလဲဆိုတာသိဖို့
ဘာက တွန်းချလဲဆိုတာသိဖို့
01:02
to see what had befallen my fallen sister
20
47000
3000
ဟိုဘက်ကို ကြောက်ကြောက်နဲ့
ကြည့်လိုတ်တော့
ကြည့်လိုတ်တော့
01:05
and saw that she had landed painfully on her hands and knees
21
50000
2000
သူမဟာ လက်တွေ၊ ဒူးတွေနဲ့
မြေပြင်ပေါ်ကို မခံနိုင်လောက်အောင်
မြေပြင်ပေါ်ကို မခံနိုင်လောက်အောင်
01:07
on all fours on the ground.
22
52000
2000
လေးဘက်ထောက် ကျတာ တွေ့ရတယ်။
01:09
I was nervous because my parents had charged me
23
54000
2000
ကျွန်တော် ကြောက်ခဲ့တာက
မိဘတွေက ကျွန်တော်တို့ မောင်နှမ
မိဘတွေက ကျွန်တော်တို့ မောင်နှမ
01:11
with making sure that my sister and I
24
56000
2000
အတတ်နိုင်ဆုံး ဘေးကင်းကင်းနဲ့
01:13
played as safely and as quietly as possible.
25
58000
3000
တိတ်တိတ်လေး ကစားဖို့
ကျွန်တော့ကို မှာထားလို့ပါ။
ကျွန်တော့ကို မှာထားလို့ပါ။
01:16
And seeing as how I had accidentally broken Amy's arm
26
61000
3000
အရင် တစ်ပတ်ကတင် Amy ရဲ့
လက်မောင်းကို မတော်တဆ ကျိုးစေခဲ့သလို
လက်မောင်းကို မတော်တဆ ကျိုးစေခဲ့သလို
01:19
just one week before ...
27
64000
2000
ဖြစ်တဲ့ပုံကို မြင်ပြီး
01:21
(Laughter)
28
66000
4000
(ရယ်သံများ)
01:25
... heroically pushing her out of the way
29
70000
2000
(ရယ်သံ ဆုံးသည်)
လာနေတဲ့ ချောင်းပစ် စိတ်ကူး ကျည်ဆံလွဲအောင်
သူရဲကောင်းဆန်ဆန် သူမကိုတွန်းဖယ်ရင်းပါ
သူရဲကောင်းဆန်ဆန် သူမကိုတွန်းဖယ်ရင်းပါ
01:27
of an oncoming imaginary sniper bullet,
30
72000
3000
01:30
(Laughter)
31
75000
2000
(ရယ်သံများ)
01:32
for which I have yet to be thanked,
32
77000
2000
ဒီအတွက် ကျွန်တော့ကို ကျေးဇူးတင်ရမှာလေ၊
ကျွန်တော်က အတတ်နိုင်ဆုံးကြိုးစားနေတာ
ကျွန်တော်က အတတ်နိုင်ဆုံးကြိုးစားနေတာ
01:34
I was trying as hard as I could --
33
79000
2000
01:36
she didn't even see it coming --
34
81000
2000
သူမက လာတာတောင်မမြင်ဘူး၊
01:38
I was trying as hard as I could to be on my best behavior.
35
83000
2000
အကောင်းဆုံး အပြူအမူဖြစ်ဖို့
ကြိုးစားနေတာလေ။
ကြိုးစားနေတာလေ။
01:40
And I saw my sister's face,
36
85000
2000
ညီမမျက်နှာကို တွေ့တယ်၊
01:42
this wail of pain and suffering and surprise
37
87000
2000
နာလို့ ငိုတဲ့အသံနဲ့
ဝေဒနာခံစားပြီး အံ့ဩမှုက
ဝေဒနာခံစားပြီး အံ့ဩမှုက
01:44
threatening to erupt from her mouth and threatening to wake
38
89000
2000
သူမပါးစပ်ကနေ ပွင့်ထွက်ဖို့
ခြိမ်းခြောက်နေကာ အတည်ကျနေတဲ့
ခြိမ်းခြောက်နေကာ အတည်ကျနေတဲ့
01:46
my parents from the long winter's nap for which they had settled.
39
91000
3000
ရှည်ကြာတဲ့ ဆောင်း မှေးစက်ခြင်းက
မိဘတွေကို နိုးစေတယ်၊
မိဘတွေကို နိုးစေတယ်၊
01:49
So I did the only thing
40
94000
2000
လုပ်ခဲ့တာ တစ်ခုတည်းပါ။
01:51
my little frantic seven year-old brain could think to do to avert this tragedy.
41
96000
3000
ပျာနေတဲ့ ခုနှစ်နှစ် ဦးနှောက်က
စဉ်းစားနိုင်တာက အဖြစ်ဆိုးကို ရှောင်ဖို့ပါ။
စဉ်းစားနိုင်တာက အဖြစ်ဆိုးကို ရှောင်ဖို့ပါ။
01:54
And if you have children, you've seen this hundreds of times before.
42
99000
2000
သင်တို့မှာကလေးတွေရှိရင် ဒါကို
အကြိမ်ရာချီပြီး မြင်ဖူးကြပါတယ်။
အကြိမ်ရာချီပြီး မြင်ဖူးကြပါတယ်။
01:56
I said, "Amy, Amy, wait. Don't cry. Don't cry.
43
101000
2000
ကျွန်တော်က "Amy နေဦး၊ မငိုနဲ့၊
နင်ကျသွားပုံကို မြင်ခဲ့လား။
နင်ကျသွားပုံကို မြင်ခဲ့လား။
01:58
Did you see how you landed?
44
103000
2000
02:00
No human lands on all fours like that.
45
105000
3000
ဘယ်လူသားမှ ဒီလို လေးဘက်မကျဘူး။
02:03
Amy, I think this means you're a unicorn."
46
108000
3000
Amy နင်က ဒဏ္ဍာရီမြင်းလို့ ဆိုလိုတာထင်တယ်"
02:06
(Laughter)
47
111000
3000
(ရယ်သံများ)
02:09
Now that was cheating, because there was nothing in the world my sister would want more
48
114000
3000
ကဲ၊ ဒါက လှည့်စားနေတာပါ။
အကြောင်းက
ထူခြားတဲ့ ဒဏ္ဍာရီမြင်းကလွဲပြီး
ထူခြားတဲ့ ဒဏ္ဍာရီမြင်းကလွဲပြီး
02:12
than not to be Amy the hurt five year-old little sister,
49
117000
2000
နာကျင်နေတဲ့ ငါးနှစ်သမီး ညီမလေး Amy
မဖြစ်ဖို့ထက်
မဖြစ်ဖို့ထက်
02:14
but Amy the special unicorn.
50
119000
2000
သူမ ပိုလိုချင်တာမရှိလို့ပါ။
02:16
Of course, this was an option that was open to her brain at no point in the past.
51
121000
3000
တကယ်က ဒီရွေးချယ်မှုဟာ
အတိတ် တစ်နေရာမှမရှိတဲ့
အတိတ် တစ်နေရာမှမရှိတဲ့
သူမဦးနှောက် ပွင့်ဖို့ပါ။
02:19
And you could see how my poor, manipulated sister faced conflict,
52
124000
3000
ခြယ်လှယ်ခံရတဲ့ သနားစရာ ညီမရဲ့ ဝိရောဓိ
ရင်ဆိုင်ပုံ မြင်နိုင်တယ်
ရင်ဆိုင်ပုံ မြင်နိုင်တယ်
02:22
as her little brain attempted to devote resources
53
127000
2000
အခုပဲ ကြုံလိုက်ရတဲ့ နာကျင်မှု၊
ဝေဒနာ၊ အံ့ဩမှုကို
ဝေဒနာ၊ အံ့ဩမှုကို
02:24
to feeling the pain and suffering and surprise
54
129000
2000
ခံစားရင်း (သို့) သူမအသစ်တွေ့ရှိတဲ့
ဒဏ္ဍာရီမြင်းကိုဆင်ခြင်ရင်း
ဒဏ္ဍာရီမြင်းကိုဆင်ခြင်ရင်း
02:26
she just experienced,
55
131000
2000
02:28
or contemplating her new-found identity as a unicorn.
56
133000
2000
သူ့ဦးနှောက်လေးက အင်အားတွေကို
မြှပ်နှံဖို့ကြိုးစားစဉ်
မြှပ်နှံဖို့ကြိုးစားစဉ်
02:30
And the latter won out.
57
135000
2000
ဒုတိယက နိုင်သွားတယ်။
02:32
Instead of crying, instead of ceasing our play,
58
137000
2000
ငိုတာ (သို့) ကစားပွဲကို ရပ်စဲတာအစား၊
02:34
instead of waking my parents,
59
139000
2000
ကျွန်တော့အတွက် မကောင်းတဲ့
02:36
with all the negative consequences that would have ensued for me,
60
141000
2000
အကျိုးဆက်အားလုံးနဲ့ မိဘတွေကို နှိုးတာအစား၊
02:38
instead a smile spread across her face
61
143000
2000
သူမျက်နှာမှာ ပြုံးရိပ်သန်းလာကာ
02:40
and she scrambled right back up onto the bunk bed with all the grace of a baby unicorn ...
62
145000
3000
ဒဏ္ဍာရီမြင်းလေးရဲ့ ကျက်သရေအားလုံးနဲ့အတူ
နှစ်ထပ်ခုတင်ပေါ်ကို ကုတ်ကတ်တက်လိုက်တယ်။
02:43
(Laughter)
63
148000
2000
(ရယ်သံများ)
02:45
... with one broken leg.
64
150000
2000
ခြေတစ်ဘက်ကျိုးနဲ့ပေါ့။
02:47
What we stumbled across
65
152000
2000
ငါးနှစ်၊ ခုနှစ်နှစ် နုနယ်တဲ့
02:49
at this tender age of just five and seven --
66
154000
2000
အရွယ်မှာ ကျွန်တော်တို့ အမှတ်မထင်တွေ့ခဲ့တာက
02:51
we had no idea at the time --
67
156000
2000
အဲဒီအချိန်ကတော့ မသိခဲ့တာက
02:53
was something that was going be at the vanguard of a scientific revolution
68
158000
3000
သိပ္ပံဆိုင်ရာ တော်လှန်ရေးရဲ့
ရှေ့ပြေးဖြစ်တော့မယ့်
ရှေ့ပြေးဖြစ်တော့မယ့်
02:56
occurring two decades later in the way that we look at the human brain.
69
161000
3000
နောက် ဆယ်စုနှစ်စုအကြာမှာ ဖြစ်နေတဲ့
ဒီနည်းနဲ့ လူ့ဦးနှောက်ကို ကြည့်တဲ့ဟာပါ
ဒီနည်းနဲ့ လူ့ဦးနှောက်ကို ကြည့်တဲ့ဟာပါ
02:59
What we had stumbled across is something called positive psychology,
70
164000
3000
အပြုသဘော စိတ်ပညာလို့ခေါ်တဲ့ဟာကို
အမှတ်မထင်တွေ့မိတာပါ။
အမှတ်မထင်တွေ့မိတာပါ။
03:02
which is the reason that I'm here today
71
167000
2000
ဒီနေ့ ဒီနေရာမှာရှိရတဲ့ အကြောင်းနဲ့
03:04
and the reason that I wake up every morning.
72
169000
2000
မနက်တိုင်း ကျွန်တော် နိုးရတဲ့
အကြောင်းပါ။
အကြောင်းပါ။
03:06
When I first started talking about this research
73
171000
2000
ကုမ္ပဏီတွေ၊ ကျောင်းတွေနဲ့အတူ
03:08
outside of academia, out with companies and schools,
74
173000
2000
ပညာရေးအပြင်ဘက်မှာ
ဒီသုတေသနအကြောင်းစပြီး ပြောတော့
ဒီသုတေသနအကြောင်းစပြီး ပြောတော့
03:10
the very first thing they said to never do
75
175000
2000
ပထမဆုံး သူတို တစ်ခါမှ မလုပ်ဖူးဘူးလို့
ပြောတာက ဂရပ်နဲ့စဖို့ပါ။
ပြောတာက ဂရပ်နဲ့စဖို့ပါ။
03:12
is to start your talk with a graph.
76
177000
2000
03:14
The very first thing I want to do is start my talk with a graph.
77
179000
2000
ပထမဆုံး ကျွန်တော်လုပ်ချင်တာက
ဂရပ်နဲ့ စချင်တာပါ။
ဂရပ်နဲ့ စချင်တာပါ။
03:16
This graph looks boring,
78
181000
2000
ဂရပ်က ပျင်းစရာပုံပေါက်ပေမဲ့
03:18
but this graph is the reason I get excited and wake up every morning.
79
183000
2000
ကျွန်တော့ကို စိတ်လှုပ်ရှားစေပြီး
မနက်တိုင်းနိုးစေတဲ့အကြာင်းပါ။
မနက်တိုင်းနိုးစေတဲ့အကြာင်းပါ။
03:20
And this graph doesn't even mean anything; it's fake data.
80
185000
2000
ဒီဂရပ်က ဘာအနက်မှတောင်မရှိဘူး၊
ဒေတာ အတုပါ။
ဒေတာ အတုပါ။
03:22
What we found is --
81
187000
2000
ကျွန်တော်တို့ တွေ့ရှိတာက
03:24
(Laughter)
82
189000
4000
(ရယ်သံများ)
03:28
If I got this data back studying you here in the room, I would be thrilled,
83
193000
3000
သင့်ကို လေ့လာရင်း ဒီဒေတာရရင်
ကျွန်တော် စိတ်လှုပ်ရှားလိမ့်မယ်၊
ကျွန်တော် စိတ်လှုပ်ရှားလိမ့်မယ်၊
03:31
because there's very clearly a trend that's going on there,
84
196000
2000
အကြောင်းက အဲဒီမှာ လားရာတစ်ခုရှိလို့ပါ၊
03:33
and that means that I can get published,
85
198000
2000
ဆိုလိုတာက ဒါကို ပုံနှိပ်ထုတ်လိုက်လို့ရတယ်
03:35
which is all that really matters.
86
200000
2000
ဒါက တကယ့် အရေးပါတာပါ။
03:37
The fact that there's one weird red dot that's up above the curve,
87
202000
2000
မျဉ်းကွေးအထက် ခပ်ကြောင်ကြောင်
အနီစက်ရှိတယ်၊
အနီစက်ရှိတယ်၊
03:39
there's one weirdo in the room --
88
204000
2000
အခန်းထဲမှာ ခပ်ကြောင်ကြောင် တစ်ဦးရှိတယ်၊
03:41
I know who you are, I saw you earlier --
89
206000
3000
သင်ဘယ်သူဆိုတာ သိတယ်၊
အစောကြီးတည်းက မြင်ခဲ့တာ၊
အစောကြီးတည်းက မြင်ခဲ့တာ၊
03:44
that's no problem.
90
209000
2000
ပြဿနာမရှိပါဘူး။
03:46
That's no problem, as most of you know,
91
211000
2000
သင်တို့အများစု သိသလိုပဲ ပြဿနာမရှိဘူး
ဆိုတာက ဒီအစက်ကို ဖျက်ပစ်လို့ရလို့ပါ။
ဆိုတာက ဒီအစက်ကို ဖျက်ပစ်လို့ရလို့ပါ။
03:48
because I can just delete that dot.
92
213000
2000
03:50
I can delete that dot because that's clearly a measurement error.
93
215000
2000
ဒီအစက်ကို ဖျက်ပစ်လို့ရတာက
ဒါက တိုင်းတာမှု အမှားဆိုတာ ရှင်းနေလို့ပါ
ဒါက တိုင်းတာမှု အမှားဆိုတာ ရှင်းနေလို့ပါ
03:52
And we know that's a measurement error
94
217000
2000
တိုင်းတာမှု အမှားလို့သိတာက
ဒါကကျွန်တော့ဒေတာတွေကို ဖွနေလို့ပါ။
ဒါကကျွန်တော့ဒေတာတွေကို ဖွနေလို့ပါ။
03:54
because it's messing up my data.
95
219000
3000
(ရယ်သံများ)
03:57
So one of the very first things we teach people
96
222000
2000
ဒီတော့ ဘောဂဗေဒ၊ စာရင်းအင်း၊ စီးပွားရေးနဲ့
03:59
in economics and statistics and business and psychology courses
97
224000
3000
စိတ်ပညာသင်တန်းတွေမှာ
လူတွေကို သင်ကြားပေးတဲ့ ပထမဆုံးတစ်ခုက
လူတွေကို သင်ကြားပေးတဲ့ ပထမဆုံးတစ်ခုက
04:02
is how, in a statistically valid way, do we eliminate the weirdos.
98
227000
3000
ဒီငကြောင်တွေကို စာရင်းအရ
ခိုင်လုံတဲ့နည်းနဲ့ ဖျက်ပစ်နိင်ပုံပါ။
ခိုင်လုံတဲ့နည်းနဲ့ ဖျက်ပစ်နိင်ပုံပါ။
04:05
How do we eliminate the outliers
99
230000
2000
အံအကိုက်ဆုံးမျဉ်း တွေ့နိုင်ဖို့
ကြောင်တာတွေကို ဘယ်လိုရှင်းနိုင်လဲ။
ကြောင်တာတွေကို ဘယ်လိုရှင်းနိုင်လဲ။
04:07
so we can find the line of best fit?
100
232000
2000
04:09
Which is fantastic if I'm trying to find out
101
234000
2000
သာမန်လူတစ်ဦး တစ်နေ့
Advil ဘယ်နှစ်လုံးသောက်တာ
Advil ဘယ်နှစ်လုံးသောက်တာ
04:11
how many Advil the average person should be taking -- two.
102
236000
3000
ရှာတွေ့ဖို့ ကြိုးစားတာဆိုရင်
သိပ်ကောင်းတာပေါ့၊ နှစ်
သိပ်ကောင်းတာပေါ့၊ နှစ်
04:14
But if I'm interested in potential, if I'm interested in your potential,
103
239000
2000
ဒါပေမဲ့ သင့်ရဲ့ အစွမ်းအစ၊ ပျော်ရွှင်မှု၊
ထုတ်လုပ်မှု၊
ထုတ်လုပ်မှု၊
04:16
or for happiness or productivity
104
241000
2000
စွမ်းအင်၊ ဖန်တီးမှုကို
ကျွန်တော်စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုရင်
ကျွန်တော်စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုရင်
04:18
or energy or creativity,
105
243000
2000
04:20
what we're doing is we're creating the cult of the average with science.
106
245000
2000
သိပ္ပံပညာနဲ့အတူ ပျမ်းမျှ ကျင့်ထုံးတစ်ခု
ဖန်တီးနေပါတယ်။
ဖန်တီးနေပါတယ်။
04:22
If I asked a question like,
107
247000
2000
"စာသင်ခန်းတစ်ခုမှာ ကလေးတစ်ဦး
04:24
"How fast can a child learn how to read in a classroom?"
108
249000
2000
စာဖတ်တတ်ဖို့ ဘယ်လောက်မြန်မြန်
သင်နိုင်လဲ" လို့မေးရင်
သင်နိုင်လဲ" လို့မေးရင်
04:26
scientists change the answer to "How fast does the average child
109
251000
2000
သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ပြောင်းတာက
04:28
learn how to read in that classroom?"
110
253000
2000
"ဒီစာစာသင်ခန်းမှာ သာမန်ကလေးတစ်ဦး
စာဖတ်တတ်ဖို့ ဘယ်မြန်မြန် သင်ယူနိုင်လဲ"
စာဖတ်တတ်ဖို့ ဘယ်မြန်မြန် သင်ယူနိုင်လဲ"
04:30
and then we tailor the class right towards the average.
111
255000
2000
စာသင်ခန်းကို ပျမ်းမျှလို့ ပြုပြင်လိုက်ပြီး
04:32
Now if you fall below the average on this curve,
112
257000
2000
သင်ဟာ ပျမ်းမျှအောက်မှာဆိုရင်
04:34
then psychologists get thrilled,
113
259000
2000
စိတ်ပညာရှင်တွေ စိတ်လှုပ်ရှားကြမယ်
04:36
because that means you're either depressed or you have a disorder,
114
261000
3000
အကြောင်းက သင်ဟာ စိတ်ကျတာ
(သို့)ဖရိုဖရဲဖြစ်နေတာလို့ဆိုလိုပြီး
(သို့)ဖရိုဖရဲဖြစ်နေတာလို့ဆိုလိုပြီး
04:39
or hopefully both.
115
264000
2000
နှစ်ခုစလုံး ထင်ရလို့ပါ။
04:41
We're hoping for both because our business model is,
116
266000
2000
လုပ်ငန်းပုံစံက
သင်ဟာ ပြဿနာနဲ့ ကုထုံးတစ်ချိန်ဝင်ရင်
သင်ဟာ ပြဿနာနဲ့ ကုထုံးတစ်ချိန်ဝင်ရင်
04:43
if you come into a therapy session with one problem,
117
268000
2000
သင့်မှာ ဆယ်ခုရှိတာသိဖို့
သေချာချင်တာကြောင့်
သေချာချင်တာကြောင့်
04:45
we want to make sure you leave knowing you have 10,
118
270000
2000
သင်ဆက်ပြီးရတဲ့အတွက်ကြောင့်
04:47
so you keep coming back over and over again.
119
272000
2000
နှစ်ခုလုံး မျှော်လင့်တယ်
04:49
We'll go back into your childhood if necessary,
120
274000
2000
လိုအပ်ရင် သင့်ရဲ့ ငယ်ဘဝဆီ
ပြန်သွားပေမဲ့
ပြန်သွားပေမဲ့
04:51
but eventually what we want to do is make you normal again.
121
276000
2000
နောက်ဆုံး သင့်ကို
ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်စေချင်တယ်။
ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်စေချင်တယ်။
04:53
But normal is merely average.
122
278000
2000
ဒါပေမဲ့ ပုံမှန်က ပျမ်းမျှပါ။
04:55
And what I posit and what positive psychology posits
123
280000
2000
တော်ရုံသင့်ရုံဟာကို လေ့လာရင်
တော်ရုံသင့်ရုံပဲ ရှိနေမယ်လို့
တော်ရုံသင့်ရုံပဲ ရှိနေမယ်လို့
04:57
is that if we study what is merely average,
124
282000
2000
04:59
we will remain merely average.
125
284000
2000
အပြုသဘော စိတ်ပညာက ယူဆပါတယ်။
05:01
Then instead of deleting those positive outliers,
126
286000
2000
ဒီလိုဆို ဒီကြောင်နေတာတွေကို
ဖျက်ပစ်တာအစား
ဖျက်ပစ်တာအစား
05:03
what I intentionally do is come into a population like this one
127
288000
2000
တမင်တကာ လုပ်ချင်တာက ဒီလို
လူဦးရေတစ်ခုထဲကို် ဝင်ပြီး "ဘာကြောင့်"
လူဦးရေတစ်ခုထဲကို် ဝင်ပြီး "ဘာကြောင့်"
05:05
and say, why?
128
290000
2000
လို့ ပြောတာပါ။
05:07
Why is it that some of you are so high above the curve
129
292000
2000
ဘာကြောင့် သင်တို့အချို့ဟာ
ဉာဏ်ရည်၊
05:09
in terms of your intellectual ability, athletic ability, musical ability,
130
294000
2000
အားကစား၊ ဂီတအစွမ်း၊
ဖန်တီးမှု၊ စွမ်းအင်အဆင့်တွေ၊
ဖန်တီးမှု၊ စွမ်းအင်အဆင့်တွေ၊
05:11
creativity, energy levels,
131
296000
2000
စိန်ခေါ်မှု ရင်ဆိုင်ရာ
05:13
your resiliency in the face of challenge, your sense of humor?
132
298000
2000
ဒဏ်ခံနိုင်မှု ဟာသဉာဏ်အရ
မျဉ်းကွေးရဲ့ အထက် မြင့်တာလဲ။
မျဉ်းကွေးရဲ့ အထက် မြင့်တာလဲ။
05:15
Whatever it is, instead of deleting you, what I want to do is study you.
133
300000
3000
ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သင့်ကိုပယ်ဖျက်တာအစား
ကျွန်တော်လုပ်ချင်တာက သင့်ကိုလေ့လာဖို့ပါ။
ကျွန်တော်လုပ်ချင်တာက သင့်ကိုလေ့လာဖို့ပါ။
05:18
Because maybe we can glean information --
134
303000
2000
လူတွေကို ပျမ်းမျှအထိပဲ တိုးမြှင့်ပုံသာမက
05:20
not just how to move people up to the average,
135
305000
2000
ကုမ္ပဏီတွေ၊ ကမ္ဘာတစ်လွှားက ကျောင်းတွေက
05:22
but how we can move the entire average up
136
307000
3000
ပျမ်းမျှတစ်ခုလုံးကို တိုးမြင့်အောင်လည်း
သတင်းကောက်နိုင်လောက်လို့ပါ။
သတင်းကောက်နိုင်လောက်လို့ပါ။
05:25
in our companies and schools worldwide.
137
310000
2000
05:27
The reason this graph is important to me
138
312000
2000
ဒီဂရပ်က ကျွန်တော့အတွက် အရေးကြီးတာက
05:29
is, when I turn on the news, it seems like the majority of the information
139
314000
2000
သတင်းတွေမှာ သတင်းအများစုဟာ
အပြုသဘောမဟုတ်ပဲ တကယ်ကျတော့
အပြုသဘောမဟုတ်ပဲ တကယ်ကျတော့
05:31
is not positive, in fact it's negative.
140
316000
2000
အပျက်ဆောင်နေလို့ပါ။
05:33
Most of it's about murder, corruption, diseases, natural disasters.
141
318000
3000
အများစုက လူသတ်မှု၊ ခြစားမှု၊ ရောဂါတွေ၊
သဘာဝဘေးတွေပါ။
သဘာဝဘေးတွေပါ။
05:36
And very quickly, my brain starts to think
142
321000
2000
အလျှင်အမြန်ပဲ ဦးနှောက်က ကမ္ဘာထဲက
05:38
that's the accurate ratio of negative to positive in the world.
143
323000
2000
အပြုနဲ့ အပျက်သဘောရဲ့
တိကျတဲ့ အချိုးကို စတွေးမိတယ်။
တိကျတဲ့ အချိုးကို စတွေးမိတယ်။
05:40
What that's doing is creating something
144
325000
2000
ဒါက "ဆေးကျောင်း ရောဂါလက္ခဏာစု"
ကို ဖန်တီးတယ်။
ကို ဖန်တီးတယ်။
05:42
called the medical school syndrome --
145
327000
2000
05:44
which, if you know people who've been to medical school,
146
329000
2000
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သင်ကြားမှု ပထမနှစ်အတွင်းမှာ
05:46
during the first year of medical training,
147
331000
2000
ရောဂါလက္ခဏာစုတွေနဲ့ ရောဂါအားလုံးရဲ့
စာရင်းကို ဖတ်ကြည့်လိုက်စဉ်
စာရင်းကို ဖတ်ကြည့်လိုက်စဉ်
05:48
as you read through a list of all the symptoms and diseases that could happen,
148
333000
2000
05:50
suddenly you realize you have all of them.
149
335000
2000
ဒါအားလုံး သင့်မှာရှိတာ ရုတ်တရက် သိသွားတယ်။
05:52
I have a brother in-law named Bobo -- which is a whole other story.
150
337000
3000
(ရယ်သံများ)
Bobo ဆိုတဲ့ ယောက်ဖတစ်ယောက်ရှိတယ်၊
ဒါကတော့ အခြားဇာတ်လမ်းပါ၊ Bobo က
ဒါကတော့ အခြားဇာတ်လမ်းပါ၊ Bobo က
05:55
Bobo married Amy the unicorn.
151
340000
3000
ဒဏ္ဍာရီမြင်း Amy ကို လက်ထပ်တယ်။
05:58
Bobo called me on the phone
152
343000
3000
Bobo က ကျွန်တော့ကို ဖုန်းဆက်တယ်၊
(ရယ်သံများ)
06:01
from Yale Medical School,
153
346000
3000
Yale ဆေးကျောင်းကနေ
06:04
and Bobo said, "Shawn, I have leprosy."
154
349000
2000
Bobo ပြောတာက "Shawn ရေ၊
ငါ့မှာ နူနာရှိတယ်ကွ"
ငါ့မှာ နူနာရှိတယ်ကွ"
06:06
(Laughter)
155
351000
2000
(ရယ်သံများ)
06:08
Which, even at Yale, is extraordinarily rare.
156
353000
2000
ဒါက Yale မှာတောင်
အင်မတန် ရှားပါတယ်၊
အင်မတန် ရှားပါတယ်၊
06:10
But I had no idea how to console poor Bobo
157
355000
3000
ဒါပေပမဲ့ Bobo ကို ဘယ်လို
ဖြေသိမ့်ရမှန်းမသိဘူး၊
ဖြေသိမ့်ရမှန်းမသိဘူး၊
06:13
because he had just gotten over an entire week of menopause.
158
358000
2000
အကြောင်းက သူက တစ်ပတ်လုံး
သွေးဆုံးကိုင်နေလို့ပါ။
သွေးဆုံးကိုင်နေလို့ပါ။
06:15
(Laughter)
159
360000
2000
(ရယ်သံများ)
06:17
See what we're finding is it's not necessarily the reality that shapes us,
160
362000
3000
တွေ့တာက ဒီဌအဖြစ်က ကျွန်တော်တို့ကို
ပုံဖော်တာ မဟုတ်ပေမဲ့
ပုံဖော်တာ မဟုတ်ပေမဲ့
06:20
but the lens through which your brain views the world that shapes your reality.
161
365000
3000
သင့်ဒိဌဖြစ်ရပ်ကို ပုံဖော်တဲ့ ကမ္ဘာကို
သင့်ဦးနှောက်က ရှုမြင်တဲ့မှန်ဘီလူးတွေကိုပါ။
သင့်ဦးနှောက်က ရှုမြင်တဲ့မှန်ဘီလူးတွေကိုပါ။
06:23
And if we can change the lens, not only can we change your happiness,
162
368000
3000
ဒီမှန်ဘီလူးတွေ ပြောင်းနိုင်ရင်
သင့်ပျော်ရွှင်မှုကို ပြောင်းနိုင်ရုံမက
သင့်ပျော်ရွှင်မှုကို ပြောင်းနိုင်ရုံမက
06:26
we can change every single educational and business outcome at the same time.
163
371000
3000
ပညာရေးနဲ့ လုပ်ငန်းပိုင်း ရလဒ်
တစ်ခုချင်းကိုပါ ပြောင်းနိုင်ပါတယ်။
တစ်ခုချင်းကိုပါ ပြောင်းနိုင်ပါတယ်။
06:29
When I applied to Harvard, I applied on a dare.
164
374000
2000
Harvard ကို လျှောက်တင်ရဲခဲ့တယ်။
06:31
I didn't expect to get in, and my family had no money for college.
165
376000
3000
ဝင်ဖို့ မမျှော်လင့်ခဲ့ဘူး၊ မိသားစုက
ကောလိပ်အတွက် ငွေမရှိခဲ့ဘူးလေ။
ကောလိပ်အတွက် ငွေမရှိခဲ့ဘူးလေ။
06:34
When I got a military scholarship two weeks later, they allowed me to go.
166
379000
2000
နှစ်ပတ်အကြာ စစ်ဘက်
ပညာသင်ဆုရတော့ ကျွန်တော့ကို ပေးသွားတယ်။
ပညာသင်ဆုရတော့ ကျွန်တော့ကို ပေးသွားတယ်။
06:36
Suddenly, something that wasn't even a possibility became a reality.
167
381000
3000
တစ်ခါတစ်လေ ဒါက တကယ်ဖြစ်လာဖို့
ဖြစ်နိုင်ခြေတောင် မရှိတာပါ။
ဖြစ်နိုင်ခြေတောင် မရှိတာပါ။
06:39
When I went there, I assumed everyone else would see it as a privilege as well,
168
384000
3000
ထင်မြင်မိတာက အဲဒီက လူတိုင်းဟာ ဒါကို
အထူးအခွင့်အရေးလို့မြင်ပြီး
အထူးအခွင့်အရေးလို့မြင်ပြီး
06:42
that they'd be excited to be there.
169
387000
2000
06:44
Even if you're in a classroom full of people smarter than you,
170
389000
2000
အဲဒီကိုရောက်ဖို့ စိတ်လှုပ်ရှားကြမယ်
06:46
you'd be happy just to be in that classroom, which is what I felt.
171
391000
2000
စာသင်ခန်းထဲမှာတာင်
ကိုယ့်ထက် ပိုတော်သူတွေ ပြည့်နေတယ်။
ကိုယ့်ထက် ပိုတော်သူတွေ ပြည့်နေတယ်။
06:48
But what I found there
172
393000
2000
ဒီစာသင်ခန်းမှာ ရှိရတာ သင်ပျော်မယ်လို့
ခံစားမိတယ်။
ခံစားမိတယ်။
06:50
is, while some people experience that,
173
395000
2000
ဒါပေမဲ့ တွေ့ရတာက
လူတစ်ချို့ ဒါကို တွေ့ကြုံခံစားရပေမဲ့
လူတစ်ချို့ ဒါကို တွေ့ကြုံခံစားရပေမဲ့
06:52
when I graduated after my four years
174
397000
2000
လေးနှစ်ပြည့်လို့ ကျွန်တော်ဘွဲ့ရကာ
06:54
and then spent the next eight years living in the dorms with the students --
175
399000
2000
ကျောင်းသားတွေနဲ့ အဆောင်မှာနေပြီး
နောက် ရှစ်နှစ်ကုန်ဆုံးတဲ့အခါ Harvard က
နောက် ရှစ်နှစ်ကုန်ဆုံးတဲ့အခါ Harvard က
06:56
Harvard asked me to; I wasn't that guy.
176
401000
3000
06:59
(Laughter)
177
404000
4000
မေးတာက
ကျွန်တော် အဲဒီကောင်မဟုတ်ဘူး
ကျွန်တော် အဲဒီကောင်မဟုတ်ဘူး
(ရယ်သံများ)
07:03
I was an officer of Harvard to counsel students through the difficult four years.
178
408000
3000
ခက်ခဲတဲ့ လေးနှစ်လုံးလုံး ကျောင်းသားတေွကို
အကြံပေးဖို့ အရာရှိလုပ်ခဲ့တယ်။
အကြံပေးဖို့ အရာရှိလုပ်ခဲ့တယ်။
07:06
And what I found in my research and my teaching
179
411000
2000
ကျွန်တော့ သုတေသနနဲ့ သင်ကြားရေးမှာ
07:08
is that these students, no matter how happy they were
180
413000
2000
တွေ့ရတာက ဒီကျောင်းသားတွေဟာ
ကျောင်းဝင်ခွင့်ရခြင်းရဲ့
ကျောင်းဝင်ခွင့်ရခြင်းရဲ့
07:10
with their original success of getting into the school,
181
415000
3000
မူလ အောင်မြင်မှုနဲ့
ဘယ်လောက်ပဲ ပျော်ကြပျော်ကြ
ဘယ်လောက်ပဲ ပျော်ကြပျော်ကြ
07:13
two weeks later their brains were focused, not on the privilege of being there,
182
418000
3000
နှစ်ပတ်အကြာ သူတို့ဦးနှောက်တွေ အာရုံစိုက်တာ
ဒီကိုရောက်တဲ့ အထူးအခွင့်အရေးမဟုတ်ပဲ၊
ဒီကိုရောက်တဲ့ အထူးအခွင့်အရေးမဟုတ်ပဲ၊
07:16
nor on their philosophy or their physics.
183
421000
2000
သူတိုရဲ့ ဒဿနဗေဒနဲ့ ရူဗဗေဒမဟုတ်ပဲ
07:18
Their brain was focused on the competition, the workload,
184
423000
2000
ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ အလုပ်တာဝန်၊ စောဒကတွေ၊
07:20
the hassles, the stresses, the complaints.
185
425000
2000
ဖိစီးမှုတွေ၊ မကျေနပ်ချက်တွေမှာပါ၊
07:22
When I first went in there, I walked into the freshmen dining hall,
186
427000
2000
အဲဒီကို ပထမဆုံးရောက်တော့
ပထမနှစ်အတန်းသား ထမင်းစာခန်းထဲဝင်သွားတယ်၊
ပထမနှစ်အတန်းသား ထမင်းစာခန်းထဲဝင်သွားတယ်၊
07:24
which is where my friends from Waco, Texas, which is where I grew up --
187
429000
3000
အဲဒီနေရာက ကျွန်တော့ Waco, Texas က
သူငယ်ချင်း၊ကျွန်တော် ကြီးပြင်းခဲ့ရာပါ၊
သူငယ်ချင်း၊ကျွန်တော် ကြီးပြင်းခဲ့ရာပါ၊
07:27
I know some of you have heard of it.
188
432000
2000
07:29
When they'd come to visit me, they'd look around,
189
434000
2000
တစ်ချို့ သိတာ ကျွန်တော်သိတယ်။
သူတို့ သွားလည်တော့ လှည့်ပတ်ကြည့်ကာ
07:31
they'd say, "This freshman dining hall looks like something
190
436000
2000
ပြောတာက "ဒီထမင်းစားခန်းက Hogwart ရဲ့
တစ်ခုခုနဲ့ တူတယ်"တဲ့။
တစ်ခုခုနဲ့ တူတယ်"တဲ့။
07:33
out of Hogwart's from the movie "Harry Potter," which it does.
191
438000
2000
07:35
This is Hogwart's from the movie "Harry Potter" and that's Harvard.
192
440000
2000
တူတာပေါ့၊ ဒါက Hogwart ပိုင်ပြီး
ဒါက Harvard ဖြစ်တာကိုး။
ဒါက Harvard ဖြစ်တာကိုး။
07:37
And when they see this,
193
442000
2000
ဒါကိုတွေတော့ ပြောတာက
07:39
they say, "Shawn, why do you waste your time studying happiness at Harvard?
194
444000
2000
"ဘာလို့ Harvard မှာ ပျော်ရွှင်မှုအကြောင်း
လေ့လာကာ အချိန်ဖြုန်းတာလဲ၊
လေ့လာကာ အချိန်ဖြုန်းတာလဲ၊
07:41
Seriously, what does a Harvard student possibly have
195
446000
2000
07:43
to be unhappy about?"
196
448000
2000
Harvard ကျောင်းသားတစ်ယောက်
မပျော်ရွှင်စေရတာက ဘာဖြစ်နိုင်လဲ။"
မပျော်ရွှင်စေရတာက ဘာဖြစ်နိုင်လဲ။"
07:45
Embedded within that question
197
450000
2000
ဒီမေးခွန်းထဲမှာ မြှုပ်ထားတာက
07:47
is the key to understanding the science of happiness.
198
452000
2000
ပျော်ရွှင်မှု သိပ္ပံကို နားလည်ဖို့
သော့ချက်ပါ။
သော့ချက်ပါ။
07:49
Because what that question assumes
199
454000
2000
အကြောင်းက ကျွန်တော်တို့ ပြင်ပလောကဟာ
07:51
is that our external world is predictive of our happiness levels,
200
456000
3000
ပျော်ရွှင်မှုအဆင့်တွေရဲ့ နိမိတ်ဆောင်
တယ်လို့ မေးခွန်းက ယူဆလို့ပါ။
တယ်လို့ မေးခွန်းက ယူဆလို့ပါ။
07:54
when in reality, if I know everything about your external world,
201
459000
2000
လက်တွေ့မှာက သင့်ရဲ့ ပြင်ပလောက
အကြောင်း ကျွန်တော် အကုန်သိတယ်ဆိုရင်
အကြောင်း ကျွန်တော် အကုန်သိတယ်ဆိုရင်
07:56
I can only predict 10 percent of your long-term happiness.
202
461000
3000
သင့်ရေရှည်ပျော်ရွှင်မှုရဲ့ ၁၀% ပဲ
ကြိုပြောနိုင်ပြီး
ကြိုပြောနိုင်ပြီး
07:59
90 percent of your long-term happiness
203
464000
2000
သင့်ပျော်ရွှင်မှုရဲ့ ၉၀% ဟာ
ပြင်ပလောကကနေ မဟုတ်ပဲ
ပြင်ပလောကကနေ မဟုတ်ပဲ
08:01
is predicted not by the external world,
204
466000
2000
08:03
but by the way your brain processes the world.
205
468000
2000
ဦးနှောက်က လောကကို စီမံပုံက
ကြိုပြောနိုင်တာပါ။
ကြိုပြောနိုင်တာပါ။
08:05
And if we change it,
206
470000
2000
ဒါကို ပြောင်းလိုက်ရင်
08:07
if we change our formula for happiness and success,
207
472000
2000
ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ အောင်မြင်မှု
ပုံသေနည်း ပြောင်းရင်
ပုံသေနည်း ပြောင်းရင်
08:09
what we can do is change the way
208
474000
2000
ဒီဌအြဖစ်ကို သက်ရောက်စေတဲ့
နည်းလမ်းကို ပြောင်းနိုင်ပါတယ်။
နည်းလမ်းကို ပြောင်းနိုင်ပါတယ်။
08:11
that we can then affect reality.
209
476000
2000
တွေ့ရှိရတာက အလုပ် အောင်မြင်မှုရဲ့ ၂၅%
လောက်ပဲ IQ က ကြိုပြောနိုင်ကာ
လောက်ပဲ IQ က ကြိုပြောနိုင်ကာ
08:13
What we found is that only 25 percent of job successes
210
478000
2000
08:15
are predicted by I.Q.
211
480000
2000
08:17
75 percent of job successes
212
482000
2000
အလုပ် အောင်မြင်မှုရဲ့ ၇၅% ကတော့
08:19
are predicted by your optimism levels, your social support
213
484000
3000
အကောင်းမြင်မှု အဆင့်တွေ၊
လူမှုရေး ပံ့ပိုးမှု၊ စိတ်ဖိစီးမှုကို
လူမှုရေး ပံ့ပိုးမှု၊ စိတ်ဖိစီးမှုကို
08:22
and your ability to see stress as a challenge instead of as a threat.
214
487000
3000
ခြိမ်းခြောက်မှုအစား စိန်ခေါ်မှုအဖြစ်
မြင်နိုင်စွမ်းက ကြိုပြောနိုင်တာ။
မြင်နိုင်စွမ်းက ကြိုပြောနိုင်တာ။
08:25
I talked to a boarding school up in New England, probably the most prestigious boarding school,
215
490000
3000
ဂုဏ်အကြီးဆုံးကျောင်းဖြစ်လောက်တဲ့
New England ဘော်ဒါကျောင်းကို ပြောခဲ့တယ်၊
New England ဘော်ဒါကျောင်းကို ပြောခဲ့တယ်၊
08:28
and they said, "We already know that.
216
493000
2000
သူတို့က"ကျွန်တော်တို့
သိပြီးသားပါ၊
သိပြီးသားပါ၊
08:30
So every year, instead of just teaching our students, we also have a wellness week.
217
495000
3000
နှစ်စဉ် ကျောင်းသားတွေကို သင်ကြားတာ
သက်သက်အစား ကျန်းမာတဲ့သီတင်းပတ်ရှိပါတယ်။
သက်သက်အစား ကျန်းမာတဲ့သီတင်းပတ်ရှိပါတယ်။
08:33
And we're so excited. Monday night we have the world's leading expert
218
498000
3000
တနင်္လာည အရမ်းစိတ်လှုပ်ရှားကာ
ကြီးကောင်ဝင် စိတ်ကျခြင်းအကြာင်းပြောမယ့်
ကြီးကောင်ဝင် စိတ်ကျခြင်းအကြာင်းပြောမယ့်
08:36
coming in to speak about adolescent depression.
219
501000
2000
ကမ္ဘာ့ အထင်ကရ ကျွမ်းကျင်သူ ရှိပါတယ်။
08:38
Tuesday night it's school violence and bullying.
220
503000
2000
အင်္ဂါညက ကျောင်း ကြမ်းတမ်းမှုနဲ့
အနိုင်ကျင့်တာ
အနိုင်ကျင့်တာ
08:40
Wednesday night is eating disorders.
221
505000
2000
ဗုဒ္ဓဟူးညက အစားအသောက် ကမောက်ကမ၊
08:42
Thursday night is elicit drug use.
222
507000
2000
ကြဿပတေးညက တရားမဝင် မူယစ်ဆေးသုံးတာ၊
08:44
And Friday night we're trying to decide between risky sex or happiness."
223
509000
3000
သောကြာည ဘေးများတဲ့ ကာမ (သို့)
ပျော်ရွှင်မှုကြားက ကြိုးစား၊ ဆုံးဖြတ်နေတာ
ပျော်ရွှင်မှုကြားက ကြိုးစား၊ ဆုံးဖြတ်နေတာ
08:47
(Laughter)
224
512000
3000
(ရယ်သံများ)
08:50
I said, "That's most people's Friday nights."
225
515000
2000
ကျွန်တော်ပြောတာက "လူအများစုရဲ့
သောကြာ ညတွေ"ပါ
သောကြာ ညတွေ"ပါ
08:52
(Laughter)
226
517000
3000
(ရယ်သံများ)
08:55
(Applause)
227
520000
3000
(လက်ခုပ်သံများ)
08:58
Which I'm glad you liked, but they did not like that at all.
228
523000
2000
သင်တို့ နှစ်သက်တာ ဝမ်းသာပေမဲ့
သူတို့ကတော့ လုံးဝမကြိုက်ကြဘူး။
သူတို့ကတော့ လုံးဝမကြိုက်ကြဘူး။
09:00
Silence on the phone.
229
525000
2000
ဖုန်းကို အသံပိတ်ထားပါ၊
09:02
And into the silence, I said, "I'd be happy to speak at your school,
230
527000
2000
တိတ်ဆိတ်မှုမှာ ကျွန်တော် ပြောတာက
"သင့်ကျောင်းမှာ ပြောဖို့ ပျော်မိမယ်
"သင့်ကျောင်းမှာ ပြောဖို့ ပျော်မိမယ်
09:04
but just so you know, that's not a wellness week, that's a sickness week.
231
529000
3000
ဒါပေမဲ့ ကျန်းမာတဲ့ သီတင်းပတ်မဟုတ်ပဲ
ဖျားနေတဲ့ သီတင်းပတ်ပါ
ဖျားနေတဲ့ သီတင်းပတ်ပါ
09:07
What you've done is you've outlined all the negative things that can happen,
232
532000
2000
ဖြစ်နိုင်တဲ့ အပျက်သဘောအားလုံးကို
အကြမ်းဖျင်းပြထားပေမဲ့
အကြမ်းဖျင်းပြထားပေမဲ့
09:09
but not talked about the positive."
233
534000
2000
အပြုသဘောအကြောင်း မပြောခဲ့ဘူး။"
09:11
The absence of disease is not health.
234
536000
2000
ရောဂါမရှိတာက ကျန်းမာရေးမဟုတ်ဘူး။
09:13
Here's how we get to health:
235
538000
2000
ဒါက ကျန်းမာရေးဆီ သွားပုံပါ။
09:15
We need to reverse the formula for happiness and success.
236
540000
3000
ပျော်ရွှင်မှု၊ အောင်မြင်မှု ပုံသေနည်းကို
လှန်ပစ်ဖို့လိုတယ်
လှန်ပစ်ဖို့လိုတယ်
09:18
In the last three years, I've traveled to 45 different countries,
237
543000
2000
လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်အတွင်း
၄၅ နိုင်ငံကို ခရီးထွက်ခဲ့တယ်၊
၄၅ နိုင်ငံကို ခရီးထွက်ခဲ့တယ်၊
09:20
working with schools and companies
238
545000
2000
စီးပွားရေးကျဆင်မှုအတွင်းက ကျောင်းတွေ၊
ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ တွဲလုပ်ရင်းပါ။
ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ တွဲလုပ်ရင်းပါ။
09:22
in the midst of an economic downturn.
239
547000
2000
09:24
And what I found is that most companies and schools
240
549000
2000
တွေ့ရှိရတာက ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ကျောင်းအများစုဟာ
09:26
follow a formula for success, which is this:
241
551000
2000
အောင်မြင်မှု ပုံသေနည်းကို လိုက်နာတာပါ၊ ဒါက
09:28
If I work harder, I'll be more successful.
242
553000
2000
"အလုပ်ပိုကြိုးစားရင်၊ ပိုအောင်မြင်မယ်၊
09:30
And if I'm more successful, then I'll be happier.
243
555000
3000
ပိုအောင်မြင်ရင်
ပိုပြီး ပျော်ရွှင်မယ်ပေါ့။
ပိုပြီး ပျော်ရွှင်မယ်ပေါ့။
09:33
That undergirds most of our parenting styles, our managing styles,
244
558000
2000
ဒါက အုပ်ထိန်းမှုနဲ့ စီမံမှုပုံစံ
အများစုကို ကျားကန်ပေးတယ်၊
အများစုကို ကျားကန်ပေးတယ်၊
09:35
the way that we motivate our behavior.
245
560000
2000
အပြုအမူကို တွန်းအားပေးပုံပါ၊
09:37
And the problem is it's scientifically broken and backwards for two reasons.
246
562000
3000
ပြဿနာက အကြောင်းပြနှစ်ခုအတွက်
သိပ္ပံနည်းကျ ကျိုးပဲ့ကာ နောက်ပြန်နေလို့ပါ။
သိပ္ပံနည်းကျ ကျိုးပဲ့ကာ နောက်ပြန်နေလို့ပါ။
09:40
First, every time your brain has a success,
247
565000
3000
ဦးနှောက်မှာ အောင်မြင်မှုရှိတိုင်း
09:43
you just changed the goalpost of what success looked like.
248
568000
2000
အောင်မြင်မှုက ဘယ်ပုံဆိုတာရဲ့
ပန်းတိုင်ကို သင်ပြောင်းတယ်။
ပန်းတိုင်ကို သင်ပြောင်းတယ်။
09:45
You got good grades, now you have to get better grades,
249
570000
2000
အဆင့်ကောင်းတွေရတယ်၊
အခု ပိုကောင်းတဲ့ အဆင့်တွေဖို့လိုတယ်။
အခု ပိုကောင်းတဲ့ အဆင့်တွေဖို့လိုတယ်။
09:47
you got into a good school and after you get into a better school,
250
572000
2000
ကျောင်းကောင်းကောင်း ဝင်ပြီး
ပိုကောင်းတဲ့ကျောင်း ဝင်ပြီးနောက်မှာ
ပိုကောင်းတဲ့ကျောင်း ဝင်ပြီးနောက်မှာ
09:49
you got a good job, now you have to get a better job,
251
574000
2000
09:51
you hit your sales target, we're going to change your sales target.
252
576000
2000
အလုပ်ကောင်းတစ်ခုရတယ်၊
အခု ပိုကောင်းတဲ့အလုပ် ရဖို့လိုတယ်
အခု ပိုကောင်းတဲ့အလုပ် ရဖို့လိုတယ်
09:53
And if happiness is on the opposite side of success, your brain never gets there.
253
578000
3000
အရောင်းရည်မှန်းချက် ရောက်တယ်၊
ဒါကို ပြောင်းဦးမှာပဲ။
ဒါကို ပြောင်းဦးမှာပဲ။
09:56
What we've done is we've pushed happiness
254
581000
2000
ပျော်ရွှင်မှုက အောင်မြင်မှုရဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်
မှာဆို ဦးနှောက်က ဘယ်တော့မှ မရောက်ဘူး။
မှာဆို ဦးနှောက်က ဘယ်တော့မှ မရောက်ဘူး။
09:58
over the cognitive horizon as a society.
255
583000
3000
ပျော်ရွှင်မှုကို လူ့အဖွဲ့အစည်းလို
သိမှတ်မှု နယ်ဆီ တွန်းပို့တယ်
သိမှတ်မှု နယ်ဆီ တွန်းပို့တယ်
10:01
And that's because we think we have to be successful,
256
586000
2000
10:03
then we'll be happier.
257
588000
2000
အကြောင်းက အောင်မြင်ဖို့လို့တယ်၊ ဒါဆို ပို
10:05
But the real problem is our brains work in the opposite order.
258
590000
2000
ပျော်မယ်လို့ ထင်လို့ပါ။
10:07
If you can raise somebody's level of positivity in the present,
259
592000
3000
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်တွေက ဆန့်ကျင်ဘက် လုပ်တယ်။
လက်ရှိကာလမှာ တစ်ဦးဦးရဲ့ အပြုသဘော
အဆင့်ကို မြှင့်ပေးနိုင်ရင်
အဆင့်ကို မြှင့်ပေးနိုင်ရင်
10:10
then their brain experiences what we now call a happiness advantage,
260
595000
3000
ဦးနှောက်ဟာ ပျော်ရွှင်မှု တစ်ပန်းသာမှု
လို့ အခုခေါ်တာကို ခံစားရပါတယ်။
လို့ အခုခေါ်တာကို ခံစားရပါတယ်။
10:13
which is your brain at positive
261
598000
2000
10:15
performs significantly better
262
600000
2000
အပြုသဘောက သင့်ဦးနှောက်ဟာ
အပျက်သဘော၊ ကြားနေ၊ စိတ်ဖိစီးနေတာထက်
အပျက်သဘော၊ ကြားနေ၊ စိတ်ဖိစီးနေတာထက်
10:17
than it does at negative, neutral or stressed.
263
602000
2000
ပို သိသာ ကောင်းမွန်စွာ
လုပ်ဆောင်တာပါ။
လုပ်ဆောင်တာပါ။
10:19
Your intelligence rises, your creativity rises, your energy levels rise.
264
604000
3000
သင့်ဉာဏ်ရည်၊ သင့်ဖန်တီးမှု၊
သင့်စွမ်းအင်တွေ မြင့်တက်လာတယ်။
သင့်စွမ်းအင်တွေ မြင့်တက်လာတယ်။
10:22
In fact, what we've found
265
607000
2000
10:24
is that every single business outcome improves.
266
609000
2000
တကယ်က လုပ်ငန်းတိုင်း ဝင်ငွေ
တိုးတက်လာတာတွေ့ရတယ်။
တိုးတက်လာတာတွေ့ရတယ်။
10:26
Your brain at positive is 31 percent more productive
267
611000
2000
အပြုသဘောက သင့်ဦးနှောက်ဟာ
အပျက်သဘော၊ ကြားနေ၊
အပျက်သဘော၊ ကြားနေ၊
10:28
than your brain at negative, neutral or stressed.
268
613000
3000
စိတ်ဖိစီးနေတဲ့ ဦးနှောက်ထက်
၃၁% ပိုထုတ်လုပ်တယ်၊
၃၁% ပိုထုတ်လုပ်တယ်၊
10:31
You're 37 percent better at sales.
269
616000
2000
အရောင်း ၃၇% ပိုကောင်းတယ်။
10:33
Doctors are 19 percent faster, more accurate
270
618000
2000
ဆရာဝန်တွေဟာ အပျက်သဘော၊ကြားနေ၊
စိတ်ဖိစီးတာထက်
စိတ်ဖိစီးတာထက်
10:35
at coming up with the correct diagnosis
271
620000
2000
အပြုသဘောဖြစ်တဲ့အခါ
၁၉% ပိုမြန်ဆန်၊
၁၉% ပိုမြန်ဆန်၊
10:37
when positive instead of negative, neutral or stressed.
272
622000
2000
ပိုတိကျတဲ့ မှန်ကန်တဲ့
ရောဂါစစ်ဆေးမှုနဲ့ ကြုံရတယ်
ရောဂါစစ်ဆေးမှုနဲ့ ကြုံရတယ်
10:39
Which means we can reverse the formula.
273
624000
2000
ပုံသေနည်းကို ပြောင်းပြန်လှန်နိုင်တာပါ။
10:41
If we can find a way of becoming positive in the present,
274
626000
3000
လက်ရှိကာလမှာ အပြုသဘောဖြစ်မယ့်
နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာနိုင်ရင်
နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာနိုင်ရင်
10:44
then our brains work even more successfully
275
629000
2000
ပိုကြိုးစား၊ ပိုမြန်ဆန်ကာ ပို ထက်မြက်စွာ
10:46
as we're able to work harder, faster and more intelligently.
276
631000
3000
အလုပ်လုပ်နိုင်တာမို့ ဦးနှောက်ဟာ
ပိုတောင်အောင်မြင်စွာ လုပ်တယ်။
ပိုတောင်အောင်မြင်စွာ လုပ်တယ်။
10:49
What we need to be able to do is to reverse this formula
277
634000
3000
ကျွန်တော်တို့ ဦးနှောက်တွေ တကယ်
10:52
so we can start to see what our brains are actually capable of.
278
637000
2000
စွမ်းဆောင်နိုင်တာသိဖို့
ပုံသေနည်းကို ပြောင်းပြန်လှန်ဖို့လိုတယ်။
ပုံသေနည်းကို ပြောင်းပြန်လှန်ဖို့လိုတယ်။
10:54
Because dopamine, which floods into your system when you're positive,
279
639000
2000
အကြောင်းက အပြုသဘောဆောင်တဲ့အခါ
သင့်စနစ်ထဲကို စီးဝင်တဲ့ ဒိုပါမင်ဟာ
သင့်စနစ်ထဲကို စီးဝင်တဲ့ ဒိုပါမင်ဟာ
10:56
has two functions.
280
641000
2000
10:58
Not only does it make you happier,
281
643000
2000
အလုပ် နှစ်ခု ရှိလို့ပါ
သင့်ကို ပိုပျော်စေအောင်လုပ်တာမက
11:00
it turns on all of the learning centers in your brain
282
645000
2000
သင့်ဦးနှောက်တွင်းက သင်ကြားမှု
ဗဟိုတွေကို ဖွင့်ပေးပြီး
ဗဟိုတွေကို ဖွင့်ပေးပြီး
11:02
allowing you to adapt to the world in a different way.
283
647000
3000
သင့်ကို ကမ္ဘာနဲ့ နေသားကျဖို့ မတူတဲ့
နည်းတွေ ဖြစ်စေတယ်။
နည်းတွေ ဖြစ်စေတယ်။
11:05
We've found that there are ways that you can train your brain
284
650000
2000
ပိုအပြုသဘောဆောင်နိုင်ဖို့
ဦးနှောက်ကို လေ့ကျင့်နိုင်တဲ့
ဦးနှောက်ကို လေ့ကျင့်နိုင်တဲ့
11:07
to be able to become more positive.
285
652000
2000
11:09
In just a two-minute span of time done for 21 days in a row,
286
654000
3000
နည်းလမ်းတွေ တွေ့ထား တယ်။
၂၁ ရက်ဆက်တိုက် နှစ်မိနစ်ကြာ
လုပ်တဲ့ ကာလအတွင်းမှာပဲ
လုပ်တဲ့ ကာလအတွင်းမှာပဲ
11:12
we can actually rewire your brain,
287
657000
2000
သင့်ဦးနှောက်ကို ပြန်သွယ်နိုင်ပါတယ်၊
11:14
allowing your brain to actually work
288
659000
2000
ပိုအကောင်းမြင်စွာ၊ ပိုအောင်မြင်စွာနဲ့
သင့်ဦးနှောက်ကို တကယ် လုပ်ခွင့်ပေးရင်းပါ။
သင့်ဦးနှောက်ကို တကယ် လုပ်ခွင့်ပေးရင်းပါ။
11:16
more optimistically and more successfully.
289
661000
2000
11:18
We've done these things in research now
290
663000
2000
အခု သုတေသနထဲက အရာတွေကို
11:20
in every single company that I've worked with,
291
665000
2000
ကိုယ်တွဲလုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတိုင်းမှာ လုပ်တယ်
11:22
getting them to write down three new things that they're grateful for
292
667000
2000
ရက်ပေါင်း ၂၁ ရက်ဆက်တိုက် သူတို့
ကျေးဇူးတင်တဲ့ အရာအသစ်တွေကို
ကျေးဇူးတင်တဲ့ အရာအသစ်တွေကို
11:24
for 21 days in a row, three new things each day.
293
669000
2000
11:26
And at the end of that,
294
671000
2000
တစ်နေ့ကို သုံးခုရေးခိုင်တာပါ။
11:28
their brain starts to retain a pattern
295
673000
2000
ဒါရဲ့ အဆုံးသတ်မှာ
11:30
of scanning the world, not for the negative, but for the positive first.
296
675000
3000
ဦးနှောက်တွေဟာ ကမ္ဘာကို ပုံရိပ်ဖမ်းတာရဲ့
အဆင်တစ်ခုကို အပျက်သဘောမဟုတ်ပဲ
အရင်ဆုံး အပြုသဘောအတွက် စထိန်းသိမ်းတယ်။
အရင်ဆုံး အပြုသဘောအတွက် စထိန်းသိမ်းတယ်။
11:33
Journaling about one positive experience you've had over the past 24 hours
297
678000
2000
11:35
allows your brain to relive it.
298
680000
2000
လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၄ နာရီကျော်က ရရှိခဲ့တဲ့
အပြုသဘော အတွေ့အကြုံတစ်ခုကို ရေးခြင်းဟာ
အပြုသဘော အတွေ့အကြုံတစ်ခုကို ရေးခြင်းဟာ
11:37
Exercise teaches your brain that your behavior matters.
299
682000
3000
ဦးနှောက်ကို ပြည်လည်ခံစားမိစေတယ်။
11:40
We find that meditation allows your brain
300
685000
2000
လေ့ကျင့်ခန်းက အပြုအမူက အရေးပါတာကို
ဦးနှောက်ကို သင်ပေးတယ်
ဦးနှောက်ကို သင်ပေးတယ်
11:42
to get over the cultural ADHD that we've been creating
301
687000
3000
တွေ့ရတာက တရားရှုမှတ်ခြင်းဟာ ဦးနှောက်ကို
11:45
by trying to do multiple tasks at once
302
690000
2000
တစ်ချိန်တည်းမှာ အများကြီးလုပ်ဖို့
ကြိုးစားတာက ဖန်တီးတဲ့
ကြိုးစားတာက ဖန်တီးတဲ့
11:47
and allows our brains to focus on the task at hand.
303
692000
3000
အာရုံချွတ်ယွင်းရောဂါကို ကျော်လွှားဖို့
11:50
And finally, random acts of kindness are conscious acts of kindness.
304
695000
2000
ဦးနှောက်တွေကို လက်ရှိ လုပ်စရာကို
အာရုံစိုက်စေတာပါ။
အာရုံစိုက်စေတာပါ။
11:52
We get people, when they open up their inbox,
305
697000
2000
နောက်ဆုံး ကြင်နာမှု ကျပန်း အလုပ်တွေဟာ
ကြင်နာမှု သတိရှိတဲ့အလုပ်တွေပါ
ကြင်နာမှု သတိရှိတဲ့အလုပ်တွေပါ
11:54
to write one positive email
306
699000
2000
လူတွေ ဝင်စာဖွင့်တဲ့အခါ
ထောက်ပံ့မှု ကွန်ရက်က
ထောက်ပံ့မှု ကွန်ရက်က
11:56
praising or thanking somebody in their social support network.
307
701000
2000
11:58
And by doing these activities
308
703000
2000
တစ်ဦးဦးကို ချီးကျုးတဲ့
(သို့) ကျေးဇူးတင်တဲ့
အပြုသဘော စာရေးခိုင်းတယ်၊
အပြုသဘော စာရေးခိုင်းတယ်၊
12:00
and by training your brain just like we train our bodies,
309
705000
2000
12:02
what we've found is we can reverse the formula for happiness and success,
310
707000
3000
ဒီလုပ်ဆောင်မှုတွေ လုပ်ခြင်းနဲ့
ခန္ဓာကိုယ်တွေ လေ့ကျင့်သလို
ဦးနှောက်တွေကို လေ့ကျင့်ခြင်းက
ဦးနှောက်တွေကို လေ့ကျင့်ခြင်းက
12:05
and in doing so, not only create ripples of positivity,
311
710000
3000
တွေ့ရတာက ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ အောင်မြင်မှု
ပုံသေနည်းကို ပြောင်းပြန်လုပ်နိုင်ကာ
ပုံသေနည်းကို ပြောင်းပြန်လုပ်နိုင်ကာ
12:08
but create a real revolution.
312
713000
2000
ဒီလိုလုပ်ခြင်းက အပြုသဘော
ရိုက်ခတ်မှုတွေကိုသာမက တကယ့်
ရိုက်ခတ်မှုတွေကိုသာမက တကယ့်
12:10
Thank you very much.
313
715000
2000
12:12
(Applause)
314
717000
3000
ပြောင်းလဲမှုဖန်တီးတာပါ
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Shawn Achor - PsychologistShawn Achor is the CEO of Good Think Inc., where he researches and teaches about positive psychology.
Why you should listen
Shawn Achor is the winner of over a dozen distinguished teaching awards at Harvard University, where he delivered lectures on positive psychology in the most popular class at Harvard.
He is the CEO of Good Think Inc., a Cambridge-based consulting firm which researches positive outliers -- people who are well above average -- to understand where human potential, success and happiness intersect. Based on his research and 12 years of experience at Harvard, he clearly and humorously describes to organizations how to increase happiness and meaning, raise success rates and profitability, and create positive transformations that ripple into more successful cultures. He is also the author of The Happiness Advantage.
Shawn Achor | Speaker | TED.com