TED2006
Amy Smith: Simple designs to save a life
Amy Smith prezentuje prosty, ratujący życie dizajn
Filmed:
Readability: 3.6
1,709,782 views
Dym powstały podczas użytkowania domowych palenisk jest przyczyną śmierci ponad 2 milionów dzieci rocznie w krajach rozwijających się. Amy Smith, inżynier instytutu MIT, prezentuje ze szczegółami ekscytujące, ale proste rozwiązanie: sposób na przekształcenie odpadów rolnych w czysto palący się węgiel.
Amy Smith - inventor, engineer
Amy Smith designs cheap, practical fixes for tough problems in developing countries. Among her many accomplishments, the MIT engineer received a MacArthur "genius" grant in 2004 and was the first woman to win the Lemelson-MIT Prize for turning her ideas into inventions. Full bio
Amy Smith designs cheap, practical fixes for tough problems in developing countries. Among her many accomplishments, the MIT engineer received a MacArthur "genius" grant in 2004 and was the first woman to win the Lemelson-MIT Prize for turning her ideas into inventions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Mówiąc o wynalzakch,
00:25
In terms of invention,
0
640
1215
00:26
I'd like to tell you the tale
of one of my favorite projects.
of one of my favorite projects.
1
1880
2858
chciałabym zaprezentować wam historię jednego z moich ulubionych projektów.
00:29
I think it's one of the most exciting
that I'm working on,
that I'm working on,
2
4762
3293
Myślę, że jest on jednym z najbardziej ekscytujących, nad jakimi pracuję,
i myślę też, że najprostszym.
00:32
but I think it's also the simplest.
3
8080
1720
Jest to projekt, który potencjalnie może mieć ogromy wpływ na całym świecie.
00:34
It's a project that has the potential
to make a huge impact around the world.
to make a huge impact around the world.
4
10160
4456
Dotyczy on jednego z największych problemów zdrowotnych na naszej planecie,
00:39
It addresses one of the biggest
health issues on the planet,
health issues on the planet,
5
14640
3416
najczęstszej przyczyny śmierci dzieci poniżej 5 roku życia,
00:42
the number one cause of death
in children under five.
in children under five.
6
18080
3012
którą jest...? Choroby przenoszone przez wodę? Biegunka? Niedożywienie?
00:46
Which is ...?
7
21640
1200
00:48
Water-borne diseases?
Diarrhea? Malnutrition?
Diarrhea? Malnutrition?
8
23680
3080
Nie, jest nią wdychanie dymu z domowych palenisk,
00:52
No.
9
27200
1200
00:53
It's breathing the smoke
from indoor cooking fires --
from indoor cooking fires --
10
28880
3616
będące przyczyną poważnych infekcji układu oddechowego. Dacie temu wiarę?
00:57
acute respiratory infections
caused by this.
caused by this.
11
32520
2760
01:00
Can you believe that?
12
36040
1200
Jestem tym faktem zszokowana, a nawet przerażona.
01:02
I find this shocking
and somewhat appalling.
and somewhat appalling.
13
37880
3256
Czy nie potrafimy stworzyć czyściej palącego się opału?
01:05
Can't we make
cleaner burning cooking fuels?
cleaner burning cooking fuels?
14
41160
2616
Nie potrafimy zrobić lepszych piecyków?
01:08
Can't we make better stoves?
15
43800
1936
Jak to możliwe, że prowadzi to do ponad 2 milionów zgonów każdego roku?
01:10
How is it that this can lead
to over two million deaths every year?
to over two million deaths every year?
16
45760
4016
Wiem, że Bill Joy opowiadał wam
01:14
I know Bill Joy was talking to you
about the wonders of carbon nanotubes,
about the wonders of carbon nanotubes,
17
49800
4336
o cudownym świecie nanorurek węglowych.
Ja zaś opowiem wam o
01:18
so I'm going to talk to you
about the wonders of carbon macro-tubes,
about the wonders of carbon macro-tubes,
18
54160
3816
cudzie makrorurek węglowych, to jest o węglu drzewnym.
01:22
which is charcoal.
19
58000
1216
01:24
(Laughter)
20
59240
1976
Mamy tu zdjęcie wiejskich obszarów Haiti. Na Haiti wycięto 98% lasów.
01:26
So this is a picture of rural Haiti.
21
61240
2176
01:28
Haiti is now 98 percent deforested.
22
63440
3296
Widoki takie jak ten, można zobaczyć na całej wyspie.
01:31
You'll see scenes like this
all over the island.
all over the island.
23
66760
3096
Brak drzew prowadzi do wszelkiego rodzaju problemów środowiskowych
01:34
It leads to all sorts
of environmental problems
of environmental problems
24
69880
2776
i problemów, które dotyczą całej ludności.
01:37
and problems that affect people
throughout the nation.
throughout the nation.
25
72680
4256
01:41
A couple years ago
there was severe flooding
there was severe flooding
26
76960
2056
Kilka lat temu miała miejsce bardzo dotkliwa powódź,
która spowodowała tysiące zgonów,
01:43
that led to thousands of deaths --
27
79040
1620
co jest ściśle powiązane z faktem,
01:45
that's directly attributable to the fact
28
80684
1932
że na wzgórzach brak jest drzew, które ustabilizowałby glebę.
01:47
that there are no trees on the hills
to stabilize the soil.
to stabilize the soil.
29
82640
2976
Przychodzą deszcze, spływają rzekami i powstaje powódź.
01:50
So the rains come --
30
85640
1256
01:51
they go down the rivers
and the flooding happens.
and the flooding happens.
31
86920
2440
Jednym z powodów, dla których jest tak mało drzew, jest fakt,
01:55
Now one of the reasons
why there are so few trees is this:
why there are so few trees is this:
32
90440
3456
że ludzie muszą gotować - zbierają drewno,
01:58
people need to cook,
33
93920
1376
02:00
and they harvest wood
and they make charcoal in order to do it.
and they make charcoal in order to do it.
34
95320
4096
robią z niego węgiel drzewny i na nim gotują.
Nie znaczy to, że ludzie ci nie są świadomi szkód jakie czynią środowisku.
02:04
It's not that people are ignorant
to the environmental damage.
to the environmental damage.
35
99440
2905
Wiedzą o tym doskonale, ale nie mają innego wyjścia.
02:07
They know perfectly well,
but they have no other choice.
but they have no other choice.
36
102369
2620
Nie ma tu paliw kopalnych,
02:09
Fossil fuels are not available,
37
105013
2003
a energia słoneczna nie daje możliwości takiego sposobu gotowania, jaki lubią.
02:11
and solar energy doesn't cook the way
that they like their food prepared.
that they like their food prepared.
38
107040
4896
02:16
And so this is what they do.
39
111960
2136
Dlatego tak właśnie postępują.
Można spotkać rodziny takie jak ta, które idą do lasu po drzewo,
02:18
You'll find families like this who go out
into the forest to find a tree,
into the forest to find a tree,
40
114120
4176
ścinają je i wytwarzają z niego węgiel drzewny.
02:23
cut it down and make charcoal out of it.
41
118320
2880
Dlatego nie dziwi, że tak dużo wysiłku poświęcono,
02:27
So not surprisingly,
42
122440
1216
02:28
there's a lot of effort that's been done
to look at alternative cooking fuels.
to look at alternative cooking fuels.
43
123680
4799
aby znaleźć alternatywne rodzaje opału.
Około czterech lat temu zabrałam zespół studentów na Haiti
02:34
About four years ago, I took
a team of students down to Haiti
a team of students down to Haiti
44
129360
3056
i pracowaliśmy tam z wolontariuszami z Korpusu Pokoju.
02:37
and we worked with
Peace Corps volunteers there.
Peace Corps volunteers there.
45
132440
2416
02:39
This is one such volunteer
46
134880
1416
To jest właśnie jeden z wolontariuszy,
02:41
and this is a device that he had built
in the village where he worked.
in the village where he worked.
47
136320
3616
a to jest urządzenie, które zbudował w wiosce, w której pracował.
02:44
And the idea was
that you could take waste paper;
that you could take waste paper;
48
139960
2656
Pomysł polegał na tym, aby wziąć makulaturę,
zgnieść ją i wyprodukować brykiety, których można by użyć jako opału.
02:47
you could compress it
49
142640
1216
02:48
and make briquettes
that could be used for fuel.
that could be used for fuel.
50
143880
2656
Urządzenie to było jednak bardzo powolne.
02:51
But this device was very slow.
51
146560
2016
Tak więc nasi studenci inżynierii zaczęli pracować nad urządzeniem
02:53
So our engineering students
went to work on it
went to work on it
52
148600
3096
i za pomocą bardzo prostych zmian
02:56
and with some very simple changes,
53
151720
2096
02:58
they were able to triple
the throughput of this device.
the throughput of this device.
54
153840
3056
byli w stanie trzykrotnie zwiększyć jego wydajność.
03:01
So you could imagine
they were very excited about it.
they were very excited about it.
55
156920
2536
Możecie sobie wyobrazić jak bardzo byli podekscytowani.
Następnie zabrali brykiety ze sobą do instytutu MIT, aby je przetestować.
03:04
And they took the briquettes back to MIT
so that they could test them.
so that they could test them.
56
159480
3800
Okazało się, że brykiety nie chcą się palić.
03:08
And one of the things
that they found was they didn't burn.
that they found was they didn't burn.
57
164000
4256
Trochę ich to zniechęciło.
03:13
So it was a little
discouraging to the students.
discouraging to the students.
58
168280
2776
03:15
(Laughter)
59
171080
1536
Jeśli przyjrzycie się bliżej, o tutaj,
03:17
And in fact, if you look closely,
60
172640
2376
03:19
right here you can see
it says, "US Peace Corps."
it says, "US Peace Corps."
61
175040
2600
zobaczycie napis "Korpus Pokoju USA."
Jak się również okazało, w wiosce nie było żadnej makulatury.
03:23
As it turns out, there actually wasn't
any waste paper in this village.
any waste paper in this village.
62
178640
3816
Był to dobry sposób wykorzystania rządowych papierów,
03:27
And while it was a good use
of government paperwork
of government paperwork
63
182480
3216
03:30
for this volunteer to bring it
back with him to his village,
back with him to his village,
64
185720
2905
które wolontariusz zabrał ze sobą z powrotem do swojej wsi
odległej o 800 kilometrów.
03:33
it was 800 kilometers away.
65
188649
2087
Pomyśleliśmy jednak, że znajdziemy może lepszy pomysł
03:35
And so we thought perhaps
there might be a better way
there might be a better way
66
190760
2896
03:38
to come up with
an alternative cooking fuel.
an alternative cooking fuel.
67
193680
2200
na alternatywny rodzaj opału.
To, co chcieliśmy zrobić, to stworzyć opał
03:41
What we wanted to do
is we wanted to make a fuel
is we wanted to make a fuel
68
196640
2256
03:43
that used something that was
readily available on the local level.
readily available on the local level.
69
198920
3336
z czegoś co jest łatwo dostępne lokalnie.
Takie małe cukrownie, jak ta tutaj, można znaleźć na całej wyspie,
03:47
You see these all over Haiti as well.
70
202280
1776
03:48
They're small-scale sugar mills.
71
204080
1736
03:50
And the waste product from them
72
205840
1496
a ich produktem ubocznym
jest bagassa - łodygi trzciny cukrowej, które zostają po wyciśnięciu soku.
03:52
after you extract the juice
from the sugarcane
from the sugarcane
73
207360
2416
03:54
is called "bagasse."
74
209800
1536
Bagassa nie ma innego zastosowania. Nie ma żadnych wartości odżywczych,
03:56
It has no other use.
75
211360
1216
03:57
It has no nutritional value,
so they don't feed it to the animals.
so they don't feed it to the animals.
76
212600
3296
dlatego nie karmią nią zwierząt.
04:00
It just sits in a pile near the sugar mill
until eventually they burn it.
until eventually they burn it.
77
215920
4040
Stosy bagassy leżą po prostu w pobliżu cukrowni do momentu spalenia.
To, co chcieliśmy osiągnąć, to znaleźć sposób
04:05
What we wanted to do was
we wanted to find a way
we wanted to find a way
78
221040
2296
na wykorzystanie tego odpadu jako opał
04:08
to harness this waste resource
and turn it into a fuel
and turn it into a fuel
79
223360
2976
przypominający węgiel drzewny,
04:11
that would be something
that people could easily cook with,
that people could easily cook with,
80
226360
2976
na którym ludzie mogliby łatwo przyrządzać posiłki.
04:14
something like charcoal.
81
229360
1240
Przez następne kilka lat razem ze studentami pracowaliśmy nad technologią.
04:16
So over the next couple of years,
82
231600
1616
04:18
students and I worked
to develop a process.
to develop a process.
83
233240
3656
Najpierw bierzemy bagassę, potem bardzo prosty piec,
04:21
So you start with the bagasse,
and then you take a very simple kiln
and then you take a very simple kiln
84
236920
3816
który można zrobić ze zużytej 208-litrowej metalowej beczki po oleju.
04:25
that you can make out of
a waste fifty five-gallon oil drum.
a waste fifty five-gallon oil drum.
85
240760
3176
Po jakimś czasie, po podpaleniu bagassy, przykrywamy beczkę,
04:28
After some time, after setting it on fire,
86
243960
2296
04:31
you seal it to restrict the oxygen
that goes into the kiln,
that goes into the kiln,
87
246280
3976
aby ograniczyć dostęp tlenu do pieca
i na koniec uzyskujemy zwęglony materiał.
04:35
and then you end up
with this carbonized material here.
with this carbonized material here.
88
250280
3000
Jednak, nie nadaje się on jeszcze do palenia - jest zbyt delikatny
04:38
However, you can't burn this.
89
254080
1576
04:40
It's too fine and it burns too quickly
to be useful for cooking.
to be useful for cooking.
90
255680
4695
i spala się zbyt szybko, by można było na tym gotować.
Dlatego musieliśmy wypróbować jakiś sposób uformowania z tego przydatnych brykietów.
04:45
So we had to try to find a way
to form it into useful briquettes.
to form it into useful briquettes.
91
260399
4257
Pomocnym okazał się fakt, że jeden z moich studentów pochodził z Ghany
04:49
And conveniently,
one of my students was from Ghana,
one of my students was from Ghana,
92
264680
3416
i pamiętał jedno z dań, które przygotowywała jego mama, zwane kokonte -
04:52
and he remembered a dish his mom
used to make for him called "kokonte,"
used to make for him called "kokonte,"
93
268120
3334
04:56
which is a very sticky porridge
made out of the cassava root.
made out of the cassava root.
94
271478
3458
coś w rodzaju bardzo gęstej masy zrobionej z korzenia kasawy.
04:59
And so what we did was we looked,
95
274960
1576
Wobec tego sprawdziliśmy i odkryliśmy,
05:01
and we found that cassava
is indeed grown in Haiti,
is indeed grown in Haiti,
96
276560
3096
że kasawę uprawia się na Haiti pod nazwą manioku.
05:04
under the name of "manioc."
97
279680
2136
Tak naprawdę uprawia się ją na całym świecie -
05:06
In fact, it's grown all over the world --
98
281840
1953
juka, tapioka, maniok, kasawa - to wszytko nazwy tej samej rośliny -
05:08
yucca, tapioca, manioc, cassava,
it's all the same thing --
it's all the same thing --
99
283817
3079
05:11
a very starchy root vegetable.
100
286920
2096
warzywa o bulwach bogatych w skrobię.
Można z niej przyrządzić bardzo gęstą masę,
05:13
And you can make a very thick,
sticky porridge out of it,
sticky porridge out of it,
101
289040
3216
która może posłużyć jako spoiwo do uformowania zwęglonych brykietów.
05:17
which you can use to bind together
the charcoal briquettes.
the charcoal briquettes.
102
292280
4136
Tak właśnie zrobiliśmy. Pojechaliśmy na Haiti.
05:21
So we did this. We went down to Haiti.
103
296440
3176
To są absolwenci pierwszej szkoły Ecole de Chabon -
05:24
These are the graduates
of the first Ecole de Charbon,
of the first Ecole de Charbon,
104
299640
2656
Istytutu Węgla Drzewnego, a to są... -
05:27
or Charcoal Institute.
105
302320
1696
(Śmiech)
05:28
And these --
106
304040
1216
05:30
(Laughter)
107
305280
1216
zgadza się. Jestem jednocześnie instruktorem w instytucie MIT i CIT -
05:31
That's right. So I'm actually
an instructor at MIT as well as CIT.
an instructor at MIT as well as CIT.
108
306520
5976
a to są brykiety, które wyprodukowaliśmy.
05:37
And these are the briquettes that we made.
109
312520
2080
Teraz przenieśmy się na inny kontynent. To są Indie,
05:40
Now I'm going to take you
to a different continent.
to a different continent.
110
316040
2400
05:44
This is India
111
319320
1216
a to jest najpowszechniej używany w Indiach opał do gotowania: krowi nawóz.
05:45
and this is the most commonly used
cooking fuel in India.
cooking fuel in India.
112
320560
3216
05:48
It's cow dung.
113
323800
1376
Ten rodzaj opału wytwarza podczas spalania o wiele więcej dymu w porównaniu z opałem stosowanym na Haiti.
05:50
And more than in Haiti,
this produces really smoky fires,
this produces really smoky fires,
114
325200
4176
Zrozumieć więc można jak negatywny wpływ na zdrowie
05:54
and this is where you see
the health impacts
the health impacts
115
329400
2456
05:56
of cooking with cow dung
and biomass as a fuel.
and biomass as a fuel.
116
331880
4080
ma gotowanie z użyciem opału z krowich odchodów i biomasy.
Narażone są szczególnie dzieci i kobiety,
06:01
Kids and women
are especially affected by it,
are especially affected by it,
117
336600
2216
06:03
because they're the ones
who are around the cooking fires.
who are around the cooking fires.
118
338840
3136
gdyż to one przebywają w pobliżu paleniska.
Chcieliśmy dlatego zobaczyć, czy da się tutaj wprowadzić
06:06
So we wanted to see
119
342000
1216
06:08
if we could introduce
this charcoal-making technology there.
this charcoal-making technology there.
120
343240
3496
tę nową technologię produkcji węgla.
Niestety nie uprawia się tutaj trzciny cukrowej;
06:11
Well, unfortunately,
they didn't have sugarcane
they didn't have sugarcane
121
346760
2416
nie mają tutaj również kasawy - to nas jednak nie powstrzymało.
06:14
and they didn't have cassava,
122
349200
1381
06:15
but that didn't stop us.
123
350605
1200
To co zrobiliśmy, to rozpoznaliśmy, jakie były lokalnie dostępne źródła biomasy.
06:17
What we did was we found what were
the locally available sources of biomass.
the locally available sources of biomass.
124
352400
3816
Na tym terenie była to słoma pszenicy i słoma ryżowa.
06:21
And there was wheat straw
and there was rice straw in this area.
and there was rice straw in this area.
125
356240
3376
Za spoiwo mogły nam posłużyć
06:24
And what we could use as a binder
was actually small amounts of cow manure,
was actually small amounts of cow manure,
126
359640
3616
małe ilości obornika, którego
miejscowa ludność zwyczajowo używa jako opału.
06:28
which they used ordinarily for their fuel.
127
363280
2240
Zrobiliśmy badania porównawcze i tutaj możecie zobaczyć
06:31
And we did side-by-side tests,
128
366960
2176
06:33
and here you can see
the charcoal briquettes
the charcoal briquettes
129
369160
2576
brykiety węglowe, a tutaj obornik.
06:36
and here the cow dung.
130
371760
1216
06:37
And you can see that it's a lot cleaner
burning of a cooking fuel.
burning of a cooking fuel.
131
373000
3256
Widać, że brykiety są o wiele czyściej palącym się opałem,
a nawet znacznie szybciej podgrzewają wodę.
06:41
And in fact, it heats the water
a lot more quickly.
a lot more quickly.
132
376280
2576
06:43
And so we were very happy, thus far.
133
378880
2296
Jak dotąd, byliśmy bardzo zadowoleni.
Zauważyliśmy również,
06:46
But one of the things that we found
134
381200
1696
06:47
was when we did side-by-side
comparisons with wood charcoal,
comparisons with wood charcoal,
135
382920
2816
że w porównaniu z węglem drzewnym,
06:50
it didn't burn as long.
136
385760
1616
nasze brykiety nie spalały się równie długo i trochę się rozsypywały
06:52
And the briquettes crumbled a little bit
137
387400
1905
i traciliśmy energię, gdy rozpadały się w czasie gotowania.
06:54
and we lost energy as they fell apart
as they were cooking.
as they were cooking.
138
389329
3167
Postanowiliśmy więc znaleźć sposób, aby wyprodukować mocniejsze brykiety,
06:57
So we wanted to try to find a way
to make a stronger briquette
to make a stronger briquette
139
392520
3216
07:00
so that we could compete with
wood charcoal in the markets in Haiti.
wood charcoal in the markets in Haiti.
140
395760
3600
które mogłyby konkurować z węglem drzewnym, sprzedawanym na targach na Haiti.
Wróciliśmy do instytutu MIT, wyciągnęliśmy aparat Instrona
07:05
So we went back to MIT,
141
400320
2016
07:07
we took out the Instron machine
142
402360
2216
i zbadaliśmy jakiej siły potrzeba
07:09
and we figured out
what sort of forces you needed
what sort of forces you needed
143
404600
2696
by sprasować brykiet na tyle mocno,
07:12
in order to compress
a briquette to the level
a briquette to the level
144
407320
2096
by był bardziej efektywny.
07:14
that you actually are getting
improved performance out of it?
improved performance out of it?
145
409440
2858
W tym samym czasie, kiedy studenci prowadzili doświadczenia w laboratorium,
07:17
And at the same time that we had
students in the lab looking at this,
students in the lab looking at this,
146
412960
3296
partnerzy projektu ze społeczności Haitańskiej również pracowali nad poprawą technologii tak,
07:21
we also had community partners in Haiti
working to develop the process,
working to develop the process,
147
416280
6936
by stała się bardziej dostępna dla ludzi mieszkających na wsi.
07:28
to improve it and make it more accessible
to people in the villages there.
to people in the villages there.
148
423240
5000
Po jakimś czasie
07:33
And after some time,
149
429160
1216
zbudowaliśmy tanią w produkcji prasę, która umożliwia produkcję zwęglonego materiału,
07:35
we developed a low-cost press
that allows you to produce charcoal,
that allows you to produce charcoal,
150
430400
4816
który pali się dłużej od węgla drzewnego i o wiele czyściej.
07:40
which actually now burns not only --
151
435240
2680
07:43
actually, it burns longer,
cleaner than wood charcoal.
cleaner than wood charcoal.
152
438642
3318
Znaleźliśmy się w sytuacji, w której mamy produkt naprawdę lepszy od tego,
07:47
So now we're in a situation
where we have a product,
where we have a product,
153
442400
2536
07:49
which is actually better than what
you can buy in Haiti in the marketplace,
you can buy in Haiti in the marketplace,
154
444960
4296
jaki można kupić na haitańskim targu -
miejscu, w którym wspaniale się przebywa.
07:54
which is a very wonderful place to be.
155
449280
2720
Na Haiti, każdego roku wycina się 30 milionów drzew.
07:58
In Haiti alone, about 30 million trees
are cut down every year.
are cut down every year.
156
453960
4736
08:03
There's a possibility
of this being implemented
of this being implemented
157
458720
2496
Jest możliwość, aby wprowadzić nasz projekt w życie
i uratować znaczną ich ilość.
08:06
and saving a good portion of those.
158
461240
2296
Ponadto przychód, jaki można wygenerować z naszego węgla wyniesie 260 milionów dolarów.
08:08
In addition, the revenue generated
from that charcoal is 260 million dollars.
from that charcoal is 260 million dollars.
159
463560
6416
To ogromnie dużo jak na taki kraj, jak Haiti,
08:14
That's an awful lot
for a country like Haiti --
for a country like Haiti --
160
470000
2536
gdzie populacja wynosi 8 milinów ludzi,
08:17
with a population of eight million
161
472560
1856
a średni dochód poniżej 400 dolarów.
08:19
and an average income
of less than 400 dollars.
of less than 400 dollars.
162
474440
3200
Również w tym aspekcie, nasz projekt rozwiązuję pewne problemy.
08:23
So this is where we're also moving ahead
with our charcoal project.
with our charcoal project.
163
478680
3856
08:27
And one of the things
that I think is also interesting,
that I think is also interesting,
164
482560
2656
Jest jeszcze jedna rzecz, którą uważam za interesującą.
Mam przyjaciela na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, który zajmował się analizą ryzyka.
08:30
is I have a friend up at UC Berkeley
who's been doing risk analysis.
who's been doing risk analysis.
165
485240
4296
08:34
And he's looked at the problem
of the health impacts
of the health impacts
166
489560
3056
Porównał on szkodliwość wpływu na zdrowie
08:37
of burning wood versus charcoal.
167
492640
2096
spalania drewna i węgla drzewnego
08:39
And he's found that worldwide,
you could prevent a million deaths
you could prevent a million deaths
168
494760
4096
i wykazał, że na skalę światową
można by zapobiec milionowi zgonów, przestawiając się na gotowanie na węglu drzewnym zamiast na drewnie.
08:43
switching from wood
to charcoal as a cooking fuel.
to charcoal as a cooking fuel.
169
498880
2976
To niesamowite,
08:46
That's remarkable,
170
501880
1216
ale jak dotąd nie dało się tego zrobić bez ścinania drzew.
08:47
but up until now, there weren't ways
to do it without cutting down trees.
to do it without cutting down trees.
171
503120
3456
Teraz mamy rozwiązanie,
08:51
But now we have a way
172
506600
1216
08:52
that's using an agricultural
waste material to create a cooking fuel.
waste material to create a cooking fuel.
173
507840
3680
z użyciem którego możemy przetworzyć odpady rolnicze na opał.
08:56
One of the really exciting things, though,
174
511960
2016
Jedną z naprawdę ekscytujących rzeczy,
08:58
is something that came out of the trip
that I took to Ghana just last month.
that I took to Ghana just last month.
175
514000
3572
jest odkrycie, którego dokonałam podczas podróży do Ghany w zeszłym miesiącu.
Jest to, tak mi się wydaje, najfajniejsza rzecz,
09:02
And I think it's the coolest thing,
176
517596
3419
a jest nawet mniej zaawansowana technologicznie niż to, co właśnie widzieliście,
09:05
and it's even lower tech
than what you just saw,
than what you just saw,
177
521039
2240
jeśli jest to w ogóle możliwe. Oto ona.
09:08
if you can imagine such a thing.
178
523303
2033
09:10
Here it is.
179
525360
1216
A więc co to jest? Są to kolby kukurydzy zamienione w węgiel.
09:11
So what is this?
180
526600
1200
09:13
This is corncobs turned into charcoal.
181
528480
2576
Piękno tego pomysłu tkwi w tym, że nie ma potrzeby formowania brykietów.
09:15
And the beauty of this is
that you don't need to form briquettes --
that you don't need to form briquettes --
182
531080
3143
To paliwo jest dostępne w postaci gotowej, jak mój laptop za 100 dolarów, ten tutaj.
09:19
it comes ready made.
183
534247
1329
09:20
This is my $100 laptop, right here.
184
535600
2856
Nawet przyniosłam próbki, tak jak Nick.
09:23
And actually, like Nick,
I brought samples.
I brought samples.
185
538480
3016
(Śmiech)
09:26
(Laughter)
186
541520
2216
09:28
So we can pass these around.
187
543760
1760
Podajcie je dalej.
Są w pełni funkcjonalne, przetestowane, gotowe do wprowadzenia na rynek.
09:32
They're fully functional,
field-tested, ready to roll out.
field-tested, ready to roll out.
188
547520
4084
09:36
(Laughter)
189
551628
1706
Niesamowite w tej technologii jest również to,
09:40
And I think one of the things
190
555520
1496
09:41
which is also remarkable
about this technology,
about this technology,
191
557040
4216
że jej transfer jest tak łatwy.
09:46
is that the technology
transfer is so easy.
transfer is so easy.
192
561280
2776
W porównaniu z węglem z trzciny cukrowej,
09:48
Compared to the sugarcane charcoal,
193
564080
2136
gdzie musieliśmy uczyć ludzi jak, formować go w brykiety
09:51
where we have to teach people
how to form it into briquettes
how to form it into briquettes
194
566240
2816
i gdzie mamy dodatkowy etap gotowania spoiwa,
09:53
and you have the extra step
of cooking the binder,
of cooking the binder,
195
569080
2416
w tej technologii surowiec jest od razu w postaci brykietów.
09:56
this comes pre-briquetted.
196
571520
1576
To jest w tej chwili najbardziej ekscytująca rzecz w moim życiu,
09:57
And this is about the most exciting
thing in my life right now,
thing in my life right now,
197
573120
2953
co może się wydać smutnym komentarzem do mojego życia.
10:00
which is perhaps
a sad commentary on my life.
a sad commentary on my life.
198
576097
3199
(Śmiech)
10:04
(Laughter)
199
579320
2256
Kiedy jednak to zobaczycie, jak osoby siedzące w pierwszych rzędach, mam rację?
10:06
But once you see it,
like you guys in the front row --
like you guys in the front row --
200
581600
2536
No właśnie. Wracając do tematu -
10:08
All right, yeah, OK.
201
584160
1216
10:10
So anyway --
202
585400
1216
(Śmiech)
10:11
(Laughter)
203
586640
2016
jest to doskonały przykład
10:13
Here it is.
204
588680
1216
10:14
And this is, I think, a perfect example
205
589920
2456
tego, o czym mówił Robert Wright w tych swoich sumowaniach niezerowych.
10:17
of what Robert Wright was talking about
in those non-zero-sum things.
in those non-zero-sum things.
206
592400
5216
Mamy w tym przypadku nie tylko korzyść w kwestii zdrowia,
10:22
So not only do you have health benefits,
207
597640
2496
ale także w kwestii środowiska.
10:24
you have environmental benefits.
208
600160
2136
Mamy tu również, co zdarza się niesłychanie rzadko,
10:27
But this is one
of the incredibly rare situations
of the incredibly rare situations
209
602320
3816
korzyści ekonomiczne.
10:30
where you also have economic benefits.
210
606160
2336
Ludzie są w stanie wyprodukować własny materiał opałowy z odpadów.
10:33
People can make their own cooking fuel
from waste products.
from waste products.
211
608520
3056
10:36
They can generate income from this.
212
611600
2016
Może to stać się źródłem ich dochodu.
10:38
They can save the money
that they were going to spend on charcoal
that they were going to spend on charcoal
213
613640
3136
Mogą zaoszczędzić pieniądze, które musieli by wydać na węgiel drzewny
10:41
and they can produce excess
and sell it in the market
and sell it in the market
214
616800
2477
i mogą też wyprodukować więcej niż potrzebują i sprzedać nadmiar na rynku ludziom,
którzy nie produkują własnego opału.
10:44
to people who aren't making their own.
215
619301
1955
To bardzo rzadki przypadek, kiedy nie musisz wybierać
10:46
It's really rare
that you don't have trade-offs
that you don't have trade-offs
216
621280
2296
między zdrowiem i ekonomią, lub środowiskiem i ekonomią.
10:48
between health and economics,
or environment and economics.
or environment and economics.
217
623600
3216
10:51
So this is a project
that I just find extremely exciting
that I just find extremely exciting
218
626840
3736
To jest projekt, który uważam za niezwykle ekscytujący
i bardzo jestem ciekawa jak się rozwinie.
10:55
and I'm really looking forward
to see where it takes us.
to see where it takes us.
219
630600
5400
Gdy mówimy o przyszłości, którą stworzymy
11:02
So when we talk about, now,
the future we will create,
the future we will create,
220
638120
3496
myślę, że musimy mieć
11:06
one of the things
that I think is necessary
that I think is necessary
221
641640
2016
11:08
is to have a very clear vision
of the world that we live in.
of the world that we live in.
222
643680
3960
bardzo klarowną wizję świata, w którym żyjemy.
Nie mam tu na myśli świata, w którym my żyjemy.
11:12
And now, I don't actually mean
the world that we live in.
the world that we live in.
223
648160
2786
11:16
I mean the world where women
spend two to three hours everyday
spend two to three hours everyday
224
651920
4096
Mam na myśli świat, w którym kobiety spędzają 2-3 godziny każdego dnia,
mieląc ziarno dla swoich rodzin na posiłek.
11:20
grinding grain for their families to eat.
225
656040
2440
Mam na myśli świat, w którym zaawansowane materiały budowlane
11:24
I mean the world
where advanced building materials
where advanced building materials
226
659960
2376
to ręcznie robione cementowe dachówki
11:27
means cement roofing tiles
that are made by hand,
that are made by hand,
227
662360
3416
i gdzie, pracując 10 godzin dziennie,
11:30
and where, when you work 10 hours a day,
228
665800
2136
11:32
you're still only earning
60 dollars in a month.
60 dollars in a month.
229
667960
2840
zarabiasz tylko 60 dolarów miesięcznie.
Mam na myśli świat, w którym kobiety i dzieci spędzają 40 miliardów godzin rocznie, przynosząc wodę.
11:37
I mean the world
230
672320
1216
11:38
where women and children spend
40 billion hours a year fetching water.
40 billion hours a year fetching water.
231
673560
6200
To tak, jakby cała siła robocza stanu Kalifornia
11:45
That's as if the entire workforce
of the state of California
of the state of California
232
680520
3736
pracowała na pełnym etacie przez rok i nie robiła nic, tylko przynosiła wodę.
11:49
worked full time for a year
doing nothing but fetching water.
doing nothing but fetching water.
233
684280
4496
Mam na myśli świat, w którym dla przykładu, gdyby tutaj były Indie,
11:53
It's a place where,
for example, if this were India,
for example, if this were India,
234
688800
4336
w tym pomieszczeniu, tylko 3 osoby spośród nas miałyby samochód.
11:57
in this room, only three of us
would have a car.
would have a car.
235
693160
2440
Gdyby tu był Afganistan,
12:01
If this were Afghanistan,
236
696360
1216
tylko jedna osoba na tej sali wiedziałaby jak korzystać z internetu.
12:02
only one person in this room
would know how the use the Internet.
would know how the use the Internet.
237
697600
3616
Gdyby tu była Zambia, 300 z was byłaby rolnikami,
12:06
If this were Zambia --
238
701240
1200
12:08
300 of you would be farmers,
239
703520
2696
100 z was miałoby AIDS albo HIV,
12:11
100 of you would have AIDS or HIV.
240
706240
3136
a ponad połowa z was żyłaby za mniej niż dolara dziennie.
12:14
And more than half of you would be living
on less than a dollar a day.
on less than a dollar a day.
241
709400
3840
To są problemy, z którymi musimy się zmierzyć i znaleźć dla nich rozwiązania.
12:19
These are the issues that we
need to come up with solutions for.
need to come up with solutions for.
242
714280
4736
To są problemy, do których powinniśmy przygotowywać naszych inżynierów,
12:23
These are the issues that
we need to be training our engineers,
we need to be training our engineers,
243
719040
3856
12:27
our designers, our business people,
our entrepreneurs to be facing.
our entrepreneurs to be facing.
244
722920
3440
naszych projektantów, biznesmenów, przedsiębiorców.
To są rozwiązania, które musimy znaleźć.
12:32
These are the solutions
that we need to find.
that we need to find.
245
727280
2696
12:34
I have a few areas that I believe
are especially important that we address.
are especially important that we address.
246
730000
6176
Jest kilka bardzo ważnych obszarów działania, na których powinniśmy się skupić.
Jednym z nich jest tworzenie technologii wspierających mikro-finanse i mikro-przdsiębiorczość,
12:41
One of them is creating technologies
247
736200
2056
12:43
to promote micro-finance
and micro-enterprise,
and micro-enterprise,
248
738280
3016
aby ludzie, którzy żyją poniżej poziomu ubóstwa, mogli znaleźć sposób, jak się z takiej sytuacji wydostać;
12:46
so that people who are living
below the poverty line
below the poverty line
249
741320
2856
12:49
can find a way to move out --
250
744200
1536
ale nie poprzez pracę
12:50
and that they're not doing it
251
745760
1381
z wykorzystaniem tradycyjnych zajęć jak wyplatanie koszyków, hodowla kurczaków, itp.,
12:51
using the same traditional
basket making, poultry rearing, etc.
basket making, poultry rearing, etc.
252
747165
3611
12:55
But there are new technologies
and new products
and new products
253
750800
2191
tylko poprzez nowe technologie i nowe produkty,
12:57
that they can make on a small scale.
254
753015
2240
które mogliby produkować na małą skalę.
13:00
The next thing I believe
255
755800
1216
Kolejną rzeczą, w którą wierzę, jest potrzeba tworzenia technologii dla ubogich rolników,
13:01
is that we need to create
technologies for poor farmers
technologies for poor farmers
256
757040
4376
by mogli tworzyć wartość dodaną do swoich plonów.
13:06
to add value to their own crops.
257
761440
2240
Musimy też przemyśleć nasze strategie rozwoju tak,
13:09
And we need to rethink
our development strategies,
our development strategies,
258
764600
2656
abyśmy nie promowali kampanii edukacyjnych,
13:12
so that we're not promoting
educational campaigns
educational campaigns
259
767280
3256
13:15
to get them to stop being farmers,
260
770560
2376
w których namawiamy ich, aby przestali być rolnikami,
13:17
but rather to stop being poor farmers.
261
772960
2776
ale raczej przekonujemy ich, aby przestali być ubogimi rolnikami -
13:20
And we need to think
about how we can do that effectively.
about how we can do that effectively.
262
775760
2833
Musimy zastanowić się jak zrobić to efektywnie.
Musimy pracować z ludźmi w ich społecznościach
13:24
We need to work with the people
in these communities
in these communities
263
779560
2656
i dać im możliwości i narzędzia, których potrzebują,
13:27
and give them the resources
and the tools that they need
and the tools that they need
264
782240
2856
aby mogli rozwiązać swoje problemy. To najlepszy sposób postępowania.
13:29
to solve their own problems.
265
785120
1696
13:31
That's the best way to do it.
266
786840
1381
Nie powinniśmy tego robić działając z zewnątrz.
13:33
We shouldn't be doing it from outside.
267
788245
2291
Musimy wykreować taką właśnie przyszłość i musimy zacząć robić to teraz.
13:35
So we need to create this future,
and we need to start doing it now.
and we need to start doing it now.
268
790560
4160
Dziękuję.
13:40
Thank you.
269
795240
1216
13:41
(Applause)
270
796480
5256
(Brawa)
13:46
Chris Anderson: Thank you, incredible.
271
801760
2492
13:49
Stay here.
272
804320
1200
Chris Anderson: Opowiedz nam - w międzyczasie jak czekamy na pytania od publiczności -
13:51
Tell us -- just while we see
if someone has a question --
if someone has a question --
273
806360
2896
nad czym jeszcze pracowałaś.
13:54
just tell us about one of the other things
that you've worked on.
that you've worked on.
274
809280
3416
Amy Smith: Kilka innych projektów, którymi się zajmujemy
13:57
Amy Smith: Some of the other
things we're working on
things we're working on
275
812720
2496
skupiają się na sposobach taniego testowania jakości wody,
14:00
are ways to do low-cost
water quality testing,
water quality testing,
276
815240
2177
tak, aby lokalne społeczności mogły dbać o swoje własne systemy wodne,
14:02
so that communities can maintain
their own water systems,
their own water systems,
277
817441
2735
żeby wiedziały kiedy działają poprawnie, a kiedy potrzebne jest uzdatnianie.
14:05
know when they're working,
know when they treat them, etc.
know when they treat them, etc.
278
820200
2715
14:07
We're also looking at low-cost
water-treatment systems.
water-treatment systems.
279
822939
2637
Skupiamy się również na tanich systemach uzdatniania wody.
Jedną z bardzo interesujących rzeczy są badania nad dezynfekcją wody z wykorzystaniem energii słonecznej
14:10
One of the really exciting things
is looking at solar water disinfection
is looking at solar water disinfection
280
825600
3381
i zwiększaniem możliwości realizacji tego pomysłu.
14:13
and improving the ability
to be able to do that.
to be able to do that.
281
829005
2560
Chris Anderson: Co powstrzymuje te wszystkie projekty od wdrożenia na większą skalę?
14:17
CA: What's the bottleneck
preventing this stuff getting from scale?
preventing this stuff getting from scale?
282
832320
3936
Czy jest to kwestia znalezienia przedsiębiorców lub spółek kapitałowych?
14:21
Do you need to find entrepreneurs,
or venture capitalists,
or venture capitalists,
283
836280
3256
Co jest potrzebne, aby to co masz, rozwinąć na większą skalę?
14:24
or what do you need to take
what you've got and get it to scale?
what you've got and get it to scale?
284
839560
4856
Amy Smith: Tak, jest wielu ludzi, którzy przyczyniają się do rozwoju tych projektów.
14:29
AS: I think it's large numbers
of people moving it forward.
of people moving it forward.
285
844440
2770
To trudna sytuacja - jest to rynek bardzo rozproszony
14:32
It's a difficult thing --
286
847234
1199
14:33
it's a marketplace
which is very fragmented
which is very fragmented
287
848457
2007
z populacją konsumentów o bardzo niskich dochodach.
14:35
and a consumer population with no income.
288
850488
2208
Nie można więc użyć tych samych schematów działania, co w Stanach Zjednoczonych,
14:37
So you can't use the same models
that you use in the United States
that you use in the United States
289
852720
3256
14:40
for making things move forward.
290
856000
1536
aby wszystko ruszyło do przodu.
14:42
And we're a pretty small staff,
291
857560
2016
Mamy też mało liczną kadrę, czyli mnie.
14:44
which is me.
292
859600
1216
14:45
(Laughter)
293
860840
1976
(Śmiech)
Więc, wiecie, robię, co się da z pomocą studentów.
14:47
So, you know,
I do what I can with the students.
I do what I can with the students.
294
862840
2239
Mamy 30 studentów rocznie, którzy ruszają w teren
14:49
We have 30 students a year
go out into the field
go out into the field
295
865103
2239
i próbują wdrażać te pomysły i je rozwijać.
14:52
and try to implement this
and move it forward.
and move it forward.
296
867366
2450
Inną kwestią jest fakt, że trzeba robić rzeczy perspektywiczne,
14:54
The other thing is you have to do things
with a long time frame,
with a long time frame,
297
869840
3496
tak jak - no wiesz, nie możesz spodziewać się wyników w ciągu roku, czy dwóch lat.
14:58
as, you know, you can't expect to get
something done in a year or two years;
something done in a year or two years;
298
873360
3936
Musisz patrzeć 5-10 lat do przodu.
15:02
you have to be looking
five or 10 years ahead.
five or 10 years ahead.
299
877320
2143
Myślę, że z wizją chęci zrobienia tego, uda nam się osiągnąć postęp.
15:04
But I think with the vision to do that,
we can move forward.
we can move forward.
300
879487
3200
ABOUT THE SPEAKER
Amy Smith - inventor, engineerAmy Smith designs cheap, practical fixes for tough problems in developing countries. Among her many accomplishments, the MIT engineer received a MacArthur "genius" grant in 2004 and was the first woman to win the Lemelson-MIT Prize for turning her ideas into inventions.
Why you should listen
Mechanical engineer Amy Smith's approach to problem-solving in developing nations is refreshingly common-sense: Invent cheap, low-tech devices that use local resources, so communities can reproduce her efforts and ultimately help themselves. Smith, working with her students at MIT's D-Lab, has come up with several useful tools, including an incubator that stays warm without electricity, a simple grain mill, and a tool that converts farm waste into cleaner-burning charcoal.
The inventions have earned Smith three prestigious prizes: the B.F. Goodrich Collegiate Inventors Award, the MIT-Lemelson Prize, and a MacArthur "genius" grant. Her course, "Design for Developing Countries," is a pioneer in bringing humanitarian design into the curriculum of major institutions. Going forward, the former Peace Corps volunteer strives to do much more, bringing her inventiveness and boundless energy to bear on some of the world's most persistent problems.
Amy Smith | Speaker | TED.com